Σρέτσκο Κάτανετς: Psycho (sa)

"Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί υπάρχει αυτή η πίεση για το έβδομο πρωτάθλημα. Δεν θα την έλεγα καν πίεση, πιο πολύ ψύχωση είναι και δεν εξελίσσεται καλά για μένα και την ομάδα. Η ομάδα θα είναι πρώτη εφόσον αξίζει να είναι πρώτη και πάντα είσαι πρωταθλητής, εφόσον το αξίζεις να είσαι πρωταθλητής. Psychosa, psychosa…" Αυτή ήταν η τελευταία επίσημη τοποθέτηση του προπονητή του Ολυμπιακού Σρέτσκο Κάτανετς, 6 Φεβρουαρίου του 2003.

Δεν πέρασε ούτε εικοσιτετράωρο και η ΠΑΕ Ολυμπιακός εξέδωσε ανακοίνωση που οι κακές γλώσσες αναφέρουν πως την υπαγόρευσε ο ίδιος ο Σωκράτης Κόκκαλης: "Η ΠΑΕ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ γνωστοποιεί τη διακοπή της συνεργασίας της με τον προπονητή Στρέτσκο Κάτανετς.

Οι λόγοι που την οδήγησαν σε αυτή την απόφαση έχουν να κάνουν με το κακό κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην ομάδα, με αποτέλεσμα τις τελευταίες εμφανίσεις της ομάδας, αλλά και τις πρόσφατες δηλώσεις του κ. Κάτανετς, οι οποίες κρίνονται απαξιωτικές για το Σύλλογο και τους ποδοσφαιριστές και δείχνουν την έλλειψη πίστης από την πλευρά του σε ό,τι αφορά το στόχο της ομάδας, που είναι η κατάκτηση του έβδομου συνεχόμενου πρωταθλήματος, όπως επιθυμούν η Διοίκηση, οι ποδοσφαιριστές και τα εκατομμύρια των φιλάθλων του ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ. Την ευθύνη της τεχνικής ηγεσίας αναλαμβάνει ο Ολεγκ Προτάσοφ".

Απλά και κατανοητά σε όλους. Σχεδόν σε όλους, γιατί ο Σρέτσκο όταν έμαθε την απόφαση της διοίκησης του Ολυμπιακού – περίπου – τρελάθηκε. Θεώρησε απίστευτο ότι τον απέλυσε ο ίδιος άνθρωπος που τον κυνηγούσε επί μια τριετία σχεδόν και του έταζε λαγούς με πετραχήλια προκειμένου να αναλάβει τον Ολυμπιακό "για την ευρωπαϊκή υπέρβαση".

Πράγματι, ο Σωκράτης Κόκκαλης, τον μάρκαρε στενά για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, τον θεωρούσε ιδανική περίπτωση για την ομάδα, τον είχε χρίσει φυσικό διάδοχο τεράστιων μορφών όπως ο Βούγιαντιν Μπόσκοφ και ο Σβεν Γκόραν Έρικσον με τους οποίους ο Κάτανετς είχε συνεργαστεί ως ποδοσφαιριστής και τον είχε παρουσιάσει λίγους μήνες πριν ως τον φιλόδοξο προπονητή που συμπλέει με τις φιλοδοξίες των ερυθρόλευκων και θα τους οδηγούσε σε τελικό (!) ευρωπαϊκής διοργάνωσης.

"Psychosa"

Αντ’ αυτού όμως… psychosa. Το επανέλαβε πολλές φορές ο Κάτανετς σε εκείνη τη θρυλική όπως αποδείχτηκε συνέντευξη Τύπου, οι ρεπόρτερ κοιτάζονταν μεταξύ τους, άλλοι κρυφογελούσαν, άλλοι – οι παλαιότεροι – έτρεμαν στην ιδέα της αντίδρασης του Κόκκαλη "όταν του πάνε τα μαντάτα". Του τα πήγε ο Λούβαρης τα μαντάτα και ο Σωκράτης αυτοστιγμή τον απέλυσε. Τόσο απλά, τόσο "ολυμπιακά".

Ήταν ίσως από τις ελάχιστες φορές που ο Πρόεδρος του Ολυμπιακού αδιαφόρησε για την αποζημίωση, που δεν σκέφτηκε καν ότι ο Σλοβένος έχει συμβόλαιο δυόμισι ετών με τον Ολυμπιακό και επρόκειτο να διεκδικήσει τα χρήματά του μέχρι δεκάρας. Δεν τον απασχόλησε τον Κόκκαλη. Τον πλήρωσε και ούτε λίγο ούτε πολύ όπως αποδείχτηκε από τα μελλούμενα, του κατέστρεψε την όποια καριέρα είχε προσπαθήσει να χτίσει – κυρίως – με την παρουσία του στην εθνική ομάδα της Σλοβενίας.

Είναι γεγονός ότι εκείνη την περίοδο στον Ολυμπιακό, πιθανόν να αποτύγχανε και ο Μουρίνιο, ήταν τέτοιο το περιβάλλον, τόσο θέσφατο "το έβδομο" που θυσιάστηκαν καριέρες. Ο Πατσατζόγλου φερειπείν κατέστρεψε την υγεία του, ο Λεμονής απολύθηκε, δοκιμάστηκε και το απίθανο πείραμα "Κόλλιας" με τον κύριο Γιάννη, από scout της ομάδας να ξαναβάζει φόρμα και να θυμάται την προπονητική καριέρα του στα μικρά εθνικά κλιμάκια.

Ο Ολυμπιακός είχε (ξανα)αποτύχει στην Ευρώπη, στην ομάδα κυριαρχούσαν φατρίες και "παρέες", γενικότερα το κλίμα ήταν νοσηρό κι ας παρουσιαζόταν εύκρατο. Ο Κόκκαλης είχε βαλθεί να αποδείξει επί της ουσίας ότι μπορούσε και… χωρίς προπονητή, για να πιστωθεί εξ ολοκλήρου το ρεκόρ "του Γουλανδρή" και όλος ο οργανισμός έχει πέσει πάνω από το έβδομο.

Ένας ήρεμος άνθρωπος με όνειρα

Σε αυτό το περιβάλλον έπρεπε να ενταχθεί ο κοσμοπολίτης Κάτανετς, ένας ήρεμος άνθρωπος και χαρακτήρας, με μεγάλη καριέρα πίσω του και πολλά όνειρα για την καριέρα του στους πάγκους που μόλις ξεκινούσε. Ο γεννημένος τη 16η Ιουλίου του 1963 στη Λουμπλιάνα της Σλοβενίας, δεν ήταν ο κλασσικός τύπος του Γιουγκοσλάβου που έχουμε στο νου για τη γενιά του. Γονείς Κροάτες, ο πατέρας στέλεχος στην Litostroj, τη σημαντικότερη βιομηχανική μονάδα παραγωγής βαρέως εξοπλισμού της ενωμένης Γιουγκοσλαβίας με έδρα τη Λουμπλιάνα, η μάνα μαγείρισσα, από τις εστέτ και εκπλεπτυσμένες.

Γεννά απορίες το γεγονός ότι ο Σρέτσκο έγινε ποδοσφαιριστής, πλην όμως επρόκειτο για ένα παιδί με ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων, χόμπι, σπουδή για μάθηση. Απλώς το ταλέντο του στο ποδόσφαιρο υπερίσχυσε των υπολοίπων.

H KAΡΙΕΡΑ ΤΟΥ ΩΣ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΗΣ

Πρωτόπαιξε μπάλα στην ΝΚ Λουμπλιάνα, στα 16 του τον πρόσεξε η μεγάλη ομάδα της πόλης (και μετέπειτα της χώρας) η Ολίμπια. Υπέροχος χαφ, ψηλόλιγνο κορμί, κεφάλι ψηλά και γλυκιά πάσα. Αυτή ήταν η ποδοσφαιρική περιγραφή του Σρέτσκο Κάτανετς, ο οποίος το καλοκαίρι του 1984 στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες συστήνεται στο παγκόσμιο κοινό ως ο επόμενος μεγάλος χαφ της μεγάλης των πλάβι σχολής.

Είναι μόνο είκοσι ενός ετών, "πλασμένος" από προπονητές όπως ο Μλαντένοβιτς και ο Τόζα Βεσελίνοβιτς, κατέληξε στη Ντιναμό Ζάγκρεμπ του Τσίρο Μπλάζεβιτς (γνωστός μας από το πέρασμά του στον ΠΑΟΚ των αρχών της δεκαετίας του ’90) κι από εκεί στη μεγάλη Παρτίζαν. Πρωτάθλημα Γιουγκοσλαβίας, βασικό στέλεχος της Εθνικής, μήλον της έριδος μεταξύ των πραγματικά μεγάλων τότε ομάδων του campionato.

Θα είχε φύγει (πολύ) νωρίτερα στο εξωτερικό εάν δεν υπήρχε η απαγόρευση στην πρώην Γιουγκοσλαβία για τους αθλητές κάτω των 25 ετών, έστω όμως και αργά, μετακόμισε στη Στουτγκάρδη και στη Μπουντεσλίγκα προτού έλθει η μεγάλη μεταγραφή στη Γένοβα και τη Σαμπντόρια.

Βιάλι, Μαντσίνι, Λομπάρντο, Βιέρκοβουντ, Παλιούκα, μια τρομερή παρέα στο Μαράσι, μια ομάδα που απέδιδε εκπληκτικό ποδόσφαιρο και ξεκίνησε από την κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων και κατέληξε στο σκουντέτο, τον τελικό του Πρωταθλητριών και την απόλυτη καταξίωση στις συνειδήσεις όλων των φιλάθλων. Αρχιτέκτονας εκείνης της ομάδας, ο πνευματικός πατέρας του Σρέτσκο, ο Βούγιαντιν Μπόσκοφ, ο άνθρωπος που τον μετέτρεψε από δαντελένιο χαφ, στον απόλυτο box2box της γενιάς του.

Στο μεσοδιάστημα, το μουντιάλ της Ιταλίας, ο τελευταίος χορός της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, με την ομάδα του Ίβιτσα Όσιμ να διαθέτει έναν απίστευτο κορμό και να αποκλείεται στον προημιτελικό - στα πέναλτι - από τον οίστρο του Γκοϊκοετσέα και του Ντιέγκο.

Ο Κάτανετς είναι εκ των βασικών στελεχών, συνθέτει μια ονειρώδη μεσαία γραμμή με Ντράγκαν Στόικοβιτς, Ζλάτκο Βούγιοβιτς, Ρόμπερτ Προσινέτσκι, κ.ά., γράφει τη δική του ιστορία σε μια ομάδα που διαλύθηκε από τη φρίκη του πολέμου και μας στέρησε πολλά απ’ όσα μπορούσε ακόμη να δώσει στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Οι Σλοβένοι ήταν οι πρώτοι που ανεξαρτητοποιήθηκαν το 1991, ο Κάτανετς, γεννηθείς στη Λουμπλιάνα γαρ, επιλέγει τη γενέτειρά του, "επιλέγει" πατρίδα ενώ θα μπορούσε κάλλιστα να πολιτογραφηθεί και Κροάτης.

ΟΙ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΠΟΥ ΤΟΝ ΤΣΑΚΙΣΑΝ

Η καριέρα του ενώ ήταν έτοιμη να απογειωθεί, αναχαιτίζεται απότομα από τον εφιάλτη κάθε μεγάλου ποδοσφαιριστή: το γόνατο του Σρέτσκο Κάτανετς τον προδίδει, οι δύο απανωτές επεμβάσεις στο μηνίσκο ουσιαστικά προϊδεάζουν για ένα τέλος καριέρας πολύ μακριά από τις προσδοκίες και τις πραγματικές του δυνατότητες.

Δεν πέτυχε λίγα, δεν κατέκτησε όμως και όλα όσα μπορούσε να κατακτήσει εξ αιτίας των τραυματισμών. Ο χαρακτήρας του δεν άλλαξε πολύ, ήταν και παρέμεινε μποέμ τύπος, ήρεμος, μοναχικός. Στον ελεύθερο χρόνο του πήγαινε για ψάρεμα, πιο πολύ του άρεσε η απομόνωση παρά το να πιάνει ψάρια. Παρέα το σκυλί του, ένα μπουκάλι κρασί και τις σκέψεις του. Μόνο την τελευταία πρόταση να διαβάσει κανείς, αντιλαμβάνεται στο…200% γιατί ήταν ακατάλληλος για τον Ολυμπιακό.

Η ΠΡΟΠΟΝΗΤΙΚΗ ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ

Σταμάτησε το ποδόσφαιρο μόλις στα 31 του, πήρε το δίπλωμά του και τον επόμενο χρόνο ήταν ήδη προπονητής στην Ελπίδων της Σλοβενίας. Επιστέγασμα της καριέρας του θεωρεί το παιχνίδι που φόρεσε τη φανέλα της Σλοβενίας το 1994, ο κόσμος τον αποθέωσε, ο Σρέτσκο έβαλε το χέρι στην καρδιά και αποχώρησε πλήρης, παρά το γεγονός ότι θα μπορούσε να επιτύχει πολλά περισσότερα.

Η Ομοσπονδία μετά το "αγροτικό" στην εθνική Ελπίδων, του εμπιστεύτηκε και την αντρική ομάδα, με αντικειμενικό στόχο να προκύψει μια ανταγωνιστική ομάδα που θα εκμεταλλευθεί μια καλή φουρνιά ποδοσφαιριστών, προεξόχοντος ασφαλώς του γνωστού και μη εξαιρετέου Ζλάτκο Ζάχοβιτς, με τον οποίο αργότερα ανέπτυξε σχέσεις στοργής και…οργής.

Η δική του Σλοβενία εν αρχή προκρίθηκε στα τελικά του Euro το 2000 και εν συνεχεία και στα τελικά του Μουντιάλ το 2002 στην Ασία, όπου συγκρούστηκε και με την ωρολογιακή βόμβα που ονομάζεται Ζλάτκο Ζάχοβιτς. Οι Σλοβένοι έκαναν ισάριθμες ήττες στα τρία παιχνίδια του ομίλου (με τις ήττες από Παραγουάη και Νότιο Αφρική να πονούν περισσότερο) με αποτέλεσμα ο Ζλάτκο να εκραγεί. Ούτε λίγο ούτε πολύ αποκάλεσε τον Κάτανετς ανόητο, έναν ξεροκέφαλο και κολλημένο τύπο τόσο ως παίκτη όσο και ως προπονητή. Για την ακρίβεια, "είναι πιο βλάκας σαν προπονητής, απ’ ότι ήταν σαν παίκτης".

Φυσικό και επόμενο να γεννηθεί τεράστιο "εσωτερικό" θέμα, με την ηγεσία της Ομοσπονδίας να μην παίρνει θέση και ουσιαστικά να αδειάζει τον Κάτανετς, ο οποίος κατά συνέπεια για λόγους ευθιξίας παραιτήθηκε.

Ο Κάτανετς στον Ολυμπιακό

Προς έκπληξη όλων, όπως και στον Ολυμπιακό με Μπάγεβιτς και Μπιγκόν, επικράτησε ο Ζλάτκο και η παραίτηση του προπονητή – που με την κίνησή του επί της ουσίας είχε ζητήσει "προστασία" από την Ομοσπονδία - έγινε άμεσα δεκτή. Αυτό το "παράθυρο" εκμεταλλεύτηκε ο Κόκκαλης και τον ξαναπροσέγγισε, εξ αιτίας της κόντρας με τον Ζλάτκο, ο Κάτανετς έμεινε άνεργος και ο Ολυμπιακός έκανε την κίνησή του.

Οι πρώτες βδομάδες ήταν ειδυλλιακές, ακολούθησαν τα άσχημα αποτελέσματα, η πρόθεση του Κάτανετς να αλλάξει το… ιερό 4-4-2 σε 3-5-2 με επαναδραστηριοποίηση του El Patron Χόρχε Μπερμούδες και ασφαλώς η θρυλική εισήγηση απόκτησης του Τζόνι Νόβακ, σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τον οργανισμό του Ολυμπιακού. Καταλυτικό παράγοντα εκτός από τις περίφημες δηλώσεις περί psychosa, διαδραμάτισε και η ήττα με 3-2 στη Λεωφόρο από τον Παναθηναϊκό, στο παιχνίδι των αυτογκόλ.

Ο Κάτανετς δεν προσαρμόστηκε ποτέ στο Ρέντη, οι ποδοσφαιριστές δεν τον αποδέχθηκαν ποτέ, οι ιδέες του και η ιδιοσυγκρασία του ήταν εντελώς παράταιρες με τον Ολυμπιακό από κάθε άποψη. Δεν μπορούσε να αντιληφθεί πως η κάθε ομιλία του στα αποδυτήρια διέρρεε σχεδόν αυτοστιγμή στον Τύπο, πως στα αποδυτήρια υπήρχε διαχωρισμός "παλιών" και "νέων", δεν ήξερε και δεν ρώτησε, εν τέλει δεν πρόλαβε και να μάθει.

Πιθανόν στο σημερινό Ολυμπιακό να είχε περιθώρια προσαρμογής, να υπήρχε μια διαλλακτικότητα και από πλευράς διοίκησης και από πλευράς παικτών, εκείνος ο συγκεκριμένος Ολυμπιακός όμως, είχε τον ιερό σκοπό του "έβδομου" προ των πυλών και το τελευταίο που είχε ανάγκη ήταν ένας τεχνοκράτης και νεωτεριστής προπονητής.

ΤΟ ΜΟΝΙΜΟ ΑΛΛΟΘΙ ΤΗΣ... ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ ΤΟΥ

Δεν είναι ξεκάθαρο το κατά πόσον θα απογειωνόταν ή όχι η καριέρα του χωρίς το πέρασμα από τον Πειραιά, γεγονός είναι πάντως ότι η μετέπειτα εξέλιξή του καταδεικνύει το ακριβώς αντίθετο: ένα μέτριο πέρασμα από την εθνική ομάδα της ΠΓΔΜ, η τεχνική ηγεσία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και κατόπιν ξανά η εθνική Σλοβενίας ελλείψει ουσιαστικά άλλων σημαντικών προσωπικοτήτων. Με εξαίρεση δηλαδή την ταπεινή Γκόριτσα για κάποιους μήνες και τον Ολυμπιακό για μια χούφτα ματς, ο Κάτανετς ουδέποτε δοκιμάστηκε σε σύλλογο, ουδέποτε ακολούθησε τη φυσική ηλικιακή ροή ενός νέου προπονητή και αυτή τη στιγμή λογίζεται ως μια προσωπικότητα και τίποτε περισσότερο.

Ο ίδιος στις δημόσιες τοποθετήσεις του χρήζει την περίφημη psychosa ως υπεύθυνη για το στραβό δρόμο της καριέρας του. Έκτοτε παρήλθαν 13 χρόνια, είναι μάλλον υπερβολικός ο ισχυρισμός, κρύβει αρκετή πίκρα και τείνει να γίνει το μόνιμο άλλοθι ενός ανθρώπου που ως ποδοσφαιριστής άνηκε στους κορυφαίους Ευρωπαίους χαφ πριν τον τραυματισμό του και κατόπιν έγινε ένας μέτριος προπονητής δίχως περγαμηνές και με ελάχιστα highlights.

Σήμερα εξακολουθεί να πηγαίνει για ψάρεμα, να παίζει τένις, να βγάζει βόλτα το σκύλο στη Λουμπλιάνα, με το ίδιο μποέμ στυλ που είχε και όταν έπαιζε ποδόσφαιρο. Συχνά φέρνει στο νου την psychosa, ακόμα δεν είναι σε θέση να καταλάβει…