Η ιστορία πίσω από το αργυρό της Εθνικής πόλο στο Αθήνα 2004
Επτά 'ασημένιες' ολυμπιονίκες περιγράφουν την πορεία της Εθνικής πόλο Γυναικών προς το ασημένιο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς του 2004, στην Αθήνα, 15 χρόνια μετά από τον ατυχή τελικό με την Ιταλία, στις 26 Αυγούστου.
Η απομαγνητοφώνηση που έγινε στο ανοικτό κολυμβητήριο του Αγίου Κοσμά, για το αφιέρωμα στην Εθνική πόλο Γυναικών που πριν από 15 χρόνια, στις 26 Αυγούστου 2004, κατέκτησε το ασημένιο ολυμπιακό μετάλλιο, ήταν η Κηφισίας μεσημέρι Παρασκευής. Και, ταυτοχρόνως, ήταν το πιο γνωστό μουσικό φεστιβάλ του πλανήτη, στην prime time του. Στο πικ του. Είχαν περάσει 48 λεπτά από την αρχή της κουβέντας, όταν μία από τις 7 πρώην διεθνείς πολίστριες που έζησαν το όνειρο των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας και ανέβηκαν στο βάθρο των νικητών, παρότρυνε τις υπόλοιπες να “μη μιλάμε όλες μαζί”. Μία παρότρυνση που κράτησε σχεδόν 5 δευτερόλεπτα.
Δεν καταλάβατε. Ήταν απίθανα. Τα κορίτσια δεν είχαν να τα πουν από τότε. Προφανώς όχι. Αλλά όλες μαζί δεν έχουν την ευκαιρία να μαζεύονται. Όταν αυτό γίνεται, κάποιες είναι στους πάγκους, άλλες στην κερκίδα, διαφορετικά διακριτικά. Αυτό το μαζί έκανε τη διαφορά. Γι’ αυτό και οι φωτογραφίες, από τις οποίες δεν λείπει η αποτύπωση κάποιου ή κάποιων που γελάνε, εμπνέουν νοσταλγική θέρμη. Ζεστό θερινό μεσημέρι στο κολυμβητήριο του Αγίου Κοσμά και η Φραντσέσκα έπιασε το κλίμα μέχρι το τελευταίο ελάχιστο τετραγωνάκι του φωτογραφικού φακού της. Ήταν το κλίμα της γιορτής, σαν να επαναφερόταν η μνήμη με την ισχύ μίας σταγόνας που μετέφερε καθέναν από εμάς στο ολυμπιακό κολυμβητήριο. Από τις 16 ως τις 26 Αυγούστου, τα κορίτσια του Κούλη Ιωσηφίδη πόνταραν στα ζυγά. Και αναμφισβήτητα τους βγήκαν.
Οι Ανθή Μυλωνάκη, Τόνια Μωραΐτη, Κική Λιώση, Άντι Μελιδώνη, Δήμητρα Ασιλιάν και Βούλα Κοζομπόλη δεν ήταν εκεί. Κάποιες έλειπαν για δουλειές ακόμα και στο εξωτερικό, άλλες είχαν αρχίσει τις διακοπές τους. Αντιθέτως, το ‘παρών’ έδωσαν οι Γεωργία Ελληνάκη, η Εύη Μωραϊτιδου, η Κατερίνα Οικονομοπούλου, η Αντιγόνη Ρουμπέση, η Ευτυχία Καραγιάννη, η Αγγελική Καραπατάκη και η Γιούλη Λαρά. Εκείνες είναι οι 13 ‘ασημένιες’ ολυμπιονίκες, που το απόγευμα της 26ης Αυγούστου ανέβηκαν στο δεύτερο ψηλότερο σκαλί του βάθρου των νικητών και κατέστησαν εαυτούς, ως σύνολο αλλά και οντότητες, τις μόνες Ελληνίδες που έχουν κατακτήσει ολυμπιακό μετάλλιο σε ομαδικό σπορ.
Την αμέσως προηγούμενη μέρα, η Καραγιάννη, που δεν χόρταινε να τραβά φωτογραφίες της κόρης της, η οποία είναι ερωτευμένη με τη συγχρονισμένη κολύμβηση και ευτύχησε να έχει συνάντηση με το πρότυπό της, Ευαγγελία Πλατανιώτη, που σχεδόν άρτι αφιχθείσα από το Παγκόσμιο της Γκουανγκτζού έπιασε δουλειά στο κολυμβητήριο, είχε κατακτήσει με τον Νηρέα Χαλανδρίου το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Νεανίδων, απέναντι στη Βουλιαγμένη των Λιώση και Μελιδώνη. Στην ίδια ακαδημία μεταλαμπαδεύει τα φώτα της στα πιτσιρίκια και η Ρουμπέση. Όταν η Λαρά, που είχε κάθε λόγο να επιθυμεί αυτήν τη συνάντηση με τις παλιές συμπαίκτριές της, την ρώτησε για τον τελικό, η Καραγιάννη -αρκετά διακριτικά- της απάντησε ότι τα δικά της κορίτσια έπαιξαν πολύ καλά. Μάλιστα, υπήρχαν οι σκέψεις να ενταχθεί στο τεχνικό επιτελείο του Νηρέα η Ελληνάκη, η τερματοφύλακας της ομάδας του 2004, πριν ακόμη γίνει επίσημο. Με την Καραγιάννη τις συνδέει, εκτός των άλλων, η δουλειά στον πάγκο του ΑΝΟ Γλυφάδας, πριν πάει εκεί η Αλεξία Καμμένου.
Τα περισσότερα κορίτσια έχουν σπουδές στα ΤΕΦΑΑ και σε άλλες σχολές, όπως η αρχιτεκτονική, στην περίπτωση της Μωραϊτίδου. Όλες είναι πτυχιούχοι, αλλά και κάτοχοι μεταπτυχιακών. Με το υγρό στοιχείο ασχολούνται ακόμη πολλές. Ακόμα κι αν δεν είναι συγκεκριμένα πόλο, αλλά ένα κέντρο βρεφικής και παιδικής κολύμβησης, όπως αυτό που διατηρεί η Καραπατάκη με τον σύζυγό της, πρώην τερματοφύλακα των ΑΝΟ Γλυφάδας και Ολυμπιακού και ολυμπιονίκη του 2004, Νικόλα Δεληγιάννη.
Οι ιστορίες έρεαν στο κολυμβητήριο του Αγίου Κοσμά, έστω και χωρίς την απαιτούμενη συνοχή. Δεν υπήρξε μία που να μην έπαθε κάτι στην πολύμηνη προετοιμασία. Η Ελληνάκη λιποθύμησε στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρουμπέση υπέστη εσωτερική αιμορραγία, η Καραπατάκη αναγκάστηκε να κάνει 7 ράμματα σε ανοιγμένο μάτι μετά από την αγκωνιά που δέχθηκε σε φιλικό προετοιμασίας με τις ΗΠΑ στον Βόλο. Τα έκανε χωρίς αναισθητικό, για να μην έχει μπελάδες με το ντόπινγκ κοντρόλ. “Εκεί καταλάβαμε, όμως, ότι ήμαστε ομάδα για μετάλλιο”, τονίζει, λες και είναι ήσσονος σημασίας να σου ράβουν το μάτι κι εσύ όχι απλώς να αντιλαμβάνεσαι πλήρως τη διαδικασία, αλλά και να νιώθεις τον πόνο σε κάθε πόρο του σώματός σου.
Για την εποχή εκείνη, πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες, ωραία; Ωραία. Εδώ δεν μπορείς να βρεις και να δεις τουλάχιστον τα νοκ άουτ ματς της Εθνικής ομάδας στους Αγώνες. Υπάρχει ένα απόσπασμα από την παράταση με τις Ιταλίδες -κι αυτό μισό. Δεν υπάρχουν καν τα ματς της Εθνικής Ανδρών από τη διοργάνωση. Τι έγινε με αυτήν την εικόνα; Πώς θα αποφανθούν οι ιστορικοί του μέλλοντος για το πόσο καλή ομάδα ήταν εκείνη η Εθνική Γυναικών, που δεν φτιάχτηκε μόνο μέσα από τη δική της προετοιμασία, αλλά και από τον ΑΝΟ Γλυφάδας και τον ΝΟ Βουλιαγμένης, οι οποίοι έφταναν στα τελικά στάδια των ευρωπαϊκών διοργανώσεων και κατακτούσαν τρόπαια;
Ο ΑΝΟ Γλυφάδας είχε πάρει την Ευρωλίγκα το 2000 και το 2003, η Βουλιαγμένη το LEN Trophy την ίδια χρονιά. Την επομένη, στο Final Four της Αθήνας, ήταν και οι δύο μαζί. Το σύστημα διαφοροποιούταν, υπό την έννοια ότι γινόταν round robin, δηλαδή έπαιζαν όλοι με όλους. Στο τέλος, η Οριζόντε Κατάνια, που ήταν η μισή εθνική Ιταλίας η οποία στο τέλος θα πανηγύριζε το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο, κατάφερε και απέδρασε με το τρόπαιο.
Υπήρχαν, λοιπόν, οι ενδείξεις. Οι πολίστριες της Εθνικής εμφανίστηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες τεχνικά άρτιες. Η δουλειά είχε γίνει εν είδει ‘κρυφού σχολειού’ από προπονητές που δεν τους πολυαρέσουν τα φώτα της δημοσιότητας και ο Ιωσηφίδης ήταν εκείνος που, με την εμπειρία του από Αγώνες, ως προπονητής στους Άντρες στην 6η θέση της Ατλάντα το 1996 και στο Σίδνεϊ 4 χρόνια αργότερα, μπόρεσε να τις καθοδηγήσει ως το βάθρο.
Τα 40 κατοστάρια κι οι κορμάρες
Η Εθνική πόλο Γυναικών έκανε 14 ταξίδια, εκείνη την ολυμπιακή χρονιά. Την πιο κρίσιμη μέρα, όμως, ήταν στον Άγιο Κοσμά. Το πρωί της 5ης Ιουλίου 2004, όταν η Εθνική ποδοσφαίρου είχε κατακτήσει το Euro. “Είχαμε επιστρέψει από προετοιμασία στην Αμερική και βρισκόμασταν εδώ. Η συγκίνηση ήταν πολύ μεγάλη για εμάς”. Η προετοιμασία άρχισε από τον Μάρτη, πρώτη αποστολή στο Καρπενήσι, ίσως και στην Ιταλία. “Η Βουλιαγμένη και η Γλυφάδα είχαν ευρωπαϊκές υποχρεώσεις και παρακαλούσαμε να τελειώσουμε για να επιστρέψουμε στις ομάδες μας”, θυμάται η Καραπατάκη. “Η χειρότερη προετοιμασία έβερ. Είχε φοβερό χλώριο, δεν μας άφηνε ο Κούλης να βάλουμε γυαλάκια”, σιγοντάρει η Καραγιάννη. Στην αυτονόητη ερώτηση, απαντά η Ρουμπέση: “Έλεγε ότι το πόλο παίζεται με το κεφάλι έξω από το νερό”. Η Ρουμπέση θυμάται μία στιχομυθία με το γιατρό της Εθνικής, Κυριάκο Νανούση. “Πάω, του λέω ‘έχω μια ζαλάδα, δεν αισθάνομαι πολύ καλά’. ‘Μαγνήσιο παίρνεις;’ ‘Ναι, παίρνω’. ‘Ε, κόφτο τότε'”.
Η προπόνηση ήταν όντως εφιαλτική. Τα κορίτσια, σχεδόν 30 τον αριθμό στην προεπιλογή τότε, πήγαιναν στην προπόνηση με τρίκιλα γύρω από τη μέση τους και τα πόδια δεμένα με λάστιχα. Ο Γιώργος Μορφέσης έφτιαχνε χαμομήλι αποβραδίς, ώστε οι αθλήτριες να το έχουν στην προπόνηση. Η Λαρά, που έμενε δίπλα στο δωμάτιο του ομοσπονδιακού τεχνικού, άκουγε κάθε πρωί, ένα μόνιμο μοτίβο, το ίδιο τραγούδι. “Έχει μείνει καφές στο φλιτζάνι”, άρχισε να τραγουδά το γνωστό ντουέτο των Πέγκυ Ζήνα και Νίκου Βέρτη ‘Έξω έχει Κρύο’.
Ο Ιωσηφίδης έκανε αυστηρό έλεγχο στις πολίστριές του. Η προετοιμασία κράτησε σχεδόν μία εβδομάδα. Η Ρουμπέση και η Καραγιάννη, στο δωμάτιο, έσβηναν σε ένα ημερολόγιο τις προπονήσεις. Γυρνούσαν από την πρωινή και έσβηναν. Ο Γιάννης Ριζόπουλος, γυμναστής, τις ξυπνούσε γεμάτος όρεξη. “Έλα κορμάρες, πάμε κορμάρες”, ήταν μία φράση που πολύ συχνά περιείχε το πρωινό εγερτήριο. “Έχουμε 3.122 κινήσεις ακόμα μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες”, θυμήθηκε γελώντας η Μωραϊτίδου, ότι τους έλεγε.
Κάθε μία εκ των πολιστριών έχει άπειρες ιστορίες. Είναι συγκεχυμένες, από κάποιο ταξίδι εκείνη την εποχή, όχι απαραιτήτως από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τα ταξίδια ήταν πάρα πολλά. Το 2004 δεν αποτελούσε εξαίρεση, ίσα ίσα. Σε προετοιμασία στο Κίρισι, επί παραδείγματι, η Καραγιάννη έκανε ένα χαρακτηριστικά άστοχο σουτ. “Μου λέει ‘έφυγες'”, αφηγείται και συνεχίζει. “Μέναμε με τη Λιώση μεσοτοιχία στον Ιωσηφίδη, μας χώριζε τσιγαρόχαρτο. Η Κική μού έλεγε ψιθυριστά ‘όχι ρε συ, δεν θα σε διώξει για ένα άστοχο σουτ. Πρόσεξε μόνο μην κάνεις κάτι που δεν πρέπει’. Εγώ της έλεγα ότι δεν πίστευα ότι θα με ξανάβαζε. Αλλά με ξανάβαλε και το επόμενο σουτ που έκανα πήγε λίγο πιο ψηλά από το προηγούμενο”.
Μετά από τη Ρωσία, σειρά είχε η Σύρος. “Πολύ ωραίες ντοματοσαλάτες”, σπεύδει να συμπληρώσει η Καραγιάννη. Η Εθνική πήγε στο νησί των Κυκλάδων για κοινή προετοιμασία με την Αυστραλία. “Τελευταία προπόνηση πριν φύγουμε για το καράβι, ακολουθούσαν δύο μέρες ρεπό. Αναρωτιόμασταν τι θα κάνουμε, αφού δεν θα παίζαμε με τις Αυστραλές. Εκείνες είχαν κάνει προπόνηση στον παίκτη παραπάνω και είχαν φύγει. Μας βάζει ο Ριζόπουλος στην 50άρα και αρχίζουμε 4 δεκάδες κατοστάρια, ένα σπριντ, ένα 60%. Εγώ θυμάμαι την Ευτυχία, μέσα από τα γυαλάκια της, υπήρχαν κλάματα. Ο Ριζόπουλος κρατούσε το χρονόμετρο και μας παρακινούσε: ‘Αντε κορίτσια’. Τελειώνουν τα 40 κατοστάρια, μπαίνουμε στο πλοίο και παίρνει η καθεμία από μία πολυθρόνα και δεν ακούστηκε κιχ στο καράβι”, περιγράφει τη μαρτυρική κατάσταση μέσα στο νερό η Καραπατάκη.
Εκείνη ήταν που, έπειτα από λάθος συνεννόηση με την Καραγιάννη σε ένα επίσημο διπλό στη Βουδαπέστη, στο επόμενο στάδιο της προετοιμασίας, κατάλαβε ότι δεν έπρεπε να λύνει τις απορίες. “Μας είχε στο βίντεο 2 ώρες γι’ αυτήν τη φάση”, λέει, με τη Λαρά να συμπληρώνει: “Γενικώς, όλα τα βίντεο τα βλέπαμε σε αργή κίνηση”. Τότε αποφασίστηκε ομόφωνα το “εγώ, συγγνώμη, λάθος”, για να περνά λίγο η ώρα μπροστά στην οθόνη.
Οι… καρέκλες του Ναυπλίου
Οι προπονητικές μέθοδοι του Ιωσηφίδη παραμένουν θρυλικές στους κόλπους των ολυμπιονικών. “Στην πισίνα στη Βουδαπέστη υπήρχε ένα λάστιχο αυτοκινήτου και ένα σκοινάκι στον πάτο. Όταν το είδε ο Κούλης, τρελάθηκε. Δέναμε τη ζώνη με το σκοινάκι και προσπαθούσαμε να μεταφέρουμε το λάστιχο με ελεύθερο. Οι τερματοφύλακες έκαναν ποδήλατο”.
Το ποδήλατο, δηλαδή η κίνηση μέσα στην πισίνα που θυμίζει εκείνη πάνω στο δίκυκλο, έφερε στη Λαρά μία ανάμνηση από το Ναύπλιο. “Είμαστε στον Άγιο Κοσμά και κάνουμε ποδήλατο με τις καρέκλες εδώ. Είναι οι κλασικές πλαστικές καρέκλες, πολύ ελαφριές και κάνουμε διαδρομές, εικοσάρια. Τις πάμε και τις φέρνουμε. Και βρισκόμαστε στο Ναύπλιο και καθόμαστε σε έναν πάγκο με τη Βούλα. Απέναντι είναι κάτι καρέκλες και μας λέει ‘πηγαίνετε να πάρετε τις καρέκλες και να τις φέρετε’. Και δεν βλέπουμε καλά. Οι καρέκλες είναι μεταλλικές. Δεν μπορούσαμε να πάρουμε ανάσα. Όταν φτάσαμε, τις πετάξαμε όπως όπως”.
Η προετοιμασία είχε λιποθυμίες. Η Ελληνάκη κατέρρευσε στην τελική φάση του World League, στο Σαν Ντιέγκο. “Την γλίτωσα, βγήκα έξω με 4 σφυγμούς και λιποθύμησα”. Η Εθνική έμεινε έναν μήνα στο Σαν Ντιέγκο. “Μας είχε πει, μην τυχόν και πάρει κάποια αποβολή. Ήταν μία Βραζιλιάνα, το ποπολάιο”, θυμάται η Οικονομοπούλου για μία αντίπαλο, της οποίας είχαν κολλήσει το συγκεκριμένο παρατσούκλι: “Ήταν πιστολέρο. Όποτε έβαζε γκολ πανηγύριζε πυροβολώντας στον αέρα. Μας έλεγε, όποια φάει γκολ από αυτήν ή όποια κάνει αποβολή, έχει βγει έξω. Αφού όταν έπαιζε, η μία προσπαθούσε να βάλει την άλλη να την μαρκάρει. Παίρνει αποβολή η Ευτυχία και γυρνάει στον διαιτητή: Oh my God. Κι ακούς τον Ιωσηφίδη να λέει: ‘Τι oh my God, ρε μ…, πέρνα έξω'”.
Η Ρουμπέση θυμάται, σε ήττες στα ματς προετοιμασίας από τις ΗΠΑ και την Ιταλία, να τους λέει ο Ιωσηφίδης “από μία κοντή και μία χοντρή χάσαμε”. Η κοντή ήταν η Τάνια ντι Μάριο και η χοντρή η Τζιούζι Μαλάτο. Επίσης, υπήρχε η Μαρία η κοντή, η Μπρέντα Βίλα. Πρόκειται για θρύλους του παγκόσμιου πόλο Γυναικών. Στη Βίλα, δε, είχε μεγάλη αδυναμία. “Κοίτα, κοίτα, κοίτα τι ωραία που το κάνει αυτό”, περιγράφει η Καραπατάκη μία από τις αντιδράσεις του για τις ικανότητες της Αμερικανίδας.
“Πού είναι αυτές;”
Στο Σαν Ντιέγκο, η Εθνική επίσης έφτυσε αίμα. Οι κοπέλες δεν είχαν ευκαιρία να βγουν, που λέει ο λόγος, από το ξενοδοχείο τους χωρίς ο προορισμός να είναι το κολυμβητήριο. Ο Ιωσηφίδης έδωσε λοιπόν το ‘ΟΚ’ για μία έξοδο που αφορούσε κυρίως σε εμπορικό κέντρο, ώστε οι παίκτριες να μπορούν να ψωνίσουν πράγματα για την Αθήνα. Η Λαρά περιγράφει ένα αλήστου μνήμης σκηνικό. “Οι Αμερικανοί σού δίνουν δύο βαν όταν πας εκεί και σου λένε να κάνεις ό,τι γουστάρεις. Οι ώρες του παιχνιδιού είναι αυτές, οι ώρες προπόνησης αυτές. Πάμε σε ένα εμπορικό-κτήνος, που μας έχει πάει η Κόραλι (σ.σ. Σίμονς, Αμερικανίδα πολίστρια). Μας αφήνει στο πάρκινγκ του εμπορικού, η ώρα είναι μία. Μας λέει, δύο η ώρα θα είστε πίσω. Βλέπουμε τις ταμπέλες των καταστημάτων και αρχίζουμε να τρέχουμε για να προλάβουμε. Εγώ έχω πάει στην Apple και είμαι μαζί του, ενώ μου πιάνει την κουβέντα. Μήπως να αφήσω το diskman για να πάρω κάτι άλλο, με ρωτάει. Όταν φεύγω για τα αυτοκίνητα, αυτός είναι εκεί και κοιτάζει. Γυρνάνε στα βαν, στο ένα είναι ο Γιώργος στο άλλο αυτός. Είμαι η μόνη που έχω πάει στην Apple, γι’ αυτό κι έχω γυρίσει”. “Ήμουν κι εγώ μαζί”, συμπληρώνει η Ρουμπέση.
“Στις δύο βάζει μπροστά. ‘Γιωργάκη, πού είναι αυτές;’ Γυρνάει σε εμάς: ‘Μήπως ξέρετε πού είναι;’ Απαντάμε ‘θα έχουν μπλέξει’. Αυτές έχουν μείνει εκεί, έχουν κολλήσει οι κάρτες τους και δεν μπορούν να φύγουν. Έχει βάλει μπρος και μαρσάρει μόνος του. Και κάνει ‘Γιωργάκη, εγώ φεύγω’. Και ξεκινάει. Και βλέπουμε από κάτι τεράστιες κυλιόμενες τα κορίτσια με τσάντες και τη Γεωργία με μία σανίδα του σέρφινγκ. Κι ανοίγουμε τη συρόμενη πόρτα στο βαν του Γιώργου και μπαίνουν όλες μέσα, ενώ το βαν ήταν εν κινήσει”.
Τα… νούμερα του Βόλου
Όσο τα ταξίδια τελειώνουν, η ώρα των Ολυμπιακών πλησιάζει. Ο Βόλος είναι μία πόλη σημαδιακή, για όλες. Έχει φτάσει η ώρα να ανακοινωθούν οι 13 που θα παίξουν στο μεγάλο τουρνουά. Ολυμπιακοί Αγώνες, μέσα στην Αθήνα. Υποψήφιες είναι πολλές. Κάποιες πρόκειται να γυρίσουν πληγωμένες στο σπίτι τους και αναρωτώμενες αν θα έχουν ευκαιρία να παίξουν σε Ολυμπιακούς Αγώνες και άλλες θα μπουν στην τελική ευθεία. Υπάρχουν πολλές θέσεις που παίζονται, ενώ άλλες πολίστριες έχουν κλείσει θέση στην Εθνική ήδη. Ο άξονας, κυρίως.
Η Ελληνάκη, η Μωραϊτίδου και η Κοζομπόλη είναι σίγουρες. Μόνο που πολύ λίγα από τα άλλα κορίτσια, όπως η Ρουμπέση και η Οικονομοπούλου, αισθάνονται τη βεβαιότητα ότι θα είναι στη 13άδα. Όλες έχουν δώσει ό,τι έχουν και δεν έχουν, αλλά οι ώρες μέχρι την τελική επιλογή έχουν άγχος που θα έφτασε να γεμίσει για μία μέρα την ατμόσφαιρα στο… Τόκιο. Έχει προαποφασιστεί η ημερομηνία επιλογής των 13, αλλά από την ομοσπονδία πιέζουν τον Ιωσηφίδη να ανακοινώσει την ομάδα την προηγουμένη.
“Το κολυμβητήριο στον Βόλο έχει τις κλασικές ξύλινες εξέδρες. Όταν φτάνουμε στο ξενοδοχείο, παρατηρούμε μια γενική αναμπουμπούλα. Έχει έρθει ο πρόεδρος, που δεν ήταν, διάφοροι άλλοι από την ομοσπονδία και αυτοί δεν είχαν εμφανιστεί όσες μέρες κάναμε προετοιμασία. Ήταν το μόνο μεσημέρι που δεν κοιμηθήκαμε”, ανασύρει κρυστάλλινα από τη μνήμη τις πραγματικές ώρες αγωνίας η Λαρά. “Είχαν ανακοινωθεί όλες οι ομάδες των Ολυμπιακών Αγώνων και μόνο εμείς δεν είχαμε την τελική 13άδα”, προσθέτει η Καραπατάκη. “Έπρεπε να μας την πει για να μην τη μάθουμε από αλλού”, εξηγεί η Ρουμπέση.
“Φτάνουμε στις ξύλινες εξέδρες και μας λέει ‘ελάτε να σας μιλήσω’. Τότε καταλαβαίνουμε όλες ότι θα μας πει την επιλογή”, συνεχίζει η Λαρά. Ο Ιωσηφίδης εκείνη τη μέρα δεν είχε πάει στην πρωινή προπόνηση. Έπρεπε να κόψει κάποιες παίκτριες. “Είμαστε όλες στις εξέδρες. Και λέει: ‘Είμαι πάρα πολύ ευχαριστημένος από την προσπάθειά σας, αλλά 13 θα πάνε στους Αγώνες, δεν γίνεται να πάνε όλες’. Περιμένουμε από τον ίδιο να πει τις παίκτριες και λέει: ‘Γιώργο πες το. Και αρχίζει ο Μορφέσης να λέει ονόματα: ‘Μωραϊτίδου, Κοζομπόλη’. Και τον διακόπτει. Του λέει ‘όχι έτσι, με νούμερα’ (σ.σ. τα νούμερα από τα σκουφάκια). Λέει ο Γιώργος τα νούμερα. Και μετά μας λέει, έχετε ένα τέταρτο να κάνετε ό,τι θέλετε. Πάρτε τηλέφωνα, κάντε ό,τι θέλετε. Στο τέλος, πέσαμε στην πισίνα και κάναμε χαλάρωμα”, συμπληρώνει η Λαρά.
Οι κοπέλες αποχαιρετίστηκαν και έμειναν οι 13. “Αρχίζουμε την τελική προετοιμασία, παίζουμε ένα παιχνίδι και χάνουμε, δεν θυμάμαι από ποιες. Αμερική ήταν, δεν θυμάμαι”, λέει η Οικονομοπούλου. “Δεν είχαμε χάσει, απλώς αντί να νικήσουμε με 7 γκολ, νικήσαμε με 4. Και βλέπαμε βίντεο ως τις 4 τα ξημερώματα”, διορθώνει η Ρουμπέση. Ο Ιωσηφίδης είναι έξαλλος. “Και με 12 πάω. Πάω και με 10. Πάω και με 11”, σχεδόν φωνάζει η Καραπατάκη. “Εκεί που ηρεμήσαμε, ‘αχ ωραία, θα πάμε στο Στάδιο’, τον ακούγαμε να λέει, και με 12 πάω”, σχεδόν επαναλαμβάνει η Οικονομοπούλου. “Αυτό που σου λέει είναι ολόσωστο. Είχε τέτοια επιρροή πάνω μας, που πιστεύαμε ότι μπορεί να πάει και με 11 στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το πιστέψαμε, παιδί μου, το πιστέψαμε, τα ζώα, τα ζώα, οι ηλίθιες. Της έλεγα ‘μ… θα πάει με 11, συγκεντρώσου'”, περιγράφει ανάγλυφα η Λαρά.
Ο ψυχολόγος και τα ράμματα
“Παραπονιόμασταν ότι όλες οι ομάδες πάνε με μεγάλο τιμ, με διατροφολόγους, με γυμναστές, ψυχολόγους. Και σκέφτηκε να φέρει ψυχολόγο, μπας και μας διορθώσει”, θυμάται μία από τις τελευταίες προσθήκες της Εθνικής η Ελληνάκη. “Του είχε δώσει κάτι πολεμικά εμβατήρια να παίζουν στο πούλμαν”, περιγράφει μία από τις… συνηθισμένες βόλτες της Εθνικής η Λαρά. “Παίζαμε ένα τουρνουά στον Βόλο και είχαμε πάει πολύ καλά”, συνεχίζει η Ελληνάκη, για να την διακόψει η Καραγιάννη: “Χρυσό είχαμε πάρει”. “Τέλος πάντων, νομίζει ότι ευθύνεται ο ψυχολόγος γι’ αυτό και τον φέρνει παραμονή των Ολυμπιακών Αγώνων μαζί του. Τον διώξαμε άρον άρον”.
“Μετά από τον Βόλο, πάμε στην Ιταλία για τουρνουά. Τις είχαμε νικήσει με 7-3”, λέει η Καραπατάκη. “Τις Αμερικανές τις νικούσαμε συνεχώς. Αφού ο προπονητής τους έλεγε, όχι άλλο Ελλάδα. Εμείς λέγαμε ‘κάντε μπασίματα, κάντε και θα σας περιμένουμε στο δεύτερο’ (σ.σ. δοκάρι)”, συνέχισε χαμογελαστά και με το πάθος της πολίστριας η Καραγιάννη. Οι ΗΠΑ λίγο έλειψε να αποβούν μοιραίες για την Εθνική, όμως.
“Μετά από την Ιταλία, κάναμε κοινή προετοιμασία με τις Αμερικανίδες στο Ναύπλιο. Στο τρίτο διπλό χτυπάει η Εύη και κάνει ράμματα και στο τέταρτο εγώ και κάνω ράμματα στο μάτι”, τονίζει η Καραπατάκη. “Έπαθε μεγάλη ζημιά στο μάτι, δηλαδή πιστέψαμε ότι μπορεί και να έχανε τους Αγώνες”, εξηγεί με φανερό άγχος στη φωνή η Καραγιάννη. Δεν ήταν τα μόνα. Την τελευταία εβδομάδα πριν από τους Αγώνες η Ρουμπέση ήταν με φάρμακα, λόγω εσωτερικής αιμορραγίας. Πριν πάμε στο Χωριό, σχεδόν όλες, στην πάροδο της προετοιμασίας είχαν τραυματιστεί. Μόνο που και οι 13, με κάποιον τρόπο, ήταν καλά στις 16 Αυγούστου. Στο πιο αγχωτικό ματς της διοργάνωσης, με αντίπαλο το πιο αδύναμο αλλά επικίνδυνο Καζακστάν. Ήταν το ματς που επρόκειτο να βάλει την Εθνική στην εξάδα της διοργάνωσης και να πετύχει τον αρχικό σκοπό της.
Στο Στάδιο
Να ‘μαστε λοιπόν. Μέσα από μπερδέματα, αλλαγές ώρας, απίθανη κούραση, κοψίματα πολιστριών. Στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων. “Ο Κούλης είχε φροντίσει να είμαστε στην πρώτη σειρά. Ο ίδιος είχε κανονίσει για αυτό”, λέει η Καραπατάκη. “Εμείς δεν μπορούσαμε να φανταστούμε το μετάλλιο”, λέει η Καραγιάννη: “Μία δική μου ανάμνηση είναι όταν είχε πάρει η Ελλάδα το Euro κι έχουμε έρθει κι είμαστε εδώ ακριβώς. Έχουμε έρθει 8 το πρωί και ήμασταν τόσο συγκινημένες. Απλώς συγκινούμασταν, γιατί σκεφτόμασταν ότι θα μπούμε στο Στάδιο”. “Είναι συγκλονιστικό να μπαίνεις, να είσαι μέσα στη χώρα σου και να παρελαύνεις σε ένα γεμάτο στάδιο. Πραγματικά, ήταν συγκλονιστικό, δεν μπορώ να στο περιγράψω”, θυμήθηκε η Μωραϊτίδου.
Το βάθρο ήταν διαφορετική περίπτωση. “Στο βάθρο κλαίγαμε, ήμασταν στενοχωρημένες, ήταν άλλο πράγμα”, θυμάται η Καραπατάκη. “Ναι, αλλά, παιδιά, όταν έχεις νικήσει στον ημιτελικό και έχεις κρεμάσει το μετάλλιο ήδη, δεν υπάρχει αυτή η χαρά”, υπερθεματίζει τις στιγμές μετά από τη νίκη επί της Αυστραλίας με 6-2 στον ημιτελικό της 24ης Αυγούστου η Ρουμπέση.
Πάμε απ’ την αρχή. “Το πιο αγχωτικό παιχνίδι για εμάς ήταν το πρώτο, με το Καζακστάν. Έπρεπε να νικήσουμε για να μπούμε στην εξάδα”, βάζει τα πράγματα σε μία σειρά η Ελληνάκη. “Όταν τέλειωσε το ματς με το Καζακστάν, δεν είχαμε παίξει καλά, η εμφάνισή μας ήταν τραγική”, λέει η Καραγιάννη για εκείνη την πρεμιέρα και το τελικό 8-6. “Το ματς με το Καζακστάν είναι η πρώτη φορά που συνειδητοποιούμε τι είναι να μπαίνεις σε ένα γήπεδο με 15.000 κόσμο για να παίξεις. Πριν μπούμε, ακούσαμε ένα ‘σσσς’ και δεν ακουγόταν τίποτα. Καθόμαστε πριν στην εξωτερική πισίνα του ΟΑΚΑ, προσπαθούμε να εμψυχώσουμε η μία την άλλη, ‘έλα παιδιά, ένα παιχνίδι είναι, να μπούμε δυνατά’. Μπαίνουμε σε παράταξη, πρώτο το Καζακστάν κι εμείς δεύτερες. Όπως μπαίνουμε, ακούμε ένα χειροκρότημα κι ένα βουητό και είναι ο Φοίβος και η Αθηνά. Κάνουμε high-5. Και λέω στον εαυτό μου ‘μ… να το θυμάσαι αυτό, για να μην το ξεχάσεις’. Μόλις δίνω το χέρι μου στον Φοίβο, νιώθω ένα μυρμήγκιασμα στα γόνατα και σκέφτομαι ‘μ… τι λες να μην το ξεχάσεις, αφού δεν ξεχνιέται με τίποτα'”, συμπληρώνει η Λαρά.
“Εγώ θυμάμαι που στον τελικό δεν τόλμησα να κοιτάξω τις κερκίδες ούτε μία φορά”, δίνει το δικό της στίγμα η Ελληνάκη. “Δεν κοιτάζαμε την κερκίδα. Η Τόνια (σ.σ. Μωραΐτη) είχε δει ένα εικοσάευρο πριν από το ματς με το Καζακστάν και την είχε αποσυντονίσει. Είναι ωραία ιστορία, αλλά δεν την θυμάμαι καλά”, προσθέτει η Οικονομοπούλου.
Τα κορίτσια είχαν, βεβαίως, το τελετουργικό τους. Βρίσκονταν σε ένα εκκλησάκι στο Ολυμπιακό Χωριό, την Αγία Φιλοθέη, ύστερα από κάθε ματς. “Ακόμη μιλάμε με τον πατέρα Αντώνιο, παλιός μπασκετμπολίστας ήταν”, περιγράφει η Καραγιάννη.
Το χάος και το μετάλλιο
Μετά από το Καζακστάν έφυγε το άγχος, αλλά με την Ιταλία έπαιξαν ακόμα χειρότερα, χάνοντας 2-7. Στο Αυστραλία-Ελλάδα η Εθνική έπαιζε για το πλασάρισμα στον όμιλο. Η Ελλάδα μπορούσε να διαλέξει ανάμεσα σε Ρωσία και Ουγγαρία. “Το ίδιο ήταν για εμάς”, διευκρινίζει η Μωραϊτίδου. “Τελικά, όμως, οι Ρωσίδες μάς ταίριαζαν περισσότερο. Τις Ουγγαρέζες δεν τις θέλαμε, ήταν πιο μπρουτάλ”, βγάζει το επιμύθιο η Καραπατάκη. Εκείνο το 7-7 με την Αυστραλία στέλνει την Εθνική πάνω στη Ρωσία. Στα φιλικά, η Ελλάδα τις είχε νικήσει στην πλειονότητα των περιπτώσεων, σε όλα τα φιλικά. Και στον προημιτελικό της 22ης Αυγούστου, το τελικό 7-4 βάζει τις πολίστριες του Ιωσηφίδη στη ζώνη των μεταλλίων. Η Αυστραλία βρίσκεται ξανά μπροστά, αλλά πια το πρόβλημα είναι αμελητέο.
Ο Κυριάκος Γιαννόπουλος, παλιός πολίστας της Γλυφάδας και του Ολυμπιακού, είχε ποντάρει από πολύ νωρίς στον τελικό της Εθνικής και είχε βγει κερδισμένος. “Στην αρχή, τα γραφεία στοιχημάτων δεν μας είχαν ψηλά, αλλά η απόδοση έπεφτε, διότι είχαμε ανοδική πορεία. Δεν μας περίμεναν”, θυμάται η Καραγιάννη. “Τους Άντρες περίμεναν. Το είχαν δηλώσει κιόλας. Αλλά είχαν την ατυχία με τον τραυματισμό του Βλοντάκη”, προσθέτει η Καραπατάκη. Μέρα με τη μέρα, ανέβαινε η ψυχολογία της ομάδας. Την Εθνική άρχισαν να την φοβούνται οι αντίπαλοι. “Έβλεπαν ότι όντως είχαμε ανοδική πορεία, δεν ήμασταν μέτριες”, βάζει τα πράγματα στη θέση τους η Λαρά. Από το Ναύπλιο και τις νίκες με τις ΗΠΑ υπήρχε αυτός ο σεβασμός. Οι σωματειακές επιτυχίες ήταν εχέγγυο.
“Μπήκαμε στο εστιατόριο, τραγουδούσαμε, φωνάζαμε, ήταν πολύ συγκινητικές στιγμές”, περιγράφει την ατμόσφαιρα μετά από τη νίκη επί της Αυστραλίας η Καραγιάννη. “Στο εστιατόριο του Χωριού, υπήρχαν διάφορες κουζίνες, από πολλές χώρες. Μας πήρε ο Κούλης και μας πήγε στην ελληνική κουζίνα. Και πήγαινε μόνος του και μας έφερνε μπριζόλες. Μας έλεγε, φάτε, φάτε, φάτε. Δεν θα φύγουμε αν δεν φάτε. Εάν έχανες με τον Κούλη, έπρεπε να βρεις γωνιά να κρυφτείς. Το μπινελίκι πήγαινε σύννεφο. Εάν νικούσες και του ζητούσες να πας στο Φεγγάρι, θα κανόνιζε να σε πάει”, συμπληρώνει η Λαρά.
Ο Ιωσηφίδης πήρε πολύ γρήγορα τα δύο time out που δικαιούταν, σε όλα τα νοκ άουτ ματς. Αυτή η προσέγγιση παραμένει διάσημη στους κύκλους του πόλο. Με τη Ρωσία και την Αυστραλία, αυτή η τακτική έπιασε τόπο. “Του βγήκε σε αυτά τα ματς και το έκανε και με την Ιταλία. Προσπαθούσε να πάρει τη διαφορά από την αρχή”, συμφωνούν όλες οι παίκτριες.
*Την ίδια τακτική είχε ακολουθήσει και μία από τις πολίστριες εκείνης της ομάδας, η πολύ καλτ φυσιογνωμία που ακούει στο όνομα Ελίζα Καζανόβα, πριν από τον τελικό του Ευρωπαϊκού του 2012, στο Αϊντχόφεν. Δυστυχώς, και σε εκείνο το παιχνίδι η Εθνική είχε χάσει, 14-11.
Η Ιταλία ήταν ο κακός δαίμονας. Η παραδοχή ακόμα και τώρα είναι οδυνηρή. Η Μωραϊτίδου θυμάται μία δήλωση που είχε κάνει ο Πιερλουίτζι Φορμικόνι*, εκλέκτορας του αντιπροσωπευτικού συγκροτήματος των ‘σετερόσα’, πριν από τον τελικό: “Είχε πει ότι ‘έχουμε νικήσει ήδη την Ελλάδα και ότι το μόνο που απομένει είναι το διαδικαστικό, να βάλουμε το χρυσό στη βαλίτσα και να γυρίσουμε σπίτι’. Εμείς έπρεπε να παίξουμε έναν τελικό με τον πιο δύσκολο αντίπαλό μας σε ένα γήπεδο γεμάτο, που θυμάμαι χαρακτηριστικά, με κοίταζε η Αντιγόνη, ακούγαμε τις φωνές, δεν παίζεται πόλο σε τέτοιο γήπεδο πλέον. ‘Εύη, τι κάνουμε τώρα;’ με ρώτησε. ‘Αντιγόνη μου, κλείσε αυτιά, κλείσε μάτια και θα δούμε’. Θυμάμαι, κάποιος με φώναζε από την κερκίδα και δεν γύρισα. ‘Εύηηη, Εύηηη’. Ένας ξάδελφός μου. Δεν γύριζα να κοιτάξω, δεν ήθελα να χάσω την αυτοσυγκέντρωσή μου, να δω αυτόν τον χαμό και να με αποπροσανατολίσει πριν από το παιχνίδι”.
“Από τη μία σκέφτεσαι, τι ωραία που έχουν έρθει όλοι αυτοί να με δουν, από την άλλη είναι ένα backpack που κουβαλάς πάνω σου συνεχώς. Και δεν το συνηθίζεις καθόλου. Δεν είσαι ο Λιονέλ Μέσι, που παίζει μπροστά σε 80.000 κόσμο. Δεν λέω ότι μας επηρέαζε αρνητικά, απλώς το κουβαλούσαμε”, προσπαθεί να περιγράψει την κατάσταση η Λαρά. “Απλώς, η Ιταλία ήταν κακός δαίμονας. Σε όλα τα παιχνίδια που παίζαμε, στην αρχή νικούσαμε και στο τέλος κάτι γινόταν και χάναμε. Και με τη Γλυφάδα το ίδιο”, λέει η Καραπατάκη.
Ο τελικός της 26ης Αυγούστου πήγε στην παράταση. Η Εθνική κρατήθηκε με το μεγάλο παιχνίδι της Λιώση και το 7-7 έστειλε το ματς στα έξτρα 3λεπτα. Ένα γκολ της Οικονομοπούλου, το οποίο συνοδεύτηκε με τον… σταυρό της και μία βρισιά, έφερε την Ελλάδα μπροστά με 2 τέρματα, 9-7. Αλλά πριν οι Ελληνίδες πουν… αριβεντέρτσι, οι Ιταλίδες είχαν ισοφαρίσει. “Έγινε ένα παιχνίδι από τις Ιταλίδες, χαοτικό. Το τραβάω, κλωτσάω, φεύγω. Έβγαιναν κόντρες. Πρέσαραν παντού και έφευγαν. Φάγαμε ένα άτυχο γκολ, συμβαίνουν αυτά”, γράφει τον επίλογο η Μωραϊτίδου.
Εκείνο το 9-10, από το γκολ της Μελάνια Γκρέκο με 2’27” για τη λήξη του ματς, παραμένει ανοιχτή πληγή. Όμως, η ιστορία των ‘ασημένιων’ ολυμπιονικών του 2004 πόρρω απέχει από το να συμπυκνώνεται σε αυτό το ματς. Η ιστορία θα είναι η περηφάνια των παιδιών τους, που αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ή πρόκειται να αντιληφθούν τι είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Οι μεταξύ τους συναντήσεις, όπως αυτήν στον Άγιο Κοσμά, που, ασυγκράτητες από τη χαρά τους για τη μαζική συγκέντρωση, ήθελαν να απολαύσουν την ώρα και να συμπυκνώσουν μία ιστορία που δεν μπορείς να την βρεις στα βιβλία ούτε καν στην εικόνα. Ούτε, βέβαια, στα ίδια τα μετάλλια, όσο σημαντικά κι αν είναι.
Υπάρχει, όμως, στα τρανταχτά γέλια, στις γκριμάτσες, τους προσωπικούς κωδικούς. Κι έτσι θα ταξιδεύει μεσοπέλαγα, στο παιχνιδιάρικο ελληνικό νερό, ένα καλοκαιρινό πνεύμα που ντύνει με τα πιο φωτεινά τεχνικολόρ χρώματά του, μία πορεία που είναι απαράμιλλη και, σίγουρα, ανεπανάληπτη.