Χακάν Σουκούρ, ο ήρωας του έθνους που οδηγεί Uber και πουλάει βιβλία

Ο Χακάν Σουκούρ είναι από τους πιο γνωστούς Τούρκους αθλητές, στην ιστορία του τουρκικού αθλητισμού. Θεωρείται ο καλύτερος Τούρκος ποδοσφαιριστής, με την ομοσπονδία της χώρας του να τον έχει διαλέξει για Golden Player (καλύτερο παίκτη του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα). Μαζί του η Τουρκία του έφτασε έως την τρίτη θέση του κόσμου, στο 2002 World Cup. Εξ ου και ο χαρακτηρισμός του ‘World Cup Hero’. Κρατά μέχρι σήμερα την πρώτη θέση των σκόρερ με το εθνόσημο στο στήθος (51 γκολ) και της κατηγορίας ‘το πιο γρήγορο γκολ στην ιστορία των Παγκοσμίων Κυπέλλων’, καθώς χρειάστηκε μόλις 11” για να παραβιάσει την εστία της Νοτίου Κορέας, στο τρίτο ματς του 2002. Για την ακρίβεια, του πήρε 10.89” από το εναρκτήριο λάκτισμα του μικρού τελικού.

Από το 1987, όταν ο ‘Ταύρος του Βοσπόρου’ υπέγραψε το πρώτο συμβόλαιο (με την Sakaryaspor) έως το 2008 και το τέλος της καριέρας του με τη Γαλατασαράι, είχε φορέσει τη φανέλα της Cimbom συνολικά 13 σεζόν.

✔ από το 1992 έως το 1995 (την πρώτη σεζόν συστήθηκε με 19 γκολ σε 30 αγώνες, με την παρέα του να κατακτά το νταμπλ)

✔ γύρισε το 1995 για να μείνει έως το 2000. Προηγήθηκε ένα πέρασμα από την Τορίνο, το 1995, για να γίνει ο δεύτερος Τούρκος παίκτης της ιταλικής λίγκας -αλλά του έλειπε το κεμπάμπ, το οποίο του έστελναν αεροπορικώς και η οικογένεια του και δεν εντάχθηκε). Έγινε ο λόγος που η ομάδα του έγινε η πρώτη τουρκική ομάδα που κατέκτησε ευρωπαϊκό τίτλο -UEFA Cup το 2000-, με 10 γκολ σε 17 ματς.

✔ έκανε ένα ακόμα comeback το 2003 -έως τους τίτλους τέλους το 2008. Είχε προηγηθεί η έξοδος από τη χώρα, για την Ίντερ (6 γκολ σε 35 ματς), με το ρόλο του να είναι περιορισμένος εξαιτίας της παρουσίας των Ρονάλντο – Κριστιάν Βιέρι. Πάλι είχε ένα θέμα με αυτό που ήξερε να κάνει καλύτερα (το γκολ) και έφυγε για την Premier League και την Μπλάκμπερν, όπου τον κάλεσε ένας πρώην κόουτς της Γαλατασαράι, Γκρέιαμ Σούνες. Ένα κάταγμα στο πόδι, σε προπόνηση τον άφησε εκτός για δυο μήνες και από ό,τι αποδείχθηκε δεν τον άφησε να προσαρμοστεί. Για αυτό και γύρισε εκεί όπου ένιωθε πιο άνετα.

Η σούμα των γκολ που έδωσε στην ομάδα ήταν 392. Συνολικά σκόραρε 540 φορές, με φανέλες συλλόγων. Αναδείχθηκε τρεις φορές Gol Krali (δηλαδή, βασιλιάς των γκολ, δηλαδή πρώτος σκόρερ της Süper Lig -1997, 1998 και 1999). Ναι, το decorated είναι μια λέξη που ‘χει προσαρτηθεί στο ποδόσφαιρο για τύπους σαν και αυτόν.

Ο Σουκούρ γεννήθηκε μεν, στην Τουρκία (1/9/1971), αλλά οι γονείς του ήταν μετανάστες. Ο πατέρας του είδε για πρώτη φορά το φως στην Πρίστινα -τη μεγαλύτερη πόλη του κράτους που έχει αναγνωριστεί ως Κόσοβο- και η μητέρα του στα Σκόπια. Oι δυο τους γνωρίστηκαν στην πρώην Γιουγκοσλαβία και αναζήτησαν την τύχη τους στην Τουρκία. Το Şükür που είχε στην πλάτη του, ήταν η τουρκική εκδοχή του Shykyr του πατέρα του.

Φίλος του Ερντογάν, του Γκιουλέν και της Τσιλέρ

Σε έχω αφήσει στο σημείο που είπε ‘έως εδώ’ ως παίκτης. Δοκίμασε να γίνει δημοσιογράφος/ρεπόρτερ (προφανώς στα αθλητικά), με τη Lig TV να του δίνει δουλειά. Την άφησε, όταν προέκυψε μια ενδιαφέρουσα πρόταση: ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο τύπος που ανέλαβε τον γάμο του Σουκούρ (ως τελετάρχης καθ’ ότι ήταν ο Δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης) του πρότεινε να γίνει μέλος του κόμματος του. Μάρτυρας (βλ. κουμπάρος) ήταν ο Φετουλάχ Γκιουλέν. Ναι, αυτός που καταδιώκει χρόνια ο Ερντογάν. Τότε ήταν συνεργάτες και φίλοι.

Παρεμπιπτόντως, το 1995 το γάμο του με την Εζρά τον έδειξε live η κρατική τηλεόραση. Η Τανσού Τσιλέρ (τότε πρωθυπουργός) ήταν αυτή που έπεισε την οικογένεια της γυναίκας να δώσει το ΟΚ για το γάμο -αρνούνταν γιατί η Εζρά ήταν μόλις 19. Τέσσερις μήνες μετά, το ζευγάρι πήρε διαζύγιο. Η Εζρά επέστρεψε στην οικογένεια της, με τον Χακάν να την κατηγορεί πως είχε κλέψει χρήματα και κοσμήματα (πράγματα που δίνει η οικογένεια του γαμπρού στη νύφη, ως δώρα). Εκείνη δεν σχολίασε ποτέ το παραμικρό. Πέθανε, μαζί με τους γονείς της, στο σεισμό της Σμύρνης, το 1999. Ήταν μόλις 24. Ο Χακάμ ξαναπαντρεύτηκε (την Μπεϊντά) και μαζί απέκτησαν τρία παιδιά.

Όταν λοιπόν, έβαλε υποψηφιότητα με το κόμμα ΑΚP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης -αυτή είναι των λέξεων από τις οποίες προκύπτει το ακρωνύμιο, στα ελληνικά) έγινε βουλευτής, καθώς ο Ερντογάν έγινε πρωθυπουργός, λαμβάνοντας το 47% των ψήφων. Θα έλεγες πως οι δυο τους ήταν συνεργάτες και φίλοι. Ώσπου το 2013 ο Σουκούρ έκρινε ότι ήθελε να καταδικάσει τις επιθέσεις που εξαπέλυε ο Ερντογάν στους Γκιουλενιστές (το ισλαμικό κίνημα με επικεφαλής τον Γκιουλέν, ο οποίος είχε κατηγορήσει τον πιο ισχυρό άνδρα της χώρας για διαφθορά στην Τουρκία). Ο Ερντογάν χαρακτήρισε τρομοκράτη τον πρώην φίλο του, που είχε αυτοεξοριστεί στις ΗΠΑ προ 20ετιας. Από τότε υπάρχει άκρατο μίσος μεταξύ τους. Κορυφώθηκε μετά την απόπειρα για πραξικόπημα, το 2016, που στοίχισε τη ζωή σε 250 ανθρώπους ενώ 60.000 φυλακίστηκαν. Εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης για τον Γκιουλέν, όπως εκδόθηκε και για τον Σουκούρ, ο οποίος ήταν εκτός συνόρων.

Η απόφαση του Σουκούρ να υπερασπιστεί τον Γκιουλέν τον έκανε εχθρό του έθνους (δηλαδή, του Ερντογάν). Υποχρεώθηκε να παραιτηθεί από το Κοινοβούλιο και την πολιτική γενικότερα. Σύντομα διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε να κάνει τίποτα στη χώρα του -σε δουλειά. Έφυγε (το 2015) για το Πάλο Άλτο της Καλιφόρνια, στις ΗΠΑ, αρχικά για να δει κάποιους φίλους και τελικά, έμεινε εκεί. Τον ακολούθησαν η σύζυγος και τα παιδιά του. Ο πατέρας του συνελήφθη, για να αφεθεί ελεύθερος ένα χρόνο μετά, αφότου δεν προέκυψαν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν τη συμμετοχή του στην απόπειρα πραξικοπήματος. Σε συνέντευξη του στους New York Times, τον Μάιο του 2018, ο Σουκούρ είπε πως ‘αγαπώ τη χώρα μου και τους ανθρώπους μου, μολονότι η ιδέα που ‘χουν για εμένα ελέγχεται από τα media. Ίσως στο μέλλον να μπορώ να επιστρέψω‘.

“Το σκοτάδι δεν διαρκεί για πάντα”

Αν ήθελε να επιστρέψει την επομένη, έπρεπε να δηλώσει δημοσίως τη στήριξη του στον Ερντογάν και την τουρκική κυβέρνηση. “Θα είχα ζήσει μια πολύ καλή και εύκολη ζωή, θα ήμουν Υπουργός, αν έπαιζα σωστά το παιχνίδι. Δηλαδή, αν έκανα ό,τι έλεγαν. Προτίμησα να πουλάω καφέ” είχε πει. Τότε είχε πάρει μερίδιο σε μια καφετέρια φίλου του και εργαζόταν εκεί. Πίστευε ότι ‘το σκοτάδι δεν διαρκεί για πάντα. Μια μέρα θα επιστρέψει το φως‘ και ήλπιζε σε καλύτερες μέρες. “Θέλω τα παιδιά μου να ζήσουν ελεύθερα και ανεξάρτητα. Στην Τουρκία θα τους συμπεριφέρονταν διαφορετικά, εξαιτίας μου”.

“Στην Τουρκία έχει φυλακιστεί κόσμος, γιατί εξέφρασε την άποψη του. Έχω φίλους και συγγενείς εκεί και προσέχω πώς μιλώ, ώστε να μην παρερμηνευθούν τα λόγια μου και δημιουργηθεί πρόβλημα στους δικούς μου ανθρώπους. Το να μπορείς να λες την άποψη σου είναι συνώνυμο της ελευθερίας. Στη χώρα μου είναι πρόβλημα”.

Μιλά με τους γονείς του, μέσω Facetime. “Μια μέρα ο γιος μου είπε στον πατέρα μου ‘θέλω να σε αγκαλιάσω’. Μετά ξέσπασαν και οι δυο σε κλάματα. Ξέρω πως είναι εκατομμύρια οι άνθρωποι που ζουν υπ’ αυτές τις συνθήκες στις ΗΠΑ. Που δεν μπορούν να γυρίσουν σπίτια τους και να αγκαλιάσουν τους δικούς τους”.

Και στην Καλιφόρνια έπαιζε ποδόσφαιρο, στο πάρκο που είναι κοντά στα αρχηγεία της Google, με συμπαίκτες προγραμματιστές, μάγειρες και άλλους ντόπιους που είχαν ασχοληθεί στα νιάτα τους με το ποδόσφαιρο. Όλοι ξέρουν ποιος είναι ο Σουκούρ, ο οποίος, στα 48, ζει πλέον ως οδηγός Uber, στην Ουάσινγκτον. Και ζει ως οδηγός Uber στην Ουάσινγκτον, εξαιτίας του Ερντογάν.

Η βίζα του τελείωνε το 2020. Είχε ήδη αιτηθεί πράσινης κάρτας για τον ίδιο και την οικογένεια του. Είχε ως στόχο να μείνει στις ΗΠΑ και να ασχοληθεί με την προπονητική. Ιδανικά σε ακαδημίες -κάτι που ήθελε να κάνει από όταν ήταν στην Τουρκία. “Υπάρχουν πολλοί που θα ήθελαν να επενδύσουν στην ιδέα μου να φτιάξουμε αθλητική ακαδημία, αλλά φοβούνται να τους δουν μαζί μου”, είχε εξηγήσει. Το πλάνο δεν έγινε πραγματικότητα και αναζήτησε άλλον τρόπο να ζήσει την οικογένεια του.

“Δεν μου έχει μείνει τίποτα. Ο Ερντογάν μου τα πήρε όλα: την ελευθερία μου, την ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα μου στην εργασία” δήλωσε τη Δευτέρα 13/1 του 2020 στη γερμανική Welt am Sonntag. “Κανείς δεν φαίνεται να μπορεί να εξηγήσει το ρόλο μου στην απόπειρα πραξικοπήματος. Δεν έκανα κάτι παράνομο. Δεν είμαι προδότης ή τρομοκράτης. Είμαι εχθρός της κυβέρνησης της Τουρκίας, όχι όμως του έθνους. Αγαπώ τη χώρα μου. Μετά το ‘χωρισμό’ με τον Ερντογάν, άρχισαν να απειλούν τη ζωή μου. Επιτέθηκαν στο μαγαζί της γυναίκας μου και παρενοχλούσαν τα παιδιά μου. Επίσης, φυλάκισαν τον πατέρα μου και κατάσχεσαν όλα τα υπάρχοντα μου. Έτσι έφυγα για τις ΗΠΑ. Όταν είχα το καφέ στην Καλιφόρνια, διάφοροι περίεργοι τύποι έρχονταν καθημερινά στον κόσμο και αναγκάστηκα να φύγω. Τώρα οδηγώ Uber και πουλάω βιβλία”. Και συνεχίζει να πιστεύει πως το σκοτάδι δεν θα διαρκέσει για πάντα.

Pod-όσφαιρο #49: Θα κάνει ζημιές στα πλέι οφ ο Παναθηναϊκός;