Ο Ναβίντ Αφκάρι βασανίστηκε για μέρες πριν από την εκτέλεση του

Tο Ιράν βρίσκεται στο μέσο των συρράξεων μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν και σε επιφυλακή, μετά την παραβίαση του εναέριου χώρου του από μη επανδρωμένο αεροσκάφος των Αζέρων, που καταρρίφθηκε προ ημερών. Για την ιστορία, ακολούθησε νέα κατάρριψη πριν λίγες ώρες. Την ίδια ώρα, αυξάνονται καθημερινά τα κρούσματα Covid-19, με τις ΗΠΑ να επιβάλει νέες κυρώσεις για την εκτέλεση του 27χρονου παλαιστή της ελληνορωμαϊκής και μέλους του UFC, Ναβίντ Αφκάρι.

O ακτιβισμός δεν είναι για όλους. Όπως δεν ασχολούνται πολλοί αθλητές μαζί του. Κυρίως γιατί θέλουν την ησυχία τους. Επισήμως επειδή ‘δεν χωρούν πολιτικές στα σπορ’. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχουν περιβάλλοντα (και καθεστώτα) στα οποία ένας αθλητής μπορεί να εκφραστεί με μεγαλύτερη άνεση και άλλα που αν το κάνει, ρισκάρει τη ζωή του. Κυριολεκτικά. Όπως το Ιράν όπου όροι όπως ‘δημοκρατία’ και ‘δικαιοσύνη’ αγνοούνται, σε ό,τι αφορά το γενικό πληθυσμό.

Ο Αφκάρι καταδικάστηκε δυο θανατικές ποινές, ως ένοχος για

✎ προσβολή του ανώτατου ηγέτη της χώρας, Αλί Χαμενεΐ,

✎ διασπορά προπαγάνδας εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας,

✎ υποκίνηση πολέμου εναντίον του Θεού (moharebeh)

✎ αναταραχή της δημόσιας τάξης,

✎ οργάνωση ομάδας,

✎ συμμετοχή σε διαμαρτυρίες,

✎ φόνο εκ πρόθεσης, μέλους της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς (IRGC) -θεματοφύλακα του θεοκρατικού καθεστώτος του Ιράν, ελίτ της ιρανικής κοινωνίας και σημαντική στρατιωτική, πολιτική και οικονομική δύναμη της χώρας, με δεσμούς με τον Χαμενεΐ. Οι ΗΠΑ την έχει ανακηρύξει σε ‘ξένη τρομοκρατική οργάνωση’.

Ο διεθνής παλαιστής είχε μετάσχει στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις του 2018, όταν ο λαός βγήκε στους δρόμους για να διαμαρτυρηθεί για τις πρακτικές του αγιατολάχ, που είχαν βυθίσει σε μεγαλύτερη ανέχεια τη χώρα. Ήξερε πως τις απαγόρευε το καθεστώς. Παρ’ όλα αυτά, πήγε. “Ήξερε και ότι η συμμετοχή του στις διαδηλώσεις μπορεί να στοιχίσει τη ζωή του” διαβεβαίωσε το αφεντικό του UFC, Ντέινα Ουάιτ. “Ήταν ένα εξαιρετικό παιδί, ένας ξεχωριστός αθλητής, παγκοσμίου κλάσης παλαιστής και μοναδικός άνθρωπος, ο οποίος πάντα πάλευε για αυτό στο οποίο πίστευε”.

Το θύμα, ονόματι Χασάν Τορκμάν, ήταν μέλος της IRGC είχε ως δουλειά να σταματήσει τις διαδηλώσεις. Μετά τη δολοφονία του, κηδεύτηκε ως μάρτυρας. Ο Αφκάρι συνελήφθη ως ύποπτος, εκείνος αρνήθηκε την κατηγορία, ενώ δεν υπήρχαν αποδεικτικά στοιχεία -το οπτικό υλικό έδειχνε τον παλαιστή να προχωρά στο πεζοδρόμιο και να μιλάει στο τηλέφωνο, την ώρα του φόνου που κατεγράφη από άλλη κάμερα. Δεν χρησιμοποιήθηκε στο δικαστήριο, όπου εμφανίστηκαν αρκετοί ‘αυτόπτες μάρτυρες’, με τα εισαγωγικά να αφορούν το ενδεχόμενο της ψευδομαρτυρίας, καθώς έλεγαν διαφορετικά πράγματα. Ενώπιον του δικαστή εμφανίστηκε audio με την ομολογία του κατηγορουμένου, που τιμωρήθηκε με θανατική ποινή. Αργότερα αποκαλύφθηκε πως είχε βασανιστεί για μέρες, μέχρι να πει πως είναι ένοχος. Σχολίασε ότι “τους έδωσα ό,τι ήθελαν, για να σώσω την οικογένεια μου και τα αδέλφια μου, που είναι στη φυλακή”.

Όταν συνελήφθη ο Ναβίντ, συνελήφθησαν και οι αδελφοί του. Ο 35χρονος Βαχίντ καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 54 χρόνων και 6 μηνών και 74 μαστιγώματα. Ο 29χρονος Χαμπίμπ με 21 χρόνια φυλάκισης και 27 μαστιγώματα. Το δικαστήριο τους αφαίρεσε το δικαίωμα της έφεσης. Τα εγκλήματα τους ήταν η κλοπή (κλομπ στρατιωτικού που χτυπούσε το πλήθος) και ‘παροχή μέσων για τη διάπραξη εγκλήματος’ (μάσκα προσώπου και κουκούλα), συν η συμμετοχή σε διαμαρτυρίες, η υποκίνηση πολέμου εναντίον του Θεού και η αναταραχή της δημόσιας τάξης. Και τα αδέλφια του Ναβίντ βασανίστηκαν, έως ότου δηλώσουν ένοχα.

Μετά την ετυμηγορία, ο παλαιστής επέμεινε πως είναι αθώος, υποσχέθηκε να παλέψει για τη ζωή του, τόνισε πως δεν υπήρχαν αποδεικτικά στοιχεία και κατέληξε στο εξής: “Αν εκτελεστώ, όλοι θα γνωρίζουν ότι τον 21ο αιώνα, παρά τις οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα Ηνωμένα Έθνη και ό,τι άλλο υπάρχει, εκτελέστηκε ένα αθώο άτομο που έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε και πάλεψε ώστε να ακουστεί η φωνή του”.

Στις 12/9 ανακοινώθηκε πως εκτελέστηκε -χωρίς λεπτομέρειες. Κηδεύτηκε εν μέσω της νύχτας, παρουσία ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων και των άμεσων συγγενών του. Με αυτήν τη δολοφονία, οι κυβερνώντες έστειλαν το μήνυμα ‘διαδηλώστε και θα σας σκοτώσουμε, όποιοι κι αν είστε’. Βλέπεις, περιστατικά σαν και αυτό μόνο πρωτοφανή δεν είναι για το Ιράν των τελευταίων 41 χρόνων. Η Wall Street Journal έγραψε ότι ‘το καθεστώς δεν έχει όρια σε ό,τι αφορά την απολυταρχία του και την καταπίεση των διαδηλωτών και των αμφισβητιών. Συστηματικά στοχοποιεί τις οικογένειες τους και απαιτεί από τους συγγενείς να πληρώσουν με τη ζωή τους για τις ατασθαλίες. Συχνά χρησιμοποιείται η κατηγορία των χρησιμοποιημένων σφαιρών’.

Επειδή το θέμα του είχε πάρει παγκόσμιες διαστάσεις (τοποθετήθηκαν σχετικά και οι ΗΠΑ, με τον Ντόναλντ Τραμπ να ζητά να του δοθεί χάρη, ενώ ασκούνται πιέσεις ώστε να αποκλειστεί το Ιράν από τους ερχόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες), η κυβέρνηση επέσπευσε την εκτέλεση. Μη κυβερνητική οργάνωση του Ιράν, για τα ανθρώπινα δικαιώματα αποκάλυψε την Τρίτη 29/9 κάποια από αυτά που έζησε ο Αφκάρι από τη σύλληψη του μέχρι το θάνατο. Τον Σεπτέμβριο του 2018, ένα μήνα μετά τη σύλληψη του, ο Σανίν Νασέρι αυτόπτης μάρτυρας στις κακοποιήσεις του παλαιστή, είδε να τον χτυπούν δυο άνδρες -με πολιτικά-, με μεταλλική μπάρα και κλομπ, ενώ τον εξύβριζαν και απαιτούσαν να ομολογήσει τη δολοφονία του Τορκμάν. Ακολούθησαν πολλοί άλλοι βασανισμοί, έως τη ψευδή παραδοχή ενοχής.

Προέκυψε και ηχητικό ντοκουμέντο, σύμφωνα με το οποίο ο γιατρός που εξέτασε πριν τη δίκη επιβεβαίωσε πως τα σημάδια που ‘χε στο σώμα του ήταν προϊόν βασανισμού. Η αστυνομία του είπε ότι δεν υπήρχε λόγος να εμφανιστεί στο δικαστήριο και να καταθέσει -και ότι αν έκρινε ο δικαστής πως χρειαζόταν αυτό, θα τον καλούσε. Δεν τον κάλεσε. Ένας άλλος αυτόπτης μάρτυρας -που έτυχε να επισκεφτεί το αστυνομικό τμήμα στο οποίο κρατείτο για μήνες ο Αφκάρι- είπε ότι “τον είδα να είναι πεσμένος στο έδαφος, με σπασμένο χέρι και ξέπνοος και να παρακαλάει να σταματήσουν να τον χτυπούν. Είδα με τα μάτια μου τους βασανιστές να του ‘σπάνε’ το χέρι”.

Ανήμερα αυτών των αποκαλύψεων, έγινε γνωστό πως άγνωστοι έβαλαν την Κυριακή 27/9, φωτιά (με εκρηκτικό μηχανισμό) στην είσοδο του δικαστηρίου, όπου καταδικάστηκε σε θάνατο ο Αφκάρι. Η κυβέρνηση σχολίασε πως πρόκειται για αντίποινα, για την εκτέλεση του παλαιστή (φευ).