Ο τελικός του αιώνα: Φούνες vs Σαργκάνη, Κοσκωτάς vs Ρίνγκο

Υπάρχει ένας τελικός Κυπέλλου στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, που είναι κατάτι μεγαλύτερος απ’ όλους τους υπόλοιπους. Δεν είναι επειδή το Μάιο του 1988 αναμετρήθηκαν Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός, δεν είναι επειδή το ΟΑΚΑ παραλίγο να «σκάσει» από τον κόσμο, δεν είναι επειδή ο νικητής έβγαινε Ευρώπη αφού στο πρωτάθλημα και οι δύο έμειναν απλοί θεατές της μάχης Λάρισας και ΑΕΚ.

Είναι επειδή το συγκεκριμένο παιχνίδι, ο συγκεκριμένος τελικός, ξέφυγε από τα στενά ποδοσφαιρικά πλαίσια, έγινε πεδίο επιχειρηματικών και πολιτικών μαχών και σηματοδότησε μια αδυσώπητη μάχη που αν δεν ξεσπούσε το σκάνδαλο Κοσκωτά, θα είχε αλλάξει την ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου με τον Ολυμπιακό ουσιαστικά να «διαλύει» τον Παναθηναϊκό παίρνοντας το μεγαλύτερό του αστέρι, το Δημήτρη Σαραβάκο.

Δεκαπέντε μεταγραφές τον Δεκέμβριο

Ο Ολυμπιακός ήδη από τον Οκτώβριο του 1987 ζει στους τρελούς ρυθμούς του Γιώργου Κοσκωτά. Ο μυστηριώδης ευτραφής Τραπεζίτης από την Ελευσίνα, σαρώνει τα πάντα στο διάβα του και κάνει το όνειρο κάθε οπαδού πραγματικότητα: μεταγραφές χωρίς να φείδεται χρημάτων. Ο Ολυμπιακός έχει κάνει το απίστευτο, έχει αλλάξει εντελώς την ομάδα μεσούσης της περιόδου και ενόσω αντιμετωπίζει σε ένα τρελό και ακραίο σενάριο, ακόμη και το φάσμα του υποβιβασμού, πραγματοποιεί τη μεγάλη αντεπίθεση μέσω των μεταγραφικών κινήσεων του Κοσκωτά.

Ο κόσμος του Ολυμπιακού παραληρεί όσο οι μεταγραφές σκάνε με μορφή πολυβόλου. Κατά τη χειμερινή μεταγραφική περίοδο, ο Ολυμπιακός αποκτά με απίστευτα ποσά 15 ποδοσφαιριστές: Κριεζή, Τσαλουχίδη, Τσιαντάκη, Πλίτση, Σοφιανόπουλο, Χαντζίδη, Μπανιώτη, Μουστακίδη, Παχατουρίδη, Δρακόπουλο, Νεντίδη, Παπαθεοδώρου, Ταληκριάδη, ενώ αλλάζει και τους ξένους του με δύο τρομερά ονόματα από τη Λατινική Αμερική: τον Ντιέγκο Αγκίρε και τον τεράστιο Χουάν Χιλμπέρτο Φούνες.

Οδοστρωτήρας Φούνες

Ο Φούνες είναι από τα μεγαλύτερα ονόματα που πάτησαν ποτέ το πόδι τους στην Ελλάδα. Ο “El Búfalo de San Luís”, είναι ένας πραγματικός οδοστρωτήρας που έρχεται απ’ ευθείας από τη River Plate με την οποία ως πρωταγωνιστής έχει κατακτήσει Libertadores, Copa Interamericana και Διηπειρωτικό κόντρα στη Στεάουα Βουκουρεστίου στο Τόκυο, σκοράροντας κατά ριπάς.

Η μεταγραφή είναι εξωπραγματική για τα δεδομένα του ελληνικού ποδοσφαίρου, ο Φούνες είναι εν ενεργεία διεθνής με την εθνική Αργεντινής από το Copa America του 1987 και έρχεται στην Ελλάδα στα 25 του χρόνια έχοντας σκοράρει 47 φορές σε 84 παιχνίδια με τη φανέλα των Millonarios. Η υποδοχή του είναι μνημειώδης (μέχρι την επόμενη του Ντέταρι) και η εικόνα του “Chancha” όπως ήταν το δεύτερο παρατσούκλι του στην Αργεντινή, παραπέμπει σε αυτό ακριβώς που έχουμε στο νου μας: μελαμψός Λατινοαμερικάνος, ινδιάνικο αίμα, χαίτη, σκληρά χαρακτηριστικά και αλήτικη αύρα. Δεν υπάρχει πιο ιδανική περιγραφή για τον φορ του Ολυμπιακού της μετά-Αναστόπουλου εποχής.

Κλήρωση με ΑΕΚ στους 16

Ο Κοσκωτάς εκτός από ποδοσφαιριστές, έχει αγοράσει (!) και προπονητή από τον ΠΑΟΚ, φέρνοντας τον Ολλανδό Τάις Λίμπρεχτς στη θέση του Αλκέτα Παναγούλια και θέλει πάση θυσία να κατακτήσει έναν τίτλο. Στο πρωτάθλημα έχει μεν συνέλθει και με τα γκολ του Φούνες ξεφεύγει από τον πάτο της βαθμολογίας, αλλά για κατάκτηση ούτε λόγος, αφού Λάρισα και ΑΕΚ μονομαχούν σε μια από τις πιο ιστορικές μάχες Πρωταθλήματος όλων των εποχών.

Απομένει το Κύπελλο, όπου ο Ολυμπιακός έχει αποκλείσει με συνοπτικές διαδικασίες Αγροτικό Αστέρα και Ολυμπιακό Βόλου, αλλά η κληρωτίδα έχει κέφια και φέρνει αντίπαλο των ερυθρολεύκων ένα από τα φαβορί της διοργάνωσης: την ΑΕΚ. Το πρώτο παιχνίδι που διεξάγεται εκτάκτως στο «Καραϊσκάκης» λήγει ισόπαλο 1-1 με την ΑΕΚ να προηγείται νωρίς με ένα φάουλ που κέρδισε ο Βασιλάκος από το Μπανιώτη και εκτέλεσε αριστοτεχνικά ο ίδιος.

Το ματς είναι ανοιχτό, χάνονται πολλές ευκαιρίες εκατέρωθεν, η ΑΕΚ είναι καλύτερη και ο Ολυμπιακός το μόνο που θα καταφέρει είναι να ισοφαρίσει με το Σάκη Μουστακίδη ένα τέταρτο πριν το τέλος μετά από γέμισμα του Αγκίρε. Οι ερυθρόλευκοι είναι εντελώς ασύνδετοι όπως είναι φυσιολογικό και ο Κοσκωτάς θορυβείται πάρα πολύ με την κακή εμφάνιση. Η ανησυχία μετατρέπεται σε βεβαιότητα, όταν τρεις μέρες αργότερα για το πρωτάθλημα στη Νέα Φιλαδέλφεια, η ΑΕΚ κερδίζει εύκολα τον Ολυμπιακό 2-0 με γκολ των Πατίκα και Νίλσεν.

Η ρεβάνς της 10ης Φεβρουαρίου αποκτά χαρακτήρα μητέρας των μαχών για τον Ολυμπιακό, ο οποίος όντας στα χέρια του «κροίσου» Κοσκωτά είναι ανεπίτρεπτο να τελειώσει τη χρονιά χωρίς τίτλο. Είναι η εποχή που ο Κοσκωτάς δεν αγοράζει τα πάντα μόνο στο χώρο του ποδοσφαίρου, αλλά περνά σαν σίφουνας και από σχεδόν όλους τους επιχειρηματικούς κλάδους του τόπου.

Η ΑΕΚ άνω-κάτω απ’τις φήμες για δωροδοκία

Από το βράδυ της Δευτέρας, δύο μέρες πριν τη ρεβάνς, οι φήμες οργιάζουν. Ο Πρόεδρος της ΑΕΚ, Ανδρέας Ζαφειρόπουλος επισκέπτεται τους ποδοσφαιριστές στην προπόνηση και στην ουσία τους ζητά να διαψεύσουν τις φήμες περί προσέγγισής τους από τρίτα πρόσωπα για να έχουν μειωμένη απόδοση στο παιχνίδι με τον Ολυμπιακό. Ο Ζαφειρόπουλος γίνεται πιο συγκεκριμένος παρά την έκρηξη του Μανωλά και αναφέρεται ονομαστικά στους Χατζόπουλο, Βασιλάκο, Παπαϊωάννου, Βασιλόπουλο και Θεολόγη Παπαδόπουλο οι οποίοι φέρονται να έχουν προσεγγιστεί από πρόσωπα του περιβάλλοντος του Γιάννη Γούναρη, ενώ στα δημοσιογραφικά στέκια κυκλοφορούν κι άλλες εκδοχές, όπως ότι οι ποδοσφαιριστές προσεγγίστηκαν από τον εργοδότη της μνηστής του Παπαϊωάννου, με τα ποσά που αναφέρονται να είναι 6 εκατ. για κάθε ποδοσφαιριστή.

Η ΑΕΚ γίνεται άνω-κάτω, ο προπονητής της Τόζα Βεσελίνοβιτς, αφήνει εκτός 16άδας τον Παπαϊωάννου, στον πάγκο το Χατζόπουλο και ξεκινά τους Βασιλάκο (ο οποίος αντικαταστάθηκε νωρίς) και Θεολόγη Παπαδόπουλο, τον μοναδικό εκ των ποδοσφαιριστών που όπως αποδεινύεται αργότερα έχει καταγγείλει στη διοίκηση απόπειρα δωροδοκίας!

Πρόκριση με 1-3 μέσα στη Φιλαδέλφεια

Το ματς είναι μονόλογος του Ολυμπιακού, ΑΕΚ δεν βγαίνει στο γήπεδο. Ο Κοσκωτάς έχει απολύσει στο μεταξύ και τον Λίμπρεχτς επιλέγοντας το δίδυμο Γρηγοριάδη και Γούναρη για τον πάγκο του Ολυμπιακού, δύο ανθρώπους πρόθυμους να ξεκινούν τις μεταγραφές και να κάνουν τα κέφια του ίδιου και του αδερφού του Σταύρου που «έτρεχε» τον Ολυμπιακό, αφού ο «Τάμπυ» είχε να ασχοληθεί και με τις άλλες μπίζνες του.

Στο ντεμπούτο του Ηλία Ταληκριάδη (ο Πλίτσης αν και μεταγραφή του Δεκεμβρίου, είχε στοχοποιηθεί από το Σταύρο Κοσκωτά ως «ρουφιάνος του Λίμπρεχτς» και είχε μπει στο ψυγείο) ο Ολυμπιακός φεύγει από τη Φιλαδέλφεια με τη νίκη-πρόκριση που είναι ολόκληρη η χρονιά για τους ερυθρόλευκους. Χατζίδης στο 11’, ο Μητρόπουλος στο 60’ και ο Φούνες στο 75’ πέτυχαν τα γκολ του τελικού 1-3 (το γκολ της ΑΕΚ ο Μαυροδήμος με κεφαλιά) με τον τερματοφύλακα της ΑΕΚ, Θεολόγη Παπαδόπουλο να φέρει ευθύνη και στα τρία. Από τα μέσα του δευτέρου ημιχρόνου κιόλας, το γήπεδο μύριζε μπαρούτι και μόνο οι 12 χιλιάδες φίλοι του Ολυμπιακού γιόρταζαν.

Το στόρι Μπαλή-Θεολόγη

Από την άλλη πλευρά, κραυγές για «πουλημένους» ενώ κάποιοι θερμόαιμοι κινήθηκαν και προς τα επίσημα για να λιντσάρουν τον Ανδρέα Ζαφειρόπουλο, ο οποίος προπηλακίζεται και μετατρέπεται σε αυτοσχέδιο πτυελοδοχείο των ΑΕΚτζήδων.

Οι παίκτες είναι κλεισμένοι στα αποδυτήρια, με το Θεολόγη να καταγγέλλει στον έφορο της ομάδας Ανδρέα Βούλγαρη και στο Χρήστο Καραχάλιο, ότι τον πλησίασε ο παλιός συμπαίκτης του Ντίνος Μπαλής και του πρόσφερε μια επιταγή 10 εκατ. δραχμών. Το χρόνικο έχει ως εξής: Δευτέρα πρωί και η αποστολή της ΑΕΚ ως είθισται έχει καταλύσει στο ξενοδοχείο «Πευκάκια» στην Εκάλη εν όψει της ρεβάνς. Παπαδόπουλος και Βασιλόπουλος ζητούν άδεια και πάνε με το αυτοκίνητο του πρώτου στα σπίτια τους για να πάρουν κάποια προσωπικά τους αντικείμενα. Πρώτη στάση το σπίτι του Θεολόγη, όπου η σύζυγός του Κική τον ενημερώνει ότι πέρασε ο Ντίνος Μπαλής και τον ζήτησε. Ο Παπαδόπουλος απόρησε διότι είχε τυπικές σχέσεις με το Μπαλή (ο Μπαλής ήταν φίλος του Αρβανίτη, ανταγωνιστή του Παπαδόπουλου για τη θέση του βασικού γκολκήπερ) και πριν προλάβει να φύγει, ξαναχτυπά το κουδούνι και είναι πάλι ο Μπαλής.

Ο Μπαλής ανεβαίνει στο διαμέρισμα και αντικρύζοντας και το Βασιλόπουλο, αναφέρει στο Θεολόγη ότι πέρασε γιατί θα ήθελε δύο προσκλήσεις για το ματς της Τετάρτης. Ο ψυχρός Παπαδόπουλος (ξανα)απορεί, αρνείται να δώσει τις προσκλήσεις και κατόπιν παραίνεσης του Μπαλή τον ξεπροβοδίζει στην είσοδο της πολυκατοικίας. Εκεί ο Μπαλής φέρεται να λέει στον Παπαδόπουλο τα εξής: «υπάρχει για σένα μια επιταγή 10 εκατ. που μπορεί να γίνουν και 15 εκατ. για το ματς της Τετάρτης. Επιταγή με λιγότερα υπάρχει και για τον άλλον επάνω» λέει ο Μπαλής, με τον Παπαδόπουλο να τον διακόπτει λέγοντας: «άσε ρε Ντίνο, δεν είναι για μένα αυτά, παίζω Εθνική, άστο…» με το Μπαλή να τον διακόπτει και να του λέει να το ξεχάσει και καλή επιτυχία. Σοκαρισμένος ο Παπαδόπουλος επιστρέφει στο διαμέρισμα και συζητά το συμβάν με τη γυναίκα του και το συμπάικτη του και κατόπιν ενημερώνει το Χρήστο Καραχάλιο, υπεύθυνο τότε Δημοσιών Σχέσεων της ΠΑΕ ΑΕΚ και συνεργάτη του Ανδρέα Ζαφειρόπουλου.

“Μαλ@κας είμαι που δεν τα πήρα”

Το θέμα Μπαλή-Θεολόγη γίνεται…viral προτού καν επινοηθεί ο όρος, η ΑΕΚ γίνεται άνω-κάτω, ο έφορος Ανδρέας Βούλγαρης αφήνει υπονοούμενα ότι υπάρχει και μαγνητοφώνηση του συμβάντος και θα επιληφθεί η Ασφάλεια. Μάλιστα, ο Βούλγαρης απειλεί και το Γούναρη (για λογαριασμό του οποίου φέρεται να ενήργησε ο Μπαλής) φωνάζοντάς του μετά το 1-3 «ξέρουμε τι έχετε κάνει με το Μπαλή, σας έχουμε σε κασέτα, θα σας διαλύσουμε».

Ο Ζαφειρόπουλος καλεί το Θεολόγη στο γραφείο του και ο τερματοφύλακας λέει στο «Ζήτα» να μην τον φοβάται και να προσέχει τους Χατζόπουλο, Παπαϊωάννου, Βασιλάκο και Βασιλόπουλο. Οι συμπαίκτες του το μαθαίνουν και ακολουθεί χαμός. Ο Πολ Χατζόπουλος φωνάζει στο Ζαφειρόπουλο ότι «με αυτό το πουλητάρι που τα ρίχνει στους συμπαίκτες του» δεν ξαναπαίζει, ο Βασιλάκος λέει το αμίμητο «ήμουν μαλ@κας που δεν τα πήρα» ενώ ο Μανωλάς μουτζώνει τον κόσμο της ΑΕΚ που φώναζε «πουλημένοι» γεγονός που ξεσηκώνει θύελλα διαμαρτυριών και ανακοινώσεων από συνδέσμους.

Η προπόνηση της Πέμπτης γίνεται ροντέο, προπηλακίζεται ο Τόζα, χίλιοι οπαδοί κινούνται απειλητικά εναντίον των παικτών, ζητούν το λόγο από το Μανωλά, επικρατεί χάος. Ο Μπαλής εν των μεταξύ απειλεί με μηνύσεις, ο επίσημος Ολυμπιακός επίσης, ενώ ο Παπαδόπουλος εξακολουθεί να στηρίζει την ιστορία του, με μια ΑΕΚ να «βράζει» αφού μαζί με το θέμα Τσίγκοφ, προέκυψε και το θέμα της δωροδοκίας.

Οι οπαδοί είναι στα όριά τους, αναρτούν και πανό που γράφει «ζήτω το ουροπρωτάθλημα και το δολαριοκύπελλο» αλλά εκείνο που συγκλονίζει είναι η άλλη (κατά κάποιους η πραγματική) εκδοχή της ιστορίας του Παπαδόπουλου, σύμφωνα με την οποία ο τερματοφύλακας, τρεις ημέρες μετά το αμαρτωλό παιχνίδι, συναντήθηκε στο ξενοδοχείο Intercontinental με Κοσκωτά-Γούναρη-Μπαλή, οι οποίοι αποδεδειγμένα βρίσκονταν στο χώρο εκείνη την ημέρα. Την υπόθεση αναλαμβάνει ο Αθλητικός Δικαστής Γιώργος Μπούτσικος και ο Παπαδόπουλος, αφού «αδειάζεται» από τους συμπαίκτες του, αποχωρεί από την ΑΕΚ.

Ολυμπιακός-ΟΦΗ και Παναθηναϊκός-ΑΕΛ

Στον Ολυμπιακό στο μεταξύ δεν ασχολούνται με το μπάχαλο και στο μυαλό όλου του οργανισμού είναι η πρόκριση στον τελικό. Οι ερυθρόλευκοι κληρώνονται με τον Απόλλωνα Καλαμαριάς στον προημιτελικό, τον οποίο αποκλείουν δύσκολα με 2-1 μετά από τη λευκή ισοπαλία του πρώτου αγώνα στη Θεσσαλονίκη. Τελευταίο εμπόδιο του Ολυμπιακού ο ΟΦΗ, ενώ στον άλλο ημιτελικό ένα ζευγάρι που αναβιώνει τις μνήμες του πρόσφατου τελικού του ’84: Παναθηναϊκός εναντίον Λάρισας, μιας ΑΕΛ που οδηγούσε την κούρσα στο Πρωτάθλημα και βρίσκεται στο πόδι λόγω της υπόθεσης Τσίγκοφ απαιτώντας μέσες άκρες να αλλάξει ο ΚΑΠ και να τιμωρηθεί ο ποδοσφαιριστής (που είχε αγωνιστεί ελάχιστα) και όχι η ομάδα με αφαίρεση βαθμών. Αυτό ακριβώς το γεγονός εκαμεταλλεύθηκε ο «άδειος» από την υπερπροσπάθεια στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ Παναθηναϊκός.

Ο Παναθηναϊκός εκείνης της σεζόν είχε ξεκινήσει καταπληκτικά τη χρονιά με το Σουηδό Γκούντερ Μπένγκτσσον στον πάγκο του. Ο Σκανδιναβός τεχνικός, άριστος γυμναστής και μετρ της προετοιμασίας αγώνων, είχε θητεύσει με επιτυχία στο πλευρό του Σβεν Γκόραν Έρικσον στον πάγκο της Γκέτεμποργκ και παρά τη γκρίνια του για τις μεταγραφές, έχει οδηγήσει τον Παναθηναϊκό σε μια ονειρεμένη πορεία στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ εκείνης της περιόδου.

Ο Παναθηναϊκός έχει αποκλείσει την Οσέρ, έχει καταπλήξει την Ευρώπη αποκλείοντας και τη Γιουβέντους στο δεύτερο γύρο και στους «16» πραγματοποιεί το απίθανο αφού αποκλείει τη Χόνβεντ χάνοντας με 5-2 (5-0 στο 60’) στην Ουγγαρία και κερδίζοντας με 5-1 στο ΟΑΚΑ σε μια επική ανατροπή (από την οποία επίσης δεν έλειψαν οι σκιές όπως θα δούμε σε επόμενο θέμα). Θα αποκλειστεί άδικα στους «8» από τη Μπριζ, χάνοντας με 1-0 στο Βέλγιο, σκορ που υπερκέρασε το ισόπαλο 2-2 του πρώτου αγώνα.

Οι “αιώνιοι” στον τελικό

Ο Μπένγκτσσον μάλιστα, είχε την ατυχία να στερηθεί πολύ νωρίς και των υπηρεσιών του αδιαμφισβήτητου ηγέτη του τριφυλιού στη μεσαία γραμμή, Βέλιμιρ Ζάετς, ο οποίος μετά από τάκλιν του Γιώργου Παπαδόπουλου αποχωρεί με κάταγμα στο πόδι από το τεραίν του Καυτανζογλείου, χάνοντας ουσιαστικά όλη τη σεζόν. Σαν να μην έφταναν οι απώλειες, ο Βαρδινογιάννης δεν κάνει μεταγραφές τον «τρελό Δεκέμβριο του Κοσκωτά» και χάνει και τον Εστερχάζι και το Θανάση Δημόπουλο, ενώ παραλίγο να χάσει και το Δημήτρη Σαραβάκο για τον οποίο ενδιαφέρθηκαν ζωηρά ιταλικοί σύλλογοι, μετά τις συγκλονιστικές εμφανίσεις του κόντρα στη Γιουβέντους.

Το timing όμως αυτή τη φορά ελέω «Κιλελέρ» και Τσίγκοφ, είναι υπέρ του Παναθηναϊκού και οι πράσινοι με δύο νίκες 1-0 και 3-1 «καθαρίζουν» τη Λάρισα και προκρίνονται στο μεγάλο τελικό που ο Βαρδινογιάννης έχει αναγορεύσει σε πόλεμο και ζήτημα τιμής για το σύλλογο, αφού σε αυτόν έχει ήδη προκριθεί ο Ολυμπιακός του Κοσκωτά. Μετά από μια επεισοδιακή σειρά με τον ΟΦΗ, ο σε αυτόματο πιλότο και βασιζόμενος μόνο στο ταλέντο των ποδοσφαιριστών του Ολυμπιακός, νικά τον ΟΦΗ στο Καραϊσκάκης με 3-0 με έναν συγκλονιστικό Φούνες και αντέχει στο σφυροκόπημα των Ομιλητών στο Ηράκλειο όπου χάνει μόνο με 1-0 και προκρίνεται στον πολυπόθητο μεγάλο τελικό. Το διάστημα που μεσολαβεί από την 20η Απριλίου που οριστικοποιήθηκε το ζευγάρι του τελικού, μέχρι την 8η Μαΐου, ημέρα διεξαγωγής του αγώνα ξεπερνά κάθε φαντασία.

Βιοχημανικός πόλεμος, η πιο έντονη ατμόσφαιρα

Οι μέρες πριν τον τελικό θυμίζουν βιομηχανικό πόλεμο, ελάχιστοι ασχολούνται με τη μπάλα και όλο το ενδιαφέρον είναι στραμμένο στη μετωπική σύγκρουση των δύο κολοσσών: Βαρδινογιάννης Vs Κοσκωτάς – καθεστηκυεία Vs ανερχόμενη τάξη πραγμάτων. Σε αυτον τον τελικό έχει επενδυθεί κάτι παραπάνω από μια απλή επιθυμία επικράτησης. Παίζεται γόητρο, λεφτά, φιλοδοξίες, πολιτική, επενδύσεις και όχι απλώς «ποδόσφαιρο». Οι φημολογίες για δωροδοκίες δίνουν και παίρνουν, στα καφενεία όλοι «άκουσαν», «τους είπαν», «έμαθαν» ότι ο Κοσκωτάς έδωσε 20-30-70-150 εκατομμύρια στον τάδε παίκτη, ότι ο Βαρδινογιάννης «τελείωσε, είναι στα σχοινιά και αποχωρεί από τον Παναθηναϊκό». Ο Τύπος βρίσκεται σε παροξυσμό, έχουν ξεχαστεί ο Τζίγκοφ, ο Θεολόγης, τα καμμένα λάστιχα και τα τρακτέρ στην εθνική οδό και στα πρωτοσέλιδα ακόμα και των πολιτικών εφημερίδων (μη λησμονούμε ότι ο Κοσκωτάς ήλεγχε και σημαντική μερίδα του Τύπου με τη «Γραμμή») χορεύουν δισεκατομμύρια.

Τα έξτρα πριμ κάθε μέρα γίνονται και περισσότερα, τα ποσά ακόμη πιο ιλιγγιώδη, οι υπαινιγμοί από τα μέλη των διοικήσεων αγγίζουν τα όρια του μηνύσιμου, ενώ τα εισιτήρια εξαφανίζονται όπως αναμενόταν άμα τη εμφανίσει τους. Το βράδυ της Κυριακής 8 Μαΐου του 1988 θα στριμωχθούν ακόμη και στα τσιμεντένια σκαλιά του Ολυμπιακού Σταδίου, σχεδον 80 χιλιάδες άνθρωποι, Παναθηναϊκοί και Ολυμπιακοί, ο ένας δίπλα στον άλλον, χωρίς «νεκρές ζώνες» και δυνάμεις των ΜΑΤ να τους χωρίζουν. Το ΟΑΚΑ είναι ασφυκτικά γεμάτο, οι διαπιστεύσεις είναι τόσο πολλές που ακόμη και τα κουλουάρ είναι γεμάτα από κόσμο, ενώ πίσω από τις εστίες-κλουβιά με το λευκό πυκνοραμμένο δίχτυ συνωστίζονται δεκάδες φωτορεπόρτερ έτοιμοι να απαθανατίσουν «τη στιγμή». Τόσο έντονη ατμόσφαιρα όσο εκείνο το βράδυ της 8ης Μαΐου, δύσκολα θα ξαναζήσει κανείς σε τελικό Κυπέλλου Ελλάδας.

Χειραψία Κοσκωτά-Βαρδιονογιάννη

Στο γήπεδο καταφθάνει από πολύ νωρίς ο Γιώργος Κοσκωτάς συνοδευόμενος από τη γυναίκα του Κάθυ και τον αδελφό του Σταύρο. Μαζί τους, η υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων της ΠΑΕ Ολυμπιακός, Λόλα Νταϊφά, συνδετικός κρίκος της παλαιάς με τη νέα κατάσταση στα ερυθρόλευκα πράγματα. Λίγο αργότερα καταφθάνει εύχαρης και ο Γιώργος Βαρδινογιάννης, κατεβαίνει τα σκαλιά της νυν Ρ1 και τα φλας δεν σταματούν να αστράφτουν: η ιστορική χειραψία με το Γιώργο Κοσκωτά, με τα βλέμματα και των δύο να υποκρύπτουν ένα ελαφρύ μειδίαμα σαν να θέλουν να βροντοφωνάξουν «θα σε πατήσω απόψε».

Διότι μην κρυβόμαστε, οι ιδιοκτήτες των «αιωνίων» έχουν μετατρέψει τον τελικό σε δική τους μονομαχία, με πρόθυμους στρατιώτες να θυσιαστούν γι αυτούς μέσα στο γήπεδο και χιλιάδες «πιστούς» στην κερκίδα έτοιμους να αποθεώσουν. Το μόνο που λείπει είναι ένα soundtrack από τον Ennio Morricone, ένα Ecstasy of Gold για να προσδώσει κινηματογραφικό μεγαλείο στην ανατριχίλα της στιγμής.

Ενδεκάδες και σέντρα

Οι ομάδες κάνουν την εμφάνισή τους στην καταπακτή και οι αρχηγοί υψώνουν το βλέμμα στα 80 χιλιάδες ζευγάρια μάτια που τους παρακολουθούν. Μπροστά οι αρχηγοί, ο άρτι επιστρέψας από τον τραυματισμό Βέλιμιρ Ζάετς και ο Πέτρος Ξανθόπουλος και πίσω τους οι συμπαίκτες τους, με το βλέμμα να κοιτάζει στο άπειρο και μια ολόκληρη χρονιά να κρίνεται σε 90 λεπτά. Ο Παναθηναϊκός παρατάσσεται με το αγαπημένο 4-3-1-2 του Μπένγκτσσον και τους Σαργκάνη, Χατζηαθανασίου, Καλιτζάκη, Μαυρίδη, Βαμβακούλα, Ζάετς, Γεωργαμλή, Χριστοδούλου, Ρότσα, Δημόπουλο και Σαραβάκο. Το σχήμα είναι πιο αμυντικογενές από το σύνηθες, αφού ο Σουυηδός έχει αφήσει στον πάγκο το Βαγγέλη Βλάχο επιλέγοντας το νεοφερμένο «καγκουρώ» Λούη Χριστοδούλου για να γεμίσει το κέντρο και να αναχαιτίσει τις επιθέσεις του Ολυμπιακού.

Οι Γρηγοριάδης-Γούναρης από την άλλη, εμπιστεύονται τους Ταληκριάδη, Αποστολάκη, Αλεξίου, Μπανιώτη, Χαντζίδη, Ξανθόπουλο, Μπονόβα, Τσαλουχίδη, Τσιαντάκη, Μητρόπουλο και Φούνες. Και ο Ολυμπιακός είναι «προσεκτικός» και αντί του Σάκη Μουστακίδη που συνήθως ξεκινούσε, στην ενδεκάδα υπάρχει ένας ακόμη χαφ, ο Ανδρέας Μπονόβας, με δύο αμυντικούς μέσους πίσω του, τον Πέτρο Ξανθόπουλο και το Γιώτη Τσαλουχίδη. Ο διαιτητής του αγώνα, Μελέτης Βουτσαράς, σφυρίζει για πρώτη φορά και όλη η Ελλάδα που είναι στημένη μπροστά στους τηλεοπτικούς δέκτες της και συντονισμένη στην ΕΡΤ2 παρακολουθεί με τεράστιο ενδιαφέρον. Και να μην είσαι οπαδός των δύο ομάδων, απέναντι σε αυτή την υπερχείλιση έντασης είναι αδύνατον να σταθείς απαθής και αδιάφορος.

1-0 και οι πρόεδροι στα αποδυτήρια

Το παιχνίδι όπως αναμενόταν είναι νευρικό, τακτικά κακό και άτεχνο. Είναι όμως τόσο πολύ το πάθος, τόσο μεγάλη η σημασία που το βλέμμα δεν ξεκολλάει από την τότε οβάλ οθόνη. Στην Αθήνα δεν κυκλοφορεί ψυχή, τα μαγαζιά είναι άδεια, όλοι βλέπουν τον τελικό. Ο Ολυμπιακός με ένα σουτ στην κίνηση του Μηνά Χαντζίδη δημιουργεί την πρώτη υποψία ευκαιρίας, ο Παναθηναϊκός όμως είναι εκείνος που θα βρει το γκολ.

Ο δαιμονισμένος Δημήτρης Σαραβάκος εκμεταλλευόμενος το εκπληκτικό του ξεπέταγμα, κερδίζει τα μέτρα από τον Αποστολάκη, μπαίνει στην περιοχή όπου «τσιμπάει» τη μπάλα πριν την άτσαλη έξοδο του Ταληκριάδη που τον γκρεμίζει στο έδαφος. Πέναλτυ. Ο Βουτσαράς δεν έχει αμφιβολία και λίγο μετά το ημίωρο στήνει τη μπάλα στην άσπρη βούλα. Εκτελεστής ο ίδιος ο «μεγάλος μικρός» του ελληνικού ποδοσφαίρου: η μπάλα στο αριστερό «γάμα» στην εσωτερική συμβολή του «κλουβιού». 1-0 μέσα σε αποθέωση και έκρηξη αδρεναλίνης.

Ο Ολυμπιακός δείχνει να τα έχει χαμένα, αφελώς βγαίνει όλος μπροστά και αφήνει τεράστια κενά στην άμυνα. Από τύχη και από έλλειψη αλτρουισμού του Δημόπουλου που δεν σπάει τη μπάλα στον αμαρκάριστο Σαραβάκο δεν τελειώνει το ημίχρονο με ένα σχεδόν καταστροφικό 0-2 στις πλάτες του. Το ημίχρονο λήγει, ο Κοσκωτάς είναι πολύ εκνευρισμένος και δηλώνει ότι «καμία ομάδα δεν μπορεί να νικήσει τον Ολυμπιακό εκτός αν έχει δωδέκατο παίκτη». Στην εξέδρα δεν κουνιέται άνθρωπος, είναι αδύνατον άλλωστε αφού δεν υπάρχει κενή θέση ούτε για δείγμα. Ο Σταύρος Κοσκωτάς κατεβαίνει στα αποδυτήρια, το πληροφορείται ο Γιώργος Βαρδινογιάννης και τον ακολουθεί. Η καχυποψία και οι κατηγορίες αιωρούνται ακόμη. Ο Βαρδινογιάννης μοιάζει με ταύρο εν υαλοπωλείω, ευτυχώς τα λεπτά περνούν και οι ομάδες κάνουν την εμφάνισή τους στο τεραίν για το δεύτερο ημίχρονο.

Το “αχρείαστο” πέναλτι

Ο Ολυμπιακός συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο: όλοι μπροστά, άγνοια κινδύνου και ό,τι βγει. Και βγαίνει: σε μια φαινομενικά χαμένη μπαλιά, ο Νίκος Τσιαντάκης σπριντάρει, προλαβαίνει την έξοδο του Σαργκάνη και βρίσκεται στο έδαφος. Ξανά πέναλτυ, αυτή τη φορά ερυθρόλευκο. Οι διαμαρτυρίες και οι σπρωξιές στο ρεφ έχουν χρώμα πράσινο αυτή τη φορά, χρειάζεται να κυλήσουν 3 λεπτά μέχρι να στήσει τη μπάλα στην άσπρη βούλα ο Χουάν Χιλμπέρτο Φούνες και να πλασάρει ψύχραιμα στην αριστερή γωνία του Σαργκάνη.

Πανζουρλισμός, ο Φούνες με ένα τρομερό σπριντ πηγαίνει να πανηγυρίσει με τους πιστούς του στο πέταλο, περνώντας ανάμεσα από δεκάδες φωτορεπόρτερς. Ο Ολυμπιακός αν και ανορθόδοξα, επέστρεψε στο ματς και το έφερε στα ίσια. Και οι δύο προπονητές έχουν κάνει πιο επιθετικές τις ομάδες τους αλλάζοντας τους έξτρα χαφ με επιθετικούς: Μπατσινίλας αντί Χριστοδούλου, Μουστακίδης αντί Μπονόβα.

Το παιχνίδι χαλάει ακόμη περισσότερο, ο Μπατσινίλας μόλις 24 λεπτά μετά την είσοδό του στο παιχνίδι, αποβάλλεται και ο Ολυμπιακός γίνεται το φαβορί. Δεν το εκμεταλλεύεται αφού στην σημαντικότερη ευκαιρία που του παρουσιάζεται, ο Σάκης Μουστακίδης πλασάρει άτσαλα πολύ πάνω από το οριζόντιο δοκάρι του Σαργκάνη, ο οποίος έχει ήδη γίνει θέμα συζήτησης στην εξέδρα. «Τα πήρε», «πουλήθηκε στον Κοσκωτά», «δεν ξεχνιούνται 5 χρόνια στον Ολυμπιακό» τα πιο ήπια σχόλια που κυκλοφορούν, για μια υπόθεση που ψιθυριζόταν μεσοβδόμαδα σε όλα τα ποδοσφαιρικά στέκια και στα γραφεία των εφημερίδων. Το γεγονός ότι το 1-1 προήλθε από το πέναλτυ στο οποίο υπέπεσε – αχρείαστα – ο Σαργκάνης επιτείνει την καχυποψία και δίνει τροφή στο λατρεμένο από τον Έλληνα φίλαθλο παρασκήνιο. Το παιχνίδι λήγει ισόπαλο και οδηγείται στην παράταση.

“Άκουσα ένα σφύριγμα”

Ο Ολυμπιακός εκμεταλλευόμενος το αριθμητικό πλεονέκτημα πιέζει, αλλά και πάλι ανορθόδοξα και χωρίς πλάνο. Μέχρι που φθάνουμε στο πέμπτο λεπτό του πρώτου ημιχρόνου της παράτασης. Ακίνδυνο γέμισμα του Νίκου Τσιαντάκη και μέσα σε γενική κατάπληξη ο Νίκος Βαμβακούλας σηκώνεται με άψογο στυλ γκολκήπερ και πιάνει τη μπάλα και με τα δύο χέρια! Πέναλτυ. Αδιαμφισβήτητο πέναλτυ.

Ο Βαμβακούλας αμέσως σηκώνεται και διαμαρτύρεται στο Βουτσαρά, λέγοντάς του ότι άκουσε ένα σφύριγμα. Αργότερα ούτε θα επιβεβαίωσει ούτε θα διαψεύσει: «Άκουσα ένα σφύριγμα, δεν ξέρω από που». Ίδιο σκηνικό με το πρώτο πέναλτυ, αυτή τη φορά στην απέναντι εστία: Φούνες εναντίον Σαργκάνη. Και πάλι εύστοχος ο «Βούβαλος», ο Ολυμπιακός αγγίζει το τρόπαιο.

Το 2-2 και η χειρονομία

Ο Παναθηναϊκός μαζεύει τις δυνάμεις του και προσπαθεί να αντιδράσει, ο Ολυμπιακός πλέει σε πελάγη ευφορίας και απροσεξίας. Το σκηνικό είναι βγαλμένο από γήπεδο της Conference: πλάγιο άουτ – σέντρα του Ιάκωβου Χατζηαθανασίου, αλλεπάλληλες κόντρες, αποτυχημένες κεφαλιές, αποτυχημένες απομακρύνσεις της μπάλας, με τη στρογγυλή θεά να καταλήγει στο Βαγγέλη Βλάχο ο οποίος από το 75’ είχε πάρει τη θέση του αποκαμωμένου και ανέτοιμου Ζάετς. Το σουτ του Βλάχου είναι από εκείνα που καταλήγουν κοντά στο σημαιάκι του κόρνερ, παρεμβάλλεται όμως ο Σαραβάκος που επίσης σουτάρει στα σώματα. Η μπάλα παίρνει φάλτσα και καταλήγει στον αμαρκάριστο στη μικρή περιοχή (!) Χρήστο Δημόπουλο, ο οποίος σουτάρει με όλη του τη δύναμη «αρκεί να πάει μέσα». Και πάει.

Ακολουθεί πανδαιμόνιο, ο Δημόπουλος τρέχει προς τα επίσημα και κάνει την πολυθρύλητη χειρονομία με το βραχίονα προς τους οπαδούς του Ολυμπιακού, ενώ ο παγκος του Παναθηναϊκού έχει σχεδόν μπει στο γήπεδο για να πανηγυρίσει. 2-2 στο 102’, ο τελικός δείχνει να είναι ατέλειωτος, θαρρείς και δε γίνεται να βγει νικητής και να απονεμηθεί αυτή η κούπα. Στο γήπεδο γίνεται χαμός, στα επίσημα ο Βαρδινογιάννης ξεσπαθώνει και φωνάζει ότι «βλέπει όλη η Ελλάδα τι συμβαίνει και πως έφτασε στην παράταση το παιχνίδι».

Πλέον δεν κάθεται δίπλα στον Κοσκωτά, παρακολουθεί το παιχνίδι όρθιος, κοντά στη φυσούνα, έτοιμος να «μπουκάρει» αν χρειαστεί. Το να μιλήσουμε για ποδόσφαιρο και τακτική σε ένα τέτοιο παιχνίδι είναι εντελώς παράταιρο. Το παιχνίδι ήταν μια αναμέτρηση πάθους, σκληράδας και ψευτοτσαμπουκά. Το δεύτερο ημίχρονο της παράτασης θα κυλησει και με τις δύο ομάδες εξουθενωμένες, απλώς να περιμένουν τη λύτρωση του τελευταίου σφυρίγματος του Βουτσαρά.

Πέναλτι

Ένας τελικός με τρία πέναλτι σε κανονική διάρκεια και παράταση, οδηγείται – που αλλού; – στα πέναλτι. Σύσκεψη στους πάγκους για την επιλογή των δέκα «εκλεκτών» με τα γερά νεύρα και το γερό στομάχι για να αντέξουν την κρισιμότητα της στιγμής. Ο Ολυμπιακός επιλέγει Αλεξίου, Μπανιώτη, Χαντζίδη, Αποστολάκη και Φούνες, ο Παναθηναϊκος Βλάχο, Σαργκάνη, Δημόπουλο, Γεωργαμλή, Σαραβάκο. Οι ρεπόρτερς στριμώχνονται πίσω από την εστία που «βλέπει» Λεωφόρο Κηφισίας, είναι τόσοι πολλοί που κάποιοι αναγκάζονται να μπουν μέσα στον αγωνιστικό χώρο, σχεδόν ακουμπούν τη γραμμή της μικρής περιοχής. Σους πάγκους και στο κέντρο του γηπέδου είναι συγκεντρωμένοι δεκάδες σχετικοί και άσχετοι. Μέλη διοικήσεων, γενικοί αρχηγοί, φροντιστές, δημοσιογράφοι, ποδοσφαιριστές και ασφαλώς τα δύο «αφεντικά». Οι στιγμές είναι μοναδικές και οι σφυγμοί έχουν ταχύτητα ορίου εμφράγματος.

Ο Αλεξίου εκτελεί πνιγμένος στο άγχος πριν καν σφυρίξει ο Βουτσαράς. Ευστοχεί αλλά ο διαιτητής ορίζει ορθά ότι το χτύπημα πρέπει να επαναληφθεί. Ξαναευστοχεί και δείχνει με το δάχτυλο το Σαργκάνη που χαμηλώνει το βλέμμα του. Ο Βλάχος ψύχραιμα κάνει το 1-1 και ο Χάρης Μπανιώτης το 2-1. Τη μπάλα την παίρνει ο Νίκος Σαργκάνης, ο «πουλημένος». Σπεσιαλίστας από τα χρόνια στον Ολυμπιακό, παίρνει φόρα και σουτάρει δυνατά στη δεξιά γωνία του Ηλία Ταληκριάδη. Ο Παναθηναϊκός ισοφαρίζει και ο Σαργκάνης ευστοχώντας στο πέναλτυ, αποκτά ένα έξτρα ποσοστό θετικής αύρας και ψυχολογίας. Πλησιάζει ο Χαντζίδης ράθυμα. Λένε ότι οι «Γερμανοί» έχουν κρύο αίμα και τα πέναλτυ υπάρχουν γι αυτούς. Ο Μηνάς είναι η εξαίρεση στον κανόνα, το πέναλτυ που εκτελεί είναι κάκιστο, στο κέντρο της εστίας και χαμηλά. Το βγάζει ο Σαργκάνης και το ΟΑΚΑ βουλιάζει από τη μία στη θλίψη και από την άλλη στην ευτυχία.

Ο Χρήστος Δημόπουλος, ο δήμιος της παράτασης, ο άνθρωπος που έκανε τη χειρονομία και έβαλε μπαρούτι στην κερκίδα στο πιο κρίσιμο πέναλτυ της καριέρας του: ο «φονιάς» δεν αστοχεί. Πλέον όλο το βάρος πέφτει στο Στράτο Αποστολάκη. Ο δεξιός μπακ από το Αγρίνιο, ίσως ο καλύτερος δεξιός μπακ της δεκαετίας του ‘80 και του ’90, παρά το βάρος της στιγμής, ευστοχεί. 3-3. Ακολουθεί ο Λύσσανδρος Γεωργαμλής που επίσης πλησιάζει ράθυμα στα 11 βήματα. Θα σουτάρει άσχημα, αλλά το πλονζόν του Ταληκριάδη είναι τέτοιο που επιτρέπει στον «Κόκο» να μην αποβεί μοιραίος. Η μπάλα περνάει κάτω από το σώμα του Ξανθιώτη γκολκήπερ, γίνεται το 4-3 και όλα θα κριθούν στο πέμπτο και τελευταίο για κάθε ομάδα πέναλτυ.

Φούνες εναντίον Σαργκάνη για τρίτη φορά

Πλησιάζει ο Χουάν Χιλμπέρτο Φούνες, ο άνθρωπος που με τα δύο γκολ του επέτρεψε στον Ολυμπιακό να φτάσει ακριβώς εκεί που στέκεται τώρα ο ίδιος: στο τελευταίο πέναλτυ. Η γνώριμη φόρα, το βίαιο χτύπημα στη μπάλα προς τη δεξιά γωνία του Σαργκάνη.

Τρία εύστοχα πέναλτυ από τον ίδιο εκτελεστή είναι πολλά για το «Φάντομ». Εκτινάσσεται και αποκρούει. Σαστίζει προς στιγμήν και δευτερόλεπτα μετά συνειδητοποιεί ότι τελείωσε. Το πήρε. Διότι αυτό το κύπελλο δικαιωματικά μπορεί να το θεωρεί δικό του. Υψώνει το δεξί χέρι στον αέρα και πηδάει όσο ψηλότερα μπορεί, ενώ οι συμπαίκτες του τρέχουν να τον πνίξουν στην αγκαλιά τους. Το κοντράστ είναι μοναδικό: ο μεγάλος «Βούβαλος» μοιραίος, βυθισμένος στην κατήφεια, ο «πουλημένος» Σαργκάνης θριαμβευτής του τελικού του Αιώνα.

Όταν κοπάζουν οι πανηγυρισμοί με τους συμπαίκτες του και ετοιμάζεται η απονομή, ο Σαργκάνης με την ένταση ακόμη ζωγραφισμένη στο πρόσωπό του πλησιάζει το Γιώργο Βαρδινογιάννη: «Πρόεδρε, τους τα’ χωσα στον κ@λο». Ο Βαρδινογιάννης θα τον σφίξει στην αγκαλιά του και θα του ψιθυρίσει κάτι στο αυτί. Κανείς δεν ξέρει τί του είπε εκείνη τη στιγμή ο Καπετάνιος.

Θα χρειαστεί να περάσουν σχεδόν δύο χρόνια για να μιλήσει για εκείνο τον τελικό ο Σαργκάνης. Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Super Γκολ, θα πει σε τέσσερεις δημοσιογράφους ότι ο Κοσκωτάς τον είχε πλησιάσει και του πρόσφερε 170 εκατομμύρια για να έχει μειωμένη απόδοση σε εκείνον τον τελικό. Ο Κοσκωτάς βέβαια τότε είχε αποχωρήσει από τον Ολυμπιακό, είχε ήδη φυγαδευτεί με το learjet του Αργύρη Σαλιαρέλη προκειμένου να αποφύγει τη σύλληψη για το τεράστιο σκάνδαλο της Τράπεζας Κρήτης που είχε ξεσπάσει συγκλονίζοντας τη χώρα και ο κίνδυνος δεν ήταν ο ίδιος με μια αντίστοιχη δήλωση το 1988 ή ακόμη και το 1989. Ο Ολυμπιακός θα μπει σε μια τεράστια δίνη από την οποία θα βγει πολλά χρόνια αργότερα χάρις στο Σωκράτη Κόκκαλη και τον επανακάμψαντα Σταύρο Νταϊφά.

Ο Παναθηναϊκός από την άλλη δεν εκμεταλλεύτηκε εκείνον τον τίτλο στον τελικό του Αιώνα, ο Βαρδινογιάννης «δικαιωμένος» από την εξέλιξη στην υπόθεση Κοσκωτά, θα συνεχίσει στο ίδιο μοτίβο των πενιχρών μεταγραφών και των μηδαμινών επενδύσεων με αποτέλεσμα να διασυρθεί στην Ευρώπη και να αλλάξει εντελώς στρατηγική. Το ίδιο το ποδόσφαιρο θα αποδώσει δικαιοσύνη, αφού έναν χρόνο ακριβώς αργότερα στο ίδιο γήπεδο που διεξήχθη ο τελικός, η αδικημένη της σεζόν ΑΕΚ θα αναστηθεί και μετά από ένα συγκλονιστικό παιχνίδι θα πάρει το πρωτάθλημα που άλλαξε τον ρου της σύγχρονης πορείας της και μέχρι και σήμερα αποτελεί φωτεινό φάρο για το σύλλογο. Αυτή όμως είναι μια άλλη ιστορία…