Φάκελος Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ: Ένα οικονομικό πρότυπο με αδυσώπητα χρέη

Ολα είναι θέμα timing και ο εκτελεστικός διευθυντής της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Ντέιβιντ Γκιλ, το γνωρίζει πολύ καλά. Επέλεξε την "εβδομάδα Λίβερπουλ" για να ανακοινώσει τα δυσάρεστα μαντάτα, προλαβαίνοντας και το "ζήτημα Ρούνεϊ" που διαφαινόταν εδώ και μέρες πως θα εκραγεί σαν αυτοσχέδια βόμβα στα θεμέλια του "Ολντ Τράφορντ". Ακόμα και ο ίδιος επιχείρησε να "θολώσει" τα νερά με την τοποθέτησή του:

Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ

και οι έννοιες μισογεμάτο και μισοάδειο ποτήρι σπεύδουν να πάρουν θέση στις αναλύσεις ειδικών και μη, με έναν κοινό παρονομαστή: την πολιτική της οικογένειας Γκλέιζερ.

Με μία πρώτη ματιά στην οικονομική χρήση του έτους 2009-2010, παρατηρούνται έσοδα-ρεκόρ στην ιστορία του συλλόγου, της τάξης των 328.700.000 ευρώ, λειτουργικά κέρδη ύψους 115.800.000 ευρώ και χρήματα στα ταμεία της ομάδας επιπέδου δύο Κριστιάνο Ρονάλντο ή διαφορετικά που αγγίζουν τα 188.200.000 ευρώ. Ο αντίλογος παραθέτει φετινή ζημία 95.900.000 ευρώ (επίσης ρεκόρ), συνολικές οφειλές 879.700.000 ευρώ, οι οποίες με μία ιδιαίτερη ανάγνωση μπορούν να ξεπεράσουν τις 1.200.000.000 ευρώ.

Οταν το 2005 η οικογένεια Γκλέιζερ χρηματοδοτούσε με δάνειο (που επιβάρυνε την ομάδα) ύψους 903.700.000 ευρώ την εξαγορά του μετοχικού πακέτου της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, όλοι περίμεναν αντιθέσεις σαν κι αυτές. Οι "κόκκινοι διάβολοι" βραχυπρόθεσμα να αποτελούν οικονομικό "κολοσσό", αλλά μακροσκοπικά να βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού. Το contra.gr αναλύει τα διφορούμενα δεδομένα του ισολογισμού των 18 φορές πρωταθλητών Αγγλίας και βγάζει τα συμπεράσματά του...

Οι τόκοι της συμφοράς

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι αυτά τα υπέρογκα λειτουργικά κέρδη των 115.800.000 ευρώ, δεν είναι τα καθαρά κέρδη, αλλά κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA), ένα είδος μέτρησης, δηλαδή, που δεν απεικονίζει την πραγματικότητα. Η προβολή των EBITDA και όχι των πραγματικών (λογιστικών) κερδών από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ δείχνει από μόνη της τη δύσκολη κατάσταση του συλλόγου. Στην απτή πραγματικότητα, τα λειτουργικά κέρδη ανέρχονται σε 17.000.000 ευρώ...

Ακόμα κι έτσι, από τα συν 115.800.000 ευρώ ο σύλλογος για το οικονομικό έτος 2009-2010 βρέθηκε να έχει απώλειες 95.900.000 ευρώ, ήτοι απόκλιση 211.700.000 ευρώ! Για να καλύψουμε αυτήν την απόσταση, από τα EBITDA θα πρέπει να αφαιρεθεί ένα λογικό ποσό επιπέδου 46.000.000 ευρώ στο πλαίσιο της ετήσιας απόσβεσης των ποδοσφαιριστών, συν 9.700.000 ευρώ ως απόσβεση παγίων στοιχείων. Τα non-cash έξοδα, όμως, αγγίζουν τα 96.300.000 ευρώ, οπότε λείπουν 40.600.000 ευρώ.

Αυτά τα χρήματα αφορούν μία κατηγορία η οποία εντοπίζεται μόνο στους ισολογισμούς της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Πρόκειται για την απόσβεση υπεραξίας, η οποία έχει να κάνει με το ποσό που δαπάνησε η οικογένεια Γκλέιζερ για να αποκτήσει το σύλλογο, το οποίο ήταν πολύ πάνω από την εύλογη αξία του σωματείου. Ως εκ τούτου, η διαφορά καθίσταται πάγιο στοιχείο το οποίο αποσβήνεται σταδιακά μέσα στην εκτιμώμενη οικονομική ζωή (στην προκειμένη περίπτωση 15 χρόνια).

Εάν η μοναδική οικονομική τρύπα του ισολογισμού αφορούσε τα non-cash έξοδα, τότε η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ δεν θα αντιμετώπιζε κανένα οικονομικό πρόβλημα, αφού με τα γιγαντιαία έσοδα που διαθέτει, θα μπορούσε να καλύπτει τις ανάγκες της. Η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι πρέπει να καλύπτει υπέρογκους τόκους από τα δάνεια που έχουν εκδοθεί στο όνομά της και φυσικά αφορούν στην εξαγορά της από τους Γκλέιζερ.

Φέτος αναγκάστηκε να καταβάλλει τόκους ύψους 48.500.000 ευρώ, οι οποίοι αφορούσαν τους τραπεζικούς τόκους επτά μηνών και τους τόκους πέντε μηνών του ομολογιακού δανείου που εξασφαλίστηκε στις 29 Ιανουαρίου. Από τη στιγμή που το επιτόκιο των ομολόγων που αντικατέστησαν το τραπεζικό δάνειο είναι υψηλότερο, τη νέα σεζόν το ποσό των πληρωτέων τόκων θα αυξηθεί ακόμα περισσότερο (αφού θα αφορά ολόκληρη δωδεκάμηνο) και εκτιμάται σε 51.400.000 ευρώ.

Επιπρόσθετα, ο φετινός ισολογισμός περιείχε απώλειες 76.600.000 ευρώ από έκτακτες δαπάνες. Το μεγαλύτερο μέρος το εν λόγω ποσού αφορά πρόωρη αποπληρωμή δανείων, η οποία ανέρχεται σε 46.700.000 ευρώ από ανταλλαγή επιτοκίου και η οποία "πυροδότησε" την απόσβεση των εναπομεινάντων χρεών (5.300.000 ευρώ).

Συν αυτώ, η ενίσχυση του δολαρίου έναντι της στερλίνας την περίοδο εξασφάλισης του ομολογιακού δανείου επέφερε απώλειες ύψους 22.100.000 ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη συναλλαγματική ζημία δεν αποτελεί χρηματική δαπάνη και δεν θα υλοποιηθεί μέχρι το 2017, όταν θα πρέπει να αποπληρωθεί το ομολογιακό δάνειο. Ως εκ τούτου, οι όποιες διακυμάνσεις της τιμής του δολαρίου έναντι της στερλίνας θα μεταβάλουν και το συγκεκριμένο ποσό.

Τέλος, υπάρχει και μία έκτακτη δαπάνη της τάξεως των 2.500.000 ευρώ, που αφορά επαχθείς όρους συμβολαίου μίσθωσης ακινήτου, από το οποίο ο σύλλογος δεν κατάφερε να εξασφαλίσει τα προβλεπόμενα έσοδα.

Το ναδίρ και το... PIK

Οι αριθμοί αυτοί αφορούν την οικονομική χρήση της εταιρίας "Red Football Limited", στην οποία ανήκει η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, με συνέπεια να μην περιλαμβάνουν τους πληρωτέους τόκους από τα δάνεια payment in kind (PIK) που εξασφάλισαν οι Γκλέιζερ για λογαριασμό της μητρικής "Red Football Joint Venture Limited". Οι άνθρωποι της Γιουνάιτεντ διαβεβαιώνουν ότι αυτές οι οφειλές δεν προσμετρούνται στην οικονομική κατάσταση του συλλόγου και επιβαρύνουν προσωπικά τους ιδιοκτήτες.

Οι προσεκτικοί αναλυτές, όμως, θεωρούν ότι πρέπει να προστεθούν στα υπόλοιπα δάνεια του συλλόγου για τη συνολική εικόνα, αφού για τα συγκεκριμένα PIK notes (ομόλογα των οποίων οι τόκοι καταβάλλονται στη μορφή νέων ομολόγων), οι Αμερικανοί χρησιμοποίησαν ως εγγύηση τις μετοχές της "Red Football Limited" (η οποία ανήκει κατά 100% στην "Red Football Joint Venture Limited").

Τον Ιανουάριο ο σύλλογος εξασφάλισε περίπου 570.000.000 ευρώ μέσω ομολόγων, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για να αποπληρωθούν τα τότε τρέχοντα τραπεζικά δάνεια (κυρίως προς την "JP Morgan") και να ρυθμιστούν οι ετήσιοι πληρωτέοι τόκοι για μεγαλύτερη χρονική περίοδο (μέχρι το 2017), ώστε να διασφαλιστεί οικονομική σταθερότητα.

Από τη στιγμή που ο άμεσος κίνδυνος έφυγε από το προσκήνιο, οι Γκλέιζερ στρέφουν την προσοχή τους στην αποπληρωμή των δανείων PIK που εξασφάλισαν από τρία hedge funds ("Citadel", "Och Ziff" και "Perry Capital") και αποτελούν την πλέον πολυέξοδη λύση που έχει προτιμηθεί ποτέ. Το άγχος των Αμερικανών έγκειται στο γεγονός ότι το επιτόκιο σε αυτά τα δάνεια αγγίζει το "στρατοσφαιρικό" 14,25% και φέτος αυξάνεται στο 16,25%, διότι η Γιουνάιτεντ παρέβη έναν όρο ο οποίος απαγορεύει το χρέος να υπερβεί πέντε φορές τα EBITDA.

Σε αντίθεση με τα κανονικά δάνεια, ο δανειζόμενος δεν χρειάζεται να πληρώσει σε δόσεις τα δάνεια PIK. Ολα τα χρήματα πρέπει να αποπληρωθούν μέχρι το 2017. Οπερ σημαίνει ότι το 2011 τα δάνεια PIK θα φτάσουν τα 306.300.000 ευρώ, το 2012 τα 355.600.00 ευρώ και το 2017 τα 674.500.000 ευρώ, με συνέπεια να εκτοξεύσουν το συνολικό χρέος του συλλόγου πάνω από τα 1.260.000.000 ευρώ.

Αυτός ο 10ψήφιος αριθμός έχει αξία εφόσον θεωρηθούν υποχρεώσεις του συλλόγου τα προσωπικά δάνεια PIK που εξασφάλισαν οι Γκλέιζερ. Οι λογαριασμοί της "Red Football Joint Venture Limited" για το 2009-2010 δεν έχουν δημοσιευθεί ακόμη, ωστόσο την περσινή σεζόν οι τόκοι άγγιζαν τα 30.800.000 ευρώ και εκτιμάται ότι φέτος θα ανέρχονται σε 33.100.000 ευρώ (επιτόκιο 14,25% στο περσινό PIK χρέος των 231.100.000 ευρώ).

Προσθέτοντας και αυτούς τους τόκους στους πληρωτέους τόκους (48.500.000 ευρώ) της "Red Football Limited" προκύπτει ένα ποσό της τάξης των 81.500.000 ευρώ. Το ποσό αυτό αφορά αποκλειστικά ετήσια (2010) έξοδα για τόκους και για να γίνει κατανοητό το μέγεθός του, σημειώνεται ότι η ανάλογη εξαγορά (χρηματοδοτούμενη από δάνεια) της Λίβερπουλ από τους Τομ Χικς και Τζορτζ Τζιλέτ είχε ετήσια επιβάρυνση επιπέδου 45.700.000 ευρώ.

"Κάθε φορά που ανακοινώνονται αυτά τα αποτελέσματα, βλέπουμε πόσα πολλά χρήματα σπαταλούνται", δηλώνει ο Ντάνκαν Ντράσντο, εκτελεστικός διευθυντής της "Manchester United Supporters Trust", του οργανισμού που αντιτίθεται επίσημα στους Γκλέιζερ. Οι αριθμοί τον δικαιώνουν απόλυτα. Από την άφιξη των Αμερικανών στο Μάντσεστερ, ο σύλλογος έχει καταβάλλει περί τα 515.000.000 ευρώ σε τράπεζες (243.000.000 ευρώ σε δάνεια και ομόλογα, 51.000.000 ευρώ σε έκτακτες δαπάνες, 217.000.000 ευρώ σε τόκους PIK). Μετάφραση: πάνω από μισό δισεκατομμύριο ευρώ μόνο και μόνο για το... προνόμιο να διαθέτει τους Γκλέιζερ ως ιδιοκτήτες...

Οι χαλεπές συγκρίσεις

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες το μέτρο σύγκρισης των πεπραγμένων της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ του Αλεξ Φέργκιουσον είναι η Αρσεναλ του Αρσέν Βενγκέρ. Η έριδα των δύο "στρατοπέδων" εκτοξεύθηκε σε δυσθεώρητα επίπεδα και γι’ αυτό εν προκειμένω θα ήταν χρήσιμη μία οικονομική αντιπαράθεση. Ως γνωστόν, οι "κανονιέρηδες" προβάλλουν ως το σπουδαιότερο οικονομικό πρότυπο συλλόγου στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο. Αν και το μοντέλο τους θα αναλυθεί σε μεταγενέστερο αφιέρωμα του contra.gr, μπορούμε να αναφέρουμε αυτήν τη στιγμή ότι η μεγάλη διαφοροποίηση από τους υπόλοιπους συλλόγους (οπότε και τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ) έγκειται στην ποιότητα των χρεών.

Εν πρώτοις, γίνεται εμφανής μία αξιόλογη διαφορά στα έσοδα των δύο ομάδων, με τη Γιουνάιτεντ να πανηγυρίζει το ρεκόρ των 328.700.000 ευρώ, ενώ τους Λονδρέζους να απολαμβάνουν έσοδα "μόλις" 255.900.000 ευρώ για το 2009-2010. Η "ψαλίδα" έχει να κάνει κυρίως με το εμπορικό κομμάτι και τα αντίστοιχα έσοδα και μάλιστα τα EBITDA της Γιουνάιτεντ είναι σχεδόν διπλάσια από αυτά της Αρσεναλ (115.800.000 ευρώ έναντι 65.800.000 ευρώ).

Κάπου εκεί, όμως, αρχίζει και η άμβλυνση των διαφορών. Οι αποσβέσεις των "κόκκινων διαβόλων" είναι εμφανώς μεγαλύτερες από αυτές των "κανονιέρηδων", με συνέπεια τα λειτουργικά κέρδη των πρώτων να φτάνουν τα 17.000.000 ευρώ και των δεύτερων τα 23.500.000 ευρώ. Τα μικρότερα έσοδα από τις πωλήσεις παικτών και οι τεράστιοι τόκοι που αναγκάζεται να καταβάλλει καθίστανται καταλυτικοί παράγοντες για την πλήρη ανατροπή της τελικής εικόνας, με τη Γιουνάιτεντ να κλείνει το οικονομικό έτος με τις προαναφερθείσες απώλειες προ φόρων ύψους 91.100.000 ευρώ, ενώ την Αρσεναλ να παρουσιάζει κέρδη 51.400.000 ευρώ.

Το μισογεμάτο ποτήρι των εσόδων

Το ιδιότυπο... οικονομικό θαύμα της Γιουνάιτεντ περιέχει και τα θετικά του. Τα έσοδα των 328.700.000 ευρώ απέχουν παρασάγγας από τα αντίστοιχα νούμερα των υπολοίπων "μεγάλων" συλλόγων της Premier League. Το χάσμα με την Αρσεναλ αναλύθηκε άνωθεν, η Τσέλσι παρουσίασε φέτος 235.600.000 ευρώ έσοδα, η Λίβερπουλ 211.600.000 ευρώ και η Μάντσεστερ Σίτι προ ημερών μόλις 143.000.000 ευρώ.

Σύμφωνα με την ετήσια οικονομική μελέτη της "Deloitte", το "Deloittes Football Money League 2010" (με στοιχεία του οικονομικού έτους 2008-2009) κατατάσσει τους "κόκκινους διαβόλους" στην τρίτη θέση παγκοσμίως, πίσω μόνο από το ισπανικό el clasico των Ρεάλ Μαδρίτης και Μπαρτσελόνα. Μπορεί οι Αγγλοι να παρουσίασαν αύξηση φέτος στα έσοδά τους, ωστόσο το ίδιο συνέβη και με τους δύο "αιώνιους" αντιπάλους από την Ισπανία (401.400.000 ευρώ και 365.900.000 ευρώ αντιστοίχως τα φετινά έσοδα), oπότε και στην κατάταξη του 2011 η Γιουνάιτεντ θα φιγουράρει στην τρίτη θέση. Παρά τις διαφορές, η πρωτοπόρος Ρεάλ παρουσίασε κέρδη φέτος μόλις 25.100.000 ευρώ, ενώ η Μπαρτσελόνα ζημία αντίστοιχη της Γιουνάιτεντ, της τάξης των 77.700.000 ευρώ.

Η αύξηση των εσόδων της Γιουνάιτεντ μπορεί να ανήλθε μόλις σε 3% σε σχέση με το 2009, ωστόσο... υπήρχε, σε αντίθεση με την περίπτωση της Αρσεναλ, η οποία εμφάνισε μείωση στα έσοδά της. Επί εποχής Γκλέιζερ, τα έσοδα του συλλόγου έχουν σημειώσει άλμα 137.200.000 ευρώ (70%), το μεγαλύτερο μέρος των οποίων, όμως, έχει να κάνει με τα χρήματα από την κεντρική διαχείριση των τηλεοπτικών δικαιωμάτων και την επέκταση του "Ολντ Τράφορντ", παράγοντες που πιστώνονται στο προηγούμενο διοικητικό συμβούλιο.

Η μεγάλη συμβολή των Αμερικανών αφορά το εμπορικό κομμάτι, όπου η αύξηση εσόδων κατά την πενταετία διοίκησής τους είναι μεγαλύτερη από αυτή των Τσέλσι και Λίβερπουλ σε αυτόν τον τομέα κατά το αντίστοιχο χρονικό διάστημα. Μόνο η Αρσεναλ από τους λεγόμενους "Big 4" της Αγγλίας παρουσιάζει μεγαλύτερη αύξηση εσόδων (90%) και αυτό εξαιτίας της μετακίνησής της στο νέο γήπεδο "Εμιρεϊτς".

Ενα σημαντικό ερώτημα που προκύπτει έχει να κάνει με το πόσο θα αντέξει σε ανοδική τροχιά η πορεία του εν λόγω δείκτη κάθε χρόνο, από τη στιγμή που τα έσοδα από τα εισιτήρια φαίνεται πως έχουν μεγιστοποιηθεί, ενώ το τηλεοπτικό συμβόλαιο που υπεγράφη το 2009 προ κρίσης μοιάζει με το τελευταίο τόσο πλουσιοπάροχο. Εξ ου και η επισταμένη προσοχή των ανθρώπων της Γιουνάιτεντ στο εμπορικό τμήμα.

Μακάβρια διαμαρτυρία εναντίον του 82χρονου Μάλκολμ Γκλέιζερ

Το οξύμωρο δείγμα υγείας

Μία σημαντική παράμετρος των εσόδων που χρήζει αναφοράς είναι η σχεδόν ομοιόμορφη κατανομή τους. Τα έσοδα από media συνιστούν το 39% του συνόλου, αυτά από ημέρες αγώνων το 36% και εκείνα από εμπορική εκμετάλλευση το 25%. Η εικόνα της Γιουνάιτεντ σε αυτό το πεδίο αποπνέει υγεία, εν αντιθέσει με την πλειοψηφία των συλλόγων της Premier League, οι οποίες βασίζονται σχεδόν αποκλειστικά στα έσοδα από την τηλεόραση και γι’ αυτό έχουν ως αυτοσκοπό την παραμονή στην κατηγορία και τίποτε περισσότερο.

Α. Media

Στο τηλεοπτικό τοπίο, τα έσοδα του συλλόγου αυξήθηκαν κατά 5%, από 114.400.000 ευρώ σε 120.300.000 ευρώ το 2009-2010. Η ανοδική πορεία έχει διπλάσια σημασία εάν αναλογιστεί κανείς ότι η περσινή σεζόν περιελάμβανε ευκαιριακά έσοδα από τηλεοπτικά πριμ εξαιτίας της συμμετοχής στο Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων (3.400.000 ευρώ) και το Σούπερ Καπ Ευρώπης.

Η Premier League πλουτίζει τη Γιουνάιτεντ κατά 60.700.000 ευρώ, ενώ το Champions League κατά 49.300.000 ευρώ. Σε σχέση με τα αντίστοιχα νούμερα του 2009, παρότι η Γιουνάιτεντ είχε δώσει ένα "ζωντανό" παιχνίδι περισσότερο στο "Ολντ Τράφορντ" και παρότι φέτος υποχώρησε μία θέση στη βαθμολογία, παρουσιάζεται αύξηση περίπου κατά 1.100.000 ευρώ, η οποία οφείλεται πρώτιστα στην αύξηση των εσόδων από την κεντρική διαχείριση.

Περισσότερα είναι και τα χρήματα από την UEFA, έστω κι αν η Γιουνάιτεντ τερμάτισε την πορεία της στο θεσμό μία φάση νωρίτερα σε σχέση με το 2009. Η αύξηση 30% των εσόδων από τα δικαιώματα μετάδοσης, σε συνδυασμό με την αδυναμία της στερλίνας σε σχέση με το ευρώ (τα χρήματα του Champions League διανέμονται σε ευρώ) οδήγησαν σε αυτήν την εξέλιξη. Για το 2009-2010 η Γιουνάιτεντ εισέπραξε κατάτι λιγότερα χρήματα από τη νικήτρια Ιντερ, αφού το μερίδιό της από το τηλεοπτικό pool ήταν πολύ μεγαλύτερο, μιας και το μέγεθος και η αξία της τηλεοπτικής αγοράς στην Αγγλία είναι ανώτερα από αυτά της Ιταλίας.

Μοναδική γωνιά του πλανήτη που μπορεί να αντιτεθεί στη Γιουνάιτεντ σε αυτόν τον τομέα είναι η Ισπανία και συγκεκριμένα οι δύο "κολοσσοί" της. Αυτό συμβαίνει διότι τόσο η Ρεάλ Μαδρίτης, όσο και η Μπαρτσελόνα, παρά τις πιέσεις περί του αντιθέτου, διαχειρίζονται μόνες τους τα τηλεοπτικά συμβόλαια. Τα χρήματα που τους αποφέρουν οι συμφωνίες με τα media και τα τηλεοπτικά πριμ ξεπερνούν τα 155.000.000 ευρώ.

Η λογική προϋποθέτει πως τη νέα σεζόν η "ψαλίδα" θα κλείσει, αφού θα τεθούν για πρώτη φορά τα δεδομένα του νέου, τριετούς τηλεοπτικού συμβολαίου που ισχύει από το 2010-2011 στην Αγγλία, το οποίο συνοδεύεται από θεαματικές αυξήσεις στις αποδοχές των ομάδων και υπερδιπλασιασμό των δικαιωμάτων του εξωτερικού. Εκτιμάται ότι η Γιουνάιτεντ θα επωφεληθεί για κάθε ένα από τα τρία έτη του νέου συμβολαίου με 11.500.000 ευρώ.

Β. Ημέρα αγώνα: Τα ακριβά εισιτήρια αποδίδουν

Η αντίδραση των φίλων της Γιουνάιτεντ ως προς την οικογένεια Γκλέιζερ δεν έχει να κάνει μόνο για το γεγονός πως οι Αμερικανοί υπερχρέωσαν το σύλλογο. Οι φίλαθλοι θεωρούν ότι οι Γκλέιζερ ουσιαστικά τους έδιωξαν από το "Θέατρο των Ονείρων", αφού οι τιμές των εισιτηρίων των αγώνων αυξάνονται συνεχώς.

Τα έσοδα από τις ημέρες αγώνων για το 2009-2010 μειώθηκαν κατά 8% από 124.600.000 ευρώ σε 115.000.000 ευρώ κυρίως λόγω των δύο λιγότερων εντός έδρας παιχνιδιών, εξαιτίας των πρόωρων αποκλεισμών σε κύπελλο Αγγλίας και Champions League. Ακόμα κι έτσι, το ποσό αυτό παραμένει υψηλότερο σε σχέση με οποιονδήποτε άλλο σύλλογο παγκοσμίως και οι συγκρίσεις προκαλούν ιλίγγους: τέσσερις φορές μεγαλύτερα έσοδα από τα αντίστοιχα της τρεμπλούχου Ιντερ, πέντε φορές σε σχέση με τη Μάντσεστερ Σίτι και επτά σε σχέση με τη Γιουβέντους.

Το συστηματικό sold-out του χωρητικότητας 76.000 θέσεων "Ολντ Τράφορντ" αποτελεί εχέγγυο οικονομικής επιτυχίας. Το γήπεδο της Γιουνάιτεντ, μετά την ανακαίνιση του 2006-2007 όταν προστέθηκαν 8.000 καθίσματα, διαθέτει περίπου 16.000 περισσότερες θέσεις από το επόμενο μεγαλύτερο αγγλικού συλλόγου, του σχετικά νεότευκτου "Εμιρεϊτς" της Αρσεναλ.

Από τη χρονική περίοδο της ανάληψης των "ηνίων" από τους Γκλέιζερ, οι τιμές των εισιτηρίων έχουν "σκαρφαλώσει" κατά 50%, έστω κι αν τη φετινή σεζόν η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ επέβαλε "πάγωμα" τιμών. Παρ’ όλα αυτά, τα εισιτήρια διαρκείας παραμένουν φθηνότερα από αυτά της Αρσεναλ, της Τσέλσι και της Τότεναμ.

Η μείωση που επέφερε η ακριβή τιμή των εισιτηρίων διαρκείας σε άρρηκτη σύνδεση με την αποστροφή προς την οικογένεια Γκλέιζερ κρίνεται ελάχιστη, από 62.000 σε 59.000. Οι αναλυτές εξηγούν πως "ενώ άλλοι σύλλογοι της Premier League προχωρούν σε σταθεροποίηση ή μείωση τιμών στα εισιτήρια, ως απάντηση στην οικονομική κρίση, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έχει την ικανότητα να αυξάνει τις τιμές της".

Γ. Εμπορικά έσοδα: Κατακτώντας την κορυφή

Τη δεδομένη στιγμή, πάντως, η "ατμομηχανή" των εσόδων είναι το εμπορικό κομμάτι του συλλόγου. Το 2009 απέφερε στα ταμεία 80.200.000 ευρώ και ένα χρόνο αργότερα το ποσό αυτό αυξήθηκε κατά 17% και ανήλθε σε 93.400.000 ευρώ. Επί βρετανικού εδάφους δεν υπάρχει πιο αποδοτικό τμήμα μάρκετινγκ, ενώ ανά την υφήλιο κατά σειρά μόνο η Μπάγερν Μονάχου, η Ρεάλ Μαδρίτης και η Μπαρτσελόνα εμφανίζουν μεγαλύτερα έσοδα από αυτό το πεδίο.

Το υψηλότερο συμβόλαιο της Γιουνάιτεντ αφορά την προμηθεύτρια υλικού "Nike", η συνεργασία με την οποία λήγει το 2015. Μέχρι το 2010 απέφερε 26.300.000 ευρώ ετησίως, ωστόσο για τα υπόλοιπα πέντε χρόνια προβλέπεται αύξηση και πλέον στα ταμεία του συλλόγου θα μπαίνουν κάθε έτος 28.600.000 ευρώ. Μάλιστα η "Nike" μοιράζεται εξίσου τα καθαρά κέρδη από το εμπόριο και τις λιανικές διαδικασίες με τους Αγγλους.

Αύξηση εσόδων θα σημειωθεί του χρόνου και από τη χορηγία της φανέλας. Η "AIG" που απέδιδε 16.000.000 ευρώ ετησίως αντικαταστάθηκε από την "AON" που θα πληρώνει τη Γιουνάιτεντ με 22.900.000 ευρώ κάθε χρόνο μέχρι το 2013-2014. Μόνο η (επίσης νέα) χορηγία της Λίβερπουλ με την "Standard Chartered" μπορεί να συγκριθεί με τη συμφωνία της Γιουνάιτεντ μιας και είναι ισόποση, τη στιγμή που η χορηγία φανέλας της Τσέλσι ("Samsung") αποδίδει 16.000.000 ευρώ, της Τότεναμ ("Autonomy") 11.400.000 ευρώ, της Μάντσεστερ Σίτι ("Etihad") 8.600.000 ευρώ και της Αρσεναλ ("Emirates") μόλις 6.300.000 ευρώ.

Τα καλά νέα δεν σταματούν εδώ για το υποδειγματικό μάρκετινγκ της Γιουνάιτεντ, η οποία υπέγραψε μία σειρά συμφωνιών με νέους συνεργάτες, μεταξύ των οποίων οι εταιρίες "Betfair", "Thomas Cook" και "Turkish Airlines", που της αποφέρουν αύξηση εσόδων 50%, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι μεταβολές που προκαλούν τα συμβόλαια με "Nike" και "Aon".

Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ το 2009-2010

Η υποδειγματική μισθολογική εικόνα

Εκεί όπου πραγματικά ο σύλλογος παίρνει βραβείο είναι στην αναλογία μισθών/εσόδων. Τη φετινή σεζόν η διοίκηση αντάμειψε τους ποδοσφαιριστές της κατά 7% πιο πλουσιοπάροχα σε σχέση με την περσινή χρονιά, με τους συνολικούς μισθούς να αγγίζουν τα 151.100.000 ευρώ. Μάλιστα αυτό το ποσό περιλαμβάνει μικρότερα πριμ στόχων σε σχέση με αυτά του 2008-2009.

Συγκριτικά με τους υπόλοιπους συλλόγους του πρωταθλήματος, η Τσέλσι και από φέτος η Μάντσεστερ Σίτι (με 152.600.000 ευρώ έξοδα μισθών) αποτελούν τους μοναδικούς που θεωρούνται πιο καλοπληρωτές από τους "κόκκινους διαβόλους". Σε διεθνές επίπεδο, η Μπαρτσελόνα είναι η ομάδα που δαπανά τα περισσότερα χρήματα σε μισθούς παικτών (256.900.000 ευρώ) και έπεται η Ιντερ με (200.700.000 ευρώ) και η Ρεάλ Μαδρίτης με (182.400 ευρώ).

Σε αυτήν την ενότητα, όμως, σημασία έχει κατά πόσο μία ομάδα μπορεί να ανταπεξέρθει σε αυτές τις μισθολογικές ακροβασίες και ο δείκτης που υπολογίζει αυτήν τη δυνατότητα είναι ο λόγος των μισθών με τα έσοδα. Εν προκειμένω, ο εν λόγω δείκτης εμφάνισε αύξηση στη Γιουνάιτεντ και πλέον ανέρχεται στο 46%, ωστόσο παραμένει ο χαμηλότερος της Premier League και μάλιστα ο μοναδικός κάτω του 50% (τόσο έχει η Αρσεναλ). Χαρακτηριστικό είναι ότι πάνω από τις μισές ομάδες της κατηγορίας υπερβαίνουν το προτεινόμενο μέγιστο 70% της UEFA (προτεινόμενη τιμή το 65%), ενώ η Μάντσεστερ Σίτι τη φετινή σεζόν βρίσκεται στην pole position με το εξωφρενικό ποσοστό του 107%.

Αρκετές φορές οι μικροί μισθοί υποδεικνύουν χαμηλής ποιότητας ρόστερ, ωστόσο στην περίπτωση της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ κάτι τέτοιο δεν είναι εμφανές ακόμα. Τη νέα σεζόν, με την αποχώρηση από την ενεργό δράση των Ράιαν Γκιγκς, Πολ Σκόουλς, Εντβιν φαν ντερ Σαρ και Γκάρι Νέβιλ, καθώς και με τη διαφαινόμενη εγκατάλειψη του συλλόγου από τον πλέον ακριβοπληρωμένο παίκτη του, Γουέιν Ρούνεϊ, το επίμαχο ποσοστό σε πρώτη φάση θα γνωρίσει ραγδαία πτώση, μόνο που αυτήν τη φορά το ίδιο θα συμβεί και με την ποιότητα του ρόστερ. Εάν αυτή είναι παροδική, μέχρι να αποκτηθούν ποδοσφαιριστές κλάσης, μόνο ο χρόνος μπορεί να δείξει...

Μεταγραφικός μαρασμός

Τα δεδομένα όσον αφορά την τρέχουσα μεταγραφική δραστηριοποίηση της Γιουνάιτεντ, πάντως, είναι αποθαρρυντικά. Ο σύλλογος βρίσκεται σε διαδικασία περικοπών και κάτι τέτοιο απεικονίζεται και στην κινητικότητά του κατά τη θερινή μεταγραφική περίοδο. Η Γιουνάιτεντ προχώρησε σε τρεις ενισχύσεις του ρόστερ, η πρώτη εκ των οποίων πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο (Κρις Σμόλινγκ από Φούλαμ). Σε πλέον ζεστούς μήνες αποκτήθηκαν οι Χαβιέρ Ερνάντες και Μπέμπε έναντι διόλου ευκαταφρόνητων ποσών επίσης, ωστόσο καμία από αυτές τις μετακινήσεις δεν διαθέτει την αίγλη και την ισχύ μεταγραφών όπως του Ντίμιταρ Μπερμπάτοφ και του Κάρλος Τέβες.

Είναι χαρακτηριστικό πως επί εποχής Γκλέιζερ, ο σύλλογος έχει ζημιωθεί μόλις κατά 25.400.000 ευρώ, έστω κι αν αυτό το νούμερο παραμένει χαμηλό λόγω του εξωπραγματικού ποσού πώλησης του Κριστιάνο Ρονάλντο. Την ίδια εξαετή περίοδο η Μάντσεστερ Σίτι έχει χάσει πάνω από 390.000.000 ευρώ για να φέρει καινούργιους παίκτες, η Τσέλσι και η Τότεναμ πάνω από 120.000.000 ευρώ και η Λίβερπουλ με τα εξίσου δυσβάσταχτα οικονομικά προβλήματα έχει χάσει σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερα χρήματα από τη Γιουνάιτεντ. Μόνο η Αρσεναλ βρίσκεται σε καλύτερη θέση, αφού το άθροισμα αγορών-πωλήσεων έχει θετικό πρόσημο στην περίπτωσή της.

Οι (συνήθως) προσεκτικές κινήσεις από οικονομική άποψη επιβεβαιώνονται και από την απόσβεση της αξίας των παικτών, η οποία επιβαρύνει τη Γιουνάιτεντ μόλις με 46.000.000 ευρώ φέτος, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσό στη Μάντσεστερ Σίτι είναι 81.000.000 ευρώ, στη Μπαρτσελόνα 70.000.000 ευρώ, στη Ρεάλ Μαδρίτης 63.100.000 ευρώ και στην Τσέλσι 56.200.000 ευρώ.

Ακόμα και με αυτά τα δεδομένα και παρότι στα ταμεία του συλλόγου υπάρχει ρευστό ύψους 188.200.000 ευρώ, η Γιουνάιτεντ απέφυγε να κινηθεί για τον Μεσούτ Οζίλ που κόστισε στη Ρεάλ Μαδρίτης 18.000.000 ευρώ ή για τον Ράφαελ φαν ντερ Φάαρτ που κόστισε στην Τότεναμ 9.100.000 ευρώ, ήτοι για δύο παίκτες που ο σερ Αλεξ επαίνεσε δημοσίως. Η αιτία που δεν κατέστη εφικτή μία τέτοια μετακίνηση αφορά στην υψηλή φορολογία που υπάρχει στο Νησί. Ο Γερμανός μέσος της Βέρντερ Βρέμης αξιώνε συμβόλαιο με καθαρές εβδομαδιαίες απολαβές ύψους 100.000 ευρώ, που σημαίνει πως ο σύλλογος θα έπρεπε να πληρώνει 227.000 ευρώ. Αυτό το ποσό είναι κατά 25% μεγαλύτερο από τις εβδομαδιαίες απολαβές του πλέον ακριβοπληρωμένου παίκτη του υπάρχοντος ρόστερ, Γουέιν Ρούνεϊ, και όπως γίνεται κατανοητό, ακόμα και μία τέτοια προσθήκη θα διατάραζε τις ισορροπίες τόσο στα αποδυτήρια, όσο και στα λογιστικά γραφεία της ομάδας.

Αντί επιλόγου

Συμπερασματικά, η βιωσιμότητα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ βρίσκεται στο έλεος οικονομικών όρων ξένων προς τον απλό φίλαθλο κόσμο της. Το... αμαρτωλό 2006 αποτελεί το βαρίδι εκείνο που συγκρατεί ένα -από προοπτική χρόνου- εύρυθμο σωματείο στο έδαφος. Η δανειοδότηση για την εξαγορά του συλλόγου επιβαρύνει με εκατοντάδες εκατομμύρια (και ίσως δισεκατομμύριο) ευρώ τα ταμεία, μία ζοφερή κατάσταση, την οποία είχαν προοικονομίσει από κοινού οι... υποστηρικτές και οι επικριτές αυτής της εξέλιξης. Η διαφορά έχει να κάνει με την πίστη στην "αναίμακτη" για το σύλλογο αποπληρωμή των χρεών.

Οι απόψεις δύο ανθρώπων που εξυπηρετούν αντικρουόμενα συμφέροντα συνοψίζουν με τον πλέον κατάλληλο τρόπο την κατάσταση.

Αρχικά μία αξιολόγηση του αρμόδιου εκφραστή των σχεδίων της οικογένειας Γκλέιζερ, του εκτελεστικού διευθυντή Ντέιβιντ Γκιλ: "Είμαστε σε καλή κατάσταση με το οικονομικό μοντέλο μας". Οσο κι αν φαίνεται υπερφίαλη, η τοποθέτηση αυτή κρίνεται σωστή, αφού τα οικονομικά του συλλόγου μοιάζουν εξαιρετικά, μέχρι το σημείο που απαντώνται οι πληρωτέοι τόκοι των δανείων των Γκλέιζερ.

Στον αντίποδα, η θέση του εκτελεστικού διευθυντή της "MUST", Ντάνκαν Ντράσντο: "Φαινομενικά, από οικονομικής άποψης, είμαστε το καλύτερο σωματείο του Ηνωμένου Βασιλείου τα τελευταία 20 χρόνια, με εκπληκτικά έσοδα, αλλά το πρόβλημα είναι ότι υπό την τρέχουσα ιδιοκτησία, όλα αυτά πηγαίνουν χαμένα λόγω των τόκων. Θα μπορούσαμε να ανταγωνιζόμαστε τη Μάντσεστερ Σίτι και την Τσέλσι για τους καλύτερους παίκτες. Αντί να μειώνουμε το μπάτζετ και να αυξάνουμε τις τιμές των εισιτηρίων, θα μπορούσαμε να δώσουμε στους φιλάθλους που εκδιώχνονται από το γήπεδο τους λόγους σε αυτούς που στηρίζουν το σύλλογο εδώ και χρόνια, την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την ομάδα τους. Ολα αυτά διότι μία οικογένεια αποφάσισε ότι ήθελε να αποκτήσει ένα ποδοσφαιρικό σωματείο"...

Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ σε κρίση