Oι 11 αλλαγές που ήθελε να κάνει ο Μουρίνιο, οι 4 μαζεμένες και η 1 που απέφυγε

Η Τότεναμ είχε παιχνίδι στην Αντβέρπη, την Πέμπτη 29/10, για τη δεύτερη αγωνιστική του UEFA Europa League. Αυτό που έγινε ήταν να υποστεί τη δεύτερη ήττα της, για φέτος -μετά εκείνης από την Έβερτον, στις 13/9. Μεσολάβησαν δέκα ματς χωρίς αρνητικό αποτέλεσμα. Δες και το πώς, έχοντας υπ’ όψιν σου πως οι Βέλγοι είχαν και πολλές απουσίες.

Τα νεύρα του Ζοζέ Μουρίνιο δεν φάνηκε να είναι σε καλή κατάσταση, καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα. Όσο περνούσε η ώρα και έβλεπε τους παίκτες του να συνεχίζουν να είναι άνευροι, αδιάφοροι και πολλά άλλα ‘α’, του ανέβαινε η πίεση. Σε μια κίνηση ‘όλα ή τίποτα’ έκανε τέσσερις αλλαγές στο ημίχρονο, αλλά προκοπή δεν είδε. Η μια ήταν αυτή του Ντέλε Άλι, ο οποίος για τρίτη φορά σε ισάριθμες συμμετοχές του στην ενδεκάδα, ‘αποσύρθηκε’ στην ανάπαυλα.

Ο Μουρίνιο πήγε στη συνέντευξη Τύπου, όπου του ζήτησαν να κάνει ένα σχόλιο, για το κουαρτέτο των αλλαγών “Tι σκεφτόσασταν;” ρώτησε ο ρεπόρτερ.

“Θα ήθελα να κάνω 11 αλλαγές. Δεν έκανα 5, γιατί φοβόμουν το μακρύ διάστημα των 45 λεπτών που ακολουθούσε και σε ενδεχόμενο πρόβλημα δεν θα είχα τη δυνατότητα να κάνω κάτι. Υπάρχει μόνο ένας που φταίει. Αυτός είμαι εγώ. Εγώ έφτιαξα την ομάδα, εγώ διάλεξα τους παίκτες που ξεκίνησαν στο παιχνίδι. Στο ημίχρονο προσπάθησα να βελτιώσω την κατάσταση. Αλλά δεν ήταν αρκετό. Η δυναμική του πρώτου μισού και η νοοτροπία ήταν ακόμα ‘ζωντανή’”.

Τον ρώτησαν αν οι εννέα αλλαγές που ‘χει κάνει στα τελευταία παιχνίδια, μπορεί να ‘χουν ‘πειράξει’ τη χημεία και τη δυναμική των Σπερς. “Ξέρετε ποια είναι η καλύτερη ομάδα μας. Ξέρετε ό,τι ξέρω κι εγώ και όλοι. Πάντα θέλω να σκέφτομαι πως οι παίκτες αξίζουν μια ευκαιρία. Έχουμε μεγάλη ομάδα, με πολλούς καλούς παίκτες και είναι δική μου η ευθύνη να τους δίνω ευκαιρίες. Είναι δική τους η ευκαιρία να αρπάξουν την ευκαιρία και με τα δυο χέρια και με την εμφάνιση τους, να ζητήσουν περισσότερα. Ξανά όμως, η ευθύνη είναι δική μου”.

“Μετά το αποψινό, οι μελλοντικές μου επιλογές θα γίνουν πολύ εύκολες. Η αντίπαλος μας πήρε ό,τι άξιζε, όπως και εμείς πήραμε ό,τι αξίζαμε. Τους επιτρέψαμε να νικήσουν. Η καλύτερη ομάδα νίκησε και η χειρότερη έχασε”.

Προφανώς και κάποιος αναφέρθηκε στον Άλι, με τον Μουρίνιο να λέει “δεν θέλω να αναφέρομαι ξεχωριστά σε κάθε παίκτη. Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι οι παίκτες που δεν παίζουν καλά, επηρεάζουν την ομάδα. Επίσης όμως, η ομάδα επηρεάζει τις ατομικές εμφανίσεις. Δεν θα ήθελα λοιπόν, να εξατομικεύσω καταστάσεις. Ειδικά σε εσάς”, καθώς όπως συμπλήρωσε ο συγκεκριμένος ρεπόρτερ τον ρωτά πάντα πριν τα ματς ‘γιατί δεν παίζει ο ένας ή ο άλλος’. “Ίσως τώρα για κάποιες εβδομάδες δεν θα μου κάνετε την ίδια ερώτηση, γιατί έχετε την απάντηση. Πρέπει να ομολογήσω ότι αυτό το παιχνίδι επιβεβαίωσε κάποια πράγματα στο μυαλό μου και δημιούργησε κάποια ερωτηματικά που θα με βοηθήσουν, όπως θα επιλέγω παίκτες. Και εγώ μαθαίνω κάθε μέρα”.

Ακολούθως, μπήκε στο λεωφορείο της ομάδας και όλοι μαζί πήγαν στο αεροδρόμιο. Πριν φτάσουν σε αυτό, ο Πορτογάλος είχε μια ενημέρωση για τους παίκτες του, την οποία έκανε με έναν πρωτοφανή τρόπο: μέσω του Instagram.

Ναι, τους κάλεσε σε φανταστική πρωινή προπόνηση. Ας δούμε λίγο το θεματάκι με τις αλλαγές στο σπορ που λέγεται ‘ποδόσφαιρο’ και πώς έγιναν πέντε -όπως και αν μπορούν να γίνουν περισσότερες.

Για να βλέπεις σήμερα το ποδόσφαιρο που βλέπεις (με τους κανονισμούς που ‘χει) χρειάστηκε σειρά δοκιμών, αλλαγών και εξερευνήσεων από ανθρώπους που δεν ήταν μόνο αθλητές. Υπάρχει πάντα πρόχειρο στο Netflix το ‘English Game’, για το οποίο σου έχει γράψει τα πάντα ο Γιάννης Φιλέρης.

Προκειμένου να κάνουμε μια εξόχως ενδιαφέρουσα ιστορία, πιο σύντομη κράτα πως η πρώτη ποδοσφαιρική ομοσπονδία/ένωση ιδρύθηκε το 1863. Ήταν η English Football Αssociation -των ψηφισμένων ιδιωτικών σχολείων του Κέιμπριτζ που πρωτοσυναντήθηκαν στα τέλη του 1848. Στο λανσάρισμα είχε 14 κανονισμούς.

✔ Το 1882 συστάθηκε το Ιnternational Football Association Board (IFAB), για να αποφασίσει επί των κανονισμών του διεθνούς ποδοσφαίρου. Η πρώτη σύσκεψη μεταξύ των εκπροσώπων των English Football Association, Scottish Football Association, Football Association of Wales και Irish Football Association, έγινε το 1886.

✔ Ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε η FIFA, άμα τη σύσταση της (1904) ήταν να αναγνωρίσει την IFAB -ως ανεξάρτητη αρχή. Για την ακρίβεια, στα ιστορικά αρχεία η FIFA αναφέρεται ως ‘μέλος της IFAB’. Έκτοτε η παγκόσμια ομοσπονδία έχει θέση στο συμβούλιο και το 50% της δύναμης των ψήφων. Στο board υπάρχουν οκτώ μέλη, ένα από κάθε ένωση και 4 της FIFA. Συνεδριάζουν δυο φορές το χρόνο: μια για θέματα που αφορούν το παιχνίδι αυτό καθ’ αυτό (τους κανονισμούς) και μια για τα οικονομικά. Για να περάσει μια αλλαγή χρειάζεται το 75% των ψήφων (6 στις 8).

✔ Οι πρώτες μπάλες δημιουργήθηκαν από την ουροδόχο κύστη ζώων. Εκ των υστέρων, η κατασκευή καλύφθηκε με δέρμα για να διατηρείται το σχήμα, πριν εμφανιστεί ο Τσαρλς Γκουντγίαρ (των γνωστών ελαστικών) να παρουσιάσει τη σφαιρική έκδοση από βουλκανισμένο καουτσούκ και τελικά, ανακαλύψει ο Άινγκελ Νίλσεν αυτό που υπάρχει μέχρι σήμερα, με τη φόρμουλα να κερδίζει Nobel χημείας το 1966.

✔ Η πρώτη καταγραφή για αυτό που ξέρεις ως πάσα και την προσπάθεια των παικτών να σκοράρουν, νικώντας γκολκίπερ τοποθετείται σε κείμενο του ποιητή και καθηγητή στο Αμπερντίν της Σκωτίας, το 1633. Δεν είχε διευκρινιστεί ποιος κλωτσάει (συμπαίκτες; αντίπαλοι;) και προς τα πού (μπρος; πίσω;). Όλα αυτά λύθηκαν το 1869, όταν αναφέρθηκε ο όρος ‘συνεργασία’ και ‘η πάσες προς την αντίπαλη εστία’.

✔Το πρώτο σύστημα που υπάρχει σε κείμενο είναι το 2-3-5 της Cambridge University AFC. Το πανεπιστήμιο αυτό ήταν που εμπνεύστηκε και τους πρώτους κανονισμούς (το 1863).

✔ Την ίδια περίοδο, στα παιχνίδια των δημοσίων σχολείων της Αγγλίας χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ο όρος ‘substitute’. Αφορούσε παίκτες που δεν είχαν καταφέρει να εμφανιστούν στο παιχνίδι. Αναφορά του 1863 ενημέρωνε ότι το Charterhouse χρειάστηκε να παρουσιάσει τρεις αλλαγές, γιατί δεν είχαν παρουσιαστεί αυτοί στους οποίους υπολόγιζε. Έως τότε σχετικό πρόβλημα αναφερόταν ως ’emergency’. Το ‘substitute’ άρχισε να κάνει θραύση από τα μέσα του 1860 (όπως καταδεικνύουν οι αναφορές), αφού υπήρχε στα περισσότερα φύλλα αγώνα -για παίκτες που απουσίαζαν ή χτυπούσαν.

Θα ήθελα να ξέρεις πως το offside προέκυψε ως κανονισμός το 1866 (άλλαξε πολλάκις, έκτοτε) και το πέναλτι το 1891. Προχωράμε.

✔ Στο διεθνές ποδόσφαιρο κατεγράφη για πρώτη φορά στις 15/4 του 1889, όταν ο τερματοφύλακας της Ουαλίας, Τζιμ Τρέινερ δεν κατάφερε να παραστεί στο ματς με τη Σκωτία. Η έναρξη καθυστέρησε για 20 λεπτά, έως ότου φτάσει στο γήπεδο ο Σαμ Γκίλαμ, μέλος της ερασιτεχνικής Αlf Pugh.

✔ Οι ‘αλλαγές’ δεν είχαν αριθμό -αφού οι παίκτες δεν ήταν αμειβόμενοι και άρα η δουλειά τους μπορούσε να τους κρατήσει μακριά από το γήπεδο.

✔ Έως το 1958 όσοι εμφανίζονταν στο εναρκτήριο λάκτισμα ήταν και αυτοί που έμεναν στον αγώνα έως το τέλος. Ό,τι και αν γινόταν. Βλέπεις, αν τραυματιζόταν κάποιος και δεν μπορούσε να συνεχίσει, αν αποχωρούσε η ομάδα του θα συνέχιζε με δέκα παίκτες. Η πρακτική ήταν να μένουν οι τραυματίες στον αγωνιστικό χώρο -αφού τοποθετούνταν στη θέση του αριστερού μπακ για να μην έχουν πολλές δουλειές. Να σημειωθεί εν τω μεταξύ, πως ο αντίπαλος τιμούσε το fair play. Δηλαδή, δεν πίεζε τον τραυματία παίκτη. Όσο όμως, αυξανόταν το δημοφιλές του σπορ και το ‘θέλω’ της νίκης, το fair play γινόταν μια ευχάριστη ανάμνηση.

✔ Από το 1958 οι μηδέν αλλαγές έγιναν μία, με τις ομάδες να ‘χουν τη δυνατότητα να τις κάνουν δύο, εφόσον τραυματιζόταν ο τερματοφύλακας. Στην English Football League επετράπησαν για πρώτη φορά τη σεζόν 1965-66.

Ο πρώτος αναπληρωματικός της ιστορίας της αγγλικής λίγκας ήταν ο -75χρονος σήμερα- Κιθ Πίκοκ. Charlton Athletic Community Trust

✔ Ο πρώτος αναπληρωματικός της ιστορίας της αγγλικής λίγκας ήταν ο -75χρονος σήμερα- Κιθ Πίκοκ, της Τσάρλτον Αθλέτικ. Στις 21/8 του 1865 αντικατέστησε τον γκολκίπερ Μάικ Ρόουζ, στο 11ο λεπτό του αγώνα με την Μπόλτον. Την ίδια μέρα, ο Μπόμπι Νοξ έγινε ο πρώτος αναπληρωματικός που σκόραρε (στο ματς Μπάροου-Ρέξχαμ).

✔ Οι χρησιμοποίηση αναπληρωματικών δεν επιτρεπόταν σε World Cup Finals, έως το 1970. Και πάλι είχε να κάνει με παίκτη που δεν μπορούσε να συνεχίσει, λόγω τραυματισμού.

✔ Το 1988 οι αλλαγές αυξήθηκαν σε τρεις (με τις ομάδες να υποχρεώνονται να δηλώνουν πέντε πιθανές ‘ρεζέρβες’). Οι καθ’ ύλην αρμόδιοι είχαν δείξει κατανόηση στον παράγοντα ‘κούραση’ και στην ανάγκη των προπονητών να αλλάξουν κάποιον που δεν απέδιδε ή άλλον για λόγους τακτικής.

✔ Το 1994 εμφανίστηκε το 2+1, που επέτρεπε δυο αλλαγές στην κανονική διάρκεια του αγώνα και μια εξτρά αν τραυματιζόταν τερματοφύλακας.

✔ Το 1995 ανακοινώθηκε ο κανονισμός των τριών αλλαγών.

✔ Το 1996 η λίστα των πιθανών αναπληρωματικών απέκτησε άλλα δυο μέλη και έφτασε τα επτά.

✔ Το 2012 είχε προταθεί να γίνουν τέσσερις οι αλλαγές, με την προσθήκη μιας στο extra time, αρχής γενομένης από το 2014 World Cup. Δεν ‘κέρδισε’ το 75% των προτιμήσεων της IFAB και άρα δεν ‘πέρασε’. Τέθηκε εκ νέου μετά το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014, όπου οι αναπληρωματικοί έβαλαν 29 γκολ -αριθμός που το 2002 ήταν 22. Όπως έγραψε η Liberty Voice παρατηρήθηκε πως το 1/4 των γκολ είχαν μπει στο τελευταίο δεκαπεντάλεπτο, όταν οι κόουτς είχαν 2 έως τρεις ‘φρέσκους’ παίκτες στο γήπεδο.

✔ Τη δεύτερη ευκαιρία την έδωσε ο Ζεράρ Ουγιέ, μέλος της τεχνικής επιτροπής μελέτης της FIFA -που ασχολείται με την ανάλυση της τακτικής και των trends. Ο πρώην κόουτς της Λίβερπουλ και της Γαλλίας είχε εξηγήσει πως με την τέταρτη αλλαγή, θα διασφαλιστεί η ένταση και το στοιχείο του entertainment έως το τελευταίο σφύριγμα.

Οι ‘αντιπολίτευση’ εξηγούσε πως οι τέσσερις αλλαγές θα επιτρέπουν στους κόουτς να κάνουν πιο ελεύθερα τις τρεις που είχαν έως τότε στη διάθεση τους, στην κανονική διάρκεια, γνωρίζοντας πως θα ‘χουν άλλη μια ευκαιρία. Σε συνδυασμό με την κατάργηση του ‘χρυσού γκολ’ η εξτρά αλλαγή στην παράταση θα μπορούσε να αλλάξει τα πάντα. Nαι, είχε ήδη ‘εφευρεθεί’ και χρησιμοποιηθεί ο όρος ‘super sub’, για αυτούς που σκόραραν ή άλλαζαν με όποιον άλλον τρόπο το παιχνίδι.

✔ Στο repeat, ο κανονισμός εγκρίθηκε και εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016. Από το 2018 ‘υπήρχε’ στο Παγκόσμιο Κύπελλο, το UEFA Champions League και το UEFA Europa League.

✔ Στη συνεδρίαση της IFAB, για το 2020, η FIFA πρότεινε να φτάσει το μάξιμουμ των αλλαγών στις πέντε ‘προκειμένου να μειωθεί η επίδραση της ‘συμφόρησης’ των αγώνων, λόγω Covid-19, στους παίκτες. Δηλαδή, προωθήθηκε ως μέτρο που θα μειώνει το ρίσκο των τραυματισμών, με την επιστροφή στα γήπεδα μετά το -πρώτο- lockdown. Στην ουσία έδινε στους προπονητές μια επιπλέον κίνηση, πέραν αυτών του ημιχρόνου, πριν την έναρξη της παράτασης και στο ημίχρονο αυτής. Η πρόταση πήρε το 75% των ψήφων και πέρασε το Μάιο, με άμεση εφαρμογή ‘για τις διοργανώσεις που θα ‘χουν ολοκληρωθεί έως τις 31/12 του 2020’. Παράλληλα, οι επτά αναπληρωματικοί στον πάγκο, θα γίνονταν 9.

Όταν δημοσιεύτηκε, δεν δόθηκε ιδιαίτερη σημασία. Αυτό έγινε όταν άρχισε να εφαρμόζεται και διαπιστώθηκε πως οι ‘δυνατοί’ αποκτούν ένα ακόμα πλεονέκτημα. Για να μην αρχίζει, σταματά, ξαναρχίζει, ξανασταματά το παιχνίδι, η FIFA ενημέρωσε πως και κάθε ομάδα έχει 3 ευκαιρίες (‘παράθυρα’) να κάνει τις 5 αλλαγές -πέραν του ημιχρόνου. Αν οι ομάδες κάνουν μαζί αλλαγή, θα μετρούσε ως ένα ‘παράθυρο’. Όποιος δεν θα έκανε χρήση, θα έχανε το δικαίωμα -δεν θα μεταφερόταν στην παράταση -όπου θα υπήρχε η μια αλλαγή. Όπως πάντα σημειωνόταν πως ‘η διοργανώτρια αρχή κάθε λίγκας έχει τη διακριτική ευχέρεια να αποφασίσει αν θα θέσει σε εφαρμογή την αλλαγή. Σε μεταγενέστερη ημερομηνία, θα κρίνει η FIFA αν είναι απαραίτητο να παραταθεί το μέτρο’.

Οι αναλυτές είχαν εκτιμήσει πως οι πέντε αλλαγές δίνουν στους προπονητές τη δυνατότητα να χωρίσουν στη μέση το υλικό τους, ώστε το σύνολο να είναι το ίδιο αποτελεσματικό από την αρχή έως το τέλος. “Αντί μιας τακτικής, μπορούν πια να ‘χουν από μια για κάθε ημίχρονο”, αφού πια δεν θα χρειαζόταν να κρατούν -ως επί το πλείστον- τις αλλαγές για το τελευταίο 20λεπτο με μισάωρο, φοβούμενοι τραυματισμό ή κόκκινοι κάρτα. “Ο νέος κανονισμός επιτρέπει στους κόουτς να ανανεώνουν τη φρεσκάδα της ομάδας τους, ανά πάσα ώρα και στιγμή. Μπορούν να κάνουν 3 αλλαγές στο ημίχρονο και δυο στο 75′ και να διαμορφώσουν το παιχνίδι, υπέρ τους τουλάχιστον δυο φορές”. Απέκτησαν και το δικαίωμα στο λάθος -αφού υπήρχε η ευκαιρία να ρεφάρουν. “Όπως στο μπάσκετ οι παίκτες ξεκουράζονται για λίγο και επιστρέφουν, για να κάνουν πιο ενδιαφέρον το ματς, το ποδόσφαιρο επίσης μπορεί να γίνει πιο περιπετειώδες -έως το φινάλε”.

“Σίγουρα θα γίνει πιο σημαντικό το timing των αλλαγών -με το δεδομένο της ενέργειας των νέων παικτών, σε συνδυασμό με εκείνη που θα ‘χουν οι αντίπαλοι βάσει του τι έχει επιλέξει να κάνει ο δικός τους προπονητής. Οι αλλαγές μπορούν να γίνουν ένα πραγματικό breaking point του αγώνα. Πλέον το παιχνίδι δεν θα χωρίζεται σε δυο μέρη (πρώτο και δεύτερο ημίχρονο), αλλά και βάσει των αλλαγών -με την κίνηση του ενός και την απάντηση του άλλου. Έτσι, το ποδόσφαιρο θα γίνει κατά πολύ περισσότερο παιχνίδι στρατηγικής”.