Τεξ Γουίντερ: O βοηθός που άλλαξε το μπάσκετ
Ο δημιουργός της τριγωνικής επίθεσης, το δεξί χέρι του Φιλ Τζάκσον, που τσακωνόταν με τον Τζόρνταν και τον Σακίλ. Ένα μικρό αφιέρωμα στον θρύλο του Τεξ Γουίντερ από το Ζαν Πρες και τον Γιάννη Φιλέρη
Λίγοι άνθρωποι, από τη θέση του βοηθού ενός μεγάλου προπονητή, έγραψαν ιστορία. Στο ποδόσφαιρο ο Πίτερ Τέιλορ, ήταν σίγουρα το alter ego του Μπράιαν Κλαφ. Στο μπάσκετ, ο Τεξ Γουίντερ, που έφυγε από τη ζωή την Τετάρτη 10/10 σε ηλικία 96 ετών, διεκδικεί χωρίς αμφιβολία το χρίσμα.
Κανείς δεν ξέρει ποια θα ήταν η καριέρα του Φιλ Τζάκσον, χωρίς τον Τεξανό προπονητή δίπλα του, τον οποίο προσέλαβε ο (άλλος μακαρίτης) Τζέρι Κράουζε στους Σικάγο Μπουλς το 1985. Οι δρόμοι του με τον “Ζεν Μάστερ” διασταυρώθηκαν το 1987, όταν ο Τζάκσον συμπεριλήφθηκε στο προπονητικό επιτελείο των Μπουλς. Δυο χρόνια αργότερα, αναλάμβανε χεντ κόουτς της ομάδας του Μάικλ Τζόρνταν. Και μαζί κατέκτησαν 9 πρωταθλήματα ΝΒΑ (6 με τους Μπουλς, 3 με τους Λέικερς) έχοντας σαν κεντρικό σημείο αναφοράς του παιχνιδιού τους, την περίφημη τριγωνική επίθεση.
H συγκεκριμένη στρατηγική ήταν μια έμπνευση του Σαμ Μπάρι, προπονητή του κολεγίου της Σάουθερν Καλιφόρνια και εξελίχθηκε από τον Γουίντερ, στο Κάνσας Στέιτ. Εκεί γνώρισε και τον μετέπειτα τζένεραλ μάνατζερ και μέγα οραματιστή των Μπουλς, Τζέρι Κράουζε.
Η ιδέα της triangle offense είναι απλή, όπως όλα τα εμπνευσμένα συστήματα στον αθλητισμό. Τρεις παίκτες (συνήθως ο “1”, ο “3” και ο “5” που βρίσκεται στη μία γραμμή της ρακέτας) σχηματίζουν ένα τρίγωνο. Την ίδια ώρα ο “4” είναι στην κορυφή και ο “2” στην αδύνατη πλευρά. Όταν αρχίσει η επίθεση, υπάρχουν δεκάδες επιλογές plays, με τους παίκτες να σκρινάρουν, αλλά και να κινούνται χωρίς την μπάλα.
Από τα διάφορα τρίγωνα που σχηματίζουν οι παίκτες, πριν από την τελική εκτέλεση, έχει υπολογιστεί (από το κομπιούτερ του ESPN) ότι σε 5” δημιουργούνται … 340 περιπτώσεις για σουτ, είτε κοντά, είτε μακριά από το καλάθι.
Ήταν τελικά η τριγωνική επίθεση το κρυφό-φανερό μυστικό του Φιλ Τζάκσον, ή οι ομάδες που έχουν σαν ηγέτες τον Τζόρνταν (οι Μπουλς) και τον Κόμπε (οι Λέικερς) δεν χρειάζονται τρίγωνα, τετράγωνα και κύκλους για να κερδίσουν.
Αν ίσχυε το δεύτερο ο Τζάκσον δεν είχε κανένα λόγο να πάρει μαζί του στο Λος Αντζελες τον Τεξ Γουίντερ.
Το 1992, σε μια διαδρομή του πούλμαν των Μπουλς, ο Σκότι Πίπεν είπε στον Μάικλ Τζόρνταν: “Αν ο Κλάιντ Ντρέξλερ είχε προπονητή τον Τεξ Γουίντερ, θα ήταν ισάξιος σου”. Ο ίδιος ο “Air” παραδεχόταν ότι η συμβολή του προπονητή στην κατάκτηση των τίτλων με τους Μπουλς ήταν τεράστια.
“Φιλ, ο Τζόρνταν δεν είναι καλός πασέρ”!
Δεν είχαν ξεκινήσει, βέβαια, όλα με αυτό τον τρόπο. Όταν προσλήφθηκαν αμφότεροι στους Μπουλς, πρώτος προπονητής ήταν ο Νταγκ Κόλινς. Δεν έδινε καμιά σημασία στις ιδέες του Γουίντερ, που συζητούσε, ωστόσο, με τον Φιλ Τζάκσον. Όταν το 1989 ο Κράουζε έδωσε τα ηνία στον Φιλ, το δίδυμο … ήταν έτοιμο να δράσει.
“Μου άρεσε η ιδέα της τριγωνικής επίθεσης από την αρχή” παραδέχθηκε ο Τζάκσον σε μια μεγάλη συνέντευξή του στο ESPN, τονίζοντας: “Πάντα ήμουν υπέρμαχος των δομημένων επιθέσεων. Όταν έπαιζα στους Νικς είχαμε ένα ανάλογο σύστημα με την τριγωνική επίθεση, ενώ αργότερα όταν έγινα προπονητής μου άρεσε το “φλεξ” που ωστόσο είχε συγκεκριμένα όρια…”
Με την πάροδο του χρόνου, ο Φιλ Τζάκσον έδωσε απεριόριστη εμπιστοσύνη στον βοηθό του. Σε αντίθεση με όσα πιστεύουν οι περισσότεροι, εκτός της επίθεσης, έδινε και μεγάλη σημασία στην άμυνα. Ένα από τα αποθεύγματα του ήταν και το εξής: “Η καλή άμυνα είναι ζήτημα μάχης, επιθυμίας και περηφάνιας”
Ο Τζάκσον θυμάται: “Ο ίδιος δεν μιλούσε πολύ στους παίκτες, αλλά … τα έλεγε σε μένα πιστεύοντας ότι θα τα μεταφέρω. Πολλές φορές, τρελαινόταν. Επέμενε ότι ο Μάικλ Τζόρνταν δεν ήταν καλός πασέρ (!), ο Σακίλ Ο΄Νιλ ένας παίκτης που δύσκολα μπορούσε να μπει σε καλούπια. Για τον Κόμπε γκρίνιαζε ότι έκανε υπερβολικά πολλές διεισδύσεις, κρατούσε πολύ την μπάλα και δεν έτρεχε σωστά την επίθεση. Δηλαδή όλοι αστέρες των ομάδων μου είχαν κι από ένα πρόβλημα. Μόνο ο Πίπεν ήταν η εξαίρεση”.
Η αλήθεια είναι ότι ο Τεξ Γουίντερ είχε σε μεγάλη εκτίμηση τον “Ινδιάνο” και πάντοτε έλεγε ότι ο ρόλος του στους θριάμβους των Μπουλς δεν έπρεπε σε καμιά περίπτωση να υποτιμάται.
Πίπεν: “Χωρίς τον Τεξ δεν θα παίρναμε κανένα τίτλο”
Ο ίδιος ο Πίπεν έγραψε στον λογαριασμό του στα σόσιαλ μίντια, αμέσως μετά το θάνατο του προπονητή του: “Ο Τεξ Γουίντερ ήταν ο μεγαλύτερος επικριτής μου. Αλλά και ταυτόχρονα ο πιο ένθερμος οπαδός μου. Θα πω δυο λόγια για τον θρυλικό κόουτς που έφυγε στα 96 του. Ο Τεξ ήταν άνθρωπος που αγαπούσε τα βασικά του μπάσκετ: Η κυκλοφορία της μπάλας συν την κίνηση του παίκτη, φέρνουν την επιτυχία. Χωρίς τον Τεξ δεν θα κερδίζαμε κανένα τίτλο. Μας δίδαξε πως να κομματιάσουμε… φέτες τον αντίπαλό μας στην άμυνα. Ναι είχαμε μαζί μας τον κορυφαίο όλων των εποχών (Τζόρνταν) αλλά χωρίς τη γνώση του Τεξ και την τριγωνική επίθεση δεν θα μπορούσαμε να διαλύσουμε τις αντίπαλες άμυνες.
Ο Τεξ ήταν τελειομανής. Επέμενε να εκτελούμε με ενέργεια, με πάθος και ακρίβεια. Ανεξαρτήτως αντιπάλου ζητούσε τα πάντα από εμάς. Ήταν πολύ σκληρός μαζί μου, στο ξεκίνημα της καριέρας μου, αλλά με πίστευε και μου έδειξε την εμπιστοσύνη που χρειαζόμουν για να προσαρμοστώ στα δεδομένα της τριγωνικής. Μου έλεγε, “δεν κριτικάρω, αλλά προπονώ”. Αφήνει πίσω του μεγάλη κληρονομιά. Μελετητής του μπάσκετ, μέλος του χολ οφ φέιμ, εννιά τίτλους στο ΝΒΑ. Με δίδαξε πως να γίνω καλύτερος επιθετικός, να έχω υπομονή, να δέχομαι την κριτική, να κερδίζω. Ευχαριστώ Τεξ, αναπαύσου εν ειρήνη”.
Ο Στιβ Κερ, κόουτς των Γκόλντεν Στέιτ Ουόριορς και μέλος της θρυλικής ομάδας των Μπουλς στη δεκαετία του 90, χαρακτήρισε τον Τεξ Γουίντερ ως τον πιο σημαντικό άνθρωπο του μπάσκετ που γνώρισε στη ζωή του, ο Κόμπε Μπράιντ τον ονόμασε ιδιοφυΐα του αθλήματος και μέντορά του, ενώ ο Σακίλ Ο΄Νιλ με τον οποίο πολλές φορές τσακωνόταν στις προπονήσεις, παραδέχθηκε: “Ναι, καυγαδίζαμε ουκ ολίγες φορές. Ήταν δάσκαλος της τριγωνικής, αλλά εμένα μου άρεσε να βγαίνω από το … τρίγωνο. Ερχόταν τότε και μου έλεγε: “Καμιά φορά δεν πρέπει να είσαι ο Σακ, ο κυρίαρχος, αλλά να γίνεις δόλωμα ώστε να εμπλακεί και η υπόλοιπη ομάδα. Νομίζω ότι με βοήθησε πάρα πολύ να πάω σε άλλο επίπεδο το παιχνίδι μου”.
Διέκοψε τον γιο του όταν μπήκε στο Hall of Fame
Στην διάρκεια της συνεργασίας του με τον Φιλ Τζάκσον είχαν πολλές φορές συγκρουστεί, για διάφορα θέματα (πάντα σε σχέση με το μπάσκετ): “ Κανείς άλλος δεν μου είχε πει “είσαι λάθος” τόσες φορές. Μόνο η μητέρα μου, τον … ξεπερνούσε” παραδεχόταν με το σαρκαστικό του χιούμορ ο Φιλ, που δίπλα στον Τεξ Γουίντερ έγινε ένας από τους κορυφαίους προπονητές όλων των εποχών.
To 2011 o Tεξ Γουίντερ εισήλθε στο Hall Of Fame, σε μια αναγνώριση της συνεισφοράς του στο άθλημα. Ήταν 89 ετών, είχε χτυπηθεί από εγκεφαλικό και δεν μπορούσε να μιλήσει. Ο Φιλ Τζάκσον τον συνόδευσε στην “εισαγωγή” του, ενώ ο συγκινημένος συνεργάτης του, χαιρετούσε το κοινό. Λίγα λεπτά αργότερα … σκουντούσε τον γιο του Κρις, τελειώνοντας την ομιλία του λίγο άγαρμπα, καθώς ο Τεξανός κόουτς δεν συμφωνούσε με τα όσα έλεγε.
“Είμαι χαρούμενος που μπήκε στο Hall of Fame, αλλά θα προτιμούσε να γινόταν αυτό, λίγα χρόνια νωρίτερα, όταν είχε τη δυνατότητα να μιλήσει και να πει δυο λόγια” σχολίαζε ο Τζάκσον.
Ήταν λοιπόν τόσο σημαντικός αυτός ο προικισμένος κόουτς που έφυγε την περασμένη Τετάρτη; Μάλλον. Και όπως είπε ο Ντέρικ Φίσερ τον οποίο ο Γουίντερ, συνάντησε στους Λέικερς “χωρίς αμφιβολία κανένας άλλος βοηθός προπονητή δεν είχε τόσο μεγάλη επίδραση στο μπάσκετ. Πάνω απ΄ όλα μιλάμε για ένα τεράστιο και ωραίο άνθρωπο που θα μας λείψει”…
