Πώς ο Μαουρίτσιο Ποτσετίνο άλλαξε τη μοίρα ενός οργανισμού

Ημέρα Τρίτη, 19 Νοεμβρίου του έτους 2019, στις 22.00 -ώρα Ελλάδος-, η Τότεναμ ανακοίνωσε πως στο εξής δεν θα κάθεται στον πάγκο της ο Μαουρίτσιο Ποτσετίνο.

Δεν είπε/έγραψε λέξη για την αποζημίωση του Αργεντινού, ο οποίος το Μάη του 2018 είχε συμφωνήσει να μείνει στους Σπερς έως το 2023. Σύμφωνα με βρετανικά media, η αποζημίωση θα φτάσει στα 22.860.000 ευρώ. Η σούμα αφορά και τα χρήματα των συνεργατών του κόουτς (Μιγκέλ Ντ’ Αγκοστίνο και Άντονι Χιμένεθ). Παρεμπιπτόντως, σε αυτό το ποσό είχε φτάσει και η αποζημίωση του Ζοσέ Μουρίνιο -παρέα με το staff του-, από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, το Δεκέμβρη του 2018. Τι δουλειά έχει ο Μουρίνιο στην κουβέντα μας;

Είναι αυτός που θα καθίσει στην πρώτη πολυθρόνα του πάγκου της Τότεναμ, όπως ενημέρωσε ο οργανισμός στις 09.00 της Τετάρτης 20/11. Το δελτίο Τύπου (καημό το ‘χω μια φορά, να διαβάσω τα γεγονότα απλά, λιτά και απέριττα -χωρίς ‘διακοσμητικά’ και φράσεις περί τεράστιου ενθουσιασμού, χαρών και πανηγυριών, ενώ αποφεύγονται επιμελώς κακώς κείμενα που γνωρίζει όλος ο ντουνιάς -αλλά μάλλον θα πεθάνω με αυτόν) αναφέρει μεταξύ άλλων, τα εξής: ‘ο Μουρίνιο είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους προπονητές του κόσμου, με 25 τρόπαια σε κορυφαίος διοργανώσεις. Είναι γνωστός για την τακτική ικανότητα και έχει διαχειριστεί τις Πόρτο, Ίντερ, Τσέλσι, Ρεάλ και Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Έχει κατακτήσει εθνικό τίτλο σε τέσσερις διαφορετικές χώρες (Πορτογαλία, Αγγλία, Ισπανία και Ιταλία), αριθμός που είναι ρεκόρ. Είναι ένας εκ των τριών προπονητών που ‘χουν πάρει το UEFA Champions League δυο φορές, με δυο ομάδες (Πόρτο 2004, Ίντερ 2010). Έχει επίσης, κατακτήσει τρεις φορές τον τίτλο της Premier League με την Τσέλσι (2005, 2006, 2015)‘.

Στο γενικότερο πλαίσιο ανακοίνωσης Τύπου που αφορά πρόσληψη (όπου όλα είναι θαυμαστά, εκπληκτικά, φανταστικά -μέχρι που γίνονται η κακιά η ώρα), ο πρόεδρος Ντάνιελ Λεβί είπε ότι “με τον Ζοσέ έχουμε έναν από τους πιο επιτυχημένους προπονητές του ποδοσφαίρου. Έχει τεράστια εμπειρία, μπορεί να εμπνεύσει ομάδες και είναι εξαιρετικός στην τακτική. Έχει κερδίσει διακρίσεις σε κάθε σύλλογο όπου έχει δουλέψει. Πιστεύουμε ότι θα φέρει ενέργεια και πίστη στα αποδυτήρια”. Ο ίδιος o 56χρονος κόουτς, ο οποίος ξεκουραζόταν από τις 18/12 του 2018 (όταν έφυγε από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ) και περίμενε, προφανώς και δήλωσε ενθουσιασμένος ‘που πάω σε σύλλογο με τεράστια κληρονομιά και παθιασμένους φιλάθλους. Η ποιότητα της ομάδας και της ακαδημίας με ενθουσιάζει. Με ελκύει το γεγονός ότι θα δουλέψω με αυτούς τους παίκτες‘. Τoν εξιτάρει που θα δουλέψει στο σύλλογο που ‘έφτιαξε’ ο Ποτσετίνο, με τους παίκτες που ‘δημιούργησε’ εκείνος. Λογικό.

Η κληρονομιά που αφήνει πίσω ο Αργεντινός είναι αδιαμφισβήτητη. Πήγε στην Τότεναμ το Μάιο του 2014 (έπειτα από 18 μήνες στη Σαουθάμπτον). Έως τότε, η τελευταία διάκριση της ομάδας ήταν το League Cup του 2008. Επί των ημερών του 47χρονου (293 ματς) η Τότεναμ τερμάτισε τέσσερις σερί σεζόν στην κορυφαία τετράδα της αγγλικής λίγκας, διεκδίκησε τον τίτλο το 2016 (η χρονιά του θαύματος της Λέστερ) και το 2017 (την κούπα σήκωσε η Τσέλσι) και έκανε το UEFA Champions League προαπαιτούμενο -από φιλόδοξο πλάνο.

Μαζί του, ο σύλλογος απέκτησε δομή, πλάνο και την τεχνογνωσία για το πώς γίνεται πώς γίνεται σωστά η δουλειά: μέσω της δημιουργίας και της εξέλιξης που ‘πατά’ στους νέους. Ο Ποτσετίνο είναι ο λόγος που ο σύλλογος διεκδίκησε τον Μουρίνιο -μετά και το ‘δεν θα αναλάβω ποτέ την Τότεναμ’ του Πορτογάλου, το 2015. Ναι, βοήθησε και το νέο στάδιο του ενός δισεκατομμυρίου λιρών, αλλά χωρίς τον Ποτσετίνο το στάδιο δεν θα φτουρούσε ούτε για ‘ζήτω’. Aς δούμε όμως, τι άλλαξε αυτός ο τύπος.

Το σύστημα που δίνει ευκαιρίες σε νέους

O 47χρονος είχε εμφανιστεί στην εκπομπή Inside the Mind του NBC Sports, κατόπιν λαϊκής απαίτησης. Ο παρουσιαστής Άρλο Ουάιτ είχε ρωτήσει στα social media ‘ποιος θέλετε να είναι ο επόμενος καλεσμένος’ και το όνομα του Ποτσετίνο είχε τις περισσότερες ‘εμφανίσεις’. Στην εισαγωγή, ο δημοσιογράφος εξήγησε πως ‘φέραμε κοντά μας τον άνθρωπο που άλλαξε τη μοίρα του ποδοσφαιρικού club που λέγεται Τότεναμ’. Προ αυτού

Η πρώτη ερώτηση αφορούσε τη σχέση του με τους νέους παίκτες ‘καθώς πάντα είχες τη φήμη ότι δεν φοβάσαι να χρησιμοποιείς μικρούς, σε ηλικία, ποδοσφαιριστές, την οποία επιβεβαιώνεις πάντα. Πώς δημιουργείς αυτή τη σχέση με τους νέους, ώστε να τους κάνεις να σου δώσουν ό,τι θες από αυτούς;’.

“Όλα εξαρτώνται από την πίστη και την εμπιστοσύνη που ‘χεις. Μετά πρέπει να τους παρέχεις ένα σύστημα που θα τους επιτρέψει να βελτιωθούν και να ωριμάσουν, σε έναν πολύ φυσικό χρόνο. Από όταν άρχισα αυτήν την καριέρα στην Espanyol, όπου και αν πήγα, την πρώτη μέρα ρώτησα πώς είναι η κατάσταση στις ακαδημίες. Θέλω να γνωρίζω τους νέους, γιατί αυτοί θα είναι το μέλλον του οργανισμού.

Μεγάλωσα στους Newell’s Old Boys, ένα από τα καλύτερα clubs της Αργεντινής, στη δουλειά που γίνεται στα παιδιά και την εξέλιξη τους. Εκεί έμαθα πολλά, κυρίως από τον Χόρχε Γκρίφα (βετεράνος ποδοσφαιριστής, με καριέρα στην Ισπανία, πριν γίνει κόουτς ακαδημιών). Από την πρώτη στιγμή που σκέφτηκα πως θα γίνω προπονητής, είχα αποφασίσει πως θα ‘χω την ευθύνη της δημιουργίας συστήματος που θα παρέχει στους νέους όσα έδωσε σε εμένα ο Γκρίφα και οι συνεργάτες του”. Δηλαδή;

Καθε αποφαση που παιρνω μπορει να αλλαξει τη ζωη ανθρωπων. Νιωθω την ευθυνη αυτη

“H προτεραιότητα είναι το σύστημα που στηρίζει τα όνειρα των παιδιών, που δίνει ευκαιρίες. Ένα σύστημα μέσα στο οποίο οι νέοι αισθάνονται άνετα, όπως λαμβάνουν τη βοήθεια που χρειάζονται για να γίνουν επαγγελματίες. Μια από τις ευθύνες μου έγινε να διδάσκονται κάθε μέρα τις αξίες που θα τους βοηθήσουν όχι μόνο να γίνουν καλύτεροι παίκτες, αλλά και καλύτεροι άνθρωποι. Να ωριμάζουν ως παίκτες, αλλά και ως χαρακτήρες. Για εμένα όλο αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό: το να βοηθάμε νέους να βρουν την ισορροπία μεταξύ του πώς νιώθουν, του τρόπου που θα συμπεριφερθούν στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο και του πόσο χρειάζεται να δουλέψουν το ταλέντο τους. Αυτό για εμένα, είναι ένα από τα ‘κλειδιά’ για να πετύχει μια ομάδα στο μέλλον”.

Έχει πάρει κάποια απόφαση που αναγνωρίζει ότι ήταν η καλύτερη του; “Κάθε απόφαση που αφορά τη δουλειά μου, έχει την ίδια σημασία. Παίζεις με τη μοίρα, με το μέλλον ή μπορείς να αλλάξεις τη ζωή ανθρώπων. Όταν επηρεάζεις ζωές, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, οφείλεις να νιώθεις αυτήν την ευθύνη, κάθε φορά που καλείσαι να αποφασίσεις για κάτι. Να θυμάσαι πως δεν αλλάζει μόνο η ζωή των παικτών ή του σταφ, αλλά και των ανθρώπων που είναι κοντά σε όλους αυτούς. Η ελπίδα μου είναι πως έως τώρα οι περισσότερες αποφάσεις είχαν θετικό αντίκτυπο”.

Η χειραψία ως μέρος του πλάνου

Ως παράδειγμα της ολιστικής εξέλιξης ενός νέου -ως παίκτη και ως ανθρώπου- ο παρουσιαστής του NBC Sports έδωσε τον Έρικ Ντάιερ ‘ο οποίος ήλθε πριν μια ώρα και αντάλλαξε χειραψία με όσους είδε στο χώρο -όπως και ρώτησε τα ονόματα όλων. Έχω την αίσθηση ότι και αυτό το πιστώνεσαι εσύ’, είπε στον Ποτσετίνο. Εκείνος εξήγησε ότι “το πιο σημαντικό είναι να νιώσεις έναν άνθρωπο, όταν τον βλέπεις. Το να του μιλήσεις, να τον ακουμπήσεις -το δέρμα είναι πολύ σημαντικό στην γενικότερη αίσθηση. Όταν πρωτοήλθα εδώ δεν ήταν υποχρεωτικές οι χειραψίες. Δεν γίνονταν. Αρχίσαμε να τις κάνουμε. Στο μυαλό μου βοήθησαν στο να γνωρίσουμε ο ένας τον άλλον και να αισθανθούμε οικεία ο ένας με τον άλλον. Το ποδόσφαιρο είναι ομαδικό σπορ. Παλεύουμε όλοι μαζί, προσπαθούμε να επιτύχουμε, όλοι μαζί”.  Καθιέρωσε τη χειραψία, μαζί με το ‘καλημέρα’, το ‘καλησπέρα’ και το ‘αντίο’, μεταξύ των παικτών του που σύντομα τα υιοθέτησαν, γενικότερα.

“Θυμάμαι σε μια από τις πρώτες εβδομάδες μου στην ομάδα, ήμασταν σε γεύμα με τον πρόεδρο και κάθε παίκτης που έμπαινε στο χώρο, αντάλλασσε χειραψία μαζί του. Ο Ντάνιελ με ρώτησε αν έκανα υποχρεωτική τη χειραψία, ως νέο κανόνα. Του απάντησα ‘όχι. Είναι σεβασμός’”.

Η διαδικασία που ‘δίνει’ νέους παίκτες στην πρώτη ομάδα

Πώς ξέρει ότι ένας νέος παίκτης είναι έτοιμος για να μπει σε ομάδα της Premier League; “Πάντα προσπαθούσε να δημιουργήσουμε χώρο για τους παίκτες που πιστεύουμε πως μπορούν να παίξουν στην πρώτη ομάδα. Τους καλούμε για προπονήσεις, δίνοντας αυτόν το χώρο, ώστε να μπορέσει να εμπλακεί, να νιώθει ότι ανήκει και να βελτιωθεί. Στο τέλος της ημέρας, εξαρτάται από την κάθε προσωπικότητα και τη δυνατότητα του κάθε νέου το πότε θα είναι έτοιμος. Κάποιοι χρειάζονται λίγους μήνες, άλλοι δυο χρόνια. Πάντα είναι σημαντικό να δίνεις στον καθένα, το χρόνο που χρειάζεται. Δεν θέλω να πιέζω καταστάσεις. Θέλω πάντα, να δίνω το χώρο στον όποιον παίκτη να φτάσει σε επίπεδο που θα του επιτρέψει να γίνει μέλος της πρώτης ομάδας. Δεν με νοιάζει η ηλικία τους, αλλά το να φτάσουν εκεί όπου μπορούν και να γίνουν με φυσικό τρόπο αποδεκτοί από τους παίκτες της πρώτης ομάδας -έχοντας μοιραστεί το ίδιο γήπεδο και τα ίδια αποδυτήρια για μήνες”.

Όλα είναι στο μυαλό

Τον περασμένο Μάρτιο το διαδίκτυο είχε ‘γεμίσει’ πληροφορίες που ήθελαν τον Αργεντινό να θέλει να φύγει από τα ‘Σπιρούνια’ -και ότι η Ρεάλ Μαδρίτης ήταν ήδη στο κατώφλι του. Για να γίνει διεκδικήτρια τίτλων η Τότεναμ, χρειάστηκε να αποκτήσει νοοτροπία νικητή. Για να αποκτήσει νοοτροπία νικητή ο Ποτσετίνο ‘τσίγκλισε’ το ανθρώπινο της υπόστασης των παικτών του. Το να κάνεις έναν ποδοσφαιριστή να βελτιώσει την εκρηκτικότητα του είναι απλό: του δείχνεις το πώς και τον βάζεις να περάσει όσες ώρες χρειαστεί, για να το επιτύχει (έχεις ακούσει ότι η επανάληψη είναι η μητέρα της μαθήσεως, έτσι; Στον αθλητισμό είναι το άπαν). Το να κάνεις έναν άνθρωπο να αλλάξει μυαλά, να πιστέψει στον εαυτό του, σε ένα όραμα και να πειστεί να το διεκδικήσει με άλλους 20, το λες και σύνθετο -έως και αδύνατο.

Εν αντιθέσει με τους περισσότερους προπονητές που έχουν για mantra το ‘οι δυνατές προπονήσεις, φέρνουν τα αποτελέσματα’, ο Ποτσετίνο επένδυσε στην πνευματική δύναμη των παικτών του. Όπως έγραψαν οι The New York Times “πριν τον περυσινό τελικό του UEFA Champions League δεν ασχολήθηκε με την προετοιμασία του σώματος των παικτών του, οι οποίοι είχαν τρέξει αμέτρητα μίλια τους εννέα προηγούμενους -εξοντωτικούς- μήνες. Τα σώματα χρειάζονταν ξεκούραση και μια μικρή ρύθμιση. Για αυτό και εναπόθεσε όλη του την ενέργεια στο να κάνει πιο κοφτερά τα μυαλά τους. Άλλωστε, είναι γνωστός για την πίστη που ‘χει στην αύρα. Όπως και ο Γκουαρδιόλα, έχει πάντα στο γραφείο του sticks θυμιατού που ‘καίνε’ όλη την ημέρα.

“Κατ’ αρχάς, ο Ποτσετίνο πιστεύει στη δύναμη του μυαλού και την ικανότητα του να ανταποκριθεί στις προκλήσεις και να διαμορφώνει τη μοίρα. Για αυτό και επένδυσε σε αυτό, πριν το πιο σημαντικό ματς στην ιστορία της Τότεναμ”.

Αποφεύγει τις προβλέψεις -γιατί για αυτόν οι παίκτες δεν έχουν όρια, όπως απέδειξε ο Κέιν

Κάθε προπόνηση που προηγήθηκε της μεγάλης βραδιάς της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης, είχε διάρκεια 45 λεπτών και ως στόχο να φανούν τα αποτελέσματα της θετικής σκέψης. Ο Αργεντινός ήξερε πως για να διεκδικήσουν οι παίκτες τους το δικαίωμα τους στη νίκη επί της Λίβερπουλ, πρώτα θα έπρεπε να πιστέψουν ότι αυτό ήταν κάτι που μπορούσαν να επιτύχουν. Αυτή η πίστη είχε επηρεαστεί από τις πληροφορίες πως θα έφευγε από το club (γιατί είχε επιτύχει τόσα, που τον έκαναν στόχο των κορυφαίων, με εκείνον να διατηρεί το μυστήριο) και την κατάσταση (βλ. τραυματισμοί) του Χάρι Κέιν. Παρεμπιπτόντως, όταν πήγε ο Ποτσετίνο στην Τότεναμ ο Κέιν είχε σκοράρει 3 γκολ στην Premier League (σε 10 συμμετοχές, τη σεζόν 2013-14). Μετά την έλευση του Αργεντινού (2014), είχε 21 (2014-15), 25 (2015-16), 29 (2016-17), 30 (2017-18), πέρυσι σταμάτησε στα 17 λόγω και των θεμάτων του και φέτος έχει 6.

Είχε προβλέψει αυτήν την εξέλιξη ο ειδικός; Πως ο Κέιν θα γίνει επιθετική δύναμη της Αγγλίας και αρχηγός της εθνικής; “Το τιμ μου δεν κάνει προβλέψεις. Αυτό που κάνουμε είναι να παρέχουμε δυνατότητες διαρκούς εξέλιξης. Να ‘χτίσουμε’ την αποφασιστικότητα τους να γίνουν καλύτεροι. Δεν βάζουμε όρια. Αυτό έγινε και με τον Κέιν. Πίστεψε πως μπορεί να γίνει όλο και καλύτερος”.

Το λεπτό που δεν πιστεύεις πως υπάρχει άλλο περιθώριο εξέλιξης, νιώθεις σίγουρος ότι τα ξέρεις όλα, αρχίζει η πτώση. Αυτή είναι η νοοτροπία που προσπαθούμε να περάσουμε σε όλους -νέους παίκτες και αυτούς της πρώτης ομάδας. Στη ζωή, όχι μόνο στο ποδόσφαιρο, έχεις διαρκώς πράγματα να μάθεις”.

Δεν κρύφτηκε ποτέ

Έξι μήνες μετά τον τελικό του UEFA Champions League και ενάμιση χρόνο έπειτα από την επέκταση συμβολαίου που είχαν δώσει οι Σπερς στον Ποτσετίνο, έως το 2023, αυτή η σχέση τελείωσε. Η ομάδα είναι στην 14η θέση της αγγλικής λίγκας, ενώ έχει συγκεντρώσει 25 πόντους, στα τελευταία 24 ματς -για την Αγγλία. Οι διοικούντες τον είχαν τον προβληματισμό τους εδώ και καιρό, αλλά δίσταζαν -για όλους τους λόγους που διάβασες παραπάνω- να ‘χωρίσουν’ με τον πρωταγωνιστή της ιστορίας μας, ώσπου ένιωσαν ότι δεν γινόταν αλλιώς.

Η αλήθεια είναι πως κάποια γεγονότα επέτρεπαν να κυκλοφορούν διάφορα. Όπως το ότι δεν ‘πέταξε’ με την ομάδα από τη Μαδρίτη, για το Λονδίνο, μετά τον τελικό του UEFA Champions League. Πήγε στο σπίτι του, στη Βαρκελώνη, για να ανασυγκροτηθεί. Η ήττα από τη Λίβερπουλ, τη μεγάλη βραδιά, του στοίχισε πολύ. Κατέληξε στο ότι θα χρειαζόταν μια αλλαγή, που δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με τη δύναμη της σκέψης. Αποφάσισε ότι ήθελε μια νέα πρόκληση. Μια νέα αρχή. Όπως έβλεπε τον έναν παίκτη να φεύγει μετά τον άλλον (τελείωσαν τα συμβόλαια τους και κίνησαν για αλλού, με τον ίδιο να λέει πως ‘τέσσερα χρόνια είναι τεράστιο διάστημα στο ποδόσφαιρο‘), σκέφτηκε πως αυτή μπορούσε να γίνει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για ένα νέο κεφάλαιο. Αυτοί που πλήρωναν δεν συμφώνησαν. Δεν ήθελαν το ρίσκο.

Είχαν έξοδα -να πληρώσουν τα δάνεια για το στάδιο- και άρα η ομάδα έπρεπε να κάνει καλή πορεία στο UEFA Champions League, για να πάρει λεφτά, ενώ έπρεπε γενικά, να νικά για να πηγαίνει ο κόσμος στο γήπεδο και να αφήνει τα λεφτά του. Όλα αυτά ήταν στην πλάτη του Ποτσετίνο, ο οποίος χωρίς να ‘χει τα μέσα έπρεπε να παράξει το αποτέλεσμα που περίμεναν όλοι. Καταλαβαίνεις πως αυτό το ‘περίμεναν’ είναι δικό του έργο, έτσι; Τελικά, επικράτησε το ‘δεν μπορώ να διώξω 11 παίκτες, μπορώ όμως, να διώξω τον έναν προπονητή’, ‘φιλοσοφία’ που μπορείς να πεις πως είναι η πιο παλιά ‘σταθερά’ στον παγκόσμιο επαγγελματικό αθλητισμό. Απλά αλλάζει ο αριθμός των παικτών.

Ο Αργεντινός δεδομένα θα βρει σίγουρα δουλειά. Το θέμα είναι σε ποια πόλη θα κάνει το νέο του σπίτι. Η Μπάγερν Μονάχου είναι υπό αναζήτηση, όπως και η Ρεάλ Μαδρίτης (φευ) και η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ενώ πάντα στο ‘παιχνίδι’ υπάρχουν οι Άρσεναλ και Μπαρτσελόνα. Ο οργανισμός που καλύπτει τα ‘θέλω’ του οράματος που ‘χει πάντα ο Ποτσετίνο, θα τον κάνει δικό του. Και το πιθανότερο είναι πως δεν θα χάσει.

Ο Μέσι θα αφήσει τον Ντιμπάλα να βρει θέση στην ενδεκάδα της Αργεντινής; Η απάντηση στο Pod-όσφαιρο: