H φανέλα της Ουκρανίας με τη δική της Κριμαία εξόργισε τους Ρώσους

H UEFA είχε εκ των προτέρων μεριμνήσει προκειμένου Ρωσία και Ουκρανία να μην διασταυρωθούν στο EURO 2020 πριν από τα νοκ άουτ, αποκλείοντας την εκδοχή της συνύπαρξή τους στον ίδιο όμιλο, παρόλο που βρίσκονταν σε διαφορετικά γκρουπ δυναμικότητας. Προέκυψε δε από την κλήρωση της πρώτης φάσης, με τη μία στον 2ο όμιλο και την άλλη στον 3ο, ότι πριν από τα προημιτελικά δεν είναι δυνατόν να συναντηθούν ό,τι κι αν συμβεί στα πρώτα τρία παιχνίδια. Μ' αυτό το διπλωματικό 'τρικ' μείωνε σαρωτικά τις πιθανότητες μιας τέτοιας εκδοχής, αφού θα είναι έκπληξη, αν αμφότερες φτάσουν σε αυτό το σημείο.

Οι λόγοι ήταν ξεκάθαρα πολιτικοί, καθώς βούληση των επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας ήταν να προστατεύσουν το πολύτιμο 'προϊόν' τους από τις όποιες εθνικιστικές κορώνες θα 'γεννούσε' μια ποδοσφαιρική μάχη των δύο χωρών σ' ένα πρώιμο στάδιο. Δεν είχε προβλέψει -σε καμία περίπτωση- την πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας της Ουκρανίας (UAF) να προσθέσει στην εμφάνιση των διεθνών ποδοσφαιριστών του ομοσπονδιακού Αντρέι Σεφτσένκο τον χάρτη της χώρας με τη χερσόνησο της Κριμαίας ενσωματωμένη σε αυτόν! Πρωτοβουλία που λίγες ημέρες πριν από τη σέντρα της διοργάνωσης πυρπολεί όπως και να 'χει το γιορτινό κλίμα. Το υδατογράφημα καταλαμβάνει τον χώρο πίσω ακριβώς από το εθνόσημο στο μέρος της καρδιάς. Συνοδεύεται μάλιστα από τις αμφιλεγόμενες φράσεις "Δόξα στην Ουκρανία" (στο πίσω μέρος της φανέλας) και "Δόξα στους ήρωες" (εσωτερικά). Δύο φράσεις, που παραπέμπουν σε χαιρετισμούς του ουκρανικού στρατού.

Η επίσημη Ρωσία έκανε λόγο για "πολιτική πρόκληση", υποστηρίζοντας από την πλευρά της πως παρανόμως έχει περιληφθεί στον χάρτη της χώρας μια ρωσική επικράτεια. Επίσης η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας έκανε λόγο για εθνικιστικά συνθήματα που συμπλέουν με ναζιστικά πρότυπα.

Η Κριμαία, αυτό το κομμάτι γης των 26.200 τετραγωνικών χιλιομέτρων στα νότια της Ουκρανίας που περιτριγυρίζεται από τη Μαύρη Θάλασσα και τη Θάλασσα Αζόφ, είχε μετατραπεί για πολλοστή φορά σε εμπόλεμη ζώνη. Όχι πως έπαψε να είναι ποτέ, ιδίως από τον Μάρτιο του 2014 που το τοπικό Κοινοβούλιο, ως αποτέλεσμα της πολιτικής κρίσης και των εξεγέρσεων, για άλλους επανάσταση, που είχαν ξεσπάσει από το φθινόπωρο του 2013 με αφορμή την ένταξη ή όχι της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση φέρνοντας την ανατροπή του προέδρου-υπέρμαχου του Πούτιν, Γιανουκόβιτς, ενέκρινε:

• σε πρώτο επίπεδο τη διακήρυξη ανεξαρτησίας της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας και
• σε δεύτερο την προσάρτηση της περιοχής στη Ρωσία.

Προφανώς η κυβέρνηση του Κιέβου είχε θεωρήσει αντισυνταγματική την ενέργεια της Βουλής και είχε ζητήσει την άμεση παρέμβαση των διεθνών οργανισμών-δυνάμεων, ισχυριζόμενη ότι δάκτυλος του Κρεμλίνου είχε διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο στην εν εξελίξει πολιτική κρίση.

Όλα αυτά ενόσω από τα τέλη του Φλεβάρη οι μάχες σε διάφορα πεδία ήταν καθημερινές και αδιάκοπες. Από τις αρχές Μαρτίου η Ουκρανία είχε τεθεί σε πολεμικό συναγερμό και στη χώρα είχε κηρυχθεί γενική επιστράτευση, μια και στις 3/3 ένοπλες δυνάμεις άνευ διακριτικών, αν και αποδείχθηκαν ρωσικών συμφερόντων, είχαν καταλάβει το λιμάνι του Κερτς και κέρδιζαν διαρκώς έδαφος. Επρόκειτο, για τη διεθνή διπλωματία, το σημείο μηδέν των όσων ακολούθησαν μέσα στους επόμενους μήνες.

Ούτως ή άλλως από την 1η Μαρτίου ο πρόεδρος Πούτιν είχε λάβει κιόλας την έγκριση του ρωσικού κοινοβουλίου για χρήση στρατιωτικής εμπλοκής και βίας στην Ουκρανία προκειμένου να προστατεύσει το κυρίαρχο ρωσικό στοιχείο της περιοχής. Ήταν η περίοδος που, μεταξύ άλλων, είχε βομβαρδιστεί και είχε, σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις, καταστραφεί μέρος του γηπέδου της Σαχτάρ στο Ντόνετσκ, της 'Donbass Arena' καθώς η μεγαλούπολη της χώρας, πληθυσμού 1.5 εκατομμυρίου, όπως και του Λουχάνσκ, είχαν καταληφθεί από φιλορωσικές και αντικυβερνητικές δυνάμεις. Αφού πρώτα είχε προκύψει η Λαϊκή Δημοκρατία του Ντόνετσκ - ένα μη αναγνωρισμένο καθεστώς που ισχύει ως σήμερα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, ήταν αναπόφευκτο οι σχέσεις μεταξύ της Μόσχας και του Κιέβου να μην επιδεινωθούν σε τέτοιο -ακραίο- βαθμό που μέχρι τις ημέρες δεν έχουν αποκατασταθεί στο ελάχιστο. Δε θα ήταν δυνατόν να ισχύει κάτι άλλο ενόσω το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για την προσάρτηση της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Κριμαίας στη Ρωσία δεν έχει λάβει την αναγνώριση της κυβέρνησης του Κιέβου, αλλά ούτε της Ουάσιγκτον (που εξακολουθεί να λειτουργεί με ίδιον συμφέρον στην κομβική, εμπορικά από χρόνια, περιοχή). Μέχρι σήμερα, και παρά την επίσημη κατάπαυση του πυρός το 2015, εξακολουθούν να λαμβάνουν χώρα κατά τόπους συγκρούσεις από αυτόνομες ομάδες που ανανεώνουν συνεχώς τον όρο 'υβριδικός πόλεμος' που υιοθετήθηκε για την περίσταση στη νοτιοανατολική Ουκρανία.

Ένας "υβριδικός πόλεμος" που υπολογίζεται ότι έχει αφήσει πίσω του περισσότερες από 13.000 νεκρούς των δύο αντιμαχόμενων πλευρών.

Η ένταξη της Κριμαίας στον χάρτη που θ' απεικονίζεται στην επίσημη εμφάνιση των Ουκρανών διεθνών αποτελεί, πλέον, το πιο πρόσφατο από τα διπλωματικά επεισόδια μιας ψυχροπολεμικής σχέσης που δεν είναι εφικτό να ομαλοποιηθεί. Σύντομα σίγουρα όχι, μιας και τα οικονομικά οφέλη στην περιοχή είναι τεράστια και το πολιτικό παιχνίδι μαίνεται με αμείωτη ένταση. Οι Ουκρανοί υποστηρίζουν ότι το σχέδιο έχει εγκριθεί, διότι δεν αντίκειται στους διεθνείς κανονισμούς.