Το clásico κάηκε στις φωτιές της Καταλονίας

Η κατάσταση στην Καταλονία είναι έκρυθμη αυτές τις τελευταίες ημέρες, με αφορμή φυσικά την καταδίκη εννέα αυτονομιστών ηγετών από το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας σε ποινές κάθειρξης από 9 έως 13 χρόνια για τον ρόλο τους στην αποτυχημένη προσπάθεια του αυτόνομου διαμερίσματος να αποκτήσει την ανεξαρτησία του το 2017. Η απόφαση αυτή δημιούργησε αλυσιδωτές αντιδράσεις τόσο στη Βαρκελώνη όσο και στην υπόλοιπη Καταλονία, με συνεχείς ειρηνικές διαδηλώσεις, αλλά και βίαιες συγκρούσεις με την αστυνομία σε καθημερινή βάση. Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, οδήγησε την ισπανική Λίγκα να ζητήσει την αναβολή του πρώτου clásico της σεζόν, το οποίο ήταν προγραμματισμένο να διεξαχθεί το επόμενο Σάββατο 26 Οκτωβρίου στο “Καμπ Νόου”.

Αρχικά, η Λίγκα απευθύνθηκε στην Επιτροπή Επαγγελματικών Διοργανώσεων, ζητώντας την αλλαγή της έδρας, δηλαδή να γινόταν το παιχνίδι στο “Μπερναμπέου” σε αυτόν τον πρώτο γύρο και το ματς της Βαρκελώνης στον δεύτερο, κάτι όμως στο οποίο ήταν κάθετα αντίθετες τόσο η Μπαρτσελόνα όσο και η Ρεάλ Μαδρίτης. Σήμερα το πρωί (18/10) έγινε γνωστό ότι η ΕΕΔ αποφάσισε την οριστική αναβολή του παιχνιδιού και η νέα ημερομηνία διεξαγωγής του θα αποφασιστεί μέχρι τη Δευτέρα. Προτάθηκαν δυο πιθανές ημερομηνίες, η 7η και η 18η Δεκεμβρίου. Μπάρτσα, Ρεάλ και η Επιτροπή συμφώνησαν για τις 18/12, όμως η Λίγκα διαφωνεί, αφού δε θέλει με τίποτα να διεξαχθεί μεσοβδόμαδα το σημαντικότερο παιχνίδι του προϊόντος της (κυρίως για λόγους τηλεθέασης).

Η αντιπρότασή της είναι το ματς να γίνει το Σάββατο 7/12 και τα δυο παιχνίδια που είναι προγραμματισμένα για εκείνο το Σαββατοκύριακο (Μπαρτσελόνα – Μαγιόρκα & Ρεάλ Μαδρίτης – Εσπανιόλ), να διεξαχθούν στις 4 Δεκεμβρίου (Μαγιόρκα και Εσπανιόλ δεν έχουν αντίρρηση σε αυτή την αλλαγή). Να προσθέσουμε εδώ ότι και η κυβέρνηση ζητούσε την αναβολή, αφού με τίποτα δεν ήθελε να ρισκάρει πιθανά επεισόδια έξω από το γήπεδο ή μια “διαδήλωση” από τις κερκίδες με εικόνες (πανό και συνθήματα εναντίον της) που θα έφταναν μέσω της τηλεόρασης σε κάθε γωνιά του κόσμου. Οι διαβουλεύσεις για την εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης συνεχίζονται, όμως αν τελικά δεν υπάρξει συμφωνία, τότε θα είναι η Επιτροπή Επαγγελματικών Διοργανώσεων εκείνη που θα πάρει την τελική απόφαση.

ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΝΝΕΑ

Ας περάσουμε τώρα να δούμε πώς αντέδρασαν οι “μπλαουγκράνα” στην απόφαση του ισπανικού δικαστηρίου. Σχεδόν αμέσως αφότου έγιναν γνωστές οι καταδίκες των Καταλανών ηγετών, ο σύλλογος εξέδωσε μια επίσημη ανακοίνωση, η οποία, ανάμεσα σε άλλα, ανέφερε και τα εξής: “Η λύση του προβλήματος που βιώνει η Καταλονία, βρίσκεται αποκλειστικά στον πολιτικό διάλογο. Γι’ αυτό, τώρα περισσότερο από ποτέ, ο σύλλογος ζητάει από όλους τους εμπλεκόμενους πολιτικούς, να ηγηθούν μιας διαδικασίας διαλόγου και διαπραγμάτευσης ώστε να σταματήσει η σύγκρουση, αφήνοντας παράλληλα ελεύθερους τους καταδικασμένους πολιτικούς ηγέτες. Η Μπαρτσελόνα διαδηλώνει επίσης όλη τη στήριξη και αλληλεγγύη της στις οικογένειες όσων έχουν στερηθεί την ελευθερία τους”.

Πολύ πιο “προσεκτική” και συγκρατημένη ήταν η τοποθέτηση της Εσπανιόλ, η οποία μέσω της ανακοίνωσής της, κάλεσε όλες τις πλευρές να ψάξουν πολιτικές και δημοκρατικές λύσεις για αυτή την κοινωνική κρίση, μέσω του διαλόγου και εντός του νομικού πλαισίου και του απόλυτου σεβασμού στη νομιμότητα. Στη συνέχεια φρόντισε να υπενθυμίσει ότι είναι ένας σύλλογος αποκλειστικά αθλητικός και σαν τέτοιος, δεν εκπροσωπεί ούτε τα συναισθήματα ούτε τις προσωπικές και ατομικές απόψεις των μελών της. Και έκλεισε το δικό της κείμενο, τονίζοντας τον σεβασμό της στις δικαστικές αποφάσεις και εκφράζοντας παράλληλα τη λύπη της για τα όσα περνάνε οι καταδικασθέντες και οι οικογένειές τους.

Οι δυο τοποθετήσεις δεν προκαλούν καμία έκπληξη σε όσους γνωρίζουν το πώς “λειτουργούν” μέσα στην καταλανική κοινωνία και ιστορία οι δυο σύλλογοι. Και εδώ νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να επεκταθούμε λίγο και να ασχοληθούμε με τη διαχρονική στάση των “μπλαουγκράνα” απέναντι στο καταλανικό ζήτημα, αφού ο άλλος πόλος, οι “περίκος”, ποτέ δεν ασχολήθηκαν ζεστά με αυτό, παρουσιάζοντας προς τα έξω ένα προφίλ που το χαρακτηρίζει το δόγμα του “no política”. Ο Τζόρντι Πουγιόλ, παλιός ηγέτης της Generalitat (η τοπική κυβέρνηση της Καταλονίας) και φανατικός φίλος των culés, είχε πει κάποτε ότι “η Καταλονία δεν έχει μια εθνική ομάδα που να αγωνίζεται σε επίσημες διοργανώσεις, αλλά η εθνική ομάδα της Καταλονίας είναι η Μπαρτσελόνα”.

ΜΠΑΡΤΣΕΛΟΝΑ, Η ΕΘΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΛΟΝΙΑΣ

Αυτή η φράση, την οποία υιοθετούν πολλοί φίλαθλοι των “μπλαουγκράνα”, εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τη διαχρονική στάση του συλλόγου σε κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα. Όλοι κατανοούν την ιδιαίτερη σχέση που έχει η Μπάρτσα με την καταλανική ταυτότητα και κουλτούρα, αλλά υπάρχουν διαφωνίες στον ρόλο που πρέπει να παίζει σε περιπτώσεις όπως η συγκεκριμένη με τη διαδικασία της ανεξαρτητοποίησης. Το ερώτημα είναι αν ο σύλλογος πρέπει να εμπλέκεται και να υποστηρίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Καταλονίας με την ιδιότητα του “εμβλήματος της χώρας” ή αν πρέπει να τηρεί μια ουδέτερη στάση ώστε να μην έρχεται αντιμέτωπη με τις ευαισθησίες των εκατομμυρίων φιλάθλων που έχει εκτός Καταλονίας.

Όσοι είναι υπέρ της απόσχισης από την Ισπανία και θέλουν ανεξαρτησία, γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν θα μπορούσαν να βρουν καλύτερο “μεγάφωνο” από τη Μπαρτσελόνα, ώστε οι ιδέες τους να φτάνουν γρήγορα σε όλες τις γωνιές του κόσμου. Έτσι λοιπόν βλέπουμε αρκετές φορές το “Καμπ Νόου” να μετατρέπεται σε ελεύθερο πεδίο έκφρασης, κυρίως αντιδράσεων για τα όσα μπορεί να συμβαίνουν στην Καταλονία, με τις senyeres (σημαίες), τις estelades (σημαίες της καταλανικής ανεξαρτησίας), τα πανό, τα πλακάτ και φυσικά τα συνθήματα. Αυτό είναι κάτι που πάντα στήριζε η διοίκηση του συλλόγου, αφού θεωρεί ότι “το γήπεδο πρέπει να είναι ένας ναός ελευθερίας, μέσα στον οποίο τα μέλη μπορούν να εκφράζονται ελεύθερα, αρκεί να το κάνουν πολιτισμένα και σεβόμενα τους υπόλοιπους”.

Η διοίκηση του Μπαρτομέου έχει εκδώσει τα τελευταία χρόνια αρκετές ανακοινώσεις, στις οποίες, “πιστή στη δέσμευσή της για την υπεράσπιση της χώρας”, έχει πάρει σαφή θέση υπέρ όσων υπεραμύνονται της θέλησης του λαού να επιλέξει το μέλλον του, επικρίνοντας παράλληλα τις επεμβάσεις των δυνάμεων καταστολής της κεντρικής κυβέρνησης ή τις αποφάσεις της ισπανικής δικαιοσύνης. “Με την ιδιότητά μας του συλλόγου που έχει παγκόσμια εμβέλεια, θα συνεχίσουμε να μιλάμε στον υπόλοιπο κόσμο για την πραγματικότητα που ζει η Καταλονία”, έχει δηλώσει ο ίδιος ο Μπαρτομέου. Από τη μεριά του, ο Τόνι Φρέισα, γραμματέας και εκπρόσωπος Τύπου επί προεδρίας Σάντρο Ροσέλ (2010-2014), εξηγεί πώς απέκτησε η Μπαρτσελόνα αυτόν τον ιστορικό ρόλο του “εμβλήματος” μέσα στην καταλανική κοινωνία, που τη διαφοροποιεί από άλλους συλλόγους.

“Η Μπάρτσα είναι ο σύλλογος που συνδέει την πλειοψηφία των φίλων του ποδοσφαίρου στην Καταλονία, έτσι λοιπόν για λόγους που φτάνουν μέχρι την κοινωνιολογία, είναι λογικό να έχει αναδειχθεί ως εκπρόσωπος της χώρας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο τοπικός αντίπαλος, η Εσπανιόλ, είχε πάντοτε μια διαφορετική κοινωνική τάση”. Το μακρινό 1920, πριν από έναν αιώνα δηλαδή, σε μια γενική συνέλευση των μελών της Μπάρτσα, είχε διαβαστεί ένα υπόμνημα, το οποίο κατέληγε με μια χαρακτηριστική διακήρυξη αρχών, φυσικά στην μεταφορική της έννοια: “Είμαστε με την Μπαρτσελόνα, επειδή είμαστε από την Καταλονία. Κάνουμε αθλητισμό, επειδή κάνουμε πατρίδα”.

“ΚΑΜΠ ΝΟΟΥ”, ΠΕΔΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ

Λίγα χρόνια μετά, το 1925, επί δικτατορίας του Πρίμο ντε Ριβέρα, η Μπαρτσελόνα αποκλείστηκε από κάθε αθλητική δραστηριότητα για έξι μήνες, ενώ το γήπεδό της, “Les Corts”, έκλεισε, λόγω των αποδοκιμασιών που είχαν ακουστεί στις κερκίδες κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης της “Marcha Real”, δηλαδή του ισπανικού εθνικού ύμνου, σε ένα φιλικό παιχνίδι που είχε διοργανωθεί για να τιμηθεί το “Orfeó Catalá” (χορωδία της πόλης). Παράλληλα ζητήθηκε από τον ιστορικό ιδρυτή και πρόεδρο του συλλόγου, Τζουάν Γκάμπερ, να εγκαταλείψει την Ισπανία. Αργότερα, στα χρόνια του Φράνκο, όταν απαγορευόταν η χρήση της καταλανικής γλώσσας, το γήπεδο της Μπαρτσελόνα ήταν ένα από τα ελάχιστα μέρη, στα οποία οι Καταλανοί μπορούσαν να εκφραστούν ελεύθερα.

Ο Φρέισα υπεραμύνεται του δικαιώματος της ελεύθερης έκφρασης μέσα στο “Καμπ Νόου”: “Η Μπαρτσελόνα όχι μόνο δεν πρέπει να το απαγορεύσει, αλλά να το κάνει να φαίνεται σαν κάτι το φυσιολογικό. Δεν καταλαβαίνω καν τις αντιδράσεις για την estelada, αφού πρόκειται για μια κανονική σημαία, νόμιμη όπως κάθε άλλη, μέσα από την οποία ο κόσμος θέλει να εκφράσει την ελπίδα του και το θέλω του, σε αυτή την περίπτωση την ανεξαρτησία της Καταλονίας. Στο γήπεδό μας δεν υπάρχει απαγορευμένη σημαία”. Είναι αλήθεια, ότι επί προεδρίας Λαπόρτα (2003-2010), οι δημόσιες τοποθετήσεις του συλλόγου για το καταλανικό ζήτημα ήταν σαφώς πιο ακραίες από αυτές του Μπαρτομέου, και είναι αρκετοί αυτοί που κατηγορούν τον σημερινό πρόεδρο για “μαλακή” στάση σχετικά με τις εξελίξεις της τελευταίας διετίας.

Αρκεί να θυμηθούμε το δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου του 2017 και την απόφαση του Μπαρτομέου να διεξαχθεί το παιχνίδι των “μπλαουγκράνα” με τη Λας Πάλμας εκείνη την ίδια μέρα με κλειστές εξέδρες, λόγω των επεισοδίων που είχαν προηγηθεί και βρίσκονταν σε εξέλιξη, φοβούμενος ακραίες αντιδράσεις στις κερκίδες. Το ξεφώνημα που άκουσε τότε η διοίκηση για εκείνη της την επιλογή από τη συντριπτική πλειοψηφία των φίλων της Μπάρτσα, ήταν ανελέητο. Αλλά και η πρόσφατη ανακοίνωση δεν ικανοποίησε μεγάλη μερίδα των culés, αφού θεωρήθηκε ιδιαίτερα μετριοπαθής, παρά το γεγονός ότι λίγο μετά, ο Πικέ έγραψε στο twitter ότι “ένιωσε περήφανος που ανήκει σε αυτό το κλαμπ”.

Η αντίδραση του Τσάβι ήταν πιο σκληρή, αφού η δική του τοποθέτηση ξεκινούσε με τρία “ντροπή”, στα καταλανικά, στα ισπανικά και στα αγγλικά. Η πιο ακραία τοποθέτηση πάντως ήταν εκείνη του Αλφρέντ Τζούλμπε, πρώην τεχνικού της Μπανταλόνα και νυν της γαλλικής Λιμόζ, ο οποίος έγραψε στο twitter: “Ζήτω η ελεύθερη Καταλονία, ποτέ πια Ισπανοί”! Ο Πεπ Γουαρδιόλα διάβασε σε συνέντευξη Τύπου στο Μάντσεστερ την ανακοίνωση της Μπαρτσελόνα, ενώ θέση για τις καταδίκες των Καταλανών ηγετών πήραν ομάδες (Τζιρόνα, Γέιδα, Σαμπαδέλ), ομοσπονδίες (ποδοσφαίρου και μπάσκετ μεταξύ άλλων) και γνωστοί αθλητές της Καταλονίας (Αλέις Εσπαργαρό, Σέρτζι Ρομπέρτο, Βίκτορ Τομάς κ.ά.).

Η ΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΣΑΝΤΡΟ ΡΟΣΕΛ

Ας γυρίσουμε τώρα και πάλι πίσω, αυτή τη φορά στο 2012, εκεί όπου είχαμε μια – ακόμη – σημαντική στροφή στην πρόσφατη στάση της Μπαρτσελόνα στο καταλανικό ζήτημα. Ο τότε πρόεδρος του συλλόγου, Σάντρο Ροσέλ, ο οποίος πριν αναλάβει το πόστο του το 2010, είχε εγγυηθεί πως επί διοίκησής του ο σύλλογος θα απαγκιστρωνόταν από κάθε πολιτικό χρωματισμό, πραγματοποίησε μια ξεκάθαρη στροφή 180 μοιρών, ρίχνοντας τη Μπαρτσελόνα στο “κανάλι” της πολιτικής κατάστασης που βίωνε εκείνη την εποχή η Καταλονία. Η επιλογή εκείνη του Ροσέλ είχε προκαλέσει έκπληξη, κυρίως επειδή την περίοδο που βρισκόταν στην αντιπολίτευση, εξαπέλυε δριμεία κριτική κάθε φορά που ο προκάτοχός του, Λαπόρτα, “μπέρδευε” την πολιτική με τον σύλλογο.

Εκείνη η στροφή είχε προκαλέσει πολλά θετικά σχόλια στον “μπλαουγκράνα” περίγυρο, πολύ περισσότερο δε, μετά τη συμμετοχή του Ροσέλ στη μεγάλη διαδήλωση της 11ης Σεπτεμβρίου 2012 μαζί με όλη την οικογένειά του, με πιο συμβολική παρουσία αυτή του πατέρα του, Τζάουμε Ροσέλ, εξέχοντος μέλους της Convergéncia (πολιτικού κόμματος που σε συνασπισμό με την Unió κυβερνούσε την Καταλονία) αλλά και διευθυντικού στελέχους της διοίκησης του συλλόγου στη δεκαετία του ’70, περίοδο κατά την οποία η Μπαρτσελόνα εξέφρασε ανοιχτά τον καταλανισμό της, ακριβώς εξαιτίας του θανάτου του Φράνκο και της μετάβασης στη δημοκρατία. Το σύνθημα σε εκείνη τη διαδήλωση ήταν – για μια ακόμα φορά – σαφές, το ίδιο και το κάλεσμα των διοργανωτών: “Ζητήστε την ανεξαρτησία τώρα”.

11 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1714

Ένα μήνα αργότερα, στις 7 Οκτωβρίου του 2012, στη διάρκεια του clásico με τη Ρεάλ Μαδρίτης, η δύναμη εκείνης της διαδήλωσης, γιγαντώθηκε στο “Καμπ Νόου” όταν ο φωτεινός πίνακας έδειξε 17 λεπτά και 14 δευτερόλεπτα αγώνα. Γιατί όμως ήταν σε εκείνο το συγκεκριμένο χρονικό σημείο που ξεδιπλώθηκαν οι “εστελάδες” και η κραυγή “independéncia” υψώθηκε μυριόστομη στον ουρανό της Βαρκελώνης; Για να κατανοήσουμε τον συμβολισμό, θα πρέπει να πάμε 3 αιώνες πίσω. Τον Ιούλιο του 1713 ξεκίνησε η πολιορκία της Βαρκελώνης από τα στρατεύματα του Φίλιππου του 5ου. Ο Ισπανός μονάρχης του οίκου των Βουρβόνων ήταν ο νικητής του λεγόμενου Πολέμου της Διαδοχής που ξέσπασε μετά το θάνατο του Καρόλου του Β’ και διήρκεσε 13 χρόνια (1701-1714).

Αντίπαλοί του ήταν οι Αυστριακοί Αψβούργοι. Τη Βαρκελώνη υπερασπίστηκαν ο τακτικός καταλανικός στρατός, η coronela (πολιτοφυλακή), δυνάμεις από την Κορώνα της Αραγονίας και σύμμαχοι του Αρχιδούκα Καρόλου της Αυστρίας. Η πολιορκία διήρκεσε 14 μήνες και η πόλη έπεσε τελικά στις 11 Σεπτεμβρίου του 1714. Αυτή ήταν και η τελευταία φορά που η Καταλονία υπήρξε ελεύθερη. Άμεσο επακόλουθο της κατάληψης ήταν η διάλυση όλων των καταλανικών Αρχών με τη θέσπιση, το 1716, των Decretos de Nueva Planta, τα οποία ήταν βασιλικά διατάγματα που καταργούσαν όλες τις ελευθερίες των καταλανικών εδαφών και των κατοίκων τους.

Το Κοινοβούλιο της Καταλονίας, στον πρώτο νόμο που ψήφισε αμέσως μετά τη ανασύστασή του, το 1980, ανακήρυξε την 11η Σεπτεμβρίου ως εθνική εορτή, γνωστή ως “Diada Nacional de Catalunya” ή απλώς Diada (ημέρα στα καταλανικά). Στο άρθρο 8.1 του Συντάγματος της Αυτονομίας αναφέρεται: “Η Καταλονία, που καθορίζεται ως εθνότητα στο πρώτο άρθρο, έχει ως εθνικά σύμβολα τη σημαία, την εορτή και τον ύμνο”. “Οι θεριστές” (Els segadors) που είναι ο επίσημος ύμνος των Καταλανών από το 1993 (και ανεπίσημα από το τέλος του 19ου αιώνα) αναφέρεται στην εξέγερση του 1639 και 1640 των αγροτών και των πολιτών της Καταλονίας εναντίον του Κόμη – Δούκα ντε Ολιβάρες (ανώτατου αξιωματούχου του βασιλιά Φίλιππου του 4ου).

Η Μπαρτσελόνα ιδρύθηκε το 1899 από τον Ελβετό Τζουάν Γκάμπερ. Από την πρώτη στιγμή, οι διοικούντες θέλησαν να ταυτίσουν το δημιούργημά τους με την ίδια τη Βαρκελώνη. Αυτός είναι και ο λόγος που υιοθετήθηκε σαν επίσημο σήμα ο θυρεός της πόλης: Ρόμβος σε τέσσερα τέταρτα με τον σταυρό του Sant Jordi και τη σημαία της Καταλονίας. Στο πάνω μέρος υπήρχε η μοναρχική κορώνα και μια νυχτερίδα, τα οποία όμως αφαιρέθηκαν το 1910, όταν μετά από διαγωνισμό επικράτησε το καινούργιο σήμα της ομάδας, αυτό που με μικρές μόνο αλλαγές συνεχίζει να φιγουράρει μέχρι σήμερα στο στήθος των “μπλαουγκράνα”.

Το πρόβλημα του αντικαταλανισμού και οι ωμές παρεμβάσεις στα διοικητικά και αγωνιστικά θέματα των culés από τον Πρίμο ντε Ριβέρα, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, διαμόρφωσαν πολύ γρήγορα την πολιτική φυσιογνωμία της Μπαρτσελόνα. Ο ρόλος του συλλόγου, που στη δεκαετία του ’20 αποτελούσε πλέον σύμβολο για τους Καταλανούς (η Μπάρσα αριθμούσε το 1926 12.000 μέλη, τη στιγμή που η Ρεάλ Μαδρίτης δεν ξεπερνούσε τα 5.000), όχι μόνο εναντίον της κεντρικής εξουσίας – ειδικά σε δύσκολες εποχές καταπίεσης – αλλά και εναντίον κάθε φασιστικού, αντιδημοκρατικού κατεστημένου, έγινε ακόμα πιο ξεκάθαρος λίγα χρόνια αργότερα, στην ακόμα πιο σκληρή δικτατορία του Φρανθίσκο Φράνκο.

ΤΖΟΥΖΕΠ ΣΟΥΝΙΟΛ

Ο Τζουζέπ Σουνιόλ, νομικός και δημοσιογράφος, ασχολήθηκε για πρώτη φορά με τα κοινά της Μπαρτσελόνα το 1928. Δυο χρόνια αργότερα κυκλοφόρησε την “La Rambla”, ένα αθλητικό έντυπο με έντονες κοινωνικοπολιτικές αναφορές και το 1931 εξελέγη βουλευτής με την “Esquerra Republicana de Catalunya”, ένα κόμμα αριστερής ιδεολογίας, αντιμοναρχικό και υπέρ της ανεξαρτησίας της Καταλονίας. Ο Σουνιόλ επανεξελέγη το 1933 και το 1936 στο καταλανικό Κογκρέσο και το 1935 έγινε πρόεδρος της Μπαρτσελόνα. Στις 17 Ιουλίου του 1936 – και ενώ στην Ισπανία είχε εγκαθιδρυθεί από το 1931 η Δεύτερη Δημοκρατία (Segunda República Española) – μια ομάδα από στρατιωτικούς που υπηρετούσαν στο Μαρόκο, πέρασε στην Ιβηρική χερσόνησο και με αρχηγούς τους στρατηγούς Εμίλιο Μόλα και Φρανθίσκο Φράνκο, ξεκίνησε τον εμφύλιο πόλεμο (Guerra Civil).

Λίγες μέρες αργότερα, στις αρχές Αυγούστου, ο Σουνιόλ αναχώρησε από τη Βαρκελώνη με ενδιάμεσο σταθμό τη Βαλένθια και τελικό προορισμό τη Μαδρίτη. Δεν είναι ξεκάθαρο μέχρι σήμερα ποιος ήταν ο ακριβής σκοπός του ταξιδιού του Σανιόλ, ο οποίος πάντως τότε είχε τη διπλή ιδιότητα του βουλευτή και του προέδρου της Μπαρτσελόνα. Στις 6 Αυγούστου του 1936, ο Σανιόλ ξεκίνησε από τη Βαλένθια μαζί με τρία ακόμα άτομα, δεν έφτασε όμως ποτέ στη Μαδρίτη. Μπαίνοντας στην οροσειρά της Γουαδαράμα, το αυτοκίνητό τους άφησε πίσω του τις γραμμές των δημοκρατικών και πέρασε σε έδαφος ελεγχόμενο από τις δυνάμεις του Φράνκο. Μια περίπολος τους σταμάτησε και τους υποχρέωσε να κατέβουν από το όχημα, από το παράθυρο του οποίου κρεμόταν μια σενιέρα.

Σύμφωνα με μαρτυρίες, μόλις ο Σανιόλ κατέβηκε, φώναξε δυνατά “Viva la República” (ζήτω η δημοκρατία)! Λίγη ώρα αργότερα και αφού είχε προηγηθεί μια δίκη – παρωδία, ο πρόεδρος της Μπαρτσελόνα, σε ηλικία μόλις 38 ετών, εκτελέστηκε στην άκρη του δρόμου. Εκεί ανακάλυψαν το πτώμα του λίγες μέρες αργότερα, στρατιώτες των δημοκρατικών και τον έθαψαν 3 χιλιόμετρα πιο πέρα. Όπως ήταν φυσικό, η είδηση της δολοφονίας του Σουνιόλ, έπεσε σαν κεραυνός στη Βαρκελώνη. Η απώλεια ήταν μεγάλη και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβη το γεγονός, συνετέλεσαν ακόμα περισσότερο στο να ισχυροποιηθεί η σχέση της Μπαρτσελόνα με το πολιτικό ζήτημα της Καταλονίας. Ο Σουνιόλ παραμένει μέχρι σήμερα ένα όνομα – σύμβολο για τους “μπλαουγκράνα”, ενώ χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ο Λαπόρτα, όταν ήταν ακόμα πρόεδρος, είχε χρηματοδοτήσει έρευνα για την εύρεση της σορού στη Γουαδαράμα, η οποία όμως δεν είχε αποτελέσματα.

ΜΠΑΡΤΣΕΛΟΝΑ ΚΑΙ ΦΡΑΝΚΟ

Το πιο δύσκολο κεφάλαιο στη σύγχρονη ιστορία όχι μόνο της Μπαρτσελόνα, αλλά γενικότερα της Καταλονίας, είναι αυτό της δικτατορίας του Φράνκο. Ο “Χενεραλίσιμο” με τον από αέρος βομβαρδισμό της Βαρκελώνης τον Μάρτιο του 1938, προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στην πόλη, πλήττοντας ακόμα και τα γραφεία του συλλόγου. Μόλις πήρε την εξουσία το 1939, έκανε αμέσως φανερές τις προθέσεις του. Κατάργησε τη χρήση της σενιέρα, απαγόρευσε τη διδασκαλία της καταλανικής γλώσσας στα σχολεία και τη χρήση της σε δημόσιους χώρους, ενώ υποχρέωσε την Μπαρτσελόνα να αλλάξει την ονομασία της και από “Futbol Club Barcelona” (FCB) να την κάνει “Club de Fútbol de Barcelona” (CFB).

Όταν το 1956 κατασκευαζόταν ακόμα το “Καμπ Νόου”, η τότε διοίκηση είχε προτείνει το καινούργιο γήπεδο να ονομαστεί “Τζουάν Γκάμπερ” για να τιμηθεί έτσι ο ιδρυτής του συλλόγου, όμως ο δικτάτορας απέρριψε την ιδέα ασυζητητί. Είχε ήδη προηγηθεί η υπόθεση με τη μεταγραφή του Ντι Στέφανο στη Ρεάλ (1953), στην οποία πάντως, οι λάθος χειρισμοί της τότε διοίκησης της Μπαρτσελόνα, διαμόρφωσαν από μόνοι τους ένα πλαίσιο ασυνεννοησίας, το οποίο εκμεταλλεύτηκαν άψογα τόσο το καθεστώς όσο και ο Σαντιάγο Μπερναμπέου. Ήταν όμως και αυτή μια ιστορία που παράλληλα με την αντιπαλότητα Ρεάλ – Μπαρτσελόνα, είχε όλα τα πολιτικά στοιχεία μιας αντιπαράθεσης ανάμεσα στο καθεστώς του Φράνκο και την Καταλονία.

28/12/1975 – Η ΣΕΝΙΕΡΑ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΣΤΟ “ΚΑΜΠ ΝΟΟΥ”

Ένα μόλις μήνα μετά τον θάνατο του Φράνκο (20/11/1975), η Μπαρτσελόνα υποδέχτηκε στις 28 Δεκεμβρίου του 1975 τη Ρεάλ για το πρώτο clásico της μεταδικτατορικής περιόδου. Εκείνη την ημέρα το “Καμπ Νόου” εγκαινίαζε τον καινούργιο ηλεκτρονικό πίνακα και για πρώτη φορά, εκτός από τις σενιέρες που έκαναν την εμφάνισή τους στις κερκίδες, χρησιμοποιήθηκαν τα καταλανικά για τις ανακοινώσεις. Ήταν μια γιορτή για όλους τους φίλους της Μπαρτσελόνα, που είδαν την ομάδα τους να κερδίζει 2-1 με ένα τέρμα του Τσάρλι Ρεσάκ στο 89’. Ο ερχομός του Κρόιφ δυο χρόνια νωρίτερα, είχε φέρει ξανά στο προσκήνιο το ζήτημα της ανεξαρτησίας της Καταλονίας.

Ο Ολλανδός σταρ είχε προκαλέσει αίσθηση με τις δηλώσεις του σε διεθνή μέσα πως είχε προτιμήσει τη Μπαρτσελόνα από τη Ρεάλ, αφού δεν θα ήθελε να αγωνίζεται σε μια ομάδα που σχετίζεται με τον Φράνκο. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, επί προεδρίας Αγκουστί Μοντάλ ι Κόστα, έγινε το πρώτο βήμα για να επισημοποιηθεί η σχέση της Μπαρτσελόνα με την Καταλονία. Το περιβραχιόνιο του αρχηγού άλλαξε και από λευκό που ήταν μέχρι τότε, πήρε τα χρώματα της σενιέρα. Εκείνη την εποχή αρχηγός ήταν ο Γιόχαν Κρόιφ και ήταν αυτός που φόρεσε για πρώτη φορά τις κίτρινες και κόκκινες ρίγες στο μπράτσο του. Η συνύπαρξη δυο “συμβόλων” ήταν πλέον πραγματικότητα. Μπαρτσελόνα και Καταλονία, Καταλονία και Μπαρτσελόνα.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΟΥΝΙΕΘ ΣΤΟΝ ΛΑΠΟΡΤΑ

Το 1978 ανέλαβε την προεδρία της Μπαρτσελόνα ο Τζουζέπ Γιουίς Νούνιεθ, επί των ημερών του οποίου η Μπαρτσελόνα αναπτύχθηκε ακόμα περισσότερο σαν αθλητικός οργανισμός, πετυχαίνοντας μερικές από τις μεγαλύτερες αγωνιστικές επιτυχίες της ιστορίας της, ενώ σταθεροποιήθηκε ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Η διοίκηση του Νούνιεθ συνέχισε την παράδοση της παράλληλης πορείας της Μπαρτσελόνα με αυτήν της Καταλονίας και για πρώτη φορά έγινε τόσο φανερός ο συμβολισμός αλλά και η πραγματικότητα της φράσης “més que un club”, που ακολουθεί σαν πολιτική και κοινωνική δέσμευση την ομάδα.

Η ταύτιση του καταλανικού λαού με όλα όσα αντιπροσωπεύουν η Μπαρτσελόνα και η ιστορία της, είναι μια αμφίδρομη σχέση που σφυρηλατήθηκε μέσα από τη φυσιογνωμία του συλλόγου, που υπήρξε πάντοτε υπέρμαχος των επιδιώξεων, των οραμάτων και των στόχων της Καταλονίας και του λαού της. Αυτό ήταν κάτι που καλλιέργησε ακόμα περισσότερο ο Τζουάν Λαπόρτα, πρόεδρος των “μπλαουγκράνα” από το 2003 μέχρι το 2010, ξεπερνώντας πάντως αρκετές φορές τα όρια. Ο Λαπόρτα “εξερεύνησε τα άκρα” ενός άκρατου καταλανισμού στη διάρκεια της διοίκησής του, φλερτάροντας με υπερβολές που είχαν σαν αιτία τις πολιτικές του φιλοδοξίες. Στο συμβολικό κομμάτι, ήταν αυτός που για πρώτη φορά πρόσθεσε την καταλανική σημαία στο πίσω μέρος της φανέλας των παικτών. Ένα μικρό σιρίτι, σαφές σημάδι όμως του τί αντιπροσωπεύει ο σύλλογος για την Καταλονία.

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΟΦΙΛ, ΚΑΤΑΛΑΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Φτάνοντας στο σήμερα, η Μπαρτσελόνα συνεχίζει να είναι πάντα το “καταφύγιο” για το συναίσθημα του καταλανικού εθνικισμού. Παρόλα αυτά, η τακτική του Μπαρτομέου να προσπαθεί συχνά να κρατήσει ίσες αποστάσεις, γυρνάει μπούμερανγκ στον πρόεδρο της Μπαρτσελόνα, αφού τελικά κανείς δεν δείχνει να μένει ευχαριστημένος. Από τη μια, υπάρχουν πολλοί φίλαθλοι της Μπάρτσα εκτός Καταλονίας που ασκούν κριτική στην προεδρία για την πολιτικοποίηση του συλλόγου, από την άλλη, οι Καταλανοί φίλαθλοι τον κατηγορούν ότι δεν είναι τόσο “ακραίος” στην υποστήριξη του κινήματος για την απόσχιση από την Ισπανία, όσο ήταν ο Τζουάν Λαπόρτα. Το βασικό – λένε οι ουδέτεροι – είναι ότι δεν έχει την αποφασιστικότητα για να υπερασπιστεί την ομάδα από τις πιέσεις που δέχεται είτε από τη μία, είτε από την άλλη πλευρά.

Ο πρόεδρος της Μπαρτσελόνα γνωρίζει πως πρέπει να εκπροσωπεί και τους – αμέτρητους – μη Καταλανούς φίλους της Μπαρτσελόνα, οπότε οι τοποθετήσεις του είναι λογικό να μην είναι “εξτρεμιστικές”, αλλά ιδιαιτέρως προσεκτικές. Έτσι κι αλλιώς, μέχρι και ο λιγότερο “καταλανιστής” φίλαθλος των “μπλαουγκράνα” αντιλαμβάνεται ότι ο σύλλογος έχει αυτή την πολιτική ουσία μέσα του, αποτελεί μέρος της ιστορίας του. Δεν είναι τυχαίο, ότι στο καταστατικό της Μπαρτσελόνα καθίσταται σαφές, ότι οι υποψήφιοι για την προεδρία πρέπει να είναι κάτοικοι της Καταλονίας, είναι υποχρεωτικό να ζουν και να απασχολούνται επαγγελματικά μέσα στην Καταλονία. Με αυτόν τον τρόπο, τόσο ο σύλλογος, όσο και ο πρόεδρος, διατηρώντας το παγκόσμιο προφίλ της Μπαρτσελόνα, διατρανώνουν την ταυτότητά τους. Και αυτή ήταν, είναι και θα είναι πάντα καταλανική.

Ο Λιονέλ Μέσι θα προσπεράσει στα γκολ τον Κριστιάνο Ρονάλντο;