Η Μπασακσεχίρ είναι η αθλητική φαντασίωση του Ερντογάν
Η ομάδα που αντιμετωπίζει στο 'Γεώργιος Καραΐσκάκης' ο Ολυμπιακός είναι το αγαπημένο παιδί του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και μιας ομάδας Τούρκων δισεκατομμυριούχων επιχειρηματιών.
O Ολυμπιακός έφυγε από την Πόλη με το διπλό που τον φέρνει αγκαλιά με την Πόρτο στα playoffs του Champions League. Ποια είναι, όμως, αυτή η μυστηριώδης ομάδα που αντιμετώπισε την περασμένη εβδομάδα και θα υποδεχθεί σήμερα με σκοπό την πρόκριση; Παρακάτω θα επιχειρήσουμε να αποτυπώσουμε το κοινωνικό, πολιτικό και αθλητικό πορτραίτο της.
Αν υπάρχει ένα μέρος στην Τουρκία που αποτελεί την ενσάρκωση του οράματος του σουλτάνου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για μια ιδεατή, σύγχρονη, ισλαμική πόλη, αυτό είναι το προάστιο του Μπασακσεχίρ. Πρόκειται για μια περιοχή που βρίσκεται στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης, ένα ‘μικρό’ προάστιο για τα δεδομένα του αχανούς τούρκικου κράτους, που σήμερα έχει πληθυσμό περίπου 400.000 γηγενών, στην πλειονότητά τους επιχειρηματίες και στελέχη του δημοσίου τομέα. Ο ακαδημαϊκός Σελίν Γκοργκούν έχει περιγράψει καλύτερα από κάθε άλλον τι σημαίνει το να ζεις μόνιμα στο Μπασακσεχίρ, το να ανήκεις σε αυτήν την κοινότητα: “Όταν αγοράζεις διαμέρισμα σε αυτό το προάστιο, σημαίνει ότι θέλεις να ανήκεις σε ένα μέρος με συντηρητική ταυτότητα, ότι θέλεις να μοιραστείς ξεκάθαρα συντηρητικές αξίες”. Πρόκειται για ένα προάστιο όπου οι αυστηρές διδαχές του Ισλάμ έχουν απομακρύνει με συνοπτικές διαδικασίες όσους φορούν προκλητικά ρούχα, πίνουν αλκοόλ, γράφουν μηνύματα στο facebook και ακολουθούν κάθε άλλη συνήθεια του μοντέρνου δυτικού κόσμου, που αποδοκιμάζει το Ισλάμ και φυσικά ο Ερντογάν.
Η ανάπτυξη του χαρακτήρα της πόλης, όπως περιγράφηκε άνωθεν, άρχισε στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’90, όταν ο Ερντογάν εκλεγόταν δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης. Εκείνη την εποχή, εργαζόταν φανατικά προς έναν και μόνο στόχο: την εγκαθίδρυση μιας ελίτ επιχειρηματιών, ορκισμένων πίστη στις αξίες του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), που θα τον βοηθούσαν να γίνει ο απόλυτος άρχων της Τουρκίας και στη συνέχεια εκείνοι με τη σειρά τους θα γίνονταν οι ”άνθρωποι ειδικών αποστολών’, που θα υπηρετούσαν πιστά κάθε συμφέρον του. Η ομάδα ποδοσφαίρου της Μπασακσεχίρ ήταν μια από αυτές τις αποστολές.
Το γήπεδο ‘Φατίχ Τερίμ’, χωρητικότητας 17.000 θέσεων, συνήθως δεν συγκεντρώνει πάνω από 3.000 θεατές, παρόλα αυτά η Μπασακσεχίρ διαθέτει στο ρόστερ της παίκτες όπως ο θρύλος του τούρκικου ποδοσφαίρου, Αρντά Τουράν, ο Γκαέλ Κλισί, ο Ρομπίνιο και ακόμα πολλοί ακριβοπληρωμένοι και ταλαντούχοι παίκτες. Η ομάδα έχει μπει ‘σφήνα’ ανάμεσα στις μόνιμες διεκδικήτριες του πρωταθλήματος (Μπεσίκτας, Γαλατασαράι και Φενέρμπαχτσε) και λειτουργεί επιτυχημένα και ως selling club, με φωτεινό παράδειγμα την πώληση του Τζενγκίζ Ουντέρ στη Ρόμα το 2017 για 15.000.000 ευρώ. Ο νεαρός διεθνής μεσοεπιθετικός είχε κοστίσει στον τουρκικό σύλλογο περίπου 500.000 ευρώ.
Η Μπασακσεχίρ θα έπρεπε να δοξάζεται ως η απόλυτη ποδοσφαιρική ιστορία της Τουρκίας, μια ομάδα – θαύμα με προδιαγραφές διάκρισης στο Champions League. Η πραγματικότητα, όμως, είναι γκρίζα και θλιβερή. Ο Φερντά Χαλιτσιόγλου, καθηγητής Οικονομικών του πανεπιστήμιου της Κωνσταντινούπολης, την έχει περιγράψει ως “μια ομάδα που δημιουργήθηκε τεχνητά”, μια ομάδα που καθόλου τυχαία έχει ίδια χρώματα στη φανέλα της με αυτά του κόμματος του Ερντογάν, μια ομάδα που μόνο οι υπάλληλοι των εταιριών που τη χρηματοδοτούν, πηγαίνουν στο γήπεδο για να την παρακολουθήσουν. “Ομάδα χωρίς φιλάθλους”, την αποκάλεσε κυνικά στο Sport24.gr ο Τούρκος δημοσιογράφος Μπατουχάν Γκουλσά, ο οποίος ζει μόνιμα στην Ελλάδα.
Η Ινσταμπούλ Μπιουγιουκσεχίρ Μπελεντίγεσι, όπως ήταν το όνομα της ομάδας ως το 2014, είχε για πρόεδρό της τον Γκιοκσέλ (στα ελληνικά “ο ερχόμενος από το Θεό”) Γκιουμιουσντάγκ, σύμβουλος του κόμματος του Ερντογάν και σύζυγος της ανιψιάς του. Το 2014, η ομάδα εξαγοράστηκε από κοινοπραξία επιχειρηματιών φιλικά προσκείμενων στην κυβέρνηση, έναντι 2.500.000 ευρώ και μετονομάστηκε σε Ινσταμπούλ Μπασακσεχίρ. Ο Γκιουμιουσντάγκ παρέμεινε στην προεδρία της ομάδας, όντας παράλληλα επικεφαλής του μητροπολιτικού συμβουλίου του δήμου της Κωνσταντινούπολης, έχοντας στο πλευρό του μια σειρά από χρήσιμους ανθρώπους, με τεράστια οικονομική επιφάνεια για να συντηρούν το φιλόδοξο όραμα της Μπασακσεχίρ.
Ακόμα και σήμερα μοιάζει περίεργο πως μια ομάδα που δεν μπορεί να γεμίσει ούτε το 1/3 του γηπέδου της, συντηρεί ένα ζηλευτό ρόστερ, ενώ το μισθολογικό μπάτζετ της ετησίως, σύμφωνα με την εφημερίδα Hürriyet, αγγίζει τα 40.000.000 ευρώ, την ώρα που όλοι οι άλλοι σύλλογοι στη χώρα αντιμετωπίζουν προβλήματα επιβίωσης. Το δίκτυο των εταιρειών που βρίσκεται πίσω από την Μπασακσεχίρ είναι σαφές πως εργάζεται σκληρά για να γίνει το απόλυτο success story του ιδιωτικού τομέα της χώρας, μια φαντασίωση που θα λάτρευε ο Ρόναλντ Ρίγκαν: Η Turkish AIrlines, η τράπεζα Zirat ο οργανισμός υγείας Medipol (χορηγός ονόματος του συλλόγου) και άλλες εμπλεκόμενες εταιρείες συνεργάζονται άμεσα μέσω απευθείας ανάθεσης έργων, με τον δήμο της Κωνσταντινούπολης. Η Μπασακσεχίρ γίνεται το τέλειο ‘όχημα’ της συνεργασίας του κράτους με ένα ολιγοπώλιο 5-10 δισεκατομμυριούχων. Στο συμβούλιο της ομάδας συναντούνται δημοτικοί σύμβουλοί, ο επικεφαλής του αντίστοιχου ΥΠΕΧΩΔΕ της Τουρκίας μαζί με προέδρους κατασκευαστικών, τουριστικών και αεροπορικών εταιρειών. Στο συμβούλιο της Μπασαξεχίρ βρίσκεται κι ένα αχτύπητο δίδυμο που αποτελείται από τους Καγκάν Σαχίν, μέλος του AKP και εργολάβου δημοσίων έργων, και Αχμέτ Κετεντζί, προέδρου δημόσιας κατασκευαστικής εταιρείας, που υπάγεται στο δήμο Κωνσταντινούπολης. Ο Κετεντζί είναι κουμπάρος ενός εκ των γιων του Ερντογάν.
Η Μπασαξεχίρ είναι ξεκάθαρα η ομάδα του -πνευματικού- ηγέτη της, του Ερντογάν. Του ανθρώπου που πάντα θα τον περιμένει η φανέλα με το νούμερο 12 για να παίξει μαζί με τους καλύτερους φίλους του από τον επιχειρηματικό κόσμο της Τουρκίας. Το 12, είναι ένας αριθμός φανέλας που κανένας παίκτης της δεν θα πάρει ποτέ. Άραγε, θα μπορούσαμε να φανταστούμε στη δική μας κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα, μια ομάδα να χρηματοδοτούταν από επιχειρήσεις με τις οποίες θα συναλλασσόταν ο Δήμος όπου εδρεύει; Θα μπορούσε να συμβεί αυτό το ‘ποδοσφαιρικό-πολιτικό project’ που λέγεται Μπασακσεχίρ σε άλλες χώρες; Σίγουρα κάτι τέτοιο θα έκανε περήφανο τον σουλτάνο.
Ο Ολυμπιακός μπορεί να περάσει την Πόρτο; Η απάντηση στο Pod-όσφαιρο:
