Στην τάπα του από μηχανής Στόγιαν Βράνκοβιτς

Δεν είναι εύκολο να περιγράψει κανείς με λόγια τη σεζόν 1995-1996 για το ελληνικό μπάσκετ. Γεμάτη από αισθήσεις και... παραισθήσεις, άρχισε με την άφιξη του Ντομινίκ Γουίλκινς, του μεγαλύτερου ονόματος από το ΝΒΑ που ήρθε στην Ελλάδα (και στην Ευρώπη), κορυφώθηκε με την κατάκτηση του πρώτου Κυπέλλου Πρωταθλητριών από τον Παναθηναϊκό στο Παρίσι, συνεχίστηκε με μια εντυπωσιακή μεταστροφή συναισθημάτων (χάρη στην επικράτηση του Ολυμπιακού στους τελικούς των πλέι-οφ, με το εντυπωσιακό 73-38) όπου ο Γουίλκινς εγκατέλειψε τη μάχη και ολοκληρώθηκε με την πρώτη συμμετοχή της Ελλάδας στο ολυμπιακό τουρνουά (Ατλάντα), που συνδυάστηκε με την κατάκτηση της 5ης θέσης και την οριστική αποχώρηση από τα γήπεδα του Παναγιώτη Γιαννάκη.

Ο 'δράκος' συγκίνησε όλους τους συμπαίκτες του στην Εθνική Ελλάδας, κλείνοντας τα αποδυτήρια και ανακοινώνοντας ότι σταματάει. Λίγους μήνες νωρίτερα είχε αξιωθεί να σηκώσει στο Παρίσι ένα τρόπαιο που κυνήγησε (με τον Άρη) μανιασμένα και το κατέκτησε με τον Παναθηναϊκό, σε έναν τελικό που έχει συζητηθεί όσο λίγοι στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ.

Έπος Ντομινίκ και πρώτη τάπα!

Ο Παναθηναϊκός του Μπόζινταρ Μάλκοβιτς είχε φτάσει στο Final Four με μια ... τρελή πορεία. Ασταθής στην κανονική περίοδο, κατέκτησε την 3η θέση στον όμιλό του με ρεκόρ 9-5 και πήρε το εισιτήριο για τα πλέι-οφ, όπου βρήκε απέναντί του την Μπενετόν Τρεβίζο. Η ιταλική ομάδα είχε πλεονέκτημα έδρας, τον Μάικ Ντ' Αντόνι στον πάγκο και ένα σούπερ δίδυμο ξένων που συγκροτούσαν ο Ζέλικο Ρέμπρατσα σε απίθανη κατάσταση και ο πρόωρα χαμένος Χένρι Γουίλιαμς ή ο 'δολοφόνος με τη Βίβλο', όπως τον έλεγαν, λόγω της τρομερής ικανότητάς του στο σκοράρισμα σε συνδυασμό με την πίστη του στον Θεό (έγινε πάστορας, όταν σταμάτησε το μπάσκετ).

Με μ.ο 22π ανά αγώνα, ο Αμερικανός της Μπενετόν ήταν τοπ-σκόρερ της χρονιάς στην Ευρώπη και νο 1 κίνδυνος για τον ΠΑΟ.

Η σειρά θα μπορούσε να έχει και τίτλο η 'εποποιία του Ντομινίκ'. Ο Αμερικανός, που κατάλαβε γρήγορα ότι στην Ευρώπη δεν θα έκανε, όπως ενδεχομένως να περίμενε, ένα ευχάριστο περίπατο, ανέβασε στα ύψη την απόδοσή, έκανε πως δεν έβλεπε τα 'ξινισμένα μούτρα' του Μάλκοβιτς κι έβαλε την υπογραφή του στο δρόμο για το Final Four.

Με μ.ο 25π και 7ρ στα 3 παιχνίδια που έδωσαν 'πράσινοι' Αθήνας και Τρεβίζο, ο Γουίλκινς ήταν όλα τα λεφτά για τον Παναθηναϊκό. Όπως και ο Γουίλιαμς για την Μπενετόν. Τελικά, όμως, η πρόκριση κρίθηκε από τη μονομαχία των δυο σέντερ της ομάδας.

Ο Σέρβος Ρεμπράτσα έδειχνε να κερδίζει τις μάχες με τον Κροάτη Στόγιαν Βράνκοβιτς. Με το σκορ ισόπαλο στις νίκες (70-67 ο ΠΑΟ στην Αθήνα για το 1-0, 83-69 η Μπενετόν στο Τρεβίζο για το 1-1), ο Παναθηναϊκός είναι μπροστά με έναν (65-64), με την ιταλική ομάδα να έχει επιστρέψει στο -1 με 4 συνεχόμενους πόντους του Γουίλιαμς. Ο Γουίλκινς αστοχεί και η Μπενετόν φεύγει για την τελευταία επίθεση. Ο Νταβίντε Μπονόρα μπερδεύεται, αλλά η κατοχή παραμένει για τους γηπεδούχους, 5,7'' πριν από το φινάλε. Καθώς ο Φραγκίσκος Αλβέρτης πέφτει πάνω στον Γουίλιαμς, ο Μπονόρα πασάρει στον Ρέμπρατσα που από τα 4 μέτρα σηκώνεται για το νικητήριο σουτ. Ο Βράνκοβιτς δεν είναι ακριβώς δίπλα του, αλλά με το τεράστιο άλμα και το ακόμη πιο τεράστιο χέρι του, κόβει τον Σέρβο και στέλνει τον Παναθηναϊκό στο Παρίσι. Σημαδιακό; Μπορεί!

Δείτε το πρώτο σημαδιακό μπλοκ του Βράνκοβιτς

Την ίδια ώρα στη Μαδρίτη, ο Ολυμπιακός αποκλείεται από τη Ρεάλ του Ζέλικο Ομπράντοβιτς και ο ΠΑΟ πάει στο κορυφαίο ραντεβού για 3η συνεχόμενη χρονιά, απαλλαγμένος ωστόσο από τον βραχνά της αιώνιας μονομαχίας που το 1994 στο Τελ Αβίβ και το 1995 στη Σαραγόσα είχαν καταλήξει (για τους 'πράσινους') σε οδυνηρή ήττα.

Η ευκαιρία της ζωής τους

Στο Παρίσι, ο Παναθηναϊκός πάει με άλλον 'αέρα'. Ο Μάλκοβιτς 'αισθάνεται' κυρίαρχος, ο Γουίλκινς καλείται να αποδείξει ότι τα εκατομμύρια των Γιαννακοπουλαίων δεν ξοδεύτηκαν τζάμπα, ο Γιαννάκης να κλείσει την καριέρα του με το τρόπαιο που πόθησε όσο τίποτε άλλο, ο Τζον Κόρφας το ίδιο, οι Νίκος Οικονόμου και Αλβέρτης να πιστοποιήσουν ότι ήταν οι καλύτεροι νέοι παίκτες της εποχής και όλη η ομάδα να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.

Η ΤΣΣΚΑ Μόσχας, που είχε πετάξει έξω στα πλέι-οφ την Ορτέζ, ήταν μάλλον ένας 'εύκολος' αντίπαλος στον ημιτελικό. Ο Γουίλκινς κάνει μια χορταστική εμφάνιση με 35 πόντους και 8 ριμπάουντ, ο Αλβέρτης σημειώνει 13 πόντους και ο Βράνκοβιτς μαζεύει 12 ριμπάουντ για να έρθει το 81-71 και η πρόκριση στον τελικό.

Η ισπανική μονομαχία στον άλλο ημιτελικό βρίσκει θριαμβεύτρια την Μπαρτσελόνα του Αΐτο Ρενέσες (και των Αρτούρας Καρνισόβας, Χοσέ Αντόνιο Μοντέρο, Χοσέ Λουίς Γκαλιλέα, Φεράν Μαρτίνεθ) με 76-66 κόντρα στην Ρεάλ του Ομπράντοβιτς (με δίδυμο ξένων Τζο Αρλάουκας - Ζόραν Σάβιτς και πλέι-μέικερ τον… Πάμπλο Λάσο). Ο Αΐτο ονειρεύεται το πρώτο τρόπαιό του με την Μπάρτσα, ο Μάλκοβιτς χαμογελάει με ναπολεόντειο ύφος και 10.000 οπαδοί του Παναθηναϊκού (έφτασαν πάρα πολλοί ακόμη και ανήμερα του τελικού) γεμίζουν το Μπερσί, που δονείται από τα 'πράσινα' συνθήματα.

Απέναντι σε μια ομάδα που κατά μέσο όρο έβαζε 83 πόντους, ο Μάλκοβιτς διαλέγει σωστά να παίξει μπάσκετ των 30 δευτερολέπτων. Ο Ρενέσες προσπαθεί να τραβήξει τον Βράνκοβιτς μακριά από το καλάθι, αλλά ο Νταν Γκόντφρεντ που παρασέρνει τον Κροάτη είναι άστοχος (4/10) και η κίνηση δεν παίζει ουσιαστικό ρόλο.

Ο Παναθηναϊκός βρίσκει στηρίγματα παντού. Αλβέρτης και Οικονόμου σκοράρουν σε κρίσιμα σημεία, Σταυρακόπουλος και Βουρτζούμης δίνουν πολλές λύσεις από τον πάγκο, ο Γουίλκινς κάνει νταμπλ-νταμπλ (17 πόντοι, 10 ριμπάουντ) και η αθηναϊκή ομάδα είναι μπροστά στο σκορ σχεδόν σε ολόκληρο τον αγώνα.

Ο Καρνισόβας, η ανατροπή και το μπάχαλο

Με τη διαφορά σε διψήφιο νούμερο (63-52) και το χρονόμετρο να μετράει 2:46 για το τέλος, μια ανατροπή δείχνει σχεδόν αδύνατη, σύμφωνα με την εικόνα του αγώνα. Ο Μάλκοβιτς ρίχνει και δεύτερο χειριστή στο παιχνίδι (Κόρφας) διαισθανόμενος την πίεση που θα ασκήσει η Μπάρτσα, αλλά ξαφνικά εμφανίζεται από το πουθενά ο ... μέχρι τότε άστοχος Καρνισόβας. Ο Λιθουανός (μετά από τις βολές του Φερνάντεθ) βάζει 7 συνεχόμενους πόντους και κάνει το σκορ 66-61 (ο ΠΑΟ σκοράρει μόνο με βολές του Κόρφα).

Ο Γκαλιλέα αναλαμβάνει τα υπόλοιπα. Ένα γρήγορο λέι-απ και ένα γκολ-φάουλ (στο 39') κάνουν το σκορ 67-66, με τον Παναθηναϊκό να διαμαρτύρεται για φάουλ στον Οικονόμου.

Το ριμπάουντ του Βράνκοβιτς (στα 36.3'' αν πιστέψουμε το χρόνο στο βίντεο) από το άστοχο σουτ του Γουίλκινς ανανεώνει την επίθεση του Παναθηναϊκού, αλλά ο Γιαννάκης χάνει την μπάλα με την εκπνοή ή λίγο μετά των 30'' (στο βίντεο λέει 5.6'' άρα έχει προηγηθεί παράβαση). Το σίγουρο είναι ότι όταν πάει στα 4.9''... σταματάει.

Ο Μοντέρο, μετά από δυο συρτές πάσες, βρίσκεται κάτω από το καλάθι και νομίζει ότι θα έχει εύκολο έργο, αλλά δεν αντιλαμβάνεται ότι ο Βράνκοβιτς, που έχει αρχίσει από την κάτω ρακέτα, έχει αποφύγει τον Κόρφα με... ελιγμό στην κούρσα της ζωής του, φτάνει στο τσακ. Παρότι ο Φερνάντεθ προσπαθεί να τον παρεμποδίσει, σηκώνεται και κόβει.

Η μπάλα χτυπάει πρώτα στο ταμπλό, αλλά ο Πασκάλ Ντοριζόν λέει "παίζετε". Το χρονόμετρο... δεν λέει να ξεκολλήσει, η Μπαρτσελόνα που παίρνει ξανά την μπάλα παίζει τουλάχιστον άλλα 5-6 δευτερόλεπτα χωρίς να καταφέρει κάτι (ο Γιαννάκης βάζει το χέρι του και δεν επιτρέπει στον Γκαλιλέα να κάνει σουτ) και ο Παναθηναϊκός ανακηρύσσεται πρωταθλητής Ευρώπης!

Σχεδόν λιπόθυμος από την υπερπροσπάθεια της τελευταίας φάσης, ο Βράνκοβιτς σωριάζεται στο παρκέ, ενώ γύρω του επικρατεί πανδαιμόνιο, λίγο πριν ο Γιαννάκης σηκώσει ψηλά, χοροπηδώντας, το τρόπαιο (για πρώτη φορά στα χρονικά του ελληνικού μπάσκετ).

Δείτε όλον τον τελικό:

Η παράταση στο Concorde Lafayette

Τα υπόλοιπα είναι (μια επίσης ενδιαφέρουσα) ιστορία, που ξετυλίχτηκε μέχρι τα άγρια... χαράματα. Ο Παναθηναϊκός είχε γιορτάσει τον τίτλο, ο Γουίλκινς είχε αναδειχθεί δικαίως MVP, μέσα στα αποδυτήρια των 'πρασίνων' εμφανιζόταν ο Ντίνο Ράτζα (επίσημος προσκεκλημένος του Παναθηναϊκού) και ο Μάλκοβιτς σε ένα εστιατόρια στη Champs Elysee εξηγούσε την... ανωτερότητά του ως προπονητής.

Η Μπαρτσελόνα, ωστόσο, δεν το έβαζε κάτω. Πρώτα κατέθετε ένσταση για την τελευταία φάση με το αντικανονικό κόψιμο του Βράνκοβιτς και στη συνέχεια έφεση κατά του κύρους του τελικού (στο αθλητικό διαιτητικό δικαστήριο). Και ναι μεν η ένσταση ήταν εύκολο να απορριφθεί από τους διαιτητές, για τη δεύτερη κίνηση των Καταλανών χρειάστηκε παρέμβαση της ίδιας της διεθνούς ομοσπονδίας.

Μαζί με τον αείμνηστο συνάδελφο Γιάννη Αντωνόπουλο ζήσαμε λεπτό προς λεπτό την περίφημη συνεδρίαση της FIBA στο επίσημο ξενοδοχείο της διοργάνωσης, το Concorde Lafayette. Σαράντα -ίσως και περισσότεροι- Ισπανοί δημοσιογράφοι περίμεναν την τελική ανακοίνωση, που παραδέχθηκε τα διαιτητικά σφάλματα, χωρίς βέβαια να αλλάξει το αποτέλεσμα του τελικού, όπως ήλπιζαν στην Μπαρτσελόνα!

Ναι, ναι. Οι Καταλανοί είχαν πιστέψει ότι μετά από την απονομή και τα πανηγύρια του ΠΑΟ, η FIBA θα αποφάσιζε την επανάληψη (!) του τελικού ή έστω των τελευταίων δευτερολέπτων. Εδώ που τα λέμε, με το χρονόμετρο κολλημένο και υποψίες άλλων παραβάσεων σε αυτό το τελευταίο λεπτό, δεν θα μπορούσε κανείς να σταθεί μόνο στην τελευταία φάση.

Ο ισπανικός τύπος κάνει λόγο για "κλοπή", ο Ρενέσες μνημονεύει τον Γιάννη Ιωαννίδη για το "σερβικό λόμπι" ενώ ο γενικός γραμματέας της Μπαρτσελόνα αναρωτιέται μεγαλοφώνως: "Ποιος πληρώνει τη βίλα του Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς σε μια από τις πιο πλούσιες περιοχές της Αθήνας;" Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, βγαίνει και ο Ντοριζόν και δηλώνει στην Equipe ότι "το καλάθι έπρεπε να μετρήσει". Ο άλλος ρέφερι (ο Ισραηλινός Ρέουβεν Βιρόβνικ) είχε προλάβει να βγάλει έξω την ουρά του: "Αποκλειστικά υπεύθυνος ήταν ο άλλος συνάδελφος".

Κανένας τελικός δεν επρόκειτο να επαναληφθεί, βεβαίως. Η FIBA, όμως, μπροστά στον φόβο να δικαιωθεί η Μπαρτσελόνα στο CAS, στην επίσημη δήλωσή της (γύρω στις 3 τα μεσάνυχτα) βάζει μια δήλωση κλειδί για να κατευνάσει τα πνεύματα: "Ελπίζουμε με αυτή την ανακοίνωση να υπάρξει ηθική ικανοποίηση της Μπαρτσελόνα, στην οποία δημιουργήθηκε προκατάληψη ως αποτέλεσμα των λαθών που έγιναν και τα οποία μπορεί να επηρέασαν το τελικό αποτέλεσμα".

Κάπως έτσι η Μπάρτσα απέσυρε την προσφυγή της στο CAS, ενώ λίγες μέρες αργότερα συνεχάρη με επιστολή της τον ΠΑΟ για την κατάκτηση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.