Γιόχαν Κρόιφ: Ήταν, είναι και θα είναι το ποδόσφαιρο

Είναι πάντα δύσκολο να μετρήσεις, ακόμα και να μιλήσεις για το μεγαλείο αθλητών που δεν έζησες στην εποχή τους, όπως συμβαίνει μ' εμάς και τον Γιόχαν Κρόιφ. Ό,τι κι αν πεις σε κάποιον, όσους αγώνες κι αν τον βάλεις να δει, πότε κανείς δεν θα καταλάβει πώς ήταν να είσαι φίλαθλος την εποχή που αγωνιζόταν ο Γκάλης. Τι σήμαινε να είσαι παιδί και να βλέπεις τον Μαραντόνα σε Μουντιάλ, να είσαι έφηβος και να ζεις την εποχή που στα παρκέ περπατούσε ο Τζόρνταν.

Δεν θα καταλάβουμε ποτέ τι σήμαινε να παρακολουθείς τον Κρόιφ στο Μουντιάλ του 1974. Προσωπικά, μπορεί στο Δημοτικό να είχα βιντεοκασέτες με αφιερώματα σε όλα τα Μουντιάλ, μπορεί να τις έλιωσα μαθαίνοντας απ' έξω όλα τα κατορθώματα του Πελέ, του Εουζέμπιο και όλων αυτών, αλλά το βλέμμα μου δεν μπορεί να είναι ποτέ σαν του πατέρα μου, όταν μιλάει για τον Κρόιφ.

Δεν μετριέται η προσφορά

Το πρόβλημα όμως με τον Ολλανδό είναι πολύ μεγαλύτερο. Κι αυτό γιατί το θέμα δεν είναι οι ποδοσφαιρικές ικανότητές του. Εκεί αποδέχεσαι πως δεν τον έζησες και αρκείσαι στο να παρακολουθείς τις στιγμές της ποδοσφαιρικής μαγείας του στα βίντεο. Το πρόβλημα ξεκινάει όταν προσπαθείς να κατανοήσεις στο σύνολό της την επίδραση που είχε στο ποδόσφαιρο.

Ξέρεις πως κανείς δεν το επηρέασε όσο αυτός. Το έχεις διαβάσει, το έχεις καταλάβει μελετώντας την ποδοσφαιρική ιστορία, ακούγοντας τόσους και τόσους πρωταγωνιστές να το επαναλαμβάνουν.

Ναι, αλλά πόσο; Πώς μπορείς να μετρήσεις την επιρροή του Κρόιφ; Δεν μετριέται, με τον ίδιο τρόπο που δεν μετριέται η επιρροή των Beatles στη μουσική. Κάτω απ' το όνομά του ανοίγει ένα γενεαλογικό δέντρο του οποίου οι διακλαδώσεις, οι ρίζες σε ζαλίζουν. Τα μάτια σου δεν μπορούν να συλλάβουν το μέγεθος της εικόνας που δημιουργείται, χάνεσαι ανάμεσα στο κλαδί που οδηγεί σε άλλα τρία κλαδιά, που καθένα τους οδηγεί σε άλλα τέσσερα, που καθένα τους οδηγεί σε άλλα πέντε.

Ακόμα κι ο ίδιος ο Ολλανδός είχε καταλάβει τη σύνδεση. "Ανήκω στη μεταπολεμική γενιά. Όλοι οι άνθρωποι της ηλικίας μου ανανέωναν τα πράγματα, σαν τους Beatles, όλους αυτούς τους ανθρώπους. Πάντα ανανέωνα, πάντα δοκίμαζα".

Έχτισε τρεις μυθικές ομάδες

Όλη η καριέρα του, όλη η διαδρομή στο ποδόσφαιρο είναι ένα συνεχές και αδιάκοπο μάθημα ποδοσφαίρου. Άλλες καριέρες είναι γεμάτες μαγεία, άλλες γεμάτες νίκες. Η διαδρομή του Κρόιφ είναι μοναδική. Αρκετοί πάτησαν την κορυφή και σαν παίκτες και σαν προπονητές.

Ο,-μεγάλος φίλος του Κρόιφ- Φραντς Μπεκενμπάουερ σήκωσε το Μουντιάλ και με τις δύο ιδιότητες, ενώ ο Ολλανδός δεν το ακούμπησε ποτέ. Όμως, ποιος μπορεί να πει πως μάγεψε τον πλανήτη ως παίκτης και μετά άλλαξε για πάντα το ποδόσφαιρο ως προπονητής;

Ως παίκτης, πόσοι μπορούν να καυχηθούν πως έφτιαξαν τον μύθο τριών μεγάλων ομάδων; Ο Άγιαξ δεν ήταν τίποτε το σπουδαίο πριν από τον Κρόιφ και μ' αυτόν ως παίκτη κατέκτησε τρία σερί Κύπελλα Πρωταθλητριών, έγινε η ομάδα-σύμβολο του ωραίου ποδοσφαίρου, των ακαδημιών, της ταυτότητας.

Όταν στη συνέχεια απαίτησε να πάει στην Μπαρτσελόνα, ο Κρόιφ έφτασε σε μια ομάδα που δεν είχε κατακτήσει το πρωτάθλημα για 14 χρόνια και ήταν τέταρτη απ' το τέλος στη βαθμολογία. Με αυτόν στην ενδεκάδα, έκανε 22 σερί νίκες και κατέκτησε το πρωτάθλημα. Δεν της έδωσε απλώς ένα πρωτάθλημα, την έκανε μαζί με τον Μίχελς να πιστεύει πως μπορεί να τα καταφέρει ως πρωταγωνίστρια. Όχι στη σκιά της Μαδρίτης, αλλά ως ανώτερη, με πίστη σε κάτι μεγαλύτερο απ' τη νίκη: στο ίδιο το ποδόσφαιρο.

Το γκολ που του κόστισε το Μουντιάλ

Έκανε την εθνική Ολλανδίας την αγαπημένη εκατομμυρίων φιλάθλων. Η καλύτερη ομάδα που δεν το κέρδισε ποτέ, με τον καλύτερο παίκτη που δεν τον κέρδισε ποτέ. Και τι να το κάνει; Στον τελικό του 1974, οι Ολλανδοί έκαναν τη σέντρα, ξεκίνησαν τις πάσες και τις εναλλαγές θέσεων και ένα λεπτό αργότερα ο Κρόιφ κέρδισε πέναλτι και οι γηπεδούχοι βρέθηκαν να χάνουν με 1-0 χωρίς ακόμα να έχουν ακουμπήσει την μπάλα.

Τελικά έχασαν με 2-1. Κυρίως γιατί στο πρώτο λεπτό είχαν ήδη πετύχει τον στόχο τους. Είχαν αποδείξει πως είναι ξεχωριστοί, πως κάνουν πράγματα που δεν κάνει κανείς άλλος, πως δικαίως όλοι τους θεωρούν καλύτερους όλων. Αφέθηκαν κι όταν οι Γερμανοί προηγήθηκαν, συνέβη αυτό που συμβαίνει συχνά όταν βρεθείς να μάχεσαι για κάτι που πριν θεωρούσες δεδομένο: η μπάλα δεν μπήκε μέσα.

Το τέλος του τουρνουά τον βρήκε ηττημένο, με το βραβείο του Καλύτερου Παίκτη στα χέρια του. Τότε δεν υπήρχαν social media για να τον αποκαλέσουν "γατάκι" και "λούζερ", για να γίνουν έξαλλοι που βγήκε καλύτερος παίκτης παρότι έχασε.

Ακόμα και η αποδοχή αυτής της ήττας μαρτυρά πολλά για το πώς έβλεπε τα πράγματα. "Χάσαμε το πιο σημαντικό παιχνίδι της ζωής μας, αλλά νομίζω πως αυτό μας έφερε μεγαλύτερη δόξα απ' όση θα μας έφερνε η νίκη. Διότι όλοι ήθελαν να μας δουν να κερδίζουμε κι η ήττα έφερε ακόμα μεγαλύτερη προσοχή, συμπάθεια και δέσιμο. Για τέσσερις εβδομάδες κανείς δεν μιλούσε για νίκη ή ήττα, αλλά όλοι ήθελαν να δουν το ποδόσφαιρο που παίζαμε. Δεν είναι δικαιολογία, είναι αλήθεια: το αποτέλεσμα του τελικού δεν με ενοχλεί".

Από άλλον θα ήταν δύσκολο να το δεχθείς. Τον Κρόιφ τον πιστεύεις, πολύ απλά γιατί είναι άλλη μια φορά που δεν βλέπει τα πράγματα όπως τα βλέπουν οι υπόλοιποι.

Άγιαξ, Μπαρτσελόνα, εθνική Ολλανδίας. Για κάποιον λόγο, πάντα πίστευα πως όχι μόνο ο Κρόιφ ήταν αυτός που έχτισε, ανύψωσε τις ομάδες και τις έδωσε στον κόσμο, αλλά ταυτόχρονα ήταν αυτός που έκανε τόσο λατρευτές τις εμφανίσεις τους. Καμία σύγχρονη φανέλα του Άγιαξ δεν είναι τόσο ωραία όσο αυτή που φοράει ο Κρόιφ στις φωτογραφίες, καμία σύγχρονη της Μπαρτσελόνα ή των Οράνιε.

Κατέβηκε απ'την κερκίδα να δώσει οδηγίες

Δεκάδες ποδοσφαιριστές μπορούν να πουν πως ήταν εξίσου καλοί με τον Κρόιφ. Νομίζω πως κανείς τους δεν μπορεί να ισχυριστεί πως ήταν εξίσου καλός γνώστης του ποδοσφαίρου. Ο Κρόιφ δεν έγινε καλός προπονητής, δεν χρειάστηκε ποτέ να μάθει κάτι. Ο Κρόιφ ήξερε το ποδόσφαιρο από τότε που ήταν παίκτης, απ' όταν το άκουσε και το κατάλαβε απ' τον Μίχελς. Είχε το σπάνιο συνδυασμό να έχει φιλοσοφική και τακτική άποψη για το ποδόσφαιρο, ενώ το έπαιζε. Ή για το θέσω πιο σωστά, έπαιζε έτσι γιατί έτσι το είχε στο μυαλό του.

Το 1980 είχε γυρίσει απ' την Αμερική, συζητούσε για να παίξει στη Λέστερ, είχε παίξει στη Λεβάντε στη Segunda Division και ο Άγιαξ του έδωσε τον ρόλο του τεχνικού συμβούλου, παρότι ο Κρόιφ θα συνέχιζε να παίζει μπάλα την επόμενη σεζόν. Καθόταν στις κερκίδες, όταν ο Άγιαξ έχανε 3-1 απ' την Τβέντε, με προπονητή τον Λέο Μπενάκερ.

Ξεπερνάει τα όρια του ρόλου του, κατεβαίνει τα σκαλιά, μπαίνει στο γήπεδο και κάθεται στον πάγκο. Λέει στον Ράικαρντ να ετοιμαστεί για να μπει αλλαγή και δίνει οδηγίες σε όλους τους παίκτες. Ο Άγιαξ κερδίζει 5-3. Ο Κρόιφ είναι ακόμα 33, είναι ακόμα ποδοσφαιριστής και θα παίξει ποδόσφαιρο άλλες τρεις σεζόν, πριν σταματήσει το 1984.

Τα λόγια που είναι το ίδιο το ποδόσφαιρο

Όταν θα επιστρέψει στην Μπαρτσελόνα ως προπονητής, θα την βρει ξανά μέσα σε προβλήματα. Δεν θα της δώσει μόνο τέσσερα σερί πρωταθλήματα και, επιτέλους, το πρώτο Πρωταθλητριών της. Θα τη διαμορφώσει μ' έναν τρόπο που είναι δύσκολο να φανταστείς πώς ήταν αυτή η ομάδα πριν απ' αυτόν.

Θα φέρει μαζί του του αγαπημένο 3-4-3, που το έπαιζε όπως κανείς άλλος, αλλά πάνω απ' όλα θα φέρει ιδέες. Τρόπο παιχνιδιού, αρχές, φιλοσοφία, τακτικούς κανόνες που βάζουν όρια, όσο δίνουν και ελευθερία.

Θα φτιάξει τη Μασία με τον τρόπο που έφτασε να λειτουργεί σήμερα. Θα καταργήσει τον ηλίθιο κανόνα που έλεγε πως αν στα 15 δεν είσαι 1,80ν., αποχωρείς απ' την ακαδημία. Ο Γκουαρδιόλα δεν θα έπαιζε ποτέ στην Μπαρτσελόνα χωρίς αυτόν και μετά ίσως δεν θα ακολουθούσαν ποτέ ο Τσάβι, ο Ινιέστα, ακόμα κι ο ίδιος ο Μέσι.

Πάνω απ' όλα, θα μιλήσει. Ένας τρόπος να καταλάβει κανείς πως ο Κρόιφ ήταν ένας και μοναδικός είναι να τον ακούσει να μιλάει, να διαβάσει τα λόγια του. Οι μεγάλοι παίκτες μιλάνε για τα κατορθώματά τους. Ο Κρόιφ, είτε ως παίκτης είτε ως προπονητής, μιλούσε για το ποδόσφαιρο. Το ίδιο έκανε στα αποδυτήρια, όταν υποχρέωνε τους παίκτες του να γνωρίζουν τα πάντα για κάθε θέση και να συμμετέχουν στην κουβέντα, το ίδιο έκανε και δημόσια.

Πώς να μην γίνουν προπονητές τόσοι παίκτες του, όταν έβαζε το ποδόσφαιρο που είχε στο μυαλό του μέσα στο δικό τους; Δεν τους έλεγε ποτέ "κάντε ό,τι έκανα" κι αυτό από μόνο του είναι αδιανόητα δύσκολο. Είναι η παγίδα στην οποία πέφτουν σχεδόν όλοι οι αστέρες που κάθονται σε πάγκους, αλλά είπαμε, ο Κρόιφ είχε ιδέες ακόμα κι όταν ήταν παίκτης. Δεν τον ενδιέφερε να τους πει "ντριμπλάρετε όπως εγώ", αλλά "σκεφτείτε όπως σκεφτόμουν".

Κατοχή; Αναγκαστικά: "Υπάρχει μόνο μία μπάλα, άρα πρέπει να την έχεις στην κατοχή σου. Έχεις αυτό που δεν έχει ο αντίπαλος, άρα δεν μπορεί να σκοράρει".

Πίεση ψηλά; Εννοείται: "Περιορίζει το τρέξιμο που χρειάζεται να κάνεις. Όταν κερδίζεις την μπάλα, είσαι 30 μέτρα μακριά απ' το τέρμα του αντιπάλου, όχι 80".

Επίθεση; Πάντα: "Όταν αμύνεσαι, ο επιθετικός σου είναι 50 μέτρα μακριά απ' το τέρμα. Έτσι, οι αντίπαλοι αμυντικοί χρειάζεται να δουλέψουν λιγότερο και οι επιθετικοί σου να τρέξουν περισσότερο. Οι δικοί μου πρέπει να τρέξουν μόνο 15 μέτρα, εκτός αν είναι ηλίθιοι ή κοιμούνται".

Και η άμυνα; "Πήραμε τέσσερα πρωταθλήματα και το Πρωταθλητριών με τον Κούμαν και τον Γκουαρδιόλα στην καρδιά της άμυνας, δύο παίκτες που δεν μπορούσαν να αμυνθούν. Το θέμα είναι ο χώρος. Αν πρέπει να μαρκάρεις έναν ολόκληρο κήπο, είσαι ο χειρότερος. Αν πρέπει να μαρκάρεις μερικά μέτρα, είσαι ο καλύτερος. Όλα είναι θέμα μέτρων".

Πού να πας; "Όταν θες να βοηθήσεις έναν συμπαίκτη, απομακρύνεσαι, δεν πηγαίνεις δίπλα του".

Γιατί είναι σημαντικό να κινείσαι; "Οι μετρήσεις δείχνουν πως ένας παίκτης έχει την μπάλα για μόνο τρία λεπτά μέσα στον αγώνα. Άρα είναι πιο σημαντικό το τι κάνει τα υπόλοιπα 87, που δεν έχει την μπάλα. Αυτός που κινείται, αποφασίζει πού θα πάει η μπάλα. Κι όταν έχεις τη σωστή κίνηση, τότε η πίεση του αντιπάλου γίνεται πλεονέκτημά σου. Η μπάλα πάει εκεί που θες εσύ".

Να τρέχει δηλαδή; "Όχι. Όλοι οι προπονητές μιλάνε για τρέξιμο, εγώ λέω μην τρέχετε τόσο. Με το μυαλό παίζεται το ποδόσφαιρο. Πρέπει να είσαι στο σωστό χώρο, τη σωστή στιγμή. Ούτε πολύ νωρίς ούτε πολύ αργά".

Και τι προσπαθούμε να κάνουμε; "Είναι απλό. Όταν έχουμε την μπάλα, προσπαθούμε να μεγαλώσουμε το γήπεδο και όταν δεν την έχουμε, να το μικρύνουμε. Οι αντίπαλοι μπορούν να κάνουν τα πάντα, αν τους δώσεις χώρο, ο καθένας μπορεί να παίξει ποδόσφαιρο, αν έχει πέντε μέτρα".

Τι χρειαζόμαστε; "Παίκτες που να κάνουν αποφασιστικές κινήσεις σε μικρούς χώρους. Να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο ξεκούραστοι γι' αυτήν την αποφασιστική δράση".

Και η ταχύτητα: "Έχω παρατηρήσει πως όταν ξεκινάω πριν απ' τον αντίπαλο, πάντα φαίνομαι πιο γρήγορος απ' αυτόν".

Passing game; "Ξέρετε γιατί η Μπαρτσελόνα κερδίζει αμέσως την μπάλα; Γιατί δεν πασάρει ποτέ πάνω από δέκα μέτρα, άρα οι παίκτες είναι πολύ κοντά, όταν χάνεται η κατοχή".

Τεχνική; " Τεχνική δεν είναι τα κόλπα με την μπάλα, μ' αυτά μπορείς να πας στο τσίρκο. Τεχνική είναι να δίνεις την μπάλα με τη μία, με τη σωστή δύναμη στο καλό πόδι του συμπαίκτη σου".

Η επιτυχία; "Αφού κερδίσεις κάτι, δεν είσαι πια στο 100%, είσαι στο 90%. Είναι σαν το κουτί με το ανθρακικό μόλις το ανοίγεις, μετά από λίγο δεν έχει άλλο μέσα. Το να κερδίσεις τη δεύτερη σεζόν είναι πιο δύσκολο απ' την πρώτη".

Και τι είναι σημαντικό: το στιλ ή τα αποτελέσματα; "Η ποιότητα χωρίς αποτελέσματα δεν έχει νόημα. Τα αποτελέσματα χωρίς ποιότητα είναι βαρετά".

Άρα; "Σε κάθε διοργάνωση υπάρχει ένας νικητής. Οπότε, τι πρέπει να κάνουν οι άλλες ομάδες για να έχουν καλή σεζόν; Να προσπαθούν να ικανοποιούν το κοινό".

Οι τερματοφύλακες; "Πρέπει να ξέρουν μπάλα και να παίζουν μακριά απ' το τέρμα. Ποιος νοιάζεται αν μια φορά στο τόσο θα περάσει η μπάλα πάνω απ' το κεφάλι τους, το σημαντικό είναι να είναι εκεί για να βοηθάνε την ομάδα με τις οδηγίες και να μπορούν να τρέξουν γρήγορα μπροστά όταν χρειαστεί".

Λάθη; "Κανένα πρόβλημα. Είναι ο μόνος τρόπος να μάθεις, γιατί είναι αδύνατο να μάθεις απ' αυτά που κάνεις καλά. Καμιά φορά, η διαφορά ανάμεσα στο σωστό και στο λάθος είναι πέντε μέτρα. Σταματούσα την προπόνηση κι έλεγα στον παίκτη να πάει δύο μέτρα πιο εκεί για να δει πως πλέον έχει καλύτερη γωνία για την πάσα του".

Ο Κρόιφ είχε τα πάντα ξεκάθαρα μέσα στο μυαλό του και είναι απολύτως λογικό να έχει συμβεί το ίδιο και σε όσους επηρέασε, παίκτες και προπονητές. Είχε άποψη γιατί το 4-2-3-1 είναι καταστροφικό, γιατί δεν πρέπει οι ακραίοι μπακ να συμμετέχουν στο χτίσιμο της επίθεσης, γιατί στο 4-3-3 δεν χωράει δεκάρι παρά μόνο στο δικό του 3-4-3. Άπειρες ποδοσφαιρικές απόψεις, που δεν χωράνε σ' αυτό το κείμενο, παρά μόνο σε βιβλία.

Το μίσος για την καταστροφή του παιχνιδιού και η προφητεία για τον Μέσι

Δεν καταδέχθηκε ποτέ να παραδεχθεί ομάδες που βασική αρχή τους ήταν η καταστροφή. Όσο καλά κι αν το έκαναν, όσο πετυχημένες να ήταν, γι' αυτόν ήταν κατώτερες. "Στους τυφλούς βασιλεύει ο μονόφθαλμος. Αλλά εξακολουθεί να έχει ένα μάτι".

Εννοείται πως έτρωγε τα μούτρα του, έκανε λάθη. Κανείς προπονητής, πριν από μεγάλο τελικό, δεν έχει μιλήσει τόσο υποτιμητικά για τον αντίπαλο όσο ο Κρόιφ για τη Μίλαν, πριν από τον τελικό του 1994 στην Αθήνα. "Δεν κάνουν τίποτα τρομερό, βασίζονται στην άμυνα. Δεν μπορούν να μας νικήσουν, παρά μόνο εμείς να χάσουμε". Έχασαν 4-0.

Ο Γκουαρδιόλα πχ., πήρε και αυτό το μάθημα απ' τον μεγάλο δάσκαλό του, δεν άφησε ποτέ τις ομάδες του να δουν έτσι κάποιον αντίπαλο. Ο Κρόιφ δεν ενδιαφερόταν για οτιδήποτε έξω απ' τη λογική του. Ο Θουμπιθαρέτα μια φορά τον ρώτησε πως θέλει να αμυνθούν στα κόρνερ και ο Κρόιφ του απάντησε "πού θες να ξέρω, εσένα σε νοιάζει περισσότερο από μένα".

Πριν από τον τελικό του Μουντιάλ 2010, όταν η Ολλανδία δοκίμαζε για τρίτη φορά να γίνει παγκόσμια πρωταθλήτρια, τον ρωτούσαν αν οι Οράνιε μπορούν να γίνουν Ίντερ του Μουρίνιο και να καταστρέψουν το παιχνίδι πρωτοβουλίας του αντιπάλου και απαντούσε "όχι, αποκλείεται να γίνει κάτι τέτοιο".

Μετά από τον τελικό ήταν πραγματικά αηδιασμένος που η δική του εθνική είχε παίξει μ' αυτόν τον τρόπο. Και σίγουρα περήφανος που η Ισπανία είχε γίνει πρωταθλήτρια με τις δικές του αρχές, τους δικούς του παίκτες.

Πάντα έβλεπε αυτό που εκείνος ήθελε να δει, με τον τρόπο που ήθελε να το δει. Τον Οκτώβριο του 2007 του ζήτησαν να σχολιάσει τον Μέσι. "Είναι ιδιοφυΐα, αλλά πρέπει να βελτιωθεί. Του αξίζουν 10 στα 10 για τη συμμετοχή του, αλλά το 'μόνος μου και όλοι σας' κάποια στιγμή θα γυρίσει εναντίον του, αν το δοκιμάζει συνέχεια. Πρέπει να μάθει πότε να πασάρει γρήγορα και πότε να δοκιμάζει το αδύνατο. Όταν το μάθει, δεν θα κερδίσει απλώς μια Χρυσή Μπάλα, αλλά θα αποκτήσει συλλογή".

Κάθισε στο θρόνο που έχτισε ο ίδιος

Τους έπεισε όλους γι' αυτά που πίστευε. Συμπαίκτες, φιλάθλους, δημοσιογράφους, παίκτες, προέδρους. Το πέτυχε επειδή ήταν ο Κρόιφ, όχι απλώς ένας προπονητής, αλλά ένας ποδοσφαιρικός θρύλος που έγινε προπονητής. Όχι μόνο για να πετύχει, αλλά κυρίως για να πει σε δεκάδες ανθρώπους αυτά που πίστευε και να τους δει να τα ακολουθούν στο χορτάρι.

Ακόμα και σ' αυτό, ήταν μοναδικός. Δεν σήκωσε ποτέ το Μουντιάλ, αλλά κράτησε για πάντα δικό του ένα τρόπαιο που δεν υπήρχε πριν απ' αυτόν και το έφτιαξε ο ίδιος για τον εαυτό του. Έγινε αυτός που επηρέασε περισσότερο απ' τον καθέναν το σύγχρονο ποδόσφαιρο. Κάθισε σ' έναν θρόνο που δεν υπήρχε πριν, τον έχτισε ο ίδιος. Κάθισε εκεί που δεν μπορεί ποτέ να καθίσει κανένας παίκτης που απλώς διεκδικεί τον τίτλο του καλύτερου ποδοσφαιριστή όλων των εποχών.

Όλοι μάχονται γι' αυτόν τον τίτλο, ο Κρόιφ τον έδωσε απλόχερα στον Μέσι πριν πεθάνει. Δεν τον ένοιαζε το Μουντιάλ, δεν τον ένοιαζε "ο καλύτερος όλων", δεν τον ένοιαζε να κερδίζει με τρόπο που δεν του αρέσει. Έβλεπε άλλα πράγματα, έτρεχε σε άλλες κούρσες, κυνηγούσε δικές του ουτοπίες. Τι άλλο να έκανε κάποιος που μια μέρα αποφάσισε να φοράει το 14, την εποχή που όλοι φορούσαν νούμερα μέχρι το 11;

Ο θάνατος ήταν μία ακόμη νίκη

Η "Equipe" κυκλοφόρησε με πρωτοσέλιδο τη φωτογραφία του και τον τίτλο "Ήταν το ποδόσφαιρο". Οι Ολλανδοί δημοσιογράφοι επαναλάμβαναν διαρκώς την ατάκα "δεν περιμέναμε ποτέ πως θα πεθάνει". Όλοι τους έχουν άδικο. Δεν ήταν το ποδόσφαιρο, είναι το ποδόσφαιρο. Δεν πέθανε, πολύ απλά γιατί αυτά που πίστευε, είναι παντού γύρω μας, σε κάθε ματς, σε κάθε πρωτάθλημα.

Τους έχει προλάβει όλους με τη δήλωση "μ' έναν τρόπο, είμαι αθάνατος". Ναι, όλοι οι μεγάλοι είναι αθάνατοι, γιατί μένουν τα κατορθώματά τους. Όμως, ο θάνατος του Κρόιφ ήταν μια ακόμα μοναδική νίκη του.

Στο άκουσμα του θανάτου του, εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο μπήκαν στο internet για να τον δουν να παίζει, αλλά και διάβασαν τα εκατομμύρια κείμενα που γράφτηκαν γι' αυτόν. Κι όταν διάβασαν έστω και ένα απ' τα δεκάδες πράγματα που είπε για το ποδόσφαιρο, το κατάλαβαν καλύτερα από πριν.

Ακόμα και νεκρός, ο Κρόιφ πέτυχε και θα πετυχαίνει πάντα τον σκοπό του, μέσα απ' τις αρχές του και τους ανθρώπους που τις ακολουθούν. Θα διδάσκει στον κόσμο το ωραιότερο άθλημα. Το ποδόσφαιρο, όπως εκείνος το είχε στο μυαλό του.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Γιόχαν Κρόιφ: Ο "Ιησούς" του ποδοσφαίρου

Οι σημαντικότερες ατάκες του Κρόιφ

Οι 11 στιγμές ποδοσφαιρικής ευφυΐας του Κρόιφ

Η απάντηση της Μπαρτσελόνα στη μεταγραφή Ντι Στέφανο