Στην Αφρική το μπάσκετ τώρα αρχίζει
H Ευρωλίγκα της Αφρικής, η Basketball Africa League, θα 'χει NBAers για οργανωτές/χορηγούς, το ΝΒΑ και τη FIBA να ελέγχουν τα πάντα και στόχο τον εντοπισμό των επόμενων καλύτερων παικτών του πλανήτη. Ο Γιάννης Γράψας, κόουτς των Τshwane Suns του Έλληνα ιδιοκτήτη, Διογένη Καραγιάννη μας εξηγεί πώς η Αφρική έγινε ο απόλυτος προορισμός για όποιον θέλει να δημιουργήσει -από το μηδέν.
Προς τα τέλη του Φλεβάρη, το ΝΒΑ και η FIBA είχαν να κάνουν μια ανακοίνωση. Αφορούσε την πρώτη λίγκα, προϊόν συνεργασίας τους, που ουδόλως τυχαίως θα γίνει στην Αφρική. Δηλαδή, στα εδάφη της οποίας αναμένεται να βρεθούν ‘κοιτάσματα’ των επόμενων καλύτερων μπασκετμπολιστών του πλανήτη. Μέχρι εκείνη την ημέρα, στην Αφρική εντοπίζονταν παίκτες μέσω διαδικασιών που κινούσαν τύποι που ‘χαν βρει το δρόμο τους για το ΝΒΑ, όπως ο Ντικέμπε Μουτόμπο και ο Λουκ Μπα α Μούτε. Από εκείνη την ημέρα, δημιουργήθηκε μια κατάσταση που αφορά και τους Αφρικανούς NBAers, οι οποίοι θα ‘χουν ουσιαστικό ρόλο στην Βasketball Africa League, στους χρηματοδότες της οποίας ανήκει και ο Μπαράκ Ομπάμα.
Η Basketball Africa League θα είναι η Ευρωλίγκα της Αφρικής, με τις καλύτερες ομάδες των χωρών της ηπείρου να μετέχουν στη διαδικασία. Ας δούμε όμως, τι συμβαίνει, με τη βοήθεια ενός δικού μας ανθρώπου: του Γιάννη Γράψα, πτυχιούχου καθηγητή Φυσικής Αγωγής με ειδικότητα μπάσκετ, κάτοχο Msc., προπονητικής του ΤΕΦΑΑ Κομοτηνής με ειδίκευση στη βιντεοανάλυση τεχνικής – τακτικής ομαδικών αθλημάτων με Η/Υ, ενώ το Διδακτορικό του έχει ως αντικείμενο την προπονητική συμπεριφορά και την παρακίνηση αθλητών υψηλού επιπέδου στην καλαθοσφαίριση. Τον Οκτώβριο του 2008 ταξίδεψε στη Φιλαδέλφεια των Ηνωμένων Πολιτειών με Υποτροφία από τον ΣΕΠΚ στα κολέγια Villanova, Saint Josephs, Temple, Drexel, Penn State, De La Salle και παράλληλα στους 76ers και Nets. Προπονητής επί σειρά ετών με θητεία στον ΠΑΟΚ στα τμήματα υποδομής, Απόλλωνα Καλαμαριάς, Αναγέννηση Φλόγας της GBA, Αργοναύτη Καλαμαριάς, ΜΕΝΤ κ.α. Διδάσκει σε πολλά Basketball Camps τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό και το τελευταίο διάστημα συνεργάζεται με την Ακαδημία Μπάσκετ του Παναγιώτη Γιαννάκη (Giannakis Academy). Αρκετά σημαντικό είναι επίσης και το ερευνητικό του έργο στον χώρο του αθλητισμού και ειδικότερα του μπάσκετ το οποίο έχει παρουσιαστεί σε διάφορα συνέδρια. Από τον Απρίλιο του 2018 ζει και δουλεύει στο Γιοχάνεσμπουργκ. Αλλά ας σου τα πει ο ίδιος.
O πρώτος Έλληνας κόουτς στην Αφρική
“Τα τελευταία χρόνια είχα την τάση και την επιθυμία να αναζητήσω το μέλλον μου στο μπάσκετ στο εξωτερικό. Μέσα απο μια σειρά επαφών και συζητήσεων με διάφορα γραφεία εκπροσώπων, προέκυψε η συνεργασία με ένα γνωστό γραφείο με εδρα τη Γερμανία. Εδω πρέπει να σας αναφέρω οτι είχε προηγηθεί πρόταση από την Τυνησία, την οποία και απέρριψα λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων. Η πρώτη προσεγγιση για τη Νότια Αφρική και την οποία αποδέχθηκα αρχικά, απο το γραφείο του Γερμανού μάνατζερ που συνεργάζομαι, αφορούσε στη συνεργασία με τον αναπτυξιακό τομέα των εθνικών ομάδων της χώρας και ειδικότερα σε ό,τι αφορά το scouting και recruiting των ομάδων και την αξιολόγηση των αθλητών”.
“Πρόκειται για να νέο project που άρχισε να εφαρμόζεται, αρχικά στην κυριότερη πηγή επιλογής αθλητών για τις εθνικές ομάδες και κύρια των ανδρών, τo South Africa Varsity Basketball, δηλαδή το Πανεπιστημιακό Πρωτάθλημά τους και θα συνεχιστεί και στην επαγγελματική λίγκα απο φέτος, δημιουργώντας μια σημαντική βάση τεχνικών και αθλητικών δεδομένων, ως βασικά κριτήρια επιλογής παικτών για τη στελέχωση των εθνικών ομάδων και κυριότερα της εθνικής ανδρών, ενόψει των υποχρεώσεων που έρχονται. Την αρχική σκέψη μου για μετοίκιση δυνάμωσε κατά πολύ η δυνατότητα αποσπασής μου στη Νότια Αφρική, καθώς και η ελκυστική πρόταση να τεθώ επικεφαλής του προγράμματος μπάσκετ του σχολείου στο οποίο απο πέρσι τον Απρίλιο ξεκινήσαμε την εφαρμογή ενός καινοτόμου προγράμματος μπάσκετ σε όλες τις βαθμίδες, με πολύ καλά αποτελέσματα.
“Οι θετικές εκτιμήσεις του συγκεκριμένου προγράμματος scouting και recruiting και παράλληλα η δυνατότητα που παρέχει για τη σωστή -κατά πολύ μεγάλο ποσοστό- επιλογή αθλητών για την στελέχωση των ομάδων μπάσκετ των πανεπιστημίων, συνεκτιμώντας τον μεγάλο προυπολογισμό του αθλητικού τομέα τους λόγω των αθλητικών υποτροφιών, συνετέλεσαν στη συνεργασία μου ως υπεύθυνος του συγκεριμένου τομέα στο πανεπιστήμιο του Γιοχάνεσμπουργκ”.
“Η γνωριμία μου με τον Διογένη Καραγιάννη δεν άργησε να προκύψει λόγω των κοινών ενδιαφερόντων μας και λόγω του ότι ο αθλητισμός και γενικότερα το μπάσκετ ενώνει τον κόσμο, τις περισσότερες φορές θετικά και δημιουργικά. Παρακολουθώντας απο περσι τη Basketball National League λόγω των αρμοδιοτήτων μου, γνωριστήκαμε καλύτερα, ανταλάξαμε απόψεις και προβληματισμούς για το άθλημα που και οι δυο υπηρετούμε και είμαι πολύ χαρούμενος που τελικά αποδέχθηκα την πρότασή του, να ηγηθώ ως head coach μιας πολύ σπουδαίας ομάδας της οποίας είναι ιδιοκτήτης, των Tshwane Suns, και να διεκδίσουμε μαζί τους κοινούς στόχους που δεν είναι άλλοι απο το πρωτάθλημα Νότιας Αφρικής και την είσοδo της ομάδας στην Africa League και ιδίως την ανάπτυξη του μπάσκετ στη χώρα”.
Οι Σανς έχουν έδρα στην Πρετόρια (“η Πρετόρια ανήκει διοικητικά στο μητροπολιτικό δήμο Τσουάνε”) και τελείωσαν το τελευταίο πρωτάθλημα, ως τρίτοι. “Η ομάδα έχει κατακτήσει 3 τίτλους, την τελευταία 5ετία. Η τελευταία σεζόν ήταν από τις χειρότερες. Δεν είχε σχέση η θέση με το υλικό που υπήρχε -όπως τα έβλεπα απ’ έξω. Ήταν άλλοι λόγοι που την οδήγησαν στην 3η θέση και γι’ αυτό έγιναν διορθωτικές παρεμβάσεις, με νέους κόουτς και παίκτες. Είχαμε αρχίσει να μιλάμε με τον κ. Καραγιάννη από πέρυσι και μετά από το τέλος της αγωνιστικής περιόδου καταλήξαμε στο πώς θα επιστρέψουμε στην κορυφή και πώς θα εξασφαλίσουμε μια θέση στην Αφρολίγκα”.
Με την απόσταση του ενός και πλέον χρόνου, εξηγεί ότι οι λόγοι που έγινε κάτοικος Αφρικής ήταν 3: “Το γεγονός ότι θα πήγαινα κάπου, όπου τα νερά ήταν αχαρτογράφητα και άρα οι προοπτικές δημιουργίας πάρα πολλές, ότι θα εργαζόμουν σε ομάδα με φιλοδοξίες, συν την περιέργεια που είχα να δω πώς είναι το μπάσκετ στην Αφρική, με οδήγησαν εδώ”.
Πλέον δεν του μένει πολύς ελεύθερος χρόνος, αλλά αυτό είναι κάτι που δεν τον απασχολεί “γιατί κάνω πράγματα που με ευχαριστούν πολύ. Δεν παραπονιέμαι. Βλέπω την επιστροφή μου στην Ελλάδα, σε βάθος χρόνου. Πρώτα όμως, θέλω να τρέξω τα projects που ‘χουμε δημιουργήσει”. Στα 3 που διάβασες ήδη, πρόσθεσε ένα ακόμα: αυτό του Athlenda, που μας έχει δώσει όλες τις αναλύσεις παικτών, οι οποίοι υπέγραψαν φέτος με τους ‘αιώνιους’ -μεταξύ άλλων. Το ‘Linkedin των μπασκετμπολιστών’ έφτασε έως το Γιοχάνεσμπουργκ, μέσω της σχέσης χρόνων που ‘χει ο κ. Γράψας με τον Λάζαρο Παπαδόπουλο. “Διαπιστώσαμε το κενό που υπάρχει στο κομμάτι της τεχνολογίας, σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη του μπάσκετ στην Αφρική -αρχής γενομένης από την καταγραφή του ταλέντου-, αρχίσαμε συζητήσεις και τώρα θέλουμε να βάλουμε σε μια σειρά το πράγμα. Η αναπτυξιακή διαδικασία είναι κάτι που ξεκινάει τώρα στην Αφρική και αν κάνουμε αυτά που ‘χουμε σκεφτεί, δεν αποκλείεται να προκύψει και συνεργασία με το ΝΒΑ -μέσω της Βaskeball African League-, γιατί μπορούμε να δημιουργήσουμε βάση αθλητών, με την αξιολόγηση του καθενός και να την δώσουμε έτοιμη”.
“Έχει αρχίσει να ‘ακουμπά’ τους πάντες η παρέμβαση των ΝΒΑ και FIBA”
Η παρέμβαση που έκανε το ΝΒΑ και η FIBA “μετά το ΝΒΑ Juniors Tournament που είναι καλή ως ιδέα, εν τούτοις για να λειτουργήσει σωστά πρέπει να υπάρχει καλή οργάνωση και προπονητές επιπέδου για να εξελίξουν τα παιδιά -πράγματα που λείπουν” έχει επηρεάσει και τους 3 φορές πρωταθλητές Νότιας Αφρικής, Τshwane Suns. “Το γεγονός ότι το ΝΒΑ και η FIBA έχουν μπει σε αναπτυξιακή διαδικασία στην Αφρική είναι προς συμφέρον όλων. Μας έχει ήδη ‘ακουμπήσει’ όλους. Προ ημερών είχαμε συνάντηση με τους ιδιοκτήτες της ομάδας, για να συζητήσουμε για το θέμα της Afroleague”. Βάσει προγράμματος, τα play-offs από τα οποία θα προκύψει η εκπρόσωπος της Νότιας Αφρικής, θα αρχίσουν στις 16 Αυγούστου.
“Αυτό μας μπερδεύει λίγο, γιατί ποια άλλη λίγκα θα δεχόταν να κάνει τουρνουά πρόκρισης σε κορυφαίο πρωτάθλημα, πριν από την εκκίνηση της σεζόν;”. Του απαντώ η Ελλάδα. “Εχουμε διαφορές”. Σχολιάζω “είμαστε η μόνη αφρικανική χώρα, με λευκούς κατοίκους”. Γελάει και λέει “θα συμφωνήσω εν μέρει. Αλλά ούτε στην Ελλάδα θα έβαζαν διαδικασία που κρίνει συμμετοχή σε κορυφαία διοργάνωση, 20 μέρες πριν από το τζάμπολ της σεζόν”. Τον ρωτώ “αν το ζητούσε το ΝΒΑ είστε σίγουρος ότι δεν θα το κάναμε;”. Γελάει και καταλήγει στο “σπουδαία παρατήρηση”.
“Ξέρουμε πως θα υπάρχουν 12 ομάδες, χωρισμένες σε 2 περιφέρειες, που θα παίζουν μεταξύ τους και η νικήτρια θα είναι η πρωταθλήτρια Αφρικής. Η Αίγυπτος, η Νιγηρία και η Αγκόλα θα ‘χουν από μια εκπρόσωπο, όπως και η Νότιος Αφρική και παράλληλα όλοι θα παίζουν στις εγχώριες λίγκες”. Η ανακοίνωση της FIBA ανέφερε ότι η πρώτη χρονιά της BAL θα αρχίσει τον Μάρτιο του 2020 και θα διεξαχθεί σε Κάιρο (Αίγυπτος), Ντακάρ (Σενεγάλη), Λάγος (Νιγηρία), Λουάντα (Ανγκόλα), Ραμπάτ (Μαρόκο) και Μοναστίρ ή Τύνιδα (Τυνησία). Το Κιγκάλι στη Ρουάντα θα φιλοξενήσει το παρθενικό Final Four, ενώ οι ΝΙΚΕ και Jordan Brand θα εξοπλίσουν όλες τις ομάδες (οι 6 θα φορούν τη μεν, οι 6 τη δε). Οι 3 πρώτες κάθε περιφέρειας θα προκρίνονται στα play-offs, που θα λέγεται Super 6. Θα παίξουν όλες μεταξύ τους και έτσι θα προκύψουν οι 4 του Final Four.
Ρώτησα τον κ. Γράψα αν κατόπιν όλων αυτών των εξελίξεων έχει δοκιμάσει να προσεγγίσει Έλληνες συναδέλφους τους. “Ήταν μια σκέψη που τώρα ήρθε η ώρα να γίνει πράξη. Βλέπεις, εδώ δεν υπάρχουν ακαδημίες. Αυτή η δουλειά γίνεται στα σχολεία. Αποφασίσαμε ωστόσο, με την ομάδα να κάνουμε ακαδημία και δεδομένης και της BAL, η αγορά ‘ανοίγει’. Για να έρθει κάποιος στην Αφρική, με τις υπάρχουσες συνθήκες, πρέπει να ‘χει ανοιχτό μυαλό και όρεξη να δημιουργήσει“.
“Κακά τα ψέματα, η Ευρώπη έχει περιορισμένες δυνατότητες στο θέμα της ανάπτυξης. Στην Αφρική το μπάσκετ έχει πολύ δρόμο μπροστά του”.
Μέχρι τώρα ήταν δύσκολο και να προσεγγίσει παίκτες “κάτι που επίσης αλλάζει, μέσω της διαδικασίας πρόκρισης στην BAL. Είμαστε πολύ κοντά, να καλέσουμε δυο ξένους -από Ευρώπη ή Αμερική. Μένει να αποφασίσουμε αν θα έλθουν μόνο για το τουρνουά ή για όλη τη σεζόν. Εκτός βέβαια, και αν προκύψει κάτι το εξαιρετικό. Με την BAL όμως, γενικά θα κινηθεί και αυτή η αγορά”.
Προς το παρόν, η Αφρική δεν μπορεί να ‘χτυπήσει’ τις άλλες χώρες σε επίπεδο προτάσεων. Δηλαδή, χρημάτων. “Για να σου δώσω να καταλάβεις, έως τώρα κοιτάμε παίκτες που πηγαίνουν και παίζουν στη β’ κατηγορία του Λουξεμβούργου ή της Ελβετίας. Παίκτες που ‘κλείνουν’ συνεργασίες για 1.500 και 2.000 ευρώ τον μήνα. Το πολύ να φτάσουμε στα 3.000 ευρώ. Χρήματα υπάρχουν. Υπάρχει, όμως, και ένα ζήτημα: η διαφθορά. Όλοι έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους στο ΝΒΑ και τη FIBA, για να υπάρξει έλεγχος και να εξαλειφθεί το πρόβλημα που κρατά μακριά τους χορηγούς. Υπάρχουν πολλοί που θέλουν να επενδύσουν, γιατί το μπάσκετ είναι άθλημα που αναπτύσσεται λεπτό προς λεπτό στην Αφρική, αλλά δεν το τολμούν, όσο δεν υπάρχει άρτια οργάνωση και λειτουργία. Οι δυνητικοί χορηγοί είναι επιφυλακτικοί“. Κάτι που αναμένεται να αλλάξει.
“Αν δεν ήθελαν την αλλαγή, δεν πιστεύω ότι θα ασχολούνταν το ΝΒΑ και η FIBA. Υπάρχει η φήμη πως οι ομάδες που θα μπουν στην Basketball Africa League θα χρηματοδοτούνται από βετεράνους NBAers, οι οποίοι θα αναλάβουν να τρέξουν οικονομικά, οργανωτικά και διοικητικά τις ομάδες”.
Tο παράδειγμα του Μάλι δείχνει το δρόμο
Δεδομένα στην ήπειρο υπάρχει ταλέντο “απίστευτα αθλητικά προσόντα. Εκεί όπου υστερούν, είναι στα βασικά. Δεν τα μαθαίνουν, όταν είναι η σωστή ώρα και σε αυτό πρέπει να δοθεί η μεγαλύτερη βαρύτητα”. Σαν την Ελλάδα, ένα πράγμα. “Στην Ελλάδα έχουμε καλούς προπονητές για παιδιά, αλλά εκεί εμπλέκονται άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν. Εδώ δεν υπάρχουν καλοί κόουτς για μικρές ηλικίες. Αν υπάρξουν, η Αφρική θα καλύψει τις ανάγκες του ΝΒΑ για τα επόμενα 50 χρόνια. Είδατε τι έκανε το Μάλι στο Παγκόσμιο Κ19;”. Πήγε στον τελικό, όπου έχασε από τις ΗΠΑ. “Εκεί υπάρχουν άνθρωποι με τεχνογνωσία, οι οποίοι μπήκαν σε διαδικασία να δημιουργήσουν ένα project από 3 έως 5 χρόνια, να το ενισχύσουν με κατάλληλους συνεργάτες, οι οποίοι έχουν εμπειρία και γνώση και τα αποτελέσματα ήταν θέμα χρόνου”.
Στην Ελλάδα σε τι να ελπίζουμε; “Θεωρώ ότι το άθλημα περνά πολύ μεγάλη κρίση στη χώρα μας. Καταρχήν, η οικονομική κατάσταση τα τελευταία χρόνια, με την έλλειψη οργάνωσης των σωματείων στα τμήματα υποδομής, με την πλημμυρίδα αλλοδαπών παικτών, έχει αναπόφευκτες επιπτώσεις στους νέους και ταλαντούχους γηγενείς αθλητές και έχει σαφώς επηρεάσει σε όλα τα επιπεδα και το μπάσκετ. Θα πρέπει να ξαναμιλήσουμε για ελληνικό μπάσκετ και όχι μπάσκετ στην Eλλάδα. Πιστέυω οτι είναι απόλυτα αναγκαία η αναπροσαρμογή στο αναπτυξιακό μοντέλο μας. Εκεί χρειάζεται να δοθεί μεγάλη προσοχή. Έχουμε πάψει να βγάζουμε παίκτες, με σωστή νοοτροπία. Το παράδειγμα της Εθνικής με τη Γαλλία ήταν το ενα γεγονός που μας οδηγεί ώστε να διαπιστώσουμε όλοι πως αυτό το σύστημα δεν αποδίδει και πρέπει να αλλάξει. Αυτός είναι ο ένας στόχος. Ο δεύτερος είναι να αναπροσαρμόσει προτάσεις, στόχους και πρόσωπα η Ομοσπονδία, ώστε να ακολουθήσει την εξέλιξη. Θεωρώ ότι είναι η απαρχή μιας σειράς μέτρων για την ποιοτική αναβάθμιση του αθλήματος, για το μέλλον του οποίου όλοι ανησυχούμε και προβληματιζόμαστε”. Καλή τύχη.
