Οι κυπριακές ομάδες που αγωνίστηκαν στην ελληνική Α' Εθνική

Θα έλεγε κανείς ότι το κυπριακό ποδόσφαιρο και η ελληνική λίγκα είναι δυο τελείως διαφορετικοί μεταξύ τους κόσμοι, χωρίς κανένα σημείο ταύτισης μεταξύ τους. Όσο κι αν η Κύπρος είναι ένας λαός με πολλά κοινά σημεία με την Ελλάδα, είναι δύσκολο να βάλουμε στην ίδια πρόταση ομάδες όπως το ΑΠΟΕΛ και ο Ολυμπιακός, o Άρης, ΑΕ Λεμεσού και ο Παναθηναϊκός και το μυαλό να μην πάει κατευθείαν σε αγώνες ευρωπαϊκών κυπέλλων ή φιλικές αναμετρήσεις. Η διαφορά δυναμικής ανάμεσα στις ελληνικές και τις κυπριακές ομάδες υπήρχε ανέκαθεν, αν και δεν έλειψαν οι περιπτώσεις όπου οι ομάδες της Μεγαλονήσου ανέτρεψαν τα δεδομένα και έδειξαν ότι θα μπορούσαν να διεκδικήσουν σταθερή παρουσία στην ελληνική Α' Εθνική. Συγκεκριμένα, οι σύγχρονες κυπριακές ομάδες έδειξαν ότι θα μπορούσαν να έχουν πετύχει πολύ καλύτερες επιδόσεις από εκείνες που αποπειράθηκαν να συμμετάσχουν στο ελληνικό πρωτάθλημα, το διάστημα 1967-74, με πρωτοβουλία του ελληνικού καθεστώτος της δικτατορίας των συνταγματαρχών.

Όλα ξεκίνησαν τη σεζόν 1967-68, ύστερα από διαβουλεύσεις του τότε Γ.Γ. Αθλητισμού Κωνσταντίνου Ασλανίδη με την Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου. Εκείνη τη χρονιά, ο Ολυμπιακός Λευκωσίας ήταν η πρώτη κυπριακή ομάδα που αγωνίστηκε στο ελληνικό πρωτάθλημα, με το αντίστοιχο κυπριακό να μετατρέπεται άτυπα σε τέταρτο όμιλο της Β' Κατηγορίας, ώστε ο πρωταθλητής να αποκτά δικαίωμα συμμετοχής στην Α' Εθνική. Με αυτό τον τρόπο ξεκινούσε ένα διαβόητο σχέδιο ενοποίησης των πρωταθλημάτων Ελλάδας και Κύπρου, με το ποδόσφαιρο να γίνεται φερέφωνο προπαγάνδας στα χέρια της δικτατορίας. Το 'Κύπελλο Μεγάλης Ελλάδος', όπου συμμετείχαν ο Πρωταθλητής Ελλάδας και αντίστοιχος Πρωταθλητής Κύπρου ήταν επίσης ένας θεσμός προς αυτή την κατεύθυνση.

Ακολούθως, στο ελληνικό πρωτάθλημα συμμετείχαν οι εξής ομάδες:ΑΕ. Λεμεσού (1968-69), Ολυμπιακός Λευκωσίας (1969-70), Ε.Π.Α. Λάρνακας (1970-71), Ολυμπιακός Λευκωσίας (1971-72), Ομόνοια Λευκωσίας (1972-73) και Α.Π.Ο.Ε.Λ. (1973-74). Από όλες τις παραπάνω, μόνο ο ΑΠΟΕΛ της σεζόν 73-74 κατάφερε να γλιτώσει τον υποβιβασμό και να παραμείνει στην Α`Εθνική, αλλά λόγω των γεγονότων που ακολούθησαν με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το καλοκαίρι του 1974, το εγχείρημα της 'ένωσης' Ελλάδας και Κύπρου μέσω του ποδοσφαίρου, ματαιώθηκε, ύστερα από έντονο πολιτικό παρασκήνιο και κωμικοτραγικές παλινωδίες.

Όσο -φαινομενικά- εύκολα οι κυπριακές ομάδες έγιναν μέρος της ελληνικής ποδοσφαιρικής πραγματικότητας, τόσο δύσκολα και επεισοδιακά αποσπάστηκαν από αυτή. Όλα ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 1974, όταν το αίτημα από ελληνικής πλευράς για τη συμμετοχή δεύτερης κυπριακής ομάδας στο ελληνικό πρωτάθλημα μετά την πρωταθλήτρια Κύπρου, γράφτηκε σύντομα στο βιβλίο των ποδοσφαιρικών ιδεών που δεν συγκίνησαν κανέναν.

Οι σχέσεις μεταξύ του καθεστώτος και του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ' θύμιζαν καζάνι που έβραζε και το ξημέρωμα του Ιουλίου του 1974 η Ιστορία χάραξε παράλληλους δρόμους για Ελλάδα και Κύπρο: Στις 15 Ιουλίου 1974, η Κύπρος ζούσε την πιο θλιβερή στιγμή της σύγχρονης ιστορίας της με το ξέσπασμα του πραξικοπήματος, ενώ δέκα μέρες αργότερα στην Ελλάδα, η δικτατορία Ιωαννίδη έφτανε στο τέλος της. Τον Σεπτέμβριο του 1974, η ΕΠΟ σε συνεργασία με την ΚΟΠ, αποφάσιζε την αναστολή της συμμετοχής του ΑΠΟΕΛ στο ελληνικό πρωτάθλημα για τουλάχιστον ένα χρόνο, απόφαση που έγινε οριστική και αμετάκλητη το καλοκαίρι του 1975, δίνοντας τέλος σε ένα φιλόδοξο επιχείρημα, που 'φρέναρε΄άδοξα το timing της Ιστορίας.