4-4-2 σε "ρόμβο": Ένα επιθετικογενές… αμυντικό σύστημα

Το 4-4-2 σε ρόμβο δεν είναι ένα… πολυφορεμένο σύστημα στην ιστορία του ποδοσφαίρου, αφού κατά κοινή ομολογία είναι πολύ δύσκολο να εφαρμοσθεί σε υψηλό επίπεδο εξαιτίας των μεγάλων απαιτήσεων σε επίπεδο προσωπικών ατομικών χαρακτηριστικών και τακτικής παιδείας.

Ο Κάρλο Ανσελότι είναι, ίσως, ο πιο διάσημος θιασώτης του εν λόγω συστήματος με την Μίλαν των Πίρλο, Γκατούζο, Ζεερντοφ, Κακά, Ρουί Κόστα να μεγαλουργεί από το 2003 μέχρι το 2006 με βάση το ρόμβο.

Οι προσπάθειες του Γιώργου Δώνη να εφαρμόσει το εν λόγω σύστημα στον ΠΑΟΚ το έφεραν στην εγχώρια τακτική επικαιρότητα και το overlap.gr επιχειρεί μία παρουσίαση ενός σχηματισμού που μπορεί να έχει εξαιρετικά αποτελέσματα αν χρησιμοποιηθεί από τα κατάλληλα πρόσωπα.

Τακτική ανάλυση

Το 4-4-2 σε ρόμβο είναι ένας τακτικός σχηματισμός που στηρίζεται στο μειωμένο αγωνιστικό πλάτος και την συνοχή της τετράδας του κέντρου (ρόμβος).

Εφαρμόζεται με 2 στόπερ, 2 επιθετικογενή πλάγια μπακ, 1 κόφτη, 2 κεντρικούς εσωτερικούς μέσους, 1 κεντρικό μεσοεπιθετικό (ενίοτε σε ρόλο κλασσικού "10") και 2 επιθετικούς – με τον έναν να αποτελεί επιθετικό περιοχής και τον δεύτερο περιφερειακό επιθετικό που συνήθως επωμίζεται το ρόλο να ανοίγεται στα πλάγια με στόχο τη δημιουργία κενών χώρων στην αντίπαλη άμυνα.

Άμυνα

Στην άμυνα οι εσωτερικοί μέσοι ανοίγονται για την αμυντική ενίσχυση των πλευρών και ο ανασταλτικός μέσος παίζει κοντά στα δύο στόπερ

Ο ρόμβος έχει πολλά θετικά αποτελέσματα για την συνολική ανασταλτική λειτουργία της ομάδας. Η παρουσία ενός κόφτη ακριβώς μπροστά από τα στόπερ, με πολύ συγκεκριμένο χώρο ευθύνης, δυναμώνει αμυντικά τον άξονα και δίνει την δυνατότητα δημιουργίας εφαρμογής plays με 3 στόπερ αν τα χαρακτηριστικά του κόφτη το επιτρέπουν (π.χ Κυριάκος Παπαδόπουλος). Επιπλέον το μειωμένο αγωνιστικό πλάτος του συστήματος προσφέρει αμυντική συνοχή στο χώρο του κέντρου: πολύ δύσκολα ομάδες που παίζουν επιτυχώς τον ρόμβο δέχονται επιθέσεις από τον άξονα.

Οι δύο εσωτερικοί μέσοι έχουν ίσως το σημαντικότερο ρόλο στην άμυνα, αφού καλούνται να καλύψουν πολλά μέτρα παίζοντας προς τα πλάγια σε μία προσπάθεια αναχαίτισης των επιθετικών ενεργειών των αντιπάλων που, σπάνια, δεν έχουν ένα σετ πλάγιων παικτών στα φτερά.

Κέντρο

Στο χώρο του κέντρου βρίσκεται το, θεωρητικό, πλεονέκτημα του ρόμβου σε σχέση με άλλους σχηματισμούς. Η παρουσία τεσσάρων μέσων που αγωνίζονται πολύ κοντά μεταξύ τους δίνει την δυνατότητα αμυντικής συνοχής αλλά και καλής κυκλοφορίας της μπάλας (ειδικά αν το επιτρέπει η τεχνική των παικτών του ρόμβου με παίκτη στην βάση τύπου… Πίρλο). Επιπλέον ο εν λόγω σχηματισμός επιτρέπει την εύκολη προσαρμογή/παραλλαγή σε σχεση με τα δεδομένα του αγώνα. Το 4-4-2 σε ρόμβο όπως και το 3-5-2 βασίζονται στην πολυμορφικότητά τους, θυσιάζοντας όμως το παιχνίδι από τα πλάγια.

Επίθεση

Στην επίθεση οι πλάγιοι μπακ καλύπτουν το πλάτος του γηπέδου, το "10" συνδέει χαφ με επίθεση και ο περιφερειακός επιθετικός, συχνά, ανοίγεται στα πλάγια για την δημιουργία κενών χώρων στην αντίπαλη άμυνα

Η παρουσία των δύο επιθετικών παραπέμπει σε ένα επιθετικογενές σύστημα, όμως η εφαρμογή του ρόμβου έχει δείξει πολλάκις το αντίθετο. Η έλλειψη επιθετικών μέσων στα πλάγια καθιστά δύσκολη την ανάπτυξη της ομάδας, την εκμετάλλευση κενών χώρων και την τροφοδότηση των 2 επιθετικών που γίνεται - σχεδόν αποκλειστικά - από τον άξονα. Το "10" παίζει τεράστιο ρόλο στην επιθετική λειτουργία της ομάδας αφού είναι ο μοναδικός παίκτης που μπορεί να συνδέσει τα χαφ με την επίθεση.

Σπάνια θα βρούμε ομάδες να παίζουν τον ρόμβο χωρίς ένα αξιόλογο "10άρι" με πνευμόνια και δημιουργικές τάσεις.

Πλεονεκτήματα

Συμπαγές κέντρο με παρουσία 4 μέσων σε μικρές αποστάσεις. Η υψηλή τεχνική των μέσων μπορεί να εγγυηθεί καλή κυκλοφορία και έλεγχο του ρυθμού.

Μειωμένες αποστάσεις μεταξύ των γραμμών

Ενισχυμένη ανασταλτική παρουσία στον άξονα

Αριθμητικό πλεονέκτημα στον χώρο του κέντρου σχεδόν απέναντι σε όλα τα συστήματα

Το "10" έχει ξεκάθαρο ρόλο χωρίς να επωμίζεται "βαριά" αμυντικά καθήκοντα και συνδέει πιο ορθολογικά την επίθεση με το κέντρο σε σχέση με τα flat 4-4-2

Μειονεκτήματα

Οι πλάγιοι μπακ είναι εκτεθειμένοι αμυντικά απέναντι σε συστήματα με έντονη επιθετική δραστηριότητα από τις πλευρές όπως τα 4-3-3, 4-5-1.

Μονοδιάστατη ανάπτυξη από τον άξονα εξαιτίας απουσίας πλάγιων παικτών

Μη δυνατότητα εκμετάλλευσης κενών χώρων – συνήθως στις αντίπαλες πτέρυγες

Εύκολα αντιμετωπίσιμο από κλειστές άμυνες λόγω του μειωμένου πλάτους

Μεγάλο μερίδιο της ανάπτυξης βαρύνει τον μεσοεπιθετικό

Απαιτεί παίκτες υψηλής τεχνικής στο κέντρο για την ορθή εφαρμογή του

Διδάσκεται δύσκολα στην προπόνηση λόγω του αρκετά ιδιαίτερου τρόπου εφαρμογής του/δυσκολία στις ατομικές συνεργασίες.

Συμπέρασμα

Το 4-4-2 σε "ρόμβο" είναι ένα σύστημα που εφαρμόζεται και διδάσκεται πολύ δύσκολα εξαιτίας των προβλημάτων που έχει στην ομαδική ανάπτυξη. Η απουσία πλάγιων παικτών και η παρουσία πολλών παικτών στη μεσαία γραμμή καθιστούν τον ρόμβο ένα αρκετά αμυντικογενές σύστημα, παρά την παρουσία 2 επιθετικών.

Το passing game στο κέντρο, η συχνή αλλαγή θέσεων στον άξονα, ένα αξιόλογο «1ο» και δύο full back είναι απαραίτητες προϋποθέσεις – που αν υπάρχουν μπορούν να δώσουν καθολικό έλεγχο του παιχνιδιού και πολλά γκολ όπως η Μίλαν του Αντσελότι.