Το ποδόσφαιρο απεργεί

Το ποδόσφαιρο επί δεκαετίες ήταν κρατικοδίαιτο, σκανδαλωδώς "προστατευόμενο" από την Πολιτεία που το μόνο πράγμα που έκανε ήταν να μοιράζει λεφτά. Σήμερα το προϊόν έχει αποδομηθεί πλήρως όχι επειδή η Πολιτεία διέγνωσε και θεράπευσε το πρόβλημα. Απλώς δεν μπορεί, δεν είναι σε θέση να διαιωνίσει μια κατάσταση που άφηνε άπαντες ευχαριστημένους. Μαζί με τη χώρα κατέρρευσαν αμέτρητες ομάδες, ακόμη και οι λαοφιλέστερες όπως η ΑΕΚ, ο Άρης, ο ΟΦΗ που υποχρεώθηκαν σε οικειοθελή υποβιβασμό σε ερασιτεχνική κατηγορία, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν ήταν σε θέση να διαχειριστούν τα χρέη τους και το κράτος δεν ήταν εκεί να τείνει τη συνήθη χείρα βοηθείας.

Οι κραυγές των επαγγελματιών ποδοσφαιριστών σήμερα δεν συγκινούν κανέναν, οι περισσότεροι σταματούν στη χρυσόσκονη της Super League που και αυτή νοσεί και ψυχορραγεί οικονομικά, αλλά είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο, εξακολουθεί να πορεύεται με μια επίφαση αξιοπρέπειας. Ο πρόεδρος του ΠΣΑΠ, Σάκης Δημόπουλος, μίλησε για εργαζόμενους των 491 ευρώ (μισθός του ανειδίκευτου εργάτη) που πλέον δεν έχουν άλλο μέσο αντίδρασης από την απεργία, αρχής γενομένης από την τρίτη αγωνιστική του Κυπέλλου. Η ΕΠΟ από την άλλη κωφεύει και διαρρέει ότι θα τηρηθούν οι προβλεπόμενες κυρώσεις, ήτοι τα άρθρα 21 και 42 που προβλέπουν αυστηρές ποινές, μηδενισμό της ομάδας που δεν κατέβηκε, αφαίρεση 3 βαθμών από το νυν πρωτάθλημα και άλλων 3 βαθμών από το νέο πρωτάθλημα και χρηματικό πρόστιμο.

Θα πει κανείς, κάτι θα γίνει και στο τέλος θα τα βρουν και θα αποφύγουμε το ρεζιλίκι. "Πάντα τα βρίσκουν μεταξύ τους, για τα μάτια του κόσμου είναι όλα αυτά". Κι όμως δεν είναι, έχει ξαναγίνει και ανέκαθεν το ζήτημα ήταν οικονομικό. Όλα τα ζητήματα οικονομικά είναι και το ποδόσφαιρο δεν το υπολόγιζε κανείς και ποτέ, το κράτος πάντοτε καλείτο να βγάλει το φίδι από την τρύπα, να "συνδράμει", να "δώσει λύση στο πρόβλημα".

Το πιο "καυτό" καλοκαίρι

Μόνο μια φορά στύλωσε τα πόδια το κράτος για όσο διάστημα του επέτρεψε το "πολιτικό κόστος" και επί της ουσίας τίναξε στον αέρα ένα Πρωτάθλημα, πήγε έναν τελικό κυπέλλου κατακαλόκαιρο και με τους ποδοσφαιριστές να μαζεύονται τελευταία στιγμή από τις παραλίες. Ήταν το πιο καυτό καλοκαίρι από καταβολής επαγγελματικού ποδοσφαίρου, το καλοκαίρι του 1987.

Η σεζόν είναι από τις πιο μαύρες στην ιστορία του σπορ, επισκιάζεται από το θάνατο του 29χρονου καθηγητή Χαράλαμπου Μπλιώνα στο Αλκαζάρ, από φωτοβολίδα που εκτοξεύεται από το πέταλο των φιλοξενούμενων οπαδών του ΠΑΟΚ και αναγκάζει την Πολιτεία να ασχοληθεί επισταμένως με το ποδόσφαιρο, τις δομές και τις παθογένειές του.

Ο τότε Υπουργός Αθλητισμού, Σήφης Βαλυράκης, κλείνει τη στρόφιγγα του κρατικού κορβανά, διενεργεί ελέγχους και για πρώτη φορά με το 1979 που θεσπίστηκε με τον Ν.879 το κανονιστικό πλαίσιο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου, γίνεται αντιληπτό ότι στο χώρο κυριαρχεί η πιο αγαπημένη ασχολία του Έλληνα της δεκαετίας του ’80: η φοροδιαφυγή και η σώρευση χρεών στις επιχειρήσεις που σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το Δημόσιο.

Οι ΠΑΕ επί της ουσίας δεν μπορούσαν να διαχειριστούν την κατακόρυφη αύξηση εσόδων και το τεράστιο ενδιαφέρον που επεδείκνυε το κοινό (χαρακτηριστικό ότι η προηγούμενη σεζόν είναι ακόμη και σήμερα εκείνη με την πιο αθρόα προσέλευση φιλάθλων στο ελληνικό πρωτάθλημα) και ζητούσαν αλλεπάλληλες ευνοϊκές ρυθμίσεις προκειμένου να εξακολουθήσουν να παράγουν χρέη. Στα τέλη Μαΐου αποφασίζουν να τραβήξουν το τελευταίο τους χαρτί: να απειλήσουν το Υπουργείο με απεργία και να ανατινάξουν το προϊόν. Τρεις απανωτές Γενικές Συνελεύσεις σε μεγάλο ξενοδοχείο της Αθήνας, δυο συσκέψεις εκπροσώπων ΠΑΕ και το μόνο που συμπέρανε ο φίλαθλος κόσμος ήταν ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο συνεργασίας και κανένα πεδίο συνεννόησης.

Αποχή επ' αόριστον

Η ρήξη ήλθε με αφορμή την υλοποίηση της απόφασης για την υλοποίηση του τρόπου διεκδίκησης (!) των αιτημάτων των ΠΑΕ και του ΠΣΑΠ. Οκτώ χρόνια είχαν περάσει από τότε που το ποδόσφαιρο είχε γίνει επαγγελματικό, τα προβλήματα ήταν πάντοτε τα ίδια, αλλά ξαφνικά οι ΠΑΕ αποφάσισαν να τα "λύσουν". Υπογράφεται ένα πρωτόκολλο δια του οποίου οι ΠΑΕ αποφάσισαν την αποχή επ' αόριστον από τους αγώνες πρωταθλήματος και Κυπέλλου Ελλάδος και μέχρι να λυθούν οριστικά μια σειρά από αιτήματα που συνοψίζονταν στα εξής: α) Να μην τροποποιηθεί το σχετικό με τις πενταετίες άρθρο β) Η αναδιάρθρωση των κατηγοριών να ισχύσει από την επόμενη ποδοσφαιρική περίοδο, δηλαδή να υποβιβαστούν από την Α' Εθνική δύο και όχι τρεις ομάδες γ) Να ρυθμιστούν οι οφειλές των ΠΑΕ προς το Δημόσιο και το ΙΚΑ δ) Να χορηγηθεί στις ΠΑΕ πάγιο ποσοστό από τις εισπράξεις του ΠΡΟ-ΠΟ τότε ε) Να επανέλθει η διοργάνωση του πρωταθλήματος Α' Εθνικής Κατηγορίας στην ΕΠΑΕ και να φύγει από την ΕΠΟ που δρούσε υπό την αιγίδα της ΓΓΑ. Οι ομοιότητες με σύγχρονες καταστάσεις είναι εκπληκτικές, οι παθογένειες του ελληνικού ποδοσφαίρου είναι εκεί, ήταν πάντα εκεί κι ας μιλάμε για 30 χρόνια πριν.

Εκείνο λοιπόν το πρωτόκολλο υποχρέωνε τις ΠΑΕ που θα το συνυπέγραψαν, να παραδώσουν όλα τα δελτία των επαγγελματιών και ημιεπαγγελματιών ποδοσφαιριστών τους στα γραφεία της ΕΠΑΕ. Κάπου εκεί ξεκίνησαν οι πρώτες αντιδράσεις με πρώτο τον Πανιώνιο, ο οποίος διαχώρισε τη θέση του και ουσιαστικά έθετε εαυτόν εκτός "πρωτοκόλλου".

Ακολούθησε ο Σταύρος Νταΐφάς, Πρόεδρος του Ολυμπιακού, που τόνισε ότι ο σύλλογος συμφωνεί απόλυτα με τα αιτήματα, αλλά το καταλληλότερο χρονικό σημείο για την διεκδίκησή τους είναι ο Σεπτέμβριος, λίγο πριν την έναρξη του πρωταθλήματος που η δίψα του κόσμου είναι πολλαπλάσια και θα "πονέσει" περισσότερο την Πολιτεία. Ο Νταϊφάς μάλιστα, έξυπνος ων, "κάρφωσε" και τους ομολόγους του, τονίζοντας ότι στις συνεχείς τροποποιήσεις του Νόμου από το ΠΑΣΟΚ, η ΕΠΑΕ δεν αντέδρασε ποτέ και μόλις τα χρέη έγιναν μη διαχειρίσιμα, κάποιοι αποφάσισαν να συμπαρασύρουν και τους υπόλοιπους.

Τέσσερις... αντάρτες!

Ο Βαρδινογιάννης απουσίαζε, είχε εξουσιοδοτήσει όμως τον εκπρόσωπο της ΠΑΕ Κασιμάτη να αντιπροτείνει απεργία μετά τους επαναληπτικούς του Κυπέλλου (ο Παναθηναϊκός είχε προκριθεί στον ημιτελικό όπου αντιμετώπιζε τον Ηρακλή) και ουσιαστικά "αγόραζε" χρόνο. Οι υπόλοιποι δεν αποδέχτηκαν το αίτημα του Κασιμάτη και τον έπεισαν να υπογράψει ακόμη κι αν απειλούνταν οι ημιτελικοί του Κυπέλλου. Εκεί παρεμβαίνει τηλεφωνικά ο Βαρδινογιάννης, "άδειαζει" τον Κασιμάτη και ο παράγοντας του ΠΑΟ παραιτείται επί τόπου! Μετά την παράιτηση Κασιμάτη, ο Πρόεδρος του ΟΦΗ, Μανώλης Παπαματθαιάκης αρνείται κι αυτός να υπογράψει κι έτσι οι ΠΑΕ που δεν μετέχουν στο "αντάρτικο" γίνονται τέσσερις: Πανιώνιος, Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός και ΟΦΗ.

Μετά την άρνηση Νταϊφά-Βαρδινογιάννη, κανείς δεν πίστευε ότι η προσπάθεια θα είχε τελικό αποτέλεσμα κι όμως θα γίνει το απίστευτο. Μετά από διαρκή συνεννόηση του Προέδρου του Απόλλωνα της Αθήνας Κώστα Αλαμάνου και του Προέδρου του Απόλλωνα Θεσσαλονίκης, Βασίλη Τριανταφυλλίδη (ναι, ο Χάρρυ Κλυνν) πείστηκαν και οι υπόλοιποι Πρόεδροι και την Κυριακή μέσα σε 1 ώρα και 20 λεπτά, όλα τα δελτία των 12 ΠΑΕ ήταν στα γραφέα της ΕΠΑΕ!

Είναι απίθανο ότι στα πρακτικά παραλαβής αναφέρεται ότι ο Χάρρυ Κλυνν πήγε τα δελτία όλων των ποδοσφαιριστών των ομάδων της Θεσσαλονίκης, οδηγός ΤΑΞΙ με πινακίδες Ιωαννίνων έφερε τα δελτία του ΠΑΣ, της Δόξας κατέφθασαν με φορτωτική από τη Δράμα, ήταν η πρώτη φορά που δημιουργήθηκε ένα τόσο αρραγές κίνημα εναντίον Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού και Πολιτείας!

Από εκεί κι έπειτα ξεκινά ένα γαϊτανάκι διαβουλεύσεων, δηλώσεων, απαντήσεων και τακτικισμών. Ο τότε Πρόεδρος της ΕΠΑΕ Δημήτρης Γιώτσας προσπάθησε να πιέσει το Υπουργείο επαινώντας τη στάση των 12 ΠΑΕ (στις οποίες ανήκε και η Λάρισα από την οποία προερχόταν) και τονίζοντας ότι δεν υπήρχαν περιθώρια άλλης επιλογής. Κάλεσε ασφαλώς κι αυτός την Πολιτεία να δώσει λύση, προσπάθησε να εντάξει αι τους τέσσερις "αντάρτες" στο κόλπο λέγοντας ότι συμφωνούν και με τα πέντε αιτήματα και πυροδότησε τη βόμβα που προκάλεσε την μήνη του Σήφη Βαλυράκη: απείλησε επί της ουσίας ότι δεν πρόκειται να υπάρξει πρωτάθλημα την επόμενη σεζόν και αν θέλει η ΕΠΟ μπορεί να διοργανώσει πρωτάθλημα ερασιτεχνών

Ο Αλαμάνος δίπλα του προσπάθησε να χαμηλώσει κάπως τους τόνους, "η αντιπαράθεση δεν είναι με το Υπουργείο, έχουμε το δίκαιο με το μέρος μας" και αποκάλυψε ότι επίκειται ραντεβού στο Υπουργείο για "τελική λύση".

Ένα πρωτάθλημα... παρωδία!

Καμία επίσημη αντίδραση και την Κυριακή οι Έλληνες φίλαθλοι ζουν μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Το μοναδικό "κανονικό" παιχνίδι της Α΄ Εθνικής έγινε στο "Γεντί Κουλέ" όπου ΟΦΗ και Παναθηναϊκός αναδείχθηκαν ισόπαλοι με 1-1. Στη Νέα Σμύρνη κατέβηκε μόνο ο Πανιώνιος, η Λάρισα ήταν απούσα, στα Ιωάννινα ήταν μόνο ο Ολυμπιακός, ο ΠΑΣ παρατάχθηκε με ερασιτέχνες. Παρωδία. Όλα τα υπόλοιπα παιχνίδι διεξήχθησαν σε τοπίο σεληνιακό.

Οι εικόνες από τον εξευτελισμό του ελληνικού ποδοσφαίρου ταξιδεύουν σε όλον τον κόσμο, εφημερίδες σε όλη την Ευρώπη σχολίασαν την απεργία των ΠΑΕ με την ανάλογη για την περίπτωση ειρωνεία, με την κορυφαίας κυκλοφορίας ολλανδική Algemeen Dagblad να γράφει: "Πάλι απεργία στην Ελλάδα. Καμιά έκπληξη που αναβλήθηκε το πρωτάθλημα αυτή την Κυριακή κι έγινε μόνο το παιχνίδι ΟΦΗ-Παναθηναϊκού. Οι Έλληνες μας έχουν συνηθίσει φέτος στις απεργίες, η λύση που προτείνουν για όλα είναι οι απεργίες. Φαίνεται ότι στην Ελλάδα και τα προβλήματα που έχει το ποδόσφαιρό τους τα λύνουν με τις απεργίες. Αυτά που γίνονται στην Ελλάδα δεν γίνονται πουθενά αλλού στην Ευρώπη". Οι Ολλανδοί φιλοξενούσαν δηλώσεις και των συμπατριωτών τους Λίμπρεχτς και Φαφιέ που εργάζονταν στην Ελλάδα, με πλειάδα υποτιμητικών αναφορών και απαξίωσης της χώρας.

Την επομένη της παρωδίας όλοι περιμένουν την αντίδραση της Πολιτείας, οι περισσότεροι στοιχηματίζουν ότι το κράτος θα ενδώσει. Αντ’ αυτού η στάση σκληραίνει, ο Βαλυράκης καλεί τους εκπροσώπους του Τύπου στο Υπουργείο και δίνει σε μια κόλλα χαρτί τις ΠΑΕ. Μοιράζει αναλυτικούς πίνακες με τα χρήματα που πήραν, παρουσιάζει έγγραφα με τις διευκολύνσεις που έχουν γίνει στις ΠΑΕ τα τελευταία χρόνια, προσκομίζει μνημόνια συμφωνίας για τις τροποποιήσεις του άρθρου 6 (σχετικά με τις 5ετίες) και δηλώνει ότι ο ΟΠΑΠ θα αλλάξει το δελτίο και το ΠΡΟΠΟ θα έχει αγώνες από τα ξένα πρωταθλήματα. Το κράτος τραβάει το σχοινί, οι ΠΑΕ εκτάκτως συγκαλούν Διοικητικά Συμβούλια και μέχρι να αποφασιστεί ποια θα είναι η στάση τους, βγάζουν μπροστά τον Πρόεδρο του ΠΣΑΠ, Αντώνη Αντωνιάδη.

Ο Αντωνιάδης προσπαθεί να παρουσιαστεί συναινετικός "Παρακολουθούμε με αγωνία τις εξελίξεις. Τα πράγματα αρχίζουν να χοντραίνουν... Μέχρι την Τετάρτη θα περιμένουμε Υπουργική Απόφαση για τις τροποποιήσεις που είχαμε ζητήσει να γίνουν στο άρθρο 6. Την Πέμπτη. αν δεν το έχουμε στα χέρια μας, θα συγκαλέσουμε την Εκτελεστική Επιτροπή για να υλοποιήσουμε τη δεσμευτική για μας απόφαση της Γενικής Συνέλευσης για γενικευμένη απεργία, από την προσεχή Κυριακή. Με το μέρος των ποδοσφαιριστών είναι και το ηθικό και το ουσιαστικό δίκαιο και αυτό το γνωρίζουν καλά οι 'Έλληνες φίλαθλοι. Από την πρώτη αγωνιστική του πρωταθλήματος που είχαμε κάνει απεργία (αποτυχημένη απεργία με αλαλούμ σε διάφορα γήπεδα) υποχωρήσαμε, προκειμένου να ομαλοποιηθεί η κατάσταση και να δοθεί η ευκαιρία για διάλογο. Η Πολιτεία πρέπει να δώσει λύση".

Η ανακοίνωση - μνημείο

Η Πολιτεία και πάλι δεν συγκινείται, ενώ και οι φίλαθλοι πλέον έχουν αρχίσει να κουράζονται από την κατάσταση. Επίκειται και ο ημιτελικός Παναθηναϊκού-Ηρακλή στο Κύπελλο, εκεί ο εκ των απεργών Θεοδωρίδης, δηλώνει ότι θα πάρει τα δελτία "από το ασφαλές μέρος όπου φυλάσσονται στην ΕΠΑΕ" και θα παίξει κανονικά. Είναι απίστευτο πως αλλάζει η πολιτική όταν διακυβεύονται συμφέροντα ή στην προκειμένη περίπτωση ένας τίτλος. Εν τω μεταξύ, μετά από πολύωρες συσκέψεις και με τον κόσμο να πιέζει τους "12", εκδίδεται μια ανακοίνωση-μνημείο για το ελληνικό ποδόσφαιρο με τις ΠΑΕ να προσπαθούν να καθαγιαστούν στα μάτια του κοινού και να επιρρίψουν όλες τις ευθύνες στο κράτος:

"Φίλαθλοι, η αποχή μας δεν είναι απόφαση της στιγμής, αλλά προϊόν μακράς και ώριμης σκέψης και περισυλλογής σαν ύστατη κραυγή απελπισίας των Προέδρων και Παραγόντων που κινδυνεύουν κάθε μέρα να πάνε φυλακή και οι οποίοι μοχθούν για να δοθεί λύση στα προβλήματα του επαγγελματικού ποδοσφαίρου που βαδίζει από το κακό στο χειρότερο και οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια και βεβαιότητα στον αφανισμό. Πέρασαν 8 περίπου χρόνια από τότε που ιδρύθηκε το επαγγελματικό ποδόσφαιρο κι όμως οι ΠΑΕ δεν σταμάτησαν ούτε μια στιγμή τις προσπάθειές τους να πείσουν την Αθλητική Ηγεσία ότι δεν είναι δυνατόν αυτές που με την συνεχή και αδιάλειπτη παρουσία τους στο ΠΡΟ-ΠΟ αποτελούν τον αιμοδότη και τη σπονδυλική στήλη όχι μόνο του ποδοσφαίρου αλλά και του Ελληνικού Αθλητισμού γενικότερα, να μην δικαιούνται μόνιμης και σταθερής επιχορήγησης ή ποσοστό από το ΠΡΟ-ΠΟ.

Εν τούτοις οι συνεχείς προσπάθειες των ΠΑΕ δεν έβρισκαν την πρέπουσα ανταπόκριση από πλευράς Πολιτείας και έτσι φθάσαμε στα σημείο η Πολιτεία με αλλεπάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις και αποφάσεις να αυξήσει σε τέτοιο υψηλό επίπεδο τα λειτουργικά έξοδα των ΠΑΕ, ώστε οι περισσότερες διοικήσεις των ΠΑΕ να σύρονται καθημερινά στα ποινικά δικαστήρια με κατηγορίες για οφειλές στο ΙΚΑ και το Δημόσιο εκατοντάδων εκατομμυρίων. Προσπαθήσαμε επί μήνες να κάνουμε κάποιον εποικοδομητικό διάλογο με την Αθλητική Ηγεσία. Αναγκασθήκαμε να ακυρώσουμε ή να αναβάλλουμε από το Δεκέμβριο του 1986 μέχρι σήμερα, 8 έκτακτες Γενικές Συνελεύσεις προκειμένου να δώσουμε στην Πολιτεία όλη την ευχέρεια και την άνεση χρόνου ώστε να μελετήσει και να λύσει τα λιμνάζοντα προβλήματά μας. Με μεγάλη μας λύπη και σεβόμενοι τον Έλληνα Φίλαθλο και το δύσμοιρο Ελληνικό Ποδόσφαιρο, εξαναγκαστήκαμε να οδηγηθούμε στη λύση της αποχής, όχι με σκοπό την αντιπαράθεση με την Πολιτεία, αλλά τη συνεργασία με αυτή προκειμένου έστω και την τελευταία στιγμή να σώσουμε το ετοιμοθάνατο Ελληνικό Ποδόσφαιρο. Αναλυτικά οι θέσεις μας για κάθε ένα από τα 5 καίρια και φλέγοντα αιτήματά μας έχουν ως εξής: 1. Αναδιάρθρωση των Κατηγοριών 2. Ποσοστό ΟΠΑΠ 3. Χρέη στο ΙΚΑ και στα Δημόσια Ταμεία 4. Να διοργανώνει το Πρωτάθλημα η ΕΠΑΕ και 5. Ρύθμιση στο άρθρο 6 για τις πενταετίες".

Αυτά ζητούσαν οι ΠΑΕ

Η δακρύβρεχτη ανακοίνωση δεν συγκίνησε κανέναν, ούτε το Υπουργείο, ούτε τους φιλάθλους ασφαλώς που το τελευταίο που τους ενδιέφερε ήταν να χαριστούν χρέη ή να γλυτώσουν οι εκάστοτε Πρόεδροι τη φυλακή. Άλλωστε οι δύο πιο "επικίνδυνες" ΠΑΕ με πολύ κόσμο, η ΑΕΚ και ο ΠΑΟΚ ήθελαν να με κάθε τρόπο να απαλλαγούν από τις διοικήσεις Ζαφειρόπουλου και Σαββίδη που είχαν ευτελίσει τους συλλόγους. Ας πάρουμε λοιπόν τα αιτήματα ένα ένα. Αναδιάρθρωση των κατηγοριών ζητήθηκε για αύξηση εσόδων. Την περασμένη χρονιά οι ΠΑΕ είχαν σημειώσει ρεκόρ προσέλευσης (κρατάει ακόμα) και είδαν τα έσοδά τους να εκτοξεύονται. Οι παράγοντες ήταν βέβαιοι ότι το κράτος θα συναινέσει, ο Βαλυράκης όμως εν μέσω της σεζόν το ξέκοψε εξ αιτίας του οδυνηρού χαμού του Μπλιώνα και της "κάτι σαν απεργίας" της πρεμιέρας.

Το ποσοστό από τον ΟΠΑΠ δεν χρειάζεται σχόλια, είναι και εδώ κατανοητό ότι πρόκειται για λεφτά. Ζητήθηκε από το κράτος ένα σταθερό ποσοστό με αναλογία εβδομάδων ανεξαρτήτως πρωταθλήματος. Οι ΠΑΕ ζητούσαν από τις 52 προκηρυχθείσες εβδομάδες με δελτίο, καθαρά τις 2. Το ΠΡΟ-ΠΟ τότε έκανε τζίρο πάνω από 1 δισεκατομμύριο κάθε Κυριακή, οι ΠΑΕ ζητούσαν 2 δις καθαρά κάθε σεζόν. Σε ένα κανονικό περιβάλλον, το αίτημα έστεκε, έτσι λειτουργούσε η ανταποδοτικότητα και ένα μίνιμουμ πλάνο. Έρχεται όμως το επόμενο αίτημα και πραγματικά εξοργίζει. Επί της ουσίας, μετά την tabula rasa του Ράλλη το 1979, οι ΠΑΕ ξαναζητούσαν διαγραφή χρεών, προνομιακή μεταχείριση στην απόδοση εισφορών, με λίγα λόγια μια νομιμοφανή φοροδιαφυγή.

"Βαρέλι δίχως πάτο"

Ο Υπουργός Αθλητισμού διαισθανόμενος ότι το κοινό αίσθημα τον στηρίζει, απάντησε με νέα συνέντευξη Τύπου, μίλησε για βαρέλι δίχως πάτο, εξέθεσε και πάλι τις ΠΑΕ με νούμερα: 407 εκατομμύρια χρέη στο Δημόσιο, 234 εκατομμύρια χρέη στο ΙΚΑ. Έδωσε στη δημοσιότητα τις Εκθέσεις του Ελεγκτικού Συμβουλίου για τις εταιρικές χρήσεις 1985-86 των ΠΑΕ Ηρακλή, Άρη και Λάρισας, με τις ζημίες να έχουν ξεπεράσει τουλάχιστον το 50% του κεφαλαίου και σύμφωνα με το νόμο είτε θα έπρεπε ήδη να είχαν αυξήσει το μετοχικό κεφάλαιο τους είτε να μπουν σε διαδικασία πτώχευσης. Το ίδιο ίσχυε για ακόμη 12 ΠΑΕ, ήταν όλες βουτηγμένες στα χρέη, προς τρίτους, προς το Δημόσιο, προς τα ταμεία. Υπήρχαν περιπτώσεις εικονικών τιμολογίων, ενοικίων σε σπίτια ποδοσφαιριστών που αντιστοιχούσαν σε αγροτεμάχια (!), οι Εκθέσεις του Ελεγκτικού Συμβουλίου έκαιγαν τις ΠΑΕ και ήδη είχε δοθεί εντολή να ξεκινήσουν οι διαδικασίες αναγκαστικών εκτελέσεων ή και συλλήψεων.

Οι ΠΑΕ στράφηκαν αμέσως στην Αντιπολίτευση, προγραμμάτισαν συναντήσεις με τον Πρόεδρο της ΔΗΑΝΑ Κωστή Στεφανόπουλο (αργότερα Πρόεδρο της Δημοκρατίας), αντιπροσωπεία του ΚΚΕ του Χαρίλαου Φλωράκη, την Ελληνική Αριστερά του Λεωνίδα Κύρκου, τον Πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Όλοι στάθηκαν στο πλευρό των ΠΑΕ, κατακεραυνώνοντας την άτεγκτη στάση της Κυβέρνησης, αλλά με αξιοθαύμαστη πολιτική γλώσσα, τόνιζαν ότι πρέπει πρώτα να τακτοποιήσουν τα χρέη τους. Δίκαια όλα τα αιτήματα, αλλά... Ο Βαλυράκης υπό την πίεση περνάει με Προεδρικό Διάταγμα ένα άτυπο "δάνειο" 35 εκατομμυρίων έξτρα επιχορήγησης στις ΠΑΕ, αρκεί να έχουν τακτοποιήσει τις οφειλές του προς ΙΚΑ και Δημόσιο. Οι ΠΑΕ και πάλι αρνούνται να συμμορφωθούν, η απεργία συνεχίζεται και την προτελευταία αγωνιστική και ακολουθεί χαμός.

Συλλαμβάνεται ο Πρόεδρος του ΠΑΣ Γιάννινα Χρήστος Μήτσης για χρέη 35 εκατομμυρίων στο Δημόσιο, οι ΠΑΕ βγάζουν μπροστάρη το Χάρρυ Κλυνν για να ξανακερδίσουν τη συμπάθεια του φίλαθλου κόσμου και ο Πρόεδρος της Καλαμαριάς με την παρεμβατικότητά του κατορθώνει να αποφύγουν οι ομότιμοί του τη φυλακή ερχόμενος σε συνεννόηση με την Πολιτεία για ευνοϊκούς διακανονισμούς. Δεν συνελήφθη μόνο ο Μήτσης, ίδιας μεταχείρισης έτυχαν και ο Αντιπρόεδρος (και έχων δικαίωμα υπογραφής) της ΑΕΚ Κώστας Γενεράκης, ο Πρόεδρος του Ηρακλή Πέτρος Θεοδωρίδης. Ο Κλυνν κάνει μια ριζοσπαστική πρόταση, το ποδόσφαιρο να ξαναγίνει ερασιτεχνικό, να χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το κράτος με ένα συγκεκριμένο κονδύλι κάθε χρόνο. Οι υπόλοιπες ΠΑΕ διαφωνούν.

"Το πρωτάθλημα έγινε... πατάτες"

Ο φίλαθλος κόσμος πλέον έχει κουραστεί, έχει μπει ο Ιούνιος, το πρωτάθλημα (που έχει κατακτήσει ο Ολυμπιακός) δεν έχει τελειώσει, ο τελικός Κυπέλλου στον οποίο έχουν προκριθεί ο ΟΦΗ και ο Ηρακλής είναι άγνωστο πότε θα διεξαχθεί και το κοινό έχει σχεδόν σιχαθεί το ποδόσφαιρο. Από την έναρξη της σεζόν οι φίλαθλοι έζησαν την απεργία των επαγγελματιών ποδοσφαιριστών στο ξεκίνημα (1η αγωνιστική) την απεργία των διαιτητών σε όλη την Ελλάδα την 10η Μαΐου και την επονομαζόμενη "Κίνηση των 12" τέλη του μηνός. Όλοι σχεδόν συμφωνούν με το Χάρρυ Κλυνν που σε συνέντευξή του χαρακτηρίζει το πρωτάθλημα "πατάτες" όπως στο νούμερό του στο θέατρο.

Με διαμεσολαβητή τον τότε ταμία της ΕΠΟ Γιώργο Λούβαρη, οι "12" προσπαθούν να κλείσουν συνάντηση με τον Πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου, το πρωτάθλημα άλλωστε τελείωσε όπως τελείωσε με κηλίδα τις τρεις τελευταίες αγωνιστικές που επέφεραν και αλλαγές στο βαθμολογικό πίνακα και τα εισιτήρια της Ευρώπης άλλαξαν χέρια. Οι "απεργοσπάστες" ευνοήθηκαν, ο Παναθηναϊκός από έκτος στο δεύτερο γύρο βρέθηκε δεύτερος, ο Πανιώνιος βγήκε στην Ευρώπη αντί του ΠΑΟΚ, η Λάρισα κατρακύλησε όγδοη, η ΑΕΚ είχε λουφάξει έβδομη, αφού προερχόταν και από την πολύκροτη τιμωρία για την υπόθεση Χρυσοβιτσιάνου, ο ΠΑΣ υποβιβάστηκε μαζί με τον Απόλλωνα του Αλαμάνου. Όλοι οι απεργοί τιμωρήθηκαν με -6 βαθμούς και μηδενισμό σε όλα τα παιχνίδια που απείχαν, το πρωτάθλημα κατέληξε μια άνευ προηγουμένου κωμωδία.

Οι μηχανισμοί του ΠΑΣΟΚ και της Κυβέρνησης είχαν αναλάβει την εκπόνηση της λύσης. Και η λύση τελικά άφησε άπαντες χαμογελαστούς και ευχαριστημένους, αφού το κλίμα στη χώρα είχε αλλάξει άρδην από την τεράστια επιτυχία της Εθνικής μπάσκετ στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1987.

Το χρυσό μετάλλιο της Εθνικής, ο Γκάλης και ο Γιαννάκης είχαν πάρει επάνω τους τα φώτα της δημοσιότητας, η Ελλάδα γιόρταζε στους δρόμους και το ΠΑΣΟΚ πέρασε τις διατάξεις που έπρεπε να περάσει για να "σωθεί" το ελληνικό ποδόσφαιρο. Ο ΟΠΑΠ απέστειλε 80 εκατομμύρια "έναντι" στο ΙΚΑ, η επιχορήγηση στις ΠΑΕ αυξήθηκε και έφτασε το 1,35 δισεκατομμύριο δραχμές (720 στις ομάδες της Α΄ Εθνικής από 80 την περασμένη σεζόν, 306 στη Β΄Εθνική, 324 στη Γ΄ Εθνική) ρυθμίστηκαν όλες οι οφειλές προς το Δημόσιο και εγένετο η πρώτη "ρύθμιση" στην ιστορία του επαγγελματικού ποδοσφαίρου.

Οι ΠΑΕ με τις ευλογίες του κράτους απέκτησαν όσα ζητούσαν και το χάπι χρύσωσε η ρητή αναγγελία του Βαλυράκη, ότι "όποιος χρωστάει στο Δημόσιο δεν θα λαμβάνει μέρος στο πρωτάθλημα". Ήταν άλλωστε Ιούλιος πια, ο κόσμος βρισκόταν στις παραλίες, ήθελε να ακούει για μεταγραφές και όχι για χρέη, συσκέψεις και ανακοινώσεις. Κάπως έτσι, η ανακοίνωση της ΕΠΑΕ πέρασε στα ψιλά, δεν ασχολήθηκε σχεδόν κανείς μαζί της. "Διαπιστώθηκε με ιδιαίτερη ικανοποίηση ότι η Πολιτεία αντιλήφθηκε το δίκαιο των αιτημάτων μας, στο χώρο του επαγγελματικού ποδοσφαίρου και προχώρησε στην απαρχή υλοποίησή τους. Δεν αντιμετωπίσθηκε βέβαια το σύνολο των αιτημάτων μας, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι η Πολιτεία θα ανταποκριθεί στην πρόσκληση για εποικοδομητικό και ουσιαστικό διάλογο με μοναδικό στόχο την εξυγίανση του ελληνικού ποδοσφαίρου. Το στόχο αυτόν θα υπηρετήσει με συνέπεια η συνοχή των ένδεκα (ο Θεοδωρίδης είχε αποχωρήσει γιατί ο Ηρακλής προκρίθηκε στον τελικό με τον ΟΦΗ). Παράλληλα εξουσιοδοτούμε τον κ. Βασίλη Τριανταφυλλίδη και τον παρακαλούμε να συνεχίσει να προσφέρει τις πολύτιμες υπηρεσίες του στον κοινό αγώνα".

Το "μπαμ" με Κοσκωτά

Ο Χάρρυ έφτασε να γίνει μέχρι και Πρόεδρος της ΕΠΑΕ μέχρι να τον ξεβράσει και αυτόν ο χώρος του ποδοσφαίρου, η επόμενη σεζόν ξεκίνησε κανονικά με τις ΠΑΕ "τακτοποιημένες" τα χρέη ρυθμισμένα και μια θετική διάθεση απ’ όλους. Προφανώς είχαν λογαριάσει χωρίς τον τυφώνα Κοσκωτά, ο οποίος μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες να αγοράσει τον Παναθηναϊκό από το Γιώργο Βαρδινογιάννη, έρχεται σε συμφωνία με το Σταύρο Νταϊφά και "μπουκάρει" στον Ολυμπιακό. Όλοι πανηγυρίζουν, Ολυμπιακοί και μη, αφού το χρήμα που ρέει στο ελληνικό ποδόσφαιρο είναι πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα.

Με το που τελείωσε η απεργία και έγινε η πρώτη "ρύθμιση", μετά τη λαίλαπα Κοσκωτά, το ελληνικό ποδόσφαιρο αντιμετώπισε μαζί με την ελληνική κοινωνία μια από τις δυσκολότερες καταστάσεις στην ιστορία της χώρας. Ολόκληρη η Ελλάδα βγήκε αλλαγμένη από εκείνο το σκάνδαλο, αντιμετώπισε ακόμη και το φάσμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, πολλά χρόνια πριν το βάλει στη ζωή μας το διάγγελμα του Γιώργου Παπανδρέου στο Καστελόριζο. Το μοναδικό πράγμα που έμεινε ίδιο και απαράλλακτο, ήταν ο έρωτας της Πολιτείας με το ποδόσφαιρο, μια ιστορία το κουβάρι της οποίας έχει ήδη ξετυλιχθεί στο Contra.gr αλλά είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι έχει ακόμη πολλά κεφάλαια.