Ο Φράνσις Καλόμπο ταξίδεψε 19.000 χιλιόμετρα μέχρι το ποδόσφαιρο

Όταν ο Απηλιώτης άνεμος τους έφερνε στην Ελλάδα ήταν ανήλικοι, αλλά είχαν προλάβει να ζήσουν δύο, τρεις και τέσσερις ζωές, απ’ αυτές που σου εξαντλούν τις αντοχές και σου θεριεύουν το πείσμα. Συγκλονίζεσαι όταν ένα 18χρονο αγόρι σου λέει: “Υπέφερα τόσο στο Ιράν, που δεν σκέφτηκα ούτε ένα δευτερόλεπτο ότι θα παραμείνω ζωντανός”.

Θα ήταν χαζό κλισέ, αν γράφαμε ότι η ζωή του Φοντέ Τουρέ -περί ου ο λόγος- από τη Γουινέα ή του Φράνσις Καλόμπο από το Κονγκό είναι για ταινία. Ποιος πρόσφυγας θα σου εξομολογηθεί το ατελείωτο ταξίδι του, για να βρει μια θέση στον ήλιο και δεν θα σε καθηλώσει; Χιλιάδες τέτοιες… ταινίες βρίσκονται πίσω από τους συρματόφραχτους ‘χώρους στάθμευσης’ (ή μήπως είναι κάτι άλλο οι καταυλισμοί;) κι άλλες πνίγηκαν ή έσβησαν από το κρύο, χωρίς να μάθουμε γι’ αυτές.

Ο 14χρονος Φράνσις είναι ήδη γνωστός. Ακούσαμε το όνομά του, όταν έγινε ο πρώτος πρόσφυγας με δελτίο ποδοσφαιριστή σε ελληνική ομάδα. Αγωνίζεται με τον Αιολικό, με τον οποίο προπονείται πια και ο Τουρέ. Αμφότεροι είναι συμπαίχτες και στην προσφυγική ομάδα της Λέσβου, Cosmos FC που τους ανέδειξε και τη στηρίζουν με κάθε τρόπο.

Ο Φράνσις είναι αυτός που βγάζει το πλάνο της προπόνησης. Εφαρμόζει -στην ομάδα της καρδιάς του- όσα μαθαίνει στον Αιολικό. Παράλληλα, εκτελεί χρέη διερμηνέα, ενώ όσο έμενε στο ΚΥΤ (Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης) είχε και οργανωτικό ρόλο. Δικαίως, τον αποκαλεί ‘αντιπρόεδρο’ ο εμπνευστής του προσφυγικού συλλόγου, Γιώργος Πατλάκας.

Με τον φωτογράφο, Ηλία Μάρκου συναντήσαμε τα δυο παιδιά στο γηπεδάκι της Μόριας, όπου προπονείται η Cosmos. Εκεί έφτασαν τα προσφυγόπουλα από το ΚΥΤ, τα ανήλικα από τις δομές και ο Καλόμπο από το ξενοδοχείο.

– Φράνσις, θες να ξεκουραστείς;

– Θέλω να βάλω το τελευταίο γκολ, πρώτα.

– Αν δεν βάλεις γκολ, δεν θα τελειώσει ο αγώνας;

– Τώρα, θα το βάλω.

Ο διάλογος αυτός ανήκει στον κ. Πατλάκα και τον Φράνσις Καλόμπο, ο οποίος δεν αποκλείεται να… παραδίδει και μαθήματα αυτοπεποίθησης στον ελεύθερο χρόνο του. Κατά τη διάρκεια του προπονητικού διπλού, ο μικρός από το Κονγκό είχε ζητήσει να του θυμίσουμε να βγει νωρίτερα από τη λήξη του αγώνα, καθώς αμέσως μετά θα έκανε προπόνηση και με τον Αιολικό. Έπαιξε ως το τέλος, δεν θέλησε ν’ αποχωρήσει. Αυτό που έχει σημασία είναι τα παιδιά να παίζουν.

Οι κάλτσες που έγιναν πατάκια

Περιμέναμε τους μικρούς ποδοσφαιριστές έξω από τα αποδυτήρια. Ο Φράνσις πέταξε τις κάλτσες που φορούσε στον αγώνα στο πάτωμα, ακούμπησε πάνω σ’ αυτές τις πατούσες του κι άρχισε να κινείται σαν να κάνει παρκέ! Δεν περπάτησε ξυπόλυτος ούτε μια στιγμή. Είναι σχολαστικός με την καθαριότητα και τις συνθήκες υγιεινής. Συνεπώς, μπορείτε να μαντέψετε πόσο ‘ωραία’ ένιωθε όσο έμενε στον καταυλισμό.

Για να φτάσει έως εκεί, ταξίδευε από εννέα ετών. “Έζησα για περισσότερο από δύο χρόνια -δεν θυμάμαι ακριβώς πόσα- με τους γονείς μου και τα τέσσερα αδέρφια μου, στη Ν. Αφρική. Είχαμε φύγει από το Κόνγκο, λόγω των αναταραχών στη χώρα. Όμως, οι ξένοι δεν είναι ευπρόσδεκτοι στη Ν. Αφρική. Θα έχετε ακούσει κι εσείς ότι ήμασταν στόχος επιθέσεων. Φοβηθήκαμε ότι κάποια στιγμή θα επιτεθούν και σε μας.

Για να αποφύγουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ο πατέρας μου αποφάσισε να πάμε στην Ιρλανδία. Πήρε εμένα και τον μικρό αδερφό μου. Από το Κέιπ Τάουν πήγαμε με το αεροπλάνο στο Ντουμπάι. Βρήκαμε κάποιον που μπορούσε να μας οργανώσει με τα διαβατήριά μας και άλλα ειδικά έγγραφα, ώστε να πάμε στην Ταϊλάνδη. Μας είπαν ότι από εκεί θα ήταν πιο εύκολο να φτάσουμε στην Ιρλανδία”.

Τότε, άρχισε η περιπέτεια του Φράνσις. Στην Ταϊλάνδη, ο αδερφός του, ο πατέρας του κι αυτός κρατήθηκαν από την ασφάλεια που διαπίστωσε ότι τα διαβατήριά τους ήταν πλαστά.

Εμείς ψάχναμε για κατάλυμα, αλλά αυτό το σενάριο δεν προχώρησε… Προσπαθήσαμε να βρούμε στο τηλέφωνο τον άνδρα που του δώσαμε τα χρήματα για τα διαβατήρια. Είχε εξαφανιστεί. Μας άφησε κολλημένους στην Ταϊλάνδη, χωρίς να μπορούμε να συνεννοηθούμε

“Έπειτα, πήραμε τηλέφωνο τον θείο μου στην Αυστραλία. Αυτός μας έστειλε ένα ποσό και ξεμπλέξαμε, ενώ αγοράσαμε και τα εισιτήριά μας για την Τουρκία. Μάθαμε ότι εκεί θα μπορούσαμε να δουλέψουμε, άρα να κερδίσουμε κάποια χρήματα και να συνεχίσουμε την πορεία μας”.

“Η Μόρια είναι ένα μέρος, όπου όλοι μπορούν να αρρωστήσουν”

Ο Φράνσις έμεινε δυο χρόνια στην Τουρκία και εργάστηκε όσο ήταν 11 και 12 ετών. “Έραβα παντελόνια. Στις 15 Νοεμβρίου του 2017 περάσαμε στη Λέσβο”. Ο Κονγκολέζος αυτή την ημερομηνία θα τη θυμάται για πάντα, παρόλο που η μνήμη του απορρίπτει πολλά γεγονότα πια. Για τον αδερφό του είπε πως εικάζει ότι είναι 10 ετών, δεν είναι απολύτως σίγουρος.

“Ξεχνάω πολλά. Έχω τόσα που πρέπει να σκεφτώ και δεν τα θυμάμαι όλα. Νομίζω ότι σε λίγα χρόνια αυτά θα έχουν διαγραφεί τελείως από το μυαλό μου”. Περισσότερο ως ευσεβής πόθος μου ακούστηκε αυτό. Όσο ταξίδευε κάλυψε απόσταση –μετρημένη σε ευθείες γραμμές- 19.000 χιλιομέτρων!

“Δεν περίμενα να είναι έτσι, στη Μόρια. Ήταν το χειρότερο που μπορούσα να φανταστώ για μια κατάσταση, την οποία δεν γνώριζα από πριν. Πάντως, δεν ήταν χειρότερα από την κράτηση μας στην Ταϊλάνδη, υπό την έννοια ότι σε αυτή την περίπτωση δεν έχεις προοπτική. Τουλάχιστον, εδώ ήξερα πως μπορούσα ακόμη και να παίξω ποδόσφαιρο.

Ο καταυλισμός δεν ήταν το ιδανικό μέρος, αλλά δεν είχαμε επιλογή. Το νερό ήταν πολύ βρώμικο. Την πρώτη φορά που ήπια από τη βρύση δηλητηριάστηκα, πονούσε το στομάχι μου. Η Μόρια είναι ένα μέρος, όπου όλοι μπορούν να αρρωστήσουν. Μένουν 20 άτομα σ’ ένα δωμάτιο!”, είπε κι ερωτηθείς αν ο πατέρας του -που είναι γενικός γιατρός- βοηθούσε τους ασθενείς στο ΚΥΤ, αποκρίθηκε:

“Όχι, επειδή αρρώσταινε κι ο ίδιος. Οι συνθήκες υγιεινής είναι πολύ κακές μέσα στον καταυλισμό. Ακόμη και το φαγητό που τρως δεν σε βοηθάει να διατηρηθείς υγιής. Καμιά φορά μαγειρεύουν κοτόπουλο, αλλά δεν είναι καλά ψημένο και αυτό είναι τελείως ανθυγιεινό. Αρρωσταίνει το στομάχι σου!”.

“Ξέρετε τι είναι τo thermal spa;”

Ο Ηλίας άφησε για λίγο τη φωτογραφική μηχανή στην άκρη. Είχε ακούσει ότι γίνονται μάχες στη Μόρια, όταν σερβίρουν κοτόπουλο. Ρώτησε τον Φράνσις αν είναι αλήθεια. “Ναι, έτσι είναι”, του απάντησε και πρόσθεσε: “Τους άρεσε το κοτόπουλο. Όμως, το έπαιρναν και το ξαναμαγείρευαν”.

Ο συμπαθέστατος σταρ της παρέας ρώτησε τον Ηλία αν είναι από το Αιγάλεω. Τότε, διαπίστωσα ότι η πρώτη του αποστολή με τον Αιολικό στο City, θα του μείνει αξέχαστη. Συνδυάζει -όποιον συμπαθεί- με το Αιγάλεω. Τα μισά γράμματα της εμφάνισης που του χάρισαν είναι σβησμένα. Το όνομα της ομάδας αρχίζει από το ‘Α’, αλλά δεν καταλήγει στο ‘Ω’.

Άρχισε να προπονείται με τον Αιολικό τον Αύγουστο του 2018, πολύ πριν βγάλει δελτίο στην ομάδα. Τότε, έμενε ακόμη στον καταυλισμό. “Τώρα, είμαι στο ξενοδοχείο. Ο κ. Γιώργος (Πατλάκας) με πήγε εκεί, επειδή ο αδερφός μου και ο μπαμπάς μου είναι στα Γιάννενα. Εδώ, ο κ. Γιώργος είναι σαν μπαμπάς μου. Πολύ καλός άνθρωπος. Με παίρνει τηλέφωνο κάθε πρωί να δει αν είμαι καλά. Πάμε για καφέ και για φαγητό. Με πάει και σε thermal spa, για να ξεκουραστώ από την προπόνηση. Ξέρετε τι είναι τo thermal spa;”, μας ρώτησε χαμογελώντας ο Φράνσις.

Ευτυχώς, δεν μας έπιασε αδιάβαστους. Ξέραμε τα θερμά ιαματικά λουτρά.

“Είμαι ηγέτης!”

Θα μείνει και το καλοκαίρι στη Μυτιλήνη. Στο νησί τον κράτησε το ποδόσφαιρο. Γι’ αυτό δεν ακολούθησε τον πατέρα του στα Ιωάννινα: “Ακόμη δεν έχω πληρωθεί από τον Αιολικό, αλλά μου καλύπτουν το ξενοδοχείο (σ.σ. πολύ σημαντικό για τον ίδιο) και το φαγητό μου”. Θέλει να ενωθεί και πάλι η οικογένειά του: “Ελπίζω να έρθει η μητέρα μου με τα αδέρφια μου φέτος, στην Ελλάδα. Αυτό προσπαθεί να καταφέρει ο πατέρας μου”.

Ο Φράνσις είναι οπαδός της Λίβερπουλ από τότε που ζούσε στη Ν. Αφρική. “Μου άρεσε ο Στίβεν Τζέραρντ. Ήταν πολύ καλός ηγέτης”, εξήγησε και όταν τον ρώτησα αν θέλει να του μοιάσει, μ’ έβαλε στη θέση μου με… συνοπτικές διαδικασίες: “Είμαι ηγέτης!”. Έπειτα γέλασε. Έχει δίκιο το παιδί. Είναι ο ηγέτης της Cosmos. Συμφώνησε μονολεκτικά: ‘Ναι!’.

Πρόκειται για ένα αγόρι που το συμπαθείς απ’ ευθείας. Είναι εύστροφος, πολύ ώριμος και υπεύθυνος, με καλό χιούμορ και ξεκάθαρους στόχους. Σου δίνει την εντύπωση ότι θα ήταν άριστος μαθητής στο σχολείο: “Όχι, δεν ήμουν άριστος, αλλά ούτε και κακός μαθητής. Περισσότερο μου άρεσαν τα καλλιτεχνικά. Ζωγράφιζα, αλλά έχω να αγγίξω μολύβι πάρα πολύ καιρό. Ούτε που θυμάμαι πόσο”.

Πήρε το στυλό που κρατούσα στα χέρια μου και το ημερολόγιο, αλλά δεν ζωγράφισε. Έγραψε λέξεις στις επτά γλώσσες που γνωρίζει. Μας αποχαιρέτησε με αυτό το μίνι φροντιστήριο.

Αγγλικά: Football – Ποδόσφαιρο

Γαλλικά: Famille – Οικογένεια

Λινγκάλα (διάλεκτος του Κονγκό): Mbongo – Χρήματα

Τσιλούμπα (διάλεκτος του Κονγκό): Wewa – Εσύ

Τουρκικά: Arkadaş – Φίλος

Zούλου (μία από τις 11 επίσημες γλώσσες της Ν. Αφρικής): Hamba – Πηγαίνω

Αφρικάανς (μία από τις 11 επίσημες γλώσσες της Ν. Αφρικής): Wat is jou naam? – Ποιο είναι το όνομά σου;

Φοντέ Τουρέ: “Η θεία μου θα με σκοτώσει αν επιστρέψω στη Γουινέα”

Ο Φοντέ Τουρέ είναι τέσσερα χρόνια μεγαλύτερος από τον Φράνσις. Έφυγε από τη Γουινέα, όπου χιλιάδες άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τον ιό Έμπολα τα τελευταία χρόνια, ενώ η χώρα έκλεισε τα σύνορά της στη Σιέρα Λεόνα, για να περιορίσει την εξάπλωση της επιδημίας. Μέλη ιατρικής βοήθειας και εκπαίδευσης δολοφονήθηκαν το 2014, σ’ ένα χωριό.

Στην πατρίδα του Τουρέ κάθε χρόνο -τους καλοκαιρινούς μήνες- είναι σε έξαρση η ελονοσία. Ο 18χρονος, ορφανός από μάνα και πατέρα, εγκατέλειψε τη χώρα του για να σωθεί από τη θεία του -όπως λέει-, αλλά και για να ακολουθήσει το όνειρό του. “Θέλω να γίνω ποδοσφαιριστής. Έπαιζα ποδόσφαιρο στη Γουινέα. Ένας φίλος μού είπε να έρθω στην Ευρώπη, για να ακολουθήσω το όνειρό μου. Έφυγα. Πήγα στο Μάλι και έπειτα στη Σομαλία. Γύρισα στο Μάλι κι έφυγα για το Ιράν. Αυτές οι μετακινήσεις έγιναν αεροπορικώς”.

Δεν είχε την ίδια άνεση στην επικοινωνία, όπως ο Φράνσις. Ωστόσο, πάει στο σχολείο στη Μυτιλήνη. Ο Τουρέ έδειχνε συνεσταλμένος. Μιλάει για τους γονείς του -που δεν ζουν- κι εύχεται οι μητέρες όλων των παιδιών να είναι καλότυχες. “Η οικογένεια μου είχε διαμάχες. Έπειτα, ο πατέρας μου αρρώστησε και πέθανε. Αρρώστησε κι η μητέρα μου και πέθανε”, έλεγε και παράλληλα φορτιζόταν συναισθηματικά, γεγονός που τον δυσκόλευε να εκφραστεί στα αγγλικά.

“I have only Bora”, ψέλλισε όσο προσπαθούσα να τον κατανοήσω. “My Bora… Μου είπε δεν θέλω να έρθεις εδώ ξανά. Φύγε!”. Αναρωτιόμουν αν η λέξη ‘Bora’ προερχόταν από κάποια διάλεκτο της Γουινέας ή αν ήταν όνομα.

Δεν ένιωθε τα πόδια του

Αποφάσισα να μην τον ρωτήσω εκείνη τη στιγμή, ώστε να ηρεμήσει. Ένα βράδυ του ζήτησα -με μήνυμα- να μου λύσει αυτή την απορία. Μου είπε ότι ήταν κουρασμένος και πως θα μου εξηγούσε την επόμενη ημέρα. Το πρωί έλαβα μια απάντηση που έλεγε: “Πρόκειται για τη θεία μου. Θα με σκοτώσει αν επιστρέψω στη Γουινέα. Θα με σκοτώσει μόνο για να πάρει ό,τι έχει αφήσει ο πατέρας μου. Προσπάθησε να σκοτώσει τους γονείς μου. Ψάχνει τον αδελφό μου κι εμένα, για να μας βλάψει και να αποκτήσει το χαρτί της κληρονομιάς που άφησε ο πατέρας μου. Έτσι είναι αδύνατον να επιστρέψω στην πατρίδα μου. Εκτός, αν κάποτε πεθάνει η θεία μου και μπορέσω να γυρίσω, ώστε να ζήσω με τον αδερφό μου εκεί”.

Στο Ιράν υπέφερε. “Ήταν πολύ δύσκολο, ήταν χειμώνας. Τα πόδια μου πρήστηκαν. Περπατούσα πέντε μέρες στο χιόνι. Νομίζω έχω μια φωτογραφία με τα πόδια μου στο κινητό μου. Ελπίζω να έχω ίντερνετ εδώ”. Έψαχνε να τη βρει σε κάποιο παλαιότερο διάλογο στο Facebook. Μου την έδειξε. Το παιδί είχε ταλαιπωρηθεί τόσο πολύ που δεν μπορούσε να προχωρήσει. Δεν ένιωθε τα πόδια του. Έδειξε σε φωτογραφία και τους δύο Ιρανούς που τον φρόντισαν και τον βοήθησαν να ξανασταθεί όρθιος και να περπατήσει και πάλι.

Η καλή Τουρκάλα με τα κοσμήματα

(ο Τουρέ δέχεται τα πειράγματα ενός φίλου του για τη Λιζ)

“Αυτή είναι η ζωή. Υπέφερα τόσο στο Ιράν, που δεν σκέφτηκα ούτε ένα δευτερόλεπτο ότι θα παραμείνω ζωντανός. Ήμουν μόνος μου. Δεν είχα τους γονείς μου. Το μοναδικό πράγμα που είχα ήταν το κινητό μου. Το έδωσα ως αντάλλαγμα σε έναν, για να με περάσει στην Τουρκία. Σχεδόν ένα μήνα έμεινα στο Ιράν”, είπε ο Τουρέ ή ‘Τουρεδάκι’ για τους Έλληνες φίλους του που τον αγαπάνε πολύ.

“Μεγαλύτερη ήταν η παραμονή μου στην Τουρκία (έξι μήνες). Δούλεψα, για να βγάλω χρήματα και να μπορέσω να περάσω απέναντι”, εξήγησε ο Τουρέ και όταν τον ρώτησα τι δουλειά έκανε, έπιασε το σκουλαρίκι μου: “Σαν αυτά”. Έφτιαχνε κοσμήματα. Τον είχε στη δούλεψή της μια Τουρκάλα. “Καλήηηηη! Πάρα πολύ καλή ήταν αυτή η κοπέλα”, είπε και φωτίστηκε το χαμόγελό του. “Δεν ήθελε να φύγω από τη δουλειά, αλλά δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς. Δεν έχω κανέναν στην Τουρκία. Θα ήμουν τελείως μόνος. Πήρα τη μικρή βάρκα, όπως οι άλλοι”.

Πάτησε Ελλάδα. “Στην αρχή, όταν ήρθα εδώ, ήταν δύσκολα. Όμως τώρα είναι καλά στη Μόρια. Ευχαριστώ τον Θεό που βρέθηκε στο δρόμο μου ο Γιώργος (Πατλάκας). Με βοηθάει πολύ. Τώρα, έχω ανθρώπους κοντά μου. Είμαι πολύ χαρούμενος στην Ελλάδα. Μαθαίνω και ελληνικά! Πηγαίνω συνέχεια στο σχολείο”.

Ο κ. Πατλάκας ήρθε κοντά και μας διέκοψε: “Μπορώ να σε κάνω πιο χαρούμενο; Την επόμενη εβδομάδα, θ’ αρχίσεις προπονήσεις με τον Αιολικό. Εσύ και ο Σεκού (επίσης από τη Γουινέα). Μόλις το κανονίσαμε. Είσαι χαρούμενος, τώρα; Ε, Τουρεδάκι;”.

Μόνο χαρούμενος; Έλαμψε το παιδί! “Ευχαριστώ πάρα πολύ”, απάντησε -ενθουσιασμένος- στα ελληνικά. Έχει ετοιμάσει τα χαρτιά του, όπως εξήγησε και τώρα περιμένει το διαβατήριό του. “Όταν έρθω στην Αθήνα για τις εξετάσεις μου, μη διστάσετε να με βρείτε”, μου είπε.

Ο Τουρέ έπειτα από όσα έχει περάσει, μόνο χαμογελάει με την καζούρα των συμπαικτών του. Τον πειράζουν επειδή είναι ερωτευμένος με την Ελίζαμπεθ, την οποία γνώρισε στη Μόρια. “Λίζααααααα”, του έλεγαν τραγουδιστά τα παιδιά της Cosmos, όταν τους εξηγούσαν ότι στο επόμενο γεύμα που σχεδίαζαν θα έπρεπε να πάνε μόνοι τους, χωρίς συγγενείς και φίλους.

“Είναι κι αυτή 18 ετών, όπως εγώ. Από το Καμερούν ήρθε. Εδώ τη γνώρισα. Θα τη νυμφευθώ!”, τόνισε αποφασισμένος. Αισθηματίας και εγκάρδιος ο γλυκός Τουρέ.

(φωτογραφίες: Contra.gr/Eurokinissi/Ηλίας Μάρκου)