Τα άγνωστα παιδικά χρόνια του Κώστα Κεντέρη

Μέσα σ’ ένα κάδρο ήταν μια μπλε και άσπρη ανδρική εμφάνιση στίβου. Αυτή η -μεγάλων διαστάσεων- κορνίζα ήταν αφημένη στο πάτωμα, αλλά όρθια πίσω από την καρέκλα ενός γραφείου. Φαίνεται, αν κοιτάξεις κλεφτά από το παράθυρο του δωματίου στο Δημοτικό Στάδιο της Μυτιλήνης. Το πρώτο που σκέφτεσαι είναι ότι η στολή -παρά τα 19 χρόνια της- είναι σίγουρα ακριβή. Για έναν πολύ απλό λόγο: τη φορούσε ο Κώστας Κεντέρης στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ. Το κειμήλιο βρίσκεται στο νησί του. Όμως, όχι σε κοινή θέα.

“Ήταν ένα αδύνατο αγόρι. Ένα παιδί που δεν μπορούσε καλά καλά ν’ ανέβει τις κερκίδες του Σταδίου της Μυτιλήνης. Όταν μου τον έφερε η μάνα του την πρώτη φορά, καθόμουν ψηλά στην εξέδρα. Δεν είχε τη δύναμη ν’ ανέβει τα σκαλοπάτια. Εσείς τον γνωρίσατε ως έναν πολύ δυνατό αθλητή. Εγώ τον γνώρισα ως ένα πολύ αδύνατο αθλητή”, είπε ο πρώτος του προπονητής Γρηγόρης Κοντός, ο οποίος δεν έκρυψε την αδυναμία που του έχει. Αναφέραμε στην αδελφή του Κώστα, Ελένη το εν λόγω σχόλιο και πρόσθεσε: “Ναι! Δυο πόδια ήταν ο Κώστας, μικρός. Τόσο αδύνατος”.

(ο πρώτος προπονητής του Κώστα Κεντέρη, Γρηγόρης Κοντός)

Με τον κ. Κοντό μιλήσαμε σ’ ένα γραφείο του Σταδίου, με θέα μια μεγάλη αφίσα του Κεντέρη, ο οποίος -αν και θα κλείσει τα 46 στις 11 Ιουλίου- παραμένει το αγαπημένο… παιδί του νησιού. Ως ‘παιδί’ τον αναφέρουν όλοι, ίσως κι επειδή ήταν μικρός όταν έφυγε -για σπουδές- το 1992 από τη Λέσβο. Πήγε στη Θεσσαλονίκη, όπου συνέχισε να προπονείται με τον Πλούταρχο Σαρασλανίδη.

Έως τότε, ήταν στα χέρια του 56χρονου -σήμερα- Γρηγόρη Κοντού. “Όταν γνώρισα τον Κώστα ήταν περίπου 13 ετών. Τότε, έκανε μήκος. Μαζί αρχίσαμε το τρέξιμο με ημιαντοχές (600 μ.). Ο πρώτος του αγώνας ήταν το 1987, στους ‘Αιγαιοπελαγίτικους’ στη Σύρο. Δεν πλασαρίστηκε στα μετάλλια, αλλά πρέπει να ήταν μέσα στην πρώτη τετράδα ή πεντάδα.

Φάνηκε ότι θα γίνει μεγάλος αθλητής το 1988. Τότε, το καταλάβαμε. Κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα ως μικρός παίδας στα 400 μ. με 49.78, στο ΟΑΚΑ. Την επόμενη χρονιά νίκησε με πανελλήνιο ρεκόρ 47.79, στο Παγκόσμιο Μαθητικό πρωτάθλημα στο Μπριζ. Μέχρι να φύγει από εδώ έτρεχε στο καρβουνίδι. Το 1995 μπήκε το ταρτάν”.

Έτρεχε κάθε πρωί από το αεροδρόμιο στο στάδιο

Ακόμη θυμούνται στη Μυτιλήνη τον πιτσιρίκο που έτρεχε κάθε πρωί από το αεροδρόμιο έως το γήπεδο. Σκεφτείτε ότι πρόκειται για μια απόσταση περίπου 10 λεπτών με το αυτοκίνητο.

“Ερχόταν στις 7 το πρωί για προπόνηση. Έπειτα, έφευγε για το σχολείο του και μετά τον είχα πάλι το απόγευμα εδώ. Κάθε πρωί ξεκινούσε από το σπίτι του κι έφτανε εδώ, πηγαίναμε στο αεροδρόμιο τρέχοντας και επιστρέφαμε. Το ίδιο γινόταν και το απόγευμα: αεροδρόμιο και επιστροφή! Αυτό ήταν προπόνηση, δεν το έκανε μόνο για να προλαβαίνει το σχολείο του. Το διηγούμαι στα παιδιά καμιά φορά, εδώ. Είναι σοβαρό δείγμα ενός μεγάλου αθλητή. Ενός ανθρώπου που δούλευε πάντα και αποδεικνύεται παράλληλα ότι η ταχύτητα θέλει υποδομές”, εξήγησε ο κ. Κοντός.

Ερωτηθείς αν κουραζόταν ο Κεντέρης, απάντησε με άνεση: “Όχι καλέ, τι να κουραζόταν!”.

(Κοντός και Κεντέρης από τα παλιά – φωτογραφικό αρχείο Ένωσης Αθλητικών Σωματείων Λέσβου)

Ο μεγάλος αδερφός του Κώστα, ο Γιώργος, ασχολήθηκε με την πάλη και η αδελφή του Ελένη έπαιζε βόλεϊ στη Β’ Εθνική. “Ήταν από αθλητική οικογένεια. Έμεναν μέσα στη Μυτιλήνη και τα καλοκαίρια πήγαιναν στη Βαρειά, όπου βρίσκεται το εξοχικό τους”, είπε ο κ. Κοντός και η Ελένη Κεντέρη θυμήθηκε ότι τα μπάνια τους στη θάλασσα ξεπερνούσαν τα 100!

Το ‘τρίο Κεντέρη’ ήταν υπερδραστήριο κι έτρωγε λίγο. “Δεν μας ενδιέφερε καθόλου το φαγητό. Αυτό που μας ένοιαζε ήταν να έχουμε φρούτα στο σπίτι. Αυτά μας άρεσαν”, πρόσθεσε η αδελφή του βενιαμίν της οικογένειας, Κώστα

Ο πρώτος κόουτς του ‘Αίολου’ ήταν τυχερός διότι είχε αναλάβει ένα ταπεινό παιδί, όπως λέει: “Διέφερε από τους υπόλοιπους. Είχε αθλητική ευφυΐα. Ξεχώριζε γι’ αυτό. Δεν αρκεί να είσαι καλός στον αθλητισμό, πρέπει να σου κόβει κιόλας. Η αθλητική ευφυΐα είναι διαφορετική από αυτό που εμείς αντιλαμβανόμαστε ως εξυπνάδα. Δηλαδή, παρόλο που στο σχολείο του ήταν ένας μέτριος προς το κακό μαθητής -επειδή δεν διάβαζε και δεν τον ενδιέφερε-, στην προπόνηση ήταν πανέξυπνος. Ανέλυε τις κινήσεις και την τακτική.

Ο Κώστας, έφτασε εκεί που έφτασε, επειδή ήταν ένα σούπερ ταλέντο που μπορούσε να διαχειριστεί την κούρσα, την προπόνηση και τα συναισθήματά του, αν και είναι πολύ συναισθηματικός. Αυτό είναι έμφυτο. Δεν στο φτιάχνει κανείς, ή το έχεις ή δεν το έχεις! Κι ας λένε οι ψυχολόγοι ότι αυτά φτιάχνονται. Δεν φτιάχνονται. Εγώ δεν έφτιαξα κανέναν.

Η Αγγελική Τσιολακούδη (επίσης αθλήτριά του) ήταν για ‘μένα εκατό φορές μεγαλύτερο ταλέντο από τον Κεντέρη, αλλά δεν πλησίασε το επίπεδό του. Τη βρήκα να παίζει ποδόσφαιρο με κάτι αγοράκια πίσω από το τέρμα και όταν της είπα να ασχοληθεί με το ακόντιο έβαλε τα κλάματα. ‘Δεν θέλω, δεν μ’ αρέσει’, έλεγε κι εκείνη τη χρονιά νίκησε στις παγκορασίδες. Την επόμενη, το ’94, πέτυχε πανελλήνιο ρεκόρ και πήγε στους Μεσογειακούς με τις γυναίκες. Μετά τον Κώστα, το πρώτο παιδί που είδα να διαχειρίζεται καλά τους αγώνες είναι ετούτη”.

Η Όλγα Φιάσκα, η οποία κατέκτησε το αργυρό μετάλλιο στο βάδην στους Ολυμπιακούς Αγώνες νέων, μόλις είχε τελειώσει την προπόνησή της. “Αυτή η μικρή θα αφήσει εποχή, επειδή επίσης- ελέγχει τα πάντα στο μυαλό της”. Όπως εξηγεί, ούτε η Φιάσκα ήθελε να ασχοληθεί με το βάδην, αλλά όταν τη δοκίμασε πρώτη φορά διαπίστωσε πως της ταιριάζει.

(ο Κώστας Κεντέρης κάθεται ανάμεσα στα δύο του αδέλφια, την Ελένη και τον Γιώργο)

Ο κ. Κοντός συνέχισε: “Για να φτάσεις σε ένα τέτοιο επίπεδο πρέπει να έχεις χαρίσματα. Αυτό που χαρακτήριζε τον Κώστα ήταν η σεμνότητά του και η ευγένειά του προς όλους, δεν έκανε διακρίσεις. Διατηρήθηκε ίδιος, μέχρι σήμερα. Εγώ δεν έχω καταφέρει να κρατήσω με όλους μου τους αθλητές αντίστοιχη σχέση”.

Ο κόουτς του ‘έκοψε’ το μπάσκετ: “Ήταν πολύ καλός και στο μπάσκετ, αλλά δεν γινόταν να συνεχίσει. Ο στίβος είναι μοναχικός και μονότονος. Στα ομαδικά σπορ παίρνεις χαρά. Είναι παιχνίδι”. Δεν αντέδρασε, δέχτηκε το απαγορευτικό…

“Ο Κώστας -όταν άρχισε το στίβο και πολύ πριν γίνει γνωστός- είχε έναν πολύ άσχημο τραυματισμό στο χέρι του. Πάτησε το εμπόδιο και έπεσε. Τότε, έδειξε τη διαφορά του. Κάθε άλλο παιδάκι, έπειτα από τέτοιο χτύπημα δεν θα συνέχιζε. Ήταν περίπου 14 ετών όταν χτύπησε σοβαρά. Πάθαμε σοκ. Δεν πίστευα ότι θα έρθει για προπόνηση, πάλι. Η κυρά Χρύσα μου τον ξαναέφερε κι εντυπωσιάστηκα! Τότε έχασε μια ολόκληρη χρονιά, αλλά επανήλθε”.

Προπόνηση α λα… Χουαντορένα!

Επέλεξε το κουβανικό πρότυπο προπόνησης για τον Κεντέρη. “Αυτό που εφάρμοζε ο Χουαντορένα”, είπε. Ο Αλμπέρτο Χουαντορένα, το ‘άλογο’, είχε κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο στα 400μ και στα 800μ. στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μόντρεαλ. Ο προπονητής του τον είχε δηλώσει στα 800μ. προκειμένου να έχει καλύτερο φίνις στα 400μ., αλλά εκείνος δεν έκανε απλά προπόνηση. Νίκησε και στη μεγάλη απόσταση με παγκόσμιο ρεκόρ.

“Τις προπονητικές μεθόδους που δοκιμάζαμε πειραματικά με τον Κώστα, τις εφαρμόζουν τώρα. Ξέρει αυτός, θα καταλάβει τι λέω. Τότε, επέμενα ότι η αερόβια ικανότητα ήταν η μόνη μέθοδος για να επιτύχουμε την ανοχή στο γαλακτικό οξύ. Με ανηφόρα, άμμο κλπ.”

Πήγαν σε εργομετρικό εργαστήριο. Μετρήθηκε η μέγιστη πρόσληψη οξυγόνου VΟ2max. “Είχε ποσοστά που βγάζουν 800άρηδες και 1500άρηδες! Έβγαλε 68 ml/kg σωματικού βάρους. Ξεπερνούσε δηλαδή τον Θανάση Καλογιάννη που ήταν φτασμένος πρωταθλητής 400άρης και μάλιστα στα εμπόδια! Όμως, άλλο είναι το θέμα. Εκείνο το μοντέλο προπόνησης που ακολουθούσε με υπομονή και θέληση ο Κώστας χωρίς γκρίνια, δεν μπορώ να το εφαρμόσω στα σημερινά παιδιά.

Τώρα, δεν μπορείς να τα κάνεις αυτά. Ο γονιός ξέρει ότι θα φέρει το παιδί του δυο ώρες εδώ, θα το πάει φροντιστήριο, θα το έχει σπίτι μετά. Ο Κώστας συνέχισε να προπονείται σκληρά και μετά. Με τον Τζέκο έκαναν το ‘Αμπατζίεφ’. Πολύ δύσκολη προπόνηση που συνδυάζει την άρση βαρών με τον στίβο. Με αυτό γυμνάστηκε πριν από το Σίδνεϊ”.

Ο κ. Κοντός είδε το χρυσό μετάλλιο του Κεντέρη στο Σίδνεϊ, στην τηλεόραση του σχολείου, όπου είναι γυμναστής.

Αντώνης Αθηνέλλης: Σφαίρα, εκεί όπου έτρεχε ο θείος Κεντέρης

(ο ανιψιός του Κεντέρη, Αντώνης)

Ο Αντώνης Αθηνέλλης δεν κατάφερε να δει την κούρσα του Κώστα Κεντέρη. Από αυτή προέκυψε το πιο σχολιασμένο… mind the gap φωτογραφικό στιγμιότυπο στον ελληνικό αθλητισμό. Όλοι συζητούσαν για την απόσταση που είχε ο Έλληνας σπρίντερ από τους αντιπάλους του, λίγο πριν από το φώτο φίνις. Έχετε ακούσει πολλούς να λένε: “Δυστυχώς είμαι μικρός”;

Το ξεστόμισε αυθόρμητα ο 16χρονος Αντώνης κι έχει το λόγο του. Ήταν αγέννητος, όταν ο θείος του και νονός του, Κώστας Κεντέρης κατέκτησε το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο. Δεν είδε live εκείνη την κούρσα. “Όμως τη βλέπω σε βίντεο και καμαρώνω”, είπε. Είναι αθλητής της σφαιροβολίας και προπονείται εκεί που άρχισε την καριέρα του κι ο θείος Κώστας.

“Είμαι πρώτος στην Ελλάδα, με την τετράκιλη σφαίρα. Έχω ατομικό ρεκόρ 16,20 μ. και το βελτίωσα αργότερα (16,70 μ.). Τώρα, πέρασα στην πεντάκιλη. Χρειάστηκε να περάσουν δυο μήνες για να τη συνηθίσω”, τόνισε. Άρχισε το στίβο όταν ήταν μαθητής της ΣΤ’ Δημοτικού. “Στην προπόνηση με τα άλλα παιδιά δοκιμάσαμε και τη σφαίρα. Έριξα καλά, το είδε ο προπονητής μου (Χάρης Πετρόπουλος) κι αρχίσαμε πιο εντατικά”. Ο Αντώνης έχει το πρότυπο του μεγάλου αθλητή ‘φυτεμένο’ στο σπίτι του.

Η μητέρα του και αδελφή του Κώστα, Ελένη ομολογεί ότι μοιάζουν και σαν χαρακτήρες. “Τον βάφτισε. Έχει την πρώτη… φλέβα, που λέμε. Είναι το ίδιο βουβοί!”, είπε και γέλασε.

Ο μικρός συμβουλεύεται τον θείο του: “Σε συγκεκριμένα πράγματα. Αν σε κάποιον αγώνα είμαι αγχωμένος, θα τον πάρω τηλέφωνο για να μιλήσουμε. Συνήθως, όχι για να με συμβουλέψει. Απλά μιλάμε λίγο, για να χαλαρώσω”. Παραδέχεται χαμογελώντας ότι μοιάζουν ως χαρακτήρες: “Όταν δούμε κάτι στραβό θέλουμε κι οι δύο να το αναφέρουμε. Προσπαθώ να κρατηθώ, αλλά θέλω να το πω. Επίσης, μας αρέσει να κάνουμε πλάκες. Είμαστε πειραχτήρια”.

(ο… νονός Κεντέρης και ο Αντώνης – φωτογραφικό αρχείο Ελένης Κεντέρη)

Ο Αντώνης σκέπτεται ότι κάποια στιγμή δεν θα αποφύγει τη σύγκριση με τον Κώστα Κεντέρη. “Είναι θετικό ότι έχουμε έναν μεγάλο αθλητή στην οικογένεια. Όμως, για ‘μένα είναι σαν ένα μικρό εμπόδιο. Δεν θέλω να με συγκρίνουν. Εγώ είμαι νέος κι εκείνος έχει κάνει τόσα πολλά. Όμως, είναι πολύ βοηθητικό να τον έχεις σαν στήριγμα. Μου εξηγεί ότι δεν θα γίνει και τίποτε αν αποτύχω μια, δυο φορές. Αρκεί να ξανασηκωθώ. Μου λέει ότι δεν χρειάζεται ν’ ανησυχώ για όλα αυτά”.

Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι να σπουδάσει: “Κι αν παράλληλα τύχει κάτι καλό στον αθλητισμό δεν θα πω όχι. Προς το παρόν, προσπαθώ να αποφεύγω τους τραυματισμούς. Προπονούμαι τρεις φορές τις καθημερινές και ρίχνω βολές το Σάββατο”.

Όλοι λένε ότι είναι δυνατό παιδί. Τόσο, που μια φορά η σφαίρα βγήκε εκτός σταδίου και προσγειώθηκε σε ένα αυτοκίνητο. “Χρειάστηκε να τοποθετήσουμε κι άλλα κάγκελα. Αυξήσαμε το ύψος κατά ένα μέτρο”. Ο χώρος που προπονείται δεν είναι ιδανικός. Είναι ένα μικρό… χωράφι, δίπλα στο ταρτάν.

(ο χώρος στον οποίο προπονείται ο Αθηνέλλης, κανένα σχόλιο)

“Όταν βρέχει, λασπώνει. Έκανε μια πατέντα ο προπονητής μου για να φεύγει το νερό. Είναι ταλέντο σ’ αυτά! Το γυμναστήριο είναι μικρό και συχνά πέφτουμε ο ένας πάνω στον άλλο. Θα μπορούσαμε να κάνουμε προπόνηση σε καλύτερες συνθήκες. Βέβαια, μπορεί να μην είχαμε καν στάδιο. Αλλά αφού το έχουμε, ας το προσέξουμε. Επίσης, είναι κλειστό το κολυμβητήριο και είναι παράξενο σ’ ένα νησί να μη λειτουργούν ακαδημίες κολύμβησης.

Κάποτε, το πόλο και η κολύμβηση ήταν από τα πιο δυνατά αθλήματα του νησιού. Μπορεί να έχουμε ένα ταλέντο στο κολύμπι και να χάνεται…”

(φωτογραφίες: Contra.gr/Eurokinissi/Ηλίας Μάρκου, φωτογραφικό αρχείο Ένωσης Αθλητικών Σωματείων Λέσβου, φωτογραφικό αρχείο Ελένης Κεντέρη)