Το Champions League του Ολυμπιακού ήταν η ιστορία ακμής και πτώσης του Εθνικού

Ο Γιάννης Φουντούλης έκλεινε τα 14 στις 25 Μαΐου 2002, όταν στη Βουδαπέστη ο Ολυμπιακός δεν έβρισκε αντίσταση από τη γηπεδούχο Χόνβεντ, τη νικούσε 9-7 και κατακτούσε το Κύπελλο Πρωταθλητριών ομάδων Ευρώπης στο πόλο Ανδρών, δηλαδή το Champions League. Που σημαίνει ότι ήταν 30 χρόνων και δύο εβδομάδων όταν, στις 9 Ιουνίου 2018, ο Ολυμπιακός νικούσε ακριβώς με το ίδιο σκορ στη Γένοβα την Προ Ρέκο και έπαιρνε το 2ο Κύπελλο Πρωταθλητριών ομάδων Ευρώπης. Σε αυτό το διάστημα συνέβησαν κοσμογονικά γεγονότα στο ελληνικό πόλο, αλλά ένα πρόσωπο στην άκρη του πάγκου δεν άλλαξε: ο Θοδωρής Βλάχος ήταν στη Βουδαπέστη συνεργάτης του Ζόλταν Κάσας και στη Γένοβα πρώτος προπονητής.

Οι 13 παίκτες της ομάδας πήραν τους δικούς τους δρόμους, άλλοτε τέμνοντες και άλλοτε παράλληλους. Μόνο δύο από τους τύπους με τα σκουφάκια εκείνης της υπέροχης ομάδας, που είχε εκδίκηση από τη Γιουγκ πάρει στον ημιτελικό για την ήττα την προηγούμενη χρονιά στην παράταση του τελικού στο Ντουμπρόβνικ, έπαιξαν ξανά σε τελικό Κυπέλλου Πρωταθλητριών: ο μέγας Θοδωρής Χατζηθεοδώρου, στις 3 Ιουνίου 2011, όταν η Παρτίζαν του Ίγκορ Μιλάνοβιτς, με αρχηγό τον εμβληματικό Βλάντα Βουγιασίνοβιτς, διέσυρε 11-7 τη Ρέκο, επίσης στη Γένοβα, για να κατακτήσει το Κύπελλο Πρωταθλητριών έπειτα από 35 χρόνια, και ο σπουδαίος Νικόλας Δεληγιάννης, που ανήκε στο τεχνικό επιτελείο της ομάδας πόλο Γυναικών του Ολυμπιακού, με προπονητή τον Χάρη Παυλίδη, η οποία έπαιξε (και διέπραξε αυτοχειρία, υπό περισσότερες από μία έννοια) και έχασε 11-13 στον τελικό της 20ής Απριλίου 2019 από τη Σαμπαντέλ.

Η ιστορία, ανερχόμενη κάθε τέτοια μέρα, είναι λίγο πολύ γνωστή. Ο Ολυμπιακός έπαιξε διπλό όμιλο και από τον 2ο κατά σειρά, οι δύο πρώτες ομάδες περνούσαν στο Final Four της διοργάνωσης. Το 10-7 για την 4η αγωνιστική επί της Ποζίλιπο Νάπολι, με Κάρλο Σίλιπο, Τάμας Κάσας και Αλεσάντρο Καλκατέρα στο ρόστερ, τον έστειλε στο Final Four της Βουδαπέστης ως 1ο στον όμιλο. "Στο Νησί της Μαργαρίτας μέναμε στο ίδιο ξενοδοχείο με τη Γιουγκ. Ήμουν νέος στην ομάδα και δεν είχα ζήσει αυτό που είχε γίνει την προηγούμενη χρονιά, αλλά ένιωθες αυτήν την αίσθηση αδικίας. Οι δικοί μας τους κοίταζαν με ανωτερότητα, ενώ οι παίκτες της Γιουγκ είχαν αυτό το αίσθημα, δεν θα το πω ενοχή, πάντως σίγουρα αμηχανία", λέει 18 χρόνια μετά στο Contra.gr ο Δεληγιάννης. Ο διεθνής τερματοφύλακας ήταν πρόταση του Ντράγκαν Ματουτίνοβιτς το 2001, πριν ο Κροάτης το σκάσει σαν κλέφτης από τον Πειραιά, με το κάλεσμα του παίκτη του με την εθνική Ισπανίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992 στη Βαρκελώνη, Μανουέλ Εστιάρτε, για λογαριασμό της Πεσκάρα. Ο Μάκης Βολτυράκης ήταν ο βασικός τερματοφύλακας των 'ερυθρόλευκων', αλλά ο προπονητής της ομάδας είχε αποφασίσει να τους βάζει ρολόι, από κάποιο σημείο και μετά. Ο Δεληγιάννης, μάλιστα, νωρίς στη σεζόν, ενώ ήταν ακόμα φαντάρος, βίωσε μια περίεργη κατάσταση στο ζέσταμα του ευρωπαϊκού παιχνιδιού με τη γαλλική Νις, όταν δέχθηκε ένα κέρμα στο χέρι.

Όπως και να είχε, ο Κάσας αποφάσισε να τον βάλει στον ημιτελικό με τους Κροάτες. Με το σκορ στο 5-3 υπέρ του Ολυμπιακού, η Γιουγκ κέρδισε πέναλτι και ο Δεληγιάννης έπιασε το σουτ του Όγκνιεν Κρζιτς. "Με θυμάμαι να κοιτάζω τον πίνακα και να σκέφτομαι 'λες να είναι αυτή η απόκρουση του παιχνιδιού;'", αποτύπωσε τη στιγμή.

Η σπάνια ομιλία του Κάσας

Η πρόσληψη του Κάσας, άμα τη φυγεί του 'Μάτουτα', δεν ήταν ενός τυχαίου προπονητή. Το διαπιστευτήριό του ήταν ούτως ή άλλως... γονιδιακό, αφού η σκούφια του κρατά από την Ουγγαρία. Ήταν ο συνεργάτης του Ντένες Κέμενι στην εθνική που πήρε το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ το 2000 (το πρώτο μετά το 1976 και το Μόντρεαλ, διοργάνωση στην οποία είχε επικρατήσει η παρέα του θρυλικού Τάμας Φάραγκο), ενώ την ίδια χρονιά κατέκτησε το Κύπελλο Πρωταθλητριών ως τεχνικός της σερβικής Μπέτσεϊ. Με Αλεξάντερ Σάπιτς, Αλεξάνταρ Τσίριτς, Αλεξάντερ Σόσταρ, μία εξοργισμένη ομάδα που είχε δει τη Σπλίτσκα Μπάνκα να της κλέβει την μπουκιά από το στόμα έναν χρόνο πριν. Το γεγονός ότι ο προπονητής της ομάδας του Σπλιτ, που το 1999 κατέκτησε το τρόπαιο, ήταν ο Ματουτίνοβιτς, είναι ακόμα ένα παιχνίδισμα της ζωής.

Ο Κάσας συνάντησε στον Ολυμπιακό παίκτες έτοιμους, υψηλού βεληνεκούς. Από το 1998, που ανέλαβε ο Σέρβος Νίκολα Στάμενιτς, ως το 2000, η ομάδα πέρασε τη βάσανο της προετοιμασίας για να αποκτήσει την αγωνιστική πληρότητα. Πριν από χρόνια, ο Δημήτρης Κραβαρίτης, που ήταν προπονητής στον Υδραϊκό μέχρι και λίγες εβδομάδες πριν η καραντίνα βάλει με συνοπτικές διαδικασίες τέλος στη σεζόν για την ευρωπαϊκή και την ελληνική υδατοσφαίριση, είχε πει ότι "ο τρελός μάς είχε πει ότι θα προετοιμαστούμε σαν την εθνική Σερβίας. Παρ' ότι ήμαστε σύλλογος, προπονούμασταν για να πάμε να παίξουμε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα". Από τη μεριά του, ο Δεληγιάννης χρωστάει στον Στάμενιτς το ευ ζην, αλλά αν τον ρωτήσεις ίσως προσθέσει και το ζην. Ως φέρελπις αντάμωσε μαζί του στον ΑΝΟ Γλυφάδας το 1994 και 8 χρόνια μετά ήταν πια ένας έτοιμος πολίστας και ήδη ένας από τους αξιοσημείωτους τερματοφύλακες του παιχνιδιού σε διεθνές επίπεδο.

Για τον Ούγγρο προπονητή, ο Ολυμπιακός ήταν μία πολύ ευχάριστη δουλειά. "Ήρθε και βρήκε μία καλοδουλεμένη ομάδα κι έκανε ιδανική διαχείριση", σχολιάζει ο Δεληγιάννης. Βεβαίως, για έναν προπονητή με περγαμηνές, το καθήκον της διαχείρισης μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ, αν προσπαθήσει να βάλει το δάχτυλό του για να βάλει μια προσωπική πινελιά. Δεν είναι ασύνηθες, ειδικά από τη στιγμή που ο εγωισμός πρωτεύει. Ο Κάσας δεν ήταν, όμως, τέτοιος τύπος. "Είναι ένας άνθρωπος πολύ ψαγμένος, κατασταλαγμένος, απαλλαγμένος από κόμπλεξ, απωθημένα, κυριαρχία επιβολής. Είχε αυτήν την αντίληψη και ήταν βαθιά σκεπτόμενος", λέει τώρα ο Δεληγιάννης. Ήταν η ομάδα των παικτών, παρ' όλα αυτά όχι ένα χάος. Το αντίθετο: "Γενικά, όλη τη χρονιά ήμαστε σε ζεν κατάσταση, υπήρχε τρομερό κλίμα, χαμόγελα, είχαμε εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλο, ψυχολογία στα ύψη, συνοχή τρομερή. Ο Σάντρο Καμπάνια στην Εθνική Ελλάδας μιλούσε συνεχώς για τη συνοχή". Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχαν τσακωμοί, ακόμα και ξύλο μεταξύ συμπαικτών, ορισμένες φορές μάλιστα ακόμα και αυτών που έμεναν στο ίδιο δωμάτιο. Αλλά ακόμα κι αυτός ήταν ένας τρόπος επικοινωνίας.

Η ομάδα έτσι πήγε στο Final Four. Λιγότερη από μία εβδομάδα πριν, το απόγευμα της Κυριακής 18 Μαΐου, είχε κατακτήσει το πρωτάθλημα, ολοκληρώνοντας το νταμπλ. Το Κύπελλο Ελλάδας είχε παρθεί στο τελευταίο δευτερόλεπτο της παράτασης του τελικού του Βόλου, απέναντι στη Βουλιαγμένη, με μία ασύλληπτη λόμπα του Χατζηθεοδώρου. Και ο ΝΟΒ, μία φανταστική ομάδα, κυπελλούχος Ευρώπης 5 χρόνια πριν, δεν υπήρχε περίπτωση να παραδοθεί στους τελικούς άνευ μάχης.

Στη σειρά, ο Ολυμπιακός προηγήθηκε 2-0 και η Βουλιαγμένη μείωσε σε 2-1. Στον 4ο τελικό, με την ομάδα του Κάσας να προηγείται με διαφορά 2 γκολ "ο Γιώργος Μαυρωτάς είχε την μπάλα στα εξτρέμ και ο Θέμης Χατζής, που έτρεξε προς το μέρος του, του έσκασε χαστούκι". O Χατζής αποβλήθηκε κι η Βουλιαγμένη γύρισε το ματς. Πολλά πράγματα δεν έχουν αλλάξει στο ημερολογιακό πρόγραμμα της ΚΟΕ, γι' αυτό και ο 5ος τελικός ήταν προγραμματισμένος για το απόγευμα της Κυριακής. "Το πρωί της Κυριακής ήμασταν θυμωμένοι και απογοητευμένοι και ο Κάσας έκανε κάτι σπάνιο: ομιλία. Μας μίλησε και στο τέλος είπε θα πάρουμε το πρωτάθλημα και σε μία εβδομάδα θα πάρουμε το Champions League. Με θυμάμαι να σκάω ένα χαμόγελο", αναμοχλεύει τώρα ο Δεληγιάννης.

Ο Ολυμπιακός, πράγματι, με το 9-7 επί του ΝΟΒ στον Πειραιά κατέκτησε το 4ο διαδοχικό πρωτάθλημά του και πήγε στη Βουδαπέστη, έχοντας βγάλει στην εντέλεια τις αγωνιστικές υποχρεώσεις του.

Τα γλυκά, τα κρασιά και το ασανσέρ

Ο Ολυμπιακός με τη Γιουγκ έβγαλε το άχτι του. Το 8-5 στην κυριολεξία υπήρξε αγχολυτικό, αφού "πριν από τον ημιτελικό ήμασταν πιο νευρικοί από ό,τι πριν από τον τελικό", θυμάται ο Δεληγιάννης: "Δεν ήμαστε καθόλου αγχωμένοι. Δεν σκεφτόμασταν τι θα γίνει αν θα χάσουμε, που το σκέφτεται μία ομάδα που δεν είναι στην καλύτερη δυνατή κατάσταση ή κάποια που ναι μεν νιώθει ισχυρή, αλλά έχει να αντιμετωπίσει έναν δυνατό αντίπαλο".

Ο Ολυμπιακός, πράγματι, δεν είχε συμπλέγματα ούτε μακιαβέλιζε στο νερό. Δεν έπαιζε με το ρολόι, το παιχνίδι έβγαινε αβίαστα. Οι 13 παίκτες (Βολτυράκης, Σάκης Πλατανίτης, Αντώνης Βλοντάκης, Θοδωρής Καλακόνας, Χατζηθεοδώρου, Δεληγιάννης, Πέταρ Τρμπόγεβιτς, Γιώργος Ψύχος, Δημήτρης Κραβαρίτης, Χατζής, Γιάννης Θωμάκος, Ανδρέας Γιαννιώτης, Αρσένης Μαρούλης) ήταν έτοιμοι, με ρόλους αποσαφηνισμένους και με κίνητρο που από την προηγούμενη χρονιά είχε καταστήσει αγαστή την επιθυμία κι η Χόνβεντ του Γκέργκελι Κις δεν μπορούσε να κάνει κάτι γι' αυτό. Το 9-7 (η διαφορά είχε φτάσει και στο 9-5) ήρθε με τα 3 γκολ του Καλακόνα, τα 2 των Χατζή και Χατζηθεοδώρου και το ένα του Θωμάκου (ένα απίστευτο σουτ στη λήξη του ημιχρόνου) και του Πλατανίτη. Ο Βλάχος και ο έφορος του τμήματος πόλο, Γιώργος Παπαδόπουλος, πανηγύρισαν φορώντας μπλούζα με τον Φοίβο και την Αθηνά, ενώ ο μακαρίτης ο πρόεδρος του Ερασιτέχνη, Λεωνίδας Θεοδωρακάκης, ζούσε ακόμα μία σημαντική στιγμή για τον ίδιο.

Ο αρχηγός Βολτυράκης, που σήκωσε το τρόπαιο μπροστά στους εκστασιασμένους φίλους του Ολυμπιακού, όλα έδειχναν ότι έπαιξε το τελευταίο παιχνίδι της καριέρας του ως παίκτης. Στον Πειραιά τον προόριζαν για τον επόμενο προπονητή της ομάδας, ύστερα από μία απαραίτητη θητεία ως συνεργάτη του πρώτου τεχνικού. Ο ίδιος είχε δηλώσει σε συνέντευξη ότι αν ο Ολυμπιακός έπαιρνε το τρόπαιο, ο τελικός θα ήταν το τελευταίο ματς της καριέρας του.

Ο Βλοντάκης, επίσης, που όταν η ομάδα έφυγε για τη Βουδαπέστη, συνειδητοποίησε ότι το διαβατήριό του είχε λήξει και ταξίδεψε την επόμενη μέρα, φέρεται να είχε φτάσει σε προφορική συμφωνία για ανανέωση. Ό,τι έγινε στο ξενοδοχείο εκείνο το βράδυ, το πρώτο που ο Ολυμπιακός ήταν πρωταθλητής Ευρώπης στο πόλο Ανδρών, έχει το βάρος φημών. Οι 'ερυθρόλευκοι' διασκέδασαν πίνοντας κρασιά και ο Βλοντάκης λέγεται ότι έφερε γλυκά για να κεράσει τους συμπαίκτες του για την επικείμενη ανανέωση συνεργασίας με τον Ολυμπιακό. Ο Δεληγιάννης, πάντως, δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει αυτήν την πληροφορία. Στο ξενοδοχείο ήταν και δύο άνθρωποι του Εθνικού, ο Μαρκέλλος Σιταρένιος και ο Γιώργος Θεοδωρακόπουλος. Φέρονται, λοιπόν, να συναντήθηκαν στο... ασανσέρ με τους δύο Χανιώτες του Ολυμπιακού τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας. Ό,τι έγινε σε εκείνη τη συνάντηση, άλλαξε τον ρου της ιστορίας.

Η επιστροφή στην Αθήνα δεν έφερε άμεσα εξελίξεις. Ο Βολτυράκης είχε υποσχεθεί ότι θα έμενε στον Ολυμπιακό για να βοηθήσει σε όποιο πόστο του ζητούσε ο σύλλογος. Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε, δεν βγήκε κάποια άλλη είδηση. Αλλά το πουλόβερ είχε ξηλωθεί. Ο Βλοντάκης πήρε πολλά παραπάνω χρήματα από την πρόταση που είχε από τον Ολυμπιακό για να κλείσει στον Εθνικό, ενώ, όπως δήλωσε τον Οκτώβρη του 2002 ο ίδιος ο Βολτυράκης, οι 'κυανόλευκοι', που είχαν πρόεδρο τον Βαγγέλη Μπέη, του είχαν προσφέρει τα τριπλάσια. Επίσης, είχε πει ότι δεν θα είχε ανακοινώσει ότι σταματούσε το πόλο, αν του είχε γίνει νωρίτερα αυτή η πρόταση. Αποκτήθηκε, επίσης, ο Τεό Λοράντος.

Όπως και να έχει, ο Εθνικός τίναξε την μπάνκα στον αέρα και μαζί ανέβασε τις τιμές σε όλη την αγορά. Ο Βολτυράκης έπαιξε ακόμα έναν χρόνο, με προπονητή τον... Ματουτίνοβιτς, αλλά η νέα ομάδα του αποκλείστηκε με 0-2 από τους 'ερυθρόλευκους' στους ημιτελικούς της Α1, κι έπειτα έγινε προπονητής του 'αυτοκράτορα'. Με τον Γιώργο Βασιλόπουλο για χρηματοδότη, οι 'κυανόλευκοι' έφτασαν να έχουν ένα δυνατό σύνολο, με ικανούς αθλητές και έναν προϋπολογισμό που ήταν 7ψήφιο νούμερο, ένα ποσό που το τμήμα δεν γινόταν με τίποτα να στηρίξει. Ο Ολυμπιακός, αναγκαστικά, έπρεπε να πλειοδοτήσει δίνοντας περισσότερα χρήματα. Η ομάδα της σεζόν 2005-2006 κατάφερε να κόψει το σερί του Ολυμπιακού και να πάρει το πρωτάθλημα, με το 7-6 του 5ου τελικού. Φίλιππος Καραμπέτσος, Κώστας Κοκκινάκης, Δημήτρης Μάζης, Βλοντάκης, Μανώλης Μυλωνάκης, Τζέσε Σμιθ, μεταξύ άλλων, πανηγύρισαν ένα πρωτάθλημα αφιερωμένο στον αείμνηστο Νώντα Σαμαρτζίδη, ένα τρόπαιο που συνόδεψε το Κύπελλο Ελλάδας του 2005 και έμοιαζε να είναι η αρχή μιας περιόδου δόξας. Ήταν, όμως, το τέλος.

Την επόμενη χρονιά, προσπαθώντας να εγκαταστήσει σαφές ότι στόχος ήταν να κάνει την αυτοκρατορία του παρελθόντος, έδωσε ιλιγγιώδες για πόλο ποσό για να επαναπατρίσει τον Χρήστο Αφρουδάκη, πρωταθλητή Ευρώπης με την Ποζίλιπο, στην οποία πήγε τον προηγούμενο χρόνο από τη Βουλιαγμένη με την εγγύηση ότι θα επέστρεφε στον ΝΟΒ όταν γυρνούσε στην Ελλάδα, και τον Μαυροβούνιο τερματοφύλακα Ντένις Σέφικ, ο οποίος μετά τους τελικούς του 2007 και το 1-3 από τον Ολυμπιακό έφυγε με τη ρετσινιά του... άχρηστου από τον Πειραιά.

Το επόμενο καλοκαίρι, γονατισμένος από τα έξοδα, ο Βασιλόπουλος παραιτήθηκε και τον Απρίλιο του 2009 ο Εθνικός έπεσε στην Α2. Ταυτοχρόνως, τα προβλήματα είχαν κάνει ήδη την εμφάνισή τους στο τμήμα του Ολυμπιακού. Το καλοκαίρι του 2011, με τον τέως πρόεδρο, Γιάννη Συγγελίδη, φευγάτο από τον Οκτώβριο του ίδιου έτους και το σύλλογο να έχει περάσει τη χρονιά με προσωρινή διοίκηση, καλέσματα στον κόσμο, απεργίες παικτών, εκδηλώσεις ενίσχυσης, οι περισσότεροι παίκτες της ομάδας έφυγαν και το τμήμα φτιάχθηκε ξανά, σιγά σιγά, με πρόεδρο του Ερασιτέχνη τον Μιχάλη Κουντούρη.

Οι παίκτες που έζησαν την εποχή και αμείφθηκαν (αδρά ή όχι είναι άλλη συζήτηση, εξαρτάται πώς προσδιορίζεται, πάντως) πρωτόγνωρα, μπορούν να θυμούνται με νοσταλγία αυτήν την εποχή, την 5ετία από το 2002 έως το 2007. Η περίοδος των παχέων αγελάδων, βεβαίως, της ψευδαίσθησης του πλούτου ενός όμορφου, πλην ταπεινού σε όλες τις εκφάνσεις του, παιχνιδιού, είχε παρέλθει ανεπιστρεπτί.