Πορτογαλία-Ελλάδα 1-2: Το ματς που άλλαξε το ελληνικό ποδόσφαιρο

Η 12η Ιουνίου 2004, ήταν μια μέρα ποτισμένη από γλυκιά, καλοκαιρινή ανεμελιά, δεν ήταν μια μέρα όπου έμοιαζε λογικό να αρθρώσεις τις λέξεις ‘Εθνική Ελλάδος – Πρωταθλήτρια Ευρώπης‘. Ιούνιος: Η εποχή όπου κάθε φοιτητής – όπως ήμουν κι εγώ τότε- που δίνει μαθήματα σε εαρινό εξάμηνο, προσπαθεί να συγκεντρωθεί, να πάει με ‘σκληρή πειθαρχία’ σε κάθε ημέρα της εξεταστικής και να γράψει αριστουργήματα. Όσο η ραστώνη του Ιουνίου έκανε την καρέκλα του γραφείου μου να λυγίζει, τα ακουστικά του cd player να υποβόσκουν ως πειρασμός και ‘απαραίτητο σάουντρακ’ για κάθε αποστήθιση δεκάδων σελίδων, το καλοκαίρι φώναζε ‘παρών’ και ο έντονος ήλιος γινόταν επιτρεπτός εθισμός.

Τον Ιούνιο του 2004, η αθλητική δραστηριότητα των εγχώριων πρωταθλημάτων είχε παρέλθει. Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός είχαν παλέψει για το πρωτάθλημα σε ποδόσφαιρο και μπάσκετ αντίστοιχα, μέσα από επεισοδιακές αναμετρήσεις, σε μια κατάσταση πυρωμένης αντιπαλότητας. Το πρωτάθλημα είναι σαν να μην έχει ηλικία. Οι αθλητικές μεταδόσεις της εποχής θυμίζουν ανταποκρίσεις από το μέτωπο. Ο ιστορικός του μέλλοντος θα κάνει εντατικές προσπάθειες για να ξεχωρίσει ήθη και έθιμα των pyromaniacs που εισβάλλουν στα γήπεδα των ’80s, των ’90s, των ’00s, του Τώρα. Όμως στις 12 Ιουνίου, εκείνο το Σάββατο της γλυκιάς καλοκαιρινής ευδαιμονίας, χωρίς να έχουμε ιδέα για όσα επρόκειτο να έρθουν, ξεκινούσαμε τη δική μας εκδρομή στην χώρα των ονείρων.

Κανείς δεν πίστευε ότι η Ελλάδα του Ότο Ρεχάγκελ μπορούσε να πετύχει κάτι σε εκείνο το Euro του 2004. Γνωστός τηλέ-σχολιαστής του ποδοσφαίρου, λίγες ημέρες πριν την πρεμιέρα περνούσε γενεές δεκατέσσερις τα μέλη εκείνης της Εθνικής: ο ‘γέρος’ Ζαγοράκης, ο παλαίμαχος Βρύζας, ο Χαριστέας που δεν θυμίζει ποδοσφαιριστή, ο Καραγκούνης που μόνο βουτιές ξέρει να κάνει. Οι πιο μετριοπαθείς ελπίζουν σε αξιοπρεπείς εμφανίσεις των παικτών με την γαλανόλευκη, ύστερα κι από εκείνο το φιλικό με την Ολλανδία, όπου οι ‘Οράνιε’ ισοπεδώνουν την Εθνική μας με τέσσερα γκολ.

Το παιχνίδι ξεκινάει με τον Λουις Φελίπε Σκολάρι να έχει στήσει μια ομάδα με θανατηφόρα γραμμή κρούσης: Λουίς Φίγκο, Παουλέτα, Σιμάο ηγούνται μιας ομάδας που περιλαμβάνει ακόμα περισσότερα ‘βαριά χαρτιά’ όπως ο τερματοφύλακας ΡΙκάρντο, ο Ντέκο, ο Ρουί Κόστα, ο Χόρχε Αντράντε και όχι μόνο. Η Εθνική Ελλάδος παρατάσσεται με παίκτες βγαλμένους από το ‘Die Hard’, όπως ο Καψής και ο Δέλλας στα σέντερ μπακ, ο Ζαγοράκης και ο Μπασινάς στα αμυντικά χαφ, ο Γιαννακόπουλος και ο Καραγκούνης κουμανταδόροι στο κέντρο, ο Σειταρίδης και ο Φύσσας πλάγιοι μπακ με σαφείς αμυντικούς προσανατολισμούς και ο Βρύζας με τον Χαριστέα σέντερ φορ-πολιορκητικοί κριοί στην γραμμή άμυνας των Πορτογάλων. Ο Πιερλουίτζι Κολίνα κρατάει τη σφυρίχτρα, ένας σούπερ σταρ της διαιτησίας των δεκαετιών 90-2000, σε ένα αγώνα που ξεχωρίζει τους αστέρες από τα πυροτεχνήματα.

Βλέπω τον αγώνα μαζί με τον 13χρονο τότε, αδελφό μου. Τον πείθω να μην δει τα αγαπημένα του επεισόδια από τα ‘Φιλαράκια’ που έχει μόλις νοικιάσει σε DVD, τον πείθω πως αξίζει να περιμένει έστω 50-60 λεπτά, γι’ αυτό το παιχνίδι.

Η ομάδα μπαίνει δυνατά. Στα πρώτα λεπτά ο Βρύζας καταφέρνει να κερδίσει τη μπάλα από τους αμυντικούς των Πορτογάλων και από το αριστερό άκρο της μεγάλης τους περιοχής γυρνά τη μπάλα προς το κέντρο, όπου εκεί βρίσκεται ο Χαριστέας. Προσπαθεί να πιάσει το σουτ αλλά η μπαλιά είναι ελάχιστα πιο δυνατή. Λίγο αργότερα, από ένα πλάγιο άουτ του Σειταρίδη, η μπάλα φτάνει στη μικρή περιοχή των Πορτογάλων που απομακρύνουν σχεδόν πανικόβλητοι. Η ομάδα πιέζει αφιονισμένα, έχει ήδη ξεχαστεί η απουσία του βασικού επιθετικού Ντέμη Νικολαΐδη.

Είναι το 7′ και ο Μανίς επιχειρεί να δώσει την μπάλα πίσω, προς τον Πάολο Φερέιρα, η πάσα όμως διακόπτεται από τον Γιώργο Καραγκούνη. Με χαρακτηριστική ψυχραιμία παίρνει βήματα και αναζητά ελεύθερη δίοδο προς το τέρμα των Πορτογάλων που μάλλον υποτιμούν την επικινδυνότητα αυτής της αντεπίθεσης. Ο ‘Κάρα’ παίρνει το χρόνο του, ζυγίζει τη μπάλα στο καλό του πόδι και σουτάρει. Τι έχει να χάσει;

Και… ‘ΓΚΟΛ, ΓΚΟΟΟΛ, ΓΚΟΟΟΟΟΛ!!!!” Η φάση αυτή, όσες δεκαετίες να περάσουν, πάντα θα ‘ακούγεται’ με τη φωνή του δημοσιογράφου Κώστα Βερνίκου και ταυτόχρονα με την διαπλανητική ιαχή πολέμου που έβγαλε από τα χείλη του ο Γιώργος Χελάκης. Είμαστε μπροστά με 1-0. Μοιάζει με όνειρο.

Μια επέλαση του Φίγκο κόβεται αριστοτεχνικά από τον Καψή και στο 22ο λεπτό, από κόρνερ του Γιαννακόπουλου, ο Χαριστέας με κεφαλιά στέλνει τη μπάλα λίγο άουτ, το ίδιο και ο Ρουί Κόστα στην αντίπαλη περιοχή, δυο λεπτά αργότερα. Το παιχνίδι είναι πραγματικό rollercoaster, αν και γίνεται σαφές πως η Πορτογαλία ναι μεν έχει την κατοχή, αλλά η Ελλάδα παίζει με μια ‘λυσσασμένη’ άμυνα ψηλά, που καταλήγει σε κλεψίματα και ουσιαστικές ευκαιρίες.

Στο 45′, με ένα απευθείας φάουλ του Φίγκο η μπάλα φεύγει με ταχύτητα οβίδας, έτοιμης να διαλύσει τα τείχη ενός οχυρού. Ο Νικοπολίδης φωνάζει ‘εγώ είμαι εδώ, ηρεμία’. Το ημίχρονο λήγει.

Το δεύτερο ημίχρονο ξεκινάει με τους Ντέκο-Κριστιάνο Ρονάλντο να μπαίνουν αλλαγή από τους Πορτογάλους και τον Κατσουράνη να ξεκουράζει τον ‘Κάρα.. Η Πορτογαλία προσπαθεί να συνέλθει από το σοκ και να πιέσει περισσότερο την Εθνική. Στο 51’ ο Γιούρκας κλέβει τη μπάλα στο κέντρο, ο Χαριστέας είναι δίπλα του, οι Πορτογάλοι αμυντικοί προσπαθούν να καταλάβουν τι στο καλό συμβαίνει πάλι και τη μπάλα παίρνει ξανά το ‘2άρι’ του Παναθηναϊκού, μπαίνοντας στη μεγάλη περιοχή: Πέναλτι!

Νευρικό γέλιο, μια μόνιμη απορία και οι παλμοί εκατοντάδες: Τι συμβαίνει; Είναι πραγματικό αυτό που βλέπουμε ή συμβαίνει σε κάποιο παράλληλο σύμπαν; Λίγο πριν το 60′, ο Γερμανός προπονητής περνάει το Ντέμη Νικολαΐδη στη θέση του Γιαννακόπουλου, ενώ και ο Σκολάρι βγάζει τον αμυντικό μέσο Μανίς και βάζει μέσα καθαρόαιμο σέντερ φορ, τον Νούνο Γκόμες. Διαολεμένη μάχη ακολουθεί και ίσως δεν ήμασταν ποτέ έτοιμοι ψυχολογικά για να την παρακολουθήσουμε. Μέχρι το 74′, Φίγκο, Παουλέτα, Ντέκο, Ρονάλντο, Νούνο Γκόμες προσπαθούν με όλα τα ψυχικά αποθέματα που τους έχουν απομείνει, να τρομοκρατήσουν την Εθνική. Έχουν την κατοχή της μπάλας, αλλά οι ευκαιρίες που δημιουργούν είναι ως επί το πλείστον μακρινά σουτ και συνδυασμοί με βιασύνη, που καταλήγουν σε οφσάιντ ή λάθος πάσα. Στο 74′, μπαίνει ο Λάκης στη θέση του Χαριστέα. “Δηλαδή υπάρχει περίπτωση να νικήσουμε;”, λέω χαμηλόφωνα στον αδελφό μου. Κανείς μας δεν μπορεί να το πιστέψει, όχι, όχι ακόμα είναι νωρίς.

Στο 79′ ο Ντέκο παίρνει τη μπάλα, είναι πιο γρήγορος, περνάει οριακά τον Μπασινά και σουτάρει αμέσως, η μπάλα καταλήγει λίγο άουτ. Οι Πορτογάλοι πολιορκούν την Ελλάδα, προσπαθούν με τέσσερις, με πέντε, με επτά παίκτες να μπουν στη μεγάλη περιοχή της ομάδας του Ρεχάγκελ, όμως κάθε φορά είναι λες και το άγχος τους έχει γονατίσει. Στο 86′, ένα σουτ του Νούνο Γκόμες έξω από την περιοχή καταλήγει χαμηλά, ύπουλα στα χέρια του Νικοπολίδη που διώχνει την τελευταία στιγμή. Ο αγώνας έχει δρόμο ακόμη.

Στο 91′, όλη η Πορτογαλία είναι στα καρέ του Νικοπολίδη, ο Κριστιάνο βρίσκει τη μπάλα με το κεφάλι. ΓΚΟΛ. “Λες να έχουμε κηδεία; Λες να χαθεί αυτό το ματς και στο ΤΕΛΟΣ;’ . Μονολογώ πια, αισθάνομαι ότι έχω αποχαιρετήσει τη λογική και βρίσκομαι όχι στην Παλλήνη, σε ένα σπίτι βουτημένο μέσα σε ένα ηλιόλουστο Σάββατο, αλλά στο στάδιο Ντραγκάο της Πορτογαλίας.

Δεν θυμάμαι τι συνέβη στα τελευταία 2-3 λεπτά του αγώνα, μόνο το γεγονός ότι ο Ζαγοράκης έκοβε και έτρεχε με αντοχές 20άρη, ότι η ομάδα δεν βγήκε στιγμή εκτός πλάνου και έπαιξε το ίδιο επιθετικά και συντεταγμένα για να κρατήσει το σκορ. Το 2-1 ήταν η επισφράγιση πως όσα είχαμε ζήσει επί 90 λεπτά εκείνο το απόγευμα Σαββάτου, ήταν αληθινά, πως ναι, γράφουν ιστορία οι παρέες όπως είχε υποστηρίξει ο Διονύσης Σαββόπουλος κάποια χρόνια πριν. Αλλά αυτή είναι μια διαφορετική ιστορία, ένα ποίημα σουρεάλ του πιο όμορφα παράξενου παραμυθιού της σύγχρονης ποδοσφαιρικής ιστορίας.

Πώς έζησαν όμως τον εναρκτήριο αγώνα του Euro 2004 οι ίδιοι οι παίκτες της Εθνικής; Την Τετάρτη 12/6, η Χρυσή Ομάδα του 2004 μιλάει για τον Άθλο της Πορτογαλίας στο ΚΠΙΣΝ, σε ένα ξεχωριστό αφιέρωμα, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τον εορτασμό των 15 χρόνων από την κατάκτηση του Πρωταθλήματος Ευρώπης του 2004. Αυτό δεν χάνεται, σωστά;