Ο Gilberto Benetton προσπάθησε να σώσει τη ψυχή του με το μπάσκετ
Ο άνθρωπος που έκανε την Benetton Treviso ευρωπαϊκή δύναμη πέθανε σε ηλικία 77 χρόνων, έπειτα από χρόνια ασθένειας που τον κατέβαλε. Τρεις μήνες νωρίτερα, είχε χάσει το μικρότερο αδελφό του. Πριν δυο μήνες τον καταράστηκε όλη η Ιταλία, όταν κατέρρευσε η γέφυρα στη Γένοβα.
Ο Gilberto Benetton υπήρξε ο υπεύθυνος των οικονομικών της Benetton Group και όλων των άλλων επενδύσεων της οικογενείας. Έβαζε χρήματα, όπου έβλεπε μια ευκαιρία και κράτησε την οικογένεια ασφαλή, στους χαλεπούς οικονομικούς καιρούς. Με μια εξαίρεση: τον αθλητισμό. Εκεί έκανε ό,τι γούσταρε η ψυχή του, αυτή που ‘χε αφήσει πίσω από τα 14 όταν του είπαν “ εσύ έχεις διαβάσει περισσότερα χρόνια, θα αναλάβεις τα οικονομικά”.
Δεν έχασε ποτέ συνάντηση. Δεν παραπονέθηκε ποτέ για τη δουλειά τα σαββατοκύριακα. Η οικογένεια που δημιούργησε, ζούσε σε έπαυλη. Εκείνος σε ένα διαμέρισμα κοντά στα αρχηγεία της εταιρείας που χάριν εκείνου έφτασε να αξίζει 10 δισεκατομμύρια δολάρια, το 2018. “ Πάντα δούλευα πολύ και είχα λίγους φίλους. Και κάθε βράδυ φροντίζω να κοιμάμαι σπίτι. Όπως φροντίζω και να ασκούμαι.
“Αυτό για το οποίο μετανιώνω είναι που μου έδωσαν τα οικονομικά της εταιρείας. Δεν ήμουν ειδικός σε αυτά”, είχε πει το 2009. Έγινε και αφού έκανε πλούσια τα αδέλφια του, έκανε και εκείνος… το κομμάτι του: επένδυσε στον αθλητισμό.
Από την ορφάνια στο Forbes
To 1945, τέσσερα αδέλφια από το Τreviso, ο Luciano, η 8χρονη Giuliana, ο 4χρονος Gilberto και ο 3χρονος Carlo έμειναν ορφανά από πατέρα. O Leone είχε γυρίσει από τη Λιβύη, όπου είχε πάει να εργαστεί ως οδηγός φορτηγού, άνοιξε ένα μαγαζί ενοικίασης ποδηλάτων και πέθανε φτωχός και νέος.
Ο πρωτότοκος, Luciano παράτησε το σχολείο για να δουλέψει και να θρέψει την οικογένεια του. Ήταν 10 χρόνων. Αρχικά πουλούσε εφημερίδες στο σταθμό των τρένων, μετά το σχολείο. Έπιασε και δεύτερη δουλειά “για να μου μένει και κάτι”. Άρχισε να χάνει καθημερινά μαθήματα και τελικά εγκατέλειψε τα θρανία. Τότε τον προσέλαβαν σε ένα κατάστημα με ρούχα, ως βοηθό πωλητή. Κάθε μήνα έβαζε κάτι στην άκρη και όταν μάζεψε 200 δολάρια αγόρασε μια μηχανή για πλέξιμο. Η αδελφή του, Giuliana έπλεκε κάθε βράδυ χρωματιστά αφράτα πουλόβερ (κίτρινο, πράσινο και ανοιχτό μπλε), μετά τη δουλειά της, η μητέρα τους είχε αναλάβει τα τελειώματα και το σίδερο και ο Luciano τις πωλήσεις, από πόρτα σε πόρτα -αφότου σχολούσε από το μαγαζί.
Όπως διαβάσαμε στο Cambridge University Press “ το καλό γούστο της Giuliana σε συνδυασμό με τη συνέπεια και το επιχειρηματικό δαιμόνιο του Luciano οδήγησαν στην επιτυχία. Στο βαθμό που τα αδέλφια αφοσιώθηκαν σύντομα στην επιχείρηση τους, πριν μπουν σε αυτή όλα τα μέλη”.
Το 1960 ενοικίασαν μια αποθήκη, όπου έφτιαχναν πουλόβερ σε 36 αποχρώσεις. Αυτά τα διέθεταν πια, σε καταστήματα”. Το ταμπελάκι με το brand name έγραφε Très Jolie. Με τη βοήθεια άγνωστου, προς εκείνους, επιχειρηματία, απέκτησαν το πρώτο δικό τους μαγαζί. Μετά απέκτησαν το πρώτο δικό τους εργοστάσιο. Τα τρία αγόρια είχαν συγκεκριμένες επιχειρηματικές δραστηριότητες (ο Luciano το μυαλό, ο Gilberto τα οικονομικά, ο Carlo αρχικά το τεχνικό κομμάτι και μετά τις επενδύσεις σε γη -δεν σταμάτησαν ποτέ να οικοδομούν στα βορειοανατολικά της χώρας) και η αδελφή τους ήταν υπεύθυνη για το σχέδιο.
Το 1965 άλλαξαν το όνομα της εταιρείας. Έβαλαν το επίθετο τους και δίπλα τα ενωμένα χρώματα (united colors). Έως το 1979 είχαν 280 καταστήματα στη Γαλλία, 250 στη Γερμανία, 100 στη Μεγάλη Βρετανία και συνολικά 1700, στην Ευρώπη. Το ’80 πέρασαν τον Ατλαντικό και στο τέλος του περασμένου αιώνα αυτό που ξεκίνησε ως αγώνας επιβίωσης δυο ορφανών, έγινε παγκόσμια αυτοκρατορία με 8000 καταστήματα σε όλον τον κόσμο -συν τη Sisley.
Oι απώλειες του 2017 ήταν τέτοιες που ο Luciano βγήκε από τη σύνταξη (που είχε πάρει το 2012) και ανέλαβε εκ νέου τα ηνία. Σύμφωνα με το Forbes το 2018 κάθε ένα από τα αδέλφια άξιζαν 2.7 δισεκατομμύρια δολάρια. Πέραν της Benetton Group, έχουν τη Sisley, το 29.9% των μετοχών στην Cellnex (ειδικοί τεχνολογίας τηλεπικοινωνιών και μεταδόσεων) και το 3.1% στην Generali, μεταξύ άλλων. Τα πιο σημαντικά είναι άλλα.
Γενικά, θα έλεγες πως έπαιξαν δυνατά το ’90, με τις ιδιωτικοποιήσεις που είχαν ως στόχο να εξαφανιστεί το δημόσιο χρέος.
Τον περασμένο Φλεβάρη, ο Fioravante Bertagnin, σύζυγος της Giuliana, πέθανε κατά τη διάρκεια διακοπών του ζευγαριού στην Αργεντινή. Ήταν 60.. Ακολούθησε ο μικρότερος των αδελφών, Carlo, στις 10/7, από επιπλοκές νόσου. Ήταν 74 χρόνων. Ήταν υπεύθυνος για τα κτηματομεσιτικά και τις εκτάσεις της οικογενείας στην Αργεντινή.
Τρεις μήνες αργότερα τον ακολούθησε ο κατά δυο χρόνια μεγαλύτερος του, Gilberto. Αυτός ο άνθρωπος ήταν υπεύθυνος για τις επενδύσεις της Benetton στον αθλητισμό (η Benetton Treviso ήταν δικό του δημιούργημα) και εκπρόσωπος της οικογενείας στα διοικητικά συμβούλια της Edizione (εταιρεία χαρτοφυλακίου της φαμίλιας), στην οποία ανήκει και η Αutogrill (καταστήματα εστίασης σε λεωφόρους και εθνικές οδούς). Είναι στο board και της μεγαλύτερης επένδυσης της φαμίλιας στην Atlantia (έχουν το 30.25% και είναι οι βασικοί μέτοχοι). Σε αυτήν ανήκει η λειτουργία των αυτοκινητόδρομων με διόδια και των αεροδρομίων. Το κύριο asset της είναι η Autostrade per L’ Italia -μεγαλύτερος ανάδοχος του ιταλικού δικτύου αυτοκινητόδρομων.
Η Autostrade per L’ Italia ήταν υπεύθυνη για την κατάρρευση της γέφυρας στη Γένοβα (Morandi), στις 14/8 που στοίχισε τη ζωή σε 43 ανθρώπους. Ο Πρωθυπουργός της Ιταλίας, κατονόμασε τους Benetton ως εκ των υπευθύνων της τραγωδίας, λέγοντας ότι με τα χρήματα από τα διόδια θα έπρεπε να κάνει τη συντήρηση “αλλά μοιράζονται τα κέρδη και καταρρέουν γέφυρες”. Ο Gilberto δέχθηκε τόνους μίσους από τους πολίτες, απειλές και λεκτική βία. Όταν ανακοινώθηκε ο θάνατος του, κόσμος σχολίασε “ελπίζω να υπέφερε και να λειτουργήσουν οι κατάρες για όλα τα μέλη της οικογενείας”.
Ο Gilberto είχε μιλήσει στην Corriere στις 18/9. Εξήγησε πως “ η σιωπή τις πρώτες ώρες μετά την τραγωδία ήταν από σεβασμό. Ναι, ήμουν διακοπές, όπως οι περισσότεροι Ιταλοί. Προέκυψε η τραγωδία και όλα άλλαξαν για εμάς. Δουλεύουμε στενά με τους μάνατζερ της Autostrade per L’Italia για να καταλάβουμε τι έγινε και τι πρέπει να συμβεί για να βοηθήσουμε την πόλη. Να κάνουμε δραστικές παρεμβάσεις, για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες των πολιτών. Έχουμε δεσμευθεί να κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας για να λάμψει η αλήθεια”.
Υπήρχαν πληροφορίες πως πάρταρε στην Cortina, ανήμερα της κατάρρευσης. “ Όπως κάθε χρόνο ήμασταν στην αδελφή μας, για τον Δεκαπενταύγουστο. Ειδικά φέτος, θέλαμε να τιμήσουμε τη μνήμη του αδικοχαμένου αδελφού μας”. Τον ρώτησαν αν έγιναν λάθη από την εταιρεία. “ Αυτό θα το δείξει η έρευνα. Εμείς και οι υπόλοιποι μέτοχοι προσδιορίζουμε τι πρέπει να γίνει για την ανάπτυξη και την εξέλιξη της εταιρείας. Κρατάμε αρχεία από όλες τις αποφάσεις και έχουμε το ίδιο management”. Που προφανώς ήθελε αλλαγή.
Αυτό που βλέπεις λέγεται La Ghirada-Città dello Sport και βρίσκεται στο Treviso. Είναι αθλητικό κέντρο 220.000 τετραγωνικών μέτρων και δημιουργήθηκε το 1985, κατ’ εντολή του Gilberto Benetton, ο οποίος δημιούργησε και τη Verde Sport -αθλητική εταιρεία της Benetton. Οι εγκαταστάσεις λειτουργούν 365 ημέρες το χρόνο. Υπάρχουν 4 γήπεδα μπάσκετ, βόλεϊ 2 για beach volley, 6 για ράγκμπι και κλειστά γήπεδα, συν πισίνα, συν γυμναστήριο, συν γήπεδο γκολφ, εστιατόριο, κατάστημα με αθλητικά είδη και συνεδριακός χώρος.
Υπέγραψε τον Schumacher και μετά τον Kukoč
Mε δική του εντολή χτίστηκε και το PalaVerde, το γήπεδο της Treviso που χτίστηκε σε έξι μήνες και έκανε εγκαίνια στις 24/9 του 1983. Ο Gilberto είχε εκνευριστεί με την καθυστέρηση του δήμου να βρει ένα γήπεδο που να πληροί τα στάνταρ των επαγγελματικών αγώνων μπάσκετ και έκανε κάτι για αυτό. Είχε γίνει ιδιοκτήτης της ομάδας Associazione Pallacanestro Treviso, τη σεζόν 1981-82, που ήλθε ο υποβιβασμός στην Α2. Το 1985 ήταν στη Serie A, έκαναν ένα ακόμα πήγαινε-έλα και το 1987 επέστρεψαν στην ελίτ.
Το 1991 ο Gilberto συμφώνησε να γίνει χορηγός του Michael Schumacher, deal που λίγο έλειψε να μη γίνει γιατί οι συνεργάτες του sportsman δεν είχαν πειστεί πως αξίζει να επενδύσουν στο Γερμανό. Μαζί πήραν δυο πρωταθλήματα (1994, 1995). Μετά ο Schumacher έφυγε για τη Ferrari.
Πέραν της συμφωνίας με τον Schumacher έκανε άλλη μία: αυτή με τον “κορυφαίο παίκτη της Ευρώπης” Toni Kukoč, τον οποίον έπεισε ο Gilberto να ζήσει στο Treviso, μετά το three-peat με την Pop 84. Παρουσία του θρυλικού Κροάτη η Pallacanestro Treviso πήρε το πρώτο πρωτάθλημα το 1992. Την επόμενη σεζόν, κατέκτησε το ιταλικό κύπελλο και έφτασε έως το Final Four του Πρωταθλητριών που διεξήχθη στο ΣΕΦ. Εκεί αντιμετώπισε τον ΠΑΟΚ στον ημιτελικό, με τον Massimo Iacopini να σκοράρει διαδοχικά τρίποντα και τον Maurizio Ragazzi να δίνει τη χαριστική βολή.
Ο τελικός άνηκε στη Limoges CSP, σε παιχνίδι που έμεινε στην ιστορία ως αυτό “που σκότωσε το μπάσκετ”. Το σκορ ήταν 55–59. Το καλοκαίρι ο Kukoč έφυγε για το ΝΒΑ, παρ’ όλα αυτά εμφανίστηκε ο Riccardo Pittis. Η ομάδα κράτησε το κύπελλο και πρόσθεσε τον πρώτο ευρωπαϊκό τίτλο (FIBA European Cup). Εκείνη τη σεζόν, σε ματς με τον Ολυμπιακό ο Roy Tarpley έκανε παιχνίδι που πέρασε στην ιστορία, ως εκ των πιο παραγωγικών του Αμερικανού.
Το 1995 υπήρξε περαιτέρω ενίσχυση, με τους Orlando Woolridge και Petar Naumoski, τα εθνικά κύπελλα έγιναν τρία και τη σεζόν 1995-96 η Benetton συνάντησε τον Παναθηναϊκό, στα playoffs της Ευρωλίγκας, με τους “πράσινους” να πηγαίνουν στο Final Four, χάρη σε τάπα του Vrankovic και να το κατακτούν.
Το 1997 ήλθε ένας ακόμα τίτλος στη Serie A, το δεύτερο Saporta Cup κατακτήθηκε το 1996 και τα ιταλικά κύπελλα έγινα 4 το 2000. Τη σεζόν 2001-02 έκανε το double και τη σεζόν 2002-03 το treble (Supercup, κύπελλο και λίγκα). Έως τότε είχαν εμφανιστεί τέσσερις φορές σε Final Four της κορυφαίας ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Τις δυο τερμάτισαν τρίτοι και άλλες δυο δεύτεροι (1993 και 2003). To 2003 στον τελικό βρήκε τη ‘γηπεδούχο’ Barcelona του Svetislav Pesic. Τρόπαιο όμως, δεν σήκωσε. Το σήκωσαν οι Bodiroga, Jasikevičius και Gregor Fučka.
Από το ρόστερ είχαν παρελάσει παίκτες, του επιπέδου των Željko Rebrača, Vinny Del Negro, Boštjan Nachbar, Henry Williams, Andrea Bargnani, Ramūnas Šiškauskas, Marcus Brown, Trajan Langdon, Tyus Edney, Marcelo Nicola, Petar Naumoski, Uroš Sloka, Drew Nicholas και φυσικά του Νίκου Ζήση. Στον πάγκο της είχαν καθίσει προσωπικότητες όπως αυτές των Petar Skansi, Fabrizio Frates, Mike D’Antoni, Željko Obradović, Piero Bucchi, Ettore Messina (μετά τη διάλυση του κακού δαίμονα της Treviso, της Kinder Bologna) και David Blatt.
Προς τα τέλη της δεκαετίας του 2000 άρχισε η φθίνουσα πορεία, με την οικογένεια να ανακοινώνει την απόσυρση της το Φλεβάρη του 2011. Για την ιστορία, κόουτς ήταν ο Aleksandar Đorđević, ο οποίος είχε διαδεχθεί τον Jasmin Repeša.
Τη σεζόν 1996-97 η Benetton συνάντησε -πρώτα τον ΠΑΟΚ και μετά- τον Άρη, στο πλαίσιο του Korac. Με ηγέτη τον Mario Boni των 9 συνεχόμενων πόντων στο PalaVerde, η ελληνική ομάδα ήταν αυτή που βρέθηκε στον τελικό της διοργάνωσης.
Συνάντησε και την ΑΕΚ, στα ημιτελικά του Final Four της Εuroleague, παραμονή του Αγίου Γεωργίου. Η Ένωση επικράτησε της ομάδας του Obradovic, χάρη σε τρίποντο του Μπάνε Πρέλιεβιτς και συνάντησε στον τελικό την Kinder. Που αναδείχθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης.
Η τελευταία σεζόν που η Benetton ήταν στην ελίτ της Ευρώπης ήταν αυτή των Blatt και Ζήση. Πήρε πρωτάθλημα (2006) και κύπελλο (2007) και μετά άρχισε η αντίστροφη μέτρηση -με την άνοδο της Siena που επίσης, διαλύθηκε.
Το “επίσης” έχει να κάνει με το γεγονός ότι παίκτες (με επικεφαλής τον Pittis και μέλη τους Claudio Coldebella και Paolo Vazzoler) προσπάθησαν να γλιτώσουν το σύλλογο από την εξαφάνιση, αλλά η αίτηση τους να δημιουργηθεί η Treviso Basket 2012 -από συγχώνευση νέου συλλόγου με την Benetton- που θα έπαιζε στη Serie A, στη θέση της Benetton, απορρίφθηκε.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Dino Meneghin είχε εξηγήσει πως ένα τέτοιο γεγονός -η παρουσία νεοσύστατου οργανισμού στο κορυφαίο πρωτάθλημα της χώρας- θα ερχόταν σε αντίθεση με τους κανονισμούς της λίγκας και θα δημιουργούσε ένα μη βιώσιμο νομικό προηγούμενο, για χρεωμένες ομάδες που θα μπορούσαν να διαγράψουν τα πάντα, συστήνοντας νέο σύλλογο που θα μπορούσε να παραμείνει στη λίγκα. Από τότε υπάρχει η Universo Treviso Basket που ασχολείται με την εξέλιξη νέων παικτών και από την αγωνιστική περίοδο 2015-16 βρίσκεται στη Serie Α2.
Ο Gilberto επένδυσε και σε άλλα σπορ, όπως στη λίγκα του βόλεϊ, αλλά και στο rugby. Ακόμα και σήμερα υπάρχει ομάδα που λέγεται Benetton Rugby. Aπό το 1978 που πρωτοασχολήθηκε με τα σπορ έως το 2012 πανηγύρισε περισσότερους από 60 τίτλους. Το 2012 μπήκε στο Hall of Fame του μπάσκετ, στην Ιταλία για την προσφορά του στο σπορ.
Photos: Eurokinissi, AP
