Λιμόζ όπως λέμε... Βατερλό!
Ενόψει του αγώνα του Ολυμπιακού με τη Λιμόζ στη Γαλλία, ο Δημήτρης Καρύδας θυμάται ιστορίες, γνωστές, λιγότερο γνωστές και ανέκδοτες, που έχουν διαδραματιστεί με ελληνικές ομάδες στο Λιμόζ.
Σαν βγεις στον πηγαιμό για το Λιμόζ εύχεσαι ο δρόμος να μην είναι πολύ... μακρύς. Γιατί μακρύς είναι σίγουρα. Παρότι η μικρή αυτή πόλη είναι καρφωμένη περίπου στο κέντρο του χάρτη της Γαλλίας είναι μακράν η πιο άβολη για ταξίδια... Το αεροδρόμιο της είναι μόνο για πτήσεις τσάρτερ και για να φτάσεις εκεί με διαφορετικό τρόπο χρειάζεται μια μικρή ταξιδιωτική οδύσσεια.
Ο Ολυμπιακός, που μετακινείται μόνο με αεροπλάνα και πούλμαν, διάλεξε τον δύσκολο δρόμο και ξεκίνησε Τρίτη για να φτάσει... Τετάρτη. Πέταξε για Άμστερνταμ, από εκεί στο πιο κοντινό γαλλικό αεροδρόμιο, στην Τουλούζη, όπου διανυκτέρευσε και τελικά την επόμενη οδικώς έφτασε στο Λιμόζ. Η αφεντιά μου που δεν έχει πρόβλημα να ταξιδέψει με τραίνο χρειάστηκε μόλις... 13 ώρες για να βρεθεί από την Αθήνα στο Παρίσι και από εκεί στην πόλη που ξυπνάει δεκάδες μπασκετικές αναμνήσεις. Το Λιμόζ είναι συνώνυμο με το... Βατερλό για το ελληνικό μπάσκετ.
Ο... Γκάλης της Λιμόζ
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Την εποχή που η Λιμόζ μεγαλουργούσε τόσο στη Γαλλία, όσο και στην Ευρώπη είχε τον δικό της... Γκάλη. Τον έλεγαν Έντουαρντ Μέρφι, Εντ για συντομία. Απλή συνωνυμία με τον γνωστό ηθοποιό. Άλλωστε ο Μέρφι της δικής μας ιστορίας, ήταν λευκός με μπόι 1μ.93 ένας γκαρντ-δολοφόνος των αντίπαλων αμυνών που σκόραρε για πλάκα 40άρες στις αρχές της δεκαετίας του ’80.
Με σήμα κατατεθέν το... μουστάκι του είχε ξεπεταχτεί από ένα άσημο κολέγιο δεύτερης κατηγορίας, έπαιξε αρχικά στο Βέλγιο και μετά έμεινε τέσσερα χρόνια στο Λιμόζ όπου έκλεισε την καριέρα του σκοράροντας μέσο όρο 32 πόντους ανά αγώνα! Μαζί του η Λιμόζ κέρδισε Ευρωπαϊκά τρόπαια, πρωταθλήματα Γαλλίας και σίγουρα όλο και σε κάποιο βιντεάκι στο youtube θα τον πετύχετε παρότι εκείνα τα χρόνια η τηλεοπτική μετάδοση αγώνων μπάσκετ δεν ήταν πολύ δημοφιλής.
Τη Λιμόζ του Μέρφι και του Ντακουρί και άλλων μεγάλων παικτών της εποχής τη βλέπαμε με το... κιάλι στην Ελλάδα. Οι δικές μας ομάδες την ίδια εποχή μετά βίας περνούσαν ένα προκριματικό γύρο στα Κύπελλα Ευρώπης.
Το Βατερλό του Άρη
Μέχρι που στα μέσα της δεκαετίας του ’80 (το 1985 πιο συγκεκριμένα) ο Άρης αποφάσισε ότι είχε έρθει η ώρα να ανοίξει τα Ευρωπαϊκά φτερά του. Η πρώτη του μεγάλη προσπάθεια κατέληξε σε ένα... Βατερλό στο Λιμόζ! Έπρεπε να αποκλείσει τους πρωταθλητές Γαλλίας για να μπει σε όμιλο του πρωταθλητριών και ο νεόκοπος τεχνικός διευθυντής του συλλόγου –που μόλις είχε σταματήσει το μπάσκετ- ο Στηβ Γιατζόγλου έφερε δύο πανάκριβους ξένους. Το ρίσκο ήταν τεράστιο αφού εκείνα τα χρόνια οι ξένοι δεν έπαιζαν στο ελληνικό πρωτάθλημα και οι ελληνικές ομάδες για τις ανύπαρκτες ευρωπαϊκές υποχρεώσεις βολεύονταν με "ντεσπεράντο" που έρχονταν για 4-5 παιχνίδια και έφευγαν για αλλού. Ο Άρης του 1985 έφερε στην Ελλάδα δύο high-profile ψηλούς με μεγάλη προϋπηρεσία στην Ευρώπη: Τον Μπρεντ Βρόμαν και τον Τομ Σέφλερ.
Μόνο που η Λιμόζ είχε άλλη... άποψη, τον απέκλεισε, κλείδωσε στα ντουλάπια του Αλεξάνδρειου για μια διετία τις ευρωπαϊκές φιλοδοξίες του και η ομάδα σώθηκε από την οικονομική καταστροφή μόνο και μόνο γιατί ο Γιατζόγλου κατάφερε να βρει συλλόγους στο εξωτερικό που επωμίσθηκαν τα βαριά συμβόλαια των δύο Αμερικάνων.
Τα επόμενα όμως χρόνια τα ταξίδια του Άρη στην πόλη που παράγεται η καλύτερη Ευρωπαϊκή πορσελάνη έγιναν τακτικά. Δύο χρονιές στη σειρά γύρισε στην Ελλάδα ηττημένος, κέρδισε μόνο τη σεζόν 1990-91 όταν η Λιμόζ ήταν στα κάτω της, ενώ ένα χρόνο πριν στη Σαραγόσα είχε ξαναχάσει και σε ουδέτερο έδαφος στον τελευταίο αγώνα του "αυτοκράτορα" σε φάιναλ φορ, στον μικρό τελικό του 1990. Από το Λιμόζ πέρασε και έφυγε ηττημένος ένα χρόνο αργότερα και ο ΠΑΟΚ, ενώ μετά πήραν σειρά τα... Βατερλό του Ολυμπιακού!
Όταν η Λιμόζ στέρησε από τον Ολυμπιακό το φάιναλ φορ του Φαλήρου
Η ιστορία έχει γράψει ότι ο Ολυμπιακός έχασε ενδεχόμενα τον πιο εύκολο τελικό της ιστορίας του στο Τελ Αβίβ. Ας μου επιτραπεί να καταθέσω μια διαφωνία. Ο Ολυμπιακός έχασε το πιο εύκολο φάιναλ φορ της ιστορίας του ένα χρόνο νωρίτερα. Ένα Final 4 που δεν μπόρεσε ποτέ να παίξει! Τη σεζόν 1992-93 με το φάιναλ φορ να φιλοξενείται στο Φάληρο ο Ολυμπιακός είχε τη μεγαλύτερη "χρυσή ευκαιρία" της νεότερης ιστορίας του. Φαντασθείτε απλά το ΣΕΦ να φιλοξενεί ένα φάιναλ φορ στο οποίο θα έπαιζε ο Ολυμπιακός.
Μόνο που ο Ιωαννίδης και οι παίκτες του τις μέρες του φάιναλ φορ ήταν απλοί θεατές στα δρώμενα και η νέμεσή τους, η Λιμόζ του Μάλκοβιτς έμελλε να στεφθεί πρωταθλήτρια Ευρώπης! Λίγες εβδομάδες νωρίτερα οι δύο τους είχαν πρωταγωνιστήσει σε μια επική σειρά πλέι οφ που ξεκίνησε από την Πάτρα όπου ο τιμωρημένος Ολυμπιακός κατάφερε να σπάσει την καταστροφική άμυνα του Μάλκοβιτς σκοράροντας 70 πόντους.
Την αποστολή στο Λιμόζ περίμενε όμως ένα ισχυρό σοκ το πρωί του δεύτερου αγώνα. Ένα πούλμαν που είχε ξεκινήσει από την Ελλάδα με οπαδούς του Ολυμπιακού έφτασε στο ξενοδοχείο Νοβοτέλ (το ίδιο που συμπτωματικά μένει και φέτος η αποστολή του Ολυμπιακού) αλλά αντί να βγουν χαρούμενες φάτσες παίκτες και Ιωαννίδης είδαν μια αρμάδα από περιπολικά να το συνοδεύουν. Λίγο νωρίτερα, στο Κλερμόν Φεράν είχαν βγάλει νεκρό ένα οπαδό της ομάδας από το πούλμαν και άλλος ένας χαροπάλευε σε κώμα από χρήση ναρκωτικών.
Το ίδιο βράδυ, ο Ολυμπιακός έπεφτε σε μια τυπική παγίδα από αυτές που έστηνε η Λιμόζ εκείνης της εποχής. 59-53 για τους Γάλλους και 1-1. Ο τρίτος αγώνας σε 48 ώρες έδινε εισιτήριο για το... Φάληρο. Τον θυμήθηκε για λογαριασμό μιας τοπικής εφημερίδας ο Τζίμι Βερόβ, ο Γάλλος γκαρντ της Λιμόζ που ανάπλασε στην έκδοση της "La populaire du centre" τα γεγονότα εκείνης της βραδιάς: " Ο Μάλκοβιτς μου είχε αναθέσει το μαρκάρισμα του Πάσπαλι. Ο τύπος ήταν απλά φονικό όπλο, ο καλύτερος φόργουορντ σε όλη την Ευρώπη. Κάπνιζε δύο πακέτα τσιγάρα την ημέρα, έπινε 10 καφέδες αλλά έπαιζε μπάσκετ από άλλο πλανήτη. Στο πρώτο ματς μου έβαλε 27 πόντους, στο δεύτερο άλλους τόσους. Στο τρίτο είχα καταφέρει να τον κρατήσω στους 14 όταν ήρθε η ώρα της τελευταίας επίθεσης. Είπα από μέσα μου: Θεέ ας μη βάλει αυτό το σουτ, γιατί όλοι ξέραμε ότι θα έπαιρνε την τελευταία προσπάθεια. Ο Θεός με άκουσε και ο Πάσπαλι πάτησε γραμμή. Το λάθος του μας έστειλε στο φάιναλ φορ".
Δείτε το λάθος του Πάσπαλι στο 57'11" του video που ακολουθεί....
Το ίδιο βράδυ, η εικόνα στο Steak House, το μοναδικό αξιοπρεπές εστιατόριο της μικρής πόλης που μένει ανοιχτό μέχρι αργά μετά τα ματς, ήταν παράξενη. Στο ένα από τα τρία τραπέζια οι έλληνες δημοσιογράφοι συζητούσαμε για το ματς, στο άλλο μερικοί παίκτες της Λιμόζ γλεντούσαν την πρόκριση και στο τρίτο δύο μοναχικές φιγούρες. Ο Ζάρκο με τον Γιούρε Ζντόβτς που είχε προτιμήσει να παρηγορήσει τον καλό φίλο και συνοδοιπόρο του από την εθνική Σερβίας αντί να μοιραστεί τη χαρά με τους συμπαίκτες του. Είναι βέβαιο ότι εκείνο το βράδυ ο αξιαγάπητος Ζάρκο κάπνισε πολύ. Λες και δεν υπήρχε αύριο.
Το τουρνουά προετοιμασίας στο Λιμόζ και ο εφιάλτης του "ξανθού"
Ο Ολυμπιακός ξαναβρήκε τη Λιμόζ αρκετές φορές στο δρόμο του τα επόμενα χρόνια. Ποτέ όμως δεν κατάφερε να νικήσει στο "Ωραίο λευκό", την έδρα της Λιμόζ. Πιθανώς φέτος που η διαφορά δυναμικότητας των δύο ομάδων είναι χαοτική θα σπάσει και αυτή την παράδοση.
Το Λιμόζ πάντως δεν ήταν μόνο... Βατερλό. Έχει συνδυαστεί και με ένα από τα πιο... κεφάτα και περιπετειώδη τουρνουά προετοιμασίας. Λίγους μήνες μετά τον αποκλεισμό του, το καλοκαίρι του 1993, ο Ολυμπιακός επέστρεψε όχι ως δολοφόνος αλλά ως... θύμα στον τόπο του εγκλήματος για να παίξει σε ένα καλοκαιρινό τουρνουά που διοργάνωνε η Λιμόζ.
Στην ομάδα υπήρχε πλέον ο Τάρπλεϊ και ο Ιωαννίδης ετοίμαζε τα πλάνα του για το... Τελ Αβίβ! Μυστικά φυσικά, αφού η πάγια πρακτική του "ξανθού" ήταν ο Ολυμπιακός να μην παίζει ποτέ αγώνες προετοιμασίας στην Ελλάδα για να μην τον βλέπουν οι αντίπαλοι του. Ενίοτε και τα στοιχεία των φιλικών (το ίντερνετ δεν υπήρχε από τότε που περπάτησε στη γη ο πρώτος άνθρωπος) δίνονταν τηλεφωνικά και... παραποιημένα στους Έλληνες δημοσιογράφους. Φαντασθείτε την έκπληξή του όταν φτάνοντας στο Novotel (το γνωστό ξενοδοχείο) οι πρώτοι άνθρωποι που είδε μπροστά του ήταν καμιά 15αριά Έλληνες δημοσιογράφοι που έπιναν τον καφέ τους στη βεράντα του ξενοδοχείου με θέα την όμορφη λιμνούλα που υπάρχει δίπλα. "Τι κάνετε εδώ;", ρώτησε για να πληροφορηθεί ότι η διοργανώτρια εταιρεία είχε καλέσει 15 Έλληνες δημοσιογράφους να καλύψουν το τουρνουά!
Το επόμενο τριήμερο ήταν εφιάλτης για τον "ξανθό" που σε κάθε του βήμα μέσα στο ξενοδοχείο έβλεπε και ένα... δημοσιογράφο! Και παράδεισος για μας που λόγω χαμηλού ενδιαφέροντος (ένα απλό τουρνουά προετοιμασίας ήταν) κάναμε διακοπές. Οι νεότεροι είχαν μετατρέψει το όλο κόλπο σε... σχολική εκδρομή! Επέχει περίπου θέση μύθου αλλά είναι γεγονός ότι Έλληνας δημοσιογράφος σε κατάσταση... ευθυμίας (το λιγότερο) είχε μπουγελώσει κατά λάθος ένα βράδυ στο ξενοδοχείο τον Μάικλ Γιανγκ, τον Αμερικάνο γκαρντ της Λιμόζ. Δεν είναι μύθος αλλά πραγματικότητα. Οι παρόντες το ξέρουμε αλλά ονόματα και διευθύνσεις δεν δίνουμε...
Επίσης, δεν είναι μύθος ότι το πρωί της αναχώρησης των ομάδων η αποστολή της Κίντερ Μπολόνια που επίσης μετείχε του τουρνουά μετρούσε μείον ένα... παίκτη! Έψαχναν και δεν τον έβρισκαν, ενώ οι Έλληνες δημοσιογράφοι γελούσαμε συνθηματικά. Γιατί τον είχαμε δει το προηγούμενο βράδυ να φεύγει αγκαλιά από το μοναδικό κλαμπ της πόλης, το Cotton Club, με μια από τις τσιρλίντερς των Σικάγο Μπουλς που επίσης ήταν προσκεκλημένες στο τουρνουά και ξέραμε ότι είχε μάλλον δικαιολογήσει τον τίτλο του μπαλέτου: love-a-bull τις φώναζαν.
Στο Cotton Club του Λιμόζ μου έλαχε να γνωρίσω και τον Αμερικάνο προπονητή Έρικ Μάσελμαν που ήταν κόουτς σε μια μικτή ομάδα του ημιεπαγγελματικού CBA που έπαιζε στο τουρνουά. Και για αυτόν το Λιμόζ ήταν περίπου... διακοπές. Ομολογώ ότι σπάνια είχα την ευκαιρία να μοιραστώ τόσο ωραίες μπασκετικές συζητήσεις με τον μετέπειτα προπονητή του Σακραμέντο (τη χρονιά που αποχώρησε από την ομάδα ο Στογιάκοβιτς) και των Ουόριορς και νυν πρώτο προπονητή του πανεπιστημίου Νεβάντα Ρίνο.
Από τους πιο ωραίους τύπους που έχω γνωρίσει τόσα χρόνια στα γήπεδα. Ασυναγώνιστος σε δύο πράγματα: Στις μπασκετικές αναλύσεις και στην αντοχή του στο ποτό! Τουλάχιστον για μια φορά το Λιμόζ που συνήθως μας πικραίνει μας έκανε να το νοσταλγούμε με τις καλύτερες των αναμνήσεων.
Και επιστρέφοντας μετά από 22 ολάκερα χρόνια στην πόλη δεν ξέρω τι από όλα πρέπει να κρατήσω και τι να πετάξω...
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ
ΚΑΕ Ολυμπιακός: "Οι αληθινοί ηγέτες δεν κρύβονται στις ήττες"