Οι 17 ιστορικότερες στιγμές στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου

Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα έχει τη δική του μυθολογία, που σε κάποιες περιπτώσεις υπερκερνά ακόμα κι εκείνη των Ολυμπιακών Αγώνων. Προς τιμή της 17ης έκδοσης της διοργάνωσης (που η Γιώτα Κουνάλη, ειλικρινά εξαίρετη συνάδελφος και με… αθλητικό σύνδρομο στέρησης θα απολαύσει εκ του σύννεγυς), ισάριθμες σημαντικές στιγμές από τα προηγούμενα 16 Παγκόσμια Πρωταθλήματα:

17. Το πρώτο παγκόσμιο ρεκόρ. Ένα είχε η διοργάνωση του Ελσίνκι, από την Τσεχοσλοβάκα Γιαρμίλα Κρατοτσβίλοβα στα 400μ., με χρόνο 47.99. Έγινε η πρώτη γυναίκα που κατέβηκε τα 48’’ και, μάλιστα, σε εκείνη τη διοργάνωση έκανε και το νταμπλ, αφού νίκησε και στα 800μ.

Ήταν 10 Αυγούστου 1983. Στις 6 Οκτωβρίου 1985, η Μαρίτα Κοχ από την Ανατολική Γερμανία έκανε 47.60 στην Καμπέρα της Αυστραλίας και της πήρε το ρεκόρ, αλλά η Τσεχοσλοβάκα δεν πτοείται: έχει ακόμη στην κατοχή της το παλιότερο παγκόσμιο ρεκόρ στην ιστορία του στίβου, το όσο πιο κοντά στην κυριολεξία αραχνιασμένο 1.53.28 από το Μόναχο, στις 26 Ιουλίου 1983, στα 800μ.

16. Το δεύτερο χρυσό μετάλλιο της Μέρλιν Ότι στα 200μ. Η Τζαμαϊκανή είχε νικήσει στη Στουτγάρδη, δύο χρόνια πριν, ενώ πρώτη φορά έγινε παγκόσμια πρωταθλήτρια το 1991, στο Τόκιο, στα 4Χ100μ., αλλά στο Γκέτεμποργκ, στις 10 Αυγούστου 1995, ήταν ξεκάθαρα δεύτερη και μάλιστα με παρέα, αφού η Ιρίνα Πριβάλοβα έκανε ακριβώς τον ίδιο χρόνο, 22.12.

Λίγο ήξερε, όμως, η Αμερικανίδα Γκουέν Τόρενς όταν πανηγυρίζε εμφανώς συγκινημένη τη νίκη της με 21.77, ότι αργότερα θα ακυρωνόταν, αφού είχε πατήσει τη γραμμή της τρίτης διαδρομής, στην οποία έτρεχε. Η Τόρενς πήρε καθαρό προβάδισμα από αυτό το ατόπημα και γι’ αυτό ακυρώθηκε, κάτι που έδωσε το ρεκόρ στην Τζαμαϊκανή και τη Ρωσίδα.

Η Ότι είναι από τα πιο σημαντικά πρόσωπα στην ιστορία του στίβου. Πήρε μέρος σε 8 Παγκόσμια Πρωταθλήματα, 6 σερί από το 1983 έως το 1987, αλλά και το 2003 και το 2007, ως Σλοβένα, ενώ έτρεχε σε διεθνείς διοργανώσεις για 34 χρόνια. Έχει 9 ολυμπιακά μετάλλια, αλλά κανένα χρυσό.

15. Η άνοδος και η πτώση του Λιου Ξιανγκ. Στις 31 Αυγούστου του 2007 ο Κινέζος εμποδιστής, κάτοχος του παγκόσμιου ρεκόρ, 12.88, από το Diamond League στη Λωζάννη στις 11 Ιουλίου 2006, έκανε 12.95 και έγινε ο πρώτος από τη χώρα που κατακτά χρυσό μετάλλιο σε μικρή απόσταση. Αλλά την επόμενη χρονιά, ο προκριματικός των 100μ. εμπόδια στο Πεκίνο βύθισε τους Κινέζους στο πένθος. Η χαρακτηριστική εικόνα του Λιου να πιάνει το μηρό του δεξιού ποδιού του έφερε σκηνές οδυρμού στην κερκίδα του Ολυμπιακού Σταδίου του Πεκίνου, με τους Κινέζους να κλαίνε και κυριολεκτικά να θρηνούν τον ήρωά τους, με τον οποίο περίμεναν να πανηγυρίσουν το χρυσό μετάλλιο.

14. To καρτούν του παγκόσμιου στίβου, η μοναδική Καρολίνα Κλουφτ, έχει κάνει δύο πράγματα που δεν έχει καταφέρει άλλη επταθλήτρια σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, ούτε καν η μοναδική (και κάτοχος του παγκόσμιου ρεκόρ από τους Ολυμπιακούς της Σεούλ, το 1988) Τζάκι Τζόινερ Κέρσι: πρώτον, έχει κατακτήσει τρία χρυσά μετάλλια σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Δεύτερον, έχει κατακτήσει τρία διαδοχικά χρυσά μετάλλια σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.

Από το 2003 έως το 2007 η Κλουφτ δεν είχε ταίρι. Στο Παρίσι, το Ελσίνκι και την Οσάκα η Σουηδή ήταν ακαταμάχητη. Το τελευταίο χρυσό σηματοδότησε και το 19ο διαδοχικό νικηφόρο αγώνα της, ανάμεσά τους και εκείνος στους Ολυμπιακούς της Αθήνας, αλλά και την καλύτερη επίδοσή της: 7.032 πόντοι, που ήταν η δεύτερη κορυφαία σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, μετά τους 7.128 πόντους της Κέρσι το 1987 στη Ρώμη.

13. Τοξική διάχυτη βρογχοκήλη ή αλλιώς νόσος του Γκρέιβς λέγεται το αυτοάνοσο από το οποίο ακόμη πάσχει η Γκέιλ Ντίβερς, η οποία το 1988, πριν τους Ολυμπιακούς της Σεούλ, δέχθηκε την πρώτη επίσκεψη των ημικρανιών, οι οποίες συνοδεύτηκαν από μειωμένη όραση.

Η Αμερικανίδα σπρίντερ δεν ‘μάσησε’ από αυτό ούτε από το δραματικό φινάλε στην κούρσα των 100μ. εμπόδια στη Βαρκελώνη, το 1992, όταν η Βούλα Πατουλίδου έγινε η πρώτη Ελληνίδα με χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο. Ένα χρόνο αργότερα, στη Στουτγάρδη, η Ντίβερς έκανε ένα σχετικά σπάνιο νταμπλ, με το χρυσό στα 100μ. και στα 100μ. εμπόδια. Η Ντίβερς τελείωσε με 5 μετάλλια στα 100μ. εμπόδια σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, από το 1991 στο Τόκιο ως το 2001 στο Έντμοντον. Τρία χρυσά (τα άλλα δύο το 1995 στο Γκέτεμποργκ, το 1999 στη Σεβίλλη) και δύο ασημένια, το 1991 στο Τόκιο και το 2001. Την Αθήνα, σε αντίθεση με τον Χικάμ ελ Γκερούζ, δεν την αγάπησε, αφού πλην της Πατουλίδου στο Παγκόσμιο του 1997 πήρε ένα χρυσό, με την ομάδα 4Χ100μ.

12. Ουδείς βρέθηκε να ειδοποιήσει τη Μέρλιν Ότι ότι είχε γίνει άκυρη εκκίνηση στον τελικό των 100μ., στις 3 Αυγούστου 1997. Και προσπάθησαν πολλοί. Η Τζαμαϊκανή έτρεξε 70 μέτρα στην κούρσα, πριν συνειδητοποιήσει ότι ήταν μόνη της. Γύρισε πολύ αργά πίσω, ενώ το φαβορί, η Μάριον Τζόουνς, πρώην μπασκετμπολίστρια, ήταν έτοιμη να διαδεχθεί την Γκουέν Τόρενς, που στο Γκέτεμποργκ επικράτησε της Ότι για ένα εκατοστό. Η Τζόουνς νίκησε, τελικά, με χρόνο 10.83, ωστόσο η Ζάνα Πιντούσεβιτς, η Ουκρανή, της έδωσε πραγματική μάχη, τερματίζοντας σε 10.85. Η Ότι έμεινε έβδομη, με το 11.29 που έτρεξε.

11. Ο Χικάμ ελ Γκερούζ αγαπάει την Αθήνα. Τέσσερα διαδοχικά χρυσά μετάλλια σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα είναι σπουδαία υπόθεση για τον κορυφαίο δρομέα των 1.500μ. που πάτησε ποτέ το πόδι του σε ταρτάν, αλλά ακόμα πιο σημαντικά είναι η αρχή και το τέλος της αυτοκρατορίας του. Ο Μαροκινός με την ευγενική φυσιογνωμία, Χικάμ ελ Γκερούζ, είχε τερματίσει δεύτερος στο Γκέτεμποργκ, το 1995, πίσω μόνο από τον εμβληματικό Αλγερινό Νουρεντίν Μορσελί, αλλά από το 1997 και έπειτα δεν άφησε άλλον να νικήσει, ως το 2003. Σε Αθήνα, Σεβίλλη, Έντμοντον και Παρίσι ο Μαροκινός ήταν ο αληθινός κυρίαρχος του αγωνίσματος, αλλά το αληθινό απωθημένο του ήταν το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο.

Πήρε δύο, στα 1.500μ. και στα 5.000μ. στην Αθήνα, το 2004, και έγινε ο δεύτερος αθλητής στην Ιστορία που τα καταφέρνει. Ο μύθος από τη Φινλανδία, με το όνομα Πάαβο Νούρμι, το είχε κάνει το 1924. Επιπροσθέτως, δεν άφησε τον Αιθίοπα Κενενίσα Μπεκέλε, να κάνει το νταμπλ στα 5.000 και τα 10.000μ., που τελευταίος είχε κάνει στη Μόσχα ο συμπατριώτης του Μίρουτς Γίφτερ. Ο Μπεκέλε ήταν τόσο μεγάλος αθλητής, όμως, που τέσσερα χρόνια αργότερα το πέτυχε στο Πεκίνο, αλλά ο Ελ Γκερούζ είχε κρεμάσει τα παπούτσια του μετά την Αθήνα.

10. Στον τελικό των 100μ. το 1987, έγινε ένα απίστευτο παγκόσμιο ρεκόρ. Ο Καναδός Μπεν Τζόνσον ‘έριξε’ 10 εκατοστά στον Καρλ Λιούις και με τα 19.83 σημείωσε έναν περιφανή θρίαμβο στη Ρώμη. Αλλά πίσω έχει η αχλάδα της… Wada την ουρά. Η ιστορία με τις απαγορευμένες ουσίες, που ανέκυψε μετά το επίσης καταπληκτικό 9.79 στους Ολυμπιακούς, 1 χρόνο αργότερα, οδήγησε στην αφαίρεση αυτού του μεταλλίου, ως εκ τούτου την ισοφάριση του παγκόσμιου ρεκόρ, μια και σε εκείνη την κούρσα ο Λιούις έκανε 9.93. Ο Τζόνσον ήταν απλώς ο αποδιοπομπαίος τράγος, που στο τέλος πλήρωσε ό,τι συνέβαινε τη δεκαετία του ’80, πολλές επιδόσεις από την οποία, ειδικά στις Γυναίκες, κρατούν ακόμη και δεν φαίνεται ότι θα καταρριφθούν σύντομα.

9. Η έκπληξη του Τζάστιν Γκάτλιν στο Λονδίνο. Σε μία ταραχώδη καριέρα, που είχε τιμωρία τεσσάρων χρόνων λόγω απαγορευμένων ουσιών, ο Αμερικανός σπρίντερ επιζητούσε την τελική λύτρωση. Αυτή ήρθε αναπάντεχα, στον τελικό των 100μ. στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Λονδίνου, στις 5 Αυγούστου 2017, που ήταν ο τελευταίος ατομικός αγώνας στην καριέρα του Γιουσέιν Μπολτ. Από την όγδοη διαδρομή, ο Γκάτλιν πήρε το τρίτο χρυσό μετάλλιό του στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, αλλά το πιο ποθητό, νικώντας τον Τζαμαϊκανό αλλά και το next best thing των σπριντ, τον Κρίστιαν Κόουλμαν, για να σημειώσει μία αναπάντεχη έκπληξη.

Στο Ολυμπιακό Στάδιο του Λονδίνου κυριάρχησαν οι αποδοκιμασίες, με τον πρόεδρο της IAAF, Σεμπάστιαν Κόε, να λέει ότι ο Γκάτλιν θα έπρεπε να έχει τιμωρηθεί ισοβίως. Ο Αμερικανός έκανε υποκλίσεις στον Γιουσέιν Μπολτ, υιοθετώντας την κίνηση του μουσουλμανικού τρόπου προσευχής, ενώ ο Τζαμαϊκανός, αφού τον αγκάλιασε, είπε ότι άξιζε τη νίκη, καθώς δούλεψε σκληρά για να τα καταφέρει.

8. Η καταπληκτική παρουσία του Μο Φάρα στα Παγκόσμια Πρωταθλήματα. Ένας από τους σπουδαιότερους δρομείς μεγάλων αποστάσεων στην ιστορία, ίσως ο κορυφαίος, ήθελε να πετύχει κάτι μοναδικό και ανεπανάληπτο, νικώντας σε 4 διαδοχικά Παγκόσμια Πρωταθλήματα, ενώ, ενδιαμέσως, είχε για κεκτημένο δύο συνεχόμενα χρυσά ολυμπιακά μετάλλια. Ο Φάρα είχε ξεκινήσει τη λεηλασία από την Νταεγού, το 2011, νίκησε το 2013 στη Μόσχα και το 2015 στο Πεκίνο, αλλά ήταν της μοίρας του γραφτό να την πατήσει εκεί που σημειώθηκε ο θρίαμβός του το 2012, στο Ολυμπιακό Στάδιο του Λονδίνου, ενώπιον των συμπατριωτών του (ο γεννημένος στη Σομαλία δρομέας υπερασπιζόταν τα χρώματα της Μεγάλης Βρετανίας).

Ο Φάρα έχασε από τον Αιθίοπα Μούκταρ Έντρις στον τελικό, σε μία απίθανη κούρσα, αφού ο πρώτος από το δεύτερο είχε διαφορά 43 εκατοστών του δευτερολέπτου και ο δεύτερος από τον τέταρτο, 29. Στην ίδια διοργάνωση που αποχαιρέτησε ο Μπολτ, είπε και ο Φάρα αντίο, χωρίς, βεβαίως, να διαβρωθεί ο μύθος κάποιου από τους δύο κορυφαίους σύγχρονους αθλητές. Ο Φάρα, μάλιστα, ήταν τρίτος στη Ρώμη το 2009, που σημαίνει πέντε διαδοχικά μετάλλια, ενώ το 2007 πήρε την έκτη θέση στον τελικό.

7. Το ρεκόρ της Στέφκα Κονσταντίνοβα. Από τις 30 Αυγούστου του 1987, στη Ρώμη, κρατά το παγκόσμιορ ρεκόρ 2,09μ. της Βουλγάρας, το παλιότερο που έχει σημειωθεί σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.

6. H κυριαρχία του μεγάλου Σεργκέι Μπούμπκα στο άλμα επί κοντώ. Ουδείς αθλητής στην ιστορία έχει πλησιάσει να κάνει ό,τι ο σπουδαίος Ουκρανός τη 15ετία 1983-1997 στο αγώνισμά του. Έξι χρυσά μετάλλια σε διαδοχικά Παγκόσμια Πρωταθλήματα: στο Ελσίνκι, τη Ρώμη το 1987, το Τόκιο, τη Στουτγάρδη το 1993, το Γκέτεμποργκ και την Αθήνα. Ο σπουδαίος Ουκρανός πιθανώς έχει ένα απωθημένο: ότι δεν κέρδισε ένα χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο φορώντας τα χρώματα της πατρίδας του. Το 1988, στη Σεούλ, είχε πάνω του την κατακόκκινη φανέλα της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία έκανε το 1-2-3 στο βάθρο των νικητών, ενώ το 1992 στη Βαρκελώνη δεν κατέγραψε άλμα στον τελικό και το 1996 στην Ατλάντα δεν αγωνίστηκε τελευταία στιγμή στον προκριματικό.

5. To μισάωρο του τρόμου στο τριπλούν. Ο Τζόναθαν Έντουαρντς, που τρεις εβδομάδες πριν το Παγκόσμιο του Γκέτεμποργκ έσπασε το δεκαετές ρεκόρ του Γουίλι Μπανκς, με άλμα στα 17,98μ., έκανε εκείνη τη βροχερή Δευτέρα, 7 Αυγούστου 1995, αξέχαστη για τον παγκόσμιο στίβο. Ο Βρετανός πήδηξε 18,16μ. στο πρώτο άλμα του στον τελικό και, σαν να μην έφτανε αυτό, στο δεύτερο έκανε 18,29μ., πετυχαίνοντας ένα παγκόσμιο ρεκόρ που δεν έχει σπάσει. Από όλα τα… αραχνιασμένα, πάντως, αυτό ήταν που κινδύνεψε περισσότερο. Στις 27 Αυγούστου 2015, στο Πεκίνο, ο Αμερικανός Κρίστιαν Τέιλορ, που προηγούνταν με άλμα στα 17,68μ., πήδηξε στα 18,21μ., μόλις 8 πόντους μακριά από την ισοφάριση του ρεκόρ. Ο Κουβανός Πέντρο Πάμπλο Πιτσάρντο, μάλιστα, πρώτος στους προκριματικούς, έκανε στο τελευταίο άλμα του 17,73μ., που επαλήθευσε την κατάκτηση του ασημένιου μεταλλίου.

4. Το χρυσό του Κώστα Κεντέρη στο Έντμοντον. Με τα 20.04, που έτρεξε στις 9 Αυγούστου του 2001 στον τελικό του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος, ο Λέσβιος σπρίντερ έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος ‘χρυσός’ ολυμπιονίκης και παγκόσμιος πρωταθλητής ταυτοχρόνως και ο δεύτερος στην ιστορία, μετά τον Μάικλ Τζόνσον, που νίκησε το 1995 στο Γκέτεμποργκ και έκανε την εξωγήινη κούρσα του 19.32 ένα χρόνο μετά, στην Ατλάντα.

3. Η κούρσα των 100μ. στο Τόκιο, στις 25 Αυγούστου 1991. Για πρώτη φορά στην ιστορία, έξι σπρίντερ κατέβηκαν τα 10 δευτερόλεπτα σε μία μόνο κούρσα, η οποία δικαίως αποκλήθηκε ‘η κούρσα του αιώνα’. Ο Καρλ Λιούις έκανε 9.86, που ήταν παγκόσμιο ρεκόρ, ο Λίροϊ Μπάρελ 9.88, ο Ντένις Μίτσελ 9.91, ο Λίνφορντ Κρίστι 9.92, ο Φράνκι Φρέντερικς 9.95 και ο Ρέιμοντ Στιούαρτ 9.96. Και οι έξι έκαναν ρεκόρ, ο δεύτερος και ο τρίτος προσωπικά, ο τέταρτος ρεκόρ Ευρώπης, ο πέμπτος ρεκόρ Αφρικής και ο έκτος ρεκόρ χώρας.

2. O Γιουσέιν Μπολτ στο Βερολίνο. Ένα χρόνο μετά τον τελικό του Πεκίνου και το απίθανο 9.69, ο Τζαμαϊκανός αποφάσισε να δείξει τι θα συνέβαινε αν έτρεχε συγκεντρωμένος σε όλη την κούρσα και δεν κοίταζε τους Κινέζους πριν καν τερματίσει. Και έδειξε. Κατάφερε να κατεβάσει το χρόνο για 11 εκατοστά του δευτερολέπτου, με το 9.58 να μετρά ήδη 10 χρόνια ζωής. Στα 200μ. έδωσε, επίσης, μία απάντηση στους επικριτές, για το 19.30 του Πεκίνου, που έσπασε το 12ετές ρεκόρ του Μάικλ Τζόνσον από το 1996, και το κατά πόσον ήταν ο σωστός χρόνος. Ο Μπολτ έκανε ένα τελείως… αρρωστημένο 19.19, σε μία κούρσα που πέντε αθλητές κατέβηκαν τα 20 δευτερόλεπτα.

Ο μύθος του Τζαμαϊκανού στα παγκόσμια πρωταθλήματα είναι ασύγκριτος. Το 2011 τιμωρήθηκε στον τελικό των 100μ. για άκυρη εκκίνηση, μόνο για να πανηγυρίσει ο συμπατριώτης του Γιόχαν Μπλέικ, ενώ ήταν νικητής το 2013 στη Μόσχα και το 2015 στο Πεκίνο, ενώ στα 200μ. έχει τέσσερα συνεχόμενα χρυσά μετάλλια, από το 2009 έως το 2015, κάτι που προφανώς δεν έχει πλησιάσει να κάνει κάποιος. Επίσης, έχει 5 διαδοχικά μετάλλια στα 4Χ100μ., το 2007 ασημένιο στην Οσάκα, από το 2009 έως το 2015 χρυσά, το 2009 και το 2011, σε Βερολίνο και Νταεγού, με παγκόσμιο ρεκόρ.

1. Ο πιο εκστατικός αγώνας μήκους που έγινε ποτέ. Η προτελευταία μέρα του Αυγούστου του 1991 ήταν σημαδιακή. Είχαν περάσει 23 χρόνια από το παγκόσμιο ρεκόρ του Μπομπ Μπίμον στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Μεξικού, για το οποίο ακόμα και… κατηγορήθηκε ότι ‘κατέστρεψες το αγώνισμα’ και ο Καρλ Λιούις ήθελε απεγνωσμένα να σπάσει το ρεκόρ.

Για την ακρίβεια, αυτή η ιδιοφυία του μήκους έκανε τον καλύτερο αγώνα που έχει γίνει ποτέ από άλτη στο αγώνισμα. Ο Λιούις πήδηξε 8,68μ. στην πρώτη προσπάθεια, ακυρώθηκε στη δεύτερη, στην τρίτη πέταξε στα 8,83μ. και στην τέταρτη έκανε ένα εκατοστό πάνω από τα 8,90μ. του Μπίμον, που δεν κατοχυρώθηκε ως παγκόσμιο ρεκόρ, αφού ο άνεμος ήταν ευνοϊκός.

Ο Αμερικανός έκανε… παρέλαση στο Τόκιο, αλλά ο συμπατριώτης του, Μάικ Πάουελ, είχε διαφορετική άποψη. Με καλύτερη επίδοση τα 8,54μ. στο δεύτερο άλμα, 8,29μ. στο τρίτο και με ακύρωση στο τέταρτο, φίλησε το σταυρό που φορούσε και πέταξε στα 8,95μ., για να κάνει το παγκόσμιο ρεκόρ.

Ο Λιούις, όμως, δεν το άφησε έτσι. Το πέμπτο άλμα του ήταν στα 8,87μ. και το έκτο στα 8,84μ. Έκανε πάνω από 8,80μ. σε τέσσερα από τα έξι άλματά του, κάτι τόσο απίστευτο που δεν γίνεται καν να το συγκρίνεις με οτιδήποτε άλλο έχει γίνει σε οποιονδήποτε αγωνιστικό χώρο, παρ’ όλα αυτά δεν πήρε το χρυσό μετάλλιο.

Σε εκείνον τον αγώνα, ο Λιούις ήταν ο καλύτερος αθλητής όλων των εποχών. Μακράν. Και στάθηκε στο δεύτερο σκαλί του βάθρου.