Πρόωρη γήρανση ποδοσφαιριστών: Μύθος ή πραγματικότητα;

Ποδοσφαιριστές με ρυτίδες, γκρίζα ή αραιά μαλλιά, πρόσωπα κουρασμένα και θολά. Το ζήτημα είναι οργανικό, γονιδιακό ή μήπως υπάρχουν εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν τα κύτταρα και την εξωτερική τους εμφάνιση;

Το Contra.gr επικοινώνησε με ανθρώπους από διαφορετικούς κλάδους της ιατρικής, της παραϊατρικής και της φυσιοθεραπείας, προκειμένου να πάρει πολύτιμες απαντήσεις για το ζήτημα.

Ρόμπιν φαν Πέρσι: Στη φωτό είναι 30 ετών

"Τα ταξίδια επηρεάζουν αρνητικά"

* Ο Γιώργος Οικονομίδης, γυμναστής του τμήματος στίβου του Πανιωνίου, μίλησε στο Contra.gr για την υπόθεση, υπογραμμίζοντας ότι τα αλλεπάλληλα ταξίδια παίζουν σημαντικό ρόλο.

- Η λέξη-κλειδί που ψάχνουμε είναι η υπερχρησία;

"Πράγματι, η υπερχρησία σε διάφορους τομείς επηρεάζει αρνητικά τους ποδοσφαιριστές. Αρκετοί παράγοντες όπως οι συνεχόμενες προπονήσεις, τα αλλεπάλληλα ματς και τα δεκάδες ταξίδια ή το άγχος, το ξενύχτι και το αλκοόλ παίζουν σημαντικό ρόλο".

- Η χρήση απαγορευμένων ουσιών τι ρόλο παίζει;

"Ο ποδοσφαιριστής που έχει κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών επηρεάζεται σωματικά. Καταστρέφονται κύτταρα κι αυτό είναι κάτι που φαίνεται μακροπρόθεσμα".

- Ο ήλιος ενισχύει την πρόωρη γήρανση;

"Μόνο δερματικά. Κι αυτό εξαρτάται εν πολλοίς από το περιβάλλον που μεγάλωσε ή αγωνίζεται στην παρούσα φάση. Σκεφτείτε έναν Σκανδιναβό πχ. να αγωνιστεί στην Αφρική..."

- Ποιοι άλλοι παράγοντες μπορούν να "γεράσουν" έναν ποδοσφαιριστή πριν από την ώρα του;

"Το άγχος, η έλλειψη ξεκούρασης... Πολλά στοιχεία επηρεάζουν οργανικά κι εξωτερικά έναν ποδοσφαιριστή. Ακόμα και το κλίμα ή η οικονομική ασφάλεια που του παρέχει ένας σύλλογος ενδέχεται να συμβάλλουν στο ψυχικό κομμάτι, το οποίο με τη σειρά του μεταφέρεται στο οργανικό".

Ντιέγκο Κόστα: Στη φωτό είναι 25 ετών

- Τελικά οι ποδοσφαιριστές γερνούν πιο γρήγορα από άλλους αθλητές;

"Δεν έχει γίνει σχετική έρευνα απ' όσο γνωρίζω. Επίσης δεν μπορεί να γίνει σύγκριση ενός ποδοσφαιριστή που αγωνίζεται στην Ευρώπη με έναν καλαθοσφαιριστή πχ. που αγωνίζεται στο ΝΒΑ. Εδώ οι αποστάσεις είναι πολύ μικρότερες συγκριτικά μ' εκείνες στις ΗΠΑ. Τα ταξίδια είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει".

- Ισχύει ότι οι ποδοσφαιριστές χάνουν πολύ περισσότερα υγρά σε σχέση με αθλητές άλλων σπορ;

"Αυτό είναι μια πραγματικότητα. Οι ποδοσφαιριστές χάνουν πολλά υγρά, τα οποία μάλιστα δεν είναι εύκολο να αναπληρωθούν όσο νερό ή άλλα υγρά καταναλώσουν".

- Έχει υποπέσει στην αντίληψή σας κάποιο πρωτάθλημα, όπου δίνεται βαρύνουσα προσοχή στο ζήτημα;

"Όχι, το μόνο που έχω παρατηρήσει είναι ότι οι Ιταλοί έχουν μεγαλύτερη διάρκεια εξαιτίας και των εξελιγμένων κέντρων αποκατάστασής τους".

Τζόζεφ Μινάλα: Στη φωτό είναι 17 ετών

"Ζήτημα γονιδιακής φύσεως"

Ο Σπύρος Ζυγούρης, δερματολόγος και παλαίμαχος ποδοσφαιριστής, υποστηρίζει ότι πρόκειται για ένα πολυσύνθετο φαινόμενο γονιδιακής φύσεως.

- Εν αρχή ην το κλίμα;

"Ο ήλιος για την ακρίβεια. Ο πιο σημαντικός παράγοντας δημιουργίας ρυτίδων και χαλάρωσης του δέρματος είναι η υπεριώδης ακτινοβολία. Στο συντριπτικά μεγαλύτερο ποσοστό αυτό οφείλεται στην υπερβολική έκθεση στον ήλιο κι όχι στη φυσιολογική διαδικασία της γήρανσης. Στην περίπτωσή μας, λοιπόν, δερματικά τουλάχιστον, ένας παίκτης που αγωνίζεται στην Ελλάδα εκτίθεται περισσότερο συγκριτικά με παίκτες της βορείου Ευρώπης επί παραδείγματι".

- Οργανικά τι συμβαίνει;

"Τα δερματικά κύτταρα είναι περισσότερο εκτεθειμένα από οποιοδήποτε άλλο όργανο στο εξωτερικό περιβάλλον. Επομένως γηράσκουν γρηγορότερα. Οι ελεύθερες ρίζες "επιτίθενται" στο κολλαγόνο και στην ελαστίνη που υποστηρίζουν το δέρμα και τα αποδομούν. Έτσι γίνεται ο σχηματισμός των ρυτίδων".

Άριεν Ρόμπεν: Στη φωτό είναι 29 ετών

- Αναφορικά μ' εκείνους που κλωτσούν συνέχεια μια μπάλα, τι θα θέλατε να προσθέσετε;

"Ότι είναι οι πιο τυχεροί απ' όλους μας. Από τη στιγμή που σε κάθε σύγχρονη ομάδα υπάρχουν μάγειρες, διαιτολόγοι κτλ. αν οι παίκτες τηρούν το πρόγραμμά τους, δεν έχουν λόγο να φοβούνται. Ο σωστός παίκτης δεν καπνίζει, δεν παίρνει συχνά φάρμακα και δεν καταναλώνει τροφές με συντηρητικά. Βέβαια, πρέπει να τονιστεί ότι πρόκειται για ένα πολυσύνθετο φαινόμενο".

- Έχετε παρατηρήσει ότι οι ποδοσφαιριστές γερνούν πιο γρήγορα από τους υπόλοιπους αθλητές;

"Όχι, κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί ή τουλάχιστον δεν έχει αποδειχθεί. Από την προσωπική εμπειρία μου (σ.σ. ο κ. Ζυγούρης υπήρξε ποδοσφαιριστής στα νιάτα του), αντιλαμβάνομαι ότι το ζήτημα είναι γονιδιακής φύσεως. Δηλαδή πώς έχει εξελιχθεί το μυϊκό σύστημα, πώς έχει γίνει το δέσιμο με τους τένοντες, τέτοια πράγματα... Απλώς έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο πολλοί ποδοσφαιριστές να "αφήνονται" μετά το τέλος της καριέρας τους και να γίνονται υπέρβαροι. Από την άλλη υπάρχουν παίκτες που έχουν προσέξει πολύ τους εαυτούς τους. Έβλεπα τις προάλλες τον Γκοϊκοετσέα. Παραμένει θηρίο!"

Ζερεμί Τουλαλάν: Στη φωτό είναι 30 ετών

"Η πρόωρη ανάπτυξη μπορεί να συνδεθεί με την πρόωρη γήρανση"

Η φυσιοθεραπεύτρια Δήμητρα Μπόνια εκτιμά ότι όταν ένας οργανισμός αναπτύσσεται γρήγορα, τότε ενδεχομένως να γερνά και γρήγορα.

- Πρόωρη γήρανση ποδοσφαιριστών. Τι σημαίνει για μία φυσιοθεραπεύτρια η εν λόγω φράση;

"Η αποκατάσταση αποτελεί πολύ σημαντικό μέρος της έρευνας. Αν ένας ποδοσφαιριστής δεν φροντίζει για τη σωστή αποκατάστασή του, δηλαδή καπνίζει, δεν τρέφεται σωστά ή κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών, τότε θα γεράσει πιο γρήγορα από κάποιον που προσέχει τον εαυτό του".

- Ποιος είναι ο ρόλος των ομάδων;

"Ο κάθε παίκτης πρέπει να φροντίζει τον εαυτό του, αλλά και οι ομάδες συμβάλλουν στην ομαλή λειτουργία μέσω των κέντρων αποκατάστασης. Μία ομάδα πρώτης κατηγορίας -θεωρητικά- έχει πιο προηγμένο κέντρο από μία που αγωνίζεται στη δεύτερη. Δεν μπορεί πχ. να συγκριθούν οι εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού ή του Παναθηναϊκού με εκείνες που διαθέτουν ομάδες χαμηλότερων κατηγοριών".

- Υπάρχουν διαφορές του ποδοσφαίρου με άλλα σπορ;

"Το ποδόσφαιρο είναι ανταγωνιστικής φύσεως άθλημα. Στα σπορ που οι αντίπαλοι έχουν άμεση επαφή έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο της πρόωρης ανάπτυξης. Δηλαδή, τα παιδιά που είναι κάτω των 16-17 ετών και παίζουν ποδόσφαιρο έχουν αυξημένη τεστοστερόνη. Η πρόωρη ανάπτυξη μπορεί να συνδεθεί με την πρόωρη γήρανση".

Αντώνης Νικοπολίδης: Στη φωτό είναι 34 ετών

"Αλλαγές καιρού, υγρασία και παρατεταμένη προπόνηση"

Ο ποδίατρος και χειροπράκτης Βαγγέλης Δήμου έγραψε άρθρο στο Contra.gr για το ζήτημα της πρόωρης γήρανσης, κάνοντας αναφορά σε τραυματισμούς τεσσάρων γνωστών ποδοσφαιριστών.

Στην διεθνή βιβλιογραφία δεν υπάρχει επίσημη και ξεκάθαρη έρευνα πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Έτσι, λοιπόν, θα αναφερθούμε κατά προσέγγιση σε αυτά που γνωρίζουμε από την ανατομία και την παθολογία αγγίζοντας το κομμάτι των τραυματισμών και πως αυτοί συμβάλουν στην πρόωρη γήρανση των ιστών.

Δειγματοληπτικά και εντελώς τυχαία θα αναφέρουμε τέσσερα παραδείγματα αθλητών παγκόσμιας κλάσης οι οποίοι περάσαν τραυματισμούς στα κάτω άκρα. Περιληπτικά θα αναφέρουμε πως αυτοί επηρεάζουν την ανατομία και κατ' επέκταση την γήρανση των κυττάρων.

1. Ο David Beckham το 2002 υπέστη κάταγμα μεταταρσίου του αριστερού του ποδιού.

2. Ο John Barnes έπαθε ρήξη του αχίλλειου τένοντα.

3. Ο Wayne Rooney έπαθε διάστρεμμα το 2010.

4. Ο Rivaldo είχε χρόνιο πρόβλημα με το νύχι του μεγάλου δάκτυλου του αριστερού ποδιού.

Γουέιν Ρούνεϊ: Στη φωτό είναι 26 ετών

Και στις τέσσερις περιπτώσεις έχουμε τραυματισμό, αλλά στην πρώτη πρόκειται για κάκωση οστού, στη δεύτερη για τένοντα, στην τρίτη για σύνδεσμο και στην τετάρτη για νύχι. Η ανάπλαση των κυττάρων σε κάθε περίπτωση ολοκληρώνεται με στόχο την απόλυτη και αποτελεσματική αποκατάσταση.

Επίσης είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι οι τρεις πρώτες περιπτώσεις μοιάζουν ως προς τον τύπο τραυματισμού. Δηλαδή ο αθλητής τραυματίστηκε σε μια φάση του αγώνα. Ενώ στην τελευταία περίπτωση ο τραυματισμός είναι μικρός αλλά επαναλαμβανόμενος μιας και συμβαίνει κάθε φορά που ο αθλητής κλωτσάει την μπάλα.

Σε όλες τις περιπτώσεις ο οργανισμός του ανθρώπου προσπαθεί να ολοκληρώσει την αποκατάσταση αλλά δημιουργεί, στην πρώτη περίπτωση μετατραυματική αρθρίτιδα, στην δεύτερη και τρίτη περίπτωση συμφύσεις και ουλώδη ιστό στο σημείο τραυματισμού, και στην τελευταία περίπτωση υπερκεράτωση και πάχυνση του νυχιού. Κατ επέκταση η αρθρίτιδα, ο ουλώδης ιστός και η πάχυνση του νυχιού έχουν "αλλάξει" ελαφρώς την ανατομία έχοντας προκαλέσει δυσκαμψία και ευαισθησία τοπικά.

Με τις αλλαγές του καιρού και την υγρασία όπως και με την καταπόνηση και παρατεταμένη προπόνηση οι αθλητές εμφανίζουν πόνο και δυσκαμψία. Οπότε με λίγα λόγια το σημείο τραυματισμού φαίνεται να έχει μια χρόνια ευαισθησία και να παρουσιάζει φθορές και εκφυλίσεις, που με άλλα λόγια η φθορά αυτή μπορεί να ονομαστεί και πρόωρη γήρανση δομών του σώματος.

Φαμπρίτσιο Ραβανέλι: Στη φωτό είναι 28 ετών

Σχόλιο: Γίναμε σοφότεροι, τουλάχιστον όσον αφορά το αρνητικό αυτό φαινόμενο για τον οργανισμό και το δέρμα μας. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι ποδοσφαιριστές ανήκουν στην κατηγορία των αθλητών που καταπονούνται αρκετά, χωρίς ωστόσο αυτό να τους βάζει την -κακόηχη- ταμπέλα της πρόωρης γήρανσης. Από εκεί και πέρα, "όχι τσιγάρα, όχι αναβολικά σε γήπεδα και παρκέ", για να γίνει και η σχετική παράφραση της γνωστής διαφήμισης που προβάλλεται πάντα κατά τους θερινούς μήνες. Όσον αφορά τη χώρα μας, κι από τη στιγμή που οι ειδικοί επικεντρώθηκαν στον ήλιο, τότε εύκολα συμπεραίνει κανείς ότι οι ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται στην Ελλάδα δεν μπορούν να αισθάνονται και τόσο τυχεροί.

Άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα

Στίβεν Φλέτσερ: Στη φωτό είναι 24 ετών

Πάμπλο Σαμπαλέτα: Στη φωτό είναι 27 ετών

Τζέι Σπίρινγκ: Στη φωτό είναι 25 ετών

Τζίμι Μπούλαρντ: Στη φωτό είναι 33 ετών

Σέιν Ντάφι: Στη φωτό είναι 20 ετών

Χέντρι Τόμας: Στη φωτό είναι 26 ετών

Τσάρλι Άνταμ: Στη φωτό είναι 29 ετών

Άλαν Κορκ: Στη φωτό είναι 29 ετών

Κέβιν Μακνότον: Στη φωτό είναι 29 ετών