Tο ντέρμπι του 1973

Άνοιξη του 1973, μίας από τις σημαντικότερες χρονιές στην ιστορία της χώρας. Η Ελλάδα βρίσκεται για έκτο χρόνο στο γύψο και έχει ξεκινήσει να αντιδρά σοβαρά απέναντι στο καθεστώς: 21 Φεβρουαρίου γίνεται η πρώτη κατάληψη στη Νομική Σχολή Αθηνών η οποία καταστέλλεται δύο ημέρες μετά, 20 Μαρτίου η δεύτερη που οδηγεί σε 100 συλλήψεις κατόπιν αιτήματος της Συγκλήτου. Εν μέσω αυτών των συγκλονιστικών εξελίξεων, μαίνεται στο πρωτάθλημα μια απίστευτη μάχη μεταξύ τριών καταπληκτικών ομάδων, με ξεχωριστές αρετές και ικανότητες η καθεμία. Από τη μια ο σκληρός και γεμάτος αστέρες Ολυμπιακός, από την άλλη ο ορμητικός και ανίκητος στην Τούμπα ΠΑΟΚ και κοντα τους ο υπερπαραγωγικός «ευρωπαίος» Παναθηναϊκός, η ομάδα που είχε κατακτήσει τον τίτλο την προηγούμενη σεζόν και καλείτο να τον υπερασπιστεί.

Ο Ολυμπιακός του Νίκου Γουλανδρή αποφασισμένος να κυριαρχήσει, είχε τινάξει τη μπάνκα στον αέρα το καλοκαίρι, φέρνοντας στον Πειραιά αστέρες όπως ο Ρομαίν Αργυρούδης, ο Χούλιο Λοσάντα, ο Μίλτον Βιέρα, ο Υβ Τριαντάφυλλος, οι οποίοι υπό τις οδηγίες του Λάκη Πετρόπουλου, έμοιαζαν φαβορί να κατακτήσουν το πρωτάθλημα μετά από μια πενταετία ξηρασίας.

Οι ερυθρόλευκοι, στηριζόμενοι κυρίως στην απίστευτα σκληρή άμυνά τους, είχαν φθάσει στην 21η αγωνιστική με μόλις 6 γκολ παθητικό, όταν παρά τη λευκή ισοπαλία στο Αιγάλεω, ισοβάθμισαν για πρώτη φορά στην κορυφή με τον καταπληκτικό ΠΑΟΚ του Λες Σάνον. Έναν επίσης καταξιωμένο ευρωπαϊκά ΠΑΟΚ (αποκλεισμός Λέγκια και Λυών, προημιτελικός με Μίλαν, προηγούμενο θέμα) στην πιο χρυσή δεκαετία της ιστορίας του, προερχόμενο από την κατάκτηση του Κυπέλλου την προηγούμενη σεζόν με μια πολύ επιθετική ομάδα αποτελούμενη κυρίως από δικά του παιδιά: Κούδας, Σαράφης, Τερζανίδης, Ασλανίδης, Φουντουκίδης, Στέφας, Αποστολίδης, Παρίδης και ο νυν προπονητής του Άγγελος Αναστασιάδης στην πρώτη του σεζόν στο Δικέφαλο. Ο ΠΑΟΚ μόλις έχει πέσει θύμα του «φονέα των γιγάντων» Φωστήρα, αφού χάνει με 1-0 στον Ταύρο και για πρώτη φορά δε νιώθει απλώς την καυτή ανάσα του Ολυμπιακού, αλλά ισοβαθμεί στην κορυφή μαζί του στους 56 βαθμούς.

Μία νίκη μόλις πίσω από τους πρωτοπόρους, ο Παναθηναϊκός του τελικού του Διηπειρωτικού, με τον αρχιτέκτονα της πορείας στο Wembley Φέρενς Πούσκας στον πάγκο και μια ομάδα που απλώς σκόραρε όπως και όποτε ήθελε, στηριζόμενη σε ένα ρόστερ επίσης βγαλμένο από τα όνειρα των οπαδών της: Δομάζος, Βερόν, Ντε Μέλο, Ελευθεράκης, Αντωνιάδης, Καψής, Κωνσταντίνου, Γραμμός, ορισμένοι μόνο από τους καταπληκτικούς ποδοσφαιριστές που είχε προσφέρει η διοίκηση του Παναθηναϊκού στον Πούσκας.

Εκείνη μάλιστα την εποχή, εμφανίζεται στο προσκήνιο των διοικητικών του Παναθηναϊκού, ένας 42χρονος φαρμακοβιομήχανος διεκδικώντας τα ηνία του σωματείου: το όνομα του Παύλος Γιαννακόπουλος και ιδιότητά του Πρόεδρος του «Παναθηναϊκού Συναγερμού», ουσιαστικά της αντιπολίτευσης στη διοίκηση Κίτσιου. Ας μην ξεφεύγουμε όμως.

Επιστρέφοντας στο συγκλονιστικό μήνα Μάρτιο με τα γεγονότα της Νομικής, την Κυριακή 11 Μαρτίου έγινε ίσως το πιο επεισοδιακό και πολυσυζητημένο derby Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού στην ιστορία. Σίγουρα το πιο σκληρό και αντιαθλητικό από όλα, με αντίκτυπο μεγαλύτερο ακόμη και από τη «Ριζούπολη» του 2003 εξ αιτίας και της πολύ τεταμένης πολιτικής ατμόσφαιρας της εποχής. Ένα derby που δεν τελείωσε ποτέ και κατακυρώθηκε τελικά με 2-0 υπέρ του Ολυμπιακού, αφού διεκόπη οριστικά στο 83ο λεπτό από το διαιτητή Λάτσιο και ενώ ο Ολυμπιακός προηγείτο του Παναθηναϊκού με 3-2. Μέχρι εκείνο το σημείο, είχαμε 3 αποβολές, 6 κίτρινες και 68 (!) φάουλ συνολικά από τις δύο ομάδες, τα περισσότερα πολύ μακριά από τα αθλητικά πλαίσια. Ακόμη και οι συνήθως φανατισμένοι φίλαθλοι των δύο ομάδων, παρακολουθούσαν εμβρόντητοι τους ποδοσφαιριστές των δύο ομάδων να παίζουν επί της ουσίας ξύλο και όχι ποδόσφαιρο. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Η χούντα για πρώτη φορά επιτρέπει απ’ευθείας τηλεοπτική μετάδοση του αγώνα από την τότε ΕΙΡΤ (Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας Τηλεόρασης) προκειμένου να αποσπάσει την προσοχή των Ελλήνων από τις κινητοποιήσεις των φοιτητών και όλη η Ελλάδα στήνεται μπροστά στις λιγοστές οθόνες για να παρακολουθήσει το derby των αιωνίων που θα κρίνει εν πολλοίς τον τίτλο. Παρόντες στο Στάδιο «Καραϊσκάκης», οι εκφραστές του καθεστώτος Στυλιανός Παττακός και ο τότε ΓΓΑ Γιώργος Βλαδίμηρος. Αντί για ποδόσφαιρο, άπαντες παρακολουθούν ένα ρεσιτάλ βίας από τους παίκτες των δύο ομάδων, με κλωτσιές, μπουνιές, φτυσίματα, αγκωνιές και απίστευτο μένος εκατέρωθεν. Πολλοί εκ των υστέρων υποστήριξαν ότι η τηλεοπτική μετάδοση του αγώνα μόνο κακό έκανε, αφού άπαντες προσπαθούσαν να αποδείξουν το πάθος και τη θέληση για τη νίκη.

Το παιχνίδι διακόπτεται συνέχεια, παρ’όλα αυτά δε λείπουν τα γκολ: προηγείται ο Παναθηναϊκός με τον Παπαδημητρίου στο 16’ και τρίτα λεπτά αργότερα ο Υβ ισοφαρίζει. Το γκολ είναι αμφισβητούμενο, αφού οι παίκτες του Παναθηναϊκού ορκίζονται ότι η μπάλα δεν πέρασε τη γραμμή του τέρματος του Κωνσταντίνου στην κεφαλιά του Τριαντάφυλλου. Το παιχνίδι διακόπτεται και πάλι, ενώ ο Λάτσιος μετά από μίνι σύσκεψη με τους επόπτες κατακυρώνει το γκολ, αποβάλλει τον Παπαδημητρίου για διαμαρτυρία και ακολουθεί νέα σύρραξη. Ο διαιτητής έχει δεδομένα χάσει τον έλεγχο. Είμαστε στο 25ο λεπτό και έχουν αποβληθεί ήδη 2 ποδοσφαιριστές, ενώ έχουν τιμωρηθεί ακόμη 5 με κίτρινες κάρτες.

Το παιχνίδι ξαναξεκινάει και ο Ολυμπιακός παίρνει κεφάλι στο σκορ με το Λοσάντα, που πήρε το rebound μετά τη γυριστή κεφαλιά του Γιούτσου και με προβολή έκανε το 2-1. Ακολουθεί νέα σύρραξη με αφορμή σκληρά και εν ψυχρώ χτυπήματα από τους ποδοσφαιριστές και των δύο ομάδων, με το Λάτσιο να μην ξέρει πλέον πως να αντιδράσει. Προσπαθεί να κατευνάσει τα πνεύματα αποφεύγοντας άλλες κάρτες και παρακαλώντας σχεδόν τους ποδοσφαιριστές να είναι πιο ήπιοι προκειμένου να τελειώσει τουλάχιστον το ημίχρονο. Ο Παναθηναϊκός αντιδράει στο 39’ όταν ο Δομάζος παρά την κλωτσιά του Μίλτον Βιέρα, προλαβαίνει να ανοίξει στον Αθανασόπουλο που με τη σειρά του πασάρει στο Γονιό, ο οποίος σημειώνει το 2-2. Νέα νεύρα και χειρονομίες, με το παιχνίδι να (ξανα)διακόπτεται. Η συνέχεια είναι ανάλογη και η καχυποψία κυριεύει αμφότερες τις πλευρές σχετικά με τις προθέσεις του Λάτσιου, ο οποίος στο 43’ και το 45’ αρνείται από ένα καταφανέστατο πέναλτυ στις δύο ομάδες. Είναι κάτι παραπάνω από εμφανές ότι ο ευρισκόμενος σε σύγχυση Λάτσιος θέλει όσο τίποτε άλλο να σφυρίξει τη λήξη του ημιχρόνου προκειμένου να ηρεμήσουν όλοι.

Το ημίχρονο λήγει και ακολουθούν σκηνές απείρου κάλλους στα αποδυτήρια με τον Παναθηναϊκό να θέλει να υποβάλλει ένσταση, την οποία ο Λάτσιος αρνείται να εντάξει στο φύλλο αγώνος. Ο Πρόεδρος του Παναθηναϊκού παραιτείται (!) στην ανάπαυλα και αποχωρεί από το γήπεδο, ενώ οι φίλαθλοι αναρωτιούνται για ποιόν λόγο το παιχνίδι δεν ξεκινά ενώ έχει περάσει ήδη μισή ώρα από τη λήξη του πρώτου ημιχρόνου. Ο ΓΓΑ Βλαδίμηρος έχει κατέβει στα αποδυτήρια, ο Παττακός στα «μάρμαρα» δείχνει ανήσυχος και η ατμόσφαιρα είναι το λιγότερο τεταμένη. Μετά κόπων και βασάνων το δεύτερο ημίχρονο ξεκινά, δυστυχώς όμως ακριβώς από εκεί που σταμάτησε: δύο λεπτά μετά την έναρξη, Λοσάντα και Δημητρίου ανταλλάσσουν βρισιές, ενώ πέφτουν και μερικές ψιλές πριν παρέμβει ο Λάτσιος με νέα κίτρινη στον παίκτη του Παναθηναϊκού.

Ο ίδιος ο Δημητρίου χάνει τη μπάλα 3 λεπτά αργότερα από το Βιέρα, ο οποίος πασάρει στον Αργυρούδη που με ένα εκπλητικό σόλο τριπλάρει Σούρπη, Γονιό και Καψή και πλασάρει υποδειγματικά τον ανήμπορο να αντιδράσει Κωνσταντίνου. 3-2 ο Ολυμπιακός και το ματς παίρνει φωτιά.

Αντί όμως να παιχτεί ποδόσφαιρο, πάλι έχουμε κλωτσιές, ύβρεις και κάθε λογής αψιμαχίες μεταξύ των παικτών, μέχρι που φτάνουμε στο αποφασιστικό τελευταίο δεκάλεπτο. Ο Λοσάντα κερδίζει φάουλ πάνω στη γραμμή της περιοχής του Παναθηναϊκού, κάτι «ψιθυρίζει» στον Άνθιμο Καψή, ο οποίος απαντά με χτύπημα στο στομάχι. Αυτό ήταν. Το γήπεδο γίνεται (και πάλι) ροντέο, αυτή τη φορά εισβάλλουν στον αγωνιστικό χώρο και οι αναπληρωματικοί, που μαζί με παράγοντες και παίκτες, επιδίδονται σε απίστευτο ξύλο.

Ο Αθανασόπουλος αποβάλλεται και αρνείται να αποχωρήσει με προτροπή του Πούσκας, ενώ στους πάγκους επικρατεί χάος. Ξαφνικά όλο το γήπεδο σαστίζει, αφού παρακολουθεί το Βασίλη Κωνσταντίνου να κυνηγάει με ταχύτητα... Μπολτ τον Τάκη Συνετόπουλο. Πρόκειται για το ιστορικότερο και μεγαλύτερο «κυνηγητό» στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, μια σκηνή βαθιά χαραγμένη στις μνήμες όλων όσοι την έζησαν είτε ζωντανά είτε από τηλεοράσεως. Ο Συνετόπουλος κάτι είπε στον Κωνσταντίνου (με τον αστικό μύθο να αναφέρει ότι έβρισε την τότε σύζυγο του ποδοσφαιριστή του Παναθηναϊκού, ηθοποιό Μάρθα Καραγιάννη) ο οποίος με τη σειρά του «θόλωσε» και εξαγριώθηκε κυνηγώντας τον κατά μήκος όλου του «Καραϊσκάκης»!

Μάταια προσπάθησαν όλοι να τον ηρεμήσουν, επιστρατεύτηκε ακόμη και το «πολιτισμένο» βαριετέ της ΥΕΝΕΔ «Πρόσκληση σε γεύμα» με την Εύη Ιωαννίδου και την ηθοποιό Βίρνα Νιαβή, αλλά ο Κωνσταντίνου ήταν ανένδοτος και μόλις έμαθε ότι παρίστατο ο Συνετόπουλος, αποχώρησε από την εκπομπή.

Πρέπει να είναι η πρώτη live αποχώρηση καλεσμένου στην ιστορία της ελληνικής τηλεόρασης! Αργότερα βέβαια, οι δύο συμπαίκτες στην Εθνική ομάδα τα βρήκαν, ουδέποτε όμως εκμυστηρεύτηκαν τί συνέβη μεταξύ τους και τί ειπώθηκε σε εκείνον τον αγώνα στο Καραϊσκάκη. Για να επιστρέψουμε στα γεγονότα του Καραϊσκάκη, ο Λάτσιος αποφασίζει να διακόψει τον αγώνα, ο Παττακός κάνει δηλώσεις περί αποτρόπαιου θεάματος και ποδοσφαιριστές κανίβαλους. Ακολουθούν συσκέψεις επί συσκέψεων και οι αποφάσεις είναι αμείλικτες.

Ο πρωταγωνιστής του «κυνηγητού» Βασίλης Κωνσταντίνου, τιμωρείται με ισόβιο αποκλεισμό από την Εθνική ομάδα (ποινή που αργότερα θα αρθεί) και με ένα χρόνο αποκλεισμό από τους αγώνες του Παναθηναϊκού, ενώ ο έτερος πρωταγωνιστής του επεισοδίου Τάκης Συνετόπουλος, με έναν χρόνο αποκλεισμό από την Εθνική ομάδα και 4 μήνες αποκλεισμό από τους αγώνες του Ολυμπιακού. Ο Παναθηναϊκός μηδενίζεται και τιμωρείται με την ίδια ποινή και για τα επόμενα 2 παιχνίδια (με ΠΑΟΚ και Αιγάλεω) τα οποία χάνει με 2-0 άνευ αγώνος, ενώ του αφαιρούνται και τρεις βαθμοί από το Πρωτάθλημα, αποκλείοντάς τον από κάθε πιθανότητα διεκδίκησής του.

Ο παίκτης του Παναθηναϊκού Δημήτρης Δημητρίου τιμωρείται με αποκλεισμό 6 αγωνιστικών επειδή χτύπησε το Γυμνασίαρχο του αγώνα (επί χούντας ο Παρατηρητής αποκαλούνταν Γυμνασίαρχος) ενώ ο Μίμης Δομάζος αποβλήθηκε από κάθε αγωνιστική δραστηριότητα για ενάμιση μήνα. Κατόπιν απόφασης του Παττακού, απαγορεύτηκε οποιαδήποτε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση ποδοσφαρικού αγώνα για πολύ καιρό, διότι θεωρήθηκε πως «προσεβλήθησαν τα ολυμπιακά ιδεώδη της πατρίδας».

Πλέον στο πρωτάθλημα παρέμειναν μόνον δύο διεκδικητές, με τον Παναθηναϊκό να μποϊκοτάρει τη συνέχεια, να ασκεί εφέσεις επί εφέσεων και τον κόσμο του να βράζει. Ο επόμενος μήνας είναι άκρως επεισοδιακός, όσο και εντυπωσιακός αφού η μάχη μεταξύ ΠΑΟΚ και Ολυμπιακού είναι αδυσώπητη. Θεσσαλονικείς και Πειραιώτες προχωρούν χωρίς απώλειες και μάλιστα όλα δείχνουν ότι η μάχη θα συνεχιστεί και στο θεσμό του Κυπέλλου, αφού ο ΠΑΟΚ αποκλείει τον Παναθηναϊκό στα προημιτελικά νικώντας τον με 2-0 στην Τούμπα και ο Ολυμπιακός επίσης προκρίνεται αφού καταβάλλει πολύ δύσκολα τον Παναργειακό στο «Καραϊσκάκης» με 3-2.

Στο πρωτάθλημα, η απίστευτη πορεία και των δύο τους βρίσκει να ισοβαθμούν ακόμη στην κορυφή με 74 βαθμούς έκαστος 7 αγωνιστικές πριν το τέλος. Μέχρι που φθάνουμε στη σημαδιακή 28η αγωνιστική, όταν ο Ολυμπιακός ταξιδεύει στην Καβάλα και ο ΠΑΟΚ υποδέχεται στην Τούμπα την Παναχαϊκή, σε δύο φαινομενικά εύκολα παιχνίδια και για τους δύο που θα παρέτειναν την αγωνία για τον τίτλο. Μόνο έτσι δεν ήταν τελικά, διότι ειδικά για το απίστευτο ματς της Τούμπας και τις συνθήκες διεξαγωγής του, θα χρειαστεί να περάσουν μήνες ολόκληροι για να δοθεί απάντηση από τα Δικαστήρια. Αυτή όμως είναι μια άλλη ιστορία...