Ευρωμπάσκετ 1987 ή Euro 2004

Euro 2004, ο Δημήτρης Κριτής

Πολύ θα ήθελα να γνωρίζω τι ακριβώς σκέφτηκε ο εμπνευστής στις σημερινές “Κόντρες”, αλλά δεν θα το αφήσω να με αποπροσανατολίσει. Θα το πω απλά. Λιτά και απέριττα. Euro 2004.

Αν δεν αντιδρώ επιθετικά, να απορώ φωναχτά και να εξίσταμαι για το ερώτημα, είναι γιατί αναγνωρίζω κάτι πολύ πολύ σημαντικό στις μ.Α (μετά Άθλων) εποχές. Το Eurobasket 1987 απογείωσε το άθλημα και το έστειλε για πολλά χρόνια, πάρα πολλά χρόνια, ακόμη και σήμερα δηλαδή, στην κορυφή της Ευρώπης. Ενώ το Euro2004, σε επίπεδο αξιοποίησης, έγινε μνημείο ανευθυνότητας και ανικανότητας.

Για το πως φτάσαμε όμως ως εκεί, την κατάκτηση των τροπαίων, δεν φαντάζομαι ότι μπορούν να υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες ως προς την τεράστια διαφορά στον συντελεστή δυσκολίας. Δεν θέλω να είμαι ισοπεδωτικός, επειδή έχω ζήσει το μπάσκετ από την εποχή που κοσμούσε μετά βίας 2-3 στήλες μιας σελίδας των αθλητικών εφημερίδων, αλλά φαντάζομαι ότι θα συμφωνήσουμε και με τον πιο ένθερμο υποστηρικτή της πορτοκαλί θεάς, ότι ιδιαίτερα σε εκείνες τις εποχές έφτανε ένας ασύλληπτος one man show, άντε δύο, για να χτίσεις υπερομάδες.

Εντάξει, θα συμφωνήσω ότι πέραν του ενός ή των δύο που προαναφέραμε, χρειάζονταν και 2-3 ρολίστες, “εργαλεία” όπως λέμε στο ποδόσφαιρο. Στο ασπρόμαυρο το τόπι (ή όπως αλλιώς το χρωματίζει ενίοτε το μάρκετινγκ) δεν φτάνουν ούτε ένας, ούτε δύο, ούτε τρεις και τέσσερις. Για να καταλάβετε, ένας Μαραντόνα το έκανε κάποτε (και είχε 4-5 δυνατά “εργαλεία”) και θα μνημονεύεται εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

Και γι αυτό το Euro 2004 δεν θα επαναληφθεί (ποτέ μη λες ποτέ, αλλά το λέω) και αξιολογούμε έκτοτε τη συνέπεια της εθνικής μας με προκρίσεις σε τελικές φάσεις.

Σε κάθε περίπτωση, να είναι καλά ο Γκάλης, ο Γιαννάκης, ο Φάνης, ο Ζαγοράκης, ο Νικοπολίδης, ο Μπασινάς, ο Κατσουράνης και τα άλλα παιδιά, για τις ανείπωτες στιγμές που μας χάρισαν και στον λαιμό να τους κάτσει όσων τις εισέπραξαν και τις πέταξαν στον κάλαθο των αχρήστων.

Euro 2004, ο Σταύρος Καραΐνδρος

Δεν είμαι από αυτούς που βάζουν στη ζυγαριά τις δύο επιτυχίες και συγκρίνουν την επόμενη μέρα. Ωραία, το Ευρωμπάσκετ του '87 γέμισε μπασκέτες τα σχολεία και τα πάρκα, ενώ το Euro 2004 γέμισε... στημένα. Αυτά ας τα συγκρίνουν οι ιστορικοί του μέλλοντος. Το πως αισθάνθηκα, όμως, αφήστε να το συγκρίνω εγώ.

Στο Ευρωμπάσκετ ήμουν 8 ετών. Έπεσα από τον καναπέ μόλις έληξε το ματς και πήραμε το κύπελλο, άκουγα τον πατέρα μου να φωνάζει σαν τρελός και να θέλει να πάει στην Ομόνοια, ζήσαμε όλη την παλαβή ατμόσφαιρα (δέκα τόνους πιο κάτω σε σχέση με τις γραφικότητες του 2004, αν εξαιρέσουμε το καλτ τραγούδι "Είμαστε πια πρωταθλητές") και για κάποια χρόνια κρατούσαμε μια μπάλα μπάσκετ προσπαθώντας να μιμηθούμε τις βολές του τίμιου γίγαντα ή τα απίστευτα καλάθια του Γκάλη. Απέναντι στην Εθνική μπάσκετ ήταν η Εθνική ποδοσφαίρου του Τσιαντάκη, του Κωφίδη, του Μήνου, του Αναστόπουλου, του Σαραβάκου, του Μίλτου Παπαποστόλου. Καμία επιτυχία, ελάχιστο ταλέντο -πλην φωτεινών εξαιρέσεων- και πάντα στην πλάτη το "βαρύ"... 4-4-2 του Μουντιάλ του 1994. Οπότε οι συγκρίσεις ήταν ανούσιες όταν μιλάμε για ένα άθλημα που είχε Γκάλη, Γιαννάκη, Χριστοδούλου, Φασούλα και όλα τα φόντα για επιτυχίες.

Δεκαεπτά χρόνια μετά έρχεται αυτό που στις ΗΠΑ θα γινόταν ταινία και θα σάρωνε τα Οσκαρ. Μία ομάδα που πάει στη διοργάνωση για να πετύχει το πρώτο επίσημο γκολ σε τελική φάση, φτάνει μέχρι τέλους και σηκώνει την κούπα. Ασύλληπτο. Σαν να πηγαίνεις σε δημόσια υπηρεσία και να ξεμπερδεύεις σε 5 λεπτά. Σαν να σου έρχεται το εκκαθαριστικό και να έχεις επιστροφή. Σαν να σε παίρνει τηλέφωνο η Μόνικα Μπελούτσι για να βγείτε ραντεβού. Αυτή τη φορά δεν έπεσα από τον καναπέ, αλλά από την καρέκλα, κλαίγοντας στο γκολ του Χαριστέα επί της Γαλλίας. Αυτή τη φορά δεν άκουγα τον πατέρα μου να θέλει να πάει στην Ομόνοια, αλλά τον ρεπόρτερ του Contra.gr να μου δίνει ρεπορτάζ από εκεί. Εζησα την επιτυχία μέσα από τη δημοσιογραφία, τη μοιράστηκα με τους αναγνώστες, είδα ένα Μέσο όπως το Contra, να φτάνει στα απέραντα της γης με τα αξέχαστα πρωτοσέλιδά του. Ποιος μπορεί να συγκρίνει τον Γκάλη με τον Χαριστέα; Τον Γιαννάκη με τον Φύσσα; Τον Βρύζα με τον Χριστοδούλου; Ιεροσυλία. Στο μόνο που υπερτερούσε η Εθνική του ποδοσφαίρου ήταν στον προπονητή.

Όσα χρόνια κι αν περάσουν, όμως, το 2004 θα είναι εκεί, ως σημείο αναφοράς. Είτε γιατί δεν εκμεταλλευτήκαμε την ευκαιρία να ανεβάσουμε επίπεδο το ελληνικό ποδόσφαιρο είτε για την τσιρίδα του Βερνίκου όταν έληξε ο τελικός. Ηταν προτιμότερο το "Είναι το τέλος! Η ελληνική ομάδα είναι πρωταθλήτρια Ευρώπης" από το "στον έβδομο ουρανό όλοι αδέρφια". Αλλά αξέχαστο το 2004.

Euro 2004, ο Γιάννης Ντάλλας

Έχω γεννηθεί το 1981. Άρα πρόλαβα και τον Γκάλη και το 1987. Στα 6 μου, όμως, τι να θυμάμαι ο άνθρωπος; Μόνο ένα σιντριβάνι κάπου στο Παγκράτι, το οποίο με φιλοξένησε για λίγα λεπτά μετά το 101-103. Άντε και τις κόρνες, τις χαρούμενες φάτσες και τέλος. Α, και μια επίσκεψη στο ΣΕΦ για έναν αγώνα των ομίλων. Δεν τον παρακολούθησα καν. Λούστηκα με κόκα κόλα και με πήραν σηκωτό για το σπίτι… Μέχρι σήμερα, δεν έχω ρωτήσει καν τους δικούς μου να μου θυμίσουν με ποιον παίζαμε. Τρομερό είναι… Ή μάλλον τρομακτικό είναι. Τέλος πάντων.

Από το 1987 φτάσαμε στο 2004. Μετά από 17 χρόνια, δεν με κράταγαν πια από το χέρι, δεν μου έπεφταν οι κόκα κόλες, ούτε και όρμαγα στα σιντριβάνια. Ήταν τα πρώτα μου χρόνια στην ΕΡΤ. Στον τρίτο όροφο της Αγίας Παρασκευής πέρασα, όπως και τα περισσότερα παιδιά του αθλητικού, όλο το Euro. Από το πρωί μέχρι... το άλλο πρωί. Σχεδόν.

Δύο απίστευτα επιτεύγματα σε δύο εντελώς διαφορετικές εποχές. Και για τη χώρα και για τα δικά μου βιώματα. Στο ένα προσπαθώ ακόμη και τώρα να βάλω στη σειρά τις εικόνες, ενώ στο πιο πρόσφατο δεν έχω ξεχάσει ούτε μια μέρα. Το σημειωτόν στη Μεσογείων μετά από κάθε πρόκριση, τα αναποδογυρισμένα τραπέζια στο γκολ του Δέλλα (του Κολοσσού), το 48ωρο χωρίς ύπνο και το διήμερο ταξίδι για ξεκούραση και αποφόρτιση στις Σπέτσες. Οι μικρότερες, αλλά και από τις ωραιότερες διακοπές. Με την κούπα του Euro 2004 καρφωμένη στην καρδιά. Αυτή που δεν θα ξαναπάρουμε ποτέ. Ενώ την άλλη την πήραμε και κάποια στιγμή αυτό μάλλον θα ξαναγίνει...

Euro 2004, ο Γιάννης Ζωιτός

Η κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ ήταν η πρώτη επιτυχία του -υποβαθισμένου μέχρι τότε- ελληνικού μπάσκετ. Ήταν η πρώτη από τις πολλές που ακολούθησαν έκτοτε (σε εθνικό ή συλλογικό επίπεδο). Και όχι πλέον η κορυφαία, μια και μεσολάβησε το έπος επί των Αμερικανών του ΝΒΑ 19 χρόνια μετά, στο Μουντομπάσκετ της Ιαπωνίας. Το επίτευγμα της Λισαβόνας δεν είναι δυνατόν να συγκριθεί με οτιδήποτε άλλο, πάντα στη ζυγαριά θα βαραίνει περισσότερο, είναι αξεπέραστο βρε αδερφέ.

Η 4η Ιουλίου έχει εξελιχθεί σε ημερομηνία – ορόσημο για όλον τον ελληνικό αθλητισμό. Θα είναι η αρχή και το τέλος. Το μπάσκετ το '87 είχε Γκάλη και Γιαννάκη στα ντουζένια τους, είχε Φασούλα και Χριστοδούλου, είχε ένα ΣΕΦ έτοιμο να εκραγεί και... Βασιλακόπουλο στις εξέδρες. Στο “Ντα Λουζ” τον Γκαγκάτση τον πέρασαν για τον Καραμανλή κι ανάθεμα αν προηγουμένως ήξεραν τον Καψή, τον αμούστακο Κατσουράνη, τον Χαριστέα που έπαιζε - δεν έπαιζε στη Βέρντερ. Τους ήρθε ο ουρανός σφοντύλι με γκολ του (αρχ)Άγγελου, με την ντρίμπλα του Ζαγοράκη στον Λιζαραζού, τις σέντρες του Τσιάρτα, την κεφαλιά του Δέλλα! Δεν επαναλαμβάνονται τέτοιες στιγμές, όσο κι αν ελπίζουμε σε θαύματα. Όσοι μάλιστα το ζήσαμε... δουλεύοντας, ήμασταν οι υπερτυχεροί του καλοκαιριού!

Εuro 2004, ο Μάνος Ανδρουλάκης

Η σύγκριση των δύο μεγαλύτερων επιτυχιών της Ελλάδας σε ομαδικό επίπεδο θα πρέπει να χωριστεί σε δύο σκέλη: το πρώτο αφορά το βίωμα και το δεύτερο τον αντίκτυπο σε ποδόσφαιρο και μπάσκετ αντίστοιχα. Πρόκειται για μία Κόντρα που δεν βγάζει νικητή, αφού τα συναισθήματα που ένιωσε πχ. ο 20χρονος του 1987 με τον 20χρονο του 2004 είναι ακριβώς τα ίδια (δεν συνέκρινα τον 20χρονο του 1987 με τον 35χρονο του 2004 γιατί το μυαλό και οι αντιδράσεις αλλάζουν από ηλικία σε ηλικία). Ποια ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία; Σημειώσατε (ξανά) "Χ". Η Εθνική του Γκάλη και του Γιαννάκη ήταν μία εκπληκτική ομάδα, αλλά το ελληνικό μπάσκετ δεν είχε φοιτήσει ακόμα ούτε στο... δημοτικό. Η Εθνική του Ζαγοράκη και του Χαριστέα, αντίθετα, ήταν το μεγαλύτερο αουτσάιντερ μαζί με την Λετονία, ωστόσο κατά το παρελθόν είχαν σημειωθεί επιτυχίες σε συλλογικό επίπεδο.

Στο "μετά" υπερτερεί η "πορτοκαλί" επιτυχία. Αναμφίβολα. Τα σχολεία απέκτησαν μπασκέτες, η Εθνική καθιερώθηκε στις 4-5 ευρωπαϊκές δυνάμεις, η Ελλάδα γνώρισε δεκάδες επιτυχίες σε συλλογικό επίπεδο και η Α1 (εσχάτως Basket League) συγκαταλέγεται στα κορυφαία πρωταθλήματα του κόσμου. Στον αντίποδα ο αντίστοιχος ποδοσφαιρικός θρίαμβος περιορίζεται στην πολύ καλή δουλειά που γίνεται σε επίπεδο εθνικών ομάδων γιατί η Super League κάθε άλλο παρά... σούπερ είναι. Ήρθε η ώρα για το... επί προσωπικού. Στο σχετικό θέμα της κατηγορίας Flashback, οι συνάδελφοί μου κι εγώ είχαμε αναφερθεί εκτενέστερα για το έπος της Πορτογαλίας. Επαναλαμβάνω ότι αυτές οι στιγμές που βίωσα το 2004 είναι ΑΝΕΠΑΝΑΛΗΠΤΕΣ, εν αντιθέσει με εκείνες του 1987 που όντας ευρισκόμενος σε μία κούνια δεν καταλάβαινα τίποτα. Κι ένα παράπονο για το... εν κατακλείδι. Οι μοναδικές ελληνικές πρωτιές, πλέον, αφορούν τα... δευτερεύοντα. Και δυστυχώς αυτό είναι που μετράει...

Ευρωμπάσκετ 1987, ο Κώστας Μπράτσος

Η μία επιτυχία έχει Γκάλη, Γιαννάκη, Χριστοδούλου και στην καλτ ανάμνησή της "τίμιο γίγαντα" Αργύρη Καμπούρη. Η άλλη επιτυχία έχει μόνο καλτ πρωταγωνιστές: Άγγελος "κάνω του κεφαλιού μου" Χαριστέας και Θοδωρής "τον περνάει ο" Ζαγοράκης. Η μία επιτυχία πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα και λίγο πολύ όλοι οι Έλληνες είχαν τη δυνατότητα να την "αγγίξουν". Η άλλη ήταν εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά και πανηγυρίστηκε εντός των τειχών με τους θριαμβευτές δύο ημέρες μετά. Στη μία επιτυχία έγιναν ένα με το κοινό των εξεδρών ο Γιάννης Πάριος, η Μαρινέλλα και η Μελίνα Μερκούρη. Στην άλλη ο Κώστας Καραμανλής κι ο Βασίλης Γκαγκάτσης. Η μία επιτυχία συνδέθηκε με το "The Final Countdown" των Europe. Η άλλη με (μην ξεστομίσεις το remix που σκέφτηκες, φίλε αναγνώστη. Εμετός) τίποτα. Η μία επιτυχία καλύφθηκε τηλεοπτικά από τον Φίλιππο Συρίγο. Η άλλη από τον Κώστα Βερνίκο. Και κυρίως, η μία επιτυχία σημειώθηκε το 1987 και προκάλεσε τη δημιουργία μιας αυτοκρατορίας, της ελληνικής μπασκετικής. Η άλλη καταγράφηκε το 2004 κι έκτοτε οι ελληνικοί σύλλογοι πασχίζουν να βρεθούν έστω στη φάση των ομίλων των ευρωπαϊκών διοργανώσεων.

Ευρωμπάσκετ 1987, ο Κώστας Κεφαλογιάννης

Αν βλέπαμε σε χολιγουντιανή ταινία το Εuro 2004, θα το αντιμετωπίζαμε με το χλευασμό που αξίζει στις χειρότερες αμερικανιές. Ρε άντε από εκεί, αυτά δε γίνονται ποτέ, θα έλεγε ο ψαγμένος σινεφίλ. Ναι, αλλά γίνονται. Έγιναν. Έστω κι αν ακόμα και σήμερα, εννιά χρόνια μετά, από όποια πλευρά κι αν το σκεφτείς, αδυνατείς να το πιστέψεις. Η μεγαλύτερη έκπληξη στην ιστορία των ομαδικών αθλημάτων (ή τέλος πάντων μια από τις δυο – τρεις μεγαλύτερες), είχε ελληνικό χρώμα (εντάξει, με ολίγο από το βερνίκι μαλλιών του χερ – Ότο), ηρωισμό που δεν συναντάς ούτε στα κόμικ , απρόσμενους πρωταγωνιστές και ανατροπή κάθε ποδοσφαιρικής λογικής. Με αμιγώς αθλητικούς όρους λοιπόν, συνιστά ένα κατόρθωμα από κάθε άποψη ανώτερο του Ευρωμπάσκετ. Όμως...

Όμως, σήμερα, εννιά χρόνια μετά, δυστυχώς γνωρίζουμε ήταν και πυροτέχνημα. Η Εθνική σταθεροποιήθηκε μεν σε καλό επίπεδο και δείχνει συνέπεια στα μεγάλα ραντεβού, το ελληνικό ποδόσφαιρο ωστόσο όχι απλώς δεν βελτιώθηκε, ίσως χειροτέρεψε κιόλας. Το 2004 ξεκίνησε και τελείωσε μέσα σε ένα μήνα. Ενώ το 1987 σηματοδότησε την έκρηξη του ελληνικού μπάσκετ που με σκαμπανεβάσματα διαρκεί ακόμα και έχει αποφέρει πάρα πολλούς τίτλους και σε συλλογικό και σε εθνικό επίπεδο. Όσον αφορά λοιπόν τη ευρύτερη σημασία του για τον αθλητισμό της χώρας, οι βολές του τίμιου γίγαντα Αργύρη Καμπούρη, υπερέχουν της κεφαλιάς του Άγγελου Χαριστέα.

Υ.Γ. Συν τοις άλλοις, το 87΄ θα το θυμόμαστε για πάντα με τη φωνή του Φίλιππου Συρίγου. Ενώ το 2004 με τον ...Βερνίκο ή τον Χελάκη. Όσο να πεις, παίζει κι αυτό το ρόλο του...

Ευρωμπάσκετ 1987, ο Ηλίας Αναστασιάδης

Ναι, με μια πρώτη ματιά φαίνεται παράλογο ακόμα και σε μένα το να επιλέγω ένα αθλητικό έπος που δεν είδα ζωντανά ούτε για 6'' από ένα που παρακολούθησα ολόκληρο από την αρχή μέχρι το τέλος. Το παράλογο έρχονται να εξηγήσουν αφενός η αδυναμία μου για το μπάσκετ και αφετέρου η κληρονομιά-φάντασμα του '87. Αυτό το σύννεφο δόξας που αιωρείται πάνω από τα κεφάλια μας και το οποίο αντιλήφθηκα μαζί με το τι είναι οι 'μία συν μία' βολές και η τεχνική ποινή είναι αρκετά πυκνό για να μείνει στην ιστορία (και φυσικά πάνω απ' τα κεφάλια μας) ό,τι κι αν γίνει στο μέλλον. Και το εννοώ αυτό το 'ό,τι κι αν γίνει'. Ακόμα κι αν πάρουμε το Μουντιάλ (το έγραψα όντως). Το Ευρωμπάσκετ του '87 θα είναι για πάντα το πρώτο έπος εθνικής ομάδας. Ομοίως για πάντα, οι βολές του Καμπούρη, η περιγραφή του Συρίγου, το 'δοκάρι' του Γιοβάισα και ο κόσμος που ξεχύθηκε στο παρκέ του ΣΕΦ θα ξετυλίγονται στα μάτια μας ως μουσειακό και μνημειώδες αρχειακό υλικό που μας ανατριχιάζει κάθε φορά. Σε καμία περίπτωση δεν υπονοώ ότι το Euro 2004 ήταν κάτι πιο εύκολο ή ελάχιστα πιο αναμενόμενο. Η διαφορά είναι ότι μετά το μπασκετικό έπος, έχουμε δεκάδες τεράστιες διακρίσεις σε διασυλλογικό και εθνικό επίπεδο, ενώ μετά το αντίστοιχο ποδοσφαιρικό, έχουμε μία συμμετοχή σε Μουντιάλ, μία σε Euro και τους τόνους της ποδοσφαιρικής μας μιζέριας να μην έχουν πάει εκατοστό πιο κει, σχεδόν δέκα χρόνια μετά.

Ευρωμπάσκετ 1987, ο Άρης Ασβεστάς

Αν το μοναδικό κριτήριο ήταν το σε ποια περίπτωση περάσαμε πιο καλά και πότε το γλεντήσαμε καλύτερα, θα κέρδιζε περίπατο το Euro του 2004. Άλλωστε, ηλικιακά το βιώσαμε εντονότερα, ενώ και ως αποτέλεσμα, ήταν σαφώς μεγαλύτερη έκπληξη από το Ευρωμπάσκετ του '87. Το ποδοσφαιρικό Euro που κατέκτησε η Ελλάδα ήταν μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο κόσμος βγήκε στους δρόμους δύο και τρεις φορές σε εκείνη την πορεία. Στον ποδοσφαιρικό χάρτη των "μεγάλων", όμως, δεν μπήκαμε ποτέ! Ούτε ως Εθνική, ούτε σε συλλογικό επίπεδο, ούτε φυσικά ως ελληνικό ποδόσφαιρο γενικότερα. Η Εθνική πάει στις μεγάλες διοργανώσεις λόγω των καλών κληρώσεων, που οφείλεται στην υψηλή της βαθμολογία μετά το 2004. Οι ελληνικοί σύλλογοι δεν έχουν διακριθεί, με την έννοια να περνούν στους 16 ή στα προημιτελικά μια διοργάνωσης. Το ελληνικό ποδόσφαιρο; Καμία βελτίωση ακόμη και στα βασικά: τη διαιτησία, την αθλητική δικαιοσύνη, την οργάνωση.

Το Ευρωμπάσκετ του '87 δεν ήταν απλά μια επιτυχία τεραστίων διαστάσεων. Σηματοδότησε μια χρυσή εποχή που κρατάει μέχρι σήμερα, 25 χρόνια μετά, και πιθανόν να κρατήσει για πολλά χρόνια ακόμη. Η Εθνική είναι σε μόνιμη βάση στις κορυφαίες ομάδες της Ευρώπης, ενώ πριν κάποια χρόνια νίκησε και τους Αμερικανούς!!! (κάτι που δεν θα κάνει ποτέ το ποδόσφαιρο απέναντι στη Βραζιλία για παράδειγμα). Οι ελληνικοί σύλλογοι είναι οι κορυφαίοι στον κόσμο (πλην NBA) και σχεδόν μονοπωλούν τα ευρωπαϊκά τρόπαια. Η Ελλάδα είναι πανίσχυρη ακόμη και διοικητικά, με δύναμη και σε διεθνές επίπεδο. Το ελληνικό μπάσκετ είναι χωρίς την παραμικρή αμφιβολία το Εθνικό μας σπορ, ή πιο σωστά... το σπορ το οποίο παίζουμε καλύτερα από κάθε άλλο. Μόνο με το μπάσκετ θα μπορούσε να συμβεί το απίθανο, να υπάρχουν πολλοί που ήταν άλλη ομάδα στο ποδόσφαιρο και άλλη στο μπάσκετ (όποιος πει ότι τη δεκαετία του '80 δεν "έπαιζε" το κλασσικό... "είμαι π.χ. Ολυμπιακός στο ποδόσφαιρο και... Άρης στο μπάσκετ, είναι ψεύτης)!

Συνεπώς, το Ευρωμπάσκετ του '87 σημαίνει τόσα πολλά, σηματοδότησε τέτοια γιγάντωση ενός σπορ, που το Euro του 2004 δεν μπορεί ούτε να τα ονειρευτεί! Το Euro, ήταν... μια στιγμή, μια αναλαμπή! Το Ευρωμπάσκετ, ήταν η αρχή της ιστορίας, μιας χρυσής εποχής που κρατά 25 χρόνια και συνεχίζει...

Euro 2004, ο Θέμης Καίσαρης

Η εκτίμηση μου στο θρίαμβο του 1987 είναι τέτοια που στο Λύκειο είχα γράψει σε έκθεση πως είναι μια απ’τις πιο σημαντικές στιγμές στην ιστορία της χώρας μετά τη μεταπολίτευση. Ο καθηγητής με κατσάδιασε και μου έλεγε να σοβαρευτώ, αλλά εξακολουθούσα να πιστεύω πως αυτό που έγινε εκείνο τον Ιούνιο ήταν τεράστιας σημασίας, μέσω και έξω από αθλητικά πλαίσια.

Πέρσι έγραφα σε κείμενο για τον Γκάλη πως είναι the father of all, ο πατέρας όλων. Με τον ίδιο τρόπο, ο θρίαμβος του 1987 ήταν η αρχή των πάντων στον αθλητισμό. Σε ένα μήνα περάσαμε απ’το “που πάμε” στο “μπορούμε”. Στην Αμερική λένε πως “το πρώτο εκατομμύριο είναι το πιο δύσκολο”: ο πρώτος άθλος έχει πάντα διαφορετική δυσκολία και σημασία απ’αυτούς που θα ακολουθήσουν. Όμως, με τον ίδιο τρόπο, και το έπος του 2004 ήταν μια “πρώτη φορά”. Το ποδόσφαιρο και κυρίως η Εθνική ομάδα δεν επηρεάστηκαν δα και τόσο πολύ απ’το Ευρωμπάσκετ. Παντού υπήρξε άνοδος, σημειώθηκαν επιτυχίες, αλλά το ποδόσφαιρο έμεινε χαμηλά. Η πρόκριση στο Μουντιάλ του 1994 έμοιαζε με ένα “μπορούμε”, η παρουσία στην τελική φάση ήταν ένα ξεκάθαρο “που πάμε”.

Έτσι, το Euro του 2004 ήταν κι αυτό μια πρώτη φορά. Η φωνή του Συρίγου το βράδυ της 14ης Ιουνίου 1987 έλεγε πως “είναι η μεγαλύτερη έκπληξη στην ιστορία του παγκόσμιου αθλητισμού”, όμως αυτό που ολοκληρώθηκε στις 4 Ιουλίου του 2004 έμελλε να πάρει τη θέση του. Όχι μόνο γιατί ήμασταν ακόμα μεγαλύτερο αουτσάιντερ απ’το 1987, γιατί παίζαμε εκτός έδρας ή γιατί δεν είχαμε ούτε μία νίκη σε τελική φάση. Κυρίως γιατί η πρώτη φορά του 2004 είχε διαφορετικά θεμέλια.

Για να κάνουμε την υπέρβαση του 1987 χρειάστηκε να έχουμε τον καλύτερο, στο πρόσωπο του μεγάλου Γκάλη, που στα 30 του ήταν έτοιμος να μας πάρει απ’το χέρι. Το 2004 δεν είχαμε κορυφαίους σαν κι αυτόν. Είχαμε ένα σύνολο παικτών αποφασισμένων να ζήσουν το όνειρο κι όπου τους βγάλει, βαθιά πεπεισμένους πως το ποδοσφαιρικό “που πάμε” δεν μπορεί και δεν πρέπει να ισχύει πια, πως “μπορούμε”.

Δεν είχαν απόλυτο σούπερ-σταρ να τους οδηγήσει, να φοβίσει αυτός τους αντιπάλους. Όπλα τους ήταν η φωτιά που είχαν μέσα τους, τα αδικημένα από πολλούς προσόντα τους, η γνώση πως ο διπλανός τους θα δώσει τα πάντα γι’αυτούς και πως στον πάγκο έχουν αυτόν που ξέρει πως θα τα καταφέρουν.

Ο Μάικλ Κοξ, ο άνθρωπος πίσω απ’το zonalmarking.net (και συνεργάτης του Sport24.gr) τοποθέτησε την Εθνική ομάδα του 2004 ως την Νο1 τακτική ομάδα της δεκαετίας του 2010, αναγνωρίζοντας την τακτική ευφυία του Ρεχάγκελ και την άψογη εκτέλεση του σχεδίου απ’τους παίκτες. Το 1987 δεν χρειάστηκαν τέτοιοι τρόποι, ούτε προκλήθηκαν παγκόσμιες αναλύσεις για το πως ήρθε η πρωτιά.

Το 1987 πολυτιμότερος παίκτης της διοργάνωσης ήταν ο Γκάλης, που αργότερα αναδείχθηκε και κορυφαίος μπασκετμπολίστας της χρονιάς και μέχρι και σήμερα θεωρείται από πολλούς ως ο καλύτερος Έλληνας που πάτησε παρκέ. Ο MVP του Euro ήταν ο Ζαγοράκης, παίκτης που όχι μόνο δεν θεωρήθηκε εκ των κορυφαίων της Ευρώπης, αλλά δεν είναι καν ο ξεκάθαρα πρώτος στη χώρα μας. Η σύγκριση νομίζω πως λέει τα πάντα όσον αφορά τα “πως” του κάθε άθλου.

Για την παρουσία του Γκάλη το 1987 και την απουσία ενός “Γκάλη” το 2004, θα διαλέξω το έπος της Πορτογαλίας. Το 1987 ήμουν δέκα χρόνων, είχα πάει μόνο στο ματς κόντρα στου Γάλλους, πήγα στα αποδυτήρια και στάθηκα δίπλα στο μεγάλο Νικ και πέρασα τα χρόνια μου βλέποντας ξανά και ξανά τον τελικό ή το θρυλικό ντοκιμαντέρ “Ο δρόμος προς τη δόξα”. Το 2004 ήμουν στα 27, πήγα στην Πορτογαλία και είδα τα τρία νοκ-άουτ από κοντά, πιστεύοντας κι εγώ στο “μπορούμε”.

Κι αυτό που έζησα (και τράβηξα σε βίντεο) στο Ντραγκάο δεν είχε προηγούμενο. Απ’τον εαυτό σου βγαίνεις λίγες φορές.

Ευρωμπάσκετ 1987, ο Νίκος Γιαννόπουλος

Μια διαφήμιση της νιότης μας έλεγε "η πρώτη αγάπη είναι και η παντοτινή". Eίναι ίσως από τις λίγες φορές που ένα τσιτάτο του μάρκετινγκ μπορεί να δώσει απάντηση σ΄ένα δίλημμα. Διότι το ευρωμπάσκετ του 1987 και ο ανεπανάληπτος θρίαμβος της Εθνικής ομάδας ήταν το πρώτο μεγάλο αθλητικό σκίρτημα της καρδιάς μας, τουλάχιστον για μας που δεν ζήσαμε ούτε την κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων από την ΑΕΚ ούτε την παρουσία του Παναθηναϊκού στο Ουέμπλεϊ.

Το 1987 η μικρή Ελλάδα καταξιώθηκε ως μία μεγάλη δύναμη σε ένα από τα πιο δημοφιλή ομαδικά σπορ και χάρισε στο άθλημα τους δικούς της μεγάλους ήρωες με πρώτο και καλύτερο τον τεράστιο Νίκο Γκάλη. Η μέθεξη ενός λαού, 20 και πλέον χρόνια πριν από τις μαύρες ημέρες του Μνημονίου, είναι ένα γεγονός που θα κληθεί να σχολιάσει ο ιστορικός του μέλλοντος. Μέθεξη βέβαια παρατηρήθηκε και το 2004, ίσως και μεγαλύτερη, διότι ο θρίαμβος της Εθνικής ποδοσφαίρου ήταν εντελώς αναπάντεχος και έξω από κάθε αθλητική λογική. Ηρθε όμως....δεύτερος. Και ως γνωστόν μόνο οι παλιές αγάπες πάνε στον παράδεισο.

Euro 2004, ο Αποστόλης Χορτάτος

Ποδοσφαιρόφιλος γαρ, έχω έναν λόγο για να επιλέξω τον τίτλο του 2004. Εκτιμώ όμως ότι υπάρχουν ένα σωρό σημαντικότεροι λόγοι που κάνουν την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος του 2004 από την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου, σπουδαιότερη επιτυχία συγκριτικά με αυτή του μπάσκετ το 1987. Η "επίσημη αγαπημένη" είχε το ρόστερ και τις δυνατότητες -ως ένα σημείο- να φτάσει στη διάκριση. Η διοργάνωση διεξαγόταν στην Ελλάδα και ο Νίκος Γκάλης με τα άλλα παιδιά έδειχναν ότι μπορούν τουλάχιστον να κοντράρουν τα φαβορί. Εν τέλει όχι μόνο παρουσιάστηκαν ανταγωνιστικοί, αλλά κατάφεραν να φτάσουν στο υψηλότερο σκαλί του βάθρου.

Το 2004 δεν ίσχυε τίποτα από τα παραπάνω. Η ομάδα του Οτο Ρεχάγκελ είχε καταφέρει μετά από 10 χρόνια να φτάσει σε μεγάλη διοργάνωση και οι απαιτήσεις που υπήρχαν από αυτή περιορίζονταν σε μια αξιοπρεπή παρουσία. Μας διέψευσαν όλους όμως, πέταξαν έξω τα φαβορί (Γαλλία, Τσεχία) ενώ κέρδισαν δύο φορές τους διοργανωτές (Πορτογαλία) για να καταφέρουν να σηκώσουν το βαρύτιμο τρόπαιο. Η επιτυχία τους έγινε γνωστή σε κάθε γωνιά του πλανήτη και ενέπνευσε ομάδες περιορισμένων δυνατοτήτων από κάθε άθλημα, να προσπαθήσουν για το κάτι παραπάνω.

ΝΙΚΗΤΗΣ, ΤΟ EURO 2004: Στον έβδομο ουρανό όλοι, αδέρφια!