‘Το Πείραμα’: Η μεγαλύτερη έκπληξη όλων των εποχών σε Ολυμπιακούς Αγώνες
Η δεύτερη ολυμπιακή ιστορία του Contra.gr, μετά τη σκυταλοδρομία 4Χ100μ. ελεύθερο στο Πεκίνο, που κράτησε ζωντανό το όνειρο του Μάικλ Φελπς, αφορά στη μεγαλύτερη έκπληξη όλων των εποχών σε Ολυμπιακούς Αγώνες.
Οι μύθοι για τον Αλεξάντερ Καρέλιν είναι ατέλειωτοι. Κάποτε, λένε, είχε αγοράσει ένα ψυγείο και το ανέβασε 8 ορόφους στην πολυκατοικία που έμενε, στη Μόσχα. Ο Ρώσος ήταν ο πιο δυνατός αθλητής του κόσμου για χρόνια. Και το σπουδαιότερο πρόσωπο τη σύγχρονη εποχή της ελληνορωμαϊκής πάλης. Το 1987 είχε χάσει για πρώτη και, όπως όλα έδειχναν, τελευταία φορά: αυτό συνέβη στο πρωτάθλημα της Σοβιετικής Ένωσης.
O θύτης, που νόμιζε ότι θα ήταν το μοναδικό όνομα που νίκησε το ‘Πείραμα’ σε αγώνα, λέγεται Ίγκαρ Ρασταρότσκι. Εκείνη τη χρονιά, ήταν πρωταθλητής στη χώρα και στην Ευρώπη, μέσα από τη διοργάνωση του Κλερμόν-Φεράν στη Γαλλία. Είχε κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο του Κόλμποτν της Νορβηγίας, δύο χρόνια νωρίτερα. Σε διεθνές επίπεδο, ο Καρέλιν ήταν αήττητος. Είχε 29 χρυσά μετάλλια σε όλες τις διοργανώσεις. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ, το 1988, είχε πάρει το χρυσό μετάλλιο χάνοντας 3 πόντους στον τελικό, από το Βούλγαρο Ρανγκέλ Γκερόφσκι, τον οποίο είχε νικήσει 5-3. Στη Βαρκελώνη, 4 χρόνια αργότερα, είχε πάρει το χρυσό με μόλις έναν χαμένο πόντο. Στην Ατλάντα, δεν έδωσε πόντο σε αντίπαλό του, στην πορεία για το 3ο διαδοχικό χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο. Στο Σίδνεϊ, επίσης, έφτασε στον τελικό χωρίς να χάσει πόντο. Τελευταία φορά που είχε χάσει πόντο σε διεθνή αγώνα του ήταν από τον Έκτορ Μιλιάν, τον Κουβανό, στον τελικό του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος του Τάμπερε το 1994.
Ο Καρέλιν κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο σε 9 διαδοχικά Παγκόσμια Πρωταθλήματα και 12 σερί Ευρωπαϊκά. Στο Παγκόσμιο του 1993 έσπασε δύο κόκαλα από τα πλευρά του. Ένας Γερμανός γιατρός βρέθηκε κοντά του για να τον βοηθήσει. Κι ο Καρέλιν, με το ένα κόκαλο επικίνδυνα κοντά στο συκώτι του, πήρε το χρυσό μετάλλιο. Κι όλα αυτά γίνονταν στην κατηγορία των 130 κιλών, τη βαρύτερη στην ελληνορωμαϊκή. Ο Καρέλιν έπιανε τον αντίπαλό του από κάτω και τον σήκωνε, ρίχνοντάς τον με δύναμη στο ταπί. Αυτή η τέλεια κίνηση, που δίνει 5 πόντους στην πάλη, μπορεί να συνέβαινε συχνά, αλλά ποτέ ανάμεσα σε δύο παλαιστές που έκαστος ζύγιζε άνω των 120 κιλών.
Ήταν τέτοια η κίνησή του, η συμμετρία στις κινήσεις και η ευκολία με την οποία φαινόταν ότι την έκανε, που ονομάστηκε ‘Karelin Lift’. Ο ύψους 1,92μ. και βάρους 130 κιλών αθλητής ήταν το απόλυτο φαινόμενο της ελληνορωμαϊκής. Τον ανακάλυψε το 1981, σε μία έρευνα για ταλέντα στο Ναβασιμπίρσκ, την ιδιαίτερη πατρίδα του, ο Βίκταρ Κουζνέτσαφ. Στην πορεία του στην ελληνορωμαϊκή, ο Καρέλιν έσπασε τα κόκαλα των πλευρών του 8 φορές, τα δύο χέρια του, το ένα πόδι του, ενώ δεν ήταν λίγες οι φορές που υπέστη διάσειση. Και πάλι, το πρόσωπό του θαρρείς πως έβγαινε από σκίτσο. Το αποκαλούσαν ‘ρώσικη αρκούδα’ και ‘Μέγα Αλέξανδρο’ και ουδείς εκ των χαρακτηρισμών ήταν υπερβολικός.
***
Σήμερα, 27 Σεπτεμβρίου 2000, στο γυμναστήριο του Εκθεσιακού Κέντρου του Σίδνεϊ, ο ήδη εμβληματικός Καρέλιν είναι έτοιμος να δώσει τον τελευταίο αγώνα του στους Ολυμπιακούς Αγωνες. Έχοντας κλείσει τα 33 στις 19 Σεπτεμβρίου, ο Ρώσος θα αποχωρήσει από τη δράση. Όσοι βρίσκονται στο γυμναστήριο, έχουν πάει για να πάρουν μια δόση από τον θρύλο του. Πολλοί εξ αυτών δεν γνωρίζουν καν τους κανόνες της ελληνορωμαϊκής. Δεν ξέρουν, καν, ότι δεν επιτρέπεται οι αθλητές να πιάνονται από τη μέση και πάνω. Δεν έχουν αντικρίσει καν τον Καρέλιν.
Λίγοι είναι εκείνοι που έχουν πάει για να δουν τον αντίπαλό του, τον Αμερικανό Ρούλον Γκάρντνερ. Στον τελευταίο φαίνεται ότι αρέσει το φαΐ. Αν ο Καρέλιν αποτελείται από 130 κιλά μυών, ο Γκάρντνερ βρίσκει τη διασκέδαση στο φαγητό. Στο Άφτον του Γουαϊόμινγκ, ένα μέρος φημισμένο για το γεγονός ότι ψάρευε εκεί ο Γουίλφορντ Μπρίμλεϊ(!), μία καλτ φιγούρα της αμερικανικής κουλτούρας, ο 29χρονος Ρούλον, που κάποτε είχε χαθεί σε ένα δάσος και όταν επέστρεψε τα πόδια του είχαν γεμίσει με κρυοπαγήματα, έκανε την προπόνησή του παλεύοντας με… αγελάδες. Τις έπιανε από τα κέρατα και προσπαθούσε να τις αναποδογυρίσει. Ο πατέρας του, για να βρει χρήματα, είχε φτιάξει ένα στιφάδο, το οποίο είχε γίνει διάσημο και το πουλούσε στο Lincoln County Fair του Μιζούρι.
Ο Γκάρντνερ έφτασε στον τελικό, έτοιμος να χάσει. Στο κοινό είναι ο Χένρι Κίσινγκερ, το διαβόητο δεξί χέρι του Ρίτσαρντ Νίξον, τα χρόνια του τελευταίου ως προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών. Ακόμα κι αυτός το έχει πάρει απόφαση ότι θα κρεμάσει το χρυσό μετάλλιο στο λαιμό ενός Ρώσου που θα νικήσει έναν Αμερικανό. Αυτό που θέλει ο 29χρονος παλαιστής είναι να μην ντροπιαστεί. Να μη δεχθεί το ‘Karelin Lift’ ή κάποια άλλη λαβή που θα τον κάνει να μοιάζει με κονσερβοκούτι στον δυνατό άνεμο στα μάτια του κόσμου. Η τακτική του, άλλωστε, ήταν εκείνη της αναμονής. Ο Γκάρντνερ, για να μπορέσει να καλύψει το μειονέκτημα σε τεχνική κατάρτιση, έπρεπε να βγάζει από τα νερά του τον πιο ικανό παλαιστή. Μαζί με το διάβασμα του τρόπου με τον οποίο αγωνιζόταν, αναγκαστικά ερχόταν η αίσθηση του πώς θα κατέστρεφε την κατάσταση που θα δημιουργούταν υπέρ του. Αυτό του είχε διδάξει η ιστορία ενός παλιού Αμερικανού παλαιστή, του Ντένις Χολ, αλλά και του Ματ Γκαφάρι, του καλύτερου την εποχή του. Ο Γκάρντνερ δεν μπορούσε να τον νικήσει με τίποτα. Έβγαινε στο εξωτερικό και νικούσε σε τουρνουά, αλλά ο Γκαφάρι, που είχε τον Καρέλιν αφίσα στο δωμάτιό του και ως φωτογραφία στο πορτοφόλι του, ενώ τον έφερε στα όριά του στον τελικό της Ατλάντα, όταν έχασε 0-1 -σε έναν αγώνα που, λόγω τραυματισμού στο στήθος, ο Ρώσος αγωνίστηκε στον τελικό χρησιμοποιώντας ουσιαστικά μόνο ένα χέρι- έμοιαζε άτρωτος απέναντί του. Αυτό ήταν ένα θεματάκι που έπρεπε να λύσει.
Το ίδιο συνέβαινε και με τον Καρέλιν. Στο Παγκόσμιο του Βρότσλαβ, το 1997, ο Ρώσος είχε νικήσει 6-0 τον αντίπαλό του, στην πορεία για ακόμα ένα χρυσό μετάλλιο. Με τη λαβή που του έκανε, ο Γκάρντνερ έσπασε δύο κόκαλα του περιαυχένιου, στην περιοχή που ενώνει το λαιμό με την πλάτη. Ο Γκαφάρι έλεγε ότι ο μόνος τρόπος για να χάσει ο Ρώσος, ήταν να διδάξεις τις τεχνικές της ελληνορωμαϊκής σε ένα άγριο ζώο, στον μεγαλύτερο διαθέσιμο γορίλα, επί παραδείγματι. Φτάνοντας σε εκείνον τον τελικό, ο Καρέλιν είχε δώσει 888 αγώνες στη μυθική καριέρα του. Πάει να πει ότι έχει 887 νίκες.
Τι μπορεί να κάνει, λοιπόν, σήμερα αυτός ο αγρότης από το Γουαϊόμινγκ απέναντι σε έναν οξύνου τύπο, με μία εντυπωσιακή ακαδημαϊκή εργασία στις αθλητικές επιστήμες για την ολότητα της ελληνορωμαϊκής πάλης; Ο Γκάρντνερ θέλει να μη δείξει φόβο, κοιτάζοντας τον πιο τρομακτικό παλαιστή από την εποχή του Κόροιβου, αλλά αυτό δεν είναι εύκολο. Όμως, ο ίδιος δεν έχει μεγάλη σχέση με την ελίτ του αθλήματος. Στις επιστροφές του από τις μεγάλες διοργανώσεις, αντικρίζει τη φάρμα της οικογένειας στο Άφτον. Ακούει τον τοπικό σταθμό και κάθε πρωί μαθαίνει ποιος έχει γενέθλια.
Ο Καρέλιν ξεκινά τη μάχη βάζοντας τον Γκάρντνερ στο έδαφος. Ο Αμερικανός αντιστέκεται. Ο Ρώσος προσπαθεί να τον σηκώσει, τα πόδια του Γκάρντνερ βρίσκονται στον αέρα, αλλά τα χέρια του παραμένουν στο έδαφος. Το πρώτο 3λεπτο, δηλαδή η περίοδος, εκπνέει. Ακόμη δεν υπάρχει σκορ. Κι όταν αρχίζει η δεύτερη περίοδος, ο Καρέλιν προσπαθεί να κλειδώσει τον Γκάρντνερ. Τον ‘δένει’, περνώντας τα χέρια του κάτω από τις μασχάλες του και σφίγγοντας τα δάχτυλά του. Όμως δεν είναι ικανοποιημένος από τη θέση. ‘Ξεκλειδώνει’ τα δάχτυλα και προσπαθεί να τον ξαναπιάσει. Ο αγώνας, έπειτα από 29″ στον 2ο γύρο, σταματά. Το ριπλέι, που εξετάζει ο διαιτητής, δείχνει ότι ο Καρέλιν άφησε τα χέρια του ελεύθερα. Ο σχετικά νέος κανονισμός αναφέρει ότι αυτό είναι πόντος.
Ο Γκάρντνερ προηγείται 1-0. Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει τι στο καλό γίνεται. Οι περισσότεροι είναι εκεί για να δουν τον Καρέλιν να κατακτά το χρυσό μετάλλιο, το 4ο διαδοχικό. Να μπει στην ίδια κατηγορία με τους Αλ Έρτερ και Καρλ Λιούις. Υπάρχει ακόμα χρόνος. Σχεδόν 2,5 λεπτά για τη λήξη της περιόδου και, αν μείνει το 1-0, το 3λεπτο της παράτασης. Ο Καρέλιν δεν μπορεί να αποσπάσει τη συγκέντρωση του Γκάρντνερ. Το δεύτερο 3λεπτο τελειώνει και σχεδόν 1,5 λεπτό από την έναρξη της παράτασης, ο Αμερικανός βρίσκεται μπρούμυτα στο κέντρο του ταπί. Ο Καρέλιν πρόκειται να τον πιάσει και, αναμφίβολα, να τον σηκώσει και να τον αναποδογυρίσει. Αρκετά κράτησε αυτό το αστείο.
Όμως ο Γκάρντνερ σχεδόν δεν κουνιέται. Ίσα ίσα, το κορμί του απομακρύνεται από το έδαφος. Ο Καρέλιν κάνει την πρώτη γκριμάτσα αμφιβολίας. Στρίβει το πρόσωπό του, στο οποίο αποτυπώνεται ο προβληματισμός. Ο Αμερικανός κρατά γερά. Και τα δευτερόλεπτα περνούν οδυνηρά. Με 8’56” από την έναρξη της αναμέτρησης, που θα επιβράβευε για ακόμα μία φορά τον επίγειο Θεό, τον 13ο του Ολύμπου, το ‘Πείραμα’, η ‘Ρώσικη Αρκούδα’, ο ‘Μέγας Αλέξανδρος’ δεν πλησιάζει τον Γκάρντνερ. Έχει τα χέρια στη μέση και τα μάτια του κοιτάζουν διαγώνια στο πάτωμα. Πριν τελειώσει ο αγώνας, ο Γκάρντερ κατακτά το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο. Ο Καρέλιν αφήνει τα παπούτσια του στο κέντρο του ματ. Είναι η ανακοίνωση της αποχώρησης του.
Είναι η μεγαλύτερη έκπληξη όλων των εποχών. Στη συνέντευξη Τύπου, ο Γκάρντνερ ρωτάται αν περίμενε να νικήσει τον Καρέλιν. “Όχι”, απαντά. Λέει ότι ο Καρέλιν κάτι ψιθύρισε στα ρώσικα, που του φάνηκε ως “παραδίνομαι”.
***
Ο Γκάρντνερ δεν ήταν one night stand αθλητής της πάλης. Τον επόμενο χρόνο, στην Πάτρα, κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο και έγινε ένας από τους 6 παλαιστές στην ιστορία που ήταν ταυτοχρόνως ‘χρυσοί’ ολυμπιονίκες και παγκόσμιοι πρωταθλητές. Στην Αθήνα, 3 χρόνια αργότερα, πήρε άλλο ένα μετάλλιο, το χάλκινο. Και το 2011… Το 2011 ήταν να πεθάνει. Είχε φαρδύνει κατάτι περισσότερο. Η αδελφή του, καρδιολόγος, του είχε ξεκαθαρίσει ότι επρόκειτο να πεθάνει, αν δεν αδυνάτιζε. Και η δίαιτα πήγαινε καλά. Την άνοιξη του 2011, ο Γκάρντνερ είχε το βάρος που έπρεπε, ώστε να θεωρεί ότι θα μπορούσε να θέσει υποψηφιότητα για τους Αγώνες του 2012. Αλλά η πλάκα είναι ότι δεν έπιασε το βάρος που έπρεπε, ήταν χαμηλότερα από αυτό.
Ο Καρέλιν, από τη μεριά του, ήταν μέλος της εφορευτικής αστυνομίας της Σιβηρίας. Πριν καν αποχωρήσει, αγωνίστηκε με τον γνωστό Ιάπωνα Ακίρα Μαέντα στο ΜΜΑ, σε έναν αγώνα που πολυδιαφημίστηκε, την 21η Ιανουαρίου 1999. Τον νίκησε με ομόφωνη απόφαση. Με τη γυναίκα του, Όλγκα, έχουν 3 παιδιά. Τον -σήμερα- 33χρονο Ντένις, που είναι οδηγός αγώνων αυτοκινήτου, τον 25χρονο Ιβάν, που είναι παλαιστής της ελληνορωμαϊκής και την 21χρονη Βασιλίσα, που είναι αθλήτρια της ρυθμικής γυμναστικής. Αυτήν τη στιγμή είναι βουλευτής, ως μέλος του κινήματος Πρωτοβουλίας της Ρωσίας.
Ο Γκάρντνερ ποτέ δεν θα είναι απλώς ‘χρυσός’ ολυμπιονίκης. Πάντα θα είναι εκείνος που νίκησε τον Καρέλιν. Ο μόνος μη Σοβιετικός που τα κατάφερε. Το σόου που συμμετείχε, ‘The Biggest Loser’, είναι ένα απίθανο αστείο. Ενώ όλα πάνω του δείχνουν έναν χαμένο, ο Αμερικανός κατάφερε τη μεγαλύτερη έκπληξη όλων των εποχών.
