Βιθέντε ντελ Μπόσκε: Ο tricampeon προπονητής των επιτυχιών

Ο Βιθέντε ντελ Μπόσκε είχε στα χέρια του μία προσφορά επέκτασης συμβολαίου, αλλά με τις ίδιες απολαβές με εκείνες που είχε αποδεχθεί προ 3 ετών, όταν το Νοέμβριο του 1999 διαδεχόταν τον Τζον Τόσακ ως υπηρεσιακός προπονητής της Ρεάλ Μαδρίτης. Είχαν μεσολαβήσει 2 Champions League, ένα πρωτάθλημα Ισπανίας, ένα σούπερ καπ Ισπανίας, ένα σούπερ καπ Ευρώπης, ένα Διηπειρωτικό κι οι "μερέγκες" βρίσκονταν καθ' οδόν για το 2ο πρωτάθλημα επί ηγεσίας του.

"Εάν είναι ένας σύλλογος 5 αστέρων, ο προπονητής πρέπει να λαμβάνει μισθό σύμφωνο με αυτήν τη συνθήκη", δήλωσε ο συνήθως επιφυλακτικός και πάντα ανέκφραστος τεχνικός στο ραδιοφωνικό σταθμό της "Marca", αλλά λίγο αργότερα μπήκε στο "ζουμί" της υπόθεσης: "Η Άρσεναλ δεν κέρδισε το πρωτάθλημα και κανείς δεν αμφισβήτησε τον προπονητή της. Ο Φέργκιουσον είναι ακόμα στη Γιουνάιτεντ". Ο Ισπανός άφησε σαφείς αιχμές για ό,τι συνέβαινε στο παρασκήνιο εκείνης της Ρεάλ των "galacticos", όπου οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές τον στήριζαν, την ώρα που ο πρόεδρος Φλορεντίνο Πέρεθ κι ο τεχνικός διευθυντής Χόρχε Βαλδάνο του "πριόνιζαν" την καρέκλα.

Αυτός, όμως, ήταν ο Ντελ Μπόσκε, στα 36 χρόνια που έζησε υπό τη σκέπη της Ρεάλ Μαδρίτης. Αποτελεσματικός, μεθοδικός, χαμηλών τόνων, ωστόσο όταν είχε να πει κάτι, ήταν άτεγκτος. Όπως για παράδειγμα, όταν ανέλαβε τη "σκυτάλη" από το Λουίς Αραγονές στην εθνική Ισπανίας και το ερώτημα που ετέθη ήταν εάν είχε σκοπό να αλλάξει τη φιλοσοφία της ομάδας: "Βρήκαμε ένα στιλ όταν ήρθαμε και με αυτό το στιλ θα φύγουμε".

Είναι, όμως, και προπονητής, όπως απέδειξε περίτρανα στη Ρεάλ, οδηγώντας την στην πιο πετυχημένη εποχή της ιστορίας της μετά τη δεκαετία του '50. Παρέλαβε μία ομάδα από τον προκάτοχό του στη "φούρια ρόχα", αλλά δεν επαναπαύθηκε. Βελτίωσε το περιβόητο tiki-taka και το προσάρμοσε στις ανάγκες των νέων απαιτήσεων που προέβαλε η... προσαρμογή των αντιπάλων στο tiki-taka. Έδωσε την ευκαιρία σε 21 ποδοσφαιριστές να φορέσουν για πρώτη φορά τη φανέλα με το εθνόσημο. Έγινε ο 1ος ομοσπονδιακός τεχνικός παγκοσμίως που στα πρώτα 10 παιχνίδια του, σημείωσε ισάριθμες νίκες (έφτασε μέχρι τις 13), καταρρίπτοντας το ρεκόρ του Ζοάο Σαλντάνια της Βραζιλίας. Αλλά κυρίως, την 1η Ιουλίου του 2012, ισοφάρισε το ρεκόρ του Χέλμουτ Σεν που οδήγησε την εθνική Γερμανίας στην κατάκτηση του Euro 1972 και του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1974. Σε συνδυασμό με τα Champions League που κατέκτησε το 2000 και το 2002, ο Ντελ Μπόσκε πήγε το ρεκόρ ένα βήμα παραπέρα.

Το "όπλο" πίσω από τους "galacticos"

Ο γεννημένος στη Σαλαμάνκα Ντελ Μπόσκε δεν είχε δείξει δείγματα γραφής από μικρός. Ως παίκτης, αγωνίστηκε για περισσότερους από 400 αγώνες με τη φανέλα της Ρεάλ τη δεκαετία του '70 και στις αρχές του '80, στη θέση του αμυντικού μέσου, κι ήταν μέλος της σπουδαίας ομάδας του Μίλιαν Μίλιανιτς, τον οποίο θεωρεί προπονητικό "δάσκαλό" του, όπως τόνισε τον Ιανουάριο του 2012, στο περιθώριο του θανάτου του Μαυροβούνιου προπονητή. Με 5 πρωταθλήματα και 4 κύπελλα στην τροπαιοθήκη του, βρήκε εύκολα θέση τεχνικού στις ακαδημίες των "μερέγκες", όπου παρέμεινε ουσιαστικά μέχρι και να αναλάβει την πρώτη ομάδα το 1999. Γι' αυτό κι αντιλαμβάνεται περίφημα τη σημασία των ακαδημιών σε κάθε έκφανση του ποδοσφαίρου και στην προκειμένη περίπτωση στα κατορθώματα της εθνικής Ισπανίας.

"Η επιτυχία δεν είναι σύμπτωση κι έχει τις βάσεις της σε πολλά πράγματα. Στη δομή του ποδοσφαίρου μας, στις ακαδημίες και στους βελτιωμένους προπονητές. Οι ισπανικοί σύλλογοι αφοσιώνονται στις προπονήσεις νεαρών. Πριν, ταξιδεύαμε στο εξωτερικό για να δούμε τις ακαδημίες της Γαλλίας, της Ρωσίας και της Γερμανίας. Τώρα αυτές οι χώρες έρχονται για να δούνε τι κάνουμε στην Ισπανία", δήλωσε στην ιστοσελίδα της ισπανικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας μία ημέρα πριν τον τελικό του Euro 2012.

Στην πρώτη ομάδα των "μερέγκες" στέριωσε με την 3η προσπάθεια, αφού είχαν προηγηθεί 2 θητείες, έστω και υπηρεσιακού χαρακτήρα. Την 1η Μαρτίου του 1994 διαδέχθηκε τον Μπενίτο Φλόρο. Εντυπωσιασμένος, μάλιστα, από τη μεθοδικότητα του Ράφα Μπενίτεθ που εργαζόταν κι αυτός στις ακαδημίες της ομάδας, τον πήρε μαζί του ως βοηθό. Η νέα σεζόν βρήκε στο "τιμόνι" τον Βαλντάνο και τους 2 Ισπανούς προπονητές πίσω στα προηγούμενα πόστα τους, να συνεχίζουν τη δουλειά του, με εξαίρεση μία εβδομάδα τον Ιανουάριο του 1996. Στις 26 Ιανουαρίου, ο Ντελ Μπόσκε ανέλαβε για έναν αγώνα κόντρα στην Αθλέτικ Μπιλμπάο (νίκη 5-0 στο "Σαν Μαμές"), ως αντικαταστάτης του Βαλδάνο και μέχρι να αναλάβει ο Αρσένιο Ινγκλέσιας.

Η 3η θητεία ήταν και... φαρμακερή, αλλά για τους αντιπάλους, με τον Ντελ Μπόσκε να αποδέχεται με ευχαρίστηση τα προεδρικά "δώρα" σε μορφή κορυφαίων αστέρων του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Η καθοδήγηση του Λουίς Φίγκο, του Ζινεντίν Ζιντάν, του Ρονάλντο, του Ραούλ και του Ρομπέρτο Κάρλος από ένα πρόσωπο δίχως πρότερη προπονητική εμπειρία σε πρωτοκλασάτο επίπεδο πρόκειται σαφώς για "βουτιά" στα βαθιά. Η αίτηση εργασίας του Ντελ Μπόσκε αποδείχθηκε εξαιρετικά πλήρης, αφού περιελάμβανε και προσόντα ψυχολόγου, πατρικής φιγούρας και ηγέτη, με συνέπεια επί 3,5 χρόνια να βγουν ελάχιστα προβλήματα συνεργασίας των "galacticos" στην επιφάνεια. Ό,τι προέκυπτε, αποδιδόταν στους Βαλδάνο και Πέρεθ που έκαναν εσωτερικό "πόλεμο" στο καθεστώς Ντελ Μπόσκε, αφενός πιέζοντας τον Ισπανό σε τομείς που ήταν αποκλειστικά δικοί του, αφετέρου παίζοντας μεγαλύτερο ρόλο στο μεταγραφικό σχεδιασμό από όσο ο προπονητής της ομάδας. Όταν ο Ντελ Μπόσκε κάποια χρόνια αργότερα κατηγόρησε τον Πέρεθ ότι ανακατεύεται με τα ΜΜΕ, υπονοώντας ότι μέσω αυτής της μεθόδου έκανε πόλεμο και στον ίδιο, ο μεγαλοεργολάβος, ο οποίος διαθέτει στην κατοχή του και μία εκ των κορυφαίων διαφημιστικών εταιριών της Ισπανίας, απάντησε ευθαρσώς: "Μερικές φορές, όταν οι εφημερίδες λένε πράγματα κόντρα στη Ρεάλ, η εμπορική επιτυχία τους υποφέρει".

Το αποτέλεσμα αυτής της νοσηρής κατάστασης ήταν να δει την πόρτα της εξόδου το Μάιο του 2003, μαζί με τον άλλοτε εμβληματικό αρχηγό της ομάδας, Φερνάντο Ιέρο, δίχως να έχει ανακοινωθεί ο αντικαταστάτης του. Η απόφαση για τη μη ανανέωση των συμβολαίων ανακοινώθηκε το βράδυ των πανηγυρισμών για την κατάκτηση του 29ου πρωταθλήματος του συλλόγου. Ο αποκλεισμός από τη Γιουβέντους στα ημιτελικά του Champions League στάθηκε η αφορμή, αν κι η Ρεάλ δεν πέρασε ποτέ τη φάση των 16 από τότε και μέχρι να την αναλάβει ο Ζοζέ Μουρίνιο το 2010-2011. Οι δικαιολογίες περί "κόπωσης" και "κλεισίματος κύκλου" του Βαλδάνο ή ότι "δεν ήταν αρκετά σύγχρονος" όπως υποστήριζε ο Πέρεθ, δεν κάθισαν καλά στα αυτιά του Ισπανού, που πάντοτε ζητούσε εξηγήσεις. Δεν είναι τυχαίο που τον Οκτώβριο του 2011, ο Πέρεθ κάλεσε τον Ντελ Μπόσκε στο "Σαντιάγο Μπερναμπέου" για να του απονέμει ειδικό βραβείο, αλλά για ακόμα μία φορά ο έμπειρος τεχνικός αρνήθηκε (με ευγένεια) την πρόσκληση.

Εξάλλου, τα λούσα, οι δημόσιες σχέσεις κι η υστεροφημία δεν ήταν ποτέ προτεραιότητά του. Πριν το Euro 2012, ο πρόεδρος της Ισπανίας, Μαριάνο Ραχόι, δήλωσε ότι ο ισπανικός λαός "χρειαζόταν μία ώθηση από την εθνική ομάδα σε αυτές τις δύσκολες στιγμές". Ο εκλέκτορας της "φούρια ρόχα", ψύχραιμος και προσγειωμένος ων, απάντησε: "Αυτοί που γνωρίζουν από ποδόσφαιρο, γνωρίζουν πόσο δύσκολο είναι. Θέλουμε να υπερασπιστούμε τον τίτλο μας, αλλά δεν θέλω να σκέφτομαι ότι αυτό θα αποτελέσει λύση για την Ισπανία".

Αυτός ο αντιεμπορικός προπονητής δικαιώθηκε από τον κόσμο των "μερέγκες" μόλις 2 χρόνια μετά την απομάκρυνσή του από τη Ρεάλ. Το Δεκέμβριο του 2005, μετά την απόλυση του Βαντερλέι Λουξεμπούργο, σε ποσοστό 24% σχετικής ψηφοφορίας της "Marca", οι φίλαθλοι ήθελαν επιστροφή Ντελ Μπόσκε στον πάγκο (22% Φάμπιο Καπέλο, 16% Ράφα Μπενίτεθ, 3,2 Αρσέν Βενγκέρ, 1,5 Σβεν Γκόραν Έρικσον). Ακόμα και τα δεδομένα, ευνοούν αναφανδόν το πρίσμα του Ισπανού τεχνικού, τον οποίο διαδέχθηκαν μέσα στα επόμενα 3 χρόνια 5 συνάδελφοί του, υποβοηθούμενοι από 441.000.000 ευρώ επενδύσεων σε ποδοσφαιριστές, για να επιστρέψουν... μηδέν τίτλους στη διοίκηση της Ρεάλ.

Ο άνθρωπος Ντελ Μπόσκε δεν χαρακτηρίζεται από οπορτουνισμό. Η άρνησή του να αναλάβει την εθνική Ισπανίας το καλοκαίρι του 2004, μέτα την αποτυχία του Ινιάκι Σάεθ στο Euro της Πορτογαλίας, ήταν ενδεικτική. Λίγο αργότερα, πάντως, ήρθε η πρώτη αποτυχία της καριέρας του, αφού στη μισή σεζόν που κάθισε στον πάγκο της Μπεσίκτας, κατάφερε ελάχιστα πράγματα με αποτέλεσμα να απολυθεί. Τα 1.600.000 ευρώ που του προσέφερε ετησίως η ποδοσφαιρική ομοσπονδία του Μεξικού το καλοκαίρι του 2006 δεν τον συγκίνησαν και η επιστροφή στους πάγκους ανακοινώθηκε από τον ίδιο μόλις το Μάρτιο του 2008, όταν έγινε γνωστό πως μετά το Euro της ίδιας χρονιάς, ο Αραγονές θα αποχωρούσε από την εθνική Ισπανίας.

Ο συνεχιστής της επιτυχίας

Στην Ισπανία, ο ρόλος του Ντελ Μπόσκε ήταν κάτι παραπάνω από κομβικός. Με τη δουλειά του έπρεπε να αναγάγει την επιτυχία του 2008 σε κάτι μόνιμο. Η μεταμόρφωση της loser Ισπανίας σε winner αυτοκράτειρα του παγκοσμίου ποδοσφαίρου δεν έγινε εν μια νυκτί, με τον τελικό κόντρα στη Γερμανία στο Euro 2008. Συνεχίστηκε και μετά την ανάληψη της τεχνικής ηγεσίας από τον Ντελ Μπόσκε, έστω κι αν οι απαιτήσεις του κόσμου και του Τύπου άλλαξαν άρδην, με τον πήχη να ανεβαίνει πολλά επίπεδα.

Η νίκη με 1-0 απέναντι στη Βοσνία Ερζεγοβίνη στο πρώτο παιχνίδι των προκριματικών του Μουντιάλ 2010 αντιμετωπίστηκε ως... αποτυχία. Ο Ντελ Μπόσκε έκλεισε τα αυτιά του, άνοιξε το μυαλό του και προχώρησε στις "λειάνσεις" που συλλογίστηκε για το tiki-taka του προκατόχου του. Με την πάροδο του χρόνου και με τη βοήθεια και της Μπαρτσελόνα του Πεπ Γκουαρδιόλα, ο όρος tiki-taka μετατράπηκε από κάτι αρνητικό (ο εμπνευστής της, Χαβιέρ Κλεμέντε, σνόμπαρε το ποδόσφαιρο που περιελάμβανε κοντινές πάσες και ανούσια κατοχή μπάλας), σε κάτι θαυμάσιο.

Μόνο που ο Ντελ Μπόσκε έπρεπε να βάλει τη δικιά του "πινελιά" στα νέα δεδομένα που δημιουργούσε η παντοκρατορία της ομάδας του. Η κατάκτηση του Euro 2008 επανατοποθέτησε την Ισπανία στην ποδοσφαιρική ελίτ. Η εντυπωσιακή πορεία των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Νότιας Αφρικής, σε συνδυασμό με τον τρόπο με τον οποίο σταμάτησε η Ίντερ του Ζοζέ Μουρίνιο, την ακαταμάχητη Μπαρτσελόνα, έφερε στο προσκήνιο το... αντίδοτο του tiki-taka. Αυτά τα αντίμετρα, η μέθοδος... πούλμαν πιο λαϊκά, έπρεπε να αντιμετωπιστούν από τον Ντελ Μπόσκε, που εμβάθυνε περαιτέρω στο σύστημα.

Περισσότερη κατοχή μπάλας σημαίνει περισσότερος έλεγχος του αγώνα. Περισσότερος έλεγχος του αγώνα σημαίνει ελαχιστοποίηση κινδύνου επιθέσεων του αντιπάλου και ταυτόχρονα βελτιστοποίηση αναζήτησης καλύτερων επιλογών για τις επιθέσεις της Ισπανίας. Για το τελευταίο σκέλος, ο Ντελ Μπόσκε συχνά επιχειρεί να δώσει πλάτος στο γήπεδο της "φούρια ρόχα", με τους Πέδρο και Χεσούς Νάβας να αποτελούν τα βασικά "όπλα" του. Η κατάκτηση του Μουντιάλ του 2010, με ανεπίσημη μασκότ των παικτών τον έναν εκ των 2 γιων του (έχει και μια κόρη), ο οποίος πάσχει από σύνδρομο down, ανέβασε κι άλλο επίπεδο την Ισπανία, η οποία όχι μόνο είχε φτάσει στην κορυφή, αλλά είχε κατορθώσει να κρατηθεί εκεί, κάτι που μόνο η Δυτική Γερμανία κι η Γαλλία το είχαν καταφέρει από ευρωπαϊκές χώρες.

Μαθήματα ποδοσφαιρικής λογικής

Τα λόγια του πρώην παίκτη του Ντελ Μπόσκε και τελευταίου ποδοσφαιριστή που κατάφερε να σκοράρει σε νοκ άουτ παιχνίδι απέναντι στην Ισπανία (στη φάση των 16 του Μουντιάλ 2006, όπου η Γαλλία νίκησε 3-1), Ζινεντίν Ζιντάν, έβρισκαν εφαρμογή: "Την ημέρα που η Ισπανία αρχίσει να κερδίζει, δεν θα σταματήσει". Ο Ντελ Μπόσκε είχε χριστεί ήδη μαρκίσιος στην πατρίδα του, αλλά δεν σταμάτησε να ορέγεται κι άλλον τίτλο, κυρίως για την εθνική ομάδα. Στις δημόσιες τοποθετήσεις του, όμως, διατηρούσε το χαμηλό προφίλ που έχτιζε τόσα χρόνια: "Το να κερδίσεις 3 τίτλους είναι σχεδόν αδύνατο. Δεν ήθελα πραγματικά να είμαι ο προπονητής που θα κερδίζει, αλλά ο προπονητής που θα διδάσκει".

Και αυτό έκανε με κάθε συνέντευξη Τύπου που παραχωρούσε πριν και κατά τη διάρκεια του Euro 2012. Όταν η Ισπανία απέδιδε για τον Τύπο και τον κόσμο "βαρετό ποδόσφαιρο", ο ίδιος απαντούσε ότι "εξελισσόμαστε". Όταν τον ρωτούσαν για το εάν θα παρατάξει ξανά "ψεύτικο 9άρι" αντί για καθαρόαιμο επιθετικό, απαντούσε ότι "θα παίξουμε με 3 επιθετικούς. Η δουλειά τους θα είναι να επιτίθενται". Όταν αμφισβητούν τον τρόπο παιχνιδιού της Ισπανίας, εκείνος απαντάει: "Το χειρότερο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι να αμφισβητήσουμε το στιλ και να το αλλάξουμε. Δούλεψε στο παρελθόν και θεωρούμε ότι έχουμε τα μέσα να νικήσουμε ομάδες που μας περιμένουν πίσω. Ούτε οι παίκτες, ούτε κανείς άλλος πρέπει να αμφιβάλει για το στιλ μας".

Ακόμα και παλαιότερα, οι δηλώσεις του ήταν μάθημα για πολλούς. Όταν το 2007 τον ρώτησαν εάν προτιμούσε τον Κακά ή τον Κριστιάνο Ρονάλντο, η απάντησή του ήταν μονολεκτική: "Βίγια". Λίγους μήνες αργότερα, ο επιθετικός της Μπαρτσελόνα κατέρριπτε το ρεκόρ του Ραούλ και γινόταν ο αρχιγκολεδόρ της εθνικής Ισπανίας, οφείλοντας αυτήν την επιτυχία στην εμπιστοσύνη του προπονητή του. Κάτι ανάλογο συνέβη και με τον Τσάμπι Αλόνσο, αναπληρωματικό στην επιτυχία του 2008, έχοντας σκοράρει μόλις μία φορά στη μέχρι τότε διεθνή καριέρα του και έκτοτε βασικό, έχοντας να επιδείξει 15 διεθνή τέρματα σήμερα.

Ακόμα κι οι εξωαγωνιστικές πράξεις υποδεικνύουν την κλάση του Ισπανού εκλέκτορα. Κατά τη διάρκεια των πανηγυρισμών της κατάκτησης του Euro 2012, οι τραυματίες Κάρλες Πουγιόλ και Ντάβιντ Βίγια, από τις εξέδρες του "Ολιμπίνσκι" όπου παρακολουθούσαν τον τελικό, δέχθηκαν... εντολή από τον Ντελ Μπόσκε να κατέβουν στον αγωνιστικό χώρο για να πανηγυρίσουν με τους συμπαίκτες τους. Όταν, δε, οι άνθρωποι ασφαλείας δεν τους επέτρεψαν την είσοδο, παρενέβη ο ίδιος ο Ντελ Μπόσκε, ο οποίος, βέβαια, διατηρήθηκε εκτός εικόνας της ισπανικής φιέστας.

Λίγες ημέρες νωρίτερα, είχε καταγραφεί το πιο οξύμωρο περιστατικό αυτής της εθνικής Ισπανίας, στο οποίο η παρέμβαση του Ντελ Μπόσκε ήταν καταλυτική. Μετά τη νίκη επί της Κροατίας, οι πανηγυρισμοί των παικτών και κόσμου ήταν "χλιαροί". Κάτι που για μερικούς θα αποτελούσε επιτυχία, μία πρόκριση από τη φάση των ομίλων του Euro, για εκείνους ήταν κάτι σαν ρουτίνα. "Είχα κι εγώ αυτήν την αίσθηση. Κάθε ομάδα που προκρινόταν από τον όμιλο, τελείωνε το παιχνίδι κι ο ένας αγκάλιαζε τον άλλον, ήταν πολύ χαρούμενοι, αλλά όχι εμείς. Για εμάς, τίποτα δεν έχει ιδιαίτερη γεύση. Γίναμε από φτωχοί, ζάμπλουτοι πολύ γρήγορα και δεν εκτιμούμε αυτό που έχουμε". Fast forward στον ημιτελικό με την Πορτογαλία και μετά το πέναλτι του Τσεσκ Φάμπρεγας (ή αλλιώς... "Σεξ", όπως τον αποκαλεί με την περίεργη προφορά του ο Ντελ Μπόσκε), η κόκκινη πλευρά του γηπέδου εκρήγνυται. Μαζί κι οι παίκτες. Όλοι εκτός από τον... Ντελ Μπόσκε, ο οποίος με γαλήνια βήματα προσέγγισε τον αντίπαλο προπονητή, Πάουλο Μπέντο, ώστε να τον συγχαρεί για την προσπάθεια της ομάδας του, κι ακολούθως κατευθύνθηκε προς τα αποδυτήρια, αφήνοντας στους παίκτες την... ευθύνη των εορτασμών.

Η μέθοδος Ντελ Μπόσκε

Για να συνεχιστούν οι πανηγυρισμοί και στον τελικό, ο Ντελ Μπόσκε άφησε στον ελάχιστο βαθμό τον παράγοντα τύχη να καθορίσει την πορεία της "φούρια ρόχα". Για έναν προπονητή που έχει δηλώσει πως "εάν ήμουν παίκτης, θα ήθελα να ήμουν ο Σέρχιο Μπουσκέτς", γίνεται εύκολα κατανοητό πως ο χώρος του κέντρου κι ο έλεγχός του αποτελεί πανάκεια για τον τρόπο λειτουργίας της ομάδας. Μόνο που το tiki-taka, εκτός από επιθετικές λύσεις, προσφέρει και αμυντικές, στερώντας από τον αντίπαλο την κατοχή της μπάλας και κατά συνέπεια τη δυνατότητα να επιτεθεί.

Στις συνεντεύξεις Τύπου του Euro, ο Ντελ Μπόσκε τόνιζε πως σε αμυντικό επίπεδο, η ομάδα του έχει καταφέρει να τελειοποιήσει το παιχνίδι της. Το παθητικό μόλις ενός τέρματος, αυτό της πρεμιέρας κόντρα στην Ιταλία από τον Αντόνιο ντι Νατάλε, επιβεβαιώνουν αυτήν την άποψη. Επιθετικά, η απουσία του Βίγια οδήγησε τον Ντελ Μπόσκε σε μία παραλλαγή του συστήματος που τον καταξίωσε στην εθνική. Αντί για 4-1-2-3, σχηματισμός 4-2-1-3, με τον Αλόνσο να αρχίζει από πιο πίσω τις προσπάθειές του και να συνθέτει ένα απροσπέλαστο δίδυμο με τον Μπουσκέτς, την ώρα που ο Τσάβι απολάμβανε μεγαλύτερες ελευθερίες πίσω από τις αντίπαλες μεσαίες γραμμές.

Η καινοτομία γι' αυτό το επίπεδο, όμως, παρατηρήθηκε στην έλλειψη σέντερ φορ. Ο Φάμπρεγας αντικατέστησε το Βίγια, παίζοντας στη θέση του... Λιονέλ Μέσι στην Μπαρτσελόνα. Έναν τρόπο παιχνιδιού που είχε δοκιμάσει ο Ντελ Μπόσκε σε φιλικό κόντρα στη Σκωτία, με τον Ντάβιντ Σίλβα σε ρόλο "ψεύτικου 9αριού" και τον άσο της Μάντσεστερ Σίτι να δικαιώνει τον προπονητή του σημειώνοντας 2 γκολ και δημιουργώντας το άλλο. Στην πράξη, ο πρώην αρχηγός της Άρσεναλ δεν έκανε σχεδόν τίποτα διαφορετικό από ό,τι έκανε ο Βίγια όταν ήταν υγιής: κίνηση προς πάσα κατεύθυνση, προσέγγιση των ακραίων συμπαικτών, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες 2 εναντίον 1 με τον αντίπαλο και κάθετη κίνηση για να δεχθεί μπαλιές από τον Τσάβι. Η μοναδική διαφορά ήταν ότι δεν σούταρε τόσο πολύ όσο ο φύσει επιθετικός Βίγια, αλλά όπως και να 'χει, ακόμα και με αυτό το ιδιαίτερο 4-6-0 όπως φαίνεται σε πολλούς, η Ισπανία πάντα είχε παίκτη να πατάει στην αντίπαλη περιοχή εν είδει επιθετικού.

Ο 61χρονος τεχνικός πιστεύει ότι με τη "llegada", την κούρσα παικτών από πίσω προς την πλάτη της αντίπαλης άμυνας, η Ισπανία είναι ικανή να διασπάσει οποιαδήποτε άμυνα. Τα πρώτα 2 γκολ της "φούρια ρόχα" στον τελικό, με τις κινήσεις των Φάμπρεγας και Τζόρντι Άλμπα, απέδειξαν του λόγου το αληθές. Όπως προσθέτει ο Ντελ Μπόσκε, προτιμά να βασίζεται σε αυτό το σύστημα στην πρώτη ώρα του αγώνα κι ακολούθως, όταν τα πόδια κουράζονται κι οι ανάσες δυσκολεύουν, να ρίχνει στο ματς το Φερνάντο Τόρες ή οποιονδήποτε γρήγορο ποδοσφαιριστή με επιτάχυνση και έκρηξη, ώστε να γεμίσει τα κενά που αφήνουν οι κουρασμένοι αμυνόμενοι.

Υπάρχουν, όμως, κι οι λεπτομέρειες που κάνουν τη διαφορά. Αρχής γενομένης από την παρουσία του σε κάθε γήπεδο της Ισπανίας κατά τη διάρκεια της σεζόν. Ο Ντελ Μπόσκε δεν επαναπαύθηκε στη γνωστή επάρκεια και ποιότητα του ρόστερ που κατέκτησε το Μουντιάλ του 2010 και ταξίδευε από το "Μαδριγάλ" μέχρι το "Μεστάγια" για να παρακολουθήσει αγώνες ποδοσφαιριστών που είχαν τη δυνατότητα να κληθούν στην εθνική. Εν τέλει, κατέληξε σε μία 23άδα παικτών, εκ των οποίων οι 10 έκαναν το ντεμπούτο του χάρη σε αυτόν (Γεράρδ Πικέ, Μπουσκέτς, Πέδρο, Φερνάντο Γιορέντε, Άλμπα, Άλβαρο Νεγρέδο, Χεσούς Νάβας, Χουάν Μάτα, Χάβι Μαρτίνεθ και Χουανφράν).

Στις προπονήσεις πριν τα παιχνίδια των νοκ άουτ, επέμεινε να κάνουν επιπλέον εξάσκηση οι ποδοσφαιριστές που συνήθως δεν εκτελούσαν πέναλτι. Παίκτες όπως οι Πικέ, Αντρές Ινιέστα και Σέρχιο Ράμος, οι οποίοι, μάλιστα, είχαν απέναντί τους τον αναπληρωματικό τερματοφύλακα, Πέπε Ρέινα, κι όχι τον Ίκερ Κασίγιας. Ο λόγος ήταν η ψυχολογία του τερματοφύλακα, που σε μία προπόνηση πέναλτι απέναντι σε πολλούς παίκτες, θα μάζευε δεκάδες φορές την μπάλα από τα δίχτυα του. Η σημασία της ψυχολογίας στα πέναλτι έπαιξε ρόλο και στην περίπτωση των εκτελεστών, με τον Φάμπρεγας να μη δέχεται τη συμβουλή του Ντελ Μπόσκε να χτυπήσει το 2ο πέναλτι κόντρα στην Πορτογαλία και να ζητά να εκτελέσει το τελευταίο, όπως είχε κάνει στον προημιτελικό του Euro 2008 κόντρα στην Ιταλία. Ο αρχηγός των αποδυτηρίων και ηγέτης αυτής της εθνικής δεν επικαλέστηκε τα γαλόνια του. Αφουγκράστηκε τα ψυχικά αποθέματα του παίκτη του κι η ιστορία επαναλήφθηκε 4 χρόνια μετά.

Ακόμα και κατά τη διάρκεια του αγώνα, ορισμένα μικροσχέδια που εντάσσονται στο γενικότερο πλάνο, φέρουν ορατά και καθοριστικά αποτελέσματα. Η... τόλμη να αντικαταστήσει τον Τσάβι στο 87ο λεπτό του ημιτελικού με την Πορτογαλία εξελίχθηκε σε σπουδαία κίνηση. Η Ισπανία στην παράταση πετούσε "φωτιές", έστω κι αν δεν κατάφερε να σκοράρει. Ο "εγκέφαλος" της Ισπανίας, η απόδοση του οποίου δεν κυμάνθηκε στα συνήθη υψηλά επίπεδα και σε άλλα παιχνίδια του θεσμού, πρωταγωνίστησε στον τελικό χάρη στον Ντελ Μπόσκε. Ο Ισπανός προπονητής τον τοποθέτησε στο άμεσο οπτικό πεδίο του αντίστοιχου οργανωτή της Ιταλίας, του Αντρέα Πίρλο, με τον άσο της Μπαρτσελόνα να μπορεί να παίξει και ανασταλτικό ρόλο στο ατομικό μαρκάρισμα, όπως συνηθίζει όταν οι Καταλανοί αμύνονται. Η πίεση στον Πίρλο εξουδετέρωσε μεγάλο μέρος της δημιουργίας της "σκουάντρα ατζούρα", η οποία αναγκάστηκε να βρει άλλους τρόπους για να πλησιάσει την εστία του Κασίγιας.

Τα αποτελέσματα δικαιώνουν τον Ισπανό τεχνικό, το κοντέρ του οποίου μετρά 61 επίσημα ματς στην εθνική ομάδα, 51 νίκες (83,61% επιτυχία), 4 ισοπαλίες και 6 ήττες με 149-41 τέρματα. Σε 36 παιχνίδια για επίσημες διοργανώσεις, μάλιστα, μετρά 32 νίκες, 2 ισοπαλίες και 2 ήττες. Με αυτούς τους αριθμούς και αυτά τα τρόπαια στη βιτρίνα του, καμία κριτική δεν μπορεί να τον αγγίξει. Ούτως ή άλλως, ο ίδιος προτιμά να μη διαμαρτύρεται και να μην απαντά σε σχόλια. Δεν έχει λόγο, εξάλλου, αφού μετά και τον τελικό του Euro 2012, βλέπει τους πάντες αφ' υψηλού. Εκτός κι αν σχολιάζουν το περίφημο μουστάκι του. Εκεί, ο Ντελ Μπόσκε γίνεται... θνητός: "Τα σχόλια για το μουστάκι μου με ενοχλούν"...