Η νύχτα που άλλαξε το ελληνικό ποδόσφαιρο

Ήταν Φεβρουάριος του 1996 στην παλιά αίθουσα των VIP στο στάδιο «Καραϊσκάκης», όταν ο Σωκράτης Κόκκαλης παρά τον ντροπιαστικό αποκλεισμό από την ΑΕΚ στο Κύπελλο, εκφωνεί αυτάρεσκα τον πρώτο λόγο που κλείνει με το κλασσικό μετέπειτα «χο, χο, χο» . Είναι η ίδια ατάκα που χρησιμοποιεί και ο John McLane στο Die Hard για να προειδοποιήσει την ομάδα τρομοκρατών του Hans Gruber ότι έρχεται το τέλος: “Now I have a machine-gun – ho, ho, ho”.

Στις πίσω σειρές, με ένα ποτήρι ουίσκι στο χέρι μια γνώριμη μελαχροινή φιγούρα της Θηβών, ο Θωμάς Μητρόπουλος. Σχεδόν αποστεωμένος, ψαρά μαλλιά, παρατηρητικότητα ινδιάνου ιχνηλάτη και ένα αφοπλιστικά σαρδόνιο χαμόγελο ζωγραφισμένο στο σκαμμένο πρόσωπο, από εκείνα που «έχουν δει πολλά». Κανείς δεν έδωσε σημασία, άλλωστε η γνωριμία με τον Κόκκαλη βαστούσε από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, ήταν απλώς ένας προσκεκλημένος όπως τόσοι άλλοι.

Ο Περσίας προετοίμασε το έδαφος

Όλοι οι παρευρισκόμενοι είχαν επικεντρωθεί στον Κόκκαλη και αγωνιούσαν για την πορεία του Ολυμπιακού που επί τετραετία εξακολουθούσε να διαβιεί «τα πέτρινα χρόνια», δεχόμενος απανωτές ήττες εντός κι εκτός γηπέδου πότε από το Βαρδινογιάννη και πότε από το Μελισσανίδη. Στο περιθώριο εκείνης της γιορτής, ο Σωκράτης είναι παράδοξα ευδιάθετος, ερωτάται για το αγωνιστικό μέλλον του Ολυμπιακού που σχετίζεται άμεσα με την υψίστης σημασίας απόφαση της πρόσληψης νέου προπονητή στη θέση του Σταύρου Διαμαντόπουλου και δε χαλάει χατήρι σε κανέναν. Θα πει με νόημα ότι το ΔΣ αποφάσισε να γίνει πάρα πολύ προσεκτική επιλογή στο ζήτημα αυτό και ότι η ομάδα θα συνεχίσει με τον Τάκη Περσία που θα χτίσει το νέο Ολυμπιακό κατ’ εντολών του νέου προπονητή.

Ο Ολυμπιακός δεν θα ανακοινώσει προπονητή, παρά τη χαμένη σεζόν και τα σκαμπανεβάσματα, δεν θα προσλάβει κανέναν και ο Τάκης Περσίας θα παραμείνει στη θέση του, παρατάσσοντας την ομάδα αποκλειστικά με διάταξη 4-4-2 και έμφαση στα άκρα. Οι πρώτες φήμες έχουν ξεκινήσει να διαρρέουν από τα τέλη Φλεβάρη, οι γνωρίζοντες δημοσιογράφοι ξεκινούν με μισόλογα να προετοιμάζουν το έδαφος για τη μεγάλη βόμβα που επίκεται να εκραγεί και να σείσει συθέμελα το ελληνικό ποδόσφαιρο. Ο προπονητής που εννοούσε ο Κόκκαλης, ήταν ο Ντούσαν Μπάγεβιτς, ιερό τοτέμ της ΑΕΚ και νούμερο ένα όνομα στην ελληνική αγορά. Όλη η Ελλάδα ασχολείται με τη βόμβα της μετακίνησης του Ντούσαν στον Πειραιά, η ΑΕΚ καταρρέει κι από τότε δεν ξανασηκώνει κεφάλι, ελάχιστοι θυμούνται εκείνη την ξερακιανή φιγούρα στο περιθώριο της κοπής της πρωτοχρονιάτικης πίτας του συλλόγου.

«Το μεγάλο πιστόλι του Ολυμπιακού και του Κόκκαλη» είναι το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Φίλαθλος» όταν ο Σωκράτης ανακοινώνει την είσοδο του Θωμά Μητρόπουλου στο ΔΣ της ΠΑΕ. Κανείς εκτός ελαχίστων δεν έδωσε πάλι σημασία, το όνομα του Θωμά δεν έλεγε τίποτα σε κανέναν, ήταν απλώς ένας ξεχασμένος παράγοντας του Αιγάλεω από τις αρχές της δεκαετίας του ’80, όταν μαζί με το μικρότερο αδελφό του Βίκτωρα, είχαν προσπαθήσει – χωρίς επιτυχία και χάνοντας και αρκετά χρήματα – να αναστήσουν την ομάδα της γειτονιάς που μεγάλωσαν. Άπαντες επικεντρώνονται στο νέο Ολυμπιακό του Μπάγεβιτς, στον Πειραιά μετακομίζει ο φέρελπις φορ Αλέκος Κακλαμάνος από τον Ιαλυσό Ρόδου, ο μέσος του Εθνικού Ανδρέας Νινιάδης, κυρίως όμως πείθεται και υπογράφει ο Ρέφικ Σαμπανάτζοβιτς από την ΑΕΚ και το πιο hot δίδυμο ακραίων του πρωταθλήματος, οι σταρ του Πανηλειακού, Στέλιος Γιαννακόπουλος και Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς μετά από μια τρομερή μάχη διαρκείας με τον Παναθηναϊκό «του Βαρδινογιάννη».

Άλλαξε σελίδα… με γκρίνια

Ο Ολυμπιακός έχει γυρίσει σελίδα, ο Κόκκαλης είναι η πρώτη φορά στη βραχύβια ως τότε παρουσία του στον ποδοσφαιρικό Ολυμπιακό, που δεν εμπλέκεται έμμεσα ή άμεσα στη δουλειά του προπονητή και δεν παίρνει εν θερμώ αποφάσεις. Η ομάδα ενώ ξεκινά εντυπωσιακά φιλοδωρώντας με 5 γκολ στην Καστοριά την τοπική ομάδα, δέχεται τρομερό πλήγμα στην Ευρώπη αποκλειόμενη από την ουγγρική Φερεντσβάρος, επιδεικνύοντας μια παροιμιώδη αμυντική δυσλειτουργία που οδηγεί στο «καθαρό» 3-1 στο Ούλοϊ της Βουδαπέστης και στο πικρό 2-2 του «Καραϊσκάκης». Ο Ολυμπιακός δεν ρολάρει, ισοπαλία χωρίς σκορ με την Παναχαϊκή στο «Καραϊσκάκης», πολύ δύσκολες νίκες με Εδεσσαϊκό και Ιωνικό στο γκολ και μόνο ένα 4-0 εναντίον του (υποβιβασθέντα στο τέλος της σεζόν) Άρη στο Φάληρο. Όλοι μιλούν για «κρίση» και μαθημένοι στο «όλα ή τίποτα» ψιθυρίζουν ακόμη και απόλυση Μπάγεβιτς.

Ο Κόκκαλης σταματάει κάθε συζήτηση εν τη γενέσει της, περιβάλλει με αμέριστη εμπιστοσύνη τον προπονητή και θυμίζει εκείνο το «χο, χο χο» στους στενούς του συνεργάτες. Δίπλα του, είναι ο «σύμβουλος επί θεμάτων διατησίας και μέλος του ΔΣ» Θωμάς Μητρόπουλος, ο οποίος τρεισήμυσι μήνες στον Ολυμπιακό δεν έχει πει λέξη, δεν έχει εμφανιστεί ούτε σε μια συνεδρίαση της ΕΠΑΕ του εκλεκτού του Γιώργου Βαρδινογιάννη, «παππού» Δέδε και έχει κάνει πολύ κόσμο να αναρωτιέται για τη χρησιμότητά του και τα κριτήρια επιλογής του «παρά τω Προέδρω». Μέχρι που φτάνει η ογδόη Δεκεμβρίου του 1996, η βραδιά που είναι προγραμματισμένο να διεξαχθεί το πρώτο μεγάλο ντέρμπι της σεζόν, «η μητέρα των μαχών» όπως αρέσκοντο να το αποκαλούν οι εφημερίδες της εποχής, το Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός στο «Καραϊσκάκης», το ντέρμπι που άλλαξε την ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Ο πληγωμένος Παναθηναϊκός των… ψαράδων

Ο Παναθηναϊκός φτάνει σε εκείνο το ντέρμπι όχι απλώς λαβωμένος, αλλά αποκαμωμένος. Η ομάδα που έφτασε μέχρι τα ημιτελικά του Champions League και με εκείνο το γκολ του Βαζέχα στο Άμστερνταμ είχε αγγίξει το όνειρο, είχε αποκλειστεί εν μέσω καύσωνα πρώτα από τους «ψαράδες της Ρόζενμποργκ» και αμέσως μετά από τη Λέγκια Βαρσοβίας, την ομάδα που λίγους μήνες πριν είχε σκορπίσει με 3-0. Ο Γιώργος Βαρδινογιάννης είχε φέρει στην Παιανία το Νίκο Λυμπερόπουλο και πέραν τούτου μόνο το Μπλεντι Κόλα από τον Απόλλωνα. Δώνης στην Μπλάκμπερν, Νιόπλιας στον ΟΦΗ, ο Μπορέλι να φέρεται ότι έχει υπογράψει στη Ρεάλ Οβιέδο (όντως έφυγε τον Ιανουάριο), μια ομάδα που είχε αδειάσει από την προηγούμενη σεζόν, με τα πόδια και κυρίως το μυαλό βαριά. Ο Ρότσα είχε ήδη απομακρυνθεί, την ομάδα είχε αναλάβει ο Βέλιμιρ Ζάετς σε μια προσπάθεια ανύψωσης του ανύπαρκτου ηθικού και αναπτέρωσης των αγωνιστικών ελπίδων για μια επιτυχημένη σεζόν. Και η απαρχή ήταν εκείνο το ντέρμπι.

Η Κυριακή στο Στάδιο «Καραϊσκάκης» θα μείνει βαθιά χαραγμένη στο θυμικό όσων την έζησαν. Από νωρίς το απόγευμα τα αστυνομικά δελτία ολοένα και πλήθαιναν, το σοβαρότερο εξ αυτών μετέφερε τους σοβαρότατους τραυματισμούς δύο φίλων του Παναθηναϊκού (ο ένας μάλιστα ήταν ο Σωτήρης Κλης, αδελφός του παλιού παίκτη των πρασίνων, Δημήτρη Κλη) στο Μοσχάτο, μετά από βόμβα μολότωφ. Οι δύο άτυχοι φίλαθλοι μεταφέρθηκαν με εγκαύματα τρίτου βαθμού στο ιατρείο του Σταδίου «Καραϊσκάκης» μετά από προσωπική παρέμβαση του Γιάννη Ζαβραδινού, αφού δεν υπήρχε διαθέσιμο ασθενοφόρο για να τους διακομίσει σε παρακείμενο νοσοκομείο. Ο Παναθηναϊκός είχε τη συμπαράσταση περίπου 6μισι χιλιάδων οπαδών του, σε ένα γήπεδο που κόχλαζε ήδη δύο ώρες πριν την έναρξη του αγώνα, ενώ στα «μάρμαρα» του φαληρικού Σταδίου συναντούσε κανείς τον τότε ΥΠΕΧΩΔΕ, Κώστα Λαλιώτη, το Γενικό Γραμματέα του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σκανδαλίδη, τον πρώην Υφυπουργό Αθλητισμού Γιώργο Λιάνη, το Δήμαρχο Πειραιά Στέλιο Λογοθέτη, το Βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Μάκη Γιακουμάτο. Όλοι έμειναν με το στόμα ανοιχτό στο σόου της Θ7.

Μ’ ένα τσιγάρο κι ένα κομπολόι στο χέρι…

Οι οπαδοί του Ολυμπιακού σκαρφαλωμένοι στα συρματοπλέγματα, με αναμμένα δεκάδες καπνογόνα, «έλιωσαν τα τσιμέντα» μόλις έκανε την εμφάνισή της η ομάδα για το καθιερωμένο ζέσταμα, αργότερα έβαλαν – κυριολεκτικά – φωτιά σε μια σειρά από πανό του Παναθηναϊκού, «λάφυρα» παλαιότερων «εκστρατειών». Ο Παναθηναϊκός βγήκε για ζέσταμα υπό τους ήχους του τραγουδιού του «Καραγκιόζη». Το γήπεδο ήταν φανατισμένο και κατάμεστο πλην των «νεκρών ζωνών», η ατμόσφαιρα δεν θύμιζε συνηθισμένο ντέρμπι Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού, ήταν παραπάνω από τεταμένη, ελάχιστοι άνθρωποι παρέμειναν ψύχραιμοι. Ένας από εκείνους ήταν ο Σωκράτης Κόκκαλης, παρέα με το Γιώργο Λούβαρη, πλάι στους υψηλούς προσκεκλημένους της θύρας των επισήμων. Όταν πλησιάζε η έναρξη του αγώνα, γύρισε το κορμί του και κοίταξε ψηλά, στις πίσω θέσεις της κεντρικής θύρας. Εκεί καθόταν ο Θωμάς Μητρόπουλος, με ένα τσιγάρο και ένα κομπολόι στο χέρι, ακριβώς με το ίδιο χαμόγελο εκείνης της εκδήλωσης για την κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας 9 μήνες πριν.

Οι ομάδες βγαίνουν στον αγωνιστικό χώρο από την καταπακτή, τις οδηγεί ένας υπάλληλος του ΟΤΕ από την Αγιάσσο της Λέσβου. Τον λένε Στράτο Παπουτσέλη, αξιολογήθηκε και μπήκε στους πίνακες διαιτητών Α΄Εθνικής κατηγορίας μόλις 4 μήνες πριν στην αρχή της σεζόν και ορίστηκε να διευθύνει προς έκπληξη όλων και το μεγάλο ντέρμπι. Ο παρατηρητής Φιλιππόπουλος (ιστορική διοπτροφόρα μορφή της εποχής, με μια γκρι καμπαρντίνα να τριγυρνάει μονίμως πέριξ του αγωνιστικού χώρου) δίνει το ΟΚ για το πρώτο σφύριγμα, το ντέρμπι με καθυστέρηση 2 λεπτών προκειμένου να καθαρίσει ο ουρανός του Φαλήρου από τους καπνούς, ξεκίνησε. Ο Παναθηναϊκός πατάει καλύτερα, ο Ολυμπιακός έχει προσεγγίσει πολύ συντηρητικά το παιχνίδι, ο Μπάγεβιτς μοιάζει φοβισμένος, ο Ζάετς ρισκάρει περισσότερο.

Η πρώτη «πράσινη» προειδοποίηση έρχεται στο 6΄ με ένα σουτ του Βαζέχα ελάχιστα πάνω από το οριζόντιο δοκάρι, η δεύτερη στο 14΄ όταν από φάουλ του Μπορέλι, ο ήρωας του προηγούμενου ντέρμπι Καπουράνης, αναγκάζει τον πιτσιρίκο που υπερασπίζεται τα καρέ του Ολυμπιακού στην πρώτη μεγάλη απόκρουση της βραδιάς. Ο πιτσιρίκος ονομαζόταν Δημήτρης Ελευθερόπουλος και εκείνο το βράδυ έμελλε να είναι ο κορυφαίος του Ολυμπιακού. Ο Μπάγεβιτς «σφίγγει» ακόμη περισσότερο τον Ολυμπιακό, αφήνει μοναδικό προωθημένο τον Ίλια Ίβιτς, δίνει εντολή στους δύο αμυντικούς χαφ, το Σαμπανάτζοβιτς και το Θεόφιλο Καρασαββίδη, να έλθουν ακόμη πιο κοντά, να «μαζέψουν» ακόμη περισσότερο το παιχνίδι στο κέντρο. Γιαννακόπουλος και Τζόρτζεβιτς μοιάζουν τρακαρισμένοι, ο Σέρβος ωστόσο ξεχώριζε αριστερά με εκείνο το αέρινο ξεπέταγμα και το μεγάλο διασκελισμό.

Η φάση που έκρινε το… ελληνικό ποδόσφαιρο

Το ημίχρονο κύλησε με νεύρα, εντάσεις, σκληρά μαρκαρίσματα, ελάχιστες φάσεις μετά το πρώτο τέταρτο. 0-0. Ο Μπάγεβιτς αντιλαμβάνεται ότι εάν δεν αλλάξει πλάνο, ο Παναθηναϊκός θα πάρει το ντέρμπι, ψηλά στα τσιμέντα, ο Θωμάς είναι ατάραχος. Έξω Γιαννακόπουλος, μέσα Κακλαμάνος, ο Ολυμπιακός θα επιτεθεί. Όλα έγιναν και κρίθηκαν στο πρώτο πεντάλεπτο του δευτέρου ημιχρόνου, όλα άλλαξαν σε εκείνο το χρονικό διάστημα. Ο Ελευθερόπουλος σε νέα επληκτική απόκρουση, βγάζει το τετ-α-τετ του Μπορέλι στο 50΄, στην επαναφορά με τάκλιν αυτοθυσίας αποσοβεί το 0-1 προ του Λυμπερόπουλου. Ο Ολυμπιακός φεύγει στην κόντρα μετά από μια απομάκρυνση του Αμανατίδη. Ο Αλεξανδρής πασάρει με το κεφάλι στον Ίβιτς, ο Ίλια ξεχύνεται κατά μέτωπο προς την εστία του Βάντζικ αναπτύσσοντας μεγάλη ταχύτητα. Ο Μαρίνος Ουζουνίδης γλυστράει, ο Κολιτσιδάκης το ίδιο. Προλαβαίνει το Σέρβο εκτός περιοχής με «επαγγελματικό» φάουλ ο «νίντζα» Γιάννης Καλλιτζάκης. Φάουλ.

Ο Παπουτσέλης είναι μακριά από τη φάση, που ούτως ή άλλως έγινε με κινηματογραφική ταχύτητα. Τρέχει από το ημικύκλιο του κέντρου με τη σφυρίχτρα στο στόμα και το χέρι τεταμένο στην ευθεία. Έχει σφυρίξει πέναλτι. Ακριβώς στο σημείο που ο Μυτιληνιός δείχνει την άσπρη βούλα, ο Παναθηναϊκός παραδίδει τα σκήπτρα, «τελειώνει» επί τόπου μια κι έξω. Διαμαρτυρίες, σπρωξίματα, βρισιές, φτυσίματα, προπηλακισμοί. Ο Παπουτσέλης τα έχει χαμένα, το γήπεδο πανηγυρίζει εκτός από τη 10-12 που βράζει. Ο Παπουτσέλης σπεύδει στον πρώτο επόπτη Κώστα Κουναλάκη: «μπορεί και να ήταν εκτός περιοχής, αλλά δεν παίρνω την ευθύνη» του απαντά ο επόπτης. Ο Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς έχει ήδη στήσει τη μπάλα στον ασβέστη, περιμένει. Ο Παπουτσέλης τελών εν συγχύσει, αποβάλλει με δεύτερη κίτρινη τον Καλλιτζάκη που τον απωθεί βίαια, δεν κάνει το ίδιο στον Βάντζικ που επίσης τον απωθεί.

Έχουν περάσει ήδη τέσσερα λεπτά από τη στιγμή του σφυρίγματος, οι παίκτες του Παναθηναϊκού είναι, το ηπιότερο, εκτός εαυτού. Ο Παπουτσέλης δεν αλλάζει απόφαση, πέναλτι. Ο Τζόλε παίρνει φόρα, υψώνει το βλέμμα, εκτελεί το τέλειο πέναλτι. 1-0. Χαμός. Ο Παναθηναϊκός δεν ξαναεμφανίστηκε στο ματς, εκτός από τον επιθανάτιο ρόγχο στην εκπνοή. Ο Ολυμπιακός χάνει το ένα γκολ πίσω από το άλλο, Κακλαμάνος (66΄, 81′), Αλεξανδρής (71′, 83′) και Γεωργάτος (80′) σπαταλούν ανεπανάληπτες ευκαιρίες για να ανεβάσουν το δείκτη του σκορ σε δυσθεώρητα επίπεδα, ο Βάντζικ πήρε τη σκυτάλη από τον Ελευθερόπουλο και βγάζει τα πάντα. Το παιχνίδι έχει γίνει τρομερά νευρικό, μοιάζει να έχει κριθεί όταν στο 90΄ ο Βαζέχα προσφέρει στο Χουάν Μπορέλι την ευκαιρία του αγώνα. Ο Χότα-Χότα μόνος απέναντι στον «Ελέ» πλασάρει, το Καραϊσκάκης παγώνει, ο Καραταΐδης ορκίζεται μετά το τέλος ότι ένιωσε τις τρίχες στην κεφαλή του να ασπρίζουν μονομιάς.

‘Ηταν μέσα; Πείτε μου, θα τρελαθώ!

Η μπάλα χαιδεύει το δοκάρι του Ελευθερόπουλου, φεύγει χιλιοστά άουτ. Δεύτε λάβετε τελευταίον ασπασμόν, ο Παναθηναϊκός χάνει και την ευκαιρία του «από μηχανής Θεού» για να σωθεί από την τραγωδία. Μετά την αποβολή του Καλλιτζάκη, θα μείνει και με 9 παίκτες στις καθυστερήσεις με την κόκκινη του Κολιτσιδάκη (που την επιζητούσε μανιωδώς) περιμένει το τελευταίο σφύριγμα για να πέσει ολόκληρος επάνω στον Παπουτσέλη. Λήξη. Ο Ζάετς αποχωρεί δακρυσμένος, ο Μπορέλι βγάζει τη φανέλα και τη δίνει στον διαιτητή, είναι το τελευταίο παιχνίδι του Αργεντινού με το τριφύλι, με απόφαση της FIFA που ήταν γνωστή πριν τον αγώνα στη διοίκηση των πρασίνων, από 01/01 ανήκει στην Οβιέδο. Ο συνήθως ήρεμος Βάντζικ πηγαίνει «καροτσάκι» το διαιτητικό τρίο στα αποδυτήρια, κλωτσάει το ρέφερι που κάνει ότι δεν είδε/δεν κατάλαβε. Ο Ουζουνίδης ακούει τον υπνωτισμένο Παπουτσέλη να ρωτά απεγνωσμένα τους συνεργάτες του «Ήταν μέσα ή έξω; Πείτε μου γιατί θα τρελαθώ!».

Στην αντιπέρα όχθη γλέντι ατελείωτο, ο Τζόρτζεβιτς στα χέρια, ο Μπάγεβιτς να αποθεώνεται, ο Πέτρος Κόκκαλης μέσα στα αποδυτήρια τρισευτυχισμένος να ανακοινώνει έξτρα πριμ ενός εκατομμυρίου σε κάθε παίκτη. Ο κόσμος σε παραλήρημα, ο Αμανατίδης έχει γίνει Μπεκενμπάουερ, ο Ελευθερόπουλος Ντασάεφ, ο Κακλαμάνος Μπίερχοφ. Ο Σάββας Θεοδωρίδης έξω από το καμαράκι των διαιτητών να προσπαθεί να συγκρατήσει τους ιθύνοντες του Παναθηναϊκού που προσπαθούν να μπουν μέσα και να μιλήσουν με τον Παπουτσέλη. Ο Στράτος είναι μέσα με το Φιλιππόπουλο και τον τέταρτο, τον Αργύρη Παπαχίντζιο. Ρωτούσε αμφότερους εάν ήταν πέναλτι, ήταν τρομοκρατημένος, το βλέμμα χαμένο. Ο Παπαχίντζιος εξερχόμενος αργότερα αρνήθηκε να πάρει θέση: «Προς Θεού, δεν μπορώ να πω εγώ τέτοιο πράγμα. Υπήρχε διαιτητής στο γήπεδο που υπέδειξε πέναλτι. Σας παρακαλώ παιδιά…». Ψηλά στα τσιμέντα, η γνώριμη φιγούρα σηκώθηκε, έστρωσε το σακάκι και αποκρίθηκε στο διπλανό της: «γύρισε το φύλλο».

Τον τίτλο με νομοθετικό διάταγμα

Στα αποδυτήρια ο Μπορέλι εν εξάλλω ξιφουλκούσε εναντίον όλων, κυρίως εναντίον του Παπουτσέλη. Ο Καλλιτζάκης θύμιζε στους ρεπόρτερς ότι ο Ολυμπιακός σε 11 παιχνίδια, έχει αγωνιστεί στα 6 με παίκτη παραπάνω λόγω αποβολών αντιπάλων, ο Ζάετς βουρκωμένος παρέπεμπε στη διοίκηση όσον αφορά τη διαιτησία. Και πράγματι, η διοίκηση δεν άργησε καθόλου. Ελάχιστη ώρα αργότερα είχε ήδη δημοσιοποιήσει τη δριμύτατη ανακοίνωσή της: «Όλη η Ελλάδα παρακολούθησε από την τηλεόραση το ποδοσφαιρικό έγκλημα που συνετελέσθη στο συνήθη τόπο των εκτελέσεων, στο Στάδιο «Καραϊσκάκης». Αυτήν τη φορά θύμα της σφαγής υπήρξε ο Παναθηναϊκός. Θύτες οι γνωστοί δράστες αναλόγων προηγούμενων αθλιοτήτων. Τώρα εξηγούνται όλα όσα λέγονταν και γράφονταν πριν αρχίσει το πρωτάθλημα και ποιοι ήταν αι στόχοι των δήθεν εξυγιαντών της διαιτησίας. Αλλά αντί να δολοφονούν κάθε Κυριακή το ελληνικό ποδόσφαιρο, ας δώσουν τουλάχιστον τον τίτλο στον Ολυμπιακό από τώρα με νομοθετικό διάταγμα. Είναι κρίμα να ταλαιπωρούν άδικα τις άλλες ομάδες».

Μόλις είχε ξεκινήσει ένας ατέρμονος κύκλος αίματος, τουλάχιστον μέχρι το ντέρμπι του δεύτερου γύρου, παρόλο που ο περιχαρής Σωκράτης Κόκκαλης προτίμησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις και να αρκεστεί στη συβιλλική δήλωση «ο Ολυμπιακός βρίσκει το δρόμο του». Παράλληλα ο Πρόεδρος του Ολυμπιακού έπλεξε το εγκώμιο του Ντούσαν Μπάγεβιτς λέγοντας ότι η προσφορά του είναι ήδη μεγάλη, ότι παιζει σημαντικό ρόλο στην αναγέννηση της ομάδας, η οποία έκανε μια πολύ σπουδαία νίκη, ενώ μπορούσε να σκοράρει και περισσότερα γκολ. Αποθεώθηκε και αποχώρησε. Λίγο πιο δίπλα ο Ίλια Ίβιτς διπλωματικά απαντούσε ότι «για να το δώσει ο διαιτητής, ήταν πέναλτι», ενώ ο Μπάγεβιτς παραδεχόταν ότι ο Παναθηναϊκός ήταν πιο συγκροτημένος και καλύτερος στο πρώτο ημίχρονο, αλλά ο Ολυμπιακός το ήθελε περισσότερο. Τη διαιτησία του Παπουτσέλη – όπως και ο Ζάετς – αρνήθηκε να τη σχολιάσει.

Εκείνος που δεν αρνήθηκε να σχολιάσει ήταν ο παρατηρητής διαιτησίας του αγώνα, Νίκος Ζλατάνος. Ο εμπειρότατος καθηγητής διαιτησίας με το λάγνο παρελθόν, (παλιός διεθνής ρέφερι και τότε πρόεδρος του Συνδέσμου Θεσσαλονίκης) είχε βαθμολογήσει με χαμηλούς βαθμούς τον Παπουτσέλη, χρεώνοντάς του σοβαρό λάθος στον καταλογισμό του ανύπαρκτου πέναλτι. Ο βαθμός στην εφαρμογή των κανονισμών ήταν 4, στον πειθαρχικό έλεγχο 5. Ο Ζλατάνος παρέδωσε τη συνοπτική έκθεση-φωτιά στο διαιτητή του Συνδέσμου Λέσβου, την επομένη απέστειλε – με φαξ μάλιστα – και την αναλυτική Έκθεση στην Επιτροπή Διαιτησίας. Η παράβαση, κατά τον Ζλατάνο, έγινε εκτός γραμμής περιοχής και κακώς καταλογίστηκε πέναλτι, ενω χρέωσε στον Παπουτσέλη έλλειψη καθαρής σκέψης και λάθη μετά την απόφαση αυτή που έκρινε το ντέρμπι. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο Ζλατάνος έφυγε στενοχωρημένος από το στάδιο Καραϊσκάκη, αφού «ήταν χρεωμένος στο Βαρδινογιάννη» όπως θρυλείτο και η οργή του «Καπετάνιου» αναμένετο πρωτοφανής.

Η ψυχή του Ίβιτς, όμως, ήταν μέσα

Ο Ευστράτιος Παπουτσέλης, παραπέμφθηκε όπως αναμενόταν στην πειθαρχική επιτροπή, δεν ξανάπιασε σφυρίχτρα. Η Θ7 δικαιωμένη εξέδωσε ανακοίνωση παραδεχόμενη ότι η παράβαση έγινε εκτός περιοχής, «η ψυχη του Ίβιτς όμως ήταν μέσα, όπως και όλων των οπαδών του Ολυμπιακού που επί δέκα χρόνια τράβηξαν τα πάνδεινα από το καθεστώς Βαρδινογιάννη». Για ημέρες, για εβδομάδες, για μήνες, η συζήτηση για εκείνο το πέναλτι δεν τελείωσε ποτέ. Το «ΦΩΣ» μάλιστα βρήκε και τον μοναδικό «ειδικό» που είδε πέναλτι, έναν Κύπριο Καθηγητή Διαιτησίας ονόματι Βάσσο Κωνσταντίνου, ο οποίος εφηύρε το «παρατεταμένο και διαρκές πεναλτι» διανθισμένο με τρομερή κυπριακή διάλεκτο και υπερβολές αντίστοιχες της άλλης πλευράς που έκανε λόγο για «πέντε μέτρα έξω από την περιοχή» και ούτω καθ’ εξής. Το βέβαιο ήταν ότι ένα από τα ιστορικότερα ντέρμπι όλων των εποχών, αποκτούσε το δικό του ξεχωριστό κεφάλαιο στην Καινή Διαθήκη του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Επί μακρόν το ντέρμπι συζητείτο, ο Παναθηναϊκός παρέπαιε και επικοινωνιακά έβγαζε προς τα έξω ότι το πραγματικό ντέρμπι θα ήταν εκείνο του δεύτερου γύρου, αρχές Απριλίου στο ΟΑΚΑ. Βαθμολογικά αδίαφορο παιχνίδι, αφού ο Ολυμπιακός είχε επί της ουσίας κατακτήσει τον τίτλο, πλην όμως το απόλυτο ματς γοήτρου, το απαύγασμα της κόντρας των αιωνίων στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Από τη μία η μανία του Παναθηναϊκού για «αποδείξεις», από την άλλη η ανάγκη του Ολυμπιακού να επιβεβαιώσει την ανωτερότητα. Από κάθε άποψη και η «ρεβάνς» εκείνης της σεζόν, αποτελεί κομβικό ιστορικό σημείο στις μονομαχίες των δύο, με έναν φοβερό κύκλο που βρήκε τον Ολυμπιακό να «καθαρίζει» έξι συνεχόμενα ντέρμπι χωρίς καν ισοπαλία, χτίζοντας ένα μοναδικό ρεκόρ που πολύ δύσκολα θα σπάσει στο μέλλον.

Μέσες άκρες μιλάμε για μια ανεπανάληπτη ερυθρόλευκη φιέστα που ξεκίνησε από τον αποκλεισμό του Παναθηναϊκού στο μπάσκετ με το διπλό διασυρμό του Μάλκοβιτς και κορυφώθηκε 6 Απριλίου στο Ολυμπιακό Στάδιο. Μόλις στο 8΄ ο Γρηγόρης Γεωργάτος πήρε φόρα, εκτέλεσε το φάουλ και έβαλε τον Ολυμπιακό μπροστά στο σκορ, εκμεταλλευόμενος την (τουλάχιστον) κακή εκτίμηση του Γιόζεφ Βάντζικ που επέλεξε στο δεύτερο βήμα του «Γκέο» να κάνει ένα βήμα προς τη γωνία του ανθρώπινου τείχους που είχαν στήσει οι συμπαίκτες του και απλώς να παρακολουθήσει τη μπάλα να αναπαύεται στα δίχτυα του. Αυτή τη φορά δεν υπήρχε Παπουτσέλης για να αναλάβει το βάρος, διαιτητής του αγώνα είχε οριστεί ο Παπαχίντζιος (τέταρτος στο ματς-σταθμό του πρώτου γύρου) ο οποίος δεν έκανε το μεγάλο λάθος. Το 2-0 με το τρομερό σουτ του Καραπιάλη στο 48΄, απλώς ολοκλήρωσε την τελετή νωρίτερα.

Στο τερέν οι ομάδες αλλαγμένες, ο Ολυμπιακός με τον Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς να κάθεται στον πάγκο προερχόμενος από τραυματισμό που τον κράτησε 3μισι μήνες εκτός δράσης και νέα πρόσωπα τους Γκόγκιτς και Ανατολάκη από τη χειμερινή μεταγραφική περίοδο, δύο ποδοσφαιριστές που άλλαξαν σε μεγάλο βαθμό την εικόνα του. Ο Παναθηναϊκός σε αποσύνθεση, χωρίς Μπορέλι, χωρίς Μαραγκό (μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη και τον ΠΑΟΚ) με μεταγραφή τον Κώστα Μαλέκκο από την Κύπρο και τον Κώστα Κωνσταντινίδη από τον ΟΦΗ. Ένας Παναθηναϊκός ανήμπορος, που ολοκλήρωσε το παιχνίδι ηττημένος παντού με 8 παίκτες, μετά από (επιδιωκώμενες) αποβολές του Καλλιτζάκη, του Γ.Χ. Γεωργιάδη και του Κολιτσιδάκη, οι οποίοι αποχώρησαν με σκυμμένο το κεφάλι από το καιόμενο Ολυμπιακό Στάδιο.

Ο Ολυμπιακός θα μπορούσε να κλείσει με μεγαλύτερο σκορ, ο Αλεξανδρής στο 16΄ (απέκρουσε ο Βάντζικ με το πόδι) και ο Νταμπίζας στο 46΄ (άτσαλο πλασέ που απέκρουσε ο Βάντζικ με διπλή προσπάθεια) απώλεσαν τις σημαντικότερες ευκαιρίες των ερυθρολεύκων, οι οποίοι μετά το δεύτερο γκολ του Καραπιάλη περιορίστηκαν απλώς σε συντηρητική αντιμετώπιση του παιχνιδιού σεβόμενοι τον αντίπαλο. Αυτό το πικρό ποτήρι της ταπείνωσης, ο φίλαθλος κόσμος του Παναθηναϊκού το ένιωσε να ξεχειλίζει ακριβώς όταν ο Ολυμπιακός εμφανώς «κατέβασε ταχύτητα». Άλλον έναν εξευτελισμό και μάλιστα από τον αιώνιο αντίπαλό του δεν τον άντεξε ο κόσμος του Παναθηναϊκού που θόλωσε, ξέσπασε, απογοητεύτηκε οικτρά. Ορισμένοι προτίμησαν την σιωπηλή διαμαρτυρία φεύγοντας από το γήπεδο 20 λεπτά πριν από τη λήξη του ντέρμπι, γυρίζοντας επιδεικτικά την πλάτη σε παίκτες, προπονητές, διοίκηση, οι πιο θερμόαιμοι, προτίμησαν να εκδηλώσουν τα αισθημάτά τους με τον χειρότερο τρόπο: έσπασαν, πέταξαν, έκαψαν πλαστικά καθίσματα, επιτέθηκαν στους άνδρες των ΜΑΤ, έβγαλαν όλη την οργή και την αγανάκτησή τους για μια από τις καταστροφικότερες σεζόν στην ιστορία του Παναθηναϊκού.

Ο Ζάετς ξαναβούρκωσε, αυτή τη φορά δεν τον έπνιγε η αδικία ή τα νεύρα. Ήξερε ότι ο Παναθηναϊκός κινδύνευε μετά από μια χρονιά όνειρο, να βιώσει τον απόλυτο εξευτελισμό ακριβώς την επόμενη και να μείνει και εκτός Ευρώπης (όπως και εν τέλει συνέβη) σε μια αποκαθήλωση που κορυφώθηκε στην απώλεια και του Κυπέλλου από την ΑΕΚ στο τελικό του «Καραϊσκάκης» και στο «ματς του Κουτσουπιά». Ο Βαρδινογιάννης δεν έβγαλε λέξη αποχωρώντας, δεν τόλμησε και κανείς να τον σταματήσει για τον ρωτήσει το οτιδήποτε. Αντιθέτως ο Σωκράτης Κόκκαλης που παρακολούθησε το παιχνίδι από τις θύρες 31-33 μαζί με τους φανατικούς οπαδούς του Ολυμπιακού, προσέγγισε χαμογελαστός το χώρο των επισήμων απλώς για να χαιρετήσει το Λιβανέζο «αθάνατο» της ΔΟΕ Τόνι Κούρι που παρευθρέθη στο ΟΑΚΑ προσκεκλημένος του Μάνου Μαυροκουκουλάκη από τη Σιόν όπου ο Mister Manos είχε ταξιδέψει για την παρουσίαση της έκθεσης των Ελβετών για τη διεκδίκηση της Χειμερινής Ολυμπιάδας του 2002.

Ο Κόκκαλης πέρασε μια «βόλτα» και από τα αποδυτήρια, ανακοίνωσε το πριμ (2μισι εκατομμύρια σε κάθε παίκτη για την «τετράδα αγώνων» συν ένα εκατομμύριο έξτρα πριμ για την άνετη νίκη στο ντέρμπι) και ασπάστηκε τους ποδοσφαιριστές. Δηλώσεις δεν θέλησε να κάνει, περιορίστηκε στα χαμόγελα και στη συμμετοχή στους πανηγυρισμούς, άλλωστε στο άμεσο μέλλον του προδιαγραφόταν και η πρόκληση του final4 της Ρώμης για τον μπασκετικό Ολυμπιακό, στον οποίο επίσης ήταν ο διοικητικός ηγέτης. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς, ότι όπως ανέστησε τον Ολυμπιακό στο μπάσκετ, ξεκινούσε και την ανάσταση στο ποδόσφαιρο. Απλώς κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί το μέγεθος και όλα τα μέσα εκείνης της ανάστασης. Διότι μετά από εκείνο – το πρώτο – πρωτάθλημα που κατέκτησε ο Ολυμπιακός του Μπάγεβιτς, ξεκίνησαν να πέφτουν και όλα τα «κάστρα» ένα-ένα. Και στην ουγιά έγραφε «Θωμάς».

Τριβέλλας, το τελευταίο οχυρό

Ενώ ο υπόλοιπος φίλαθλος κόσμος ευρισκόμενος σε καλοκαιρινή ρασρώνη, ασχολείτο με τις μεταγραφές, ο Θωμάς Μητρόπουλος 30 Ιουλίου πέρασε μια βόλτα από την ΕΠΑΕ. Η διοργανώτρια διενεργούσε εκλογές, ο Γιώργος Δέδες ήταν δεδομένο ότι θα επανεκλέγετο, ώσπου εντελώς ξαφνικά ανακοινώνει στο σώμα ότι αποσύρει την υποψηφιότητά του! Μετά από χρόνια, Πρόεδρος της διοργανώτριας αναλαμβάνει ο Στέλιος Σφακιανάκης, πρώην Γενικός Γραμματέας Αθλητισμού και εκλεκτός του Θωμά. Η θητεία του θα είναι εξαιρετικά βραχύβια, αφού σε λιγότερο από 11 μήνες θα δρομολογηθούν οι εξελίξεις να τον αντικαταστήσει ο αδελφός του Θωμά και bon vivant Βίκτωρας. Το τελευταίο οχυρό ήταν η ΕΠΟ του Κώστα Τριβέλλα, του ανθρώπου που στη φούσκα του σκανδάλου Κιάππε, είχε εισβάλλει αχτένιστος με τις πυτζάμες στο πάνελ της έκτακτης εκπομπής του Σταύρου Τσώχου στον ΑΝΤ1, προκειμένου να συζητήσει για τη σωτηρία του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Την ώρα που ο Ολυμπιακός εν όψει και Champions League, ενισχύεται σημαντικά με το Δημήτρη Μαυρογενίδη και τον Πίτερ Οφορίκουε (ενώ επέστρεψε και ο Τάσος Μητρόπουλος για να κλείσει την καριέρα του) και ο Παναθηναϊκός πατάει restart με την έλευση του Δανιήλ και τις μεταγραφές των Μίκλαντ, Στράντλι, Βλάνταν Μιλόγεβιτς και την επίσης συναισθηματικά φορτισμένη επιστροφή του Δημήτρη Σαραβάκου, επίκεινται οι εκλογές της ΕΠΟ, Νοέμβριο του 1997 στον Έβρο. Η ημερομηνία-ορόσημο είναι η 16η Νοεμβρίου, ο τόπος η Αλεξανδρούπολη. Δύο ακριβώς εβδομάδες μετά είναι προγραμματισμένο το μεγάλο ντέρμπι Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού για την 13η αγωνιστική. Τα θρυλούμενα και οι αστικοί μύθοι για εκείνο το χρονικό διάστημα ξεπερνούν και σενάριο ταινίας του Σκορσέζε, είναι αδύνατον να ξεχωρίσει κανείς το μύθο από την πραγματικότητα. Το βέβαιο είναι πως εκείνο το δεκαπενθήμερο, το ελληνικό ποδόσφαιρο γύρισε οριστικά και αμετάκλητα σελίδα, έπαψε να είναι το ίδιο και δεν επανήλθε ποτέ στην πρωτεραία κατάσταση. Κανείς εκτός των άμεσα εμπλεκομένων δεν μπορεί να διαβεβαιώσει τι από τα παρακάτω ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και ποια σημεία ανάγονται στη σφαίρα του μύθου.

Οι εκλογές της ΕΠΟ στην Αλεξανδρούπολη είναι το ελληνικό The Departed. Τη θέση του απερχόμενου Τριβέλλα διεκδικούσαν ο έχων την κυβερνητική στήριξη Σωτήρης Αλημίσης και ο μετριοπαθής Γιώργος Λυσσαρίδης που εξέφραζε την αντιπολίτευση. Ο Λυσσαρίδης ξεκινά από τη Θεσσαλονίκη και μόλις πιάνει Καβάλα κάνει αναστροφή και επιστρέφει πίσω. Εκείνες οι εκλογές ξεπερνούσαν το μέγεθός του. Ο Θωμάς ανεβαίνει με συγκεκριμένο σχέδιο και ήδη χαραγμένη πολιτική: «η κίνηση που έκανα ήταν να κυκλοφορήσω τη φήμη ότι μαζί μου είχα μια τσάντα με 1 εκατ. δολάρια. Ηξερα ότι από τη στιγμή που ήξεραν ότι το ποσόν ήταν συγκεκριμένο θα έτρεχαν όλοι να πάρουν προτού τελειώσει» θα πει ο Θωμάς στη μοναδική του δημόσια τοποθέτηση για εκείνη την εκλογική διαδικασία. Κάποιοι μιλούν για προσημειωμένα χαρτονομίσματα, άλλοι για κομμένα στα δύο και πρακτικές «μισά τώρα, μισά όταν κλείσει η δουλειά», άλλοι για μαύρες «μακηψωμιάδικες» σακούλες σκουπιδιών.

Το ξενοδοχείο είναι το «Αθηνά», μικρό και απόμερο στην άκρη της πόλης, κοντά σε μια εκκλησία όπου στο ιερό της θρυλείται ότι χειροτονήθηκαν ουκ ολίγοι Πρόεδροι Ενώσεων. Εκεί θρυλείται ότι ξεγεννήθηκε η «παράγκα», εκεί έλαβαν χώρα οι συναλλαγές και «μπήκε το νερό στ’ αυλάκι». Ο Αλημίσης εκλέγεται πανηγυρικά, στο ΔΣ της ΕΠΟ φιγουράρουν πολλά νέα πρόσωπα όπως ο πρώην γενικός γραμματέας Γιώργος Οικονομίδης, ο πρώην πρόεδρος του Αιγάλεω, Δημήτρης Κούκης, ο τότε επικεφαλής δημοσίων σχέσεων του Ολυμπιακού Θόδωρος Θεοδωρίδης, ο νυν πρόεδρος της ΕΠΟ και τότε πρώην πρόεδρος της Ξάνθης Γιώργος Γκιρτζίκης και ένας νομικός που εκλέγεται Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας, ο Βασίλης Γκαγκάτσης. Άπαντες στη σέχτα των «εκλεκτών», άλλος περισσότερο άλλος λιγότερο.

Η εκλογή τους έγινε αντικείμενο ειδικής Επιτροπής στη Βουλή (στην οποία μάλιστα κλήθηκε και κατέθεσε και ο Σωκράτης Κόκκαλης) κατόπιν καταγγελίας από το Βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Χρήστο Σμυρλή που οδήγησε σε προκαταρκτική εξέταση από τον τότε Εισαγγελέα Πειραιώς Γρηγόρη Πεπόνη και άσκηση ποινικής δίωξης από την Εισαγγελέα Πρωτοδικών Πειραιά Μαρία Τσιριμώκου. Η υπόθεση μπήκε στο αρχείο 21 Ιανουαρίου 2002. Οι κατηγορούμενοι απαλλάχθηκαν με βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Πειραιά, λίγους μήνες νωρίτερα ο δημοσιογράφος Μάκης Τριανταφυλλόπουλος μέσω της τηλεοπτικής εκπομπής «Κίτρινος Τύπος», δημοσιοποιούσε έγγραφο και ακουστικό υλικό που έκανε γνωστό στο ευρύ κοινό το «κύκλωμα» που έχει μείνει στην ιστορία ως «Παράγκα» λόγω του συνειρμού με το γνωστό βιβλίο της αμερικανίδας Χάριετ Μπίτσερ Στόου με τίτλο «Η Καλύβα του Μπαρμπα-Θωμά» (Uncle Tom’s Cabin – Life Among the Lowly).

Επεισόδια, αποβολές και… αυτοχειρία

Όλη αυτή η κατάσταση ήταν αδύνατον να μην επηρεάσει και το ντέρμπι που ακολούθησε εκείνες τις εκλογές. Πράγματι, ήταν εκείνο με τα σφοδρότερα επεισόδια, εκείνο που (ξανα)έγινε πρωτοσέλιδο ως ρεσιτάλ βίας. Το 77ο ντέρμπι Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού είχε (πάλι) τρεις αποβολές παικτών του Παναθηναϊκού (αυτήν τη φορά όχι επιδιωκώμενες), πάθος, δύναμη και πολύ ξύλο εντός κι εκτός αγωνιστικού χώρου. Η ένταση και η αγωνία μέχρι τα τελευταία λεπτά, ακόμη κι όταν οι πράσινοι είχαν μείνει με οχτώ παίχτες, δεν ήταν απλώς στο κόκκινο του στροφόμετρου, αλλά έσπασε το ίδιο το κοντέρ. Το τελικό αποτέλεσμα (3-1) αδικεί κατάφωρα την καλύτερη ομάδα που ήταν ο Παναθηναϊκός, ο οποίος πλήρωσε πρώτα απ’ όλα την αφελή του προσέγγιση και κατά δεύτερον την αυτοχειρία του Γ.Χ. Γεωργιάδη, ο οποίος με τη συμπλήρωση μιας ώρας αγώνα πήρε την ανόητη κόκκινη κάρτα και μετέτρεψε το ματς σε άνισο αγώνα 11 εναντίον 9 (είχε αποβληθεί νωρίτερα με ορθή δεύτερη κίτρινη κάρτα ο Γιάννης Γκούμας).

Ο Ολυμπιακός αν και προηγήθηκε νωρίς στο τρίτο λεπτό με τον Ίλια Ίβιτς, ήταν στημένος λάθος στο γήπεδο, αναίτια υπέρ το δέον συντηρητικός και σε κακό φεγγάρι. Ο Παναθηναϊκός αντιδρά άμεσα, κερδίζει πέναλτι στο 14΄ σε μαρκάρισμα του Ανατολάκη πάνω στον Γ.Χ., εκτελεί ο ίδιος ο Γεωργιάδης, αλλά ο Κυριάκος Τοχούρογλου σε μεγάλη βραδιά, το αποκρούει. Οι πράσινοι δεν πτοούνται, σφυροκοπούν διαρκώς, χάνουν κι άλλες ευκαιρίες με την κεφαλιά του Κωνσταντινίδη στο 20΄, τα δύο σουτ του Βαζέχα στο επόμενο δεκάλεπτο που επίσης αποκρούει ο «Τοχού», η ισοφάριση όμως δεν έρχεται ποτέ. Οι μόνοι από πλευράς Ολυμπιακού που ακολούθησαν σε απόδοση τον τερματοφύλακα της ομάδας, ήταν ο Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς ο οποίος κάθε φορά που κατέβαινε την αριστερή πλευρά σκορπούσε πανικό και ο Ίλια Ίβιτς, ο οποίος με την κλάση του κράτησε ολόκληρη την επίθεση του Ολυμπιακού μόνος του. Οι υπόλοιποι κάτω του μετρίου, ανόρεχτοι, με λάθος τοποθετήσεις και αναίτια «μπλαζέ».

Χωρίς την ηγετική φυσιογνωμία του Τζόρτζεβιτς, ο οποίος σκόραρε και το εκπληκτικό δεύτερο γκολ στο 70΄ αποβάλλοντας (προς στιγμήν) το άγχος από τους συμπαίκτες του, ο Ολυμπιακός δεν υπήρχε περίπτωση να πάρει έστω ισοπαλία από εκείνο το ντέρμπι. Ακόμη και όταν ο Παναθηναϊκός έμεινε με 8 παίκτες μετά τη δίκαιη αποβολή του Μιλόγεβιτς, οι ερυθρόλευκοι συνέχισαν τον παθητικό τους ρόλο, εξακολούθησαν να δέχονται φάσεις και να αντιμετωπίζουν προβλήματα, δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο Παναθηναϊκός μείωσε στο 79΄ με το σουτ του Βαζέχα που κόντραρε στον Ανατολάκη και ξεγέλασε στον Τοχούρογλου. Λίγα λεπτά αργότερα σημαιώνεται και το μοναδικό πολύ σοβαρό λάθος του Τεβεκέλη στο ματς, όταν σε εμφανές χέρι του Μπασινά εντός περιοχής, αρνείται να καταλογίσει το πέναλτι, προφανώς για να μην αφήσει τον Παναθηναϊκό με 7 παίκτες και να αποφύγει πιθανή διακωμώδηση με περαιτέρω ηθελημένη αποβολή που θα οδηγούσε σε διακοπή.

Ο Ολυμπιακός λυτρώθηκε στο πρώτο λεπτό των καθυστερήσεων, όταν μετά την κοντινή κεφαλιά του Αλεξανδρή και την ασθενή απόκρουση του Νικοπολίδη, ο Ίβιτς πήρε το ριμπάουντ και διαμόρφωσε το τελικό 3-1, επιτρέποντας στους συμπαίκτες του να ηρεμήσουν και να γλυτώσουν την μήνι των οπαδών της ομάδας που δυσφόρησε αφάνταστα με την εμφάνιση και την απόδοση της ομάδας, παρόλο που καθ’όλη σχεδόν τη διάρκεια του ντέρμπι είχε καταπιαστεί με.. άλλες ασχολίες όπως η ισοπέδωση του ΟΑΚΑ και του περιβάλλοντος χώρου. Οι μάχες με τα ΜΑΤ ξεπέρασαν ακόμα και τα ειωθότα του ελληνικού ποδοσφαίρου, εμφανίστηκαν «για πρώτη φορά» βεγγαλικά του Ε.Σ., παρενέβησαν ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης, ο Υφυπουργός Αθλητισμού Ανδρέας Φούρας, γενικότερα επικράτησε η κλασσική πλέον επικοινωνιακή λαίλαπα των τριών ημερών κατά «της μάστιγας της βίας» που όλοι την καταδίκασαν και κανείς δεν έκανε κάτι γι’ αυτή.

Το επιμύθιο που κράτησε και ο Σωκράτης Κόκκαλης, είναι ότι ο Ολυμπιακός, έστω όντας κατώτερος των προσδοκιών και του αναμενομένου, πάλι κέρδισε τον Παναθηναϊκό, χτίζοντας σιγά-σιγά μια παράδοση τριών συνεχόμενων νικών που ανάγκασε τους πρώτους παρατηρητές να κάνουν λόγο για ψυχολογικό προβάδισμα, συμπλέγματα ανωτερότητας και κατωτερότητας και ούτω καθ’ εξής. Εν αντιθέσει με τους φόβους και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής, η διαιτησία δεν έκρινε το αποτέλεσμα, ο Μάλαμας Τεβεκέλης υπήρξε ακριβοδίκαιος, οι αποβολές του Παναθηναϊκού ήταν σωστές, το πέναλτι που καταλόγισε εναντίον του Ολυμπιακού ήταν σωστό κι αν ελέγχεται για μια απόφαση, εκείνη ήταν εις βάρος του Ολυμπιακού, στο μη καταλογισθέν πέναλτι στο χέρι του Μπασινά στο 83΄. Ήταν όμως «ειδικές οι συνθήκες» εκείνο το χρονικό σημείο και όπως προελέχθη, ελλόχευε ο κίνδυνος διακοπής του αγώνα με τον περιβάλλοντα χώρο του ΟΑΚΑ να είναι εκείνη τη σιτγμή Ισλαμαμπάντ.

Το ντέρμπι τίτλου και το οριστικό τέλος των “πέτρινων χρόνων”

Ο Κόκκαλης παρά τις παραφωνίες, εξακολουθούσε να στηρίζει απόλυτα το project Μπάγεβιτς, συγχώρησε και την μέτρια πρώτη παρουσία στους ομίλους του Champions League και ανεχόταν και την δυσνόητη συμπεριφορά της ομάδας στα ντέρμπι με την ΑΕΚ, που σήμαιναν τόσα πολλά για τον Ντούσαν. Οι νίκες με τον Παναθηναϊκό ήταν ένα καλό αντίδοτο, ωστόσο κατέστησε σαφές ότι στο ντέρμπι του δεύτερου γύρου τον προσεχή Απρίλιο, η εικόνα του Ολυμπιακού όφειλε να είναι διαφορετική. Η μοίρα τα έφερε έτσι και το παιχνίδι ήταν και «ντέρμπι τίτλου», από εκείνα δίχως αύριο, αφού διεξήχθη την 30η αγωνιστική με τον Ολυμπιακό 3 βαθμούς μπροστά από τον Παναθηναϊκό και μια επικοινωνιακή ταμπέλα «τώρα ή ποτέ» από πλευράς πρασίνων. Τελικά ποτέ.

Ποτέ διότι εκείνο το 0-2 του Ολυμπιακού σήμανε επί της ουσίας τον τερματισμό των «πέτρινων χρόνων». Δεν χωρούσε αμφισβήτηση σε εκείνη την επικράτηση, δεν υπήρχαν οι σκιές και οι σκανδαλώδεις αποφάσεις της προηγούμενης σεζόν για να στερήσουν από τον Ολυμπιακό εκείνα που εδικαιούτο. Δύο γκολ μέσα σε εννέα λεπτά, ένα από το Στέλιο Γιαννακόπουλο, το άλλο από το Δημήτρη Μαυρογενίδη, έσβησαν τα όνειρα του Παναθηναϊκού και παγίωσαν την κυριαρχία του Ολυμπιακού στη μάχη του τίτλου. Ο Παναθηναϊκός ήταν και είναι ο μεγάλος αντίπαλος, αντέδρασε αλλά το μόνο που κατάφερε ήταν δύο δοκάρια στο 70΄ και στο 89΄, ουδέποτε όμως έδωσε την αίσθηση πως μπορεί να ξαναμπεί στο παιχνίδι. Ο τότε 38χρονος υπάλληλος της ΔΕΗ Γιώργος Μποροβήλος που διήυθυνε το παιχνίδι ήταν σχεδόν άριστος, παράπονα δεν εκφράστηκαν από πλευράς Παναθηναϊκού, δεν υπήρχε το πεδίο αμφισβήτησης της επικράτησης του μεγάλου αντιπάλου.

Ο Κόκκαλης μετά το παιχνίδι είχε πειστεί. «Ο κ. Μπάγεβπς θα παραμείνει στον Ολυμπιακό. Δεν υπάρχει πλέον το παραμικρό πρόβλημα και η συνεργασία μας θα συνεχιστεί. Άλλωστε μία καλή συνταγή δεν την αλλάζεις ποτέ». Εκείνο το «πλέον» στην αποστροφή του λόγου του ισχυρού άνδρα του Ολυμπιακού, ήταν το σαφές μήνυμα ότι οι όποιες επιφυλάξεις στο πρόσωπο του Σερβοέλληνα άρθηκαν και ο νέος «ευρωπαίος» Ολυμπιακός, θα χτιζόταν από εκείνον. Ήταν ένας Ολυμπιακός χωρίς ξένους αστέρες και μεγάλα ονόματα στο ρόστερ του, που δούλευε όμως σαν καλοκουρδισμένη μηχανή χάρη στη χημεία μεταξύ παικτών όπως ο Βασίλης Καραπιάλης, ο Γρηγόρης Γεωργάτος, ο Σίνισα Γκόγκιτς, ο Δημήτρης Μαυρογενίδης και πάνω απ’ όλους ο Πρέντραγκ Τζόρτζεβιτς. Αυτός ο Ολυμπιακός έκανε την καλύτερη σεζόν στην ιστορία του στο Champions League και «τελείωσε» τον Παναθηναϊκό από κάθε άποψη μια κι έξω εκείνον το Δεκέμβρη του 1998, στην πέμπτη συνεχόμενη νίκη του στα μεταξύ τους ντέρμπι.

Η τελευταία φορά που μας “μάγεψε” ο Καραπιάλης

Μόνο που τούτη τη φορά, εκτός από την ανωτερότητα εντός αγωνιστικού χώρου, χρειάστηκε και η χείρα βοηθείας από το Σπύρο Παπαδάκο, άρχοντα εκείνου του σαββατιάτικου αγώνα της 5ης Δεκεμβρίου στο ΟΑΚΑ. Ο Λάκωνας ρεφ επέτρεψε με τις υποδείξεις του στην ομάδα του τριφυλλιού να ενίσταται δικαίως για τα δύο μέτρα και σταθμά στην αποβολή του Μπασινά και τη μη αποβολή του Καραπιάλη λίγο αργότερα, για φάουλ επί του Αλεξόπουλου στη φάση του πρώτου γκολ του Ολυμπιακού, για το καταφανέστατο φάουλ του Πουρσανίδη στον Κωνσταντινίδη στην εκπνοή, για τη μη τιμωρία του Ανατολάκη στην κοκορομαχία με τον Αλιόσα Ασάνοβιτς και για κάποια offside (που δεν ήταν της αρμοδιότητάς του) με κορυφαία την υπόδειξη του 17ου λεπτού όταν ο Βαζέχα βρέθηκε σε προφανή θέση για γκολ και ανακόπηκε με τη σημαία. Ο Παναθηναϊκός του Βασίλη Δανιήλ, με Αλιόσα Ασάνοβιτς και το μεγάλο Γιώργο Καραγκούνη να ξεκινάει την καριέρα του, ήταν καταπληκτικός καθ’ όλη τη διάρκεια του πρώτου ημιχρόνου.

Μέσα σε τρία λεπτά, η υπεροχή του Παναθηναϊκού αποτυπώθηκε και εύγλωττα στον πίνακα του σκορ: 1-0 στο 29΄ με τον Κωνσταντινίδη, 2-0 στο 32΄ με τον Κριστόφ Βαζέχα. Ντελίριο. Πιθανόν η ιστορία να είχε γραφτεί εντελώς διαφορετικά εάν ο Ολυμπιακός δεν μείωνε στη λήξη του ημιχρόνου με το αυτογκόλ του Αλεξόπουλου (προσωπική άποψη ότι δεν προηγήθηκε επιθετικό φάουλ), σίγουρα πάντως η εικόνα του πρώτου μέρους συνυπολογιζόμενων των φαλτσοσφυριγμάτων θα μπορούσε να είναι ακόμη χειρότερη για τον αγνώριστο Ολυμπιακό. Ως διά μαγείας όμως στην επανάληψη – προηγήθηκε μια επίσκεψη του Σωκράτη Κόκκαλη στα αποδυτήρια των ερυθρολεύκων σύμφωνα με τις γράφες – εμφανίστηκε στο γήπεδο ένας άλλος Ολυμπιακός, πιο ζωντανός, πιο αποφασισμένος, συγκεντρωμένος απόλυτα στο στόχο και με το μυαλό μακριά από τον «τελικό» με την Κροάσια στο Ζάγκρεμπ που επρόκειτο να διεξαχθεί την επόμενη Τετάρτη και εν πολλοίς έκρινε το μέλλον της ομάδας στο Champions League.

Ο εκνευρισμός των παικτών του Παναθηναϊκού ήταν διάχυτος, ο Ασάνοβιτς χτύπησε δύο φορές τον Ανατολάκη στη φυσούνα κατά την αποχώρηση του ημιχρόνου, η ατμόσφαιρα εντός και εκτός γηπέδου ξεπερνούσε για πολλοστή φορά τα όρια. Οπαδοί του Παναθηναϊκού, επιτέθηκαν με πέτρες και τραυμάτισαν δημοσιογράφους, μια ώρα πριν την έναρξη είχαν χτυπήσει και ρεπόρτερ της «Sρoτtime», επιτέθηκαν στο συνεργείο της ΕΡΤ τραυματίζοντας δύο τεχνικούς που μεταφέρθηκαν στα ιατρεία του ΟΑΚΑ, κάηκαν περιπολικά, προκλήθηκαν ζημιές σε μοτοσυκλέτες της ομάδας «Ζ», δύο αστυνομικοί διακομίστηκαν στο νοσοκομείο. Οι συγκρούσεις των οπαδών του ΠΑΟ με τις δυνάμεις των ΜΑΤ, συνεχίστηκαν και μετά το πέρας του αγώνα με περισσότερη ένταση, όταν οι έξαλλοι οπαδοί έσπασαν και πάλι καθίσματα, έβαλαν φωτιά στις κερκίδες, χρειάστηκε η παρέμβαση οχήματος της πυροσβεστικής για να αποφευχθεί η πυρκαγιά. Ημερήσια διάταξη θα πει κανείς για το θαυμαστό κόσμο του ελληνικού ποδοσφαίρου…

Ο Ολυμπιακός ευτύχησε σχεδόν με την έναρξη του δευτέρου ημιχρόνου να φέρει το παιχνίδι στα ίσια με το θαυμάσιο Βασίλη Καραπιάλη, έναν από τους σπανιότερους καλλιτέχνες της μπάλας που έχει παράξει το δύσμοιρο ποδόσφαιρό μας. Με το σκορ στο 2-2 το παιχνίδι χάλασε, έγινε πιο σκληρό, τα μαρκαρίσματα από πίσω στερούνταν πάσας λογικής. Ο Μπασινάς αποβλήθηκε για το ίδιο φάουλ που ο Καραπιάλης λίγο αργότερα δεν τιμωρήθηκε. Σε εκείνο ακριβώς το σημείο, ο Γιώργος Βαρδινογιάννης αποχώρησε από το ΟΑΚΑ ξεστομίζοντας την ιστορική ατάκα «Δεν αξίζει να ασχολούμαι με το ποδόσφαιρο…». Πράγματι μετά την αποβολή του Άγγελου Μπασινά δεν υπήρχε ματς και το 2-3 του Ανατολάκη στο 72΄ δεν το θυμάται κανείς, το τέταρτο γκολ του Ολυμπιακού το θυμούνται όλοι: είναι η τελευταία φορά που ο Βασίλης Καραπιάλης μας χάρισε τη μαγεία του, ο μοναδικός λόγος να μνημονεύεται εκείνο το ντέρμπι στο διηνεκές. Η λόμπα του «Μπίλλυ», του ίδιου με τα περιττά κιλά και την αντισυμβατικότητα με το σύγχρονο ποδόσφαιρο, είναι ο λόγος που παρακολουθούμε ποδόσφαιρο.

Οι προπονητές των δύο ομάδων παντελώς παράταιροι με το περιρρέον κλίμα και το όζον περιβάλλον, έδωσαν ρεσιτάλ ευθυκρισίας, παρά την απαίτηση όλων για «αίμα». Ο Μπάγεβιτς παραδέχτηκε την ανωτερότητα του Παναθηναϊκού στο πρώτο ημίχρονο, στηλίτευσε τις άδικες αποφάσεις του Παπαδάκου, χαρακτήρισε τη διαιτησία κακή, τόνισε όμως και ότι η ομάα του συνήλθε και δικαίως πήρε τη νίκη με το τελικό ντεμαράζ της στο φινάλε. Ο Βασίλης Δανιήλ στο ίδιο μήκος κύματος, συμφώνησε με τον Μπαγεβιτς για τον καθοριστικο ρόλο που έπαιξε η μείωση του σκορ από τον Ολυμπιακό πριν τη λήξη του ημιχρόνου, χαρακτήρισε πολύ καλή την αντίδραση του Ολυμπιακού στο δεύτερο ημίχρονο, μίλησε για έξοχη ενεργεία Καραπιάλη-Τζόρτζεβιτς στη φάση του 2-2, αλλα και για την εμπειρία και την κλάση των αντιπάλων να γυρίσουν στο ματς. Ο Δανιήλ δεν έκρυψε τις αγωνιστικές αδυναμίες της ομάδας του, λέγοντας οτι η απειρία των παιχτών του δεν μπόρεσε να ξεπερασει τις αποφάσεις του Παπαδάκου και το κυριότερο, έκρινε απολύτως ορθή την αποβολή του Μπασινά, τονίζοντας ότι έπρεπε να τιμωρηθεί για την ίδια παράβαση και ο Βασίλης Καραπιάλης.

Το επιμύθιο του ντέρμπι ήταν πως στο ποδόσφαιρο – και ισχύει μέχρι σήμερα – δεν παίζει μόνο ένας παράγοντας ρόλο είτε αυτός είναι η διαιτησία είτε η αγωνιστική υπεροχή είτε το οτιδήποτε. Η επιτυχία είναι μια μίξη πολλών παραμέτρων που είναι απαραίτητες για να οδηγήσουν μια ομάδα στη νίκη, συν ασφαλώς του απρόβλεπτου παράγοντα της τύχης. Αυτό αδυνατούν να το κατανοήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι, όπως αδυνατούν και οι παράγοντες να κρίνουν αντικειμενικά την εικόνα ενός παιχνιδιού – πολλώ δε ντέρμπι – ειδικότερα όταν αφορά τις λαοφιλέστερες ομάδες και κρίνει πρωτάθλημα. Το πήρε εκείνο το πρωτάθλημα ο Ολυμπιακός, πέρασε και στα προημιτελικά του Champions League και έμεινε εκτός ημιτελικού για ένα γκολ που άλλοι αποδίδουν στην κακή κρίση του Μπάγεβιτς και άλλοι στον…αέρα. Κατά τεκμήριο ήταν ο καλύτερος Ολυμπιακός της περιόδου του Βόσνιου στον πάγκο του, είχε διαιτητική εύνοια, ναι, δεν είναι ντροπή να το παραδεχτεί κανείς μετά από τόσα χρόνια, αλλά είχε και την ποιότητα όπως απέδειξε περίτρανα και στον τελικό Κυπέλλου εκείνης της περιόδου. Την πρώτη σεζόν δεν την είχε, του την προσέδωσαν άλλοι.

Ο Ολυμπιακός βρήκε τον δρόμο του

Εκείνες όμως οι έξι σερί νίκες, εκτός από την επιβεβαίωση της «αλλαγής σελίδας» στο ελληνικό ποδόσφαιρο, επέφεραν και την τελική απομάκρυνση του Ολυμπιακού από ζοφερές καταστάσεις και εποχές που τις τύχες του διαχειρίζονταν άνθρωποι επικίνδυνοι. Με αυτές τις καταστάσεις μπορεί σήμερα να χαμογελάμε ή να αστειευόμαστε, πολλοί άνθρωποι όμως που τις βίωσαν τότε, γνωρίζουν πάρα πολύ καλά το κακό που προξένησαν στο λαοφιλέστερο σύλλογο της Ελλάδας. Ο Κόκκαλης το είχε πει μετά το «ντέρμπι του Παπουτσέλη», ο Ολυμπιακός θα βρει το δρόμο του. Τον βρήκε, με το λάθος τρόπο αλλά τον βρήκε. Πολύ σύντομα το αντιλήφθηκε και ο ίδιος ο Κόκκαλης, όταν η κατάσταση έγινε μη διαχειρήσιμη και οι άνθρωποι που ήλεγχαν τα κέντρα αποφάσεων έστησαν μια ολόκληρη φάμπρικα που παρήγαγε διαφθορά και βία. Αυτοί οι άνθρωποι απομακρύνθηκαν σιωπηρά από τον Ολυμπιακό και σιγά-σιγά έγινε η προσπάθεια η ομάδα να μεγαλώσει, να εξευρωπαϊστεί, να αποκτήσει αέρα Champions League.

Το σερί του Ολυμπιακού έσπασε το Μάιο του 1999, στο τελευταίο ντέρμπι της πρώτης θητείας του Ντούσαν Μπάγεβιτς στο λιμάνι. 9 Μαΐου στο ΟΑΚΑ, σε ένα ματς που κόπηκαν λίγο πάνω από 16 χιλιάδες εισιτήρια, σε ένα ντέρμπι που ξεχάστηκε πολύ γρήγορα για τα όσα εκτυλίχθηκαν εντός των τεσσάρων γραμμών. Διότι εκτός αυτών, το ρεπορτάζ και πάλι ήταν πάρα πολύ πλούσιο: τέσσερις τραυματίες, δύο καμένα και άλλα 18 κατεστραμμένα Ι.Χ. μεταξύ των οποίων και ένα περιπολικό, ήταν ο επίσημος απολογισμός της Αστυνομίας. Τα σοβαρότερα επεισόδια όμως έγιναν μακριά από το ΟΑΚΑ, από νωρίς στην οδό Μιχαλοκοπούλου, όπου συνεπλάκησαν περίπου 100 άτομα, με βόμβες μολότωφ, πέτρες, ξύλα και λοιπά πολεμοφόδια. Δύο άνθρωποι διακομίστηκαν στον «Ερυθρό Σταυρό», κάηκε ένα Διπλωματικό αυτοκίνητο της Πρεσβείας των Φιλιππίνων, μια μοτοσυκλέτα, έγινε γυαλιά καρφιά η έκθεση αυτοκινήτων ΠΑΛΜΑΡ, τα διερχόμενα οχήματα. Μετά την επέμβαση της αστυνομίας, η «δράση» μεταφέρθηκε στη διαστάυρωση των οδών Γ΄Σεπτεμβρίου και Αγίου Μελετίου, όπου έγιναν περίπου τα ίδια. Είπαμε, «ημερήσια διάταξη».

Το παιχνίδι παρότι είχε αναπτυχθεί ένα όργιο φημών γύρω απ’ αυτό, ήταν από τα χειρότερα της ιστορίας. Ο Ολυμπιακός νταμπλούχος, απογοητευμένος από τον αποκλεισμό κόντρα στη Γιουβέντους, «άδειος» και ψυχολογικά και σωματικά. Για να γίνει αντιληπτή η κακοποίηση του αθλήματος, το πρώτο σουτ σε εκείνο το ντέρμπι έγινε με τη συμπλήρωση του ημιώρου, οι ευκαιρίες στο τέλος του ματς ήταν η εξής μία: η κεφαλιά του Ανατολάκη που απέκρουσε ο Νικοπολίδης. Ακόμη και ο Μπάγεβιτς παραδέχτηκε στην αίθουσα Τύπου, πως ο Ολυμπιακός «δεν έκανε ούτε για κηδεία» και δικαίως σφυρίχτηκε από το λιγοστό κόσμο στην εξέδρα. Ο Παναθηναϊκός βολεύτηκε με την ισοπαλία, διασκέδασε τις εντυπώσεις μετά το πολύ σκληρό 0-2 του τελικού Κυπέλλου τέσσερις ημέρες πριν και η ζωή συνεχίστηκε. Το βέβαιο ήταν ότι ο Παναθηναϊκός χρειαζόταν ένα πολύ γερό rebuild και ο Ολυμπιακός το κάτι παραπάνω για την εκπλήρωση του ευρωπαϊκού ονείρου.

Σε αυτήν την κατεύθυνση ήταν οι στρατοσφαιρικές μεταγραφικές κινήσεις του Κόκκαλη το καλοκαίρι του 1999. Ο Σωκράτης ικανοποιημένος αλλά και “σκασμένος” από την παρ’ ολίγον πρόκριση στα ημιτελικά την προηγούμενη σεζόν, έχει τινάξει τη μπάνκα στον αέρα και ενισχύει την ομάδα όσο ποτέ στην μέχρι τότε θητεία του στον προεδρικό θώκο: φέρνει στον Πειραιά μια “προσωπική” του μεταγραφή, το Βραζιλιάνο αρτίστα Τζιοβάνι Σίλβα ντε Ολιβέιρα από τη Μπαρτσελόνα με 8 εκατ. ευρώ και ικανοποιεί και το διακαή πόθο του προπονητή της ομάδας, πληρώνοντας το αστρονομικό ποσό των 13.5 εκατ. ευρώ στην Πόρτο για να αποκτήσει το δύστροπο Σλοβένο σταρ Ζλάτκο Ζάχοβιτς. Ο Ολυμπιακός είναι έτοιμος για την υπέρβαση, ο κόσμος του είναι τρελαμένος και ζει το όνειρό του για ένα ολόκληρο καλοκαίρι.

Στην άλλη πλευρά, μια ιστορική σεζόν απ’ όλες τις απόψεις. Ο Παναθηναϊκός διάγει την τελευταία σεζόν του Γιώργου Βαρδινογιάννη στην προεδρία του. Ο Βαρδινογιάννης κουρασμένος και έχοντας χάσει την παρτίδα από το Σωκράτη Κόκκαλη, ακολουθεί μια αμυντική τακτική και μένει πιστός στο δόγμα που τον χαρακτήριζε πάντα στην παραγοντική του διαδρομή: “Οι ομάδες χτίζονται και δεν αγοράζονται”. Προσλαμβάνει προπονητή τον παλαίμαχο ποδοσφαιριστή της ομάδας Γιάννη Κυράστα, κίνηση που αποδοκιμάζεται από φίλους και εχθρούς και κάνει μετριοπαθείς έως “αντιεμπορικές” μεταγραφές. Η παγωμάρα στον κόσμο του Παναθηναϊκού από την πρόσληψη Κυράστα αποτυπώνεται πλήρως με ένα ιστορικό πρωτοσέλιδο της εφημερίδας “ο Φίλαθλος” που αναφέρει χαρακτηριστικά ότι ο Βαρδινογιάννης “πετάει λευκή πετσέτα με την πρόσληψη Κυράστα”.

Νίκη για τον Παναθηναϊκό μετά 3 χρόνια και 7 μήνες

Ο Καπετάνιος πριν αφήσει τον Παναθηναϊκό έχει σχέδιο ανανέωσης στο μυαλό του: αποδεσμεύει τον επί σειρά ετών βασικό τερματοφύλακα Γιόζεφ Βάντζικ παραδίδοντας τη φανέλα στον υπομονετικό Αντώνη Νικοπολίδη και φέρνει στην Παιανία σαν “κράχτη” τον Γερμανό Καρλ Χάιντς Πφλίπσεν από την Γκλάντμπαχ, τον πρώην παίκτη του ΠΑΟΚ Πέρσι Ολιβάρες, τον “άσημο” Χέλγκι Σίγκουρτσον, τον “άγνωστο” Φερνάντο Γκαλέτο. Η τελευταία μεταγραφή του Καπετάνιου είναι και η πιο “βαρδινογιαννική” απ’ όλες: συμφωνεί με το Δανό στόπερ της Akademisk, Ρενέ Χένρικσεν, με τον ποδοσφαιριστή να αλλάζει φανέλα και περιβάλλον στα 30 του χρόνια και να αντιμετωπίζεται αν όχι με χλευασμό, με σκεπτικισμό από τον Τύπο της εποχής, παρότι διεθνής. Ο Βαρδινογιάννης δηλώνει ότι ο ξανθομάλλης ξερακιανός στόπερ θα αφήσει εποχή στον Παναθηναϊκό και όπως αποδείχτηκε από την καριέρα του Χένρικσεν στα 6 του χρόνια με το τριφύλλι στο στήθος, ο Γιώργος είχε απόλυτο δίκιο.

Η πορεία των δύο ομάδων μέχρι το ντέρμπι-ορόσημο της 21ης Νοεμβρίου, θα μπορούσε να συνοψιστεί με μια φράση: βίοι αντίθετοι. Ο γεμάτος αστέρια και φιλοδοξίες Ολυμπιακός καταρρέει, ο νέος Παναθηναϊκός του Κυράστα μέρα με την ημέρα βελτιώνεται και αποδίδει εξαιρετικό ποδόσφαιρο. Ο Σωκράτης Κόκκαλης απολύει τον Μπάγεβιτς με αφορμή το περιστατικό με το Ζλάτκο Ζάχοβιτς, επιρρίπτοντάς του τις ευθύνες της κακής πορείας του Ολυμπιακού στο Champions League, προτάσσει το ευρωπαϊκό προφίλ της ομάδας και θέτει ως αποκλειστικό στόχο να μεγαλουργήσει ο σύλλογος στο Κύπελλο UEFA. Δεν συμπληρώνονται 24 ώρες από την είδηση-βόμβα της απομάκρυνσης Μπάγεβιτς και ο Πέτρος Κόκκαλης παρουσιάζει τον Αλμπέρτο Μπιγκόν. Ο Ιταλός ντεμπουτάρει στο Western της Νέας Φιλαδέλφειας, στο παιχνίδι που βγήκαν πιστόλια και ουσιαστικά επιβεβαίωσε τη βαθύτατη σήψη του ελληνικού ποδοσφαίρου και έχει μπροστά του την πρόκληση Παναθηναϊκός.

Χρειάστηκε να περάσουν 3 χρόνια και 7 μήνες για να ξανακερδίσει ο Παναθηναϊκός τον Ολυμπιακό. Και το έκανε εμφαντικά, επιβάλλοντας πλήρως το παιχνίδι του, επιδεικνύοντας τρομερή ανωτερότητα και σε ιδέες και σε φυσική κατάσταση και σε προσήλωση. Το πιο σημαντικό ίσως κέρδος του Παναθηναϊκού ήταν η εκπληκτική του εμφάνιση καθ’ όλη τη διάρκεια του αγώνα, ακόμα και μετά τα γκολ που πέτυχαν με κεφαλιές, ο Ολιβάρες στο 58′ και ο Βαζέχα στο 63′. Χένρικσεν. Μίκλαντ, Φλίπσεν, Λυμπερόπουλος έκαναν ό,τι ήθελαν, ήταν οι κορυφαίοι. Ο Ολυμπιακός είχε όλες κι όλες τρεις τελικές προσπάθειες, ο Παναθηναϊκός εκτός από τα δύο γκολ είχε τουλάχιστον έξι κλασσικές ακόμη φάσεις (10′ που πρόλαβε ο Αμανατίδης προ του Βαζέχα, 11′ με τον Σιπνιέφσκι να σουτάρει στο δοκάρι, 22′ και 49′ με τα σουτ των Βαζέχα και Φλίπσεν που έβγαλε ο Ελευθερόπουλος, 32΄ με το κακό κοντρόλ του Κόλα στο τετ α τετ με τον Ελέ και 41′ με τη σωτήρια απόκρουση του Ελευθερόπουλου στο τετ α τετ του Φλίπσεν), σε ένα σύνολο εικοσιδύο τελικών.

Εκτός από μια φάση με τον Ζιοβάνι στο ημίωρο, ο Ολυμπιακός δεν εμφανίστηκε ποτέ στο γήπεδο. Ο μεγάλος Βραζιλιάνος προσπαθούσε από την άμυνα μέχρι την επίθεση να σώσει ό,τι μπορεί από το «ναυάγιο». Ο Μπιγκόν είχε δώσει ακατανόητες οδηγίες για βαθιές σέντρες και παιχνίδι δεκαετίας του ’50 με γιόμες και μαν του μαν. Ακόμα και οι αλλαγές του Αλμπερτίνο ήταν από άλλον πλανήτη, αφού απέσυρε το Τζόρτζεβιτς για να μπει ο Καραπιάλης (!) και τον Πουρσαϊτίδη για να μπει ο Άντζας. Ο Μπιγκόν δεν απάντησε ποτέ στο ασφυκτικό πρέσινγκ του Κυράστα, δεν βρήκε αντίδοτο ποτέ στην επιβολή της μεσαίας γραμμής του Παναθηναϊκού, άφησε Μίκλαντ και Φλίπσεν να κάνουν πραγματικά ό,τ θέλουν στο χορτάρι. Ο Κόκκαλης ήταν βέβαιος μετά από εκείνη την εικόνα, ότι ο Μπιγκόν δε βγάζει τη χρονιά στον πάγκο του Ολυμπιακού κι ας μην είχε κλείσει καν μήνα από τότε που προσελήφθη.

«Για λογαριασμό μου, μίλησε η ομάδα μέσα στο γήπεδο» ήταν τα πρώτα λόγια του Βαρδινογιάννη, μετά τη σπουδαία νίκη. Ο Γιώργος μπήκε στα αποδυτήρια της ομάδας, μοίρασε συγχαρητήρια στους παίκτες και έπιασε απόμερα τον Κριστόφ Βαζέχα για να του ανακοινώσει το πριμ: 2 εκατ. δραχμές σε κάθε παίκτη για το επιβλητικό 2-0, συν 2 ακόμη για τη συμπλήρωση της τετράδας αγώνων. Ο εξαγνισμός του Παναθηναϊκού ήταν καθολικός, εκείνη η νίκη του έδωσε χρόνια ζωής, τον έκανε να αναπνεύσει κι ας έχασε το πρωτάθλημα στο τέλος της σεζόν με εκείνη την ήττα στην Πάτρα. Είχε (ξανα)αποκτήσει την έξωθεν καλή μαρτυρία της καλής ομάδας με το ευρωπαϊκό προφίλ, είχε προσπαθήσει – και έχτισε – να χτίσει ένα οικοδόμημα βασισμένο στη φιλοσοφία της ομάδας και όχι σε πρακτικές που δεν του ταίριαζαν.

Το ντέρμπι μετά από εκείνο το 2-0 του Παναθηναϊκού επανήλθε στην κανονικότητα για περίπου ενάμιση χρόνο, οι φωνές για τη διαιτησία ήταν πάντοτε εκεί βέβαια, τα ισόπαλα αποτελέσματα ωστόσο, άφηναν άπαντες ευχαριστημένους, πάνω απ’ όλους τους ίδιους τους διαιτητές που έκτοτε έτρεμαν κάθε φορά που κληρώνονταν να διευθύνουν αυτό το παιχνίδι. Η επόμενη ημερομηνία που φάνηκε να ξαναλλάζει τον ρου ήταν ο Μάρτιος του 2001, σε εκείνο τον δεύτερο προημιτελικό του Κυπέλλου στη Λεωφόρο. Ο Ολυμπιακός με Τάκη Λεμονή, ο Παναθηναϊκός με Στράτο Αποστολάκη. Το θρυλικό 1-4, η μεγαλύτερη σε έκταση νίκη του Ολυμπιακού εκτός έδρας, το βαρύτερο από τα τραύματα που φέρει ο Παναθηναϊκός και η σηματοδότηση της έναρξης μιας νέας εποχής. Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός, Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός. 186 παιχνίδια συν 6 που διακόπηκαν. Το όλον 192, την Κυριακή το βράδυ θα γίνουν 193. Όλα γράφτηκαν στην ιστορία, ας ελπίσουμε να γραφτεί και αυτό.

Δείτε τα highlights του περίφημου αγώνα:

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ:

Οι πρωταγωνιστές των ντέρμπι

Κουίζ “αιωνίων”: ο Μπέζος, η Μαρκορά και ο Νίκος Καρβέλας

Τα 10 αξέχαστα ντέρμπι Ολυμπιακός-Παναθηναϊκός

Τα αδιάφορα ντέρμπι των “αιωνίων”