8 ιστορίες λατινοαμερικάνικης τρέλας
Ο Μαραντόνα και ο Πελέ που ποτέ δεν κατέκτησαν το τρόπαιο, ο αναπληρωματικός από την κερκίδα, το πέρασμα των Άνδεων με μουλάρια, το βραζιλιάνικο βέτο στους μαύρους παίκτες, ο "βάτραχος" ρέκορντμαν, τα τρία χαμένα πέναλτι στο ίδιο ματς από τον ίδιο παίκτη και πώς να φτάσετε στον τελικό της διοργάνωσης χωρίς νίκη! Το Contra.gr παρουσιάζει 8 ιστορίες λατινοαμερικάνικης τρέλας από το Copa América!
Το 46ο Copa América βρίσκεται εδώ και λίγες μέρες σε εξέλιξη στα γήπεδα της Βραζιλίας και θα ολοκληρωθεί με τον μεγάλο τελικό της 7ης Ιουλίου στο “Μαρακανά” του Ρίο ντε Τζανέιρο. Δώδεκα είναι οι ομάδες που παίρνουν μέρος στη φετινή διοργάνωση, δέκα από την ήπειρο (Αργεντινή, Βραζιλία, Περού, Χιλή, Βολιβία, Κολομβία, Εκουαδόρ, Παραγουάη, Ουρουγουάη & Βενεζουέλα) και δυο με πρόσκληση (Ιαπωνία & Κατάρ). Στα 103 χρόνια του θεσμού (διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 1916) οκτώ διαφορετικές ομάδες έχουν ανακηρυχθεί πρωταθλήτριες Νότιας Αμερικής, με την Ουρουγουάη να είναι η πολυνίκης με 15 κατακτήσεις. Στις προηγούμενες 45 διοργανώσεις της πορείας του, το Κόπα Αμέρικα έχει σημαδευτεί από αμέτρητα γεγονότα, απρόοπτα, στατιστικά, ρεκόρ, τρελά, παλαβά, απίστευτα, ποδοσφαιρικά και μή! Το Contra.gr συγκέντρωσε οχτώ ιστορίες που έχουν απ’ όλα. Απολαύστε τις!
Παρά λίγο εκτός τουρνουά οι οικοδεσπότες (1916)
Το πρώτο Copa América φιλοξενήθηκε το 1916 στην Αργεντινή, η οποία εκείνη τη χρονιά γιόρταζε τα 100 χρόνια της ανεξαρτησίας της. Σε εκείνη την πρώτη διοργάνωση έλαβαν μέρος μόνος τέσσερις εθνικές ομάδες, η “οικοδέσποινα”, η Βραζιλία, η Χιλή και η Ουρουγουάη. Μάλιστα, στο περιθώριο εκείνων των αγώνων, δημιουργήθηκε η CONMEBOL, η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της Νότιας Αμερικής, η πρώτη από τις έξι “ηπειρωτικές” ομοσπονδίες που σήμερα αποτελούν τη FIFA. Εκείνο το τουρνουά, λίγο έλειψε να μείνει στην ιστορία για τον – παρά λίγο – αποκλεισμό της Αργεντινής, επειδή η “αλμπισελέστε” δεν συμπλήρωνε ενδεκάδα! Εκείνα τα χρόνια το ποδόσφαιρο ήταν ερασιτεχνικό και παρά το γεγονός ότι είχαν επιλεγεί οι έντεκα παίκτες της Εθνικής, ένας από αυτούς αναγκάστηκε για επαγγελματικούς λόγους να εγκαταλείψει την αποστολή, λίγο πριν τη δεύτερη αναμέτρηση της Αργεντινής με τη Βραζιλία.
Το 1916 δεν υπήρχαν αναπληρωματικοί, αφού δεν επιτρέπονταν αλλαγές. Οι έντεκα επιλεγμένοι ήταν υποχρεωτικό να παίξουν όλα τα ματς από την αρχή μέχρι το τέλος. Έτσι λοιπόν, λίγο πριν τη σέντρα, στον αγωνιστικό χώρο είχαν κατέβει μόνο δέκα παίκτες και ο διαιτητής ήταν υποχρεωμένος να τους αποκλείσει από τη συνέχεια. Μπροστά στον άμεσο κίνδυνο της επικείμενης καταστροφής, ένας από τους παίκτες της “αλμπισελέστε” είδε μέσα στην απελπισία του, ανάμεσα στους θεατές στην κερκίδα, έναν Αργεντίνο ποδοσφαιριστή, τον Χοσέ Λαγούνα. Οι υπεύθυνοι τον φώναξαν, εκείνος φυσικά δεν αρνήθηκε, φόρεσε τη φανέλα με το εθνόσημο, ο αγώνας ξεκίνησε και ήταν ο Λαγούνα αυτός που σημείωσε το μοναδικό γκολ της ομάδας του στο τελικό 1-1 με τη “σελεσάο”!
Ταξίδι επιστροφής διάρκειας 40 ημερών! (1919)
Μετά τις δυο πρώτες διοργανώσεις, το 1916 στο Μπουένος Άιρες και το 1917 στο Μοντεβιδέο, σειρά είχε το 1918 το Ρίο ντε Τζανέιρο, όμως λόγω μιας επιδημίας γρίπης, το τουρνουά αναβλήθηκε για το 1919. Η αποστολή της Χιλής είχε μπροστά της ένα δύσκολο ταξίδι, αφού πρώτα έφτασε με τρένο στην Αργεντινή και από εκεί, συνέχισε με πλοίο από το Μπουένος Άιρες για τη Βραζιλία. Όμως αυτό αποδείχτηκε ότι δεν ήταν τίποτα, μπροστά σε εκείνο που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν οι Χιλιανοί στην επιστροφή τους. Μια σφοδρή χιονοθύελλα έκλεισε το πέρασμα των Άνδεων και έτσι η χιλιάνικη αποστολή βρέθηκε καθηλωμένη στην πόλη Μεντόσα, στα σύνορα Αργεντινής-Χιλής.
Χωρίς χρήματα για να πληρώσουν και να μείνουν σε ξενοδοχείο μέχρι να βελτιωθούν οι καιρικές συνθήκες και να ανοίξει το πέρασμα (οι παίκτες τότε έβαζαν από την τσέπη τους τα έξοδα μετακίνησης και διαμονής), αποφάσισαν να κάνουν το ταξίδι με μουλάρια! Τελικά κατάφεραν να διασχίσουν την οροσειρά σε δυο εβδομάδες, ενώ η επιστροφή τους από τη Βραζιλία στο Σαντιάγο διήρκεσε συνολικά 40 ημέρες! Ό,τι τους έλειπε δηλαδή, για να “γιορτάσουν” την τελευταία θέση που κατέλαβαν σε εκείνη τη διοργάνωση…
Το “απαγορευτικό” της Βραζιλίας σε μαύρους παίκτες (1919-1922)
Το 1919, ο τότε πρόεδρος της Βραζιλίας, Επιτάσιο Πεσόα, εξέδωσε ένα διάταγμα, σύμφωνα με το οποίο απαγορευόταν στους μαύρους παίκτες να αγωνίζονται στο βραζιλιάνικο πρωτάθλημα και στην Εθνική ομάδα. Αυτή η διαταγή όμως, άφηνε εκτός “σελεσάο” τον Αρτούρ Φρίντενραϊχ, έναν μιγά από Γερμανό πατέρα και Βραζιλιάνα μητέρα, που τότε θεωρείτο ο κορυφαίος παίκτης της χώρας. Ο Φρίντενραϊχ ήταν ο πρώτος σκόρερ της Βραζιλίας στο Copa América του 1919 (πριν εκδοθεί το διάταγμα) και εκείνος που είχε πετύχει το μοναδικό γκολ του τελικού απέναντι στην Ουρουγουάη , δίνοντας έτσι τον πρώτο τίτλο στη Βραζιλία.
Τα ανεπιτυχή αποτελέσματα της Εθνικής στις διοργανώσεις του 1920 και του 1921, προκάλεσαν τις διαμαρτυρίες των φιλάθλων, που ζητούσαν να επιτραπεί η επιστροφή του Φρίντενραϊχ στη “σελεσάο”. Τελικά ο Πεσόα, μπροστά στη γενική κατακραυγή, υποχώρησε, ο Φρίντενραϊχ ξαναφόρεσε τη φανέλα με το εθνόσημο και η Βραζιλία κατέκτησε τον δεύτερο τίτλο της. Αμέσως μετά, ο Πεσόα κατάργησε τελείως το διάταγμα και οι μαύροι παίκτες επέστρεψαν στα βραζιλιάνικα γήπεδα και την Εθνική. Ο Φρίντενραϊχ, που είχε τα παρατσούκλια “ο τίγρης” και “ο βασιλιάς”, υπήρξε το πρώτο μεγάλο είδωλο του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου, μάλιστα αρκετοί μελετητές υποστηρίζουν ότι στη διάρκεια της καριέρας του πέτυχε περισσότερα γκολ από τον Πελέ, χωρίς όμως να υπάρχουν επίσημα στοιχεία και αποδείξεις.
Ο Χιλιανός “βάτραχος”, ρέκορντμαν συμμετοχών στο Copa América (1941-1953)
Ο παίκτης με τις περισσότερες συμμετοχές στην ιστορία του Copa América, είναι ο Χιλιανός τερματοφύλακας Σέρχιο Λίβινγκστον. Ο “sapo”, όπως ήταν το παρατσούκλι του (φρύνος, είδος βατράχου, στα ισπανικά) λόγω της χαρακτηριστικής “διπλωμένης” του στάσης μπροστά από την εστία, αγωνίστηκε σε επτά διοργανώσεις του Κόπα Αμέρικα (1941, 1942, 1945, 1946, 1947, 1949 & 1953) και έπαιξε σε συνολικά 34 παιχνίδια με τη Χιλή, αριθμός ρεκόρ μέχρι σήμερα για έναν ποδοσφαιριστή. Πραγματοποίησε το ντεμπούτο του το 1941 στη νίκη της “ρόχα” με 5-0 επί του Εκουαδόρ και έκανε την τελευταία του εμφάνιση το 1953, στην ισοπαλία 2-2 της Χιλής με τη Βολιβία. Ο Λίβινγκστον ανακηρύχθηκε κορυφαίος παίκτης στο Κόπα Αμέρικα του 1941, εκεί όπου η Χιλή τερμάτισε στην τρίτη θέση, την καλύτερη μέχρι τότε στην ιστορία της στη διοργάνωση.
Χωρίς Copa América ο Πελέ (1959)
Ο Πελέ μπορεί να κατέκτησε τρία Παγκόσμια Κύπελλα με τη “σελεσάο” (1958, 1962 & 1970), όμως ποτέ δεν έφτασε στην κορυφή του Copa América, κάτι πάντως που δεν προκαλεί εντύπωση, αφού ο “βασιλιάς” πήρε μέρος μόνο σε μια διοργάνωση, εκείνη του 1959, σε ηλικία 19 ετών. Έναν χρόνο νωρίτερα, στο Μουντιάλ του 1958 στη Σουηδία, ο Πελέ, μαζί με τους Βαβά, Γκαρίντσα, Ζαγκάλο, Ντιντί, Τζάλμα και Νίλτον Σάντος, κατέκτησαν το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο για τη Βραζιλία και ήταν το μεγάλο φαβορί και για τον τίτλο στο Copa América. Εκεί, στην τελική φάση που φιλοξενήθηκε στην Αργεντινή, σχηματίστηκε ένας όμιλος επτά ομάδων που έπαιξαν όλες μεταξύ τους.
Η πρώτη στη βαθμολογία θα ήταν και η πρωταθλήτρια Αμερικής, αφού δεν υπήρχε σύστημα νοκ άουτ αγώνων. Αργεντινή και Βραζιλία έφτασαν αήττητες στο τελευταίο – μεταξύ τους – παιχνίδι, με την αλμπισελέστε να έχει έναν βαθμό περισσότερο, κάτι που σήμαινε ότι αν η “σελεσάο” ήθελε να κατακτήσει τον τίτλο, ήταν υποχρεωμένη να νικήσει. Το ματς έληξε τελικά 1-1 (με τον Πελέ σκόρερ) και το τρόπαιο παρέμεινε στην Αργεντινή, η οποία ήταν η κάτοχος από το 1957. Ο Πελέ αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ του τουρνουά με 8 τέρματα και δεν ξανάπαιξε με την Εθνική σε Κόπα Αμέρικα.
Ο Θεός φορώντας το νούμερο 6! (1979)
Ο Ντιέγο Μαραντόνα πήρε για πρώτη φορά μέρος σε Copa América το 1979, σε ηλικία 18 ετών. Ήταν η πρώτη του μεγάλη διοργάνωση, αφού έναν χρόνο νωρίτερα, ο Σέσαρ Λουίς Μενότι δεν τον είχε πάρει στην αποστολή του Μουντιάλ, θεωρώντας ότι ήταν ακόμα πολύ μικρός. Το Κόπα Αμέρικα του 1979 ξεκίνησε τον Ιούλιο και ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο. Δεν διεξήχθη σε μια χώρα, αλλά σαν διασυλλογική διοργάνωση, με τις Εθνικές ομάδες να παίζουν διπλά παιχνίδια με τις αντιπάλους τους, εντός και εκτός έδρας. Στη διάρκεια του τουρνουά, ο Ντιέγο ταξίδεψε στην Ιαπωνία (26/8 – 7/9), όπου πήρε μέρος στο Παγκόσμιο Κύπελλο Νέων, το οποίο κατέκτησε με την Αργεντινή και αναδείχθηκε κορυφαίος παίκτης. Το ντεμπούτο του στο Κόπα Αμέρικα ήρθε στο δεύτερο ματς των ομίλων, με αντίπαλο τη Βραζιλία στο “Μαρακανά”, από όπου και η φωτογραφία, στην οποία, όπως βλέπετε, φοράει το νούμερο έξι αντί για το δέκα!
Η “αλμπισελέστε” ηττήθηκε 2-1 και ο Ντιέγο σκόραρε στο επόμενο ματς, έξι μέρες αργότερα (8/8/1979), στο 3-0 της Αργεντινής επί της Βολιβίας. Η πρόκριση στα ημιτελικά κρίθηκε στον τελευταίο αγώνα του ομίλου, τη ρεβάνς με τη Βραζιλία στο “Μονουμεντάλ” του Μπουένος Άιρες. Το τελικό 2-2, ύστερα από ένα επεισοδικό ματς με αποβολές των Γκαγέγο (Αργεντινή) και Ζίκο (Βραζιλία), άφησε εκτός συνέχειας την “αλμπισελέστε”. Ο Θεός αγωνίστηκε και στα Copa América του 1987 και του 1989, όμως δεν κατέκτησε ποτέ το τρόπαιο. Στις δυο σερί διοργανώσεις του 1991 και του 1993, που η “αλμπισελέστε” αναδείχθηκε πρωταθλήτρια, ο Μαραντόνα δεν ήταν παρών. Το 1991 είχε τιμωρηθεί για χρήση απαγορευμένων ουσιών, ενώ το 1993 τσακώθηκε με τον εκλέκτορα Άλφιο Μπασίλε και αποχώρησε από την αποστολή.
Το παγκόσμιο ρεκόρ του Μαρτίν Παλέρμο (1999)
Στη διοργάνωση του 1999, η Αργεντινή είχε κληρωθεί στον ίδιο όμιλο με την Κολομβία. Μετά τη νίκη της στην πρώτη αγωνιστική επί του Εκουαδόρ (3-1), η “αλμπισελέστε” αντιμετώπισε τους “καφετέρος” και σε εκείνο το ματς, ο Μαρτίν Παλέρμο πέτυχε ένα εξόχως αρνητικό, αλλά παρόλα αυτά, παγκόσμιο ρεκόρ, αφού η ομάδα του κέρδισε τρία πέναλτι, τα εκτέλεσε όλα ο ίδιος και αστόχησε και στα τρία! Πρόκειται για μια “επίδοση” που δεν είχε ούτε προηγούμενο ούτε επόμενο στην ιστορία του παγκόσμιου επαγγελματικού ποδοσφαίρου. Το ακόμα πιο εντυπωσιακό, είναι ότι στο παιχνίδι, η Κολομβία (που νίκησε 3-0) κέρδισε επίσης δυο πέναλτι, ευστοχώντας μόνο στο ένα εξ αυτών. Άρα σε εκείνη την αναμέτρηση σφυρίχτηκαν συνολικά πέντε πέναλτι και μετατράπηκε σε γκολ μόνο το ένα!
Στον τελικό χωρίς ούτε μια νίκη! (2011)
Στη διοργάνωση του 2011, που φιλοξενήθηκε στην Αργεντινή, η εθνική ομάδα της Παραγουάης έφτασε μέχρι τον τελικό χωρίς να πετύχει ούτε μια νίκη στα πέντε παιχνίδια που έδωσε (τρία στον όμιλο, προημιτελικό και τελικό)! Η “αλμπιρόχα” ξεκίνησε με τρεις ισοπαλίες στο γκρουπ, 0-0 με το Εκουαδόρ, 2-2 με τη Βραζιλία και 3-3 με τη Βενεζουέλα. Πέρασε στις οκτώ καλύτερες ομάδες του τουρνουά κυριολεκτικά ως τελευταία, αφού προκρίθηκε ως η δεύτερη καλύτερη τρίτη, έχοντας συγκεντρώσει τρεις βαθμούς. Στον προημιτελικό αντιμετώπισε ξανά τη Βραζιλία, σε ένα παιχνίδι που οδηγήθηκε στα πέναλτι μετά το τελικό 0-0.
Εκεί οι παίκτες της “σελεσάο” κατόρθωσαν – γιατί περί κατορθώματος πρόκειται – να αστοχήσουν και στα τέσσερα πέναλτι που εκτέλεσαν, έτσι η Παραγουάη πήρε την πρόκριση (2-0) στην επόμενη φάση. Ο ημιτελικός με τη Βενεζουέλα έληξε επίσης 0-0 και ακολούθησε μια ακόμα “ρώσικη ρουλέτα”, την οποία κέρδισαν και πάλι οι “Γουαρανίες”, αυτή τη φορά με τελικό αποτέλεσμα 5-3. Έτσι, χωρίς νίκη, έφτασαν στον τελικό, όπου ηττήθηκαν 3-0 από την Ουρουγουάη με τα δυο γκολ του Φορλάν και το ένα του Σουάρες.
~ ~ ~
