Παναθηναϊκός: Η χειρότερη δεκαετία με τη βούλα του Αλαφούζου

Ανεξάρτητα από το τι θα κάνει ο Παναθηναϊκός στη διαδικασία των πλέι οφ της Super League 1, η φετινή σεζόν απέδειξε ότι η άλλοτε κραταιά ομάδα, ο πιο επιτυχημένος ελληνικός σύλλογος στα ευρωπαϊκά κύπελλα (1 τελικός, 2 ημιτελικοί) διανύει τη μακράν χειρότερη περίοδο της ιστορίας του από το 1908 έως και σήμερα. Μία σειρά από θλιβερά ρεκόρ καταγράφονται και τα περισσότερα εξ αυτών έχουν φαρδιά-πλατιά μία και μόνο υπογραφή: Γιάννης Αλαφούζος.

Μόλις τελειώσει και τυπικά η σεζόν 2019-2020 κι αν δεν έχει γίνει το θαύμα των θαυμάτων (να καλύψει ο Παναθηναϊκός διαφορά 22 βαθμών από την κορυφή και να κατακτήσει το πρωτάθλημα, στέλνοντας στον… κουβά όλη την υφήλιο), η ομάδα θα συμπληρώσει 10 περιόδους χωρίς να έχει τερματίσει ούτε μία φορά στην 1η θέση, χωρίς να έχει κατακτήσει το πρωτάθλημα.

Από τη στιγμή που ο μαραθώνιος διεξάγεται υπό τους όρους της Α’ Εθνικής (όλοι με όλους), αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά. Υπήρξαν αντίστοιχες ‘μαύρες’ περίοδοι για τον Ολυμπιακό (1987-1997) και την ΑΕΚ (1979-1989), προφανώς δεν έχουμε να κάνουμε με κάτι πρωτοφανέρωτο, όμως για τα παναθηναϊκά δεδομένα, όπως και να έχει, συνιστά αρνητικό ρεκόρ. Τα μεγάλα ‘άτιτλα’ κενά του Παναθηναϊκού (1972-1977, 1977-1984, 1986-1990, 1996-2004, 2004-2010) γέμιζαν παλαιότερα είτε με κατακτήσεις κυπέλλων είτε με ευρωπαϊκές διακρίσεις που ενίσχυαν το brand name του συλλόγου, παρά τις εγχώριες αποτυχίες.

Ας πάρουμε ως απόλυτο παράδειγμα γι’ αυτό, τη σεζόν 1984-1985, όταν ο Παναθηναϊκός έμεινε χωρίς τίτλο, αλλά έφτασε μέχρι τα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, όπου και αποκλείστηκε από την υπερηχητική Λίβερπουλ της εποχής. Τη σεζόν 1987-1988, επίσης ο Παναθηναϊκός απέτυχε οικτρά στο πρωτάθλημα (μόλις 5ος), κατέκτησε όμως το Κύπελλο Ελλάδας στον αλησμόνητο τελικό με τον Ολυμπιακό και έφτασε μέχρι τους ‘8’ του Κυπέλλου UEFA αποκλείοντας την Οσέρ, τη μεγάλη Γιουβέντους και τη Χόνβεντ. Ήταν μία σχεδόν αλησμόνητη σεζόν, παρά την καταστροφική πορεία στο πρωτάθλημα.

Αλλά και σε πιο πρόσφατα χρόνια, τα οποία σημαδεύτηκαν από την κυριαρχία του Ολυμπιακού στις εγχώριες διοργανώσεις, ο Παναθηναϊκός έβρισκε την ευκαιρία όχι μόνο να συσπειρώνει τον κόσμο του, αλλά και να δημιουργεί νέα γενιές φιλάθλων, οι οποίες εθίστηκαν στις ευρωπαϊκές επιτυχίες. Για 3 συνεχόμενες σεζόν (2000-2001, 2001-2002- 2002-2003), οι ‘πράσινοι’ αδυνατούσαν να προσθέσουν κάτι στην τροπαιοθήκη του συλλόγου, έπαιζαν όμως μέχρι την άνοιξη στα κύπελλα Ευρώπης. Το 2003, με την πρόκριση επί της Αντερλεχτ στους ‘8’ του Κυπέλλου UEFA, o Παναθηναϊκός έγινε η μοναδική ελληνική ομάδα που προκρινόταν σε προημιτελικά ευρωπαϊκής διοργάνωσης για δύο συνεχόμενες σεζόν (είχε προηγηθεί το 2001-2002 η πρόκριση στους ‘8’ του Champions League, ύστερα από διαδικασία δύο ομίλων).

Ακόμα και ανάμεσα στο τελευταίο και προτελευταίο πρωτάθλημα (2004-2010), ο Παναθηναϊκός ήταν ανταγωνιστικός στην Ευρώπη (παρουσία στους ομίλους του Champions League το 2005, το 2006 και το 2009), ενώ εντός των συνόρων έχασε το πρωτάθλημα στις λεπτομέρειες τόσο το 2005 (όταν ‘αυτοκτόνησε’ την προτελευταία αγωνιστική κόντρα στην ΑΕΚ, στην κεκλεισμένων των θυρών Λεωφόρο), όσο και το 2008. Από εκεί και πέρα, όμως, μετά το εμβληματικό νταμπλ του 2010 και το ευχάριστο διάλειμμα της κατάκτησης του κυπέλλου το 2014, υπάρχει το χάος.

Όχι μόνο δεν παίρνει αλλά δεν διεκδικεί

Είθισται κάθε σεζόν για τον Παναθηναϊκό, τουλάχιστον μέχρι το 2011, να ξεκινάει με πρώτο στόχο την κατάκτηση του πρωταθλήματος. Αυτό από τη σεζόν 2012-2013 και ιδιαίτερα από την επόμενη, όταν μπήκε σε εφαρμογή το πρόζεκτ Γιάννης Αναστασίου-Νίκος Νταμπίζας. δεν ισχύει σε καμία περίπτωση. Η τελευταία περίοδος κατά την οποία ο Παναθηναϊκός διεκδίκησε μέχρι κάποιο σημείο την κατάκτηση της πρωταθληματικής κούπας ήταν η σεζόν 2011-2012. Από τη στιγμή που στον 2ο γύρο εκείνης της περιόδου τραυματίστηκε ο Σεμπάστιαν Λέτο, τα όνειρα σταμάτησαν.

Ως προς τη νέα εποχή, το ξεκίνημα της οποίας σηματοδοτείται από το καλοκαίρι του 2013, ο Παναθηναϊκός πολύ απλά δεν είναι διεκδικητής. Ούτε πρακτικά ούτε και θεωρητικά. Η ιδιαίτερα φτωχή συγκομιδή του ενός τίτλου (το κύπελλο του 2014) την τελευταία δεκαετία καταδεικνύει ότι η ομάδα, υπό την ηγεσία Αλαφούζου, μίκρυνε αγωνιστικά και απαξιώθηκε (για πολλούς και διάφορους λόγους) και εξωαγωνιστικά.

Ως προς τα απόλυτα νούμερα, η σεζόν 2017-2018 (11η θέση!) ήταν κάτι παραπάνω εφιαλτική. Έφερε την ομάδα μία ανάσα από τον υποβιβασμό που -κακά τα ψέματα- απετράπη επειδή οι υπόλοιποι ‘μεγάλοι’ του ελληνικού ποδοσφαίρου και η τότε κυβέρνηση έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να μην γευτεί ο Παναθηναϊκός το πικρό ποτήρι. Η ομάδα μπήκε στο επόμενο πρωτάθλημα με μείον 6 βαθμούς και στην πορεία, λόγω των γεγονότων του αγώνα με τον Ολυμπιακό, έχασε άλλους 5. Κατρακύλα.

Συρρίκνωση της οπαδικής βάσης

Ο μίζερος Παναθηναϊκός της τελευταίας δεκαετίας (υπάρχουν κάποιες λαμπρές, αλλά πολύ λίγες εξαιρέσεις) έχει απολέσει το μεγαλύτερο μέρος της οπαδικής δύναμης (μιλάμε πάντα για τους ανθρώπους που αγοράζουν εισιτήρια και ενισχύουν την ομάδα με φυσική παρουσία στο γήπεδο και όχι από την άνεση του καναπέ τους). Εδώ κι αν είναι αμείλικτα τα νούμερα…

Τη σεζόν 2009-2010 (η τελευταία πρωταθληματική της ομάδας, στο ΟΑΚΑ), ο Παναθηναϊκός έκοψε κατά μέσο όρο 27.530 εισιτήρια. Το νούμερο είναι ασύλληπτο για τα σημερινά δεδομένα. Τη σεζόν 2016-2017 (με έδρα τη Λεωφόρο), ο αντίστοιχος μέσος όρος ήταν 5.539, ο χειρότερος από τότε που καταγράφονται στοιχεία. Μέσα δηλαδή σε 7 χρόνια, οι πράσινοι είχαν χάσει σχεδόν 22.000 ενεργούς οπαδούς κατά μέσο όρο!

Θα μιλήσει κανείς για την κρίση. Δεν ήταν το αποφασιστικό στοιχείο που έφερε τη μεγάλη καθίζηση. Στο ίδιο διάστημα ο σφριγηλός Ολυμπιακός βρήκε τρόπους (κυρίως μέσα από τις κατακτήσεις των πρωταθλημάτων) και κράτησε τον κόσμο του στο ‘Γεώργιος Καραϊσκάκης’. Το ίδιο συνέβη και με τον ΠΑΟΚ από τη στιγμή που ο κόσμος πείστηκε ότι με τον Ιβάν Σαββίδη στο τιμόνι, οι ημέρες της ανομβρίας θα αποτελούσαν παρελθόν. Δεν έφταιξε, λοιπόν, η οικονομική κρίση, αλλά η κρίση ηγεσίας που απολύτως λογικά μετατράπηκε σε αγωνιστική.

Ο Παναθηναϊκός δεν μπορεί καν να σπάσει το φράγμα των 10.000 εισιτηρίων κατά μέσο όρο. Τελευταία φορά, αυτό συνέβη τη σεζόν 2011-2012. Έκτοτε, το νούμερο είναι συνεχώς τετραψήφιο και αυξομειώνεται ανάλογα με την απόδοση της ομάδας και τις διαθέσεις του κόσμου. Πέρυσι για παράδειγμα, οι μικροί του Γιώργου Δώνη ‘έψησαν’ αρκετούς στον 1ο γύρο (μέσος όρος κόσμου σχεδόν 11.000). Στη συνέχεια, μετά τον κακό 2ο γύρο και τα τραγελαφικά γεγονότα του ντέρμπι με τον Ολυμπιακό, οι άσπρες καρέκλες κυριάρχησαν στο τηλεοπτικό φόντο.

ΟΙ ΜΕΣΟΙ ΟΡΟΙ ΤΩΝ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2009 ΚΑΙ ΜΕΤΑ

• 2008-2009: 18.667
• 2009-2010: 27.531
• 2010-2011: 20.180
• 2011-2012: 14.437
• 2012-2013: 8.045
• 2013-2014: 9.307
• 2014-2015: 7.928
• 2015-2016: 7.645
• 2016-2017: 5.539
• 2017-2018: 6.948
• 2018-2019: 8.407
• 2019-2020: 5.996

Σε ότι αφορά τις διακρίσεις στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ας το αφήσουμε καλύτερα. Η τελευταία έλαβε χώρα το 2010, με την πρόκριση στους ’16’ του Europa League. Έκτοτε, κάθε χρόνο και χειρότερα σ’ αυτό το κομμάτι, με αποκορύφωμα βέβαια το ban από την UEFA που ακόμα δεν έχει ‘σπάσει’. Ο Παναθηναϊκός, ο μεγάλος πρέσβης παλαιότερα του ελληνικού ποδοσφαίρου, έδωσε το τελευταίο ευρωπαϊκό ματς τον Αύγουστο του 2017. Από τότε, ακόμη περιμένει…

Το χειρότερο όλων καταγράφεται σ’ αυτό που ονομάζουμε μαζική ψυχολογία, αλλά προς το παρόν δεν μπορεί να αποτυπωθεί με νούμερα. Ο Παναθηναϊκός θα δυσκολευτεί τα επόμενα χρόνια να δημιουργήσει νέα μεγάλη μάζα φιλάθλων-οπαδών, όσο απουσιάζει από τη διεκδίκηση των τίτλων. Οι κούπες συντηρούν το μεγαλείο των σπουδαίων συλλόγων, είναι τόσο απαραίτητοι στις ομάδες όπως το νερό για τον διψασμένο διαβάτη της ερήμου. Αν δεν έρχονται, τότε ο νέος πελάτης -όσο φιλότιμες προσπάθειες κι αν καταβάλει ο μπαμπάς της οικογένειας- θα στραφεί αλλού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Έχει δίκιο ο Δώνης στην κόντρα με τον Αλαφούζο; Η απάντηση στο Pod-όσφαιρο: