Το ποδόσφαιρο ανέστησε την πόλη που διέλυσε ο El Chapo

Ακόμα και να μην ήξερες τον El Chapo, τον έμαθες προ ημερών, όταν καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη, χωρίς δικαίωμα αναστολής, στην πιο ‘δυνατή’ φυλακή υψίστης ασφαλείας του πλανήτη, από τους Αμερικανούς.

Ο ‘μικρούλης’ (αυτό σημαίνει το Chapo και αφορά το ύψος των 168 εκατοστών του) υπήρξε ο πιο ισχυρός έμπορος ναρκωτικών του πλανήτη. Διαπιστώθηκε πως στο payroll είχε και μέλη της Interpol, μεταξύ πολλών άλλων.

Τις δουλειές του με τον τρόπο που έβαζε τα ναρκωτικά στις ΗΠΑ, τις έκανε μέσω της πόλης Ciudad Juárez (Σιουντάδ Χουάρες), όπου το μικρό -αδιάφορο- τείχος που απέτρεπε το πέρασμα από το Μεξικό στην Αμερική έγινε πολύ μεγαλύτερος, το Μάρτη του 2017 και τεράστιος -μεταλλικός- το 2019.

Η Χιουντάδ είναι η πόλη με τους περισσότερους κατοίκους (1.5 εκατομμύρια) της μεξικανικής πολιτείας Chihuahua (Τσιουάουα). Eίναι γνωστή ως ‘το πέρασμα στο Βορρά’. Βλέπεις την ανακάλυψαν οι Ισπανοί εξερευνητές που αναζητούσαν μια διαδρομή μέσω της νότιας πλευρά των Rocky Mountains -οροσειρά στη Βόρειο Αμερική. Και βόλευε γιατί συνόρευε με τις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με το Citizen Council for Public Security and Criminal Justice μεταξύ του 1985 και του 2010 οι δολοφονίες αυξήθηκαν κατά 5.681%. Ήταν τα χρόνια που ο πληθυσμός αυξήθηκε κατά 60%, για δουλειές σε εργοστάσια που έφτιαχναν προϊόντα, τα οποία προωθούνταν στις ΗΠΑ.

Η διαφθορά έκανε -πάντα- πάρτι, ομοίως και η ατιμωρησία, όπως και τα καρτέλ των ναρκωτικών και τους περισσότερους πολίτες να ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Κάτι που ισχύει γενικά για τη χώρα που δεν έχει επαρκή υγειονομική περίθαλψη, δικαίωμα στην εκπαίδευση, οι αγρότες δεν έχουν γη και δεν δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας.

Και να σκεφτείς πως διαθέτει ευλογημένη γη, αποθέματα πετρελαίου, λιμάνια, παραλίες. Ή τώρα που το σκέφτομαι καλύτερα, εξαιτίας όλων αυτών έχει αφεθεί στο έλεος της.

Για τρεις σερί χρονιές, ήταν στο Νο1 της λίστας με τις πιο επικίνδυνες πόλεις της γης. Το 2015 βγήκε εκτός ΤΟΡ50. Επέστρεψε το 2016 και τα τελευταία χρόνια υπάρχει στις χειρότερες 20.

Οι δολοφονίες λοιπόν, ήταν και παραμένουν στην καθημερινότητα του Σιουντάδ Χουάρες. Παντού. Από τους δρόμους, τα μαγαζιά έως τις γαμήλιες τελετές. Το κακό είχε παραγίνει μεταξύ του 2008 και του 2011. Το 2008 είχαν καταγραφεί 130 δολοφονίες, ανά 100.000 κατοίκους. Ήταν 34 περισσότερες από το Νο2 της λίστας (Καράκας), με 96 δολοφονίες, ανά 100.000 κατοίκους. Το 2009 γίνονταν 10 δολοφονίες τη μέρα.

Ήταν η περίοδος που η πόλη απέκτησε την καλύτερη ποδοσφαιρική ομάδα της ιστορίας της.

Στις αρχές της δεκαετίας που ζούμε, έγιναν αλλαγές στις ένοπλες δυνάμεις και την ομοσπονδιακή αστυνομία, διπλασιάστηκαν τα μέλη και μειώθηκαν τα εγκλήματα. Για κάποια χρόνια. Όχι για πάντα.

Φήμες θέλουν να έπαιξε το ρόλο του το γεγονός ότι οι συμμορίες που ανταγωνίζονταν, συμφώνησαν να χωρίσουν τις περιοχές, την περίοδο που εμφανίστηκε μία που κυριάρχησε όλων -και φυσικά της χώρας: αυτή του “Εl Chapo”, κατά κόσμον Joaquin Guzman, βαρώνου ναρκωτικών που έκανε ό,τι γούσταρε (σκότωνε, βασάνιζε, βίαζε) επί σειρά ετών.

Το καρτέλ του διαχειριζόταν το 25% των παράνομων ναρκωτικών που έμπαιναν στις ΗΠΑ, με τα έσοδα να ξεπερνούν τα 3 δισεκατομμύρια δολάρια.

Δεν είμαι σίγουρη ότι ξέρεις ή θυμάσαι πως είχε καταθέσει πρόταση εξαγοράς της Chelsea στον Ρόμαν Αμπράμοβιτς, όταν ήταν ο 67ος πιο ισχυρός άνθρωπος επί γης (σύμφωνα με το Forbes). Δηλαδή, πριν γίνει ο Νο1 καταζητούμενος.

Ο Γκουσμάν είχε δραπετεύσει τον Ιούλιο του 2016 από φυλακές υψίστης ασφαλείας της χώρας του. Ήταν η δεύτερη απόδραση σε 14 χρόνια. Το 2001 είχε κρυφτεί σε καλάθι με άπλυτα ρούχα. Πριν τρία χρόνια το έκανε πιο απλά (με μοτοσυκλέτα, μέσω τούνελ).

Η Αμερική τον επικήρυξε με 5.000.000 δολ. και το Μεξικό με 2.200.000 δολ. Το 2014 συνελήφθη σε νυχτερινή επιδρομή που έγινε στο θέρετρο Μασατλάν, στην πολιτεία Σιναλόα.

Με αυτά και με αυτά, οι Αμερικανοί τον τοποθέτησαν σε φυλακή, από την οποία δεν έχει καταφέρει να αποδράσει ποτέ άνθρωπος: είναι η ΑDX Supermax Florence και βρίσκεται στη μέση του πουθενά, στο Κολοράντο.

Εκεί κρατούνται οι πιο επικίνδυνοι εγκληματίες των ΗΠΑ, οι οποίοι περνούν 23 ώρες τη μέρα στο κελί τους. O “El Chapo” έχει αλλάξει έως τώρα 11 κελιά, χωρίς προειδοποίηση. Όταν έρχεται η ώρα να φάει, ένα Κ9 (σκύλος της αστυνομίας) δοκιμάζει τα φαγητά, ώστε να μην δηλητηριαστεί από εχθρούς του.

Στο Netflix μπορείς να βρεις το ντοκιμαντέρ που “έφτιαξε’ η Μεξικανή ηθοποιός, Kate del Castillo. Ο τίτλος είναι “ Η μέρα που συνάντησα τον El Chapo”.

Ο ηθοποιός Sean Penn είχε συναντήσει το 2015 τον τότε φυγά και έμειναν μαζί για επτά ώρες. Ακολούθησαν συζητήσεις δια τηλεφώνου και βιντεοκλήσεων και τελικά το κείμενο που δημοσίευσε στο Rolling Stone. Tην επομένη -της δημοσίευσης- ο Γκούσμαν συνελήφθη.

Αλλά ας γυρίσουμε στην κατ εξοχήν πόλη που ‘ρημάχτηκε’ για να κάνει αυτός περιουσία δισεκατομμυρίων. To 2005 είχε δημιουργηθεί η ποδοσφαιρική ομάδα Indios de Ciudad Juarez.

Ο σταρ της, Julio Daniel Frias ήταν ένα παιδί που είχε ξεφύγει από τις συμμορίες και τα ναρκωτικά. Είχε ‘χάσει’ τον ετεροθαλή αδελφό του, από πυροβολισμό. “Είχε μπλέξει, από όταν ήταν 14. Στη γειτονιά που μεγαλώσαμε, δεν είχαμε πολλές επιλογές. Εμένα με έσωσε το ποδόσφαιρο”, εξήγησε στο BBC.

Η επιτυχία του συνόλου ήταν το μόνο που έδινε ελπίδα στην περιοχή. Που έκανε τους κατοίκους να ξεχνούν ότι τους έχει ξεχάσει και ο Θεός. Να κάνω όμως, μια στάση να σου πω δυο πράγματα για το κορυφαίο πρωτάθλημα του Μεξικού, ώστε να καταλάβεις τι μπορεί να γίνεται πιο κάτω.

> Λέγεται Liga MX και είναι το 5ο σε προσέλευση κοινού, στον κόσμο.

> Τα συμβόλαια των παικτών είναι πολυετή και ανανεώνονται μονομερώς. Κάτι που δεν πειράζει τους ποδοσφαιριστές, αφού αμείβονται αδρά. Και γιατί αν αντιδράσουν, μπορεί να απειληθεί η ζωή τους.

Δεν ξέρω αν θυμάσαι τα της απαγωγής του Άλαν Πουλίδο.

Μεταξύ των ιδιοκτητών των ομάδων είναι ουκ ολίγοι ζάμπλουτοι που ‘χουν συμφωνήσει σε omerta. Στην κορυφή της πυραμίδας είναι ο Carlos Slim, μέτοχος στην Pachuca και τη Leon. Είναι ο έκτος πιο πλούσιος κάτοικος του πλανήτη, με αξία που φτάνει στα 70.5 δισεκατομμύρια δολάρια.

Στην Grupo Carso που του ανήκει, υπάρχουν εταιρίες από όλους τους κλάδους που βγάζουν λεφτά (υγεία, media -έχει 17% και στους The New York Times-, ενέργεια, κτηματομεσιτικά, ένδυση). Ήταν στο Νο4, αλλά τους τελευταίους μήνες του 2018 έχασε 6 δισεκατομμύρια. Υποθέτω πως θα ζήσει.

Aυτό που σκέφτεσαι το έκανε άρθρο η The Guardian, με τίτλο “ Ποιος είναι πιο επικίνδυνος; Ο Εl Chapo ή ο Κάρλος Σλιμ;”

Εξήγησε πως ο επιχειρηματίας είναι αυτός που συντηρεί την ανισότητα στη χώρα και ευθύνεται για την ακραία φτώχεια, με το 43.6% των Μεξικανών να είναι φτωχοί.

Στις περυσινές εκλογές ο Andrés Manuel López Obrador έταξε αύξηση του κατώτατου μισθού, το ‘πάγωμα’ των τιμών σε αέριο και ηλεκτρική ενέργεια, περισσότερες υποτροφίες και συντάξεις, δάνεια για μικρούς επιχειρηματίες και ανάπτυξη των νότιων πολιτειών.

Εξελέγη για πρόεδρος με το 53% των ψήφων. Δεν έχει κάνει τίποτα, γιατί δεν τον αφήνει η οικονομική ελίτ του έθνους, την οποία έχει χαρακτηρίσει “la mafia del poder”.

Υπάρχουν δώδεκα ολιγάρχες που ελέγχουν τα πάντα και κάθε απόπειρα ανάπτυξης πέφτει πάνω τους. Φυσικά, δεν διατίθενται να παραχωρήσουν το μονοπώλιο για τον όποιο λόγο -και άρα δεν πρόκειται να πέσουν ποτέ οι υψηλές τιμές. Στο κέντρο αυτού του γκρουπ είναι ο Σλιμ. Που όπως σου είπα έχει μετοχές και στην Pachuca, η οποία ειρήσθω εν παρόδω πήρε το CONCACAF Champions League, το 2017.

Ο σύλλογος αυτός είχε μεταφέρει τα τμήματα υποδομής στο Σιουντάδ Χουάρες, το 2005. Στο πλαίσιο της μετακίνησης ιδρύθηκε και η Indios, που προήχθη στην Primera División τη σεζόν 2007-08. Τότε η Pachuca εκχώρησε το μερίδιο της.

Προφανώς και τα μέλη της ομάδας δεν ήταν στο απυρόβλητο. Ένας εκ των μέσων έπεσε θύμα κλοπής του αυτοκινήτου, όταν ο ληστής τον σημάδεψε με το όπλο στο κεφάλι. Ένας γκολκίπερ εγκατέλειψε τη χώρα, με την οικογένεια του, έπειτα από ανάλογο περιστατικό.

Προπονητής δολοφονήθηκε, κατά την επίσκεψη του σε κατάστημα κινητής τηλεφωνίας. Ήταν στο λάθος μέρος, τη λάθος στιγμή. Πολλοί άλλοι εκβιάζονταν για χρόνια, από εγκληματίες. Αν συνελήφθη ποτέ κανείς; Όχι.

Η ομάδα ‘έπεσε’ στη δεύτερη τη τάξη κατηγορία το 2010, όταν η εγκληματικότητα έφτασε στο πικ της (3.042 δολοφονίες, δηλαδή 229.06 ανά 100.000 κατοίκους, με το 94% να μένουν άλυτες).

Το καλοκαίρι του 2011 διαλύθηκε, λόγω οικονομικών προβλημάτων. Σβήστο αυτό. Διαλύθηκε ‘ γιατί ήταν αδύνατο να υπάρξει σε μια πόλη-φάντασμα‘ εξήγησε στο Vice η Alejandra de la Vega, για την οποία θα σου πω σε λίγο.

Συνέχισε ως ομάδα του Universidad Autónoma de Ciudad Juárez και έπαιζε με άλλα πανεπιστήμια. Το Μάιο του 2012 μπήκε στη Segunda División ως Indios UACJ και το Μάιο του 2014 πήρε τη Liguillla de Copa, για πρώτη φορά στην ιστορία της. Διαλύθηκε εκ νέου και αυτήν τη φορά οριστικά, το 2016.

Ένα χρόνο νωρίτερα, η Alejandra de la Vega, σύζυγος του Αμερικανού ‘πετρελαιά’ Paul L. Foster και γέννημα-θρέμμα του Χουάρες, κατέθεσε στην ομοσπονδία έγγραφα ίδρυσης των FC Juárez Braves.

To moto της ήταν ‘ποδόσφαιρο και ειρήνη’.

Η de la Vega ανήκει σε οικογένεια που είχε ζυθοποιία στην πόλη. Τη συνεχίζει στην άλλη πλευρά του ποταμού που χωρίζει τη γενέτειρα της από το μέρος που ζει με τον δισεκατομμυριούχο σύζυγο της: το El Paso του Τέξας.

Για τις μετακινήσεις της χρησιμοποιεί θωρακισμένο SUV και σοφέρ που έχει αυτόματο όπλο κάτω από το κάθισμα του. Θα μπορούσε να ζει σε όποιο άλλο σημείο του πλανήτη γούσταρε. Λέει πως “ το Χουάρες είναι μεγάλο μέρος του ποια είμαι”.

Μελέτησε τι έγινε σε άλλες πόλεις που ‘χαν καταστραφεί και ‘αναστήθηκαν’.

Όταν η βία κυριαρχούσε, εκείνη κάλεσε τους συνεργάτες της να μελετήσουν πιθανές λύσεις. Διάβασαν ό,τι υπήρχε για το Μεντεγίν, την Κολομβία και το Παλέρμο της Ιταλίας. Είδαν τα μέτρα που πήραν αυτές οι πόλεις, για να επιβιώσουν. Η κοινή συνισταμένη ήταν ο αθλητισμός. Δεδομένου ότι οι Indios θεωρούνταν ‘καμένο’ χαρτί, αποφάσισε να ιδρύσει νέο σύλλογο.

Το ποδόσφαιρο είναι πολύ δυνατό, γιατί δημιουργεί μοντέλα που μπορούν να σε εμπνεύσουν. Κάναμε έρευνες στις γειτονιές και πολλά παιδιά μας είπαν πως ονειρεύονται να γίνουν εκτελεστές. Ήταν ξεκάθαρο ότι χρειάζονταν νέα πρότυπα. Αν δεν τα δημιουργούσαμε, αυτά τα παιδιά θα μεγάλωναν και θα γίνονταν οι επόμενοι δολοφόνοι

Σε έξι εβδομάδες βρήκε το όνομα της ομάδας (έκανε δημοψήφισμα, με τους κατοίκους να προτιμούν το Indios ‘το οποίο είχαν όλοι οι αθλητικοί σύλλογοι της πόλης’ και εκείνη να προτιμά το Braves), το στάδιο (το Estadio Olímpico Benito Juárez που ανήκει στο πανεπιστήμιο -πλέον έχει το δικό της, το οποίο διέταξε και πλήρωσε ο κυβερνήτης της Τσιουάουα), σχεδίασε τις εμφανίσεις (προτίμησε το πράσινο -αντί του κόκκινου που ‘χουν όλοι οι άλλοι- και έναν τεράστιο Χ στο στήθος, ως ‘όχι’ στο τείχος) και έφτιαξε το ρόστερ.

Δεν σου είπα πως στο Μεξικό κάνουν draft, σαν το ΝΒΑ. Δηλαδή επιλέγουν από μια λίστα ποδοσφαιριστών. Μόνο που εν αντιθέσει με το ΝΒΑ, όλα είναι προσυμφωνημένα, για να μην έχουμε άλλα.

Η FC Juárez, της οποίας οι οπαδοί λέγονται El Kartel ( “μολονότι παραπέμπει σε προώθηση βίας είναι ακριβώς το αντίθετο: δεχόμαστε τα άσχημα της κοινότητας και προσπαθούμε να τα διορθώσουμε”) ξεκίνησε από τη δεύτερη κατηγορία και στον πρώτο χρόνο πήρε πρωτάθλημα. Και πρόκριση.

Πήρε και κάτι άλλο: την επιστροφή στον ποδοσφαιρικό χάρτη της χώρας. Από την αρχή, τα μέλη της είχαν στο πρόγραμμα τους επισκέψεις σε σχολεία, σε νοσοκομεία, σε εργοστάσια. Έπαιζαν το ρόλο των κοινωνικών λειτουργών.

Τα άσχημα νέα ταξιδεύουν πολύ πιο γρήγορα από τα καλά. Εμείς θέλαμε από το ξεκίνημα, να γίνουμε γνωστοί για πράγματα που θα ήταν θετικά

Ο γαμπρός της, Alvaro Navvaro είναι ο αντιπρόεδρος και υπεύθυνος για την καθημερινή λειτουργία του συλλόγου. Τα γραφεία βρίσκονται εντός του εργοστασίου εμφιαλώσεως που του ανήκει. Είχε διατελέσει Υπουργός Οικονομικών της Τσιουάουα. Ακόμα ασχολείται με την πολιτική.

Δεν σου είπα όμως, για την εγκληματικότητα.

Το 2015 έγιναν 312 δολοφονίες, το 2016 αυξήθηκαν σε 545 και το 2017 σε 773. Μόνο το Δεκέμβρη έγιναν 87. Και ναι, η πόλη παραμένει μεταξύ των πιο επικίνδυνων του πλανήτη. Είναι στο Νο20.

Η αστυνομία ακόμα δεν ασχολείται επισταμένως με τις έρευνες για τον εντοπισμό και τη σύλληψη των δραστών. Που ακόμα ανήκουν σε καρτέλ.

Η de la Vega δεν έχει σχέση με αυτά. Ή τουλάχιστον δεν έχει αποδειχθεί πως έχει σχέση. Χάριν εκείνης, έχει αρχίσει να αναμορφώνεται η πόλη. Το κέντρο της, η περιοχή γύρω από τον καθεδρικό ναό, ο δρόμος που είναι τα μπαρ. Υπάρχουν ακόμα εγκαταλελειμμένα κτήρια ή άλλα που μοιάζουν σαν να ‘χουν βομβαρδιστεί. Η προσπάθεια όμως, συνεχίζεται. Γιατί πια υπάρχει ελπίδα.

Θα δώσω τον επίλογο σε φίλαθλο που μίλησε στο BBC.

Τις ημέρες που έχουμε αγώνα, δεν υπάρχουν δολοφονίες. Δεν υπάρχει τίποτα. Μόνο ποδόσφαιρο. Αυτή είναι η πραγματικότητα μας για 90 λεπτά. Το παιχνίδι και το να στηρίξουμε την ομάδα μας. Για 90 λεπτά είμαστε ευτυχισμένοι. Για 90 λεπτά έχουμε ένα κίνητρο να μείνουμε ζωντανοί

Photos: Associated Press/FC Juárez/Twitter