Στέφανος νίκης: η ραψωδία του Τσιτσιπά στη Μελβούρνη κόντρα στον Φέντερερ
Δεν είναι εύκολο να εξηγηθεί, αλλά πρόκειται για μία από τις σπουδαιότερες στιγμές στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού. Ουδείς Έλληνας είχε νικήσει ποτέ στο Αυστραλιανό Όπεν, πόσω μάλλον να φτάσει, στον 4ο γύρο του όπως ο Στέφανος Τσιτσιπάς και να επικρατήσει του πιο άρτιου αθλητή που έπιασε ποτέ τη ρακέτα του τένις, με τα 20 Major, του Ρότζερ Φέντερερ.
Ο εκθρονισμός του Ρότζερ Φέντερερ, στον 4ο γύρο του Αυστραλιανού Όπεν, του πρώτου Major της χρονιάς, έγινε από έναν Έλληνα. Ο Στέφανος Τσιτσιπάς πραγματοποίησε μία ραψωδία 3 ωρών και 45 λεπτών, ανάλογη με τα αρχαία ρητά με τα οποία ντύνει τις φωτογραφίες του στα social media, νικώντας 3-1 (6-7 [11], 7-6 [3], 7-5, 7-6 [5]) τον απερχόμενο πρωταθλητή της Μελβούρνης του 2017 και του 2018.
Ο Έλληνας βρέθηκε στη Rod Laver Arena, απέναντι στο μεγάλο μάγιστρο του τένις, στις 19:00 περίπου για τη Μελβούρνη και τον τέταρτο γύρο του Αυστραλιανού Όπεν. Ήταν αναμφισβήτητα το ματς της χρονιάς για αυτήν τη μικρή χώρα που λέγεται Ελλάδα, ως τώρα, για το 2019. Φυσικά, για την καριέρα του Στέφανου Τσιτσιπά, ο οποίος πριν από 6 μέρες δεν είχε νικήσει σε παιχνίδι για το πρώτο Major της χρονιάς, έφτασε να παίζει για την πρόκριση στους προημιτελικούς. Αποδείχθηκε μία εποποιία, η οποία συμβάδισε με τη μακριά χαίτη του.
Ο Ρότζερ Φέντερερ είχε αναφέρει τον Στέφανο Τσιτσιπά στον Τζον ΜάκΕνρο, όταν κλήθηκε να δώσει μία από εκείνες τις απολαυστικές συνεντεύξεις για τις οποίες είναι σεσημασμένος, ως έναν από τους τενίστες που μπορούν να φτάσουν στο τελευταίο στάδιο του Αυστραλιανού Όπεν.
Για τον Τσιτσιπά, που μέσω των ρητών των αρχαίων Ελλήνων δείχνει στον κόσμο από πού προέρχεται, για να μην υπάρχει παρερμηνεία τουλάχιστον για το πνευματικό μήκος της χώρας καταγωγής του, το να βρίσκεται κάτω από τον Σάσα Ζβέρεφ στην κατηγορία των νέων αθλητών που μπορούν να κατακτήσουν το Αυστραλιανό Όπεν, στην προτίμηση του πιο σημαντικού τενίστα όλων των εποχών, αποτελούσε ένα αίσθημα ευθύνης.
Αυτό του βγήκε στο πρώτο game του πρώτου σετ, όταν ο Φέντερερ απέκτησε το δικαίωμα να το κερδίσει, με έναν break point, τον οποίο απεμπόλησε. Τα πρώτα… νέα ελληνικά, ‘πάλεψε’, ‘πάμε’, ήταν εκείνο το σημείο που ο Τσιτσιπάς τα συσσώρευσε. Αν δημιούργησε την αίσθηση ότι αυτόν τον εκνευρισμό θα μετέφερε σε όλο το σετ, δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο λανθασμένη. Ακόμα και εκείνη η ποινή για το ότι άργησε να σερβίρει ήταν εντελώς μεμονωμένη.
Όταν κατέκτησε εκείνο το μονόπρακτο, λύθηκε. Όλα τα games του σερβίς του στο πρώτο σετ ήταν τόσο εύκολα, που ο Φέντερερ δεν μπόρεσε, ουσιαστικά, ακόμα και εμμέσως να είναι απειλητικός. Μπορεί και ο ίδιος ο Τσιτσιπάς να μην βρέθηκε στην άμεση θέση ενός break point, αλλά στην πραγματικότητα αυτό που είχε σημασία ήταν να χαλάσει το παιχνίδι του αντιπάλου του στο σερβίς του.
Σε 59 λεπτά, το σημαντικότερο λάθος που έκανε ήταν ένα backhand στην ευθεία άουτ, στο tie break, απέναντι σε κάποιον που την τελευταία φορά που δεν έσπασε σερβίς σε παιχνίδι Major ήταν το τελευταίο παιχνίδι του στο χώμα, με τον Σταν Βαβρίνκα στον προημιτελικό του Ρολάν Γκαρός το 2015. Ο Φέντερερ δεν μπόρεσε να πετύχει έναν winner, ένα running forehand, ένα drop shot, κάτι που θα τον βοηθούσε να βρει το γνωστό ρυθμό του.
Ο Τσιτσιπάς δημιούργησε ένα μείγμα στον τρόπο που προσπάθησε να αποσυναρμολογήσει τον Φέντερερ. Ένα Djokovic-like game, με ‘βαριά’ φάλτσα που ανάγκαζαν τον Φέντερερ να μη βρίσκει το μπαλάκι στο ψηλότερο σημείο του, στην εξωτερική πλευρά, που δεν του έδιναν τη δυνατότητα να έχει ισορροπία, που τον έβρισκαν ανέτοιμο, θου Κύριε.
Διαδεχόταν ένα game που ανέβαινε στο φιλέ μετά από χτύπημα προσέγγισης για να κάνει ένα βόλεϊ ή δοκίμαζε ανεξέλεγκτα winners πάνω στις γραμμές, πληρώνοντας το κόστος του λάθους, το οποίο στο πρώτο σετ ήταν μηδαμινό. Μόνο όταν τελικά έφτασε στο tie break, όπως έκανε στα 2 σετ που έχασε στο Hopman Cup στο Περθ από τον ίδιο αντίπαλο, ο Τσιτσιπάς λύγισε, αλλά επειδή έπρεπε κάποιος να επικρατήσει. Ο Τσιτσιπάς έκανε ένα mini break στον πρώτο πόντο, αλλά ο Φέντερερ βρήκε τον τρόπο να το πάρει πίσω, στο δεύτερο σερβίς του 21χρονου δεξιόχειρα.
Στο τέλος, όταν η ισορροπία τρόμου ήταν μία υποτιμητική για την έκβαση του tie break έκφραση, ο Ελβετός βγήκε στον αφρό, αλλά όχι πριν από την κερκίδα ακουστεί, στο προτελευταίο χτύπημα του Έλληνα, ένα ‘άουτ’, κάτι που έβγαλε τον Τσιτσιπά από τα βάθη συγκέντρωσης στα οποία κολυμπούσε και τον αναγκάσει, έστω με τη γλώσσα του σώματος, να παρατήσει τον πόντο.
Το τελευταίο χτύπημα ήταν κεκτημένης ταχύτητας, μηχανική κίνηση από έναν τύπο που όλη η ζωή του είναι το τένις. Το 13-11 του 1ου σετ στο tie break αποτελούσε ούτως ή άλλως ένα παράσημο στον ώμο του νεαρού, ακόμα και αν ο Φέντερερ έβρισκε τη νηνεμία για να κάνει μία από τις συνήθεις κρουαζιέρες του. Αλλά αυτό ήταν ελληνικό βράδυ στη Μελβούρνη, με χιλιάδες νοσταλγούς της χώρας, ελληνικούς Έλληνες έως μυελού οστέων, να κάθονται ή να στέκονται έξω από τη Rod Laver Arena, για να παρακολουθήσουν το παιχνίδι.
Θα περίμενε κάποιος ότι αυτή η αντιξοότητα θα έκανε τον Τσιτσιπά να χάσει τον έλεγχό του. Άλλωστε, περπατάει μόλις το 20ό έτος της ζωής του, ούτε 7.500 μέρες στο φως και έπαιζε με κάποιον που μοιάζει να τον γέννησε απευθείας ο Θεός, τη μόνη φορά που η Αθηνά, το κορίτσι της Σοφίας, προέβη σε ανομολόγητες πράξεις. Ήταν απόλαυση να τον βλέπεις να χλιμιντρίζει δυνητικά σαν άγριο άλογο και, από την άλλη, να προσπαθεί να ελέγξει την επιθυμία του, η οποία έμοιαζε να του δημιουργεί ρίγος σε κάθε πόρο. Αλλά, πάλι, είναι εκείνος που μπορεί να γράφει στο instagram το ομηρικό ‘εις οιωνός άριστος αμύνεσθε περί πάτρης’, χωρίς να πρέπει να μπούμε, πια, σε αυτήν την ατέρμονη συζήτηση περί εθνικιστικών κορονών, ίσως επειδή οι περισσότεροι δεν καταλαβαίνουν τι θέλει να πει ο… ποιητής.
Αναπροσαρμογή και σκανδαλιστική αντοχή
Όταν ο Ρότζερ Φέντερερ αποφάσισε να επαναπροσδιορίσει το παιχνίδι του, ο Τσιτσιπάς υπέφερε. Ο Ελβετός έδωσε χώρο στον Στέφανο, σχεδόν του παρέδωσε τον έλεγχο στο σερβίς του. Αν αναλογιστεί κάποιος ότι το νούμερο 3 της παγκόσμιας κατάταξης κρατούσε με ευκολία τις δικές του μπάλες, σε ένα παιχνίδι που δεν μπορεί κάποιος να πει ότι σέρβιρε αξιέπαινα, τότε όλο το ματς (όπως συμβαίνει στις περισσότερες περιπτώσεις με τον Φέντερερ) παιζόταν όταν ο Τσιτσιπάς είχε τα μπαλάκια στην τσέπη.
Αυτή η αναπροσαρμογή έδωσε στον Φέντερερ την οπτική των ασφαλών χτυπημάτων και μετά τα πρώτα 4 game του 2ου σετ, οι δυο τους έγιναν ήρωες ενός μυθιστορήματος. Από το 3-2 έως το 5-5, τα 3 games που σέρβιρε ο Τσιτσιπάς κράτησαν… 20 λεπτά, ένα χρονικό διάστημα τρομακτικό, αν αναλογιστεί κάποιος ότι ο Φέντερερ έκανε 29 λεπτά για να κερδίσει το 1ο σετ του στο φετινό Αυστραλιανό Όπεν, απέναντι στον Ντένις Ιστόμιν.
Το πώς κράτησε ο Τσιτσιπάς απέναντι στους 8 break points του Φέντερερ διαβάζεται ποικιλοτρόπως. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι είναι υπεράνω πάσης φαντασίας, αλλά η αλήθεια είναι ότι ο Τσιτσιπάς ήταν ακριβής, με εντυπωσιακά σερβίς όταν τα χρειαζόταν, με χτυπήματα υψηλού δείκτη δυσκολίας και ρίσκου, ενώ και ο Φέντερερ δεν μπορούσε να αντισταθεί στην παρόρμηση να επιτεθεί ακριβώς όταν φαινομενικά έπρεπε να είναι υπομονετικός.
Μπορούσες να φανταστείς την έκρηξη του ίδιου του Ελβετού και του κόσμου στο επερχόμενο break, μπορούσες να το δεις να συμβαίνει, αλλά δεν συνέβη στην πραγματικότητα. Είναι χαρακτηριστική η εικόνα, να σταματά κοιτάζοντας το μπαλάκι σε ένα βόλεϊ ενώ μπορούσε να το προλάβει, έπειτα να τρέχει και στο τέλος, ουρλιάζοντας πάνω από το χυμένο γάλα, να παραινεί τον εαυτό του να πάει προς το μπαλάκι. Το knock down δεν έφερε knock out και αφού ο Τσιτσιπάς επιβίωσε από το μακελειό, θα μπορούσε να ποστάρει ένα πιο… λαϊκό ρητό: ‘Όποιου του μέλλει να πνιγεί ποτέ του δεν πεθαίνει’.
Ρουφώντας σαν σφουγγάρι καλύμνιο τα λάθη του πρώτου tie break, ο Τσιτσιπάς ήταν εντυπωσιακός στο πώς κράτησε το mini break στον πρώτο πόντο, μη δίνοντας δικαίωμα στον αντίπαλό του να μπει στη διεκδίκηση του tie break με ένταση, 7-3. Σε τούτη την παροιμιώδη απόδραση, ο Τσιτσιπάς υπήρξε ταχυδακτυλουργός. Και τούτη η ιδιότητα μπορεί να χρησιμοποιείται μεταφορικά, μόνο όμως αν συμφωνηθεί ότι η απόσταση από την κυριολεξία είναι τόση που χρειάζεται καλειδοσκόπιο για να εξεταστεί.
Κάμψη ηθικού
Αυτό το άθροισμα των στιγμών, τα χτυπήματα στα πόδια του Φέντερερ, τα ανοιχτά inside out forehands, οι άσοι στις γραμμές σε καίρια σημεία, λες και ήταν αναίσθητος, το καταπληκτικό δεύτερο σερβίς, οι άλλοι 2 break points που ο Τσιτσιπάς έβγαλε στο 3-3 του 3ου σετ, άρχισαν να λυγίζουν το ηθικό του Φέντερερ. Αρκούσε να κοιτάξεις προς τη μεριά του τέρατος,για να δεις τις ανοιχτές πληγές του. Ο Τσιτσιπάς δεν λογάριαζε ούτε την αρχιέρεια της Vogue, Άννα Γουίντουρ, που καθόταν στο μποξ του Φέντερερ ούτε τον προπονητή του, Ιβάν Λιούμπιτσιτς, ούτε τη σπουδαία Μίρκα Βάβρινετς, την Έλινορ Ρούζβελτ του παγκόσμιου αθλητισμού.
Αν το θέμα ήταν, μέχρι τα μέσα του 3ου σετ, το σερβίς του Τσιτσιπά, μετατοπίστηκε. Από το running forehand του, που έφερε το υπέρ του 40-15 στο 4-3, δίνοντάς του τους δύο πρώτους break points στην αναμέτρηση, ο Τσιτσιπάς άρχισε να πιέζει το σερβίς του Φέντερερ, το οποίο δεν διέγραφε ανοδική τροχιά. Μπορεί οι δύο αυτοί πόντοι να πήγαν υπέρ πίστεως, όμως ο Τσιτσιπάς δεν είχε όρεξη να συνοδέψει τον Φέντερερ σε ένα τάνγκο χαμένων break points. Πριν βρεθεί στο 40-15, με 6-5 υπέρ του, ο Τσιτσιπάς είχε ανιχνεύσει την επιθυμία του Φέντερερ, έστω και στιγμιαία, να μη βρίσκεται εκεί έξω μαζί του. Ένα εύκολο βόλεϊ και το χαμένο forehand, που έδωσε το σετ στον Τσιτσιπά, αμφότερα στο φιλέ, δικαίωνε εκείνη την ανίχνευση.
Ούτε που κάποιος φανταζόταν, όταν έβλεπε τον τελικό του Μάρκου Παγδατή με τον Φέντερερ στη Μελβούρνη πριν από 13 χρόνια, ότι εκείνη η γνώριμη κραυγή από τους Έλληνες της διασποράς θα ακουγόταν ξανά, συνοδευόμενη από τα απαραίτητα ‘Στεφανάρα’, ‘παικτούρα’. Τα άσπρα και γαλάζια παπούτσια του έδιναν μία… ελυτίστικη διάσταση στον αγώνα, που είχε από ώρα αναχθεί σε προσπάθεια για επιβίωση, αφού οι αντίπαλοι πια δεν είχαν μυστικά.
Θρίαμβος
Ουδεμία διάθεση υποχώρησης έδινε. Η φρεσκάδα της νεότητάς του έφερνε κάποιες επιπόλαιες επιθέσεις, σε σημεία που θα μπορούσε να κερδίσει καίριους πόντους για την πορεία της αναμέτρησης, ωστόσο δεν ορρωδούσε προ του Θεού του ίδιου. Ό,τι έφερνε ο Φέντερερ στο τραπέζι, ο Τσιτσιπάς το αντέκρουε. Άντεξε να φτάσει στο tie break χωρίς challenges από το 5ο game. Ανταπέδωσε με εντυπωσιακό άσο το μαγευτικό forehand του Ελβετού, που θα μπορούσε να του δώσει ψυχολογία, στο 3-3 του tie break. Μετά από 4 χρόνια, τον κράτησε μακριά από το να σπάσει το σερβίς αντιπάλου του σε παιχνίδι Major. Ήταν στο σύνολο ο καλύτερος από τους δύο τενίστας, μπαίνοντας με αψύτητα στη φωτιά της μάχης, παίζοντας σε μεγάλο ποσοστό τα σωστά χτυπήματα. Είχε 8 άσους περισσότερους (20-12), έναν winner (62-61) και, κυρίως, 19 λιγότερα αβίαστα λάθη (36-55).
Δεν είναι εύκολο να εξηγηθεί, αλλά πρόκειται για μία από τις σπουδαιότερες στιγμές στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού. Ουδείς Έλληνας είχε νικήσει ποτέ στο Αυστραλιανό Όπεν, πόσω μάλλον να φτάσει, στον 4ο γύρο του, να επικρατήσει του πιο άρτιου αθλητή που έπιασε ποτέ τη ρακέτα του τένις, με τα 20 Major.
Ο Στέφανος Τσιτσιπάς προκρίθηκε στα προημιτελικά του Αυστραλιανού Όπεν και την Τρίτη 22 Ιανουαρίου θα παίξει απέναντι στον Ισπανό Ρομπέρτο Μπαουτίστα Αγκούτ, ο οποίος νίκησε 3-2 σετ τον Κροάτη Μάριν Τσίλιτς (6-7[8], 6-3, 6-2, 4-6, 6-4), σε μία σπάνια συγκυρία, κατά την οποία οι δύο περυσινοί φιναλίστ αποκλείστηκαν με τη διαφορά σχεδόν μιάμισης ώρας.
Στο box του, η οικογένειά του, την οποία κοίταξε χαμογελώντας στη μέση του κορτ, θα είναι έτοιμη να ζήσει άλλον ένα ψυχοβγάλτη, στον οποίο ο Τσιτσιπάς θα κοιτάξει τον πατέρα του από το Προάστιο Καρδίτσας, τη Ρωσίδα μητέρα του γονείς και τα τρία αδέλφια του και εκείνοι θα πρέπει να κάνουν ότι δεν τρέχει τίποτα, ενώ θα νιώθουν τη Γη σταματημένη. Το συναίσθημα για το θρίαμβο επί του Φέντερερ, παρ’ ότι αποτελεί μία πραγματική ραψωδία, θα πρέπει να μπει στο ντουλάπι. Ο Στέφανος Τσιτσιπάς είναι διεκδικητής του πρώτου Major της χρονιάς. Τα πανηγύρια μπορούν να περιμένουν. Όμως ένας Πυθαγόρας στο instagram θα ήταν ό,τι πρέπει.
Photo credits: AP Photo/Mark Schiefelbein
