Σμιντ: Ο σουτέρ που νίκησε τον χρόνο

Ερώτηση νούμερο 1. Ποιοι είναι οι καλύτεροι σουτέρ στην ιστορία του ΝΒΑ; Λίγο πολύ όλοι συμφωνούν στα ονόματα ανεξάρτητα σειράς και αρεσκείας: Ρέτζι Μίλερ, Ρέι Αλεν και Λάρι Μπερντ. Από εκεί και πέρα θα βρίσκαμε εύκολα άλλους 4-5 πολύ μεγάλους σουτέρ.

Ερώτηση νούμερο 2. Ποιοι είναι οι καλύτεροι Ευρωπαίοι σουτέρ όλων των εποχών; Οι παλαιότεροι θα ξεκινούσαμε αυτή τη λίστα από τον αείμνηστο Σεργκέι Μπέλοφ. Θα προσθέταμε τον Πέτζα Στογιάκοβιτς και τον Ντράζεν Πέτροβιτς. Και ενδεχόμενα μερικούς ακόμη…

Ερώτηση νούμερο 3. Ποιος είναι ο μη Ευρωπαίος παίκτης που δεν έπαιξε ποτέ στο ΝΒΑ και θα χωρούσε πολύ εύκολα και στις δύο λίστες; Εύκολη απάντηση στην οποία πολύ δύσκολα μπορεί να διαφωνήσει κάποιος: Οσκαρ Σμιντ!

Ο Βραζιλιάνος ενδέχεται να είναι ο καλύτερος σουτέρ που έπαιξε ποτέ μπάσκετ σε αυτό τον πλανήτη. Ακόμη και αν κάποιος διαφωνεί δεν μπορεί να παραβλέψει δύο ρεκόρ που έχει και τα οποία είναι σχεδόν αδύνατον να καταρριφθούν τουλάχιστον στο πολύ κοντινό μέλλον. Είναι ο παίκτης που έχει πετύχει τους περισσότερους πόντους σε επίσημους αγώνες: 49.737 λέει η επίσημη καταγραφή. Νούμερο που προκαλεί ζαλάδα καθώς ο Σμιντ ποτέ δεν έπαιξε στο ΝΒΑ όπου θα είχε την ευχέρεια των πολλών αγώνων. Εάν το είχε κάνει ενδέχεται ο αριθμός αυτός να άγγιζε ύψη που δεν μπορούμε να φανταστούμε!

Ακόμη και αν εδώ μπορεί κάποιος να κάνει υπολογισμούς και αυξομειώσεις υπάρχει ένα άλλο ρεκόρ που δεν αμφισβητείται με κανένα μέτρο σύγκρισης. Έπαιξε 29 ολόκληρα χρόνια επαγγελματικό μπάσκετ, ξεκινώντας από το 1974 και τελειώνοντας το 2003! Το πλέον απίθανο είναι ότι κατάφερε ακόμη και την τελευταία σεζόν σε ηλικία 45 ετών να βγει πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα που αγωνιζόταν…

Παίκτης επανάσταση

Ο Σμιντ γεννήθηκε σε λάθος εποχή, έπαιξε σε λάθος χρόνια μπάσκετ. Αν είχε γεννηθεί αντί για το 1958 δέκα χρόνια αργότερα θα ήταν πολύ περισσότερα από αυτό που είναι σήμερα. Ο ζωντανός θρύλος του Βραζιλιάνικου μπάσκετ είχε την ατυχία να παίξει πολλά χρόνια μπάσκετ πριν χαραχτεί η γραμμή του τρίποντου στα γήπεδα μπάσκετ. Εάν δεν είχε αυτή την αξεπέραστη διάρκεια και αντοχή στην καριέρα του θα μπορούσε να έχει παίξει 3-4 χρόνια όλα κι όλα με το τρίποντο!

Και μιλάμε για το πιο δυνατό κομμάτι του παιχνιδιού του. Μπορεί ο Σμιντ να ήταν ένας από τους μεγαλύτερους σουτέρ στην ιστορία του παγκόσμιου μπάσκετ αλλά ακόμη και αυτός ο χαρακτηρισμός τον αδικεί. Όταν ξεκίνησε να παίζει μπάσκετ στα μέσα της δεκαετίας του ’70 στο τοπίο του παγκόσμιου μπάσκετ εκτός από την έλλειψη του τρίποντου υπήρχαν στερεότυπα εντελώς αντίθετα με το στιλ παιχνιδιού του.

Η θέση "3" ήταν η πιο…. άχρηστη της πεντάδας. Τα τριάρια εκείνης της εποχής ήταν κάτι ανάμεσα σε ψηλά δυάρια και σε κοντά τεσσάρια, χωρίς συγκεκριμένους ρόλους στο παιχνίδι. Μιλάμε πάντα για τον κόσμο του μπάσκετ εκτός ΝΒΑ γιατί στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ίσχυαν πάντοτε άλλοι κανόνες και λογικές. Χρειάστηκε να φτάσουμε στις αρχές της δεκαετίας του ’80 ή λίγο νωρίτερα για να δούμε τα πρώτα αληθινά τριάρια. Ορισμένοι παίκτες εκείνης της εποχής όπως ο Σοβιετικός Μίσκιν ήταν αληθινά φαινόμενα. Ο Μίσκιν με μπόι 2μ.07 ήταν ο πρώτος που έδωσε αξία στη θέση "3" και ήταν ο ορισμός του all around παίκτη με μοναδική μικρή αδυναμία την έλλειψη μακρινού σουτ!

Την ίδια εποχή έλαμψε το άστρο του Τσέχου Κρόπιλακ (που έπαιζε πάντως και στο "4") που ήταν επικεφαλής της εκπληκτικής εθνικής ομάδας που παρουσίασαν οι οικοδεσπότες του Ευρωμπάσκετ 1981. Μια ομάδα που είχε δυάρι στα 2 μέτρα και τρεις ακόμη παίκτες στην πεντάδα από 2μ.07 μέχρι 2μ.17! Ο Κρόπιλακ στην πρεμιέρα εκείνου του Ευρωπαϊκού είχε κρατήσει τον Γκάλη σε μονοψήφιο αριθμό πόντων και τον είχε υποχρεώσει σε ένα από τα χειρότερα παιχνίδια της διεθνούς καριέρας του. Αυτοί οι παίκτες ήταν οι πρώτοι που έδωσαν υπόσταση στη θέση "3".

Η παρουσία του Σμιντ στα διεθνή γήπεδα ήταν μια αληθινή επανάσταση. Αλλά ακόμη και σε αυτό τον τομέα αδικήθηκε αφού οι επαφές του με τον υπόλοιπο κόσμο του μπάσκετ για πολλά χρόνια ήταν περιορισμένη στις συμμετοχές της Βραζιλίας σε παγκόσμια πρωταθλήματα και Ολυμπιακούς αγώνες.

Αν σήμερα εμφανιστεί ο νέος Σμιντ στη Βραζιλία είναι βέβαιο ότι ένα μήνα αργότερα το ίντερνετ θα έχει γεμίσει με αναφορές σε αυτόν, οι σκάουτ του ΝΒΑ θα τον έχουν παρακολουθήσει 2-3 φορές και στο youtube θα υπάρχουν δεκάδες VIDEO με τα κατορθώματα του. Ο Σμιντ βγήκε από τα σύνορα της χώρας του στα 24 και μέχρι τότε είχε παίξει σε τρεις διεθνείς διοργανώσεις με τους "καριόκας".

Χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια για να αντιληφθούμε ότι το μεγάλο πλεονέκτημα του δεν ήταν το θανατηφόρο σουτ του και η ικανότητα να σκοράρει τρίποντα με ρυθμούς πολυβόλου, αλλά το γεγονός ότι αυτά τα έκανε ένας παίκτης με μπόι 2μ.05. Ελάχιστοι αντίπαλοι αμυντικοί μπορούσαν να δουν στα μάτια τον Σμιντ και απέναντι στους περισσότερους σούταρε πάνω από τα κεφάλια τους!

Ακόμη και όταν τα χρόνια πέρασαν και εμφανίστηκαν τα μοντέρνα τριάρια με πρώτο στη λίστα τον Τόνι Κούκοτς ο Σμιντ συνέχισε να είναι ένας ασταμάτητος βομβαρδιστής. Σε ηλικία 38 ετών, την ώρα που οι περισσότεροι συνομήλικοι ήταν "ευδοκίμως τερματίσαντες" από το μπάσκετ, βγήκε πρώτος σκόρερ στους Ολυμπιακούς της Ατλάντα. Επτά χρόνια αργότερα τελείωσε την καριέρα του στη Βραζιλιάνικη Φλαμένγκο. Ήταν και πάλι ο πρώτος σκόρερ του Βραζιλιάνικου πρωταθλήματος για 8η και τελευταία φορά στην καριέρα του.

Η διεθνής διαδρομή του Σμιντ σφραγίσθηκε από τις συμμετοχές του στην εθνική Βραζιλίας. Μοιάζει παράταιρο ότι ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες όλων των εποχών δεν έπαιξε ποτέ σε ένα από τα μεγάλα Ευρωπαϊκά κλαμπ. Η συλλογική διαδρομή του Σμιντ έξω από τη Βραζιλία είχε τρεις μόλις σταθμούς: Την Ιταλική Καζέρτα, την επίσης Ιταλική Πάβια και μια ακόμη μικρή Ισπανική ομάδα τη Βαγιαδολίδ.

Ο αξέχαστος τελικός

Ο Σμιντ μετακόμισε στην Καζέρτα το 1982 και μετέτρεψε τη μικρή Ιταλική πόλη στα περίχωρα της Νάπολι σε αληθινή basket city. Κατάφερε στα οκτώ χρόνια που έμεινε εκεί να οδηγήσει την ομάδα στην κατάκτηση του Ιταλικού Κυπέλλου το 1988 και τρία χρόνια αργότερα στην κατάκτηση του Ιταλικού πρωταθλήματος. Επιτεύγματα που μοιάζουν ταπεινά αλλά αποκτούν άλλη αίγλη αν σκεφτεί κάποιος ότι η Καζέρτα ήταν και παραμένει η μοναδική ομάδα από τη νότια Ιταλία που κέρδισε το πρωτάθλημα!

Οι πιο παλιοί φίλοι του μπάσκετ σίγουρα θυμούνται ένα από τα αξέχαστα shoot-out της ιστορίας που ξετυλίχθηκε μπροστά στα μάτια μας. Τη θρυλική μονομαχία Σμιντ-Ντράζεν στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων που έγινε στο ΣΕΦ στις 14 Μαρτίου του 1989. Η Ρεάλ σε ένα από τους πιο συγκλονιστικούς σε εξέλιξη τελικούς είχε νικήσει 117-113 με τον Ντράζεν να σκοράρει 62 πόντους σε 45 λεπτά συμμετοχής (το ματς είχε κριθεί στην παράταση) και ο Σμιντ είχε σκοράρει 44 σε ισάριθμα λεπτά συμμετοχής. Δίπλα στον Ντράζεν, στη μοναδική του σεζόν με τη φανέλα της Ρεάλ, έπαιζαν ο πολιτογραφημένος Ισπανός Ρώσος Χοσέ "Τσέτσου" Μπιριούκοφ, ο Τζόνι Ρότζερς, τα αδέλφια Μαρτίν, ο Καργκόλ, ο Γιορέντε και ο Φερνάντο Ρομάι.

Δίπλα στον Σμιντ ένα φοβερό δίδυμο γκαρντ ο Βιτσέντζο Εσπόζιτο και ο Νάντο Τζεντίλε (αργότερα πέρασε από τον ΠΑΟ), ο πρώτος Ευρωπαίος που έπαιξε στο ΝΒΑ ο Βούλγαρος Γκεόργκι Γκλούτσκοφ και ο Σάντρο Ντελ Αντζελο.

Η μονομαχία Ντράζεν-Σμιντ νομίζω ότι μπορεί να συγκριθεί με μόνο δύο ακόμη ιστορικά shoot-out και μάχες ένας εναντίον ενός. Τον αγώνα Ιωνικού Νικαίας- Άρη στο κλειστό του Πλάτωνα όπου οι φιλοξενούμενοι νίκησαν 114-113, ο Γιαννάκης είχε σκοράρει 73 πόντους και ο Γκάλης 62. Όπως έγραφε την επόμενη μέρα το "ΦΩΣ των σπορ" στην περιγραφή του αγώνα: Έμοιαζε να βγάζουν την μπάλα από παντού. Από το σορτσάκι, τη φανέλα, την… κωλότσεπη και σκόραραν συνέχεια με κάθε τρόπο. Και τον 7ο τελικό της Ανατολής στο ΝΒΑ το 1988 όταν οι Σέλτικς συνάντησαν τους Χοκς και ο Λάρι Μπερντ τον Ντομινίκ Ουίλκινς.

Η τελευταία περίοδος εκείνου του αγώνα έμοιαζε βγαλμένη από ταινία… γουέστερν με τον Μπερντ και τον Ντομινίκ να κάνουν ασύλληπτα πράγματα λες και ο ένας έλεγε στον άλλο: "ότι κάνεις μπορώ να το κάνω καλύτερα"! Ο Ντομινίκ είχε 47 πόντους με 19/23 σουτ και ο Μπερντ 34 αλλά 20 από αυτούς στα τελευταία 10 λεπτά του ματς.

Άλλαξε την ιστορία

Ο Σμιντ δεν άλλαξε την ιστορία λόγω του ύψους του και του επαναστατικού τρόπου που έπαιζε αλλά και με μια εμφάνιση που έμελλε να είναι σημαδιακή για την εξέλιξη του παγκόσμιου μπάσκετ. Στους Παναμερικανικούς αγώνες του 1987 που έγιναν στην Ιντιανάπολη η Βραζιλία νίκησε στον τελικό με 101-87 τις ΗΠΑ που εκείνα τα χρόνια κατέβαινε στους διεθνείς αγώνες με κολεγιόπαιδα.

Ήταν η πρώτη φορά που σε αυτό το επίπεδο η αναμφισβήτητη κυριαρχία των ΗΠΑ έγινε... σμπαράλια. Την διέλυσαν οι 46 πόντοι του Οσκαρ Σμιντ σε εκείνο τον τελικό. Ο Βραζιλιάνος έλαμψε απέναντι σε μια ομάδα που επικεφαλής της ήταν δύο μεγάλοι σταρ του NCAA. Ο "ναύαρχος" Ντέιβιντ Ρόμπινσον και ο σούπερ σταρ του Κάνσας Ντάνι Μάνινγκ.

Περίπου ένα χρόνο αργότερα στους Ολυμπιακούς της Σεούλ οι Ρώσοι με επικεφαλής τον Σαμπόνις -που είχε μόλις επιστρέψει από διπλή ρήξη αχίλλειου- ταπείνωσαν τις ΗΠΑ στον ημιτελικό. Ήταν η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ δεν κέρδισαν Παναμερικανικούς και δεν έπαιξαν ούτε καν στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων, μια διοργάνωση στην οποία είχαν μόλις μια ήττα όλη κι όλη στον "κάλπικο" τελικό του Μονάχου το 1972.

Ο Ντέιβιντ Στερν αντιλήφθηκε ότι η απόσταση είχε πια μικρύνει απελπιστικά και ότι τα αστέρια του κολεγιακού δεν έφταναν για να αντέξει η παραδοσιακή μπασκετική Pax Americana. Ξεκίνησε την καμπάνια για την παρουσία των επαγγελματιών παικτών του ΝΒΑ στους "ερασιτεχνικούς" Ολυμπιακούς αγώνες και κάπως έτσι φτάσαμε στη Dream team της Βαρκελώνης το 1992. Μαζί με τον Σαμπόνις και τους Σοβιετικούς είχε βάλει (και πολύ μάλιστα) το χεράκι του και ο μεγαλύτερος σουτέρ τρίποντων στην ιστορία του μπάσκετ.