El Clasico Stories: Η κλοπή του 6ου ευρωπαϊκού της Ρεάλ από την... Μπαρτσελόνα

El Clasico Stories, μέρος 1: Η εκτέλεση του προέδρου της Μπαρτσελόνα, Τζουζέπ Σουνιόλ

El Clasico Stories, μέρος 2: Τα κρατικά "δώρα" Κουμπάλα, Κρόιφ στην Μπαρτσελόνα

El Clasico Stories, μέρος 3: Η Ρεάλ του Φράνκο διαλύει 11-1 την Μπαρτσελόνα

Το αθλητικό σκηνικό της εποχής

Το 1960 βρήκε τους 2 αντιπάλους του el clasico να πανηγυρίζουν. Η Μπαρτσελόνα είχε κατακτήσει το Κύπελλο Εκθέσεων, το πρωτάθλημα και είχε διώξει τον Ελένιο Χερέρα που δημιουργούσε αρκετά προβλήματα στον τελευταίο χρόνο της θητείας του στον πάγκο των Καταλανών και δη με το "αστέρι" της ομάδας, Λάσλο Κουμπάλα. Η Ρεάλ Μαδρίτης, στη "χρυσή" εποχή της, βρήκε το ζενίθ, αφού στον ιστορικό τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών του 1960, είχε διαλύσει την Αϊντραχτ Φρανκφούρτης με 7-3 στο "Χάμπτεν Παρκ" της Γλασκόβης, μπροστά σε 135.000 ζευγάρια μάτια, με τον Φέρεντς Πούσκας να πετυχαίνει καρέ και τον Αλφρέδο ντι Στέφανο χατ-τρικ. Λίγο αργότερα, είχαν αναδειχθεί για πρώτη φορά πρωταθλητές κόσμου, αφού νίκησαν στο Διηπειρωτικό την Πενιαρόλ του Μοντεβιδέο με 5-1.

Οι δύο ισπανικοί "κολοσσοί" βρίσκονταν στο απόγειο της ιστορίας τους, αφού κυριαρχούσαν τόσο εντός, όσο και εκτός συνόρων. Οι ντι Στέφανο, Πούσκας, Πάκο Χέντο, Χοσέ Εμίλιο Σανταμαρία, Λουίς ντελ Σολ, Πατσίν από τη μία και οι Κουμπάλα, Λουίς Σουάρεθ, Σάντορ Κότσις, Εβαρίστο, Ζόλταν Τσίμπορ και Αντόνιο Ράμαλιετς από την άλλη συνέθεταν δύο υπερομάδες του παγκοσμίου ποδοσφαίρου και για πολλούς, ακόμα και σήμερα, αυτές οι ενδεκάδες θεωρούνται οι κορυφαίες στην ιστορία των συλλόγων.

Κάθε σύγκρουσή τους ήταν και μάθημα ποδοσφαίρου. Η ανάδειξη της κορυφαίας εκ των δύο, δύσκολη υπόθεση. Η Μπαρτσελόνα κυριαρχούσε εντός των τειχών, κατακτώντας τα πρωταθλήματα του 1959 και του 1969, η Ρεάλ με τη νίκη στη Σκοτία έφτασε τα 5 σερί Κύπελλα Πρωταθλητριών, καθιστώντας τη διοργάνωση "δικό της τουρνουά". Το 1959-1960, μάλιστα, το el clasico είχε διεξαχθεί σε ευρωπαϊκό φόντο, αφού οι δύο ομάδες συναντήθηκαν σε έναν περίεργο ημιτελικό. Η Ρεάλ Μαδρίτης επιβλήθηκε 3-1 και στα δύο παιχνίδια, ωστόσο οι Καταλανοί αντιμετώπιζαν εσωτερικές έριδες με τον υπ’ ατμόν Ερέρα, το "μαύρο πρόβατο" του Αργεντινού, τον Κουμπάλα και ένα σοβαρό οικονομικό θέμα.

Ο Νοέμβριος του 1960 βρήκε τις δύο ομάδες στο απόγειο και τα πάντα ήταν έτοιμα για την καθοριστική μάχη. Το πρώτο clasico της σεζόν θα ήταν ευρωπαϊκό, αφού στο ισπανικό πρωτάθλημα ήταν προγραμματισμένο για τις αρχές Δεκεμβρίου. Η Μπαρτσελόνα είχε αρχίσει ήδη τις υποχρεώσεις της στη διοργάνωση, παίζοντας στον προκριματικό γύρο, όπου πέρασε με δύο νίκες επί της Λιρς (2-0 στην Ισπανία, 3-0 στο Βέλγιο). Η κλήρωση βρήκε τα δύο ισπανικά μεγαθήρια να διασταυρώνουν τα "ξίφη" τους στον 1ο γύρο του τουρνουά, στη φάση των 16.

Το έγκλημα που έσπασε το ρεκόρ

Το "Σαντιάγκο Μπερναμπέου" φόρεσε τα γιορτινά του στις 9 Νοεμβρίου του 1960. Στις 21:30 τοπική ώρα, Ρεάλ Μαδρίτης και Μπαρτσελόνα θα επιδίδονταν στο υπ’ αριθμόν 78 clasico σε όλες τις διοργανώσεις. Οι 84.358 θεατές που πλήρωσαν εισιτήριο (συν οι όσες χιλιάδες εισχώρησαν χωρίς "μαγικό χαρτάκι" στο γήπεδο) είδαν τον Άρθουρ Έλις να συνοδεύει τις δύο ομάδες από το τούνελ των αποδυτηρίων και προσωρινά εφησύχασαν, αφού ο Άγγλος διαιτητής θεωρείτο από τους κορυφαίους της εποχής, έχοντας σφυρίξει τον τελικό του Μουντιάλ του 1950.

Μέχρι εκείνο το σημείο, στα 5 χρόνια συμμετοχής της στο Κύπελλο Πρωταθλητριών, καμία ομάδα δεν είχε φύγει αήττητη από το εν λόγω γήπεδο. Το συγκρότημα του Μιγκέλ Μουνιόθ επεδίωξε να συνεχιστεί αυτή η παράδοση και μόλις στο 3’ ο Ενρίκε Ματέος άνοιξε το σκορ. Ο Σουάρεθ ισοφάρισε για την Μπαρτσελόνα στο 27’, ωστόσο οι Μαδριλένοι βρίσκονταν σε καλή μέρα και ο Χέντο απάντησε σχεδόν αμέσως (33’), αποκαθιστώντας το προβάδισμα των γηπεδούχων.

Με το σκορ στο 2-1, το παιχνίδι κυλούσε προς το τέλος του. Στο 87ο λεπτό Ο Εβαρίστο έβγαλε μία πάσα προς τον Κότσις, ο οποίος βρισκόταν στην πλάτη της αντίπαλης άμυνας, αλλά και οφσάιντ. Ο βοηθός σήκωσε τη σημαία, ωστόσο ο διαιτητής δεν καταλόγισε κάτι. Ο τερματοφύλακας της Ρεάλ, Χοσέ Βιθέντε, δεν περίμενε την διαιτητική απόφαση και όρμηξε να ανακόψει τον Ούγγρο επιθετικό, που μπορεί να είχε μείνει στην ιστορία για το "χρυσό κεφάλι" που διέθετε, ωστόσο και με τα πόδια ήταν εξίσου καλός. Ο Ισπανός τερματοφύλακας τον ανέτρεψε εκτός περιοχής και τότε ήρθε το αναπάντεχο. Πέναλτι!

Ο Έλις έδειξε την άσπρη βούλα και αμυδρές είναι η αλήθεια αντιδράσεις της Ρεάλ δεν ήταν ικανές να τον μεταπείσουν. Ο Σουάρεθ είχε τη μεγάλη ευκαιρία να γράψει ιστορία και δεν την έχασε. Εκτέλεσε εύστοχα, ισοφάρισε σε 2-2 και η Μπαρτσελόνα έγινε η πρώτη ομάδα που δεν έφευγε με σκυμμένο το κεφάλι από το "Μπερναμπέου" σε ευρωπαϊκό αγώνα.

Σημειώνεται ότι, ο Άρθουρ Έντουαρντ Έλις από το Χάλιφαξ σφύριξε αγώνες στα Μουντιάλ του 1950, του 1954 και του 1958. Το 1950, μάλιστα, στη Βραζιλία, ήταν επόπτης στον συγκλονιστικό τελικό μεταξύ των διοργανωτών και της Ουρουγουάης, ενώ διεύθυνε τους μικρούς τελικούς του 1954 και του 1958. Το 1954 ειδικά ήταν ο διαιτητής της περίφημης " μάχης της Βέρνης". Το 1956 υπήρξε ο διαιτητής του τελικού του πρώτου Κυπέλλου Πρωταθλητριών της ιστορίας, όπου η Ρεάλ Μαδρίτης νίκησε 4-3 τη γαλλική Ρεμς στο "Παρκ ντε Πρενς".

Οι συνθέσεις

Ρεάλ Μαδρίτης: Βιθέντε, Πατσίν, Κασάδο, Βιδάλ, Μαρκίτος, ντελ Σολ, Ερέρα, Ματέος, ντι Στέφανο, Πούσκας, Χέντο

Μπαρτσελόνα: Ράμαλιετς, Ρόδρι, Γράσια, Βερζές, Γαράι, Χενσάνα, Βιλιαβέρδε, Εβαρίστο, Κότσις, Σουάρεθ, Τσίμπορ

Όπως ήταν φυσικό, όλος ο Τύπος της χώρας πλην του καταλανικού, εξεγέρθη. Το παιχνίδι μεταδόθηκε από την τηλεόραση και έτσι εικόνα είχαν και οι ξένοι δημοσιογράφοι, που κατακεραύνωσαν τη διαιτησία του Ελις. Ο δημοσιογράφος Λουί Νεβίγ της γαλλικής "Paris-Presse", μίλησε με τον Άγγλο διαιτητή, ο οποίος του εξήγησε: "Είμαι σχεδόν βέβαιος ότι είχα δει τον βοηθό μου να σηκώνει τη σημαία, αλλά ήταν για να υποδείξει το πέναλτι". Ο επίμαχος επόπτης Στιούαρτ είχε αντίθετη άποψη περί του θέματος: "Είναι προφανές. Είδα ότι ο παίκτης της Μπαρτσελόνα ήταν οφσάιντ". Όταν δε ρωτήθηκε γιατί δεν έκανε κάτι όταν ο διαιτητής καταλόγισε την εσχάτη των ποινών, απάντησε: "Σκέφτηκα ότι ο κ. Έλις είχε καλό λόγο για να αφήσει το παιχνίδι να εξελιχθεί. Έτσι, συνέχισα και είδα πέναλτι".

Η στυγνή κλοπή

Ο επαναληπτικός της 23ης Νοεμβρίου σαφώς και απέκτησε ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Ακόμα και ο ορισμός του... διαδόχου του Έλις, πλέον είχε το δικό του νόημα. Η UEFA όρισε έναν άλλον Άγγλο για να διευθύνει τον αγώνα και οι ενδείξεις δεν ήταν καλές. Ο Ρετζ Λιφ άρχισε να κάνει τα πρώτα διεθνή βήματα το 1958 και δεν θεωρούταν εκείνη την εποχή σε επίπεδο τέτοιο ώστε να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις ενός τόσο σπουδαίου αγώνα και δη μετά το παρασκήνιο που προηγήθηκε. Οι ενδόμυχοι φόβοι επιβεβαιώθηκαν και ο 46χρονος διαιτητής έκανε το "έγκλημα" του Έλις να μοιάζει με... ανάποδο πλάγιο στο κέντρο του γηπέδου.

Η τηλεοπτική εικόνα του Λιφ να ακυρώνει τέσσερα γκολ μεταφέρθηκε σε όσες χώρες είχαν τη δυνατότητα εκείνη την εποχή να αναπαράγουν στιγμιότυπα του αγώνα. Οι περίπου 90.000 θεατές που στοιβάχθηκαν στο νεότευκτο "Καμπ Νου" πανηγύρισαν πρώτοι, χάρη στο τέρμα του Μαρτίν Βερζές στο 25’ μετά από κόρνερ. Δύο λεπτά αργότερα, άρχισε η αγγλική... μαγεία. Μετά από σέντρα από αριστερά και απομάκρυνση του Ράμαλιετς, η μπάλα κατευθυνόταν προς τον Κανάριο στην περιοχή. Αυτός προσπάθησε να την κοντρολάρει, τη στιγμή που ο Σιζφρίδο Γράσια σήκωνε ψηλά το πόδι για να τη διώξει. Το μόνο που κατάφερε ήταν να κλοτσήσει τον Βραζιλιάνο στο στήθος και να υποπέσει σε πέναλτι. Η μπάλα μετά από αυτό το περιστατικό κατέληξε στον ντελ Σολ, που σκόραρε. Ούτε πέναλτι, ούτε γκολ. Ο διαιτητής που βρισκόταν κοντά στη φάση και είδε χωρίς εμπόδιο το χτύπημα του Γράσια στον Κανάριο καταλόγισε επιθετικό φάουλ! Λίγο αργότερα η Μπαρτσελόνα έστειλε την μπάλα στα δίχτυα, αλλά το τέρμα δεν μέτρησε για επιθετικό φάουλ. Η φάση, πάντως, είχε σταματήσει πολύ πριν επιτευχθεί το γκολ, οπότε ουσιαστικά δεν υπάρχει ακύρωση.

Στο δεύτερο μέρος ο τραγέλαφος συνεχίστηκε. Στο 68ο λεπτό ο Εβαρίστο με μία καταπληκτική κεφαλια-"ψαράκι" έκανε το 2-0. Με τη σέντρα, ο τραυματίας Πατσίν κατάφερε να μειώσει ή έτσι νόμιζε τουλάχιστον, αφού διαιτητής ακύρωσε το γκολ, πιθανότατα για οφσάιντ (δεν υπάρχει σε καμία περίπτωση). Ο Τύπος της Ισπανίας το χαρακτήρισε ως το "γκολ του κουτσού", λόγω του προβλήματος του μέσου της Ρεάλ. Λίγα λεπτά αργότερα ο Πούσκας σεντράρει μέσα από την περιοχή, ο ντι Στέφανο πιάνει την κεφαλιά, σκοράρει, ωστόσο το γκολ ακυρώνεται ξανά λανθασμένα για οφσάιντ.

Οι "μερέγκες" πίεζαν για το γκολ. Στην επόμενη φάση, ο Χέντο με διαγώνιο σουτ μέσα από την περιοχή νικά τον Ράμαλιετς, ο οποίος αγγίζει την μπάλα ίσα ίσα ώστε να μειώσει τη φόρα της. Ο Γράσια διώχνει περίπου στη γραμμή, ωστόσο ο διαιτητής που βρίσκεται κεντρικά δεν συμβουλεύεται τον επόπτη που έχει την ευθεία και αφήνει το παιχνίδι να εξελιχθεί. Στην προκειμένη περίπτωση, πάντως, δεν φαίνεται εάν η μπάλα έχει περάσει ολόκληρη τη γραμμή. Ο Κανάριο κατάφερε εν τέλει να σημειώσει ένα... νόμιμο γκολ στο 86’. Στο 89’, μάλιστα, η καταιγιστική στα τελευταία λεπτά Ρεάλ έχασε ευκαιρία με τον Μαρκίτος. Δευτερόλεπτα αργότερα, χωρίς να αρχίσουν οι καθυστερήσεις, ο Λιφ σφύριξε τη λήξη.

Ο διαιτητής Ρέτζιναλντ Τζέιμς Λιφ γεννήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου του 1914 και η πρώτη σπουδαία διαιτητική πρόκληση ήταν ο τελικός του κυπέλλου Αγγλίας του 1955 μεταξύ Νιούκαστλ και Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (νικήτριες οι "καρακάξες" με 3-1). Το 1958 ήταν ο Άγγλος εκπρόσωπος στο Μουντιάλ, όπου διηύθυνε την αναμέτρηση του 1ου ομίλου μεταξύ Δυτικής Γερμανίας και Αργεντινής και τον προημιτελικό μεταξύ Σουηδίας και Σοβιετικής Ενωσης.

Οι συνθέσεις

Μπαρτσελόνα: Ράμαλιετς, Ολιβέλια, Γράσια, Βερζές, Γαράι, Σεγάρα, Κουμπάλα, Εβαρίστο, Κότσις, Σουάρεθ, Βιλιαβέρδε

Ρεάλ Μαδρίτης: Βιθέντε, Μαρκίτος, Κασάδο, Βιδάλ, Σανταμαρία, Πατσίν, Κανάριο, ντελ Σολ, ντι Στέφανο, Πούσκας, Χέντο

Όλη η Ευρώπη πλην της Αγγλίας έκανε λόγο για σκάνδαλο. Το κείμενο της "France Soir" στην έκδοση της 26ης Νοεμβρίου χαρακτηριστικό: "Οι πέντε φορές πρωταθλητές Ευρώπης περιέσωσαν την τιμή τους χάρη σε ένα γκολ του Κανάριο στο 86ο λεπτό, αφότου ο διαιτητής, κ. Λιφ, ακύρωσε τρία γκολ. Η τηλεοπτική μετάδοση έδειξε ότι το αποτέλεσμα του αγώνα Μπαρτσελόνα-Ρεάλ Μαδρίτης παραποιήθηκε από τον διαιτητή". Σε αντίστοιχο κλίμα κυμάνθηκαν και οι υπόλοιποι τίτλοι. "Mourir en Beaute"(="Πεθαίνοντας όμορφα"), "ο σπουδαίος που ηττήθηκε στο ‘Νου Καμπ’ ήταν ο διαιτητής", "τρία ακυρωθέντα τέρματα: ο κ. Λιφ, ο διαιτητής, απέκλεισε τη Ρεάλ Μαδρίτης από το Κύπελλο Πρωταθλητριών" και πολλά ακόμη σχετικά παραδείγματα.

Η κόντρα της Ρεάλ με την UEFA

Μετά το τέλος του επαναληπτικού, ο πρόεδρος της Ρεάλ, Σαντιάγο Μπερναμπέου, δήλωσε πως "ο Λιφ ήταν ο καλύτερος παίκτης της Μπαρτσελόνα". Ο ντι Στέφανο, υπονόησε ότι η UEFA είχε κουραστεί με την κυριαρχία της Ρεάλ: "Στους ανθρώπους της UEFA δεν άρεσε να κυριαρχούμε στο ‘τουρνουά’ τους. Γι’ αυτό όρισαν Άγγλους διαιτητές, ώστε να διασφαλίσουν ότι δεν θα το κάναμε. Εξάλλου, οι Άγγλοι διαιτητές υποτίθεται ήταν οι καλύτεροι. Κανείς δεν θα υποψιαζόταν κάτι". Και η αλήθεια είναι ότι μεταξύ των "μερέγκες" και της ευρωπαϊκής ποδοσφαιρικής συνομοσπονδίας υπέβοσκε μία διαμάχη.

Εξάλλου, μετά τα δύο επίμαχα παιχνίδια, κανενός η σκέψη από το "στρατόπεδο" της Ρεάλ δεν πήγε σε πιθανή δωροδοκία των διαιτητών από την Μπαρτσελόνα. Η κατάκτηση πέντε σερί τροπαίων της εκκολαπτόμενης κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης έθετε εν κινδύνω το μέλλον της. Η Ρεάλ κυριαρχούσε έναν σπουδαίων ομάδων, όπως η Μπαρτσελόνα, η Μίλαν, η Ρεμς και άλλοι "κολοσσοί" της εποχής και από τη στιγμή που ήταν ασταμάτητη, χανόταν το ενδιαφέρον των υπολοίπων χωρών για τη διοργάνωση. Οι άνθρωποι της Ρεάλ πιστεύουν ότι οι δύο διαιτητές βρίσκονταν σε εντεταλμένη υπηρεσία από την UEFA και μάλιστα λίγο αργότερα, ο Μπερναμπέου πήρε την εκδίκησή του, αφού αρνήθηκε την πρόταση της UEFA να αγωνιστεί ο σύλλογος στο Κύπελλο UEFA, το οποίο θεωρούσε "μικρό τουρνουά".

Η επίσημη στάση των Μαδριλένων δημοσιοποιήθηκε μέσω επίσημου ενημερωτικού δελτίου Τύπου, το οποίο έγραφε τα εξής: "Αναφορικά με την εθνική συζήτηση, η ομοφωνία είναι ευτυχής: η Ρεάλ Μαδρίτης δεν άξιζε να χάσει. Η συζήτηση περιλαμβάνει, και είναι εξαιρετικά ευχάριστο το καθήκον μας να το υπογραμμίσουμε, τον σπουδαίο καταλανικό Τύπο, αφού πολλοί από τους προβεβλημένους τίτλους του δεν δίστασαν να ισχυριστούν την αλήθεια, ότι η Μπαρτσελόνα -η οποία είναι κολοσσιαία ομάδα και μπορεί να μας κερδίσει οποιαδήποτε μέρα, είτε στην έδρα της, είτε στη δική μας-, δεν απέκλεισε τη Ρεάλ Μαδρίτης από το 6ο Κύπελλο Πρωταθλητριών σε κανέναν άλλον τομέα πλην της ψυχρής -ωστόσο αποφασιστικής- επίσημης αλήθειας του φύλλου αγώνα των διαιτητών".

"Στο στάδιο ‘Μπερναμπέου’ και στο ‘Νου Καμπ’, δύο Άγγλοι διαιτητές δεν είχαν έλεος για τη Ρεάλ Μαδρίτης, σταυρώνοντάς την με αδιανόητες αποφάσεις, που κυμάνθηκαν από την εφεύρεση ενός πέναλτι, μέχρι την αμείλικτη ακύρωση τεσσάρων γκολ. Μία αυθεντική συνωμοσία που θα μπορούσε, σε λιγότερο ψύχραιμα μυαλά από αυτά που διοικούν αυτήν την κοινωνία, να οδηγήσουν σε πιο ευθείες υποψίες. Μαζί με τον Τύπο, οι εικόνες του κινηματογράφου και της τηλεόρασης επιδεικνύουν σήμερα -και θα είναι διαθέσιμες για να ανατρέχουμε τώρα και για πάντα- πως κατέπεσε η Ρεάλ Μαδρίτης. Γι’ αυτό η εκλογή της ειλικρίνειας μας δίνει νικητές. Ο Θεός να βοηθήσει ώστε η Μπαρτσελόνα να κατακτήσει στην τρέχουσα έκδοση του Κυπέλλου Πρωταθλητριών την ίδια δόξα που περιλαμβάνουν οι πέντε προηγούμενες από την καθαρή μαδριλένικη προσπάθεια".

Ως γνωστόν, η ευχή αποδείχθηκε κατάρα. Η Μπαρτσελόνα έφτασε μέχρι τον τελικό και ηττήθηκε από την άγνωστη ακόμα Μπενφίκα του Εουσέμπιο και της παρέας του. Το έγκλημα, όμως, είχε και νωρίτερα τιμωρία. Έντεκα ημέρες μετά τον επαναληπτικό του "Καμπ Νου", στις 4 Δεκεμβρίου του 1960, η Ρεάλ επισκέφθηκε και πάλι το γήπεδο της Μπαρτσελόνα. Μόνο που αυτήν τη φορά τη διέλυσε με 5-3 (28’ Μαρτίνεθ, 34’ Βιλιαβέρδε, 89’ Κουμπάλα - 3’, 81’ ντι Στέφανο, 15’ ντελ Σολ, 43’, 79’ Χέντο), πιστοποιώντας την ανωτερότητά της εκείνη την περίοδο. Λίγους μήνες αργότερα ήρθαν και οι τίτλοι που συνηγορούσαν σε αυτό. Η Ρεάλ σήκωσε το πρωτάθλημα εκείνης τη σεζόν με 20 βαθμούς και 49 τέρματα διαφορά από την 4η Μπαρτσελόνα και έκανε ένα σερί 5 κατακτήσεων. Όταν αυτό διεκόπη, το 1966, κατέκτησε το 6ο Κύπελλο Πρωταθλητριών. Η Μπαρτσελόνα θα έπρεπε να περιμένει 13 χρόνια για να κατακτήσει το πρωτάθλημα και 31 για να κατακτήσει το "παρθενικό" Κύπελλο Πρωταθλητριών.