Euro ’96, ημέρα 19: Η ατέλειωτη γερμανική δόξα (εκδοχή Μπίρχοφ)
Το 3ο τρόπαιο Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος που κατέκτησαν οι Γερμανοί οφείλεται στο 2-1 επί της Τσεχίας, στις 30 Ιουνίου 1996 στο 'Γουέμπλεϊ'. Με αυτό το παιχνίδι ολοκληρώνεται το rewatch του Euro 1996 από το Contra.gr.
Το Contra.gr ξαναείδε το Euro 1996, όταν το ‘ποδόσφαιρο επέστρεψε σπίτι’. Μέρα παρά μέρα, ένα κείμενο θύμισε τι συνέβη σε μία από τις πιο αγαπημένες διοργανώσεις της δεκαετίας του ’90. Πρωταγωνιστές, ιστορικά γκολ, μεγάλες ανατροπές και πολλά… πέναλτι κατέκλυσαν τις οθόνες σας σε ένα μαγικό ταξίδι στο παρελθόν. Το 19ο και τελευταίο κείμενο αφορά τον τελικό.
Δεν θα είχες πολλά επιχειρήματα για να διαφωνήσεις ότι, άμα τη πτώσει του τείχους, ο γερμανικός αθλητισμός έμοιαζε γηρασμένος και παρηκμασμένος. Ασφαλώς, υπήρχε ο Μίχαελ Βελπ και το θαύμα του Ευρωμπάσκετ 1993, αλλά η ομάδα της χώρας που πήγε στα γήπεδα της Αγγλίας για το Euro ήταν τα απολειφάδια της Δυτικής Γερμανίας, με φωτεινή, σχεδόν… κόκκινη, όπως το χρώμα των μαλλιών του, εξαίρεση τον Ανατολικογερμανό Ματίας Ζάμερ, έναν ήρωα που έμοιαζε αλλόκοτος, λες και ο Φραντς Μπεκενμπάουερ κρατούσε τον διάδοχό του σε άλλη… χώρα και του έβγαλε το χαλινάρι πάνω από μία 20ετία μετά τη δική του καταδυνάστευση στα ποδοσφαιρικά γήπεδα.
Ήταν ‘πάντσερ’ σχετικά ξεχαρβαλωμένα, δίχως, αν εξαιρεθεί ο αρχηγός Γιούργκεν Κλίνσμαν, τους ήρωες του Παγκόσμιου Κυπέλλου του ’90. Μία ομάδα πρωτόγνωρη σε σύσταση, δίχως Γιούργκεν Κόλερ, Λόταρ Ματέους, Ουλφ Κίρστεν, Καρλ Χάιντς Ρίντλε, Μπόντο Ίλγκνερ, Τόμας Μπέρτχολντ. Στον τελικό δεν έπαιξε ο Άντι Μέλερ, εκτίνοντας ποινή κίτρινων καρτών, ενώ το ίδιο ίσχυσε και για το βασικό αμυντικό Στέφαν Ρόιτερ. Ίσχυσε, ως εξ αυτών, ο χρησμός του Λαοκόωντος στην Τροία, το “φοβού τους Γερμανούς και απουσίες έχοντες”.
Όπως κι αν ήρθε, με 3 αγχωτικές νίκες στα νοκ άουτ, δύο παρατάσεις και μία διαδικασία των πέναλτι, ακόμα κι αν προέκυψε με το πρώτο ‘χρυσό γκολ’ στην ιστορία σε μεγάλη διοργάνωση, πόσο… γερμανικό, στο 2-1 επί της Τσεχίας στο ‘Γουέμπλεϊ’ στις 30 Ιουνίου του 1996, οι πιστοί της σχολής μπόρεσαν να θαυμάσουν ξανά τη μεθοδικότητα, τον αυτοέλεγχο και την πειθαρχία που έφερε ακόμα ένα τρόπαιο με όλα τα θεμιτά μέσα.
Οι Γερμανοί δεν χρειαζόταν να αγχώνονται για την ευρωπαϊκή πρωτοκαθεδρία, αφού με αυτό το 3ο τρόπαιο ξεπέρασαν μόνο τους ίδιους -και τις κατακτήσεις του 1972 και του 1980. Οι Τσέχοι, στον τελικό-κόπια του 1976, που πέρασε στην ιστορία για την αριστοτεχνία του Αντόνιν Πανένκα, ήταν σε αυτήν την περίπτωση οι διασκορπισμένοι, μια και οι Σλοβάκοι δεν είναι πια σαρξ εκ σαρκός και δεν παρέχουν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους σε μία κραταιή χώρα, παρά απλώς γείτονες.
Γερμανία (Μπέρτι Φογκτς): Κέπκε, Ζάμερ, Στρουντς, Μπάμπελ, Χέλμερ, Τσίγκε, Άιλτς (46′ Μπόντε), Σολ (69′ Μπίρχοφ), Χάσλερ, Κλίνσμαν, Κουντς.
Ημερομηνία: Κυριακή 30 Ιουνίου.
Φάση: Τελικός.
Γήπεδο: Γουέμπλεϊ, Λονδίνο.
Θεατές: 73.611.
Διαιτητής: Πιερλουίτζι Παϊρέτο (Ιταλία).
Σκόρερ: 59′ πέν. Μπέργκερ – 73′, 95′ Μπίρχοφ
Τσεχία-Γερμανία 1-2 παρ. (1-1 κ.α.): Η αλλαγή του Φογκτς έφερε το τρόπαιο
Η βασίλισσα Ελισάβετ, περίπου… 122 ετών, δεν φαντάστηκε ότι σκόρερ της Γερμανίας θα ήταν ένας από τους ποδοσφαιριστές που δεν είχε χαιρετήσει, μπαίνοντας στον αγωνιστικό χώρο του ‘Γουέμπλεϊ’. Παρέα με τον πρόεδρο της UEFA, τον Λέναρτ Γιόχανσον, η Ελισάβετ στάθηκε στη γραμμή του πλαγίου και άκουσε τον ύμνο του Ηνωμένου Βασιλείου και από δύο σοπράνο τους αντίστοιχους της Γερμανίας και της Τσεχίας, ενώ, αφού γνώρισε τους αρχηγούς, τον Κλίνσμαν και τον Μίροσλαβ Κάντλετς, της σύστησαν τους συμπαίκτες τους, που μετά χειραψίας έκαναν και μια ελαφριά υπόκλιση.
Το αυτό έκανε και ο χαμογελαστός Πετρ Κούμπα, ο τερματοφύλακας που κράτησε το μηδέν στην εστία του στα νοκ άουτ ματς και απόλαυσε τα οφέλη της απόκρουσής του στο πέναλτι του Ρεϊνάλ Πεντρός στον ημιτελικό με τη Γαλλία, το μόνο που δεν μπήκε από τα 12 που εκτελέστηκαν στη διαδικασία. Της Κυριακής χαρά είν’ της Δευτέρας λύπη, όμως, ως εκ τούτου ο τερματοφύλακας των Τσέχων έμελλε να πιει την τελευταία στιγμή του Euro 1996 το πικρό ποτήρι.
Ένα ποτήρι που του πάσαρε ο Ζάμερ, χειριστής της καλολαδωμένης ‘μηχανής’ στη διοργάνωση. Ο Κάρελ Πομπόρσκι, εκφραστής των αντεπιθέσεων των Τσέχων σε όλη τη διοργάνωση και τον τελικό, ‘ψάρεψε’ τον Γερμανό στο 58′, για την αχρείαστη ανατροπή σε ένα σημείο χαμηλού κινδύνου, το οποίο, μεταξύ μας τώρα, μη μας ακούσουν και τα στερεότυπα, έγινε εκτός μεγάλης περιοχής και δεν το είδε ο διαιτητής Πιερλουίτζι Παϊρέτο. Ο 22χρονος Πάτρικ Μπέργκερ, που εκείνη τη σεζόν έπαιξε στην Ντόρτμουντ, ένα από τα φυντάνια, μαζί με τον υπέροχο, εκρηκτικό χαφ Πάβελ Νέντβεντ, που λάνσαρε ο ομοσπονδιακός Ντούσαν Ούριν στη διοργάνωση, ανέλαβε την εκτέλεση και ψύχραιμα έκανε το 1-0.
Ο Μπέρτι Φογκτς, που είχε βάλει στην ανάπαυλα το σχεδόν μόνιμο δωδέκατο Μάρκο Μπόντε, στο 69′ είδε τη λύση στον Όλιβερ Μπίρχοφ, τον οποίο έβαλε στη θέση όποιου θεωρείτο ο νέος Γερμανός ηγέτης, δηλαδή του Μεμέτ Σολ. Μηδέν επαφές και 4 λεπτά αργότερα ήρθε το 1-1, όταν ο Κάρελ Ράντα για τους δικούς του λόγους τον άφησε να σεργιανίσει στο δεύτερο δοκάρι, σε τέλεια εκτέλεση φάουλ του Κρίστιαν Τσίγκε. Ο Αντρέας Κέπκε έβγαλε το σουτ της αλλαγής Βλαντιμίρ Σμίτσερ και ο τελικός πήγε στην παράταση.
Ήταν η πρώτη παράταση εθνικών ομάδων που δεν ολοκληρώθηκε, με τη ‘χρυσή’ στιγμή του Μπίρχοφ στο 95′. Μισό λεπτό μετά την επίτευξη του τέρματος -κι ενώ οι Γερμανοί δεν ήταν σίγουροι για το πώς έπρεπε να πανηγυρίσουν, ο Παϊρέτο το κατακύρωσε ως το πρώτο ‘χρυσό’ στην ιστορία των διεθνών διοργανώσεων. Οι Γερμανοί ανέβηκαν τα σκαλοπάτια, η χαμογελαστή βασίλισσα πέρασε το μετάλλιο στο λαιμό του Κλίνσμαν και ώθησε το τρόπαιο προς το μέρος του
Οι συνειρμοί, πολεμικοί και ποδοσφαιρικοί, ήταν αναπόφευκτοι για τους σοκαρισμένους Άγγλους και τους κλαμμένους Τσέχους, αλλά όταν το ποδόσφαιρο φτάνει στη λεπτομέρεια, πιθανότερος νικητής είναι εκείνος που έχει τους χαμηλότερους σφυγμούς και τη λιγότερη θολούρα. Όσο οφείλονται οι γερμανικές επικρατήσεις στα στρατιωτικά εμβατήρια, άλλο τόσο χρεώνονται και στους λαμπρούς φιλοσόφους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα οι σαγηνευτικές σκέψεις για το ‘εν’. Αν δεν ήταν εκείνοι, η φιλοσοφία θα ήταν από καιρό νεκρή, που θα έλεγε και ο Φρίντριχ Νίτσε.
Ο ήρωας της ημέρας: Όλιβερ Μπίρχοφ
Το λάθος του Κούμπα στο γκολ του Μπίρχοφ αδικεί τον τελευταίο. Ο Γερμανός φορ, δεχόμενος την μπάλα από τον Κλίνσμαν, έκανε μία εντυπωσιακή κίνηση και σούταρε με το αριστερό, γυρίζοντας ταυτοχρόνως το κορμί του. Μπορεί ο Κούμπα να έκανε λάθος στην εκτίμηση της φάσης, θεωρώντας ότι η στόχευση αφορούσε στην αριστερή πλευρά του τέρματός του, αλλά η έκπληξη της προσπάθειας από μόνη της πρέπει να είναι αξιοσημείωτη. Η κεφαλιά στο 73′ ήταν το φυσιολογικό για έναν ποδοσφαιριστή που λόγω ύψους (1,91μ.), υπήρχε στο ρεπερτόριό του, αλλά όχι και αυτό το σουτ. Οι Τσέχοι θα έπρεπε να ξέρουν καλύτερα και όχι να βασίζονται στα 7+85 λεπτά που έπαιξε ο δυνατός φορ ως τον τελικό, στη δική τους πρεμιέρα (2-0 οι Γερμανοί) και στο παιχνίδι με τη Ρωσία, ένα εύκολο 3-0.
Γιατί θα θυμόμαστε τον τελικό το 2096
Ήταν η παρένθεση σε ένα γερμανικό μπλοκάρισμα το οποίο, πάντως, είχε ακόμα έναν τελικό, το 2002. Από το 1994 έως το 2014, μόνο αυτήν τη φορά οι Γερμανοί κατάφεραν να κατακτήσουν τρόπαιο και μέχρι το 2008, όταν κι έγινε η εκκίνηση (με ψήγματα στο δικό τους Παγκόσμιο Κύπελλο, δύο χρόνια νωρίτερα) για το χτίσιμο της ομάδας που πήγε σε έναν τελικό Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος εκείνη τη χρονιά και κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014, κατά κοινή ομολογία το ποδόσφαιρο της ‘νατσιονάλμανσαφτ’ απείχε, όχι απλώς να είναι ελκυστικό, αλλά από το να είναι γερμανικό. Αυτό, βεβαίως, δεν την εμπόδισε να φτάσει στους προημιτελικούς του Παγκόσμιου Κυπέλλου 1998, στον τελικό της διοργάνωσης του 2002 και στον ημιτελικό του 2006. Το Euro, βεβαίως, από τη νύχτα του Μπίρχοφ κι έπειτα, απεδείχθη εκατόμβη, με δύο αποκλεισμούς, ο ένας, του 2000, εξευτελιστικός, σε ομίλους. Αυτή η άνυδρη 14ετία θα ήταν λαμπρή εποχή για το 98% των ευρωπαϊκών εθνικών ομάδων.
Το ‘χρυσό γκολ’, δε, υπήρξε μία μουντζούρα που αν κι ενδεχομένως εξυπηρέτησε τον σκοπό για τον οποίο λανσαρίστηκε από τους αξιωματούχους, δηλαδή περισσότερο επιθετικό ποδόσφαιρο, γινόταν ολοένα και περισσότερο αποκαρδιωτικό, σχεδόν σπαραξικάρδιο. Ήταν δυνητικά σαν ακρωτηριασμός, ένα κόψιμο ποδιών που εν πάση περιπτώσει υπήρξε λιγότερο δίκαιο από τα πέναλτι, όμως κράτησε 8 χρόνια και διαιρέθηκε: σε χρυσό γκολ και σε ασημένιο, όπως έκανε για τελευταία φορά την εμφάνισή του, πάλι με θύμα την Τσεχία, στον ημιτελικό του Euro 2004 και θύτη τον Τραϊανό Δέλλα. Σε εκείνη τη διοργάνωση ήταν που οι Τσέχοι πήραν την εκδίκησή τους από τους Γερμανούς, νικώντας τους 2-1 την τελευταία αγωνιστική των ομίλων και αφήνοντάς τους εκτός διοργάνωσης. Ήταν μία ποδοσφαιρική ‘μαύρη τρύπα’, η οποία έκλεισε πιο αργά από ό,τι έπρεπε, αφήνοντας, τελικά, μόνη της την ούτως ή άλλως επίσης όχι δίκαιη διαδικασία των πέναλτι να βγάζει τον κροταλία από την τρύπα.
