Το ωραιότερο χτύπημα φάουλ του Κώστα Φραντζέσκου

Με το θέμα ότι ο Λιονέλ Μέσι χρειάζεται 10 φάουλ για να φτάσει τον Κώστα Φραντζέσκο στα 57 και να μπει στο top-10 των κορυφαίων παικτών σε εκτελέσεις (κάτι που είναι αδιανόητο, περιλαμβανομένων των δυνατοτήτων του ως ποδοσφαιριστή, αφού ΔΕΝ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ να ξέρει να σουτάρει τόσο καλά) στην ιστορία, βρισκόμαστε ενώπιον μίας ευχάριστης και ταυτοχρόνως δυσάρεστης έκπληξης: της υποτίμησης του Φραντζέσκου ως ποδοσφαιριστή.

Μόνο κάποιος που έχει υποβάλλει τον εαυτό του στη βάσανο των εκτελέσεων φάουλ μπορεί να αντιληφθεί την ικανότητα που χρειάζεται, πόσο λεπτή μπορεί να είναι η κατάσταση. Μία εκτέλεση φάουλ σε ένα επίσημο παιχνίδι είναι, από μόνη της, ένα θεατρικό μονόπρακτο. Η αγωνία είναι έμμεση και με αυτόν τον τρόπο καθηλώνεται το κοινό. Άνθρωποι μαζεμένοι μπροστά στον δολοφόνο, σαν απεργοί σε συλλαλητήριο, σαν καταληψίες, που απλώς ελπίζουν να περάσουν τα αιτήματά τους, που σε αυτήν την περίπτωση πρόκειται για την υπεράσπιση της εστίας τους. Αγκομαχητά από την κερκίδα και μία κρυφή ελπίδα ότι την ύστατη στιγμή ένα όμορφο σουτ θα σώσει την παρτίδα.

Ποιος θυμάται πώς ένιωσε όταν ο ίδιος ο Μέσι πήρε την μπάλα μετά το γκολ του Μάριο Γκέτσε, με τη στενοχώρια αποτυπωμένη στο πρόσωπό του, για να εκτελέσει ένα φάουλ στο 119′ του τελικού του Παγκόσμιου Κυπέλλου του 2014 με τη Γερμανία; Η απέλπιδα προσπάθεια, το οξυγόνο που τελειώνει και μία θλίψη για τον επερχόμενο πόνο, που ξέρεις ήδη ότι είναι βαρύς και ασήκωτος. Κι από την άλλη, ένας κόκκος ελπίδας, μία πιθανότητα ότι ο εκτελεστής θα αγιαστεί, θα βρει έναν τρόπο να πετύχει το σουτ που ουδείς άλλος έχει πετύχει στην ιστορία.

Όπως οι βολές στο μπάσκετ, οι εκτελέσεις φάουλ και πέναλτι είναι οι μόνες που επαναλαμβάνονται στην προπόνηση. Και πάλι, ορισμένες φορές αποτελούν κρανίου τόπο, σχεδόν θέμα επιστημονικής μελέτης. Κάπου, κάπως, κάποτε η υποψία ότι θα βρεθεί ένα άπιαστο σουτ αποτελεί σπαζοκεφαλιά.

Ο Φραντζέσκος ήταν εξωφρενικός εκτελεστής φάουλ. Αν ο μέγιστος, σε αυτήν την κατάσταση, Ζουνίνιο Περναμπουκάνο, έβαλε 12 σε μία ημερολογιακή χρονιά, ο 50χρονος πρώην διεθνής έχει βάλει 13 σε μία σεζόν μόνο στο πρωτάθλημα!

Ήταν το 1996-1997, όταν ο Ολυμπιακός επέστρεψε στα πρωταθλήματα μετά από 10 χρόνια, ωστόσο αυτό το ανεπανάληπτο κυριολεκτικά και μεταφορικά κατόρθωμα είχε αποκτήσει μεγάλη αξία. Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι αυτές οι 13 εκτελέσεις έγιναν με δύο ομάδες: με τον ΟΦΗ ως το τέλος του 1996 και με τον ΠΑΟΚ μέχρι τη λήξη του πρωταθλήματος.

Μάλιστα, ο Φραντζέσκος ήταν τόσο σεσημασμένος στις εκτελέσεις που ο Χοσέ Φρανθίσκο Μολίνα, τερματοφύλακας της Ατλέτικο Μαδρίτης, στις 21 Οκτωβρίου του 1997, έβαλε 5 παίκτες στο τείχος του, έναν στο αριστερό δοκάρι και πάλι το… έφαγε, στο 5-2 των ‘ροχιμπλάνκος’ επί του ΠΑΟΚ για τον 2ο γύρο του Κυπέλλου UEFA, αφού οι Θεσσαλονικείς είχαν αποκλείσει με την γκολάρα του Ζήση Βρύζα ολόκληρη Άρσεναλ, η οποία εκείνη τη σεζόν κατέκτησε το πρωτάθλημα Αγγλίας. Ο αστικός μύθος αναφέρει ότι ήθελε να βάλει και ποδοσφαιριστή στο… αριστερό δοκάρι του. Ο ΠΑΟΚ αποκλείστηκε με το 4-4 της ρεβάνς, που έμεινε στη μνήμη για την γκάφα του Νίκου Μιχόπουλου και το γκολ της… νυφίτσας Κριστιάν Βιέρι.

Ο Φραντζέσκος ήταν ένα παλιάς κοπής ‘δεκάρι’. Έλαμψε με τον Παναθηναϊκό, χορεύοντας στο χιόνι στο ματς με τη Σαμπντόρια στο ΟΑΚΑ, στις 11 Δεκεμβρίου του 1991, για τη 2η αγωνιστική των ομίλων του πειραματικού Champions League. Παρ’ ό,τι το ματς τελείωσε ισόπαλο χωρίς τέρματα, ο Αθηναίος μέσος έκανε εξαιρετική εντύπωση.

Το αριστερό πόδι του ήταν ακριβές, αν και όχι σαν του Βασίλη Τσιάρτα, υπό την έννοια ότι ο δεύτερος μπορούσε να βλέπει την ολοκλήρωση της κίνησης πριν αυτή γίνει. Αλλά εδώ ας αποτολμηθεί: ο Φραντζέσκος ήταν καλύτερος εκτελεστής φάουλ από τον Τσιάρτα στο πικ του, διότι είχε τη δυνατότητα, όταν έστηνε την μπάλα, να προσομοιάζει με εντυπωσιακό τρόπο αυτό που έκανε στην προπόνηση.

Η τελευταία σπουδαία στιγμή του ήταν τη χρονιά που έκανε τα θαύματα ο… Μανώλης (Ολισαντέμπε), για να πάρει ο Παναθηναϊκός το πρωτάθλημα. Στις 16 Μαΐου του 2004, με τον Πολωνό στράικερ να έχει σκοράρει ξανά στο 89′, διατηρώντας το προβάδισμα του Παναθηναϊκού επί του Ολυμπιακού στη βαθμολογία, η Προοδευτική κέρδισε φάουλ στο 95′, ο Φραντζέσκος πήρε φόρα και το έστειλε στο οριζόντιο δοκάρι, σε ένα αξέχαστο χτύπημα. Ο Παναθηναϊκός κράτησε το προβάδισμα και την τελευταία αγωνιστική, στον Πύργο, πήρε το πρωτάθλημα.

Το αριστούργημα

Ακόμα και την εποχή που δεν γίνεται να κρυφτεί κάτι από τον… διαδικτυακό ήλιο, ακόμα κι αν, συνήθως, δεν έχει ήλιο, είσαι λογοδοσμένος στις αναμνήσεις σου. Μετ’ επιτάσεως, σχεδόν, προσπαθείς να μην τις χαλάσεις. Και γι’ αυτό συνήθως ανακατεύονται.

Συνέπεια αυτού είναι ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η στιγμή που η ανάμνηση φυλάει έχει μικρότερη αξία, τουλάχιστον κινησιολογικά, από το πώς έχει αποθηκευτεί και, κυρίως, το πώς έχει εξελιχθεί στο μυαλό. Η μνήμη φυσικά είναι φαντασία, σε αυτό άλλωστε έχει βασιστεί ο χουσερλικός κόσμος. Σε ό,τι αφορά το προκείμενο, ωστόσο, το φάουλ του Φραντζέσκου στις 2 Απριλίου του 1997, με τη Βοσνία στο Σαράγεβο, είναι ένα μικρό αριστούργημα.

Αυτό το ματς, στις λάσπες, ήταν κρίσιμο για την Εθνική Ελλάδας. Με τη Δανία και την Κροατία στον όμιλο, χρειαζόταν να μη στραβοπατήσει σε παιχνίδια με αουτσάιντερ, όπως ήταν τότε η Βοσνία. Η Εθνική είχε νικήσει με 3-0 τους αντιπάλους της εντός έδρας τη 2η αγωνιστική, το ίδιο είχε κάνει με τη Σλοβενία στην πρεμιέρα της εντός (2-0), είχε χάσει 1-2 από τη Δανία στην Κοπεγχάγη, αλλά με το γκολ του Ντέμη Νικολαΐδη είχε καταφέρει να πάρει ισοπαλία στο ‘Μακσιμίρ’ του Ζάγκρεμπ από την Κροατία, αφού ο Ντάβορ Σούκερ είχε ισοφαρίσει για λογαριασμό της ‘χρβάτσκα’. Μετά από το ματς με τη Βοσνία, θα είχε να αντιμετωπίσει την Κροατία εντός, τη Σλοβενία εκτός και να κλείσει με τη Δανία στο ΟΑΚΑ.

Γι’ αυτόν τον λόγο, το παιχνίδι για την ομάδα του Κώστα Πολυχρονίου ήταν κρίσιμο. Ο Φραντζέσκος δεν είχε αρχίσει βασικός, αλλά αντικατέστησε τον Τσιάρτα στο 67′. Και μόλις 6 λεπτά μετά, έπιασε τόπο η αλλαγή. Το φάουλ που κλήθηκε να εκτελέσει έγινε στην αριστερή πλευρά, έξω από την περιοχή, ένα πεδίο που συνήθως χρησιμεύει για μία επικίνδυνη σέντρα. Αλλά ο Φραντζέσκος εμπιστευόταν τις δυνατότητές του και, κυρίως, ήξερε ότι οι αντίπαλοί του, στο σκάουτινγκ ριπόρτ τους, ειδικά την εποχή εκείνη, δεν είχαν τη δυνατότητα να αναγνωρίσουν τον κίνδυνο, τουλάχιστον από εκείνη τη θέση.

Eurokinissi

Εδώ, η πραγματικότητα δίνει τη θέση της στη φαντασία. Για τον υπογράφοντα, εκείνο το φαλτσαριστό φάουλ, που ουσιαστικά έπρεπε να σημαδεύει το δεξί παραθυράκι της εστίας του Μιρσάντ Ντέντιτς, πήρε ύψος για να περάσει το τείχος των δύο ανθρώπων (για Φραντζέσκο, αμελητέο) και μόλις η μπάλα άγγιξε στο αριστερό κάθετο δοκάρι, με κάποιον τρόπο έστριψε με ανάποδα φάλτσα, σαν να τη ρούφηξαν τα δίχτυα. Η μπάλα έκανε απλώς μία απαλή στροφή, σαν να χόρευε μπλουζ με ένα ρομαντικό, όσο γίνεται, κυκλώνα, και έπειτα σταμάτησε.

Στην πραγματικότητα, όμως, ακούμπησε το αριστερό κάθετο δοκάρι και, με εξίσου εκπληκτικό τρόπο, αν αναλογιστεί κάποιος τη θέση από την οποία το εκτέλεσε και τους φυσικούς κανόνες. Αντί να εκτιναχθεί προς τα έξω από το δοκάρι, όπως θα περίμενε κάποιος από ένα αντικείμενο που προσκρούει σε φυσικό και τεχνητό εμπόδιο, εκείνη… έστριψε δια του αρραβώνος και κύλησε μπροστά στα μάτια του έντρομου τερματοφύλακα, κάτι που παρέτεινε το βασανιστήριο.

Αυτό σημαίνει ότι ο Φραντζέσκος την χτύπησε με τέτοιο τρόπο (και επειδή μπορούσε να σημαδέψει καλύτερα από τον Άνθρωπο χωρίς Όνομα στα ‘σπαγγέτι γουέστερν’ του Σέρτζιο Λεόνε, το έκανε επίτηδες), ώστε να καταλήξει στην εσωτερική πλευρά του δοκαριού. Οπότε μπορεί να μην παίχθηκε η επουράνια μελωδία που το μυαλό ύφανε για την υπέροχη στιγμή, όμως η πορεία της μπάλας κατέδειξε ένα… ακραίο φυσικό φαινόμενο, από έναν αληθινό μαιτρ, ένα μάστορα του είδους.

Μπορεί η Εθνική να μην πήγε στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Γαλλίας, μετά από την ήττα της στο ‘Καυτανζόγλειο’ από την Κροατία (0-1), πάλι με υπεύθυνο τον μέγα Ντάβορ, αλλά και τη ‘λευκή’ ισοπαλία του ΟΑΚΑ με τη Δανία, όταν ο Αλέκος Αλεξανδρής προσέκρουσε σε έναν Θεό της Σκανδιναβικής Μυθολογίας, όπως έμοιαζε ο εμβληματικός Πέτερ Σμάιχελ, αλλά ο Φραντζέσκος στο ‘Κόσοβο Στάντιον’ έφτιαξε τη δική του ιστορία και άθροισε, στις απίθανες εκτελέσεις του, ίσως την πιο ξεχωριστή, δύσκολη και, εν τέλει, παρ’ όλη τη φλυαρία, ανεξήγητη.

Photo credits: Eurokinissi