Ελλάδα-Βραζιλία, 2006: Όταν ο Βαρεζάο τσάκισε τον Ζήση

H πρόσφατη κλήρωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου μπάσκετ, έφερε στο δρόμο της Εθνικής Ομάδας τη Βραζιλία. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει τη “σελεσάο”. Στην Ισπανία το 1986 χάνουμε εύκολα (στην πρώτη φάση) με 115-95 (ο Γιαννάκης σημειώνει 32π χάνοντας μόλις ένα σουτ) αλλά τέσσερα χρόνια αργότερα βγάζουμε το λάδι του Όσκαρ και των συμπαικτών του.

Ο τεράστιος σκόρερ σημειώνει 44 πόντους ζαλίζοντας τον Φάνη Χριστοδούλου και όσους προσπάθησαν να τον μαρκάρουν, η Εθνική όμως με συνολικά πολύ καλή εμφάνιση απειλεί ως το τέλος και υποκύπτει 97-94.

Με τον Έλληνα ομογενή Γεράσιμο Μποζίκη να είναι πρόεδρος της βραζιλιάνικης ομοσπονδίας οι δυο ομάδες ανέπτυξαν σχέσεις.

Θα τα ξαναπούν το 1996 στην Ατλάντα ... δυο φορές. Στο ματς του ομίλου, η Ελλάδα με ρεσιτάλ Οικονόμου (36π) παίρνει τη νίκη με 89-87 ενώ στο ματς για την πέμπτη θέση επικρατεί 91-72. Ο Γιώργος Σιγάλας στο καλύτερο βράδυ της καριέρας του, σημειώνει 35 πόντους (8/10 τρίποντα) αλλά ο αγώνας μένει στην ιστορία καθώς είναι ο τελευταίος με τη γαλανόλευκη, για τον Παναγιώτη Γιαννάκη. Το κοντέρ σταμάτησε στις 351 διεθνείς συμμετοχές, με τον “δράκο” να κλείνει την πόρτα των αποδυτηρίων και να λέει στους συμπαίκτες του: “Σήμερα, έπαιξα τον τελευταίο μου αγώνα με την Εθνική”. Οι περισσότεροι δεν μπόρεσαν να συγκρατήσουν τα δάκρυά τους, με τον Φάνη να αναφωνεί: “Πωω ρε Παναγιώτη, τι μας έκανες τώρα; Μας γ.... σες!”

Κατά σύμπτωση αυτό το παιχνίδι ήταν και το τελευταίο με την Εθνική Βραζιλίας για τον ανυπέρβλητο Όσκαρ Σμιντ. Θα μπορούσε αυτός ο αγώνας να είναι ένα ιστορικό ορόσημο για τις δυο χώρες.

Το θαύμα με την Αυστραλία

Δέκα χρόνια, μετά όμως , στο Μουντομπάσκετ της Ιαπωνίας, ένα βρώμικο χτύπημα του Άντερσον Βαρεζάου (ή Βαρεζάο, ή Βαρεχάο, δεν έχει τόση σημασία) στο Νίκο Ζήση θα κόψει την ανάσα όλων και θα βάλει ένα πρόωρο τέλος στην συμμετοχή του διεθνή άσου στη διοργάνωση.

Ήταν η 4η αγωνιστική της πρώτης φάσης στην πόλη Χαμαμάτσου. ΗEθνική είχε αρχίσει τα μικρά και μεγάλα της θαύματα, μετρώντας τρεις σερί νίκες, με κορυφαία αυτή επί της Αυστραλίας όταν 9'' πριν από το τέλος έχανε 69-66, αλλά πρώτα ο Φώτσης με τρίποντο και στη συνέχεια ο Ζήσης με ένα ακόμη (από το κλέψιμο του Παπαλουκά και την πάσα του Διαμαντίδη) έριχνε τους Αυστραλούς στο καναβάτσο. Θυμηθείτε αυτή την επική ανατροπή

Έχουν προηγηθεί η άνετη επικράτηση (στο δεύτερο ημίχρονο) επί του Κατάρ με 84-64 και η σπουδαία νίκη κόντρα στη Λιθουανία στην παράταση με 81-76. Η πρωταθλήτρια Ευρώπης (από το 2005) πιο ώριμη από κάθε άλλη φορά, πραγματοποιεί σπουδαίες εμφανίσεις ανυποψίαστη για τη συνέχεια, πηγαίνοντας σύμφωνα με το δόγμα του προπονητή της, Παναγιώτη Γιαννάκη. Βήμα-βήμα, αγώνα με τον αγώνα. Μπάλα, μπάλα για την ακρίβεια.

Εναντίον των Βραζιλιάνων, η Ελλάδα έχει το σαφές προβάδισμα, παίζει με αυτοπεποίθηση και όλα δείχνουν ότι δεν θα δυσκολευτεί να φτάσει στη νίκη. Τέσσερα λεπτά πριν ολοκληρωθεί το τρίτο δεκάλεπτο, η Εθνική έχει φτάσει να προηγείται με +14π (45-59) κι είναι στην επίθεση. Ο Νίκος Ζήσης παίρνει την μπάλα για να επιχειρήσει ντράιβ. Στην κορυφή της ρακέτας βγαίνει ο Βαρεζάο, που απλώνει το χέρι του με σαφή πρόθεση να χτυπήσει τον Έλληνα γκαρντ.

Ο Ζήσης πέφτει κάτω. Με την πρώτη και καθώς το ματς εκτυλίσσεται πολλοί δεν καταλαβαίνουν το μέγεθος της ζημιάς, το ριπλέι ωστόσο της τηλεόρασης είναι ανατριχιαστικό. Δείχνει ότι ο Βραζιλιάνος, που τότε έπαιζε στους Κλίβελαντ Καβαλίερς, πήγε κατευθείαν σε ένα αντιαθλητικό χτύπημα που έβγαλε νοκ-άουτ τον Έλληνα μπασκετμπολίστα.

Τον απείλησε και τον χτύπησε εν ψυχρώ

Το χτύπημα είναι τόσο ισχυρό, που το πρόσωπο του Ζήση γίνεται μπλαβί και το μάτι του κλείνει από το πρήξιμο. Ζαλίζεται, πονάει και μετά τη λήξη του αγώνα (που έληξε με 80-81 υπέρ της Εθνικής μας) διακομίζεται στο νοσοκομείο για λεπτομερείς εξετάσεις. Η μαγνητική στην οποία υποβάλλεται δείχνει διπλό κάταγμα στο ζυγωματικό, ενώ από τον αέρα που διοχετεύτηκε μέσω της μύτης του, είχε δημιουργηθεί μια φυσαλίδα που τον υποχρέωνε να μείνει κλινήρης για δυο-τρεις μέρες.

Μεταξύ γηπέδου, ξενοδοχείου και … νοσοκομείου, το ρεπορτάζ βγάζει τελικά το λόγο της απαράδεκτης ενέργειας του Βραζιλιάνου. Καθώς οι αντίπαλοι της Εθνικής προσπαθούν να εκμαιεύσουν επιθετικά φάουλ, κάνουν τούμπες, φωνάζουν στους διαιτητές, γενικά ένα μονόπρακτο το είχε ο καθένας στο ρεπερτόριο του.

Ο Ζήσης πλησιάζει τον Βαρεζάο και του λέει: “Καλά, εκεί στο ΝΒΑ έτσι κερδίζετε τα φάουλ;” Ο Βραζιλιάνος απειλεί τον Έλληνα “φύγε γιατί θα σε τελειώσω” και στην επόμενη φάση τον σωριάζει στο παρκέ: “Δεν με σεβάστηκες” του λέει ... με θριαμβευτικό ύφος, μετά το (δολοφονικό) χτύπημα. Όταν καταλαβαίνει ότι η κατάσταση είναι αρκετά πιο σοβαρή, πάει να ζητήσει συγγνώμη, αλλά ο Ζήσης δεν την δέχεται. Το βίντεο είναι πράγματι αποκαλυπτικό:

Η ελληνική αποστολή βράζει από οργή. Στέλνει επιστολή στη FIBA ζητώντας την τιμωρία του Βαρεζάο διαμαρτυρόμενη, μάλιστα, γιατί το φάουλ δεν χρεώθηκε καν αντιαθλητικό, ενώ κανονικά ο δράστης θα έπρεπε να έχει αποβληθεί από τους διαιτητές.

Μέσα στον πανικό ο Ζήσης δεν βρίσκει τη μητέρα του, που είχε ακολουθήσει την ελληνική αποστολή (μαζί με τους “πελαργούς”) και τηλεφωνεί στον πατέρα του που βρισκόταν στην Ελλάδα για να του μεταφέρει τα νέα. Η νύχτα δεν περνάει εύκολα, αφού οι πόνοι είναι αφόρητοι. Το βράδυ για όλους μας που είχαμε ακολουθήσει την αποστολή στην Ιαπωνία ήταν περίεργο, αφού έπρεπε να μάθουμε τις λεπτομέρειες από το νοσοκομείο. Αρχικά ο τραυματισμός δεν φαίνεται τόσο σοβαρός, ωστόσο στη συνέχεια μαθαίνουμε τα δυσάρεστα: Ο Ζήσης δεν θα ξαναπαίξει στο Παγκόσμιο...

“ Παιδιά μην κάνετε έτσι, θα μου περάσει”

Το επόμενο πρωί, βλέπει όλη την ομάδα δίπλα του. Αντί να του συμπαρασταταθούν οι συμπαίκτες του είναι ο Νίκος που τους δίνει κουράγιο “Μην κάνετε έτσι, θα μου περάσει” τους λέει και παραδέχεται μιλώντας στον Κώστα Σωτηρίου: “Ήταν σοκαρισμένοι, αλλά τους δικαιολογώ, αφού το μάτι μου ήταν κλειστό και το θέαμα δεν ήταν και τόσο ευχάριστο. Τώρα, είμαι καλύτερα, αλλά οι γιατροί επιμένουν ότι τουλάχιστον μέχρι το Σάββατο πρέπει να μείνω κλινήρης και θα περιμένω τη γνώμη τους για το αν θα πάω πρώτα στο Τόκιο και μετά στην Αθήνα ή αν θα χρειαστεί να μεταφερθώ απευθείας πίσω στην πατρίδα. Θα χρειαστεί μια επέμβαση στο ζυγωματικό, αλλά πιστεύω, ότι σε κάτι περισσότερο από ένα μήνα θα είμαι έτοιμος”

(Το "παράσημο" του Νίκου)

Το χειρότερο είναι ότι στο δωμάτιο του Ζήση δεν υπάρχει τηλεόραση. Έτσι δεν έχει την ευκαιρία να δει τον πέμπτο αγώνα της Εθνικής, εναντίον της Τουρκίας, που θα κρίνει και την πρώτη θέση του ομίλου. Για να μάθει τι γίνεται στο ματς, επικοινωνεί με ένα φίλο του στην Ελλάδα, μέσω κινητού τηλεφώνου και παρακολουθεί “νοερά” τον αγώνα μέχρι την τελική επικράτηση (και το 5/5) της Εθνικής.

Ο Βασίλης Σπανούλης μετά το ματς γράφει στο blog του (στο Sport24.gr):

“Ο αγώνας με την Τουρκία είχε μια τεράστια ιδιομορφία. Παίξαμε χωρίς το φιλαράκι μου τον Νίκο, αλλά τα καταφέραμε και μετά του αφιερώσαμε τη νίκη. Επρεπε να συγκεντρωθούμε στο ματς και να κερδίσουμε για να πάρουμε την πρώτη θέση, αλλά να ξέρετε ότι ήταν δύσκολο για όλους μας μετά την περιπετειώδη νύχτα που περάσαμε και την αγωνία που προκάλεσε στην αποστολή ο τραυματισμός του από τον Βαρεζάο. Ο οποίος ήταν απαράδεκτος και πρέπει να τιμωρηθεί. Θα δει, όμως, το υπόλοιπο τουρνουά από την τηλεόραση, αν και αυτό πια δεν έχει σημασία. Δεν αξίζει να ασχοληθούμε άλλο με αυτόν...

Μόλις τελείωσε ο αγώνας πήγα πάλι στο νοσοκομείο για να δω τον φίλο μου και να τα πούμε. Τον είδα καλύτερα από ό,τι το πρωί, που τον είχαμε επισκεφτεί με τα υπόλοιπα παιδιά. Το μάτι του είχε αρχίσει να ανοίγει και μου ακούστηκε αισιόδοξος. Δεν ξέρω πώς τα κατάφερε, γιατί τηλεόραση δεν υπήρχε, αλλά μου φάνηκε πολύ καλά πληροφορημένος για το τι ακριβώς συνέβη στο ματς. Ήταν εκεί με την μητέρα του, την κυρία Πηνελόπη και μου έλεγε ότι κάποιος φίλος του από την Ελλάδα τον ενημέρωνε τηλεφωνικώς για την εξέλιξη. Μου είπε, όμως και κάτι άλλο πιο σημαντικό. Ότι είναι υπερήφανος για την ομάδα και ότι θα πρέπει να συγκεντρωθούμε στην αναμέτρηση με την Κίνα για να κερδίσουμε και να μην τον σκεφτόμαστε. Έλα, που αυτό δεν γίνεται. Εύκολο να το λες, δύσκολο να το κάνεις...”

Η συγγνώμη του 2012

Ο Ζήσης ταξίδεψε και στο Τόκιο, όπου είδε όλη την πορεία της ομάδας μέχρι το ασημένιο μετάλλιο από τον πάγκο και όταν επέστρεψε στην Ελλάδα υποβλήθηκε σε εγχείριση στο ζυγωματικό. Το μελάνιασμα έκανε πολύ καιρό να υποχωρήσει, όπως και η οργή για το χτύπημα του Βαρεζάο. Στην αρχή δεν ήθελε να ακούσει καμιά δικαιολογία. Ο Βραζιλιάνος, μάλιστα, έριχνε λάδι στη φωτιά λέγοντας ότι δεν είχε καμιά πρόθεση (ενώ φάνηκε ξεκάθαρα, το ακριβώς αντίθετο): “ Ο Ζήσης θα έπρεπε να ξέρει ότι το μπάσκετ είναι άθλημα επαφής. Ήταν μια επαφή που προκάλεσε τον τραυματισμό του. Είναι παράλογα όλα όσα ισχυρίζεται. Θα πρέπει να σταματήσει να γεμίζει τα ταμπλόιντ, δηλώνοντας ανοησίες".

Ο Βραζιλιάνος τον συνάντησε έξι χρόνια αργότερα σε ένα φιλικό Ελλάδας-Βραζιλίας και του ζήτησε ξανά συγγνώμη. Ο Νίκος δεν είχε λόγο να το κρατήσει μανιάτικο και την αποδέχθηκε. Όπως έγραψε στο twitter, ο Έλληνας μπασκετμολίστας “πιστεύω είναι σωστό να αποδέχεσαι μια ειλικρινή συγγνώμη, έστω και μετά από 6 χρόνια. Ο Βαρεζάο ήταν ειλικρινής. Η ζωή συνεχίζεται”

Δεκατρία χρόνια μετά, ο Βαρεζάο συνεχίζει να προσφέρει τις υπηρεσίες του στην Εθνική Βραζιλίας (παίζει άλλωστε και στη Φλαμένγκο) και το καλοκαίρι θα ξαναβρεθεί στον δρόμο της Ελλάδας, σε ηλικία 36 ετών. Ο Νίκος έχει ήδη αποχαιρετήσει την καριέρα του με τα γαλανόλευκα, παίζοντας σε 189 αγώνες της Εθνικής ανδρών.

(Ο Βαρεζάο μαρκάρει τον Λάζαρο Παπαδόπουλο, χωρίς ... να βαράει)

Από τη γενιά του είναι ο παίκτης με τις περισσότερες συμμετοχές, τέταρτος συνολικά στην ιστορία, μετά τους Γιαννάκη (351), Φασούλα (244) και Φ.Χριστοδούλου (220). Απολογισμός, ένα χρυσό (Ευρωμπάσκετ 2005), ένα αργυρό (Παγκόσμιο 2006) κι ένα χάλκινο μετάλλιο (Ευρωμπάσκετ 2009), 1.455 πόντοι, πολλά κιλά ιδρώτα και αμέτρητες στιγμές υπερηφάνειας. Η αγκωνιά του Βαρεζάο είναι πλέον ανάμνηση, ένα παράσημο ίσως στην θητεία του σπουδαίου αθλητή...