Ο Νόα Λάιλς είναι ο ήρωας που χρειάζονταν οι Αμερικανοί

Στις αρχές του Ιουνίου είχε πάει στη Ρώμη -για το Diamond League*-, ως ο πιο γρήγορος άνθρωπος του κόσμου, χάριν του 19.65” που είχε κάνει στα 200 μέτρα, στο Diamond League Final της Ζυρίχης. Στην ‘αιώνια πόλη’ ο ο Noah Lyles είδε την πλάτη του πρώην συγκατοίκου του, Μάικλ Νόρμαν (ο μεν τερμάτισε σε 19.70”, ο δε σε 19.72”). Ήταν η πρώτη του ήττα έπειτα από δυο χρόνια. “Με βοήθησε να βρω το κίνητρο και την ενέργεια μου. Ήξερα πως η ημέρα που θα χάσω, θα είναι αυτή που θα είμαι πιο ενθουσιασμένος με την επιστροφή μου στις προπονήσεις”. Eίχε και ένα σχόλιο για τους προπονητές του καναπέ.

Ακολούθησε το ταξίδι στη Λοζάνη. Ο γνωστός για τον τρόπο που ολοκληρώνει τις κούρσες και την ικανότητα του να κρατά την ταχύτητα του στα τελειώματα, έφυγε ως ο τέταρτος πιο γρήγορος αθλητής, όλων των εποχών, στα 200 μέτρα (19.50). Είχε μπροστά του τους Γιουσεϊν Μπολτ (19.19, 2009 Παγκόσμιο), Γιόχαν Μπλέικ (19.26, 2011 Diamond League Βρυξελλών) και Μάικλ Τζόνσον (19.32, 1996 Ολυμπιακοί Αγώνες). Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που το χρονόμετρο σταμάτησε στο 19.50”, ακριβώς.

Ο Αύγουστος είχε στο πρόγραμμα, ένα ακόμα Diamond League: αυτό του Παρισιού. Πήγε κι εκεί και πήρε ένα από τα ρεκόρ που ‘χε αφήσει να στοιχειώνουν τον κόσμο ο Γιουσεϊν Μπολτ. Να σημειώσω εδώ πως ο Λάιλς έχει πιάσει τα όρια για τα σπριντ των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο.

Το 19.65 είναι ρεκόρ του event, κατά 8 δευτερόλεπτα καλύτερο από τον μέχρι τώρα κάτοχο, που ήταν ο Μπολτ χάριν της κούρσας του το 2013. Και όλα όσα διάβασες είναι η φυσική εξέλιξη για έναν τύπο που από το 2016 μέχρι σήμερα κυριαρχεί. Εξαιρουμένων των μηνών που πονούσε. Αλλά ας τα δούμε όλα, με τη σειρά.

Ως παιδί δεν μπορούσε να κοιμηθεί, να φάει, να λειτουργήσει

Ο Νόα είχε ένα σοβαρό θέμα, όταν ήταν μικρός. Δεν μπορούσε να αναπνεύσει. Έβηχε όλο το βράδυ. Οι γιατροί ενημέρωσαν πως είχε άσθμα. Όχι το συνηθισμένο, που τακτοποιείται με συσκευή για εισπνοές. Ο ατελείωτος βήχας είχε ως συνέπεια την καταστροφή των μυών του στομαχιού -και τον πόνο στο σημείο. Όταν είχε κρίση, μετά βίας μπορούσε να πάρει μια ανάσα, που συνήθως συνοδευόταν με ένα βαθύ βρυχηθμό. Δεν μπορούσε να φάει. Δεν μπορούσε να κοιμηθεί καλά. Οι γονείς του (η Κίσα και ο Κέβιν, runners στο Seton Hall University -ο Κέβιν έτρεξε και επαγγελματικά) ήταν διαρκώς alert, διότι αυτά τα συμβάντα τακτοποιούνταν μόνο στο νοσοκομείο.

“Από όταν ήμουν 4 θυμάμαι να πηγαίνω σε γιατρούς ή στο νοσοκομείο, μέσα στο ξημέρωμα, γιατί δεν μπορούσα να αναπνεύσω” είχε πει στο Runner Space.

Η μητέρα του συνήθιζε να κοιμάται κοντά του, για να είναι σίγουρη. Στο δωμάτιο ήταν και ο -ένα χρόνο μικρότερος- αδελφός του Νόα, Τζόζεφ. Ενίοτε τους έκανε παρέα και η αδελφή τους, Άμπι, η οποία αγκάλιαζε τον Νόα, ώστε να μείνει όρθιος και να υποχωρήσει ο βήχας. Δεν παρέλειπε να του τρίβει και απαλά την πλάτη, μέχρι να τον πάρει ο ύπνος. Υπήρχαν ωστόσο, φορές που ό,τι και αν δοκίμαζε η οικογένεια του, δεν ησύχαζε. Ήταν οι φορές που τον πήγαιναν στο νοσοκομείο.

Η Κίσα είχε αναλάβει τα μαθήματα των παιδιών -δεν πήγαιναν σχολείο, έκαναν τα πάντα στο σπίτι, γιατί τα ξενύχτια δεν επέτρεπαν πολλά. Σε κανέναν. Σε έναν από τους κρατικούς ελέγχους για την πρόοδο των παιδιών, ο Τζόζεφ πέρασε άνετα το τεστ. Ο Νόα οριακά και οι γονείς του αποφάσισαν να ξανακάνει την τάξη. Έτσι έχασε ένα χρόνο, αλλά βρέθηκε με τον αδελφό του.

Στα 7 μπήκε για επέμβαση (αμυγλαδεκτομή). Αρχικά φάνηκε να υπάρχει βελτίωση, ως προς τη συχνότητα του βήχα. Είχε αλλάξει και διατροφή και έβαλε τα σπορ στη ζωή του. Τα συμπτώματα άρχισαν να υποχωρούν. Στη second grade (7-8 χρόνων) τα αγόρια πήγαν στο σχολείο. Ήταν η περίοδος που οι γονείς τους χώρισαν. Εκείνα, μαζί με την Άμπι ακολούθησαν την Κίσα από το Γκέινσβιλ της Φλόριντα στη Βόρεια Βιρτζίνια (μεταξύ τους υπήρχαν 10 ώρες, ωδικώς), όπου είχε μεγαλώσει η μητέρα τους.

Το κόστος επιβίωσης ήταν μεγαλύτερο και η Κίσα είχε τα θέματα της, έως ότου καταφέρει να φτιάξει το νέο σπιτικό. Το πρώτο σχολείο στο οποίο πήγαν τα παιδιά, ήταν ‘δύσκολο’ κατά του Νόα το ρηθέν. Άλλαξαν δύο, έως ότου βρήκαν αυτό που τους έκανε. Τότε βρήκαν και ένα διαμέρισμα που τους έκανε. Η αλήθεια είναι πως δεν πέρασαν πολύ εύκολα “αλλά βλέπαμε πόσο σκληρά προσπαθεί η μητέρα μας”. Σημειωτέον, η Κίσα δεν σταμάτησε να ζει με το άγχος πως οι κρίσεις του γιου της θα εμφανιστούν ξανά.

Το πρώτο άθλημα που έκανε ο Νόα ήταν η ενόργανη.

Ήταν το πάθος του, μαζί με τις τέχνες. Εκείνες τις ημέρες που η ζωή του προσδιοριζόταν από το βήχα, είχε για παρέα το μπλοκ και τα μολύβια του. Ζωγράφιζε για ώρες ‘γιατί δεν μπορούσα να κάνω πολλά άλλα’. Στο high school άρχισε να σχεδιάζει παπούτσια για τους φίλους του -custon made. Αυτά τα σχέδια τα έδειξε στην Adidas, όταν πια είχε γίνει μέλος της. Ήταν σαν παιδί που μπήκε για πρώτη φορά σε ζαχαροπλαστείο. Έκτοτε έχει λόγο σε ό,τι φορά.

Την αγάπη του για το στίβο την ανακάλυψε όταν ήταν στο middle school (11-13 χρόνων). “Η πρώτη μου αγάπη ήταν το μπάσκετ -είναι περίεργο, αλλά δεν μου αρέσει το επαγγελματικό μπάσκετ. Είμαι περισσότερο φαν των κολεγιακών σπορ. Είμαι φαν των Gators (γεννήθηκα στη Φλόριντα)“.

“Αν διάλεγα κάποιον από το ΝΒΑ, θα ήταν παίκτης και θα ήταν ο ΛεΜπρον Τζέιμς. Όταν ο κόσμος σε βλέπει να νικάς συνέχεια, νιώθει ότι πρέπει να χάσεις. Εκείνος παρέμεινε συγκροτημένος, δεν έχω δει τίποτα κακό να κυκλοφορεί για εκείνον -όσο μπορώ να γνωρίζω είναι εκπληκτικός πατέρας και σύζυγος, δίνει πράγματα στην κοινότητα. Είναι παγκόσμιο είδωλο και στην κοινότητα του μπάσκετ. Είναι παράδειγμα προς μίμηση, σε ό,τι αφορά το πως θέλω να άγομαι ως άνθρωπος και ως αθλητής”.

Μετά το μπάσκετ, λάτρεψε την ενόργανη. “Ακόμα είναι το πάθος μου. Ο κύριος λόγος που δεν συνέχισα να ασχολούμαι με αυτή ήταν πως ήμουν πολύ μικρός και αυτό είναι ένα πολύ ακριβό σπορ, αν θες να κάνεις ό,τι πρέπει. Με το στίβο όλα έγιναν πιο απλά. Αμφότεροι οι γονείς μου ήταν runner. Ο πατέρας μου ήταν ο πρώτος μου προπονητής. Ήταν μια ενασχόληση αποτυπωμένη στην οικογένεια μου και τελικά ‘παρασύρθηκα‘”. Μόνο που δεν έκανε ό,τι οι γονείς του -αρχικά.

“Ξεκίνησα από το άλμα εις ύψος! Στις προπονήσεις, με έβαλαν μια-δυο φορές στο στίβο και μετά μου είπαν πως είμαι γρήγορος (γελάει). Αρχικά έκανα και τα δυο, πριν αφοσιωθώ στα 100 και τα 200 μέτρα”. Και μετά άρχισε να μαζεύει μετάλλια. Στην αρχή, παρέα με τον αδελφό του. Και οι δυο ανησυχούσαν για τη μητέρα τους, διότι πέραν της εργασίας της είχε να τους τρέχει παντού -και να διαχειρίζεται ό,τι τους αφορούσε. “Μας έλεγε πάντα να επικεντρωνόμαστε σε αυτό που θέλαμε να κάνουμε -και όλα τα άλλα θα τα τακτοποιούσε εκείνη”. Και οι δυο έκαναν ρεκόρ και κέρδιζαν ελίτ διοργανώσεις.

To Nοέμβριο του 2016 το επίσημο κανάλι της IAAF στο YouTube αφιέρωσε στον Αμερικανό, το 11ο επεισόδιο του ‘IAAF Inside Athletics’. Με 20.09 στην κούρσα των 200 μέτρων των US Olympic Trials που αφορούσε τους Τζάστιν Γκάτλιν, ΛαΣον Μέριτ και Αμίρ Ουέμπ (παιδιά που είχαν πάει στο Ρίο) ‘σπάσει’ το ρεκόρ που υπήρχε, σε επίπεδο high school, στις ΗΠΑ από το 1995.

Είχε αναδειχθεί χρυσός στους Youth Olympic Games του 2014 στα 200 μέτρα, ενώ στο Παγκόσμιο U20 είχε πάρει την πρώτη θέση στα 100 μέτρα. Έως τότε είχε ‘πέσει’ κάτω των 20 δευτερολέπτων, μόνο μια φορά (είχε κάνει 19.90 στο Shanghai Diamond League). Το 2017 διέλυσε τον ιγνυακό τένοντα ‘έπειτα από έναν από τους καλύτερους αγώνες που είχα κάνει’, στον πρώτο γύρο των USATF Outdoor Championship -τράιαλς για το Παγκόσμιο του 2017.

Όπως είχε πει ‘προσπαθώντας να επιτύχω καλύτερους χρόνους, οι μυς μου άρχισαν να με εγκαταλείπουν. Έπρεπε να φροντίσω το σώμα μου, ώστε να μπορεί να διαχειριστεί αυτούς τους γρήγορους χρόνους‘. Η μητέρα του πήγε στη Φλόριντα και ακολούθησε το πρόγραμμα του. Η οδηγία των ειδικών ήταν σαφής: ‘δεν μπορείς να τρέξεις, πριν περπατήσεις‘. Η Κίσα τον συνόδευε καθημερινά στο περπάτημα. Μετά είχε να εξηγήσει και κάτι.

“Όταν είσαι τραυματίας είναι η περίοδος που ωριμάζεις περισσότερο από ποτέ. Τα media και οι κάμερες δεν ασχολούνται μαζί σου και βλέπεις ποιος πραγματικά είσαι ως άνθρωπος. Πρέπει να είσαι αυτός που πιστεύει στον εαυτό του, όταν όλο το γκλάμουρ έχει φύγει”.

Η Κίσα το ‘χε ζήσει το θέμα, όταν ως αθλήτρια του κολεγιακού αντιμετώπισε μια σειρά τραυματισμών, κατά την οποία δοκιμάστηκε σωματικά και πνευματικά. Ήξερε λοιπόν, πώς να βοηθήσει το παιδί της. Δυο μήνες μετά, ο Νόα έτρεξε στις Βρυξέλλες (σε Diamond League). Το 20.00 ήταν νίκη, αν σκεφτείς πως όλοι του είχαν πει πως θα χάσει τη χρονιά. “Όταν μεγαλώνεις, έχοντας ξεπεράσει δυσκολίες ως μικρός, γίνεσαι πιο δυνατός. Σε βοηθά να κατανοήσεις περισσότερο το τι περνά ο καθένας, στη ζωή του”.

Στo Doha IAAF Diamond League, όπου έκανε την επιστροφή, έκανε και τον καλύτερο χρόνο (19.83) στα 200 μέτρα. Τα media τον χαρακτήρισαν ως ‘το καλύτερο ταλέντο της χώρας, στα 20 χρόνια’. Εκείνος έκρινε πως θα ήταν χρήσιμο να ευχαριστήσει τη μητέρα του, στο Twitter. Βοήθησε και ότι ήταν ανήμερα της ημέρας της μητέρας. “Ειλικρινά δεν θα ήμουν εδώ, αν δεν ήσουν εσύ. Όχι γιατί με γέννησες, αλλά επειδή ουδείς έχει δουλέψει ή έχει πιστέψει περισσότερο από εσένα. Ελπίζω να απολαύσεις το δώρο σου”. Συνόδευσε το post με μια φωτογραφία που έδειχνε ένα ζευγάρι παπούτσια (Superstars) Adidas. Είχε μόλις γίνει μέλος της. Το ίδιο και ο αδελφός του, ο οποίος εκείνη την περίοδο ήταν τραυματίας. Το πρώτο συμβόλαιο ήταν οκταετές. Η Κίσα ήταν η momager (mom και manager).

Tα τραύματα επουλώθηκαν, ήλθε και η ήττα που τον βοήθησε να καταλήξει στο ποιος είναι και τι θέλει από τη ζωή του και το τελευταίο τρίμηνο πάει από το καλό στο καλύτερο. Μετά τη νίκη στο Παρίσι είπε πως “από ό,τι έγινε τελευταία, δεν θυμάμαι πολλά -για να είμαι ειλικρινής. Έμπαινα στο στίβο και πριν το καταλάβω ήμουν στη γραμμή τερματισμού. Κάποια στιγμή σκέφτηκα ‘ώπα, όλα έγιναν πολύ γρήγορα‘”. Στο Stade Charlety δεύτερος ήταν ο πρωταθλητής Τουρκίας και Ευρώπης, Ραμίλ Γκουλίγιεβ, με 20.01”.

Δεδομένων αυτών που ζει τη συγκεκριμένη περίοδο ο Κρίστιαν Κόουλμαν, ο οποίος το Σάββατο 24/8 τιμωρήθηκε γιατί έχασε τρία αντί-ντόπινγκ τεστ (δεν είχε ενημερώσει για το πού βρίσκεται, έχει ακρόαση στο δικαστήριο στις 4/9 και αν η ετυμηγορία είναι το ‘ένοχος’ θα τιμωρηθεί με ένα χρόνο και θα χάσει Παγκόσμιο και Ολυμπιακούς Αγώνες), ο διάδοχος πια, του Μπολτ είναι το παιδί για το οποίο μόλις διάβασες. Γιατί οι ΗΠΑ όταν έχουν ανάγκη από νέους ήρωες, μπορούν και τους βρίσκουν.

*To Diamond League του Παρισιού είναι ετήσιο event στίβου, που ανήκει στη σειρά IAAF Diamond League, πρώην IAAF Golden League, διαδικασία που προστέθηκε στο καλεντάρι το 1998 για να ενισχύσει το προφίλ των κορυφαίων ευρωπαϊκών αθλητικών διοργανώσεων. Με την εξέλιξη του, το 2010 -όταν κι άλλαξε όνομα, με 16 events για άνδρες και άλλα τόσα για γυναίκες, σε 14 μίτινγκ- απέκτησε ως στόχο να βελτιώσει την παγκόσμια απήχηση του στίβου, με το να ‘βγει’ από την Ευρώπη, για πρώτη φορά’. Υπάρχει scoring system, που από το 2017 επιβραβεύει τους οκτώ πρώτους (8 πόντοι στον πρώτο, 7 στο δεύτερο και ούτω καθ’ εξής). Οι καλύτεροι διαγωνίζονται στην τελική φάση και χρηματικά έπαθλα, βάσει αποτελεσμάτων.