Το πέταγμα του Δράκου δεν είναι τρέξιμο, ούτε ντόπινγκ

Πάλι από την αρχή. Η υπόθεση των Vaporfly της Nike, που ταλαιπώρησε ακόμα και την Παγκόσμια Ομοσπονδία Στίβου στην περίπτωση των Έλιουντ Κιπτσόγκε και Μπρίτζιντ Κοσγκέι τον Οκτώβριο του 2019, όταν οι δύο Κενυάτες έκαναν αμφότεροι τρομακτικά παγκόσμια ρεκόρ στους Μαραθωνίους της Βιέννης και του Σικάγου αντιστοίχως, ήρθε να αντικατασταθεί από τα Dragonfly, της ίδιας εταιρείας, με τις επιδόσεις που έγιναν στα 5.000μ. και 10.000μ. σε Άνδρες και Γυναίκες.

Ο Τζόσουα Τσεπτέγκεϊ από την Ουγκάντα έτρεξε στις 14 Αυγούστου τα 5.000μ. σε 12.35.36 στο Diamond League του Μονακό, σπάζοντας το 12.37.35 του Κενενίσα Μπεκέλε από τις 31 Μαΐου 2004, στο Χένχελο της Ολλανδίας. Τότε, ο 24χρονος αθλητής, που κατέβασε τον χρόνο του παγκόσμιου ρεκόρ κατά 2 δευτερόλεπτα παρά ένα εκατοστό, είχε δηλώσει την πεποίθησή του ότι θα έσπαζε και το επίσης καλυμμένο από τον ιστό της αράχνης ρεκόρ του Αιθίοπα στα 10.000μ. Ο Τσεπτέγκεϊ είχε δώσει... αποδείξεις και ονόματα: Βαλένθια, 7 Οκτωβρίου. Το έκανε με τέτοιον τρόπο, ώστε να ανασυρθεί ξανά η ποιότητα των sneakers που φορά.

Ο Μπεκέλε είχε κάνει 26.17.53 στις Βρυξέλλες, ενώ το ημερολόγιο έγραφε 24 Αυγούστου 2005. Ο Τσεπτέγκεϊ δεν άφησε αμφιβολία για το ρεκόρ: έτρεξε την ανδαλουσιανή απόσταση σε 26.11.00 ακριβώς. Η αφαίρεση δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας. Ο Τσεπτέγκεϊ έκανε 6 δευτερόλεπτα και 53 εκατοστά λιγότερα από τον σπουδαίο Αιθίοπα, για μία επίδοση που ήταν η καλύτερη όλων των εποχών εδώ και πάνω από 15 χρόνια! Την ίδια μέρα, επίσης στη Βαλένθια, η Αιθίοπας Λεντεσενμπέτ Γκιντέι έκανε τα ίδια και χειρότερα στο ρεκόρ της συμπατριώτισσάς της, Τιρουνές Ντιμπάμπα, από τις 6 Ιουνίου 2008 στο Όσλο. Η Γκιντέι έτρεξε σε 14.06.62 μία απόσταση που η Ντιμπάμπα είχε κάνει σε 14.11.15. Λιγότερα από 6 δευτερόλεπτα διαφορά, αλλά σε αυτήν την περίπτωση πρόκειται για τα 5.000μ. Ειρήσθω εν παρόδω, τα τελευταία 4 παγκόσμια ρεκόρ στο αγώνισμα τα έχουν κάνει Αιθίοπες. Η αμέσως προηγούμενη, το 2006 και το 2007, ήταν η Μεσερέτ Ντέφαρ. Η Γκιντέι έκανε ακριβώς τον χρόνο του Εμίλ Ζάτοπεκ το 1952, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ελσίνκι.

Η σπέκουλα, βεβαίως, αφορά στα παπούτσια. Έχει περάσει ένας χρόνος από τότε που ο Κιπτσόγκε κατέβηκε τις 2 ώρες στον Μαραθώνιο κι ενώ η ΙAΑF αποφάσισε ότι τα Vaporfly δεν είναι παράνομα και δεν γινόταν να εμποδίσει τους αθλητές να κατέβουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, η πλάκα είναι ότι η διοργάνωση στο Τόκιο δεν έγινε. Βεβαίως, οι αθλητές των μεγάλων αποστάσεων, όσο επίπονη δουλειά κι αν κάνουν, αποδεικνύονται οι πλέον τυχεροί, αφού οι προπόνησή τους στο μεγαλύτερο ποσοστό της γίνεται σε εξωτερικό χώρο, δεν είναι, φερ' ειπείν, αθλητές της ενόργανης ή της ρυθμικής γυμναστικής. Οπότε, δίχως να χάσουν επαφή, συνέχισαν απρόσκοπτα την προετοιμασία τους για το καλοκαίρι και τις διοργανώσεις, όποτε αυτές επρόκειτο να γίνουν, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που σημειώνονται τέτοιες επιδόσεις.

Στην περίπτωση του Κιπτσόγκε και της Κοσγκέι, που στον αθλητικό κόσμο δεν εκτιμήθηκε αρκετά το γεγονός ότι στον δικό της Μαραθώνιο κατέβασε το ρεκόρ της Πόλα Ράντκλιφ κατά 81 δευτερόλεπτα (!) -το 2.14.04 θα ήταν παγκόσμιο ρεκόρ στους άντρες έως το 1964-, η IAAF δεν έλαβε δράση. Αυτό που θα γινόταν τροχοπέδη, αν επιχειρούσε να θέσει το δάκτυλο επί τον τύπο των ήλων για τα παπούτσια, θα ήταν ότι θα έπρεπε να αφαιρέσει τα δύο ρεκόρ. Ειδικά του Κιπτσόγκε έλαβε πολλή διαφήμιση κι η συζήτηση για τα δευτερόλεπτα που κερδίζει ο αθλητής με τα παπούτσια, ατέρμονη ούσα, θα γινόταν πρόβλημα. Το ίδιο, βεβαίως, θα συμβεί και τώρα. Για τους αθλητές του στίβου είναι βέβαιο πως η Νike έχει ανακαλύψει μια τεχνολογία που ακόμη οι μεγάλες εταιρείες, και για λόγους εμπορικής παραδοχής, δεν γίνεται να ακολουθήσουν.

Εξάλλου, το ζήτημα δεν είναι ακριβώς ο Κιπτσόγκε και ο Τσεπτέγκεϊ. Ανάγεται σε μείζον, όταν θα κριθεί ένα χάλκινο μετάλλιο με 2 δευτερόλεπτα απόσταση, που θα λογίζονται ως πλεονέκτημα που δίνουν τα ίδια τα παπούτσια και όχι οι ικανότητες του αθλητή. Ο Τσεπτέγκεϊ δεν θα γινόταν να απειληθεί από οποιονδήποτε σε αυτήν την κούρσα, η διαφορά ήταν τόσο μεγάλη που δεν υπάρχει περιθώριο αμφισβήτησης. Όμως σε ένα πλασάρισμα που παίζεται, η μικρή διαφορά είναι ο κανόνας, όχι η εξαίρεση. Έρευνες ως τώρα έχουν δείξει ότι στην οικονομία του τρεξίματος τα Dragonfly δίνουν στον δρομέα ένα κέρδος της τάξης του 5% με 8%, που είναι μεγάλο αλλά δεν γίνεται να χαρακτηριστεί χυδαίο.

Εξάλλου, αυτήν τη στιγμή, τα Dragonfly και τα Air Zoom Victory, το άλλο πειστικό μοντέλο της εταιρείας, είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Όλο και περισσότεροι δρομείς τα εμπιστεύονται. Στο Diamond League του Μονακό, από τους 65 δρομείς που μετείχαν στις αποστάσεις από τα 800μ. έως τα 5.000μ., οι 50 φορούσαν Νike. Οι 27 εμπιστεύθηκαν τα Dragonfly, οι 13 τα Air Zoom Victory, οι 10 άλλα μοντέλα της ίδιας εταιρείας και μόνο 15 δεν φορούσαν τα παπούτσια της. Μόνο στα 3.000μ. στιπλ δεν νίκησε δρομέας με αυτά τα παπούτσια. Τα δύο μοντέλα βγήκαν αυτό το καλοκαίρι και είναι αντίστοιχα των Vaporfly για τον δρόμο. Πρόκειται για κάτι σαν μονοπώλιο, που προφανώς ανοίγει το πεδίο της μάχης για τις άλλες εταιρείες, οι οποίες θα πρέπει να 'προάγουν' τον επεμβατικό χαρακτήρα τους, για να φέρουν την εμπορική ισορροπία.

Η μάχη του δεκαριού στο Τόκιο

Αν κι εφόσον γίνουν οι Ολυμπιακοί Αγώνες το προσεχές καλοκαίρι στο Τόκιο, το δεκάρι θα είναι ένα από τα πιο σημαντικά αγωνίσματα. Ο σταρ είναι ο Τσεπτέγκεϊ αυτήν τη στιγμή, αλλά ο θρύλος είναι ο Μο Φάρα. Ο Βρετανός είναι ο μόνος στην ιστορία που έχει κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στο πεντάρι και το δεκάρι σε διαδοχικούς Ολυμπιακούς Αγώνες, το 2012 στο Λονδίνο και το 2016 στο Ρίο. Είναι 37 χρόνων και δεν πρέπει να λογίζεται ως απειλή, ειδικά από τη στιγμή που ο χρόνος του στα 10.000μ. είναι το 26.46, όμως η πλάκα είναι ότι στο Γκραν Πρι των Βρυξελλών, στις αρχές του Σεπτεμβρίου, έκανε το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ στην καριέρα του. Ο Φάρα έτρεξε σε μία ώρα 21 χιλιόμετρα και 330 μέτρα, κάνοντας καλύτερη επίδοση από τον Χαϊλέ Γκεμπρεσελασιέ, που είχε τρέξει στο ίδιο χρονικό διάστημα 21 χιλιόμετρα και 185 μέτρα. Ο Βρετανός είχε τον τελευταίο στην μπούκα, μια και πέρυσι είχε κάνει καταγγελία ότι του είχαν κλαπεί ένα ρολόι, ένα ποσό με 4 διαφορετικά νομίσματα και δύο κινητά στο ξενοδοχείο που έμενε στην Αιθιοπία και ο Γκεμπρεσελασιέ τον είχε κατηγορήσει ότι καταστρέφει τη φήμη του και τις δουλειές του.

Για τον Φάρα το ρεκόρ ήταν τόσο σημαντικό, που πανηγύρισε με τη σημαία του Ηνωμένου Βασιλείου και τα Nike Zoom Pegasus 35s στα πόδια. Η διαφορά δεν έγκειται στην πλάκα άνθρακα και τον αφρό, αλλά στο ότι τα Dragonfly έχουν... αερόσακο και φώτα, που δείχνουν αν ένας δρομέας έχει τον ρυθμό σε μία κούρσα, ώστε να πετύχει οποιοδήποτε ρεκόρ.

Ο κόσμος των υποδημάτων έχει αλλάξει. Ο Πλάτωνας έγραφε ότι "για να μην έχεις γνώση των υποδημάτων, πρέπει να μην έχεις γνώση", αλλά το μοτίβο των ημερών μας είναι κάπως παραφρασμένο: "Για να μην έχεις γνώση των υποδημάτων, πρέπει να μην ξέρεις τα υποδήματα". Μοιάζει πιο ακριβές, ειδικά στην περίπτωση του στίβου και της παραγωγής παπουτσιών τόσο μαλακών. Λογίζεται ο επόμενος ολυμπιακός κύκλος ως η κατάλληλη εποχή για την απαγόρευσή τους, ειδικά από τη στιγμή που η περιρρέουσα ατμόσφαιρα αποφαίνεται ότι πρόκειται για βοήθεια από εξωτερικό παράγοντα. Αλλά πάλι, ουδείς ξέρει. Όταν ρώτησαν τον Τσεπτέγκεϊ αν με τα παγκόσμια ρεκόρ έχει φτάσει το αθλητικό μεγαλείο, απάντησε ότι "είναι μια ένδειξη για το τι θα κάνω στο μέλλον, ώστε να φτάσω το αθλητικό μεγαλείο". Κι αν το πέταγμα του Δράκου (Dragonfly) δεν είναι τρέξιμο, η κουβέντα γύρω από αυτό ίσως αδικεί τους απίστευτους χρόνους αυτού του ήδη σπουδαίου δρομέα.