Ουρουγουάη - 1930

Το Contra.gr σας παρουσιάζει την ιστορία των Παγκοσμίων Κυπέλλων. Η αρχή γίνεται από την... αρχή και το 1930, όπου στην Ουρουγουάη η τοπική ομάδα κατέκτησε το "παρθενικό" τουρνουά.

05 ΙΟΥΝ 2014

Η διοργάνωση

Η κόντρα στης FIFA με την ΔΟΕ σχετικά με τον ακριβή ορισμό των ερασιτεχνών ποδοσφαιριστών οδήγησε την παγκόσμια ποδοσφαιρική ομοσπονδία στην διοργάνωση ενός δικού της διεθνή θεσμού, από τον οποίο θα αναδεικνυόταν ο ποδοσφαιρικός... πλανητάρχης. Το ολυμπιακό τουρνουά δεν εξέφραζε πλέον τη FIFA και στις 26 Μαΐου του 1928 στο Αμστερνταμ πάρθηκε η απόφαση για την θέσπιση του Μουντιάλ.

Διοργανώτρια χώρα θα ήταν η Ουρουγουάη, η οποία ήταν νικήτρια των ολυμπιακών τουρνουά του 1924 και του 1928, το 1930 θα γιόρταζε τα 100 χρόνια ανεξαρτησίας, θα έχτιζε καινούργιο γήπεδο ειδικά γι' αυτόν το σκοπό και κυρίως επειδή προσφέρθηκε να αναλάβει τα έξοδα ταξιδιού και διαμονής των χωρών που θα συμμετείχαν στο Μουντιάλ (εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής κρίσης). Οι υπόλοιπες υποψηφιότητες αποσύρθηκαν γρήγορα και στις 13 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε το εναρκτήριο λάκτισμα ταυτόχρονα σε δύο ματς, στο Γαλλία-Μεξικό 4-1 (όπου σημειώθηκε το πρώτο γκολ στην ιστορία από τον Γάλλο Λουσιάν Λοράν) και στο ΗΠΑ-Βέλγιο 3-0.

Παραμένει η μοναδική διοργάνωση δίχως προκριματικά, αφού είχαν προσκληθεί όλες οι χώρες-μέλη της FIFA και όχι μόνο (πρόσκληση εστάλη και στη αγγλική ομοσπονδία, η οποία απορρίφθηκε). Συμμετείχαν 13 ομάδες, εκ των οποίων μόλις 4 από την Ευρώπη (Ρουμανία, Γιουγκοσλαβία, Γαλλία, Βέλγιο) και αυτό κατόπιν πιέσεων του προέδρου της FIFA, Ζιλ Ριμέ. Αιτία ήταν το πολύωρο ταξίδι, η αδιαφορία για το νεοσύστατο τουρνουά, καθώς και ο χρόνος που θα έλειπαν οι ποδοσφαιριστές από τις ομάδες τους (υπολογιζόταν δύο μήνες). Οι δυνάμεις του αθλήματος της εποχής αρνήθηκαν να συμμετάσχουν διότι δεν ανέλαβαν οι ίδιες τη διοργάνωση του τουρνουά. Οι υπόλοιπες ομάδες προέρχονταν από την αμερικανική ήπειρο.

Οι συμμετέχουσες χωρίστηκαν σε τέσσερις ομίλους, από τους οποίους προκρινόταν μόνο ο πρωτοπόρος και τα ημιτελικά διεξήχθησαν με την παρουσία της Αργεντινής, της Ουρουγουάης, των ΗΠΑ και της Γιουγκοσλαβίας. Οι δύο πρώτες, φιναλίστ του τελικού του ολυμπιακού τουρνουά δύο χρόνια νωρίτερα, ήταν θριαμβεύτριες με το ίδιο σκορ (6-1) και στον τελικό του "Σεντενάριο" διασταύρωναν εκ νέου τα "ξίφη" τους.

Ο τελικός

Στις 30 Ιουλίου του 1930 περίπου 93.000 θεατές (εκ των οποίων οι 30.000 προερχόμενοι από την Αργεντινή) γέμισαν τις εξέδρες του "Σεντενάριο" στο Μοντεβιδέο για να παρακολουθήσουν τον μεγάλο τελικό της διοργάνωσης. Η πρώτη μεγάλη σύγκρουση προηγήθηκε του αγώνα, αφού οι δύο ομάδες διαφωνούσαν για το ποια μπάλα θα χρησιμοποιήσουν.

Εν τέλει η FIFA έδωσε τη λύση επιτρέποντας να χρησιμοποιηθεί η μπάλα της κάθε ομάδας από ένα ημίχρονο και το παιχνίδι άρχισε. Ο Πάμπλο Ντοράδο έδωσε προβάδισμα στην Ουρουγουάη, αλλά οι Κάρλος Πεουτσέλε και Γκιγέρμο Στάμπιλε έστειλαν την Αργεντινή στα αποδυτήρια με προβάδισμα (ο αρχηγός της Ουρουγουάης Χοσέ Νασάτσι διαμαρτυρήθηκε έντονα στο δεύτερο γκολ για οφσάιντ). Στο δεύτερο μέρος οι γηπεδούχοι ανέβασαν "στροφές" και αφού πρώτα απώλεσαν ορισμένες ευκαιρίες, στη συνέχεια έκαναν την δική τους ανατροπή. Πρώτα ο Πέδρο Σέα, ακολούθως ο Σάντος Ιριάρτε και τέλος ο Εκτορ Κάστρο διαμόρφωσαν το τελικό 4-2, στέφοντας πρώτη πρωταθλήτρια κόσμου την Ουρουγουάη.

Ιδανική ενδεκάδα

Μποτάσο (Αργεντινή), Κάστρο (Ουρουγουάη), Αντράντε (Ουρουγουάη), Νασάτσι (Ουρουγουάη), Πατερνόστερ (Αργεντινή), Σκαρόνε (Ουρουγουάη), Πεουτσέλε (Αργεντινή), Σέα (Ουρουγουάη), Χεστίδο (Ουρουγουάη), Φερέιρα (Αργεντινή), Στάμπιλε (Αργεντινή)

Η έκπληξη

Η πρόκριση των ΗΠΑ από τη φάση των ομίλων και μάλιστα δίχως να δεχθούν γκολ ήταν αναπάντεχη. Αποτελούμενη κυρίως από Σκοτσέζους πρώην επαγγελματίες ποδοσφαιριστές όπως ο Τζον Γουόρντ, ο Τζέιμς Γκάλαχερ, ο Τζέιμς Μπράουν και ο Μπερτ Μακγκί, νίκησαν με 3-0 τα δύο ματς του ομίλου κόντρα σε Παραγουάη και Βέλγιο κι έτσι αθόρυβα έφτασαν μέχρι τα ημιτελικά. Στο ματς κόντρα στους Λατινοαμερικανούς, μάλιστα, ο Μπερτ Πάτενοντ σημείωσε το πρώτο χατ-τρικ στην ιστορία των Μουντιάλ (το δεύτερο από τα τρία γκολ αναγνωρίστηκε μόλις το 2006 από τη FIFA). Στα ημιτελικά απέναντι στην Αργεντινή ήταν λογικό οι Αμερικανοί να μην έχουν ελπίδα, "πληρώνοντας" την αδυναμία τους στο ψηλό παιχνίδι, ακόμα κι έτσι όμως, μετρούν μία παρουσία στα ημιτελικά της κορυφαίας ποδοσφαιρικής διοργάνωσης.

Η ίντριγκα

Το πάθος για ποδόσφαιρο στην Ουρουγουάη πάντα ήταν υπέρμετρο. Ο τελικός του Μοντεβιδέο στοίβαξε 93.000 άτομα σε νεότευκτο (οι εργασίες ολοκληρώθηκαν λίγο πριν την έναρξη του Μουντιάλ) και διόλου ασφαλές γήπεδο. Η Αργεντινή μπορεί να είχε στο πλευρό της 30.000 θεατές, ωστόσο κανείς από τους παίκτες δεν αισθανόταν ασφαλής. Το υπέρ τους 2-1 στο ημίχρονο έκανε την ατμόσφαιρα ακόμα πιο αποπνικτική και αρκετοί παίκτες της Αργεντινής λύγισαν στα αποδυτήρια, προσδοκώντας σε ήττα για να φύγουν... ζωντανοί. Ο Βέλγος διαιτητής του αγώνα είχε δεχθεί να διευθύνει τον τελικό λίγες ώρες πριν την έναρξή του και αφού είχε πάρει τις απαραίτητες εγγυήσεις.

Μία εξ αυτών ήταν να υπάρχει καράβι έξω από το γήπεδο, έτοιμο να σαλπάρει μέσα σε μία ώρα για ασφάλεια. Οι παίκτες της "αλμπιτσελέστε" δεν μπορούσαν να αποφύγουν το ματς, έστω κι αν ο Λούις Μόντι διατείνονταν ότι είχε δεχθεί "θανάσιμες απειλές"πριν τον τελικό. Οι αφηγήσεις για εκείνο το ματς δίνουν και παίρνουν, με παραστατικότερη όλων αυτή του Πάντσο Βαράγιο, ο οποίος εκμυστηρεύθηκε πως κατά την επιστροφή των ομάδων στον αγωνιστικό χώρο για το δεύτερο μέρος, πέρασαν μπροστά από περίπου 200 στρατιώτες με τις ξιφολόγχες στα όπλα έτοιμες προς χρήση. Ενας εξ αυτών, απευθύνθηκε στους Αργεντινούς προειδοποιώντας τους πως εάν συμβεί κάτι "δεν θα σας προστατεύσουμε". Οπως έγραψε και ο Αργεντινός φιλόσοφος Χουάν Χοσέ Σεμπρέλι, η Αργεντινή ήταν η "ηθική πρωταθλήτρια"και η επιστροφή της αποστολής στην πατρίδ,α χαιρετίστηκε ως τέτοια από πλήθος κόσμου.

Το γεγονός

Ενδεικτική της κατάστασης της εποχής ήταν η μετάβαση των ευρωπαϊκών ομάδων στην Ουρουγουάη. Το ιταλικό πλοίο "SS Conte Verde" σάλπαρε από την Γένοβα με την αποστολή της Ρουμανίας να έχει ήδη επιβιβαστεί και προορισμό τη γαλλική Ριβιέρα, όπου επιβιβάστηκε η αποστολή των "τρικολόρ". Ακολούθησε η Βαρκελώνη στις 22 Ιουνίου για λογαριασμό της αποστολής του Βελγίου και στις 29 Ιουνίου το πλοίο πέρασε από το Ρίο ντε Ζανέιρο για την αποστολή της Βραζιλίας. Ακολούθησε μία στάση στο Σάντος, όπου οι παίκτες αγόρασαν μπανάνες, πορτοκάλια και ακτινίδια και στις 4 Ιουλίου το πλοίο έφτασε στο Μοντεβιδέο, όπου το υποδέχθηκαν 10.000 Ουρουγουανοί φίλαθλοι.

Το αστέρι

Ο Πέδρο Σέα άργησε να πάρει μπροστά, αλλά όταν το έκανε, ήταν ασταμάτητος. Ο Ουρουγουανός επιθετικός σημείωσε το τελευταίο γκολ της ομάδας του στη φάση των ομίλων, στο 4-0 επί της Ρουμανίας, ωστόσο στον ημιτελικό κόντρα στη Γιουγκοσλαβία ήταν καταιγιστικός. Με τρία γκολ μπήκε και αυτός στο κλαμπ των παικτών που σημείωσαν χατ-τρικ στο πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο και ακολούθησε ίσως το πιο σημαντικό γκολ στην καριέρα του. Η Αργεντινή προηγήθηκε 2-1 στον τελικό, ωστόσο στο 57ο λεπτό ο Σέα έδειξε το δρόμο στους συμπαίκτες του και με το γκολ της ισοφάρισης έβαλε τις βάσεις για την κατάκτηση του τροπαίου "Θεά της Νίκης" (όπως ήταν η ονομασία του πρώτου κυπέλλου).

Ο πρώτος σκόρερ

Ο Γκιγέρμο Στάμπιλε δεν είχε αγωνιστεί για λογαριασμό της Αργεντινής πριν το Μουντιάλ του 1930. Ο Μανουέλ Φερέιρα, όμως, αποσύρθηκε από το ρόστερ πριν το δεύτερο ματς κόντρα στο Μεξικό, γιατί είχε εξετάσεις στο πανεπιστήμιο, ο Ρομπέρτο Τσέρο υπέστη κρίση άγχους κι έτσι επιστρατεύθηκε ο 25χρονος επιθετικός της Τζένοα. Χατ-τρικ στο 6-3 (όχι το πρώτο στη διοργάνωση, όμως) κόντρα στους "τρικολόρ", γκολ και στον τελικό, έστω κι αν δεν ήταν αρκετό, και σύνολο οκτώ τέρματα σε τέσσερα παιχνίδια.

Δεν αγωνίστηκε ξανά στην "αλμπιτσελέστε", με συνέπεια να ολοκληρώσει τη σύντομη διεθνή καριέρα του σκοράροντας σε όλους τους αγώνες και με μέσο όρο δύο γκολ ανά ματς!

Η απογοήτευση

Η απουσία τόσων σπουδαίων χωρών από το "παρθενικό" Μουντιάλ σίγουρα αποδυνάμωσε τη σημασία του. Η Αγγλία και οι λοιπές βρετανικές ομάδες δεν είχαν ανοίξει ακόμα τα σύνορα στο διεθνές ποδόσφαιρο, ενώ Ουγγαρία, Σουηδία, Ιταλία, Ισπανία και Ολλανδία απαξίωσαν τη διοργάνωση. Δύο μήνες πριν την έναρξη, δεν υπήρχε καμία ευρωπαϊκή συμμετοχή και τότε αναγκάστηκε ο Ριμέ να ασκήσει πιέσεις σε κυβερνήσεις, ώστε να αγωνιστούν και Ευρωπαίοι στη διοργάνωση.