Πώς (αυτο)καταστράφηκε ο Παναθηναϊκός της Ριζούπολης

Ο Παναθηναϊκός της Ριζούπολης, δηλαδή ο Παναθηναϊκός της σεζόν 2002-2003 είναι η ομάδα που έφτασε πολύ κοντά σε ευρωπαϊκό τελικό και ανέτρεψε διαφορά 9 πόντων στο πρωτάθλημα, εν ριπή οφθαλμού. Παρ' όλ' αυτά λοιδορήθηκε, και πολλές φορές εξακολουθεί να λοιδορείται, για την αποτυχία της σ' ένα και μόνο ματς. Το περίφημο της Ριζούπολης στις 11 Μαΐου του 2003. Τρομερά άδικο, τρομερά βολικό (για πολλούς) και εν τέλει πέρα για πέρα αντιποδοσφαιρικό. Ο Παναθηναϊκός εκείνης της σεζόν ήταν η μισή πρωταθλήτρια Ευρώπης της επόμενης χρονιάς. Το πόσο σπουδαία ομάδα παρουσίασε στο γήπεδο το αποδεικνύουν οι παρακάτω γραμμές.

Μεταγραφές με το σταγονόμετρο και προετοιμασία-βάσανο

Είναι αλήθεια ότι το αμέσως προηγούμενο καλοκαίρι, αυτό του 2001, ο Παναθηναϊκός είχε δαπανήσει ένα σωρό λεφτά στις μεταγραφές. Μόνο αυτή του Μιχάλη Κωνσταντίνου από τον Ηρακλή στοίχισε μία περιουσία. Αποκτήθηκαν όμως κι άλλοι σημαντικοί παίκτες όπως ο Γιαν Μικάελσεν και ο Γιόνας Κόλκα. Το 'φρένο' που μπήκε το καλοκαίρι του 2002 λοιπόν ήταν μάλλον αναμενόμενο. Ετσι κι αλλιώς, η μεγάλη επένδυση έγινε στη θέση του προπονητή, αφού ο αναμορφωτής της ΑΕΚ κατά την προηγούμενη σεζόν, Φερνάντο Σάντος, υπέγραψε πλουσιοπάροχο συμβόλαιο με τον Παναθηναϊκό. Από τις μεταγραφές, μόνο ο Παντελής Κωνσταντινίδης μπήκε με αξιώσεις στο ροτέισον. Ένας άσημος Ρουμάνος, ο Έρικ Λίνκαρ, που αποκτήθηκε με προοπτική επένδυσης, πέρασε και δεν ακούμπησε ενώ ο Κάρλος Σαΐνιο ήρθε τις τελευταίες ημέρες των μεταγραφών, ύστερα από επιθυμία του Σάντος, για να μπορεί να παίρνει κανά ρεπό ο Άγγελος Μπασινάς. Όπως ήρθε, έτσι έφυγε. Αθόρυβα.

Στην προετοιμασία εκείνου του καλοκαιριού έλαμψε το άστρο ενός... γυμναστή. Ο Ρότζερ Σπράι, με τις επαναστατικές μεθόδους, έβγαζε το λάδι των ποδοσφαιριστών του με στιλ καλλιτεχνικό. Τι πολεμικές τέχνες, τι χορό, τα πάντα είχε στο ρεπερτόριό του ο δαιμόνιος Άγγλος. Δεν έλειπαν όμως και τα... βασανιστήρια. Μία μέρα, ο ίδιος ο Σάντος έβαλε τους ποδοσφαιριστές του να ανεβοκατεβαίνουν συνεχώς σκαλιά. Ο Ρενέ Χένρικσεν δεν άντεξε και λύγισε. Ειπώθηκαν πολλά για εκείνη την προετοιμασία και τη σκληρότητά της. Είναι πάντως γεγονός ότι ο Σάντος αντιμετώπιζε τους ποδοσφαιριστές του με κάποια δόση καχυποψίας. Οι κακές γλώσσες λένε ότι από τα υψηλά κλιμάκια του είχε μεταφερθεί ότι οι περισσότεροι από τους παίκτες επιλέγουν ματς (τα ευρωπαϊκά, εκεί που έχουν πάνω τους τα φώτα των ατζέντηδων) και ότι λουφάρουν στις προπονήσεις. Ο Πορτογάλος, όσο κάθισε στην Παιανία, δίαυλο επικοινωνίας με τους ποδοσφαιριστές δεν μπόρεσε να βρει. Υπήρχε άλλωστε και η μεγάλη σύγκρουσή του με τον Νίκο Λυμπερόπουλο, που τότε έλυνε και έδενε στα αποδυτήρια.

Ξεκίνημα-σκέτη καταστροφή

Ο Σάντος είχε μία -θεωρητικά τουλάχιστον- εύκολη δουλειά στην προετοιμασία. Ο κορμός της ομάδας είχε παραμείνει αναλλοίωτος σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν και αυτό που χρειαζόταν να κάνει ήταν να προσθέσει τη δική του πινελιά στην τακτική. Σημειωτέον, ο Παναθηναϊκός της προηγούμενης σεζόν είχε βρεθεί μία ανάσα από τα ημιτελικά του Champions League, αφού λίγο έλειψε να αποκλείσει την Μπαρτσελόνα. Δεν επρόκειτο για ένα τυχαίο σύνολο.

Η εμμονή, όμως, του Σάντος να εφαρμόσει το 4-3-3 σε μία ομάδα στην οποία σαφώς το εν λόγω σύστημα δεν της πήγαινε, παραλίγο να τινάξει όλη τη σεζόν στον αέρα. Στη θέση του φορ, ο Πορτογάλος προτιμούσε τον Κωνσταντίνου, ο οποίος όμως ήταν φανερά στο δικό του κόσμο εκείνη τη σεζόν (δεν είναι τυχαίο ότι μονιμοποιήθηκε στον πάγκο μέχρι το τέλος). Ο Κριστόφ Βαζέχα ήταν πια 38 ετών ενώ ο Εμάνουελ Ολισαντέμπε προερχόταν από Παγκόσμιο Κύπελλο με την εθνική Πολωνίας και δεν είχε δουλέψει καλά στην προετοιμασία. Εκτός αυτού, ενώ στα αριστερά υπήρχαν ποιοτικοί ακραίοι, στα δεξιά η ποιότητα δεν ήταν η ίδια.

Παρ' όλα αυτά, ο Σάντος δεν πτοήθηκε και θέλησε να ζήσει ή να πεθάνει με τις δικές του ποδοσφαιρικές ιδέες. Με τον Βαζέχα βασικό έρχεται μία σβουριχτή σφαλιάρα από τον ΠΑΟΚ στην πρεμιέρα του πρωταθλήματος (1-4), ενώ εν συνεχεία ο Παναθηναϊκός γνωρίζει ήττα-σοκ από την Προοδευτική στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Το ντέρμπι με την ΑΕΚ στο 'Νίκος Γκούμας' αποκτά, πολύ νωρίς μέσα στη σεζόν, χαρακτήρα do or die και ο Σάντος επιλέγει να... πεθάνει. Παρατάσσει τον Παναθηναϊκό εκ νέου με 4-3-3 (Κωνσταντίνου βασικός φορ) και βλέπει την ομάδα του να ηττάται ξανά, με 0-1. Οι 3 ήττες σε 3 ματς συνιστούν το χειρότερο ξεκίνημα στο πρωτάθλημα στην ιστορία του Παναθηναϊκού στην Α' Εθνική.

Τα παιχνίδια όμως που κατέδειξαν ότι η σχέση του Σάντος με τον 'πράσινο' οργανισμό θα είχε άδοξο τέλος ήταν αυτά με τη Λίτεξ Λόβετς για τον 1ο γύρο του -τότε- Κυπέλλου UEFA. Στο 1ο ματς, ο Παναθηναϊκός δεν μπορεί να αλλάξει δεύτερη πάσα, αλλά με τα χίλια ζόρια παίρνει τη νίκη. Στη ρεβάνς της Λεωφόρου, όμως, στήνεται δραματικό σκηνικό. Οι 'πράσινοι' καταφέρνουν να παίξουν ακόμα πιο άσχημα και βάζουν την πρόκριση σε κίνδυνο, αφού οι Βούλγαροι στέλνουν το ματς στην παράταση. Χρειάστηκε η εμπειρία και η εκτελεστική δεινότητα του Βαζέχα για να γλιτώσει ο Παναθηναϊκός το κάζο, την ώρα που δεκάδες θερμόαιμοι χτυπούσαν με μανία τον πάγκο του Σάντος, μπροστά στα έκπληκτα μάτια του 4ου διαιτητή και του παρατηρητή της UEFA. Τα σχόλια δεν ήταν διόλου κολακευτικά για τον Πορτογάλο, ο οποίος έβλεπε το όποιο κεφάλαιό του να ξοδεύεται αλόγιστα ήδη από τον Σεπτέμβριο.

Ακολούθησε μία νίκη επί του Ιωνικού με εξίσου άθλια απόδοση και λοκ-άουτ στο πρωτάθλημα λόγω διαφωνιών για τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Μέσα σ' αυτό το διάστημα της απραξίας, ο πρόεδρος της ΠΑΕ, Άγγελος Φιλιππίδης, πήρε τη μοναδική σωστή απόφαση της σεζόν. Δεν είχε να κάνει αυτή κυρίως με την απόλυση του Σάντος, αλλά με την εκ νέου πρόσληψη του Σέρχιο Μαρκαριάν, ο οποίος την προηγούμενη σεζόν είχε βοηθήσει τον Παναθηναϊκό να κάνει ένα εντυπωσιακό come back στο πρωτάθλημα (από το -12) και να βρεθεί μία ανάσα από τα ημιτελικά του Champions League. Ο Ουρουγουανός πήρε το πρώτο αεροπλάνο από το Μοντεβίδεο και έφτασε στην Αθήνα για να αναλάβει την ομάδα σχεδόν όπως την είχε αφήσει. Το σενάριο ήταν σχεδόν ιδανικό για ένα ακόμη μεγαλειώδες come back.

Αντεπίθεση διαρκείας σε Ελλάδα και Ευρώπη

Ο Μαρκαριάν, όντας έτσι κι αλλιώς ένας πολύ έξυπνος άνθρωπος, σκέφτηκε απλά. Αλλαξε λίγα πράγματα και φρόντισε να ανυψώσει το ηθικό του πιο ποιοτικού παίκτη του Παναθηναϊκού εκείνη την εποχή, του Λυμπερόπουλου. Ο Μεσσήνιος είχε πέσει στη δυσμένεια του Σάντος, όμως μόλις ήρθε ο Μαρκαριάν, όχι μόνο ξανακέρδισε τη θέση του στην ενδεκάδα, αλλά φόρεσε τα παπούτσια του απόλυτου ηγέτη της ομάδας, κουβαλώντας την μέχρι το τέλος με συνεχή γκολ και ασίστ. Έμελλε να είναι η τελευταία σεζόν του 'Λύμπε' με τα πράσινα, αλλά κι η πιο μεστή από πλευράς παραγωγικότητας και επιρροής στο παιχνίδι.

Ο Μαρκαριάν επίσης γύρισε το σύστημα σε 4-4-2 και ξεκαθάρισε τους ρόλους μέσα στην ομάδα, σε σημείο που οι πάντες ήξεραν από κάποιο σημείο κι έπειτα με ποια πρόσωπα θα αγωνιζόταν ο Παναθηναϊκός, εφόσον δεν είχε προβλήματα τιμωριών ή τραυματισμών. Στο τέρμα βρισκόταν ο Αντώνης Νικοπολίδης, στόπερ οι Χένρικσεν και Σωτήρης Κυργιάκος, ακραία μπακ οι Γιούρκας Σεϊταρίδης και Τάκης Φύσσας, κεντρικά χαφ οι Μπασινάς και Γιώργος Καραγκούνης, πλάγια χαφ οι Κόλκα και Μικάελσεν και μπροστά οι Λυμπερόπουλος και Ολισαντέμπε. Πρόκειται για την πιο κλασική αλλά και αναντικατάστατη βασική ενδεκάδα του Παναθηναϊκού τα τελευταία 20 χρόνια.

Αμέσως μετά το λοκ άουτ, ο Παναθηναϊκός αντιμετωπίζει τον Άρη στη Λεωφόρο και νικά με 3-2. Τα παιχνίδια, όμως, που καταδεικνύουν ότι κάτι έχει αλλάξει πραγματικά, είναι αυτά με την Φενέρμπαχτσε. Στην Κωνσταντινούπολη, ο Παναθηναϊκός είναι άψογα στημένος και αποσπά άνετα την ισοπαλία (1-1) με το εκπληκτικό γκολ του Μπασινά. Στη ρεβάνς, οι 'πράσινοι' βρίσκουν μπόσικους τους Τούρκους, εκμεταλλεύονται άριστα τα παιδικά λάθη του Ρετσμπέρ Ρουστού και σκορπούν τη Φενέρμπαχτσε με 4-1. Ήταν ένα αποτέλεσμα που προκάλεσε αίσθηση στην Ευρώπη και απέδειξε περίτρανα ότι το εν λόγω σύνολο είχε τεράστιες δυνατότητες για να τα καταφέρει σε όλα τα μέτωπα (με την απαραίτητη ενίσχυση).

Με τα φρένα σπασμένα, ο Παναθηναϊκός αρχίζει να ροκανίζει τη διαφορά από την κορυφή και την 14η αγωνιστική έρχεται η ώρα να αντιμετωπίσει τον Ολυμπιακό στο 'Απόστολος Νικολαΐδης'. Μέχρι τότε, οι 'πράσινοι' δεν είχαν πανηγυρίσει νίκη επί του 'αιωνίου' αντιπάλου στην παραδοσιακή έδρα τους, μετά την επιστροφή τους εκεί. Εκτός αυτού, τους στοίχειωνε και το καταραμένο 1-4 του Κυπέλλου Ελλάδας τον Μάρτιο του 2001.

Το ντέρμπι του Ιανουαρίου στην παγωμένη Λεωφόρο εξελίχθηκε σε πράσινο θρίαμβο, αν και άρχισε με τους χειρότερους -για τους γηπεδούχους- οιωνούς. Ο Ολυμπιακός προηγήθηκε δύο φορές με ισάριθμα 'πράσινα' αυτογκόλ και χρειάστηκε πραγματική υπέρβαση για να φτάσει ο Παναθηναϊκός στην ανατροπή. Το φάουλ όμως του Μπασινά (που εκτός από την μπάλα, έβαλε στα δίχτυα και τον Φάνη Κατεργιαννάκη) και το σουτ του Κόλκα χάρισαν στους 'πράσινους' την πρώτη νίκη επί του Ολυμπιακού από τον Νοέμβριο του 1999! Η κορυφή του πρωταθλήματος ήταν πια δική τους, μόλις 3 μήνες μετά το ξεκίνημα-καταστροφή και τις 3 σερί ήττες στις πρώτες 3 αγωνιστικές. Το λες και επίτευγμα!

Το μεγάλο δίλημμα κι η απάντηση που δεν δόθηκε ποτέ

Σ' εκείνη την κρίσιμη καμπή της σεζόν, ο Παναθηναϊκός, η διοίκησή του για να είμαστε πιο ακριβείς, έπρεπε να πάρει σημαντικές αποφάσεις. Αποτελούσε προτεραιότητα η κατάκτηση του πρωταθλήματος μετά από 7 χρόνια ανομβρίας (και κόκκινης κυριαρχίας) ή η ομάδα θα τα έδινε όλα για την ευρωπαϊκή υπέρβαση και το δεύτερο ευρωπαϊκό τελικό της ιστορίας της; Ή, μήπως θα τα διεκδικούσε και τα δύο;

Με την ασφάλεια που δίνει η χρονική απόσταση στα γεγονότα, η απάντηση σίγουρα δεν θα μπορούσε να αφορά την τρίτη επιλογή. Ο Παναθηναϊκός διέθετε εξαιρετική ομάδα, αλλά δεν είχε κανένα ιδιαίτερο βάθος στον πάγκο και ως εκ τούτου δύσκολα θα μπορούσε να κρατήσει δύο καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη. Η διοίκηση έδειχνε να προτιμά τον στόχο του πρωταθλήματος (που ήταν και πιο βατός, τουλάχιστον στη θεωρία), όμως μέλη της ομάδας διέβλεπαν, και πολύ σωστά, ότι ο Παναθηναϊκός είχε μία χρυσή ευκαιρία να διεκδικήσει ευρωπαϊκό τρόπαιο. Καλό το ελληνικό πρωτάθλημα, αλλά το Κύπελλο UEFA για ελληνικό σύλλογο είναι ευκαιρία once in a lifetime.

Στα παιχνίδια των '16' με την Άντερλεχτ (αφού ήδη είχε επιτευχθεί μία εύκολη πρόκριση επί της Σλόβαν), ο Παναθηναϊκός έκανε... πλάκα. Στο πρώτο ματς της Λεωφόρου, έκανε τη χάρη στους Βέλγους και σταμάτησε στα 3 γκολ (3-0). Θα μπορούσε να είχε πετύχει άνετα τα διπλάσια. Στη ρεβάνς των Βρυξελλών, ο Μαρκαριάν υποτίμησε την κατάσταση, έδωσε ανάσες σε βασικούς και η Άντερλεχτ απείλησε, αφού προηγήθηκε με 2-0 (και με τον Παναθηναϊκό να παίζει με 9 παίκτες). Ακόμα κι έτσι όμως, στο κολασμένο 'Κονστάντ Βάντεν Στοκ', οι 'πράσινοι' άντεξαν και πήραν το εισιτήριο για τους '8'. Ηταν η δεύτερη συνεχής πρόκρισή τους σε προημιτελικά ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Καμία άλλη ελληνική ομάδα δεν πέτυχε ποτέ κάτι παρόμοιο.

Στον επόμενο γύρο, κι ενώ ο Παναθηναϊκός βρισκόταν σταθερά μπροστά στο πρωτάθλημα, η Πόρτο του τότε αγνώστου Ζοζέ Μουρίνιο δεν φάνταζε ανυπέρβλητο εμπόδιο. Και δεν ήταν. Όμως, ακόμα και τότε ο πράσινος οργανισμός αδυνατούσε να ξεκαθαρίσει τις προτεραιότητές του και να ξεχωρίσει τον έναν στόχο από τον άλλον. Κάπως έτσι, όπως συνήθως γίνεται και στη ζωή, χάθηκαν όλα.

Στο 'Ντας Αντας' του Πόρτο, ο Παναθηναϊκός παίρνει ακόμη ένα εμφατικό διπλό αφού νικά με 1-0 με την κεφαλιά-οβίδα του Ολισαντέμπε μετά από τη σέντρα ακριβείας του Κόλκα. Στο τελευταίο ματς πρωταθλήματος πριν από τη ρεβάνς ο Παναθηναϊκός αντιμετωπίζει τον κακό δαίμονά του, το Αιγάλεω και αναζητά τη νίκη για να μείνει πρώτος. Η νίκη έρχεται (κόντρα στην ομάδα η οποία έχει αποκλείσει τους 'πράσινους' στο Κύπελλο), αλλά έχει ένα πολύ βαρύ τίμημα. Ο Μπασινάς, ο οποίος παίζει ακατάπαυστα από την αρχή της σεζόν, τραυματίζεται και αποχωρεί. Η Λεωφόρος 'παγώνει' και κρέμεται από τα χείλη του γιατρού Αργύρη Μήτσου. Αυτός διαπιστώνει ζημιά που θα κρατήσει τον βιονικό μέσο 20 ημέρες μακριά από τα γήπεδα. Θλίψη και κατήφεια στα αποδυτήρια, σαν η ομάδα να είχε χάσει.

Είναι χρήσιμο εδώ να ανοίξουμε μία παρένθεση. Είχε 'μαλλιάσει' η γλώσσα του Μαρκαριάν μέσα στον Ιανουάριο για την αναγκαιότητα απόκτησης ενός ποιοτικού μέσου. Ο Ουρουγουανός είχε στοχεύσει στον Νταμιάν Μάνσο, έναν κοντοπίθαρο αλλά με εξαιρετική τεχνική Αργεντινό (αργότερα έπαιξε στην Ξάνθη) και θερμοπαρακαλούσε τον Φιλιππίδη να τον φέρει στην Αθήνα. Αντί του Μάνσο, όμως, η διοίκηση, που απ' ότι φαίνεται δεν είχε πιστέψει ότι η ομάδα θα μπορούσε να γράψει ιστορία, έφερε στον Μαρκαριάν τον... Ξενοφώντα Γήττα από τον ΠΑΣ, δίνοντας 250.000 ευρώ στους Ηπειρώτες. Αλλή μία 'πεταμένη' μεταγραφή, δηλαδή.

Στη ρεβάνς με την Πόρτο στη Λεωφόρο, ο Μαρκαριάν είχε μία έμπνευση που δεν αποδείχθηκε καθόλου επιτυχημένη. Έβαλε τον Παντελή Κωνσταντινίδη στον άξονα και περίμενε ότι τουλάχιστον στο ανασταλτικό κομμάτι, ο έμπειρος μέσος θα έμπαινε στα παπούτσια του Μπασινά. Ούτε κατά διάνοια δεν συνέβη κάτι τέτοιο. Η Πόρτο του Μουρίνιο επέβαλε τον δικό της ρυθμό και παρά το γεγονός ότι ο λαβωμένος Παναθηναϊκός αντιστάθηκε λυσσαλέα, η πορτογαλική ομάδα πήρε την πρόκριση στην παράταση με τα δύο γκολ του Ντερλέι. Θυμάστε ποια ομάδα κατέκτησε το Κύπελλο UEFA εκείνης της περιόδου; Ακριβώς, η Πόρτο. Θυμάστε τι είχε πει ο Μουρίνιο, όταν τον ρώτησαν για την πορεία μέχρι την κατάκτηση του τροπαίου; "Η πιο δύσκολη αποστολή μας ήταν να αποκλείσουμε τον Παναθηναϊκό στην Αθήνα. Αφού τα καταφέραμε, δεν είχα πια καμία αμφιβολία". Τόσο μεγάλη ευκαιρία για χρυσή σελίδα δόξας έχασε ο Παναθηναϊκός, εκείνη τη σεζόν. Και την έχασε γιατί στη διοίκησή του υπήρχαν άνθρωποι ανέμπνευστοι, άτολμοι που δεν μπορούσαν να διοικήσουν μία μεγάλη ποδοσφαιρική ομάδα, παρά μόνο μία μίζερη δημόσια υπηρεσία.

Η προδοσία της Ριζούπολης

Όπως και να έχει, πάντως, στον Παναθηναϊκό απέμενε ακόμα ένας μεγάλος στόχος. Η κατάκτηση του πρωταθλήματος για πρώτη φορά μετά το 1996. Οι πάντες έστρεψαν το ενδιαφέρον τους εκεί. Το παιχνίδι-ορόσημο που είχε κυκλώσει ο Μαρκαριάν στην ατζέντα του ήταν αυτό της 29ης αγωνιστικής με τον Ολυμπιακό στη Ριζούπολη. Η ομάδα ήξερε καλά ότι οι 'ερυθρόλευκοι' κυνηγούσαν και αυτοί με πάθος το πρωτάθλημα, το οποίο, αν κατέληγε ξανά στον Πειραιά, θα ήταν το 7ο συνεχόμενο, επίδοση ρεκόρ για την Α' Εθνική. Για τον εν λόγω τίτλο υπήρχε... ψύχωση στο στρατόπεδο των Πειραιωτών και όποιος δεν το καταλάβαινε, απολυόταν (βλέπε περίπτωση Σρέτσκο Κάτανετς, που αντικαταστάθηκε από τον Όλεγκ Προτάσοφ στον πάγκο).

Στον Παναθηναϊκό ήξεραν ότι καλό θα ήταν να φτάσουν στη Ριζούπολη με απόσταση ασφαλείας, μεγαλύτερη των 3 πόντων, ώστε να μην τα παίξουν όλα για όλα μπροστά σε εχθρικό κοινό. Δεν τα κατάφεραν. Το ότι άφησαν δύο βαθμούς στη Νέα Σμύρνη κόντρα στον ισχυρό Πανιώνιο της εποχής ήταν μάλλον αναμενόμενο. Η γκέλα, όμως, που πόνεσε ήταν αυτή με τον ΠΑΣ στα Γιάννενα. Εκείνο το 0-0 σήμαινε ότι ο Παναθηναϊκός δεν θα είχε το μαξιλαράκι ασφαλείας που ήθελε στη Ριζούπολη. Ακόμα κι έτσι όμως, θα έπαιζε για 3 αποτελέσματα. Νίκη, ισοπαλία ή ήττα με ένα γκολ, που θα έστελνε την κούρσα του πρωταθλήματος σε αγώνα μπαράζ.

Δεν υπήρχε καμία αμφιβολία ότι σε καθαρά ποδοσφαιρικό επίπεδο ο Παναθηναϊκός στεκόταν πιο ψηλά από τον Ολυμπιακό. Είχε ανατρέψει μία μεγάλη διαφορά σε απίστευτα μικρό χρονικό διάστημα, είχε γράψει νέες σελίδες δόξας στην Ευρώπη, οι ποδοσφαιριστές του είχαν τεράστια εμπειρία στο υψηλότερο level, ενώ οι περισσότεροι βρίσκονταν στην πιο ώριμη ποδοσφαιρικά ηλικία, από 25 μέχρι 30 ετών.

Το παιχνίδι της Ριζούπολης, όμως, δεν παίχτηκε μόνο στον αγωνιστικό χώρο. Είναι όμως χαρακτηριστικό ότι σ' ένα από τα πιο κρίσιμα ματς της ιστορίας του, για το οποίο υπήρχαν βάσιμες ενδείξεις ότι μπορεί να εξελιχθεί σε ροντέο, ο Παναθηναϊκός βρέθηκε στο γήπεδο χωρίς ούτε ένα υψηλόβαθμο διοικητικό στέλεχός του. Τους 'πράσινους' εκείνη την Κυριακή του Μαΐου τους εκπροσώπησαν σε διοικητικό επίπεδο, η Αμαλία Κυπαρίσση, ο υπεύθυνος εισιτηρίων Γιάννης Ζαβραδινός και ο επικεφαλής του γραφείου Τύπου, Μανόλης Γρηγοράκης. Ουδείς άλλος εμφανίστηκε στη Ριζούπολη. Ούτε ο μεγαλομέτοχος Γιάννης Βαρδινογιάννης ούτε φυσικά ο πρόεδρος Φιλιππίδης, ο οποίος στη συνέχεια άσκησε και πολύ σκληρή κριτική.

Το παιχνίδι δεν έπρεπε καν να αρχίσει. Κατά την είσοδο του Παναθηναϊκού για προθέρμανση σημειώθηκε... παγκόσμιο ρεκόρ στο πέταγμα φωτοβολίδων, η κατάσταση στα αποδυτήρια ήταν κάτι πολύ παραπάνω από τεταμένη και από τη στιγμή, μάλιστα, που ο Παναθηναϊκός έμεινε πίσω στο σκορ πολύ νωρίς με δύο γκολ, ήταν αδύνατον να αντιδράσει. Το τελικό 3-0 κατατρέχει την ομάδα μέχρι και σήμερα και αυτό δεν έχει να κάνει με την απώλεια ενός τίτλου, άλλωστε δεν ήταν ο πρώτος.

Έχει να κάνει περισσότερο με το γεγονός ότι μία πολύ επιτυχημένη ομάδα, που κράτησε πολύ ψηλά τη σημαία του ελληνικού ποδοσφαίρου επί 3 συναπτά έτη με καταπληκτικά αποτελέσματα σε Champions League και Κύπελλο UEFA, διαλύθηκε για να καλυφθούν οι ευθύνες του ιδιοκτήτη και των υπαλλήλων του. Ο Καραγκούνης χάθηκε μέσα στη σεζόν, αφού είχε δικαίωμα να υπογράψει όπου ήθελε. Και ο 'τυπάρας' βρήκε ένα τρομερό συμβόλαιο στην Ίντερ. Ο Λυμπερόπουλος εκδιώχθηκε κακήν κακώς, παίρνοντας πάντως όλο το ανάθεμα της Ριζούπολης, λες και το ποδόσφαιρο είναι ατομικό άθλημα. Ο Κόλκα επίσης δεν συνέχισε, ο Φύσσας έφυγε κι αυτός τον επόμενο Ιανουάριο, ο Νικοπολίδης παροπλίστηκε την επόμενη σεζόν για να καταλήξει τελικά στον Ολυμπιακό.

Το χειρότερο; Όλες οι ευθύνες για την αποτυχία της Ριζούπολης έπεσαν στους παίκτες. Εφημερίδα που υποτίθεται ότι υπερασπιζόταν τα συμφέροντα του Παναθηναϊκού, την επομένη του ματς έπλεξε το εγκώμιο των παικτών του Ολυμπιακού, γράφοντας ότι "τουλάχιστον είχαν πάθος και νίκησαν". Ο Φιλιππίδης αποκάλεσε τους ποδοσφαιριστές "κότες" ενώ 'αγανακτισμένοι' φανατικοί έφτασαν στο σημείο να σπάσουν στην Παιανία το αυτοκίνητο ακόμα και του Βαζέχα, ο οποίος είχε την ατυχία να βιώσει αυτήν την τρομερή στιγμή ύστερα από 14 χρόνια συνεχούς και μεγάλης προσφοράς. Οι 'αποδιοπομπαίοι τράγοι' είχαν βρεθεί και φορούσαν όλοι κοντά παντελονάκια και ποδοσφαιρικά παπούτσια. Οι γραβατωμένοι βγήκαν και πάλι λάδι.

Οι της Ριζούπολης, πάντως, οι περισσότεροι τουλάχιστον, δεν άργησαν να δικαιωθούν, και μάλιστα με τον πιο απόλυτο και εμφατικό τρόπο. Οι 5 από τους βασικούς 11 του Ότο Ρεχάγκελ στο ένδοξο Euro της Πορτογαλίας είχαν παίξει βασικοί και στη Ριζούπολη με τα χρώματα του Παναθηναϊκού (Νικοπολίδης, Σεϊταρίδης, Φύσσας, Μπασινάς, Καραγκούνης). Κοντολογίς, η μισή πρωταθλήτρια Ευρώπης ανδρώθηκε και καταξιώθηκε συλλογικά μέσα από εκείνον τον Παναθηναϊκό. Και το 'ευχαριστώ' ποιο ήταν; Η χλεύη, η ειρωνεία και η εναντίον τους βία. Αυτό, έτσι και αλλιώς, είναι διαχρονικά το ελληνικό ποδόσφαιρο. Ένας χώρος απύθμενης αχαριστίας.

Ο Αντρέα Παλομπαρίνι συμμετέχει στο Pod-όσφαιρο για να αποκαλύψει την αγαπημένη εθνική Ιταλίας του και να εξηγήσει γιατί ο Ρονάλντο είναι ποδοσφαιρικά πάνω από τον Ζινεντίν Ζιντάν, ενώ γίνεται συζήτηση και για τους 'κομμένους' της Εθνικής Ελλάδας.