Η εποχή των campeones
Η "Μαρία, η άσχημη", στην ποδοσφαιρική εκδοχή της, μεταμορφώθηκε σε μία ομάδα που είναι σε θέση να αρχίσει συλλογή τροπαίων. Το "μαγικό ραβδάκι" του απερχόμενου Λουίς Αραγονές έστεψε πρωταθλήτρια Ευρώπης την εθνική Ισπανίας, χάρη σε τρεις αλλαγές σε σχέση με το Μουντιάλ 2006 που από το "στραπάτσο" την οδήγησαν στον θρίαμβο.
Επισήμως, ο φορμαρισμένος επιθετικός της Ρεάλ Μαδρίτης και μέχρι πρότινος αρχηγός της Ισπανίας είχε τεθεί εκτός εθνικής. Η κόντρα Τύπου-φιλάθλων με τον Ισπανό προπονητή φτάνει στο ζενίθ. Πρωτοσέλιδα, άρθρα, ακόμα και ιστοσελίδες αφιερωμένες στο ζήτημα, όλα εναντίον του Αραγονές. Οι Ισπανοί παίκτες της Ρεάλ, ακόμα και ο τεχνικός διευθυντής της εθνικής Ισπανίας, ο Φερνάντο Ιέρο, ζητούν από τον Αραγονές να επανεξετάσει το ζήτημα.
Η κατάληξη είναι γνωστή. Ο 69χρονος τεχνικός είχε ένα πλάνο. Κουβαλώντας στην πλάτη του το "στραπάτσο" του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2006, είχε στο μυαλό του ένα σχέδιο τριών σημείων. Τρεις αλλαγές που θα οδηγούσαν την Ισπανία στην επιτυχία. Οι ιδέες του έπιασαν τόπο. Η Ισπανία κατέκτησε το Euro 2008, μόλις το δεύτερο τρόπαιο στην ιστορία της. Και ο Ραούλ από το σπίτι του πανηγύριζε αυτήν την επιτυχία κατανοώντας ότι η παραδοσιακά loser ομάδα της πατρίδας του έχει περάσει σε μία διαφορετική εποχή.
Από τον Ραούλ στον Καθόρλα
Ο αποκλεισμός του Ραούλ από την αποστολή της εθνικής Ισπανίας ήταν η κορυφή του "παγόβουνου". Ο Αραγονές ήθελε κάτι τελείως διαφορετικό σε σχέση με το Μουντιάλ της Γερμανίας και θα το πετύχαινε μόνο εφόσον άλλαζε κάποια πράγματα στην ομάδα, δηλαδή στον καθρέφτη της, το ρόστερ. Αποφάσισε να πάρει δραστικά μέτρα και τα πρώτα μηνύματα πέρασαν στα προκριματικά του Euro 2008 και ιδιαιτέρως στα σημαντικά παιχνίδια του ομίλου που έδωσαν στην Ισπανία το "εισιτήριο" για τη συνέχεια. Οταν στα πρώτα ματς των προκριματικών η Ισπανία δεν έφερνε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, οι επιλογές του Αραγονές κατακρίθηκαν. Με τον Ραούλ να γίνεται σημαία της επανάστασης Τύπου και φιλάθλων, αλλά και με ορισμένους άλλους παίκτες που είχαν "κοπεί" να εκφράζουν ανοιχτά τη δυσφορία τους.
Μέσα στο 2008, σε επίσημες και φιλικές υποχρεώσεις, ο Λουίς Αραγονές χρησιμοποίησε πέντε παίκτες οι οποίοι δεν βρέθηκαν τελικώς στα γήπεδα της Αυστρίας και της Ελβετίας. Πρόκειται για τους αμυντικούς Ανχελ Λόπεθ (Βιγιαρεάλ), Πάμπλο Ιμπάνιεθ (Ατλέτικο Μαδρίτης), Αλμπερτ Ριέρα (Εσπανιόλ), Νταβίντ Αλμπέλδα (Βαλένθια) και Μπόγιαν Κρκιτς (Μπαρτσελόνα).
Από αυτούς ο τελευταίος θα βρισκόταν στην αποστολή, ωστόσο ο ίδιος ζήτησε από τον 69χρονο τεχνικό να μην τον συμπεριλάβει στα πλάνα του επικαλούμενος προσωπικούς λόγους. Η Μπαρτσελόνα και η απειρία του δεν του επέτρεψαν να ζήσει ανεπανάληπτες στιγμές...
Αρκετούς μήνες μετά, με τους "φούριας ρόχας" να έχουν εξασφαλίσει την πρόκριση στα τελικά, η όλη συζήτηση περιστράφηκε γύρω από το όνομα του Ραούλ και πάλι. Μέχρι τις 17 Μαΐου, όταν και ο Αραγονές ανακοίνωσε την αποστολή. Τότε η θεματολογία διευρύνθηκε και οι αιτίες κατηγορίας αυξήθηκαν. Ο Σάντι Καθόρλα θα έκανε ντεμπούτο με την εθνική στο Euro 2008, ο Σέρχιο Γκαρθία ήταν ο όχι και πάντα βασικός επιθετικός της υποβιβασμένης Σαραγόσα, ο βασικός Κάρλος Μαρτσένα ήταν ο στόπερ της παραπαίουσας Βαλένθια, ο παρτενέρ του στις "νυχτερίδες" Ραούλ Αλμπιόλ βρισκόταν κι αυτός στην αποστολή. Αντιθέτως, ο... Ραούλ ήταν εκτός οριστικά, ο Χοακίν Σάντσεθ δεν χωρούσε στην αποστολή της ομάδας, ο Νταβίντ Αλμπέλδα επίσης.
Ο ομοσπονδιακός τεχνικός της Ισπανίας ήταν φανερό ότι έκανε τη δική του στροφή. Εθεσε εκτός ομάδας παίκτες τύπου Μίτσελ Σαλγκάδο, Χοσέ Αντόνιο Ρέγες ή Λουίς Γκαρθία, οι οποίοι στις προηγούμενες αποστολές σε μεγάλες διοργανώσεις έπαιρναν μέρος λόγω του ονόματος και της εμπειρίας τους. Ο Αραγονές κάλεσε παίκτες που πληρούσαν δύο προϋποθέσεις: είχαν καλή σεζόν με τις ομάδες τους και ταίριαζαν απόλυτα στο σύστημα που είχε στο μυαλό του. Κι αν για μερικούς παίκτες κάτι τέτοιο φαίνεται να μην ισχύει, ο "σοφός από τη Χορταλέθα" είχε διαφορετική άποψη και δικαιώθηκε.
Ο εξορθολογισμός του συστήματος
Οι κλήσεις των παικτών του Λουίς Αραγονές ήταν άρρηκτα συνδεδεμένες με το σύστημα που θα εφάρμοζε στα γήπεδα της Αυστρίας και της Ελβετίας. Τα πρώτα δείγματα γραφής τα είχε δείξει στα προκριματικά, ωστόσο το μοντέλο τελειοποιήθηκε στο Euro 2008.
Τον Φεβρουάριο του 2008, μία κόντρα μεταξύ ισπανικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας και κυβέρνησης απείλησε τους "φούριας ρόχας" με αποκλεισμό από το Euro 2008! Ο κανονισμός της FIFA δεν επιτρέπει κυβερνητικές παρεμβάσεις στο ποδόσφαιρο και το αίτημα διενέργειας εκλογών στην ομοσπονδία τον Αύγουστο δεν μπορούσε να ικανοποιηθεί από πλευράς RFEF, η οποία ήθελε να κάνει τις εκλογές τον Νοέμβριο.
Εφόσον η κυβέρνηση επέμενε, η FIFA θα έθετε εκτός κόλπων της την Ισπανία και ήδη τα πρώτα σενάρια έδιναν κι έπαιρναν. Κάποιοι ήθελαν το ΕΙΡΕ που ήταν στον ίδιο προκριματικό όμιλο με την Ισπανία να παίρνει τη θέση της, άλλοι την Αγγλία, ενώ σε στοιχηματικές ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο μπορούσες να ποντάρεις εάν θα συμμετείχε τελικώς η Ισπανία στο Euro 2008!
Το 4-3-3 που εφάρμοσε μετά μανίας στο Μουντιάλ του 2006 ώστε να χωρέσει όσο το δυνατόν περισσότερους επιθετικούς στην ομάδα αποδείχθηκε αποτυχημένο. Παρότι μία επίθεση με Φερνάντο Τόρες, Νταβίντ Βίγια, Λουίς Γκαρθία και Ραούλ σκορπά φόβο και τρόμο, όταν... λησμονείς να χρησιμοποιήσεις μέσους που θα "τροφοδοτούν" αυτούς τους ποδοσφαιριστές (και σίγουρα οι Τσάμπι Αλόνσο, Νταβίντ Αλμπέλδα και Μάρκος Σένα δεν είναι τέτοιοι), τότε όλη η προσπάθεια πάει στράφι.
Το νέο look της εθνικής Ισπανίας είναι πολύ πιο προσεγμένο, πολύ πιο δουλεμένο. Βασίζεται αμιγώς στη λειτουργία του κέντρου και στην αψεγάδιαστη κυκλοφορία της μπάλας από μέσους που διαθέτουν την απαραίτητη ικανότητα. Η παρουσία των Τσάβι Ερνάντεθ, Αντρές Ινιέστα και Νταβίντ Σίλβα εξασφαλίζουν την ψυχραιμία, το "καθαρό" μυαλό και την εφευρετικότητα στη μεσαία γραμμή. Αυτό διαφάνηκε σε όλα τα παιχνίδια της τελικής φάσης (πλην φυσικά του αγώνα με την Ελλάδα όπου η Ισπανία παρατάχθηκε με τα δεύτερα).
Οταν ερχόταν η ώρα της κάθετης πάσας, δύο επιθετικοί με "φονικό" ένστικτο ήταν εκεί να την υποδεχθούν, ο Φερνάντο Τόρες και ο Νταβίντ Βίγια. Τι πιο αποτελεσματικό από αυτό το 4-4-2; Οταν προέκυψε η αναποδιά με τον Βίγια, ο Αραγονές δεν πανικοβλήθηκε. Το 4-5-1, το σύστημα που ανέδειξε αυτή η διοργάνωση σύμφωνα με τον Αρσέν Βενγκέρ, έκανε τη δουλειά του. Το ίδιο και ο Τσεσκ Φάμπρεγκας, παίρνοντας ρόλο πίσω από τον μοναδικό προωθημένο Τόρες και τις ατελείωτες κούρσες του.
Η κατάκτηση του τροπαίου από την Ισπανία θα κάνει πλουσιότερη την ποδοσφαιρική ομοσπονδία της χώρας κατά 23 εκατομμύρια ευρώ. Οι "φούριας ρόχας" έκαναν την καλύτερη δυνατή πορεία, όσον αφορά στα πριμ και κέρδισαν το ανώτερο δυνατό ποσό.
Συγκεκριμένα, η συμμετοχή τους στην τελική φάση τους απέφερε αυτομάτως 7,5 εκατομμύρια ευρώ. Κάθε νίκη στη φάση των ομίλων από ένα εκατομμύριο. Η πρόκριση στα προημιτελικά δύο εκατομμύρια, ενώ αυτή στα ημιτελικά τρία. Οσο για την κατάκτηση του τροπαίου, αξίζει 7,5 εκατομμύρια ευρώ.
Φυσικά σε αυτά τα ποσά δεν υπολογίζονται τα οφέλη από χορηγούς, τηλεοπτικά δικαιώματα και λοιπά έσοδα που προκύπτουν.
Παραπονεμένοι δεν θα βγουν ούτε οι παίκτες, οι οποίοι θα εισπράξουν έκαστοςτο προκαθορισμένο πριμ των 214.000 ευρώ.
Εάν σε όλα αυτά συνυπολογίσουμε την αλλαγή πλευρών από Σίλβα και Ινιέστα που μπέρδευαν τα αντίπαλα μπακ, την αέναη κίνηση όλων των παικτών στους κενούς χώρους με αποτέλεσμα να διευκολύνεται το κορυφαίο passing game του τουρνουά, τις επελάσεις των Τζουάν Καπντεβίλα και Σέρχιο Ράμος (αν και για τον τελευταίο αυτές δεν είναι... αναίμακτες), καθώς και τις επιβλητικές μορφές των Μάρκος Σένα, Κάρλες Πουγιόλ και Ικερ Κασίγιας στα της άμυνας, το όλο μείγμα που είχε δημιουργήσει ο Αραγονές ήταν πραγματικά εκρηκτικό. Χαρακτηριστικό δε της επιτυχίας του, οι... προαποφασισμένες αλλαγές του. Ο Καθόρλα στη θέση ενός πλάγιου, είτε του Ινιέστα, είτε του Σίλβα, ο Φάμπρεγκας στη θέση του Τσάβι, ο Ντάνι Γκουίθα στη θέση του Τόρες. Ολα προσχεδιασμένα, δεν χωρούσαν (και δεν χρειάζονταν) μεταβολές.
Η πίστη που έγινε πράξη
Ο τομέας της νοοτροπίας δεν αφορά μόνο το Μουντιάλ του 2006 και το Ευρωπαϊκό του 2008. Είναι κάτι που ταλαιπωρούσε την Ισπανία εδώ και 44 χρόνια, από την πρώτη και τελευταία μέχρι φέτος κατάκτηση τροπαίου στην ιστορία της, το Euro 1964.
1960 Δεν προκρίθηκε
1964 Πρωταθλήτρια
1968 Δεν προκρίθηκε
1972 Δεν προκρίθηκε
1976 Δεν προκρίθηκε
1980 Πρώτος γύρος
1984 Φιναλίστ
1988 Πρώτος γύρος
1992 Δεν προκρίθηκε
1996 Προημιτελικά
2000 Προημιτελικά
2004 Πρώτος γύρος
2008 Πρωταθλήτρια
Οταν οι "φούριας ρόχας" ανέβηκαν πρώτη φορά σε βάθρο νικητή, ο Χοσέ Βιγιαλόνγκα είχε επιλέξει μία αποστολή γεμάτη με παίκτες των κραταιών Ρεάλ Μαδρίτης και Ατλέτικο Μαδρίτης. Παίκτες νικητές, που είχαν πάρει γεύσεις από τρόπαια και πρωταθλητισμό. Παίκτες που δεν τους έλειπε η γνώση από σπουδαία παιχνίδια και διοργανώσεις. Ο αντίλογος αναφέρει πως ούτε οι Χοσέ Αντόνιο Καμάτσο, Σαντιγιάνα, Λουίς Αρκονάδα, Ράφαελ Γκορντίγιο, Εμίλιο Μπουντραγκένιο, Μίτσελ, Μανουέλ Σαντσίς, Χούλιο Σαλίνας, Φερνάντο Ιέρο, Πεπ Γκουαρντίολα, Ραούλ είχαν κάποια έλλειψη αυτών των στοιχείων. Παρ’ όλα αυτά είχαν έλλειψη τίτλων.
Το νυν ρόστερ των Ισπανών αποτελείται από παίκτες που έχουν κατακτήσει περισσότερα διεθνή τρόπαια σε διασυλλογικό επίπεδο από κάθε άλλο ρόστερ ομάδας στο Euro 2008 και σίγουρα ο κάθε ένας ξεχωριστά δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να χαρακτηριστεί loser. Αυτό συνέβαινε κάθε φορά που βρίσκονταν... πολλοί μαζί. Μέχρι φέτος.
Εδώ υπεισέρχεται η παρουσία του Λουίς Αραγονές. Οι ικανότητες του Ισπανού τεχνικού στον τομέα της ψυχολογίας αδιαμφισβήτητες. Εξάλλου, είναι νωπές ακόμα οι αναμνήσεις από το περιστατικό με το "μαύρο σκ...", όπως χαρακτήρισε τον Τιερί Ανρί θέλοντας να εμψυχώσει τον Ρέγες σε προπόνηση της εθνικής Ισπανίας τη χρονιά που ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της! Ο Ισπανός τεχνικός κατάφερε να εμφυσήσει το πνεύμα νικητή τους παίκτες του, κάτι που προφανώς δεν είχαν πετύχει οι προκάτοχοί του.
Στις πρώτες του κουβέντες μετά την κατάκτηση του τροπαίου, ο Αραγονές εξήρε τους ποδοσφαιριστές του και δήλωσε ότι η νίκη είναι δική τους επειδή είχαν την πίστη ότι θα τα κατάφερναν. Λίγες ώρες νωρίτερα, στη συνέντευξη Τύπου πριν τον τελικό είχε δηλώσει ότι ο δεύτερος είναι... τίποτα. Οι καθημερινές ψυχολογικές ντόπες του πολύπειρου προπονητή προς τους παίκτες του είχαν σκοπό να τους κάνουν πλύση εγκεφάλου, ώστε να ξεχάσουν παλαιότερες πρακτικές. Και βρήκαν ανταπόκριση...
Road to South Africa
Η "Μαρία, η άσχημη", στην ποδοσφαιρική εκδοχή της, μεταμορφώθηκε από την πιο loser ομάδα στον πλανήτη σε μία ομάδα που είναι σε θέση ακόμα και να αρχίσει συλλογή τροπαίων. Το "μαγικό ραβδάκι" του απερχόμενου Λουίς Αραγονές έστεψε πρωταθλητές Ευρώπης τους "φούριας ρόχας", με τον Ισπανό τεχνικό από persona non grata να γίνεται αρχικά και πάλι "ο σοφός της Χορταλέθα" και πλέον... ήρωας.
1930 Δεν συμμετείχε
1934 Προημιτελικά
1938 Δεν συμμετείχε
1950 Τέταρτη
1954 Δεν προκρίθηκε
1958 Δεν προκρίθηκε
1962 Πρώτος γύρος
1966 Πρώτος γύρος
1970 Δεν προκρίθηκε
1974 Δεν προκρίθηκε
1978 Πρώτος γύρος
1982 Δεύτερος γύρος
1986 Προημιτελικά
1990 Φάση των 16
1994 Προημιτελικά
1998 Πρώτος γύρος
2002 Προημιτελικά
2006 Φάση των 16
Εάν την κριτική και τις πιέσεις για κάθε επιλογή του που δέχθηκε ο 69χρονος τεχνικός με το πολύ γερό στομάχι τις δεχόταν ο συνομήλικος του Οτο Ρεχάγκελ, τότε ο Γερμανός τεχνικός θα τα είχε παρατήσει από τον πρώτο χρόνο θητείας του στην Εθνική Ελλάδας. Ο Αραγονές αντιστάθηκε, έπαθε, διδάχθηκε και στην κρισιμότερη καμπή της πορείας του στον πάγκο της Ισπανίας, κατέκτησε το προσωπικό του Εβερεστ. Γνωρίζοντας, μάλιστα, εδώ και καιρό ότι θα αποχωρήσει στο τέλος της σεζόν, αλλά μη γνωρίζοντας εάν θα υπάρξει ομάδα που θα θέλει έναν στιγματισμένο από τον Τύπο και τους φιλάθλους προπονητή.
Το ζήτημα που ανακύπτει φυσικά δεν είναι άλλο από το εάν αυτή η Ισπανία είναι προϊόν χημείας που έτυχε ή δουλειάς και συνταγής που πέτυχε. Κοινώς, αν θα υπάρχει συνέχεια υπό τον Βιθέντε ντελ Μπόσκε, τον πιθανότερο διάδοχο του Αραγονές, ή η Ισπανία θα επιστρέψει στα γνωστά επίπεδα εμφανίσεων και επιδόσεων.
Μέσα στην ευφορία για την κατάκτηση του τροπαίου, ο Φάμπρεγκας προέβαλε μία σημαντική αλήθεια γι’ αυτήν την ομάδα, την ηλικία της. Με μέσο όρο που ξεπερνά μετά βίας τα 26 χρόνια και που είναι ακόμα πιο μικρός όσον αφορά τη βασική ενδεκάδα, η Ισπανία του 21χρονου Φάμπρεγκας, των 22χρονων Σίλβα και Ράμος, των 23χρονων Καθόρλα και ντε λα Ρεδ, των 24χρονων Τόρες και Ινιέστα δεν έχει και πολλούς λόγους να αλλάξει. Οι πιο μεγάλοι της βασικής ενδεκάδας είναι οι 30χρονοι Πουγιόλ και Καπντεβίλα και φυσικά η ηλικία τους μόνο απαγορευτική δεν είναι για τη συμμετοχή τους στην Ισπανία που χτίζεται. Σε συνδυασμό με προσθήκες όπως αυτή του Μπόγιαν Κρκιτς αλλά και των υπόλοιπων πρωταθλητών Ευρώπης κάτω των 21 το 2007, τα καλύτερα έρχονται για τους "φούριας ρόχας". Η εποχή των loser ανήκει στο παρελθόν. Αρχισε η εποχή των campeones...