Μαύροι προπονητές στην Αγγλία: Έλλειψη ικανοτήτων ή ρατσισμός;

Το Contra.gr, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού, ανοίγει το φάκελο των μαύρων προπονητών στο αγγλικό ποδόσφαιρο, παραθέτοντας στοιχεία, απόψεις, καθώς και τις ενέργειες της αγγλικής ομοσπονδίας για την πάταξη του φαινομένου.

21 ΜΑΡ 2015

Πρόσφατες έρευνες έδειξαν πως επικρατεί ένας "αόρατος" ρατσισμός στο αγγλικό ποδόσφαιρο, καθώς ελάχιστοι μη-λευκοί καταλαμβάνουν προπονητικές ή διοικητικές θέσεις, με αποτέλεσμα τα ρατσιστικά στερεότυπα να παραμένουν. Το Contra.gr με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Ρατσισμού, ανοίγει το φάκελο του συγκεκριμένου σοβαρού ζητήματος, παραθέτοντας στοιχεία, απόψεις, καθώς και τις ενέργειες της αγγλικής ομοσπονδίας για την πάταξη του φαινομένου.

Μόλις 5 στους 92 προπονητές από εθνικές μειονότητες

Το ζήτημα ξεκινά από τη μη πρόσληψη μαύρων προπονητών σε αγγλικές ομάδες. Χαρακτηριστικά, υπάρχουν μόλις 5 προπονητές από εθνικές μειονότητες που εργάζονται αυτή την περίοδο στις 92 ομάδες των τεσσάρων επαγγελματικών κατηγοριών του αγγλικού ποδοσφαίρου. Συγκεκριμένα, οι προπονητές της ΚΠΡ, Κρις Ράμσεϊ, της Χάντερσφιλντ, Κρις Πάουελ, της Καρλάιλ, Κιθ Καρλ, της Λέιτον Όριεντ, Φάμπιο Λιμπεράνι και της Μπάρτον, Τζίμι Φλόιντ Χάσελμπαϊνκ. Αυτό έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την εκπροσώπηση των έγχρωμων ποδοσφαιριστών στον αγωνιστικό χώρο, η οποία φτάνει το 25% επί του συνόλου των 4 πρωταθλημάτων.

Ένα ακόμα στοιχείο που έχει ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως από τις 552 θέσεις τεχνικών γενικότερα στο αγγλικό ποδόσφαιρο, μόνο οι 19 καλύφθηκαν από εθνικές μειονότητες. Αυτό μεταφράζεται σε 3,4%, ένα πολύ χαμηλό ποσοστό, αν σκεφτεί κανείς πως το 14% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου προέρχεται από τις μειονότητες.

Απροθυμία των ποδοσφαιριστών εξαιτίας του ρατσισμού

Ο Στίβεν Μπράντμπερι, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Λάφμπορο σε θέματα αθλητισμού, έχει πραγματοποιήσει δεκάδες συνεντεύξεις σε νυν και πρώην ποδοσφαιριστών πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα για ερευνητικούς σκοπούς. Ο νεαρός καθηγητής ανακάλυψε πως υπάρχει μεγάλη απροθυμία από πλευράς των έγχρωμων παικτών να ακολουθήσουν την προπονητική μετά το τέλος της ποδοσφαιρικής καριέρας τους. Ο λόγος δεν είναι άλλος από την έλλειψη εμπιστοσύνης προς το πρόσωπό τους, εξαιτίας των εθνικών ανισοτήτων.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ενός πρώην ποδοσφαιριστή, που δεν κατονομάζεται, με σπουδαία καριέρα στα αγγλικά γήπεδα, ο οποίος κατέχει το υψηλότερο δίπλωμα προπονητής και συγκεκριμένα το "Uefa Pro" αλλά αντιμετωπίζει τρομερή δυσκολία στην εύρεση εργασίας. Έχει αιτηθεί για 43 θέσεις σε αγγλικές ομάδες αλλά μόλις οι 3 εξ αυτών του ζήτησαν να πραγματοποιηθεί συνέντευξη.

"Είναι πλήρως απογοητευμένος. Όταν ήταν νεότερος και ενημέρωσε πως θέλει να γίνει προπονητής ελάχιστοι τον προέτρεψαν να ακολουθήσει τον συγκεκριμένο δρόμο, καθώς του εξήγησαν πως χάνει τον χρόνο του και δεν θα του δοθεί η ευκαιρία. 'Όχι, είναι διαφορετικά τώρα', τους απάντησε, αλλά πλέον βρίσκεται στην ίδια θέση. 'Συχαίνομαι που θα το πω αλλά είχαν δίκιο', μου εξομολογήθηκε, 'δεν πίστευα πως αυτά τα εμπόδια υπήρχαν ή ήταν τόσο ισχυρά'. Το χειρότερο είναι πως προσλαμβάνονται άνθρωποι με λιγότερα προσόντα από αυτόν και ο ίδιος δεν μπορεί να κάνει ούτε συνέντευξη", αναφέρει χαρακτηριστικά ο Μπράντμπερι.

Αόρατος ρατσισμός

Ο διευθύνων σύμβουλος του συνδέσμου επαγγελματιών ποδοσφαιριστών, Γκόρντον Τέιλορ, κατηγόρησε τις ποδοσφαιρικές ομάδες για "αόρατο ρατσισμό που κρατάει γυρνάει τους συλλόγους πολλά χρόνια πίσω". Επιπρόσθετα σχολίασε πως η πρόσληψη προπονητών από εθνικές μειονότητες πρέπει να βασίζεται σε αξιοκρατικά κριτήρια, καθώς "είναι άδικο να υποτιμάται η προπονητική τους αξία σε σχέση με την ποδοσφαιρική".

Παραδοχή φιλάθλων: "Υπάρχει ρατσισμός"

Το πανεπιστήμιο του Στάφορντσαϊρ διεξήγαγε έρευνα στην οποία συμμετείχαν 1.000 φίλοι του ποδοσφαίρου, ανάμεσά τους ενεργεία ή παλαίμαχοι ποδοσφαιριστές, διαιτητές, προπονητές. Σκοπός ήταν να γίνει γνωστή η γνώμη των φιλάθλων στο συγκεκριμένο σοβαρό ζήτημα. Η έρευνα ήταν υπό την εποπτεία του Έλις Κάσμορ, καθηγητή Πολιτισμού, Μέσων Ενημέρωσης και Αθλητισμού στο εν λόγω πανεπιστήμιο.

Τα αποτελέσματα έδωσαν μία ξεκάθαρη εικόνα για το φαινόμενο, καθώς το 56% των ερωτηθέντων απέδωσαν τη μη ύπαρξη προπονητών από εθνικές μειονότητες σε ρατσισμό, συνειδητό ή μη, των διοικούντων τις ομάδες, ενώ το ποσοστό ήταν ακόμη υψηλότερο (73%) στους ερωτηθέντες που ανήκαν σε εθνικές μειονότητες. Όμως, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η ενθάρρυνση του 1/3 των συμμετεχόντων να εφαρμοστεί ο κανόνας του Ρούνεϊ, που είχε μεγάλη επιτυχία στο NFL, από την αγγλική ομοσπονδία.

Ο κανόνας του Ρούνεϊ

Ο Νταν Ρούνεϊ, πρόεδρος της ομάδας του αμερικανικού ποδοσφαίρου Πίτσμπουργκ Στίλερς, θέλοντας να εξαλείψει τα φαινόμενα ρατσισμού στο χώρο του αθλήματος, προέβη σε μία επαναστατική πρόταση, η οποία... τάραξε τα νερά του NFL Οι ομάδες είναι υποχρεωμένες να περνούν από συνέντευξη τους μαύρους προπονητές και γενικά όσους προέρχονται από μειονότητες καταρτίζοντας λίστες από υποψήφιους στις οποίες υποχρεωτικά πρέπει να συμπεριλαμβάνεται τουλάχιστον ένας απ' αυτούς. Δεν είναι υποχρεωτικό να υπάρξει πρόσληψη, αλλά πρέπει να εξεταστούν οι αιτήσεις τους.

Ο συγκεκριμένος κανονισμός άλλαξε μία για πάντα την πορεία του αθλήματος, καθώς πριν την εφαρμογή του είχαν εργαστεί μόλις 6 μαύροι προπονητές στα 80 χρόνια του NFL, ενώ στην δεκαετία που ακολούθησε, προσλήφθηκαν 13. Αποκορύφωμα ήταν το Super Bowl του 2007, όπου συναντήθηκαν δύο ομάδες που είχαν στο τιμόνι τους Αφροαμερικανούς τεχνικούς.

Το πρότυπο της ισότητας

Πέρα από τον κανόνα του Ρούνεϊ, ήδη από το 2009 η ομοσπονδία έχει καταρτίσει ένα σχέδιο δράσης για την ένταξη και την καταπολέμηση των διακρίσεων στο αγγλικό ποδόσφαιρο, σε συνεργασία με την οργάνωση κατά των ρατσιστικών συμπεριφορών "Kick it Out". Το σχέδιο δράσης αποσκοπεί στο να αντιμετωπίσει ρατσιστικά περιστατικά που βιώνουν πρόσωπα του ποδοσφαίρου, όπως παίχτες, προπονητές και διαιτητές, και τα οποία προέρχονται όχι μόνο από θεατές αλλά και από άλλα πρόσωπα του ποδοσφαίρου. Παράλληλα, επιχειρείται να αυξηθεί η ένταξη και η συμμετοχή προσώπων διαφορετικών ταυτοτήτων σε όλο το εύρος του χώρου του ποδοσφαίρου, ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη αντιπροσωπευτικότητα και δημοκρατικότητα.

Στο σχέδιο δράσης καθορίζονται οι ενέργειες που πρέπει να υλοποιήσει χωριστά ο κάθε εμπλεκόμενος φορέας. Σ' αυτές συμπεριλαμβάνονται η χρησιμοποίηση όλων των μέσων και μορφών επικοινωνίας για προώθηση μηνυμάτων κοινωνικής ένταξης και καταπολέμησης διακρίσεων. Η ανάδειξη παιχτών και προπονητών, καθώς και προσώπων από άλλους επαγγελματικούς χώρους, ως πρότυπα που θα πρεσβεύουν θετικά μηνύματα ένταξης. Ο καταρτισμός σχετικών Οδηγών Καλής Πρακτικής και η παροχή επιμόρφωσης σε πρόσωπα ή οργανώσεις που σχετίζονται με το ποδόσφαιρο.

Η βελτίωση του συστήματος καταγγελίας, καταγραφής, εντοπισμού και χειρισμού ρατσιστικών περιστατικών που συμβαίνουν στα γήπεδα. Η ενημέρωση των ποδοσφαιριστών για τα δικαιώματα και τις διαδικασίες και η παροχή προς αυτούς εμπιστευτικής στήριξης ώστε να μπορέσουν να προβούν σε επίσημη καταγγελία. Η αναθεώρηση των προβλεπόμενων ποινών και μέτρων που μπορούν να επιβληθούν. Η συμπερίληψη στα συμβόλαια των ποδοσφαιριστών τυποποιημένων ρητρών, ώστε να αντιμετωπίζεται λόγος ή συμπεριφορά που ευνοεί διακριτική μεταχείριση και τέλος η παρακολούθηση και αξιολόγηση της πορείας υλοποίησης και των αποτελεσμάτων του σχεδίου.

Όπως γίνεται αντιληπτό το σημαντικότερο ζήτημα στο αγγλικό ποδόσφαιρο είναι οι ρατσιστικές συμπεριφορές, έστω και "αόρατες", κι όχι οι ικανότητες των μαύρων προπονητών. Παρόλα αυτά, η Αγγλική Ομοσπονδία έχει προβεί σε σοβαρές προσπάθειες καταπολέμησης και εξάλειψης του φαινομένου με προτάσεις, κανονισμούς, δείχνοντας έμπρακτα το ενδιαφέρον και την ευαισθησία της.

Για περισσότερη συζήτηση τα λέμε στο @ilkallonas.