ΗΠΑ – 1994

Το Contra.gr συνεχίζει την παρουσίαση της ιστορίας των Παγκοσμίων Κυπέλλων. Βρισκόμαστε στις ΗΠΑ το 1994. Η Βραζιλία του Ρομάριο επιβλήθηκε της Ιταλίας του Ρομπέρτο Μπάτζιο στα πέναλτι, με τον "μικρό Βούδα" από ηγέτης να γίνεται μοιραίος. "Παρθενική" συμμετοχή για την Ελλάδα στο άδοξο "αντίο" του Μαραντόνα.

ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΡΑΤΣΟΣ

09 ΙΟΥΝ 2010

Η διοργάνωση

Σε μία σημαδιακή μέρα για τις ΗΠΑ, στις 4 Ιουλίου του 1988, η FIFA ανακοίνωσε πως θα διοργανώσουν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994 (κερδίζοντας Μαρόκο και Βραζιλία στις μάχη της ανάληψης). Η απόφαση αμφιλεγόμενη, αφού οι Αμερικανοί δεν είχαν στενή σχέση ακόμα με το ποδόσφαιρο (όρος για αυτήν την απόφαση ήταν το 1996 να δημιουργηθεί επαγγελματικό πρωτάθλημα, όπερ και εγένετο με το MLS), ωστόσο η παγκόσμια ομοσπονδία πέτυχε τον σκοπό της, αφού στο τουρνουά σημειώθηκε το απόλυτο ρεκόρ προσέλευσης.

Περίπου 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι κάθισαν στις εξέδρες των εννέα γηπέδων που φιλοξένησαν τη διοργάνωση, η οποία είχε αρκετές καινοτομίες, αφού συνέπεσε με την διάσπαση των μεγάλων ανατολικών δυνάμεων, της Σοβιετικής Ενωσης, της Γιουγκοσλαβίας και της Τσεχοσλοβακίας. Η πρώτη αντικαταστάθηκε από την Ρωσία και τα κράτη της βαλτικής, αφού οι υπόλοιπες χώρες δεν είχαν ακόμα αναγνωριστεί από την FIFA. Η δεύτερη ήταν τιμωρημένη λόγω του εμφυλίου πολέμου, ενώ η τρίτη κατέβασε ενιαία ομάδα στα προκριματικά. Παρ’ όλα αυτά, το κύμα αλλαγών ήταν αισθητό, αφού μετά το κάκιστο θεάμα της Ιταλίας τέσσερα χρόνια νωρίτερα, οι ομάδες έβαλαν… μυαλό και βελτίωσαν κάπως τις επιδόσεις τους. Η αφόρητη ζέστη δεν βοηθούσε είναι η αλήθεια, ωστόσο η επιβράβευση της νίκης με τρεις βαθμούς (αλλαγή της FIFA) έπαιξε κάποιο ρόλο.

Στα προκριματικά έκαναν αίτηση συμμετοχής 147 χώρες και προκρίθηκαν 24. Σε αυτές δεν συγκαταλέγονται τα ονόματα της Γαλλίας, της πρωταθλήτριας Ευρώπης Δανίας και της Αγγλίας (μοναδική φορά που δεν υπήρξε βρετανός εκπρόσωπος σε Μουντιάλ από το 1950 που άρχισαν να συμμετέχουν οι χώρες του Ηνωμένου Βασιλείου) μεταξύ άλλων. Αντιθέτως, περιλαμβανόταν αυτό της Γερμανίας, η οποία είχε επανενωθεί και για πρώτη φορά μετά το 1938 κατέβαινε με αυτό το όνομα. Νιγηρία και Σαουδική Αραβία έκαναν ντεμπούτο, όπως φυσικά και η Ελλάδα. Προβλήματα με τα γκρουπ δυναμικότητας δεν υπήρξαν αυτήν τη φορά, εν αντιθέσει με το 1990, και η διοργάνωση άρχισε με ένα φαντασμαγορικό σόου στο οποίο παρευρέθηκαν πολιτικοί από όλο τον κόσμο.

Στον 1ο όμιλο η Κολομβία συνετρίβη από τη Ρουμανία, αν και προερχόταν από θρίαμβο με 5-0 επί της Αργεντινής στα προκριματικά και σε συνδυασμό με το περίφημο αυτογκόλ του Αντρές Εσκομπάρ στο ματς με τις ΗΠΑ που ουσιαστικά έδωσε τη νίκη στους διοργανωτές, αποκλείστηκε νωρίς από τον θεσμό (ακόμα πιο σύντομο το νήμα της ζωής του Κολομβιανού αμυντικού). Οι Ρουμάνοι με ηγέτη τον Γκέοργκε Χάτζι, η Ελβετία (που νίκησε με 4-1 τη Ρουμανία) και οι γηπεδούχοι Αμερικανοί προκρίθηκαν στην επόμενη φάση. Στον 2ο όμιλο η Βραζιλία σημείωσε δύο νίκες επί του Καμερούν και της Ρωσίας πριν “κολλήσει” απέναντι στη Σουηδία, στον πρώιμο… ημιτελικό του θεσμού. Οι Σκανδιναβοί προχώρησαν χάρη στη νίκη τους επί της Ρωσίας, ενώ το παιχνίδι των Ρώσων με τα “αδάμαστα λιοντάρια” έμεινε στην ιστορία για τα πέντε γκολ του Ολεγκ Σαλένκο (επίδοση ρεκόρ σε ένα ματς) και για το γκολ της παρηγοριάς από τον Ροζέ Μιλά, που σε ηλικία 42 ετών, 1 μήνα και 8 ημερών έγινε ο γηραιότερος σκόρερ του θεσμού. Στον 3ο όμιλο η Νότια Κορέα έκανε σπουδαία ανατροπή στα τελευταία πέντε λεπτά του αγώνα με την Ισπανία και απέσπασε την ισοπαλία και πήγε να κάνει το ίδιο κόντρα στη Γερμανία, αλλά από το 3-0 έφτασε το σκορ μέχρι το 3-2. Με το μεταξύ τους παιχνίδι να έχει έρθει ισόπαλο, τόσο η ομάδα του Μπέρτι Φογκτς, όσο και αυτή του Χαβιέρ Κλεμέντε προχώρησαν από το γκρουπ έχοντας νικήσει αμφότερες τη Βολιβία.

Στον 4ο όμιλο είχε έρθει η ώρα της Ελλάδας. Ή καλύτερα των αντιπάλων της. Πρεμιέρα κόντρα στην Αργεντινή και η “αλμπιτσελέστε” είχε ένα εύκολο μεσημέρι, επικρατώντας με 4-0, χάρη σε χατ-τρικ του Γκαμπριέλ Μπατιστούτα και το τελευταίο γκολ στη διεθνή καριέρα του Ντιέγκο Μαραντόνα, ο οποίος μετά από λίγες μέρες βρέθηκε “θετικός” σε εφεδρίνη. Η Νιγηρία ξεκίνησε δυναμικά κερδίζοντας 3-0 την Βουλγαρία, αλλά στη συνέχεια έχασε από την Αργεντινή και χρειάστηκε νίκη με 2-0 επί της Ελλάδας για να προκριθεί και μάλιστα ως πρωτοπόρος, χάρη στην ισοβαθμία και την καλύτερη διαφορά τερμάτων. Οι Βαλκάνιοι, από την πλευρά τους, με ηγέτη τον Χρίστο Στόιτσκοφ, μετά και την ήττα από τους “υπεραετούς” έφτασαν τα 17 ματς Παγκοσμίου Κυπέλλου δίχως νίκηκαι άποφάσισαν να βάλυν τέλος σε αυτήν την άσχημη παράδοση. “Πάρτι” κόντρα στην Ελλάδα με 4-0 και νίκη με 3-0 επί της “αλμπιτσελέστε” την τελευταία αγωνιστική (απόντος του Μαραντόνα που αποβλήθηκε από το τουρνουά), που σήμαινε πρόκριση στην επόμενη φάση ως δεύτερη (η Αργεντινή πέρασε αν και τερμάτισε τρίτη).

Ο 5ος όμιλος έμεινε στην ιστορία των Μουντιάλ ως ο μοναδικός στον οποίο τερμάτισαν όλες οι ομάδες ισόβαθμες, με μία νίκη, μία ισοπαλία και μία ήττα. Η διαφορά τερμάτων ήταν μηδενική κι έτσι πέρασαν οι τρεις ομάδες με την καλύτερη επίθεση. Αυτές ήταν το Μεξικό, η Ιρλανδία (που πήρε εκδίκηση για τον αποκλεισμό της στα προημιτελικά από την Ιταλία το 1990) και η Ιταλία, η οποία είχε μόλις ένα γκολ περισσότερο από τη Νορβηγία και γι’ αυτό την άφησε εκτός συνέχειας. Στον 6ο όμιλο σημειώθηκε το καλύτερογκολ της διοργάνωσης, ένα παρόμοιο τέρμα με το σόλο του Μαραντόνα το 1986, μόνο που επετεύχθη από τον άσημο Σαΐντ αλ Οβαϊράν, ο οποίος έδωσε τη νίκη στη Σαουδική Αραβία με 1-0 κόντρα στο Βέλγιο. Οπως στον όμιλο της Ελλάδας, και εδώ υπήρξε τριπλή ισοβαθμία με έξι βαθμούς και την Ολλανδία, τους Αραβες και τους “κόκκινους διαβόλους” να προκρίνονται εις βάρος του Μαρόκου.

Στη φάση των 16 οι διοργανωτές είχαν την τύχη-ατυχία να πέσουν πάνω στη Βραζιλία, η οποία πολύ πιο σοβαρή από το πρόσφατο παρελθόν, είχε δείξει τις διαθέσεις της στους ομίλους. Τη ποδοσφαιρική κουβέντα χάλασε κάπως η αγκωνιά του Λεονάρντο στον Ταμπ Ράμος (τέσσερις αγωνιστικές τιμωρία ο Βραζιλιάνος, έσπασε αρκετά οστά του προσώπου ο Αμερικανός), αλλά ακόμα και με δέκα παίκτες η “σελεσάο” βρήκε το τέρμα που έψαχνε με τον Μπεμπέτο και πήρε τη νίκη μπροστά σε 85.000 θεατές που θαύμαζαν από τις εξέδρες. Η Ισπανία είχε ακόμα πιο εύκολο με την Ελβετία (3-0), ενώ η γηρασμενη Γερμανία, που επιστράτευσε τον 34χρονο Ρούντι Φέλερ για την εμπροσθοφυλακή εξαιτίας της αναποτελεσματικότητας των νεαρότερων επιθετικών, νίκησε με 3-2 το Βέλγιο, με δύο τέρματα του άσου της Μαρσέιγ. Το “μαγικό παραμύθι” της Σαουδικής Αραβίας ολοκληρώθηκε σε αυτό το σημείο, με τους Σουηδούς Μάρτιν Ντάλιν και Κένετ Αντερσον να προσγειώνουν στην πραγματικότητα τους αντιπάλους τους και η ανανεωμένη Ολλανδία έκανε το ίδιο με τους Ιρλανδούς.

Η Νιγηρία βρέθηκε 120 δευτερόλεπτα από την πρόκριση απέναντι στην Ιταλία, μέχρι που ο Ρομπέρτο Μπάτζιο αφυπνίστηκε καιστο 88’ ισοφάρισε. Στην παράταση, πλέον, σημείωσε το νικητήριο γκολ της “σκουάντρα ατζούρα”. Ο Στόιτσκοφ έβαλε μπροστά στο σκορ γρήγορα τη Βουλγαρία κόντα στο Μεξικό, αλλά οι Λατινοαμερικανοί ισοφάρισαν πολύ σύντομα. Με τις δύο ομάδες να μένουν με δέκα παίκτες πριν τη συμπλήρωση μιας ώρας. το ματς οδηγήθηκε στα πέναλτι, όπου το Μεξικό έχασε τα τρία πρώτα κι έτσι αποκλείστηκε. Η μεγαλύτερη έκπληξη σημειώθηκε στην Πασαντίνα, όπου η απογοητευμένη από τις εξελίξεις στο θέμα Μαραντόνα Αργεντινή δεν μπόρεσε να αντισταθεί στον ενθουσιασμό της Ρουμανίας. Η ομάδα του μετέπειτα ομοσπονδιακού τεχνικού της Εθνικής Ελλάδας και πρώην παίκτη του ΟΦΗ, Ανχελ Ιορντανέσκου, είχε σε εξαιρετική μέρα τον γνωστό στο ελληνικό κοινό από το πέρασμά του από πέντε ελληνικές ομάδες ως προπονητής, Ιλιε Ντουμιτρέσκου, ο οποίος σημείωσε δύο γκολ. Ο μόνιμα φορμαρισμένος Χάτζι σημείωσε το τρίτο των Ρουμάνων και οι δύο απαντήσεις της “αλμπιτσελέστε” με Μπατιστούτα και Αμπελ Μπάλμπο δεν ήταν αρκετές.

Στα προημιτελικά ακόμα μία αγκωνιά στιγμάτισε τα νοκ άουτ ματς. Ο Ιταλός Μάουρο Τασότι χτύπησε τον Ισπανό Λούις Ενρίκε, σπάζοντάς του τη μύτη και προσφέροντας ορισμένες διάσημες φωτογραφίες μέχρι και σήμερα με τον άσο της Ρεάλ να αιμορραγεί ακατάπαυστα. Ο διαιτητής δεν αντιλήφθηκε τη φάση και δεν απέβαλε τον διεθνή άσο της Μίλαν. Ο Μπάτζιο βρισκόταν στην καλύτερη φόρμα της καριέρας του με την εθνικήκαι σκόραρε ξανά στα τελευταία λεπτά της συνάντησης, με συνέπεια να δώσει ακόμα μία πρόκριση στη χώρα του (2-1). Οσο για τον Τασότι, τιμωρήθηκε με ποινή οκτώ αγώνων από τη FIFA. Σε ένα εκπληκτικό δεύτερο ημίχρονο (κι ενώ στο πρώτο έχασαν καλέςευκαιρίες), Βραζιλία και Ολλανδία έδωσαν ίσως το καλύτερο ματς του τουρνουά, με τη “σελεσάο» “να παίρνει προβάδισμα δύο τερμάτων χάρη στους δύο συνήθεις υπόπτους (Ρομάριο, Μπεμπέτο), τους”οράνιε” να απαντούν πολύ γρήγορα και τον Μπράνκο με ένα ασύλληπτο φάουλ να δίνει τη νίκη στην Βραζιλία στο 81’.

Η Γερμανία προηγήθηκε με πέναλτι του Λόταρ Ματέους απέναντι στη Βουλγαρία, ωστόσο δεν άντεξε στην ποιότητα και την ταχύτητα των αντιπάλων, που μέσα σε τρία λεπτά (75’-78’) είχαν ανατρέψει την κατάσταση με τους Στόιτσκοφ και Γιόρνταν Λέτσκοφ. Με το ματς να “ανάβει” στο τελευταίο τέταρτο, Σουηδία και Ρουμανία σκόραραν από μία φορά στο 90λεπτό, στην παράταση από ακόμα μία και στα πέναλτι ήταν η σειρά του Τόμας Ραβέλι να πάρει τους Σκανδιναβούς στους ώμους του και με δύο επεμβάσεις στις εκτελέσεις των Φλορίν Ραντοτσιόιου και Μίοντραγκ Μπελοντέντιτσι, να στείλει τη Σουηδία στα ημιτελικά.

Εκεί αντιμετώπισε τη Βραζιλία, όπως και στη φάση των ομίλων, μόνο που η έκβαση του ματς ήταν διαφορετική. Παρότι αντιστάθηκε σθεναρά, η αποβολή του Γιόνας Τερν στο 60’την εξόντωσε και η πίεση των παικτών του Κάρλος Αλμπέρτο Παρέιρα καρποφόρησε τελικά με τον Ρομάριο στο 80’. Στον άλλον ημιτελικό, ο Μπάτζιο και ο Στόιτσκοφ συνέχισαν την προσωπική τους παράσταση, μόνο που στην κόντρα των δύο αυτών παικτών που ξεχώρισαν στο τουρνουά, νικητής αναδείχθηκε ο “μικρός Βούδας” με τα δυο του τέρματα.

Ο τελικός

Κάτω από τον καυτό ήλιο του Λος Αντζελες, περίπου 94.000 θεατές παρακολούθησαν την αναμέτρηση δύο χωρών που στο παρελθόν είχαν κατακτήσει από τρεις φορές το Μουντιάλ κι έτσι η συνάντησή τους θα έχριζε την κορυφαία ομάδα της ιστορίας. Παρά το αυξημένο επίπεδο ποιότητας παικτών που αμφότερες διέθεταν, ήταν ο μοναδικός τελικός που δεν είχε γκολ σε 120 λεπτά και ο πρώτος που κρίθηκε στα πέναλτι. Οι δύο ομάδες δημιουργούσαν ευκαιρίες, τις έχαναν συνήθως χάρη σε υπερπροσπάθειες των αμυντικών και η ψυχοφθόρος διαδικασία των πέναλτι κλήθηκε να δώσει τη λύση. Εκεί οι Μάρσιο Σάντος και Φράνκο Μπαρέζι απέτυχαν μόλις στις πρώτες προσπάθειες, ωστόσο στη συνέχεια ούτε ο Ντανιέλε Μασάρο τα κατάφερε για την Ιταλία. Στον πέμπτο γύρο εκτελέσεων, ο Μπάτζιο έστησε την μπάλα στη βούλα κι προετοιμάστηκε. “Ηθελα να στείλω την μπάλα στο κέντρο, επειδή ο Ταφαρέλ θα έπεφτε, και λίγο ψηλά για να μην την αποκρούσει με τα πόδια. Ηταν σωστή επιλογή. Δεν ξέρω πως την έστειλα τόσα μέτρα ψηλά”, δήλωσε ο Ιταλός παλαίμαχος, αναφερόμενος στην εκτέλεσή του που έφυγε πολύ πάνω από το οριζόντιο δοκάρι του Βραζιλιάνου τερματοφύλακα και έχρισε αυτόματα την Βραζιλία παγκόσμια πρωταθλήτρια.

Το πέναλτι αυτό στοίχειωσε τον Μπάτζιο, αν και η αλήθεια είναι ότι ακόμα κι αν ευστοχούσε η Βραζιλία είχε τον πρώτο λόγο, αφού θα είχε στη διάθεσή της την τελευταία εκτέλεση. Οπως και να έχει, η σοβαρότητα της ανανεωμένης “σελεσάο” θριάμβευσε, έστω κι αν ο Τύπος υποδέχθηκε την επιτυχία με τίτλους όπως το “ναι, ναι, παρά τον Παρέιρα νικήσαμε”. Ο Βραζιλιάνος προπονητής αποτέλεσε αρνητική φιγούρα για τους δημοσιογράφους και τους φιλάθλους, διότι στηρίχθηκε στην άμυνα, παίζοντας με δύο (σπουδαία) αμυντικά χαφ, τον Κάρλος Ντούνγκα και τον Σάντος, και μόλις με δύο επιθετικούς. Οσο για τη νίκη, άπαντες στην βραζιλιάνικη ομάδα την αφιέρωσαν στον αδικοχαμένο οδηγό της Φόρμουλα 1, τον συμπατριώτη τους Αϊρτον Σένα, ο οποίος είχε χάσει τη ζωή του σε δυστύχημα κατά τη διάρκεια γκραν πρι 2,5 μήνες νωρίτερα και ο οποίος θεωρείται μεταξύ σοβαρού και αστείου στη Βραζιλία ότι… ευθύνεται που η μπάλα από το πέναλτι του Μπάτζιο πήγε τόσο ψηλά.

Ιδανική ενδεκάδα

Πρεντόμ (Βέλγιο), Ζορζίνιο (Βραζιλία), Μάρσιο Σάντος (Βραζιλία), Μαλντίνι (Ιταλία), Ντούνγκα (Βραζιλία), Στόιτσκοφ (Βουλγαρία), Μπρολίν (Σουηδία), Μπαλάκοφ (Βουλγαρία), Χάτζι (Ρουμανία), Ρομάριο (Βραζιλία), Μπάτζιο (Ιταλία)

Η έκπληξη

Από τα προκριματικά φανέρωσε ψήγματα των δυνατοτήτων της, αποκλείοντας τη Γαλλία με νίκη στα τελευταία λεπτά μέσα στο Παρίσι. Πήγε στο Μουντιάλ μετρώντας 16 ματς δίχως νίκη στη διοργάνωση και το αρνητικό ρεκόρ αυξήθηκε μετά την συντριβή με 3-0 από τη Νιγηρία. Κάπου εκεί, ο εκ των βασικών “αξόνων” της κυρίαρχης Μπαρτσελόνα της εποχής, ο Χρίστο Στόιτσκοφ, ανέλαβε τα “ηνία” της Βουλγαρίας, στην οποία το ταλέντο περίσσευε. Κράσιμιρ Μπαλάκοφ, Εμίλ Κονσταντίνοφ, Εμίλ Κρεμενλίεφ, Ντάνιελ Μποριμίροφ και Γιόρνταν Λέτσκοφ ήταν μερικά από τα στελέχη της ομάδας του Ντίμιταρ Πένεφ, τα οποία γνώρισε πολύ καλά η Ελλάδα, στην αρχή της αντεπίθεσής τους. Το 4-0 κόντρα στη χώρα μας ήταν η πρώτη ένδειξη ότι επρόκειτο για κάτι σπουδαίο. Το 2-0 επί της Αργεντινής η επιβεβαίωση. Μπορεί το Μεξικό να δυσκόλεψε τους Βαλκάνιους που χρειάστηκαν τα πέναλτι για να προκριθούν, ωστόσο μετά την πρωταθλήτρια κόσμου του 1986 “αλμπιτσελέστε”, κατάφεραν να νικήσουν και την απερχόμενη πρωταθλήτρια κόσμου, τη Γερμανία, και μάλιστα με τον προσφιλή τρόπο των “πάντσερ”, με ανατροπή. Απέναντι στην Ιταλία βρέθηκαν τρία λεπτά από την παράταση, αλλά ο Μπάτζιο ήταν ανυπόμονος και διαμορφώνοντας το 2-1 στο 87’έβαλε τέλος στην ξέφρενη πορεία της Βουλγαρίας. Απογοητευμένη γαρ, συνετρίβη στον μικρό τελικό από μία άλλη έκπληξη του τουρνουά, τη Σουηδία. Οι Σκανδιναβοί μπορεί να στάθηκαν τυχεροί με τους βατούςαντιπάλους τους μέχρι τα ημιτελικά, ωστόσο το “φονικό” επίθετικό κουαρτέτο των Μάρτιν Ντάλιν, Κένετ Αντερσον, Τόμας Μπρόλιν και Χένρικ Λάρσον σποτελούσε εκ των πραγμάτων εγγύηση για σπουδαία πράγματα. Αποτέλεσμα, η ισοφάριση της καλύτερης επίδοση στο θεσμό, της κατάληψης της τρίτης θέσης, όπως στο “εντός έδρας” Μουντιάλ του 1958.

Η ίντριγκα

Το καθιερωμένο ντόπινγκ κοντρόλ μετά το ματς με τη Νιγηρία περιείχε μία είδηση-σοκ. Ο Ντιέγκο Μαραντόνα, ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής των τελευταίων ετών, είχε βρεθεί θετικός σε πέντε υποκατάστατα εφεδρίνης, τα οποία είναι διεγερτικά, ενώ χρησιμοποιούνται και για απώλεια βάρους. Ο πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της χώρας, Χούλιο Γκροντόνα, έδειξε αμέσως τον δρόμο. Απέβαλε τον Μαραντόνα από την “αλμπιτσελέστε”, υπό το φόβο του αποκλεισμού από τη διοργάνωση ολόκληρης της Αργεντινής. “Ανησυχούσα επειδή υπήρχε περίπτωση να αποβληθεί η Αργεντινή. Πρότεινα στον Γκροντόνα να αποβάλλει τον Μαραντόνα και το έκανε. Η αποστολή παρέμεινε. Βάσει κανονισμών, ο παίκτης έπρεπε να αποκλειστεί. Δεν γνωρίζω εάν πήρε αναβολικά, αλλά τα αποτελέσματα δείχνουν πως ναι”, δήλωσε ο τότε πρόεδρος της FIFA, Ζοάο Χαβελάνζε. Οι κινήσεις στο “στρατόπεδο” της Αργεντινής συνέχισαν να είναι άμεσες. Ο γιατρός της αποστολής, Ερνέστο Ουγκάλντε, αποποιήθηκε κάθε ευθύνης: “Οταν ενημερώθηκα ότι βρέθηκε θετικός, πήγα στο δωμάτιο του κ. Μαραντόνα και μου είπε ότι το προηγούμενο βράδυ πριν το ματς είχε λάβει εφεδρίνη μέσω ενός φαρμάκου για τη μύτη. Οι γιατροί της ομάδας δεν γνώριζαν ότι ο Μαραντόνα λάμβανε φαρμακευτική αγωγή. Εάν το έκανε, ήταν με δική του ευθύνη”. Οσο για τον Μαραντόνα, που οι εξελίξεις τον πρόλαβαν και δεν μπόρεσε να υπερασπιστεί τον εαυτό του, δήλωσε: “Μου έκοψαν τα πόδια και δεν με αφήνουν να μιλήσω. Γιατί μίλησε ο δρ. Ουγκάλντε; Γιατί δεν έκλεισε το στόμα του; Δεν καταλαβαίνει ότι το μηχάνημα μπορεί να κάνει λάθος; Αλλά όχι, δεν με νοιάζει, αφήστε με μόνο. Εχω δικαίωμα να υπερασπιστώ τον εαυτό μου, επειδή δεν παίρνω αναβολικά. Δεν ξέρω τι συνέβη. Στο τέλος, όμως, μόνο εγώ θα βουλιάξω”. Η FIFA τον τιμώρησε με αποκλεισμό 15 μηνών και η Αργεντινή παρασύρθηκε μαζί του, αφού έχασε τόσο στο τελευταίο ματς του ομίλου από τη Βουλγαρία με 2-0, όσο και σε αυτό της φάσης των 16 από τη Ρουμανία με 3-2 και αποκλείστηκε. Οσο για τον Μαραντόνα, ο οποίος συμμετείχε για τέταρτη φορά σε τελική φάση του Μουντιάλ, έκλεισε με αυτόν τον ντροπιαστικό τρόπο τη διεθνή του καριέρα (συνέχισε διασυλλογικά για λίγο στην Μπόκα Τζούνιορς). Ως τελευταία θετική ανάμνηση, πάντως, έχειτο γκολ που σημείωσε κόντρα στην Ελλάδα…

Το γεγονός

22 Ιουνίου 1994. Παγκόσμιο Κύπελλο. ΗΠΑ. Η Κολομβία παρατάσσεται στο “Ρόουζ Μπόουλ” του Λος Αντζελες και μπροστά σε 93.000 θεατές διεκδικεί τη νίκη απέναντι στους διοργανωτές που θα την έστελνε στην επόμενη φάση του Μουντιάλ. Στο 13ο λεπτό ο Αντρές Εσκομπάρ προσπάθησε να διώξει ένα γέμισμα του Τζον Χαρκς, αλλά με την προβολή του έστειλε την μπάλα στα δίχτυα της χώρας του. Αυτό ήταν. Το νήμα της ζωής του είχε κοπεί, έστω κι αν ο ίδιος δεν το γνώριζε. Το ματς τελείωσε 2-1 υπέρ των Αμερικανών και η Κολομβία πήρε πρόωρα το δρόμο της επιστροφής, κόντρα στα προγνωστικά που την ήθελαν απόλυτο φαβορί του ομίλου και ικανή για σπουδαία πράγματα, αφού στα προκριματικά είχε συντρίψει με 5-0 την Αργεντινή. Ο αποκλεισμός απογοήτευσε αρκετό κόσμο. Σημαντικό και μη. Η ομάδα, εξάλλου, είχε αρκετές διασυνδέσεις με υπόκοσμο, στοιχηματικά συνδικάτα και καρτέλ ναρκωτικών. Οτεχνικός, Πάτο Ματουράνα, λάμβανε θανάσιμες απειλές πολύ συχνά, όπως και οι παίκτες του. Η απογοήτευση για τον αποκλεισμό μετατράπηκε σε οργή που στοχοποιήθηκε πάνω στον Εσκομπάρ.

Δέκα μέρες μετά το ματς, κι ενώ το τουρνουά βρισκόταν ακόμα σε εξέλιξη, ο άτυχος Κολομβιανός έβγαινε από ένα μπαρ στο Μεντεγίν, όπου είχε πάει να διασκεδάσει απολαμβάνοντας τις διακοπές του. Ο Ουμπέρτο Μουνιόζ Κάστρο τον σταμάτησε και με δώδεκα σφαίρες, του αφαίρεσε τη ζωή. Οι φήμες αναφέρουν ότι επρόκειτο για εκδίκηση από μία συμμορία δολοφόνων που εξαιτίας εκείνου του αγώνα, είχε χάσει αρκετά χρήματα στο στοίχημα. Οι εφημερίδες δεν δίστασαν να αποκαλέσουν τον αδικοχαμένο ποδοσφαιριστή “πραγματικό ήρωα”. Οι περισσότεροι Κολομβιανοί, όμως, δεν έμειναν έκπληκτοι. Το περίμεναν, αφού τέτοια πράγματα συμβαίνουν στην Κολομβία. Στην κηδεία του παρευρέθηκαν 100.000 άτομα. Οσο για τον δολοφόνο, καταδικάστηκε σε κάθειρξη 43 ετών, αλλά έντεκα χρόνια αργότερα η ποινή του μειώθηκε σε 23 και ο δικαστής διέταξε την απελευθέρωσή του λόγω ” καλής διαγωγής”. Το 2002, στο Μεντεγίν, κατασκευάστηκε ένα μνημείο προς τιμήν του εκλιπόντος.

Το αστέρι

Το 1990 ένας τραυματισμός του στέρησε το μεγαλύτερο μέρος του Μουντιάλ (αγωνίστηκε μόνο σε ένα ματς) και τη θέση του στην ομάδα πήρε ο Καρέκα. Τέσσερα χρόνια μετά κι ενώ είχε ήδη προλάβει να μεγαλουργήσει με την Μπαρτσελόνα του Γιόχαν Κρόιφ, ο Ρομάριο ταξίδεψε με διαφορετικό υπόβαθρο στις ΗΠΑ. Ηγέτης της εθνικής Βραζιλίας, εξασφάλιζε το γκολ, μαζί με τον εξίσου ικανότατο παρτενέρ του στην επίθεση, τον Μπεμπέτο.

Ο Βραζιλιάνος επιθετικός σημείωσε τα 5 από τα 11 γκολ της “σελεσάο” και δεν κατάφερε να σκοράρει μόνο στα προημιτελικά κόντρα στις ΗΠΑ, όπου τον αναπλήρωσε το έτερο ήμισύ του, και φυσικά στον τελικό που έληξε δίχως σκορ (αν και εκεί ευστόχησε σε πέναλτι). “Ηταν σαν να παίζω στη γειτονιά μου. Γνώριζα ότι είχα μία ολόκληρη χώρα πίσω μου, αλλά έπρεπε να παίζω όπως πάντα”, δήλωσε ο ίδιος ο Ρομάριο σε μία χρονιά όπου σημείωσε και 30 γκολ με την Μπαρτσελόνα, κατακτώντας, εκτός του Μουντιάλ, το πρωτάθλημα Ισπανίας και φυσικά το βραβείο του κορυφαίου παίκτη της σεζόν.

Ο πρώτος σκόρερ

Τα 16 γκολ που σημείωσε σε 31 ματς της Λογρονιές έδωσαν το δικαίωμα στον Ολεγκ Σαλένκο να πάρει μία γεύση από την κορυφαία ποδοσφαιρική διοργάνωση του κόσμου. Ο Ρώσος ποτέ δεν ήταν υψηλού επιπέδου ποδοσφαιριστής, όντας μόλις ένα χρόνο διεθνής (είχε δώσει, μάλιστα, ένα ματς με τη φανέλα της εθνικής Ουκρανίας), ωστόσο το παιχνίδι κόντρα στο Καμερούν αποτέλεσε τη μεγάλη ευκαιρία του να κάνει διεθνώς γνωστό το όνομά του. Με πέντε γκολ απέναντι στα “αδάμαστα λιοντάρια” έσπασε το ρεκόρ των περισσοτέρων τερμάτων σε έναν αγώνα και έχοντας σκοράρει και κόντρα στη Σουηδία, κατέκτησε τον τίτλο του πρώτου σκόρερ με έξι γκολ, μόλις σε τρία ματς (η Ρωσία αποκλείστηκε). Αξίζει να σημειωθεί πως πέντε γκολ θεωρείτο ότι είχε σημειώσει ο Ουρουγουανός Πέπε Σκιαφίνο στο Μουντιάλ του 1950 κόντρα στη Βολιβία, ωστόσο όταν ρωτήθηκε σχετικά ο παλαίμαχος άσος, το διέψευσε: “Ποιο ρεκόρ μου λέτε; Ολοι γνωρίζουν ότι πέτυχα μόνο δύο γκολ σε αυτό το ματς. Τα άλλα μου απονεμήθηκαν και θα ήταν έλλειψη σεβασμού προς τους συμπαίκτες μου εάν τα θεωρήσω δικά μου”. Αυτά τα γκολ ήταν και τα μοναδικά με τη φανέλα της Ρωσίας, αφού η διεθνή καριέρα του Σαλένκο ολοκληρώθηκε εκείνη τη χρονιά με 8 ματς , έστω κι αν κατάφερε να πάρει μεταγραφή στη Βαλένθια χάρη στις εμφανίσεις του.

Δεν κατέκτησε μόνος του, όμως, το “χρυσό παπούτσι”, αφού τον ίδιο αριθμό τερμάτων σημείωσε και ο Χρίστο Στόιτσκοφ. Φύσει και θέσει ηγέτης της έκπληξης του τουρνουά, της Βουλγαρίας, ο διεθνής μέσος της Μπαρτσελόνα μετέδωσε το πάθος του στους συμπαίκτες του, στην εκπληκτική πορεία μέχρι τα ημιτελικά. Σκοράροντας και στα πέντε ματς που η Βουλγαρία σημείωσε κάποιο γκολ (κόντρα στην Ελλάδα δις με δύο εκτελέσεις πέναλτι), έφτασε τα 6 τέρματα και μοιράστηκε κι αυτός τον τίτλο του πρώτου σκόρερ, βιώνοντας παράλληλα την κορυφαία περίοδο στην πλούσια καριέρα του.

Η απογοήτευση

Η πρώτη συμμετοχή της Εθνικής Ελλάδας στην τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου και τελευταία μέχρι το 2010 είχε μόλις ένα θετικό αποτέλεσμα: το ό,τι στάθηκε το απόλυτο αντιπαράδειγμα για το πως πρέπει να προετοιμάζεται-συμπεριφέρεται-αγωνίζεται μία χώρα στο Μουντιάλ. Η πρόκριση ήταν σχετικά εύκολη λόγω της ιδιαιτερότητας του ομίλου με τον αποκλεισμό της Γιουγκοσλαβίας. Παρ’ όλα αυτά, η ελληνική αποστολή δεν εκμεταλλεύτηκε το χρόνο που είχε για να μάθει τους αντιπάλους της, να γεμίσει τα κενά γνώσης που υπήρχαν σε όλους τους τομείς και εν τέλει να παρουσιαστεί έτοιμη στα γήπεδα των ΗΠΑ. Αντ’ αυτού, ως περιοδεύων θίασος, πραγματοποίησε το υπερατλαντικό ταξίδι ένα μήνα πριν την έναρξη των υποχρεώσεων, έκανε περιοδεία σε όλη τη βόρεια Αμερική με αφορμή (και δικαιολογία) το πλούσιο ελληνικό στοιχείο της περιοχής (πολλές οι ανέκδοτες ιστορίες για τις εκδηλώσεις στις οποίες παρίστατο η αποστολή της Εθνικής) και εντέλει κατέληξε να γίνει αγωνιστικός περίγελος του θεσμού.

Το περίφημο “σύστημα 4-4-2” δεν απεικόνιζε την αγωνιστική διάταξη στο γήπεδο, αλλά τα τέρματα που δέχθηκε σε κάθε ματς του ομίλου που έδωσε. Ενός ομίλου με τρεις εξαιρετικούς αντιπάλους (Αργεντινή, Βουλγαρία, Νιγηρία), οι οποίοι προκρίθηκαν όλοι στην επόμενη φάση, αλλά τους οποίους η Εθνική ομάδα ποτέ δεν κοίταξε στα μάτια και δεν ανταγωνίστηκε. Με γηρασμένο ρόστερ και συμμετοχές στην αποστολή… τιμής ένεκεν, ο Αλκέτας Παναγούλιας και οι 22 διεθνείς αποχώρησαν με σκυμμένο κεφάλι και με τον άτυπο τίτλο της χειρότερης ομάδας των Μουντιάλ, αφού μαζί με τον Καναδά, την Κίνα, το Τρίνινταντ και Τομπάγκο και τη Δημοκρατία του Κονγκό (ως Ζαΐρ), είναι οι μοναδικές χώρες που έχουν συμμετάσχει στο θεσμό και δεν έχουν σκοράρει.