The last shot!

Τα ξημερώματα της Παρασκευής στο γήπεδο των Γιάνκις στη Νέα Υόρκη το μπέιζμπολ βίωσε μια σπάνια στιγμή. Το εθνικό αμερικάνικο σπορ είναι γεμάτο από κλασικές ιστορίες αθλητικής ίντριγκας, δόξας, μεγαλείου και τραγωδιών. Στην προκειμένη περίπτωση οι χιλιάδες φίλαθλοι που πήγαν στο γήπεδο είδαν μια στιγμή που θα γραφτεί στην ιστορία του αθλήματος: ο Ντέρεκ Τζίτερ, ο εμβληματικός 40χρονος αρχηγός της ομάδας σκόραρε με το τελευταίο κτύπημα του αγώνα και έδωσε τη νίκη στους Γιάνκις με 6-5.

Τελευταίο κτύπημα όχι μόνο του αγώνα, αλλά και της σχεδόν 20χρονης καριέρας του παίκτη που τον αποκαλούν απλά "The captain"! Ο αγώνας δεν είχε την παραμικρή βαθμολογική σημασία, οι Γιάνκις τελειώνουν μια μέτρια σεζόν και δεν θα παίξουν στα πλέι οφ. Ο αρχηγός τους το βράδυ της Κυριακής θα εγκαταλείψει τη δράση. Τυπικά, αυτό δεν ήταν το τελευταίο παιχνίδι της καριέρας του, αλλά ήταν το τελευταίο στο Μπρονξ.

Ο Τζίτερ πάτησε για πρώτη φορά το γρασίδι σαν επαγγελματίας το 1995 και ποτέ δεν άλλαξε φανέλα ή ομάδα κερδίζοντας πέντε πρωταθλήματα με τους Γιάνκις.

Ο πικραμένος Γκάλης

Την ευλογία να τελειώνουν με τέτοιο τρόπο την καριέρα τους την έχουν βιώσει λιγοστοί παίκτες. Να έχουν την πολυτέλεια να φεύγουν με ψηλά το κεφάλι, ενίοτε πρωταθλητές, πάντοτε νικητές.

Στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ για παράδειγμα είναι κρίμα και άδικο ότι ο μεγαλύτερος Έλληνας αθλητής ο Νίκος Γκάλης δεν μπόρεσε να κλείσει την δική του καριέρα όπως του άξιζε αλλά έφυγε πριν από είκοσι χρόνια από το Μετς και γύρισε την πλάτη του στο μπάσκετ. Αδικημένος και πικραμένος, θύμα των περιστάσεων ή απλά ενός εγωισμού που του απαγόρευε να ζήσει δε ρόλους δεύτερους. Η ελληνική πραγματικότητα δεν προσφέρεται για….Τζίτερ.

Ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες μπασκετμπολίστες της νεότερης εποχής, ο Θοδωρής Παπαλουκάς, πάλεψε για να γράψει τη λέξη τέλος με τον καλύτερο δυνατό τρόπο σε μια λαμπρή καριέρα. Δεν τα κατάφερε παρότι γύρισε δύο φορές στα γήπεδα ελπίζοντας για το encore, για το τελευταίο μπιζάρισμα, όπως κάθε καλός καλλιτέχνης μετά από μια σπουδαία παράσταση.

Η σημαντικότερη της καριέρας του

Ίσως το μοναδικό παράδειγμα που μπορούμε να επικαλεστούμε είναι η περίπτωση του Παναγιώτη Γιαννάκη. Στις 3 Αυγούστου του 1996 λίγο μετά το τέλος του αγώνα της Ελλάδας με τη Βραζιλία στο "Τζόρτζια Ντομ" της Ατλάντα ο "Δράκος" του ελληνικού μπάσκετ έβαζε στα αποδυτήρια του γηπέδου τη λέξη τέλος στην μεγάλη του καριέρα με τα "γαλανόλευκα". Μπορεί η εθνική να μην ήταν στο βάθρο της διοργάνωσης αλλά έκλεινε ένα κύκλο μεγάλων διακρίσεων με την πρώτη συμμετοχή σε Ολυμπιακούς Αγώνες και την 5η θέση της τελικής κατάταξης, αφού λίγο νωρίτερα είχε νικήσει τη Βραζιλία.

Είχαν προηγηθεί 350 αγώνες με τη φανέλα της εθνικής για τον Γιαννάκη που έγινε ένα αξεπέραστο παράδειγμα προσήλωσης και αφοσίωσης για το χώρο του μπάσκετ. Η συμμετοχή του στους Ολυμπιακούς έκλεισε μια σεζόν που μπορούσε να ήταν εξίσου θριαμβευτική, αν σταματούσε το βράδυ που ο Παναθηναϊκός κέρδιζε το Κύπελλο Πρωταθλητριών στο Παρίσι, αλλά θα μπορούσε να είναι και η απόλυτη απογοήτευση, αφού λίγο αργότερα έχασε το πρωτάθλημα στο ΣΕΦ από τον Ολυμπιακό με το σκορ που η μια πλευρά θα θυμάται για πάντα και η άλλη δεν θέλει να το ακούει: Το αλήστου μνήμης 73-38.

Ίσως έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα για τον Γιαννάκη ήταν καλύτερα να "τελειώσει" με την εθνική ομάδα γιατί και στη δική του καρδιά ήταν η σημαντικότερη της καριέρας του. Χώρια που λίγα μέτρα πιο μακριά την ίδια στιγμή ένας άλλος μεγάλος του παγκόσμιου μπάσκετ ο Όσκαρ Σμιντ ανακοίνωνε το δικό του αντίο από την εθνική Βραζιλίας.

Αντίθετα, από τη δική μας πραγματικότητα που προτιμάει να αποκαθηλώνει παρά να δοξάζει τους μπασκετικούς της ήρωες στο ΝΒΑ τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά…

Ιδού μερικά παραδείγματα…

Μπιλ Ράσελ: Ο άρχοντας των δαχτυλιδιών με 11 τίτλους σε 13 χρόνια, μια από τις μεγαλύτερες μορφές στην ιστορία των Σέλτικς. Δεν μπορούσε να φύγει από τα γήπεδα δεύτερος και ηττημένος. Το 1969 σε ηλικία 35 ετών έχει πάρει την απόφαση να εγκαταλείψει. Η τελευταία του χρονιά μοιάζει δραματική. Το προσωπικό του σύμπαν έχει διαλυθεί με αφορμή ένα διαζύγιο και απογοητευμένος από τη δολοφονία του Κένεντι και τον πόλεμο στο Βιετνάμ ο Ράσελ δηλώνει ότι "η Αμερική είναι ένα διεφθαρμένο κράτος και ότι έχασα ένα μεγάλο μέρος της ζωής παίζοντας ένα ανόητο παιχνίδι όπως το μπάσκετ"!

Όλη τη σεζόν είναι υπέρβαρος, εξαφανίζεται από προπονήσεις αδικαιολόγητα. Το πρόβλημα δεν είναι ότι οι Σέλτικς δεν μπορούν να εμπιστευτούν τον σέντερ τους αλλά ότι δεν μπορούν να εμπιστευτούν και τον… προπονητή τους. Ο Ράσελ είχε διπλό ρόλο εκείνα τα χρόνια: παίκτης-προπονητής έχοντας πάρει τη θέση του θρυλικού Ρεντ Αουερμπαχ! Παρόλα αυτά οι γηραλέοι Σέλτικς φτάνουν στον τελικό των πλέι οφ. Απέναντι τους οι Λέικερς που έχουν στις τάξεις τους τον μεγάλο αντίπαλο του Ράσελ, τον Ουίλτ Τσαμπερλέιν και δύο από τους μύθους του ΝΒΑ, τον Έλτζιν Μπέιλορ και τον Τζέρι Ουέστ.

Παρά τις εκπληκτικές εμφανίσεις του Ουέστ η σειρά φτάνει στον 7ο τελικό στο Λος Άντζελες. Οι Σέλτικς εκμεταλλεύονται τους τραυματισμούς του Τσαμπερλέιν και του Ουέστ και κερδίζουν με 108-106. Ο Ράσελ φεύγει θριαμβευτής όχι μόνο σαν προπονητής αλλά και σαν παίκτης αφού στα 35 του στον τελευταίο αγώνα της καριέρας του μαζεύει 21(!) ριμπάουντς. Την επόμενη μέρα 30.000 οπαδοί των Σέλτικς κατακλύζουν τους δρόμους για την καθιερωμένη παρέλαση των πρωταθλητών. Η ομάδα είναι όλη εκεί εκτός από τον Ράσελ που λίγο αργότερα ανακοινώνει ότι εγκαταλείπει το μπάσκετ και ως παίκτης και ως προπονητής και κόβει όλους τους δεσμούς που τον ένωναν με τη Βοστώνη.

Σαμ Τζόουνς: Άλλη μια εμβληματική φιγούρα των Σέλτικς. Πήρε 10 πρωταθλήματα και σταμάτησε το μπάσκετ την ίδια εποχή με τον Ράσελ σε ηλικία 36 ετών. Στο παιχνίδι με τους Λέικερς που αναφερθήκαμε λίγο νωρίτερα, τον τελικό νούμερο 7 του 1969 σκόραρε 24 πόντους!

Τζον Χάβλιτσεκ: Δεν υπάρχει μπασκετόφιλος που να έχει ακούσει το θρυλικό "Havlicek stole the ball" και να μην έχει ανατριχιάσει. Αλλά ο Χάβλιτσεκ, άλλος ένας θρύλος της Βοστώνης, κουβαλάει μαζί του οκτώ πρωταθλήματα και από τη βραδιά που έκλεψε τη μπάλα και ένα πρωτάθλημα από τους Σίξερς, το 1965, μέχρι την τελευταία νύχτα της καριέρας του στο "Μπόστον Γκάρντεν" πέρασαν άλλα 11 χρόνια. Ο έκτος τελικός του 1976 κόντρα στους Φοίνιξ Σανς δεν είχε τη σφραγίδα του, αλλά έφυγε πρωταθλητής και με στιλ…Χάβλιτσεκ σκοράροντας 10 πόντους. Δύο νύχτες νωρίτερα σε ένα από τα μεγαλύτερα θρίλερ της ιστορίας του ΝΒΑ στον πέμπτο τελικό της ίδιας σειράς είχε σκοράρει 22 πόντους στα 36 του χρόνια. Κρίμα που οι Σέλτικς χρειάζονταν μια ακόμη νίκη για τον τίτλο!

Ο Μάτζικ και ο Τζόρνταν

Θα μπορούσα να κλείσω εδώ τη λίστα αλλά καταχρηστικά και για ιστορικούς λόγους θα προσθέσω δύο παίκτες. Ναι, το ξέρω δεν έλαμψαν στο τελευταίο παιχνίδι της καριέρας τους, αλλά για τον Μάτζικ Τζόνσον και τον Μάικλ Τζόρνταν υπάρχουν δύο συγκεκριμένες στιγμές που θα θυμόμαστε για πάντα.

Ο Μάτζικ μπορεί να ξαναγύρισε στους Λέικερς μερικά χρόνια αργότερα, υπέρβαρος, αργός και ταλαιπωρημένος, αλλά η εικόνα που θα μας ακολουθεί για πάντα είναι εκείνο το τελευταίο τρίποντο στο all star game του Ορλάντο το 1992.

Σύμφωνοι, δεν κέρδισε κανένα τίτλο εκείνο το βράδυ ο Μάτζικ παρά μόνο οδήγησε τη Δύση στη νίκη και πήρε ένα ακόμη τίτλο MVP. Αλλά για τον άνθρωπο που είχε ανακοινώσει ότι κτυπήθηκε από το AIDS, για τον Μάτζικ που ακόμη και καλοί του φίλοι όπως ο Μπάιρον Σκοτ υποστήριζαν ότι δεν έπρεπε να παίξει στο συγκεκριμένο παιχνίδι η τελευταία του συμμετοχή σε all star game ήταν απλά ένα μήνυμα προς όλο τον πλανήτη: μήνυμα για την ανθρώπινη θέληση, τη δύναμη που κρύβουμε μέσα μας και μια απάντηση σε όσους αρέσκονται σε στερεότυπα και δαιμονοποιήσεις.

Καλή ώρα όπως ο Καρλ Μαλόουν που είχε δηλώσει δημόσια ότι κανονικά δεν έπρεπε να παίξει ο Μάτζικ γιατί "υπάρχει περίπτωση να ματώσει μέσα στον αγώνα". Ευτυχώς που ο Μάτζικ δεν τον άκουσε, όπως δεν τον άκουσαν και μερικά εκατομμύρια φίλαθλοι που τον ψήφισαν, αν και δεν έπαιζε πλέον στο ΝΒΑ για να αγωνιστεί στο συγκεκριμένο παιχνίδι. Και εδώ που τα λέμε δεν είναι διόλου άσχημα 25 πόντοι, 9 ασίστ και 5 ριμπάουντς που έγραψε το κοντέρ του Μάτζικ.

Το κράτησα για το τέλος. Ίσως γιατί είναι η εικόνα που στοιχειώνει και τα δικά μου μπασκετικά όνειρα. Μάικλ Τζόρνταν στο αξέχαστο εκείνο σουτ μέσα στη Γιούτα. Ο κορυφαίος των κορυφαίων απλά γράφει με το δικό του τρόπο τον επίλογο στον "τελευταίο χορό" της δυναστείας των Μπουλς.

Ιδανικό φινάλε σε μια μεγάλη καριέρα και μια σειρά τελικών που ευλογήθηκα να δω από κοντά το μεγαλύτερο μέρος της. Γι' αυτό κάποια στιγμή θα γράψω ένα ειδικό αφιέρωμα. Αξίζει τον κόπο… Ναι, το ξέρω, ο Τζόρνταν γύρισε στα γήπεδα αργότερα. Για όλους εμάς που συνδέσαμε τη νιότη μας μαζί του αυτή η επιστροφή ήταν ως μη γενόμενη. Όλα τελείωσαν όπως έπρεπε να τελειώσουν με το "The shot" στην έδρα της Τζαζ.

Γιατί οι μεγάλοι πρέπει να φεύγουν με το κεφάλι ψηλά, με στιλ και κυρίως νικητές!