Θα σημάνει η θυσία του ‘μπλε κοριτσιού’ το τέλος της ιρανικής βαναυσότητας;

Η καθεστηκυία τάξη στον Ιράν έχει διαρθρωθεί με τέτοιον απάνθρωπο τρόπο ύστερα από την επικράτηση της Ισλαμικής Επανάστασης του 1979 και έχει συμπεριφερθεί με τέτοια βαναυσότητα στις γυναίκες, διότι ακόμη κι εν έτει 2019 εξακολουθούν να λογίζονται ως όντα κατώτερα. Η απαγόρευση εισόδου σε γήπεδα είναι μία από τις αγκυλώσεις σε μια βαθιά και αγρίως πουριτανική και θεοκρατική κοινωνία, που πηγαίνει κόντρα σε κάθε λογής αντιδράσεις από διεθνείς οργανισμούς που εξακολουθούν να παλεύουν, περισσότερο ή λιγότερο ή πολύ λίγο, ν’ ανατρέψουν το διαβόητο καθεστώς. Θα θυμάστε πόσο χαρούμενη έδειχνε η Αΐντα στη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου, νιώθοντας ελεύθερη σε σύγκριση με τη θλιμμένη φωτογραφία της διαπίστευση που έφερε στο λαιμό της.

Η Σαχάρ Χονταγιαρί δεν λογάριασε τη ζωή της απέναντι στην ωμή επιβολή μιας ασύμβατης απαγόρευσης, η οποία δεν ορίζεται από το νόμο, αλλά λογίζεται ως κομμάτι μιας αρρωστημένης κουλτούρας. Δεν υπολόγισε τα χρόνια που είχε μπροστά της αντιδρώντας, πέρα από τα όρια, σ’ έναν αδιανόητο αποκλεισμό των γυναικών από τις αθλητικές εκδηλώσεις που ισχύει ανελλιπώς για 40 χρόνια, με ελάχιστες εξαιρέσεις στο μεσοδιάστημα. Η Σαχάρ Χονταγιαρί αυτοπυρπολήθηκε στον περιβάλλοντα χώρο του δικαστηρίου και μία εβδομάδα μετά πέθανε στο νοσοκομείο, παραδομένη στα εγκαύματά της.

Η 29χρονη Ιρανή, γεννηθείσα το 1990, είχε συλληφθεί τον περασμένο Μάρτιο όταν επεδίωξε να ξεγελάσει την ασφάλεια στο στάδιο Αζαντί της Τεχεράνης έχοντας μεταμφιεστεί σε άνδρα (με ρούχα και ψεύτικη γενειάδα) προκειμένου να παρακολουθήσει τον αγώνα της Εστεγκλάλ με αντίπαλο την Αλ-Αΐν για το Champions League της Ασίας. Παρεμπιπτόντως το ‘Αζαντί’ αντιπροσωπεύει ως έννοια την ελευθερία! Στην περίπτωση αυτή λειτούργησε ως η φυλακή της Χονταγιαρί.

Το καμουφλάζ που εφάρμοσε η κοπέλα ήταν μια τακτική αποπροσανατολισμού που είχε χρησιμοποιήσει επιτυχώς μια ομάδα γυναικών προκειμένου τον Μάη του 2018 να δουν ποδοσφαιρικό αγώνα της Περσέπολις. Αντίστοιχα είχε ενεργήσει η ακτιβίστρια Γκιοντσεχ Γκαβανί πριν από μία αναμέτρηση βόλεϊ, με συνέπεια να φυλακιστεί. “Είχα αναζητήσει διάφορους τύπους μεταμφίεσης και έμαθα πώς“, ομολογούσε σε συνέντευξή της. “Γιατί θα έπρεπε να φοβάμαι; Δεν κάνουμε κάποιο έγκλημα, δεν μας το απαγορεύει ο νόμος“.

Για τις αρχές η Χονταγιαρί, ή αλλιώς ‘το μπλε κορίτσι’ όπως έγινε γνωστή ανά τον κόσμο λόγω των γαλανόλευκων χρωμάτων της αγαπημένης ομάδας της, είχε εγκληματήσει. Μετά τη σύλληψή της κρατήθηκε για τρεις ημέρες, αφέθηκε ελεύθερη με την καταβολή εγγύησης και έπειτα από ένα 6μηνο αναμονής οδηγήθηκε σε δίκη. Μια διαδικασία που σε πρώτη φάση αναβλήθηκε λόγω έκτακτου οικογενειακού προβλήματος του δικαστή. Όπως μετέφεραν διεθνή μέσα, φεύγοντας από το κτίριο η Ιρανή κοπέλα ξέχασε το κινητό τηλέφωνό της και όταν επέστρεφε φέρεται ν’ άκουσε πως δεν πρόκειται ν’ αποφύγει την ποινή φυλάκισης που θα κυμαίνεται μεταξύ 6 μηνών και 2 χρόνων. Ακούγοντας τι πρόκειται να συμβεί, η νεαρή γυναίκα εξήλθε από το δικαστήριο και προχώρησε στην ενέργεια αυτοθυσίας.

“Ό,τι συνέβη με την Σαχάρ είναι σπαρακτικό και επιβεβαιώνει τον αντίκτυπο της οδυνηρής περιφρόνησης των ιρανικών αρχών για τα δικαιώματα των γυναικών. Ο θάνατός της δεν πρέπει να είναι μάταιος. Πρέπει να προωθήσει την αλλαγή στο Ιράν για ν’ αποφευχθούν άλλες τραγωδίες στο μέλλον“, επεσήμανε ο επικεφαλής της Διεθνούς Αμνηστίας στη Μέση Ανατολή, Φίλιπ Λούθερ. Τα λόγια από τη δράση βέβαια απέχουν όσο ακριβώς το Ιράν από τη λογική. Χιλιάδες χιλιόμετρα.

“Είναι μια τραγωδία που δεν μπορεί να έχει συνέχεια“, δήλωσε η αρχηγός της εθνικής Σουηδίας, Κοσοβάρε Ασλανί, ένα κορίτσι με κοσοβάρικες ρίζες και μουσουλμανικές αξίες. “Είναι ώρα να δράσουμε και όχι να μείνουμε σιωπηλές. Οφείλουμε να βοηθήσουμε τις γυναίκες του Ιράν απέναντι στο φυλετικό απαρτχάιντ“, συμπλήρωσε.

Η FIFA, διαμέσου του προέδρου της Τζιάνι Ινφαντίνο, είχε δώσει διορία ως τις 15 Ιουλίου, η οποία πήρε παράταση ως τα τέλη Αυγούστου, προκειμένου το Ιράν να συμμορφωθεί με τις διεθνείς συνθήκες επιτρέποντας την είσοδο των γυναικών στους αγώνες των προκριματικών του Παγκοσμίου Κυπέλλου που αρχίζουν στις 10 Οκτωβρίου απέναντι στην Καμπότζη. “Δεν το οφείλουμε μονάχα στις γυναίκες αυτού του κόσμου, αλλά επειδή έχουμε την ευθύνη να εφαρμόζουμε τις βασικές αρχές του καταστατικού της FIFA“, έγραφε σ’ επιστολή του προς το Κέντρο Προάσπισης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Είχε προηγουμένως βρεθεί σε γήπεδο γεμάτο με γυναίκες, αλλά όπως είχε εκ των υστέρων αποδειχθεί ήταν στάχτη στα μάτια. Μια προσωρινή συνθήκη ειρήνης με τη νομιμότητα.

Ο παλαίμαχος Αλί Καρίμι ζήτησε ο κόσμος να μποϊκοτάρει τους αγώνες σε ένδειξη διαμαρτυρίας, ο Αντράνικ Τεϊμουριάν (ο πρώτος Χριστιανός αρχηγός της Εθνικής) ότι κάποιο από τα μεγάλα γήπεδα της χώρας θα πρέπει να πάρει το όνομα της γυναίκας, ενώ ο Σοτζέι Μασούντ, από τους πρωτοστάτες της καμπάνιας για την ανατροπή του status quo, απαίτησε για πολλοστή φορά την ανάγκη να ξεριζωθεί από τη νοοτροπία των Ιρανών αυτή η ξεπερασμένη ιδέα.

Πόσο ωραία ακούγονται όλα αυτά. Ναι η Σαχάρ έγινε ένα σύγχρονο σύμβολο ελευθερίας. Πόσο όμως απέχουν από μια στυγνή πραγματικότητα;