Ο Γκιούντερ Νέτσερ είναι ο original σταρ της Bundesliga

H σημερινή ‘παραγγελιά’ έγινε από τον Μάνο, μέσω Linkedin και είναι ο Γκιούντερ Νέτσερ. Έχει καταγραφεί ως ‘ο πιο αδικημένος ποδοσφαιριστής της Γερμανίας’, o ‘ορίτζιναλ σταρ της Bundesliga‘, o ‘μοναχικός επαναστάτης’, ο ‘αντάρτης’, ‘μεταξύ των ‘καλλιτεχνών’ που φόρεσαν ποτέ το 10 στην πλάτη’, με την ‘απερίγραπτη χάρη’, ο οποίος μέχρι σήμερα θεωρείται ‘εκ των καλύτερων πασέρ και των μέσων, στην ιστορία του παιχνιδιού’. Ήλεγχε το ρυθμό των αγώνων και πρόσφερε έτοιμα γκολ στους συμπαίκτες του -όταν δεν τα έβαζε ο ίδιος.

Είχε τρέλα με τα γρήγορα αυτοκίνητα (είχε μια παραπάνω αγάπη για τις Ferrari, ενώ πάντα επέλεγε εκτυφλωτικά χρώματα), πρόσεχε την εμφάνιση του (η ξανθιά μακριά κόμη του μνημονεύεται μέχρι σήμερα), κυκλοφορούσε με celebrities, συνήθως ντυμένος στα μαύρα και συνήθως με άλλη γυναίκα δίπλα του. Παρεμπιπτόντως, ήταν και εκείνος που εμπνεύστηκε το περιοδικό που μοιράζεται μέχρι σήμερα, στο γήπεδο του Αμβούργου -ανήμερα των ματς. Για να δεχθεί να το κάνει πραγματικότητα ο πρόεδρος του συλλόγου, του ‘χε θέσει ως όρο να αναλάβει τη θέση του general manager. Δέχθηκε και για αρχή, προσέλαβε τον Μπράνκο Ζέμπετς και μετά τον Ερνστ Χάπελ, για προπονητές -που οδήγησαν το σύλλογο σε τρεις τίτλους πρωταθλητή και ένα European Cup (το 1983, στην Αθήνα με νίκη επί της Γιουβέντους των ουκ ολίγων μελών της πρωταθλήτριας κόσμου του 1982 World Cup, των Μισέλ Πλατινί και Ζμπίγκνιεφ Μπόνιεκ). Σημείωσε και ότι η μασκότ της Γκλάντμπαχ, έχει το όνομα του.

Την εποχή που μεγαλούργησε ο Νέτσερ ο πλανήτης υποδεχόταν την έγχρωμη τηλεόραση και οι Clash με τους Sex Pistols έπαιρναν τη σκυτάλη από τους Beatles και τους Rolling Stones, με τους νέους να γίνονται πιο πολιτικοποιημένοι και να αναζητούν περισσότερους τρόπους καλλιτεχνικής -και πολιτικής- έκφρασης. Ο Νέτσερ έγινε ο άνθρωπος τους, ως ο τύπος που έκανε ό,τι ήθελε στη δουλειά του και εκτός αυτής. Για αυτό και χαρακτηρίστηκε ως ‘ο ροκ σταρ των γηπέδων’.

Υπήρξε και από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με την εμπορική εκμετάλλευση του εαυτού τους -που απολάμβανε την έκθεση στα media. Η ανάγκη να αποκτήσει ένα επιπλέον εισόδημα (τότε οι ποδοσφαιριστές δεν ήταν εκατομμυριούχοι) τον οδήγησε στο να αποκτήσει ένα γραφείο ασφαλειών. Όταν διαπίστωσε ότι και πάλι δεν μπορεί να ζήσει άνετα, πήγε στους ιθύνοντες της Γκλάντμπαχ και είπε “‘βγάζω’ τέσσερις φορές λιγότερα από τον Μπεκενμπάουερ -το έμαθα όταν ήμασταν στην εθνική-, μολονότι παίζουμε στην ίδια κατηγορία. Δεν γίνεται να μη μου επιτρέπεται να ασχοληθώ με άλλες δραστηριότητες”. Τον έκαναν διευθυντή στο περιοδικό του γηπέδου και του επέτρεψαν να αποκτήσει επιχείρηση εστίασης. Εκείνος ‘άνοιξε’ νυχτερινό club, στο κέντρο της πόλης του, με όνομα Lover’s Lane. “Ο προπονητής μου παρά λίγο να λιποθυμήσει. Όλως περιέργως, όταν απέκτησα την ντίσκο και το μπαρ, η ζωή μου έγινε πιο δύσκολη“.

Η ιστορία του ξεκινά από το Μενχενγκλάντμπαχ (Mönchengladbach) όπου γεννήθηκε, στις 14/9 του 1944. Πόλη που, για την ιστορία, πήρε το όνομα της από το μοναστήρι Γκλάντμπαχ. Ο γιος ενός μανάβη δεν θυμάται να ‘χε θέσει ποτέ στη ζωή του στόχους. “Δεν είχα την παραμικρή ιδέα για την επόμενη δουλειά μου. Ουδέποτε προγραμμάτισα κάτι στη ζωή μου. Πάντα δεχόμουν αυτό που ερχόταν και προσπαθούσα να κάνω ό,τι καλύτερο μπορούσα. Κάποιος άλλος πάντα, ανακάλυπτε ποιότητες που διέθετα και θα μπορούσα να χρησιμοποιήσω“, ομολόγησε το 2002 στη Welt.

H 1. FC Mönchengladbach ήταν η πρώτη του ομάδα. Εκεί πήγε στα 8. Έφυγε στα 19 (1963), για την Γκλάντμπαχ που ξέρεις. Εκείνη τη χρονιά δημιουργήθηκε η Bundesliga. Η Γκλάντμπαχ δεν μετείχε, καθώς ήταν στη δεύτερη τη τάξει κατηγορία. Το 1964 προσελήφθη ο Χένες Βαϊσβάιλερ για προπονητής, ο οποίος ανέλαβε να κάνει ομάδα ένα τσούρμο από ταλαντούχους νέους παίκτες. Έμβλημα του ήταν η πειθαρχία. Τους έκανε δυο φορές πρωταθλητές -και την καλύτερη ποδοσφαιρική ιστορία της εποχής, μαζί με τον Άγιαξ. Το βασικό του αξίωμα ήταν “όταν έχουμε την μπάλα, είμαστε όλοι επιθετικοί. Όταν έχει ο αντίπαλος την μπάλα, γινόμαστε όλοι αμυντικοί”“. Και έτσι γεννήθηκε αυτό που κατεγράφη ως ‘όμορφο ποδόσφαιρο‘. Ήταν ο κόουτς που έκανε ηγέτη τον Νέτσερ, ο οποίος είχε να κάνει ένα διαφορετικό σχόλιο.

“Η ομάδα με είχε χρησιμοποιήσει ως μπροστάρη για να μαθαίνει ο προπονητής ή το club όσα δεν της άρεσαν”.

Büchsenwurfspiel, the Match of Can, la Partita della Lattina

Αυτά που διάβασες από πάνω είναι τίτλοι του αγώνα που θα σου περιγράψω ακολούθως. Το 1972 η Γκλάντμπαχ αμφισβήτησε την κυριαρχία του Άγιαξ, στην Ευρώπη, όταν για την τρίτη φάση του European Cup (20/10) συνέτριψε την Ίντερ (7-1). Ενώ ήταν σε εξέλιξη το παιχνίδι (και οι γηπεδούχοι προηγούνταν 4-1) και ο Μπονινσένια στην πλάγια γραμμή, ξαφνικά κατέρρευσε. Διαπιστώθηκε πως τον είχε ‘βρει’ ένα αντικείμενο που έφυγε από τις εξέδρες, στο κεφάλι. Ήταν ένα κουτάκι Coca Cola. Ο Ιταλός έδειχνε να ‘χει χάσει τις αισθήσεις του. Οι συμπαίκτες του έτρεξαν στο διαιτητή να απαιτήσουν την οριστική διακοπή και οι Γερμανοί για να ενημερώσουν πως ο Μπονινσένια έκανε θέατρο. Επτά λεπτά μετά, το ματς συνεχίστηκε και ολοκληρώθηκε.

Έπειτα από τις διαμαρτυρίες της Ίντερ, η UEFA (που δεν βρήκε ποτέ σε ποια ‘παράταξη’ άνηκε αυτός που πέταξε το κουτάκι) διέταξε την επανάληψη του αγώνα, ΜΕΤΑ το ματς στην Ιταλία, όπου οι ‘νερατζούρι’ νίκησαν 4-2. Το repeat έληξε 0-0 και προκρίθηκαν οι Ιταλοί, που είδαν τον ‘Αίαντα’ να σηκώνει το τρόπαιο, στον τελικό, με τον Γιόχαν Κρόιφ να είναι ο MVP. Ο Βαϊσβάιλερ με τον Κρόιφ συνεργάστηκαν στην Μπαρτσελόνα (1975), με τον δεύτερο να ‘τρώει’ τον πρώτο.

Πίσω στον ευρωπαϊκό αγώνα του 1972, το ‘κλοπή’ υπάρχει μέχρι σήμερα ως συνοδευτικό. Ενόσω έγινε ό,τι έγινε, δεν υπήρχε live μετάδοση γιατί οι της Γκλάντμπαχ δεν τα ‘χαν βρει με την ARD. To υλικό ‘κονσέρβας’ παρουσιάστηκε αρκετό καιρό αργότερα -να θυμίσω πως δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα, έτσι;

O διαιτητής Τζεφ Ντόρπμανς είχε προσπαθήσει να εξηγήσει τι έγινε το 2006, στην Spiegel Online. “Ο αρχηγός της αστυνομίας μου είχε πει να συνεχίσω το παιχνίδι, γιατί ήταν 7 με 8 χιλιάδες Ιταλοί στις εξέδρες. Το ‘χα διακόψει για επτά λεπτά. Ακόμα και σήμερα είμαι πεπεισμένος πως ο Μπονινσένια ήταν πραγματικά αναίσθητος. Το κουτάκι ήταν ανοιχτό, δεν ήταν γεμάτο και είχε ‘φύγει’ από απόσταση 30 μέτρων. Δεν θα έπρεπε να ‘χει προκαλέσει τέτοια ‘ζημιά’ στον παίκτη“. Το 2015 το ‘θύμα’ είπε στην Corriere dello Sport πως “πονούσα στο κεφάλι και ήμουν πολύ εκνευρισμένος με αυτό που είχε συμβεί. Για χρόνια οι Γερμανοί έλεγαν πως έκανα θέατρο. Αλλά αλήθεια πονούσα. Δεν είχα εκδορά. Μόνο ένα καρούμπαλο“.

Η Ίντερ είχε υποστηρίξει πως το κουτάκι ήταν γεμάτο και χρόνια μετά διαψεύστηκε από ντοκουμέντα -υλικό κάμερας. Ο Νέτσερ είχε πετάξει το κουτάκι που έκανε τη ζημιά, εκτός γηπέδου -όπου το βρήκε η αστυνομία. Οι Ιταλοί ωστόσο, εμφάνισαν δικό τους κουτάκι, που αργότερα αποδείχθηκε πως είχε προμηθευτεί ο Ματσόλα από την εξέδρα όπου κάθονταν φαν της Ίντερ. Ο Νέτσερ δήλωσε το 20002 στην Corriere della Sera το εξής:

“Εκείνη τη μέρα παίξαμε τον αγώνα της ζωής μας. Κανείς δεν μπορούσε να μας σταματήσει. Θα νικούσαμε την Ίντερ, αν δεν έμενε ο Μπονινσένια στο έδαφος. Θυμάμαι ήμουν επιφυλακτικός για την απόφαση του προπονητής μας να στείλει το γιατρό μας στα αποδυτήρια της Ίντερ. Δεν είχαμε άδεια και η πόρτα ήταν κλειστή σε όσους δεν ήταν μέλη της ομάδας“.

“Ψιτ, μπαίνω να παίξω”

Η Γκλάντμπαχ είχε σηκώσει το πρώτο τρόπαιο το 1970. Τα media τους πρόσφεραν για δώρο ένα παρατσούκλι. Ήταν το ‘πουλάρια’. Ο μέσος όρος ηλικίας του ρόστερ ήταν τα 21 χρόνια. Το 1971 ήλθε το back to back -το πρώτο στην μικρή, τότε ιστορία του πρωταθλήματος. Ο άνθρωπος μας, ο οποίος απήλαυσε τεράστια ελευθερία από τον προπονητή του (ήταν το κεντρικό πρόσωπο στο επιθετικό παιχνίδι της παρέας του), έμεινε στην Γκλάντμπαχ έως το 1973. Σε 230 ματς στην Bundesliga, είχε σκοράρει 82 γκολ. Κατά τη διάρκεια αυτών ήταν που ‘γεννήθηκε’ μια από τις μεγαλύτερες αντιπαλότητες στη γερμανική λίγκα: αυτή των ‘πουλαριών’ με την Μπάγερν των Μπεκενμπάουερ, Μίλερ, Μάιερ κλπ, κλπ. Η Γκλάντμπαχ είχε (και) τους Χέμπερτ Βίμερ, Γιου Χάινκες και Μπέρτι Φογκτς.

Πριν φύγει από το σπίτι του (εντός και εκτός εισαγωγικών) ο Νέτσερ αναδείχθηκε δυο φορές ‘καλύτερος ποδοσφαιριστής της χρονιάς’ στη Γερμανία (1972, 1973) και κατέκτησε και το DFB Pokal. Δεν ήταν στην ενδεκάδα, στον τελικό του 1973. Είχε τσακωθεί με τον Βαϊσβάιλερ, γιατί είχε ήδη συμφωνήσει να συνεχίσει την καριέρα του στην Ισπανία -και τη Ρεάλ. Ο κόουτς είχε δηλώσει ότι “και να με πετροβολήσετε, δεν θα τον βάλω” και ενημέρωσε τον σταρ του πως θα μείνει στον πάγκο, τρεις ώρες πριν τη σέντρα. Ο Νέτσερ σκέφτηκε να φύγει από το γήπεδο “γιατί έτσι κι αλλιώς δεν θα ξαναέπαιζα για αυτήν την ομάδα“. Τον κράτησαν οι συμπαίκτες του, λέγοντας του “είσαι δέκα χρόνια στο σύλλογο. Έχεις την υποχρέωση τουλάχιστον να είσαι στον πάγκο“.

Στο ημίχρονο και ενώ το σκορ ήταν 1-1 ο προπονητής πλησίασε τον παίκτη του και τον ρώτησε αν ήθελε να παίξει. Εκείνος αρνήθηκε, λέγοντας πως “δεν με χρειάζονται”. Τελείωσε η κανονική διάρκεια και ενώ προετοιμάζονταν οι παίκτες για την παράταση, ο Κρίστιαν Κούλικ κατέρρευσε -με κράμπα. Ο Βαϊσβάιλερ αισθάνθηκε κάποιον από πίσω του, να του λέει “μπαίνω να παίξω”. Τρία λεπτά αργότερα, στη δεύτερη φορά που ‘χε την μπάλα στα πόδια του, ο Νέτσερ σκόραρε (έστειλε με το αριστερό, την μπάλα στη γωνία) και διαμόρφωσε το 2-1 για αποτέλεσμα. Ήταν το τελευταίο του παιχνίδι με την Γκλάντμπαχ.

Η Ρεάλ πήρε τον Νέτσερ (και τον Πολ Μπράιτνερ), για να απαντήσει στην Μπαρτσελόνα -για την απόκτηση του Κρόιφ. Έγινε ο πρώτος Γερμανός παίκτης των ‘μερένγκες’. Έμεινε στη Μαδρίτη έως το 1976. Κατέκτησε δυο πρωταθλήματα και άλλα τόσα Copa del Rey. Μετά πήγε στην Γκρασχόπερς, όπου ‘έριξε’ τίτλους τέλους το 1977.

Γιατί είχε μόνο 37 συμμετοχές στην εθνική

Το ντεμπούτο του με τη Δυτική Γερμανία έγινε τον Οκτώβριο του 1965 εναντίον της Αυστρίας. Ακολούθησαν 37 συμμετοχές έως το 1975 που ολοκλήρωσε. Είχε πρωταγωνιστικό ρόλο, στην κατάκτηση του Euro 1972. Ήταν guest star στην κατάκτηση του 1974 World Cup. Είχε προτιμηθεί ο Βόλφγκανγκ Όβερατ, γιατί το κέντρο χρειαζόταν έναν ‘εργάτη’ και όχι έναν σταρ, έτσι όπως είχε δομηθεί. Δεν είχε το παραμικρό πρόβλημα.

Όταν είπε το ‘έως εδώ’ επέστρεψε στη Γερμανία και έγινε general manager του Αμβούργου, για το λόγο που διάβασες στην αρχή. Μια μέρα, ένας νεαρός φαν του έδωσε ένα φάκελο, ως δώρο για τα γενέθλια του. Είχε μέσα ένα δελτίο λοταρίας, συμπληρωμένο. Δεν έδωσε σημασία και πέταξε το δώρο, αφότου είδε τα νούμερα. Τα πέντε ήταν ίδια με εκείνα που ‘χαν προκύψει στην κλήρωση της ημέρας. Ο φαν είχε σημειώσει τα γενέθλια του Νέτσερ (14/9/44), τα ματς με την εθνική (37), τα γκολ του με το εθνόσημο (6) και το νούμερο που φορούσε στα παπούτσια (47). Είχε προνοήσει να καταθέσει και το δικό του δελτίο και έτσι πήρε 300.000 μάρκα. Έδωσε τα μισά στην πηγή της έμπνευσης του. Ο θρύλος παραδέχθηκε πως “δεν ήμουν ποτέ της δύναμης ή των χρημάτων. Ήμουν πάντα των πράξεων‘. Δική του είναι και η ατάκα ‘στο γήπεδο εμφανίζονται 11 επιχειρηματίες. Ο καθένας ενδιαφέρεται για το δικό του συμφέρον“. Εκείνος ενδιαφερόταν περισσότερο για τη νίκη.

Παντρεύτηκε το 1987, την Ελβίρα Λανγκ -πρώην μοντέλο- και απέκτησαν μια κόρη. Ασχολήθηκε με την τηλεόραση, αρχικά ως μέλος εταιρίας που διαχειριζόταν τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Έγινε επικεφαλής της Kirch Sport AG, εταιρία της Kirch Group, κολοσσού γερμανικών media που κατέρρευσε εξαιτίας των αθλητικών δικαιωμάτων. Πέρασε στο χώρο του sportscaster και πήρε ουκ ολίγα βραβεία, χάριν του τρόπου που έκανε τη δουλειά. Έλεγε την ουσία, όπως διασκέδαζε το κοινό -γιατί τελικά, πάντα ήταν διασκεδαστής.

Στις αρχές Μαΐου του 2016 ένιωσε να μην μπορεί να αναπνεύσει και να πονάει στο πάνω μέρος του σώματος. Η γυναίκα του τον πήρε αμέσως να πάνε στο γιατρό. Και τελικά, τον έσωσε, αφού είχε υποστεί έμφραγμα. Έκανε επέμβαση (έξι bypasses) και έμεινε δυο μέρες στην εντατική. Επανήλθε δριμύτερος, λέγοντας ότι “ανυπομονώ να αρχίσω να γυμνάζομαι, για πρώτη φορά στη ζωή μου. Δεν μπορώ να περιγράψω πόσο ωραίο είναι να μπορώ να κουνηθώ, μετά τα όσα πέρασα“. Συνεχίζει να δουλεύει στο DFB, ως σχολιαστής και να γράφει σχόλια σε έντυπα και sites, ενώ το 2018 ήταν σε αυτούς που μπήκαν πρώτοι στο Hall of Fame του γερμανικού ποδοσφαίρου. Όταν του ζήτησαν να μιλήσει για την καριέρα του, αρκέστηκε στο “ήμουν πάρα πολύ τυχερός’“.